G.H. Hardy H ·ÔÏÔÁ›· ÂÓfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ ¶ÚfiÏÔÁÔ˜ C. P. Snow MÂÙ¿ÊÚ·ÛË – EÈ̤ÏÂÈ· – EÈÛ·ÁˆÁ‹ – ™¯fiÏÈ· ¢ËÌ‹ÙÚ˘ K·Ú·ÁÈ·ÓÓ¿Î˘ Mȯ¿Ï˘ §¿ÌÚÔ˘ ¶ANE¶I™THMIAKE™ EK¢O™EI™ KPHTH™ I‰Ú˘ÙÈ΋ ‰ˆÚ¿ ¶·ÁÎÚËÙÈ΋˜ EÓÒÛˆ˜ AÌÂÚÈ΋˜ HPAK§EIO 2012 ANEITHMIAKE E KOEI K PHTH IPYMA TEXNOOIA KAI EPEYNA H K, T.. 1527, 711 10. T . 2810 391083, Fax: 2810 391085 A: 3, 106 77. T . 210 3849020-22, Fax: 210 3301583 e-mail: [email protected] www.cup.gr EIPA: EITHMH KAI ANPINO OITIMO : T T›ÙÏÔ˜ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘: A MATHEMATICIAN’S APOLOGY © 1990, CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS, 17th Edition © 1991, ¶ANE¶I™THMIAKE™ EK¢O™EI™ KPHTH™ ¶ÚÒÙË ŒÎ‰ÔÛË, ™Â٤̂ÚÈÔ˜ 1991 ISBN 978-960-7309-19-8 MÂÙ¿ÊÚ·ÛË ·fi Ù· ·ÁÁÏÈο: ¢ËÌ‹ÙÚ˘ K·Ú·ÁÈ·ÓÓ¿Î˘, K·ıËÁËÙ‹˜ M·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, Δ∂π ∏Ú·ÎÏ›Ԣ Mȯ¿Ï˘ §¿ÌÚÔ˘, K·ıËÁËÙ‹˜ M·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ TÌ‹Ì·ÙÔ˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ KÚ‹Ù˘ ™‡ÓıÂÛË Â͈ʇÏÏÔ˘: M·Î¤Ù· Â͈ʇÏÏÔ˘: Wassili Kandinsky, °ˆÓÈ҉˘ °Ú·ÌÌ‹, Î·È Ì›· ·fi ÙȘ Û¿ÓȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ Hardy. ¢ËÌ‹ÙÚ˘ T˙¿Ó˘ ¶EPIEXOMENA EÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ¤Î‰ÔÛË ..................................................1 ¶ÚfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ C.P. Snow................................................................3 H ·ÔÏÔÁ›· ÂÓfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡...................................................45 ™¯fiÏÈ· ÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÒÓ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ C.P. Snow...................................111 ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ G.H. Hardy................................133 EI™A°ø°H ™THN E§§HNIKH EK¢O™H Godfrey Harold Hardy (1877-1947) Â›Ó·È ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÕÁÁÏÔ˘˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ·. H «AÔÏÔÁ›·» ÙÔ˘ Ô˘ ÚˆÙÔ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Â‰Ò ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋, Â›Ó·È ¤Ó· ·ÈÛıËÙÈÎfi ‰ÔΛÌÈÔ Ì ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ, Ô˘ ¤ÁÚ·„ ÌÂÙ¿ ÙËÓ «·ÔÛÙÚ¿ÙÂ˘Û‹» ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ¤Ú¢ӷ ÛÙ· M·ıËÌ·ÙÈο. M ÙÔ È‰ÈfiÌÔÚÊÔ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘, Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È ÙÔ Â›Ì·¯Ô ı¤Ì· Ù˘ ÔÌÔÚÊÈ¿˜ Î·È Ù˘ ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Î·ı·ÚÒÓ M·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, ·fi ¶Ï·ÙˆÓÈ΋ ÛÎÔÈ¿. E›Ó·È ¤ÚÁÔ ÔÏ˘‰È·‚·Ṳ̂ÓÔ Î·È ÌÂÙ·ÊÚ·Ṳ̂ÓÔ Û fiϘ ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÁÏÒÛÛ˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Ê›ÏÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÔϤÌÈÔ˘˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ̷ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÌË. O ηıËÁËÙ‹˜ Hardy –ÂÎÎÂÓÙÚÈÎfi˜ Î·È «ÎÏÂÈṲ̂ÓÔ˜» ‰È· ‚›Ô˘ ÛÙÔ ·Î·‰ËÌ·˚Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Î·Ï‡ÙÂÚˆÓ ·ÁÁÏÈÎÒÓ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›ˆÓ– ıˆÚ› ÛÙÔ ‰ÔΛÌÈfi ÙÔ˘ ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ì˘Ë̤ÓÔ ÛÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ‰ÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘. °È· Ó· ·Ô‰Ôı› ÈÔ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓÔ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ, Ë ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ·ÁÁÏÈÎÔ‡ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘ ÂÚȤϷ‚ ÌÈ· ÂÎÙÂÓ‹ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÓÂÒÙÂÚÔ˘ Û ËÏÈΛ· ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘, Charles Percy Snow (1905-1980). O ηıËÁËÙ‹˜ Snow ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi˜ Î·È Û˘ÁÁڷʤ·˜ Ô˘ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÂÁη٤ÏÂÈ„Â ÙËÓ ·Î·‰ËÌ·˚΋ ÙÔ˘ ηÚÚȤڷ ˘¤Ú ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÈηÏÈÛÌÔ‡, Ô˘ ÙfiÙ ÛÙË BÚÂÙ·ÓÓ›· ÂıˆÚ›ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È Â˘ÁÂÓ‹˜ ·Û¯ÔÏ›·. H Ú›˙· Ù˘ ÊÈÏ›·˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ó‰ÚÒÓ ‹Ù·Ó ÙÔ ÎÔÈÓfi ÙÔ˘˜ ¿ıÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ÎÚ›ÎÂÙ (!), Ô˘ ‰¤ÛÔ˙ ÛÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ˘ Hardy: ¶¿ÌÔÏÏ· ·fi Ù· –ÂÍÂ˙ËÙË̤ӷ ÛÙËÓ O 2 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY Ú¿ÍË– ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘, ·ÎfiÌË Î·È Û ÛÔ‚·Ú¤˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ, Ù· ·ÓÙÏÔ‡Û ·fi ÙÔ ÂÓ ÏfiÁˆ ·ÈÁÓ›‰È. °È· Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÈÔ Î·Ù·ÓÔËÙ¿ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎÔÈÓfi Ù· ‰‡Ô ΛÌÂÓ·, ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓ·È ÔÏϤ˜ «·fi Ù· ̤۷» ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÙfiÙ AÁÁÏÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜ ÛÙÔÓ ÂÚ›Á˘ÚÔ ÙÔ˘ Cambridge. AÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·ÈÛı·Óı‹Î·Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ·Ú·ı¤ÛÔ˘Ì ÂÎÙÂÓ‹ Î·È ÂÙÂÚÔ‚·Ú‹ Û¯fiÏÈ· ¿Óˆ ÛÙ· ‰‡Ô ‰ÔΛÌÈ·, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂÙ¿ÊÚ·Û˘. H ÏËıÒÚ· ÙÔ˘˜ –›Ûˆ˜ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋– ¤ÁÈÓ ¤¯ÔÓÙ·˜ ηٿ ÓÔ˘ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ̤ÛÔ˘ ŒÏÏËÓ· ·Ó·ÁÓÒÛÙË. ø˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÁÏÒÛÛ·, ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÍ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· Ù˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÛÙ· ηı’ ËÌ¿˜ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ‰˘ÛÓfiËÙˆÓ ·ÁÁÏÈÛÌÒÓ, ȉ›ˆ˜ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ Snow. ¶ÚÔÛ·ı‹Û·ÌÂ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·Ú·‚È¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ‡ÊÔ˜ Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜, Ó· ÚÔÛ·ÚÌfiÛÔ˘Ì ÙËÓ ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ‰‡Ô Û˘ÁÁڷʤˆÓ Û ÌÈ· «ÏfiÁÈ· ηıÔÌÈÏÔ˘Ì¤ÓË» ÂÏÏËÓÈ΋. E˘¯·ÚÈÛÙԇ̠ÙËÓ ¢. ¢·ÛοÏÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÔχÌÔ¯ıË Î·È ÔÈÔÙÈ΋ ÊÈÏÔÏÔÁÈ΋ ÂÈ̤ÏÂÈ· Î·È ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ W.E. Longstaff ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Western Australia ÁÈ· ÙËÓ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘, ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ÔÔ›· ‰È¿ÊÔÚ· ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ı· ·Ú¤ÌÂÓ·Ó ·‰È¢ÎÚ›ÓÈÛÙ·. OÈ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ¤˜ ¶PO§O°O™ ÙÔ˘ C.P. SNOW Ù·Ó ÌÈ· ÙÂÏ›ˆ˜ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ‚Ú·‰˘¿ ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È ÙˆÓ ÂÈÛ‹ÌˆÓ ÙÔ˘ Christ College1, Ì ÌfiÓË ‰È·ÊÔÚ¿ fiÙÈ ÁÂ˘Ì¿ÙÈ˙ ˆ˜ ÚÔÛÎÂÎÏË̤ÓÔ˜ Ô Hardy. MfiÏȘ ›¯Â ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙÔ Cambridge ÁÈ· Ó· ηٷϿ‚ÂÈ ÙË ™·ÓÙÏÂÚÈ·Ó‹ ¤‰Ú·,2 Î·È Â›¯· ·ÎÔ‡ÛÂÈ Ï›Á· Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ó·ÚÔ‡˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ Cambridge. ◊Û·Ó ·ÓÂ˘Ù˘¯Â›˜ Ô˘ ÙÔÓ Í·Ó·Â›¯·Ó ›Ûˆ: ‹Ù·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜, ¤ÏÂÁ·Ó, fi¯È Û·Ó ÙÔ˘˜ Dirac3 Î·È ÙÔ˘˜ Bohr4 ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘˙ËÙÔ‡Û·Ó Û˘Ó¯Ҙ ÔÈ Ê˘ÛÈÎÔ›: ‹Ù·Ó Ô Î·ı·ÚfiÙÂÚÔ˜ ÙˆÓ Î·ı·ÚÒÓ. ◊Ù·Ó Â›Û˘ ·ÓÔÚıfi‰ÔÍÔ˜, ÂÎÎÂÓÙÚÈÎfi˜, ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈÎfi˜, ¤ÙÔÈÌÔ˜ Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ ¿Óˆ Û ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ı¤Ì·. A˘Ù¿ Û˘Ó¤‚·ÈÓ·Ó ÙÔ 1931 ηÈ, fiˆ˜ ı· ¤ÏÂÁ·Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· ÁÈ·Ù› Ë ÊÚ¿ÛË ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·ÎfiÌË Û ¯Ú‹ÛË, ›¯Â Ì οÔÈÔ ·Î·ıfiÚÈÛÙÔ ÙÚfiÔ, ÔÈfiÙËÙ· ·ÛÙ¤Ú·. ŒÙÛÈ, Ï›ÁÔ ÈÔ Î¿Ùˆ ·fi ÙÔ ÙÚ·¤˙È ÙÔ˘, ÙÔÓ ÂÚÈÂÚÁ·˙fiÌÔ˘Ó Û˘Ó¯Ҙ. E›¯Â ÂÓËÓÙ·Ú›ÛÂÈ: Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÙÔ˘ ›¯·Ó „·Ú‡ÓÂÈ Î·È Ê‡ÙÚˆÓ·Ó ·fi ÌÈ· ÂȉÂÚÌ›‰· ÙfiÛÔ ËÏÈÔη̤ÓË Ô˘ ›¯Â ¿ÚÂÈ ÌÈ·Ó ·ÓÂÍ›ÙËÏË ÌÂÏ·Ì„‹ ·fi¯ÚˆÛË EÚ˘ıÚÔ‰¤ÚÌÔ˘. E›¯Â ÚfiÛˆÔ ÁÔËÙ¢ÙÈÎfi –ÚÔÂͤ¯ÔÓÙ· Ì‹Ï·, ÏÂÙ‹ ̇ÙË– Û‚¿ÛÌÈÔ Î·È ·˘ÛÙËÚfi ·ÏÏ¿ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÌÂ Û˘Û¿ÛÂȘ Ô˘ ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó ÌÈ· ÂÛÒ„˘¯Ë ·ÈÁÓȉȿÚÈÎË ‰È¿ıÂÛË. E›¯Â ÛÎÔ‡Ú· ηÛÙ·Ó¿ Ì¿ÙÈ·, Á˘·ÏÈÛÙÂÚ¿ fiˆ˜ ÙˆÓ Ô˘ÏÈÒÓ (¤Ó· ›‰Ô˜ Ì·- H 1. OÈ ˘ÔÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÒÓ Â›Ó·È Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤Ó˜ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ (ÛÂÏ›‰Â˜ 111-131). 4 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY ÙÈÒÓ fi¯È Û¿ÓÈÔ ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ¯¿ÚÈÛÌ· Ù˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜. TÔ Cambridge ÂΛÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi ‹Ù·Ó ÁÂÌ¿ÙÔ ·fi ÚfiÛˆ· ·Û˘Ó‹ıÈÛÙ· Î·È Ô˘ ͯÒÚÈ˙·Ó) ·ÏÏ¿ fiˆ˜ Î·È Ó¿ ’Ó·È, ›ÛÙ¢· ÂΛÓÔ ÙÔ ‚Ú¿‰˘, fiÙÈ Ô Hardy ˘ÂÚ›¯Â. ¢ÂÓ ı˘Ì¿Ì·È ÙÈ ÊÔÚÔ‡ÛÂ. £· ÌÔÚÔ‡Û οÏÏÈÛÙ· Ó· ÊÔÚÔ‡Û ÛÔÚ Û·Î¿ÎÈ Î·È ÁÎÚ›˙Ô Ì¿ÏÏÈÓÔ ·ÓÙÂÏfiÓÈ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ Ù‹‚ÂÓÓÔ. Ÿˆ˜ Ô Einstein, ÓÙ˘ÓfiÙ·Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ˘˜ ηıÈÂڈ̤ÓÔ˘˜ ηÓfiÓÂ˜Ø ·ÓÙ›ıÂÙ· fï˜ ·fi ÙÔÓ Einstein, ÂÔ›ÎÈÏÏ ÙÔ Î·ıËÌÂÚÈÓfi ÙÔ˘ ÓÙ‡ÛÈÌÔ Ì ÌÈ· ÚÔÙ›ÌËÛË ÛÙ· ·ÎÚÈ‚¿ ÌÂٷ͈ٿ Ô˘Î¿ÌÈÛ·. K·ıÒ˜ ηıfiÌ·ÛÙ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÙÚ·¤˙È ÛÙÔ EÓÙ¢ÎÙ‹ÚÈÔ,5 οÔÈÔ˜ ÌÔ˘ › fiÙÈ Ô Hardy ‹ıÂÏ ӷ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ Ì·˙› ÌÔ˘ ÂÚ› ÎÚ›ÎÂÙ. E›¯· ÂÎÏÂÁ›6 ÌfiÏȘ ¤Ó·Ó ¯ÚfiÓÔ ÚÈÓ, ·ÏÏ¿ ÙÔ Christ ‹Ù·Ó ÙfiÙ ÌÈÎÚfi ÎÔÏϤÁÈÔ Î·È ÔÈ ·Û¯Ôϛ˜ Î·È Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜, ·ÎfiÌË Î·È ÙˆÓ Ó·ÚÒÓ EÙ·›ÚˆÓ, ÁÚ‹ÁÔÚ· ÁÈÓfiÓÙÔ˘Û·Ó ÁÓˆÛÙ¿ Û fiÏÔ˘˜. M ԉ‹ÁËÛ·Ó Ó· ηı‹Ûˆ ‰›Ï· ÙÔ˘. ¢ÂÓ Ì ۇÛÙËÛ·Ó. ◊Ù·Ó, fiˆ˜ ‰È·›ÛÙˆÛ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÂÌÓfiÙ˘ÊÔ˜ Î·È ·Ì‹¯·ÓÔ˜ οı ÊÔÚ¿ Ô˘ ÂÙËÚÔ‡ÓÙÔ ÔÈ Ù‡ÔÈ, Î·È ¤ÙÚÂÌ ÙȘ Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ. AÏÒ˜ ¯·Ì‹ÏˆÛ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ Û·Ó Ó· ‹ıÂÏ ӷ Ì ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÛÂÈ ·’ ¢ı›·˜, Î·È ¯ˆÚ›˜ ηÌÌÈ¿ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ¿Ú¯ÈÛÂ: «§¤Ó fiÙÈ Î¿ÙÈ Í¤ÚÂȘ ·fi ÎÚ›ÎÂÙ, ‰ÂÓ Â›Ó·È ¤ÙÛÈ;» «N·›, ›·, οÙÈ Í¤Úˆ.» A̤ۈ˜ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÌÔ˘ οÓÂÈ ÌÈ· fi¯È Î·È ÙfiÛÔ Â‡ÎÔÏË ÚÔÊÔÚÈ΋ ÂͤٷÛË. Œ·È˙· Ô ›‰ÈÔ˜ ÎÚ›ÎÂÙ; T› ÂȤ‰Ô˘ ·›ÎÙ˘ ‹ÌÔ˘Ó; MÈÛÔÌ¿ÓÙ„· fiÙÈ Â›¯Â ·¤¯ıÂÈ· ÁÈ· ¿ÙÔÌ· Ô˘, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Û‡ÓËı˜ ÛÙÔ˘˜ ÙfiÙ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡˜ ·ÎÏÔ˘˜, ÌÂÏÂÙÔ‡Û·Ó ÂÈÛٷ̤ӈ˜ ÙËÓ ıˆڛ· ·ÏÏ¿ ÔÙ¤ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ·›ÍÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ·È¯Ó›‰È. TÔ˘ ÂͤıÂÛ· Ù· ‰È·ÈÛÙÂ˘Ù‹ÚÈ¿ ÌÔ˘, fiÔÈ· Î·È ·Ó ‹Û·Ó ·˘Ù¿. º¿ÓËΠfiÙÈ ‚ڋΠÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ ÌÔ˘ οˆ˜ ÂÓı·ÚÚ˘ÓÙÈ΋, Î·È Û˘Ó¤¯ÈÛ Ì ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙËÓ Ù·ÎÙÈ΋ ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡. ¶ÔÈfiÓ ı· ›¯· ÔÚ›ÛÂÈ ˆ˜ ·Ú¯ËÁfi Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÛÙÔ ÚˆÙ¿ıÏËÌ· Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜ (ÙÔ 1930); AÓ Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ¤ÎÚÈÓ fiÙÈ Ô Snow7 ‹Ù·Ó Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Ô˘ ı· ¤Ûˆ˙ ÙËÓ AÁÁÏ›·, C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 5 ÔÈ¿ ı· ‹Ù·Ó Ë ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÌÔ˘ Î·È Ë Ù·ÎÙÈ΋ ÌÔ˘; («EÈÙÚ¤ÂÙ·È», ÌÔ˘ ›Â, «Â¿Ó Â›Û·È ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÙÚÈfiÊÚˆÓ, Ó· ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û·Ó Ó· ‹ÛÔ˘Ó ÌË-·›˙ˆÓ8 ·Ú¯ËÁfi˜»). K·È Ô‡Ùˆ ηı’ ÂÍ‹˜, ·ÁÓÔÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ ·Ú·Î·ı‹ÌÂÓÔ˘˜ ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È. E›¯Â ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÔÚÚÔÊËı› ÛÙËÓ Û˘˙‹ÙËÛË. Ÿˆ˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰È·›ÛÙˆÛ· ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, Ô Hardy ‰ÂÓ ÂÌÈÛÙ¢fiÙ·Ó ÙËÓ ‰È·›ÛıËÛË ‹ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË Î·ÓÂÓfi˜, Ô‡ÙÂ Î·Ó ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘. O ÌfiÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› Ë ÁÓÒÛË Î¿ÔÈÔ˘, ηٿ ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Hardy, ‹Ù·Ó Ó· ÙÔ˘ Á›ÓÂÈ ÂͤٷÛË. A˘Ùfi ÂÂÎÙ›ÓÂÙÔ ÛÙ· M·ıËÌ·ÙÈο, ÙË ºÈÏÔÏÔÁ›·, ÙË ºÈÏÔÛÔÊ›·, ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈ΋ ‹ Ô,Ùȉ‹ÔÙ ¿ÏÏÔ. AÓ Î¿ÔÈÔ˜ ÚÔÛÂÔÈ›ÙÔ fiÙÈ Î·Ù›¯Â ÁÓÒÛË Î·È ÂÓ Û˘Ó¯›·, ˘fi ÙËÓ ›ÂÛË ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ, ·ÂηχÙÂÙÔ, ÙfiÙ ÁÈÓfiÙ·Ó ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈÎfi˜. ŸÏ· ‹Û·Ó Ù·ÍÈÓÔÌË̤ӷ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ È‰ÈÔÊ˘¤˜ Î·È Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ Ì˘·Ïfi. EΛÓÔ ÙÔ ‚Ú¿‰˘ ÛÙÔ EÓÙ¢ÎÙ‹ÚÈÔ, ¤Ú ӷ ‰È·ÈÛÙˆı› ·Ó ‹ÌÔ˘Ó ·ÓÂÎÙfi˜ ˆ˜ Û˘ÓÔ‰›Ù˘ Û ı¤Ì·Ù· ÎÚ›ÎÂÙ. T›ÔÙ ¿ÏÏÔ ‰ÂÓ Â›¯Â ÛËÌ·Û›·. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ¯·ÌÔÁ¤Ï·Û Ì ÌÂÁ¿ÏË Â˘·Ú¤ÛÎÂÈ·, Ì ·È‰È΋ ·ıˆfiÙËÙ·, Î·È Â›Â fiÙÈ ÙÔ Á‹Â‰Ô ÙÔ˘ Fenner (ÙÔ Á‹Â‰Ô ÎÚ›ÎÂÙ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘) ÙËÓ ÂfiÌÂÓË Û·È˙fiÓ ÌÔÚ›, Ù¤ÏÔ˜ ¿ÓÙˆÓ, Ó· Â›Ó·È ˘ÔÊÂÚÙfi, ÂÏ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ı· Ï¿‚Ô˘Ó ¯ÒÚ· ÌÂÚÈΤ˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ. ŒÙÛÈ, fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiÊÂÈÏ· ÙËÓ ÁÓˆÚÈÌ›· ÌÔ˘ Ì ÙÔÓ Lloyd George9 ÛÙÔ ¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ºÚÂÓÔÏÔÁ›·, fiÊÂÈÏ· ÙËÓ ÊÈÏ›· ÌÔ˘ Ì ÙÔÓ Hardy ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Â›¯· Û·Ù·Ï‹ÛÂÈ ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ÓÂfiÙËÙ¿˜ ÌÔ˘ ÛÙÔ ÎÚ›ÎÂÙ. ¢ÂÓ Í¤Úˆ ÔÈfi Â›Ó·È ÙÔ ‰›‰·ÁÌ·, ·ÏÏ¿ ‹Ù·Ó ÁÈ· ̤ӷ ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Â‡ÓÔÈ· Ù˘ Ù‡¯Ë˜. H ÊÈÏ›· ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ë ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÊÈÏ›· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÌÔ˘. TÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘, fiˆ˜ ÌfiÏȘ ·Ó¤ÊÂÚ·, ‹Ù·Ó ȉÈÔÊ˘¤˜ Î·È Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ: ÙfiÛÔ Ôχ Ì¿ÏÈÛÙ·, ÒÛÙÂ Ï¿È ÙÔ˘ οı ¿ÏÏÔ Ì˘·Ïfi ¤ÌÔÈ·˙ ϛÁÔ ıÔÏfi, Ï›ÁÔ Â˙fi Î·È Û˘Áί˘Ì¤ÓÔ. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ÌÂÁ·ÏÔÊ˘›· fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ô Einstein ‹ Ô Rutherford.10 Ÿˆ˜ ¤ÏÂÁÂ Ô ›‰ÈÔ˜, ·Ó Ë Ï¤ÍË ÂÚÈ›¯Â οÔÈÔ ÓfiËÌ·, ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Î·Ó È‰ÈÔÊ˘‹˜. ŸÙ·Ó ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ·fiÁÂÈfi ÙÔ˘, ¤ÏÂÁÂ, ‹Ù·Ó ÁÈ· ÌÈÎÚfi ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Ô ¤ÌÙÔ˜ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ˜ ıˆÚËÙÈÎfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ ÛÙÔÓ 6 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY ÎfiÛÌÔ. EÂȉ‹ Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ÂÍ·›ÛÈÔ˜ Î·È ÂÈÏÈÎÚÈÓ‹˜ fiÛÔ Î·È ÙÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘, ¿ÓÙ· Û˘ÌÏ‹ÚˆÓ fiÙÈ Ô Ê›ÏÔ˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ ÙÔ˘ Littlewood11 ‹Ù·Ó ·ÈÛıËÙ¿ ÈÔ ‰˘Ó·Ùfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ, Ô ‰Â ÚÔÛٷ٢fiÌÂÓfi˜ ÙÔ˘ Ramanujan12 ›¯Â Ê˘ÛÈ΋ ȉÈÔÊ˘›· ÂÊ¿ÌÈÏÏË (·ÏÏ¿ fi¯È Û ¤ÎÙ·ÛË Ô‡Ù Û ÂÈÚÚÔ‹) ÙˆÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ. ¶ÔÏÏÔ› ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ Ô Hardy ˘Ô‚›‚·˙ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ fiÙ·Ó ÌÈÏÔ‡Û ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÙÔ‡˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘. E›Ó·È ·Ï‹ıÂÈ· fiÙÈ ‹Ù·Ó ÌÂÁ·Ïfi„˘¯Ô˜, ¯ˆÚ›˜ ›¯ÓÔ˜ ÊıfiÓÔ˘: ÓÔÌ›˙ˆ fï˜ fiÙÈ ·Ó οÔÈÔ˜ ‰ÂÓ ÂÓÛÙÂÚÓÈÛı› ÙËÓ ÁÓÒÌË ÙÔ˘ Hardy, ÙfiÙ ÙÔÓ ·‰ÈΛ. ¶ÚÔÛˆÈο, ÚÔÙÈÌÒ ÙËÓ ‰È΋ ÙÔ˘ Ú‹ÛË ÛÙÔ «H AÔÏÔÁ›· ÂÓfi˜ M·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡», Ô˘ Â›Ó·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÙfiÛÔ ˘ÂÚ‹Ê·ÓË fiÛÔ Î·È Ù·ÂÈÓ‹: «ŸÙ·Ó ÓÔÈÒıˆ ηٿıÏÈ„Ë Î·È Â›Ì·È ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó· ·ÎÔ‡ˆ ˘ÂÚÊ›·ÏÔ˘˜ Î·È ÎÔ˘Ú·ÛÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ·ÎfiÌË Ï¤ˆ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÌÔ˘: “§ÔÈfiÓ, ÌfiÚÂÛ· Ó· οӈ οÙÈ Ô˘ ÂÛ‡ ÔÙ¤ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û˜ Ó· οÓÂȘ, ‰ËÏ·‰‹ Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÒ Ì ÙÔÓ Littlewood Î·È ÙÔÓ Ramanujan ۯ‰fiÓ Â› ›ÛÔȘ fiÚÔȘ”». Ÿˆ˜ Î·È Ó¿ ’¯Ô˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, ·˘Ù‹ Ë ·ÎÚÈ‚‹˜ ηٿٷÍË Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÂı› ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÙˆÓ M·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ (·Ó Î·È Â›Ó·È Ì¿ÏÏÔÓ ¤Ó· ·Î·ÙfiÚıˆÙÔ ¤ÚÁÔ, ·ÊÔ‡ ·ÚÎÂÙfi ·fi ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·). ™Â ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ fï˜ ÙÔ̤· ˘ÂÚ›¯Â Û·ÊÒ˜ ÙÔ˘ Einstein, ÙÔ˘ Rutherford ‹ ÔÔÈÔ˘‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ˘ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘Ô‡˜: ÛÙÔ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÈ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›·, ›Ù ÛÔ˘‰·›· ›Ù ‰Â˘ÙÂÚÂ‡Ô˘Û· ›Ù ·ÏÒ˜ ¤Ó· ·È¯Ó›‰È, Û ¤ÚÁÔ Ù¤¯Ó˘. ◊Ù·Ó ·˘Ùfi ÙÔ ¯¿ÚÈÛÌ· ¿Óˆ ·fi fiÏ· Ù· ¿ÏÏ·, ÓÔÌ›˙ˆ, Ô˘ ÙÔÓ ¤Î·ÓÂ, ۯ‰fiÓ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙÔ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È, Ó· ·Ó·‚χ˙ÂÈ Ù¤ÙÔÈ· ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÁÔËÙ›·. ŸÙ·Ó ÚˆÙÔÂΉfiıËÎÂ Ë «AÔÏÔÁ›· ÂÓfi˜ M·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡», Û ÌÈ· ÎÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘ Ô Graham Greene13 ¤ÁÚ·„ fiÙÈ Ì·˙› Ì ٷ ÛËÌÂÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ Henry James,14 ‹Ù·Ó Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ‡ Ò˜ Â›Ó·È Ó· ‰È·ÙÂÏ›˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎfi˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˘. AÓ·ÏÔÁÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ô˘ ›¯Â Ô Hardy Û fiÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙfi˜ ÙÔ˘, ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ Ë Â›‰Ú·ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ¤Ó‰ÂÈÍË ÂÚ› ·˘ÙÔ‡. C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 7 °ÂÓÓ‹ıËΠÙÔ 1877 Û ÌÈ· ̤ÛË ·ÛÙÈ΋ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·. O ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó AÚ¯ÈÏÔÁÈÛÙ‹˜ Î·È K·ıËÁËÙ‹˜ T¯ÓÈÎÒÓ ÛÙÔ Cranleigh, ¤Ó· ÌÈÎÚfi ÙfiÙ ȉȈÙÈÎfi Û¯ÔÏ›Ô. H ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó YԉȢı‡ÓÙÚÈ·15 ÛÙÔ Linkoln Training College, ÙÔ ‰È‰·ÛηÏÂ›Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. K·È ÔÈ ‰‡Ô ÁÔÓ›˜ ‹Û·Ó Ù·Ï·ÓÙÔ‡¯ÔÈ Î·È Ì ÎÏ›ÛË ÛÙ· M·ıËÌ·ÙÈο. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ ÙÔ˘, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜, Ë Ú›˙· ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ Â›Ó·È ÂÓÙÔÈṲ̂ÓË. TÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ·È‰È΋˜ ÙÔ˘ ËÏÈΛ·˜, ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fi ÙÔÓ Einstein, ‹Ù·Ó Ù˘ÈÎfi ÁÈ· ¤Ó·Ó ̤ÏÏÔÓÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi. Œ‰ÂÈÍ Ôχ ˘„ËÏfi ‰Â›ÎÙË Â˘Ê˘›·˜ ÌfiÏȘ ¤Ì·ı ӷ ÌÈÏ¿, ‹ ·ÎfiÌË ÓˆÚ›ÙÂÚ·. ™Â ËÏÈΛ· ‰‡Ô ÂÙÒÓ ¤ÁÚ·Ê ·ÚÈıÌÔ‡˜ ÔÏÏÒÓ ÂηÙÔÌÌ˘Ú›ˆÓ (Û˘Ó‹ı˘ ÔȈÓfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜). ŸÙ·Ó ÙÔÓ ‹Á·ÈÓ·Ó ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›·, ‰È·ÛΤ‰·˙ ÓÔËÙ¿ Ì ÙÔ Ó· ·Ú·ÁÔÓÙÔÔÈ› ÙÔ˘˜ ·‡ÍÔÓÙ˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ ÙˆÓ æ·ÏÌÒÓ: Œ·È˙ ·fi ÙfiÙ Ì ·ÚÈıÌÔ‡˜, ÌÈ· Û˘Ó‹ıÂÈ· Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ Û˘ÁÎÈÓËÙÈ΋ ÛÎËÓ‹ fiÙ·Ó ‹Ù·Ó ηٿÎÔÈÙÔ˜ Ô Ramanujan: ÌÈ· ÁÓˆÛÙ‹ ÛÎËÓ‹ ÙËÓ ÔÔ›· fï˜ ‰ÂÓ ı· ·ÓÙÈÛÙ·ıÒ ÛÙÔÓ ÂÈÚ·ÛÌfi Ó· ÙËÓ Â·Ó·Ï¿‚ˆ ÛÙËÓ Û˘Ó¤¯ÂÈ·. ¶¤Ú·Û ̛· ÂʈÙÈṲ̂ÓË, ηÏÏÈÂÚÁË̤ÓË Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋ BÈÎÙˆÚÈ·Ó‹ ·È‰È΋ ËÏÈΛ·. OÈ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ ‹Û·Ó ›Ûˆ˜ οˆ˜ ηٷÈÂÛÙÈÎÔ›, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ηÏÔοÁ·ıÔÈ. H ·È‰È΋ ÙÔ˘ ËÏÈΛ· Û ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· BÈÎÙˆÚÈ·Ó‹ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ‹Ù·Ó fiÛÔ ‹ÚÂÌË ÁÈÓfiÙ·Ó, ·Ó Î·È ›Ûˆ˜ οˆ˜ ÈÔ ··ÈÙËÙÈ΋ ‰È·ÓÔËÙÈο. H ‰È΋ ÙÔ˘ ·È‰È΋ ËÏÈΛ· ‹Ù·Ó ·Û˘Ó‹ı˘ Û ‰‡Ô ÌfiÓÔ ÂÚÈÛÙ·ÙÈο. ¶ÚÒÙ· ·fi fiÏ·, ‰È·Î·Ù›¯ÂÙÔ ·fi ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË Û ·Û˘Ó‹ıÈÛÙ· Ó·ڋ ËÏÈΛ·, Ôχ ÚÈÓ ÎÏ›ÛÂÈ Ù· ‰Ò‰Âη. OÈ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ ‹ÍÂÚ·Ó fiÙÈ ‹Ù·Ó ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈο Â˘Ê˘‹˜ Î·È ÙÔ ÁÓÒÚÈ˙Â Î·È Ô ›‰ÈÔ˜. ¶ÚÒÙ¢ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ˘ Û fiÏ· Ù· Ì·ı‹Ì·Ù·. AÏÏ¿, ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ ‹Ù·Ó Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ Ì·ıËÙ‹˜, ¤Ú ӷ ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› ÂÓÒÈÔÓ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÁÈ· Ó· ¿ÚÂÈ Ù· ‚Ú·‚›·: Î·È ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÙÔ ˘ÔʤÚÂÈ. ŒÓ· ‚Ú¿‰˘ Ô˘ ÁÂ˘Ì·Ù›˙·Ì ̷˙›, Ì·˜ › fiÙÈ Î·Ù¤‚·Ï ȉȷ›ÙÂÚË ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÁÚ¿ÊÂÈ Ï¿ıÔ˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙ· ‰È·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ÁÏ˘ÙÒÛÂÈ ·fi ·˘Ùfi ÙÔ ·‚¿ÛÙ·¯ÙÔ Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ. H 8 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, fï˜, Ó· ÚÔÛÔÈÂ›Ù·È ‹Ù·Ó ÂÏ¿¯ÈÛÙË: ¤·ÈÚÓ ԇو˜ ‹ ¿Ïψ˜ Ù· ‚Ú·‚›·. ŒÓ· ̤ÚÔ˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û˘ÛÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ÂÍ·Ï›ÊıËÎÂ. ŒÁÈÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi˜. Ÿˆ˜ ϤÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙËÓ AÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ «‰ÂÓ ı˘Ì¿Ì·È Ó· ¤ÓÔȈ۷, fiÙ·Ó ‹ÌÔ˘Ó ·È‰›, ¿ıÔ˜ ÁÈ· Ù· M·ıËÌ·ÙÈο, Î·È Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ›¯· ÁÈ· ÙËÓ Î·ÚÚȤڷ ÙÔ˘ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ ‹Ù·Ó οı ¿ÏÏÔ ·Ú¿ ¢ÁÂÓ‹˜. Œ‚Ï· Ù· M·ıËÌ·ÙÈο ÌfiÓÔ ·fi ÙËÓ ÛÎÔÈ¿ ÙˆÓ ÂÍÂÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ˘ÔÙÚÔÊÈÒÓ: ◊ıÂÏ· Ó· ÓÈ΋ۈ Ù· ¿ÏÏ· ·È‰È¿, Î·È ·˘Ùfi˜ ‹Ù·Ó Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ‰˘Ó·Ùfi˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ÙÔ ÂÈÙ‡¯ˆ». øÛÙfiÛÔ, ¤Ú ӷ ˙‹ÛÂÈ Ì ÙËÓ ˘ÂÚ¢·›ÛıËÙË È‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›· ÙÔ˘. ◊Ù·Ó Û·Ó Ó· ›¯Â ÁÂÓÓËı› Ì Ôχ ÏÂÙ‹ ÂȉÂÚÌ›‰·. AÓÙ›ıÂÙ· ·fi ÙÔÓ Einstein, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤Ú ӷ ηı˘ÔÙ¿ÍÂÈ ÙÔ ˘ÂÚÊ›·ÏÔ ÂÁÒ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ·ÏËıÈÓÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÚÈÓ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ËıÈÎfi ÙÔ˘ ·Ó¿ÛÙËÌ·, Ô Hardy ¤Ú ӷ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ Û¯Â‰fiÓ ·ÚÔÛٿ٢ÙË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. A˘Ùfi ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔÓ ¤Î·Ó ӷ ˘Âڷ̇ÓÂÙ·È ÙˆÓ ·fi„ÂÒÓ ÙÔ˘ (Ú¿ÁÌ· Ô˘ ‰ÂÓ ¤Î·Ó ÔÙ¤ Ô Einstein) fiÙ·Ó ¤Ú ӷ ¿ÚÂÈ ı¤ÛË ÛÂ Û˘ÓÂȉËÛȷο ı¤Ì·Ù·. Afi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ·˘Ùfi ÙÔÓ ÚÔ›ÎÈÛ Ì ÂÓ‰ÔÛÎÔÈ΋ ‰È·›ÛıËÛË Î·È Ì ÌÈ· ¢ı‡ÙËÙ·, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈ·˘ÙÔÏÔÁ› Ì ·fiÏ˘ÙË ·ÏfiÙËÙ· (Ú¿ÁÌ· Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ÔÙ¤ Ó· οÓÂÈ Ô Einstein). ¶ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ·ÓٛʷÛË ÛÙËÓ È‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Û˘Ó˘Ê·Ṳ̂ÓË Ì ÌÈ· ÂÚ›ÂÚÁË È‰ÈÔÙÚÔ›· ÛÙËÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘. ◊Ù·Ó ÎÏ·ÛÈÎfi˜ ·ÓÙÈÓ·ÚÎÈÛÛÈÛÙ‹˜. A¯ı·ÓfiÙ·Ó Ó· ÙÔÓ ÊˆÙÔÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó: ÂÍ fiÛˆÓ ÁÓˆÚ›˙ˆ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ ¤ÓÙ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘. ¢ÂÓ ·Ó¯fiÙ·Ó Î·Ó¤Ó·Ó Î·ıÚ¤ÙË ÛÙ· ‰ˆÌ¿ÙÈ¿ ÙÔ˘, Ô‡ÙÂ Î·Ó Î·ıÚÂÙ¿ÎÈ ÁÈ· ÙÔ Í‡ÚÈÛÌ·. ŸÙ·Ó ¤ÌÂÓ Û ÍÂÓԉԯ›Ô, Ë ÚÒÙË ÙÔ˘ ΛÓËÛË ‹Ù·Ó Ó· ηχ„ÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηıÚ¤Ù˜ Ì ÂÙÛ¤Ù˜. A˘Ùfi ı¿ ‹Ù·Ó ‹‰Ë ÂÚ›ÂÚÁÔ ·Ó ÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·ÔÎÚÔ˘ÛÙÈÎfi: ÂÎ ÚÒÙ˘ fi„ˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·ÎfiÌË ÈÔ ÂÚ›ÂÚÁÔ ·ÊÔ‡, ηı’ fiÏË ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ÂÏ΢ÛÙÈÎfi˜. ŸÌˆ˜, Ê˘ÛÈο, Ô Ó·ÚÎÈÛÛÈÛÌfi˜ Î·È Ô ·ÓÙÈÓ·ÚÎÈÛÛÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔÈ ·fi ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜ fiˆ˜ ÙÔ ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ. C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 9 H Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ·˘Ù‹ ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÂÎÎÂÓÙÚÈ΋, Î·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ù¤ÙÔÈ· ›ӷÈ. MÂٷ͇ ·˘ÙÔ‡ Î·È ÙÔ˘ Einstein, fï˜, ˘‹Ú¯Â ÔÈÔÙÈ΋ ‰È·ÊÔÚ¿. A˘ÙÔ› Ô˘ ¤˙ËÛ·Ó ·ÚÎÂÙfi ηÈÚfi ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ Einstein –·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ Ô Infeld16– ‰È·›ÛÙˆÓ·Ó fiÙÈ, fiÛÔ ÂÚÓÔ‡ÛÂ Ô Î·ÈÚfi˜, ÁÈÓfiÙ·Ó ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÈÔ ÂÚ›ÂÚÁÔ˜ Î·È ·ÔÌ·ÎÚ˘ÓfiÙ·Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜. ¶ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ı· ¤ÓÔȈı· fiÌÔÈ· Ì’ ·˘ÙÔ‡˜. M ÙÔÓ Hardy Û˘Ó¤‚·ÈÓ ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ. H Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Û˘¯Ó¿ ·ÏÏÔÈÒÙÈÎË Î·È ·ÏÏfiÎÔÙË, Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙËÓ ‰È΋ Ì·˜: ·ÏÏ¿ ¤ÊÙ·Û ӷ Ê·›ÓÂÙ·È Û·Ó ¤Ó· ›‰Ô˜ ˘ÂÚ‰ÔÌ‹˜ ¿Óˆ Û ̛· ʇÛË ‰ÈfiÏÔ˘ ·ÏÏÈÒÙÈÎË ·fi ÙËÓ ‰È΋ Ì·˜, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ fiÙÈ ‹Ù·Ó ÈÔ Â˘·›ÛıËÙË, ÈÔ ÏÈÙ‹ Î·È ÈÔ ÏÂÙ›ÏÂÙË. TÔ ¿ÏÏÔ ·Û‡ÓËı˜ ÁÓÒÚÈÛÌ· Ù˘ ·È‰È΋˜ ÙÔ˘ ËÏÈΛ·˜ ‹Ù·Ó ÈÔ ÂÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·: Û‹Ì·ÈÓ fï˜ ·Ô‚ÔÏ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÂÌÔ‰›ˆÓ ηı’ fiÏË ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ηÚÚȤڷ˜ ÙÔ˘. O Hardy, Ì ÙËÓ Î·ı¿ÚÈ· ÂÓÙÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ı· ‹Ù·Ó Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ô˘ ı· ›¯Â ÂÓ‰ÔÈ·ÛÌÔ‡˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì·. ◊ÍÂÚ Ôχ ηϿ ÙÈ ı· ÂÈ ÚÔÓfiÌÈÔ, Î·È ‹ÍÂÚ ›Û˘ fiÙÈ ‹Ù·Ó ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯Ô˜. H ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‡ÔÚË, ˙Ô‡Û ÌfiÓÔ Ì ÙÔÓ ÌÈÛıfi ‰È¢ı˘ÓÙÔ‡, ·ÏÏ¿ ›¯·Ó ÛÙËÓ ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÙȘ ηχÙÂÚ˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ Û ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ı¤Ì·Ù· ÛÙËÓ AÁÁÏ›· ÙÔ˘ ‰ÂοÙÔ˘ ÂÓ¿ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·. EΛӘ ‰ËÏ·‰‹ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ¿ÓÙ· ‹Û·Ó Ôχ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÛÙËÓ AÁÁÏ›· ·fi ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ˘ÏÈ΋ ÂÚÈÔ˘Û›·. YÔÙÚÔʛ˜ ¿ÓÙ· ˘‹Ú¯·Ó, ·ÏÏ¿ ¤Ú ӷ ͤÚÂȘ Ò˜ Ó· ÙȘ ·ÔÎÙ‹ÛÂȘ. ¢ÂÓ ˘‹Ú¯Â Ë ·Ú·ÌÈÎÚ‹ Èı·ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ÙÔÓ Ó·Úfi Hardy Ó· ¿ÚÂÈ Ï¿ıÔ˜ ·fiÊ·ÛË, ·ÓÙ›ıÂÙ· ·’ fi,ÙÈ Û˘Ó¤‚Ë ÛÙÔÓ Ó·Úfi Wells17 ‹ ÛÙÔÓ Ó·Úfi Einstein. Afi ‰ˆ‰ÂηÂÙ‹˜ ›¯Â Ó· ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ ÌfiÓÔ ÁÈ· Ù· ÙÂÏ›ˆ˜ ··Ú·›ÙËÙ·Ø ÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÙÔ˘ ı· ÙÔ ·ÓÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó ¿ÏÏÔÈ. ŸÙ·Ó ‹Ù·Ó ‰Ò‰Âη ÂÙÒÓ, Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ΤډÈÛ ÌÈ· ˘ÔÙÚÔÊ›· ÁÈ· ÙÔ Winchester, Ô˘ ÙfiÙÂ, Î·È ÁÈ· Ôχ ηÈÚfi ·ÚÁfiÙÂÚ·, ‹Ù·Ó ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô Ù˘ AÁÁÏ›·˜. TËÓ Î¤Ú‰ÈÛ ·ÏÒ˜ Î·È ÌfiÓÔ ÏfiÁˆ ÌÈ·˜ Ôχ ηϋ˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙ· M·ıËÌ·ÙÈο Ô˘ ›¯Â οÓÂÈ ÛÙÔ Cranleigh.18 (¶·ÚÂÌÈÙfiÓÙˆ˜, ·Ó·- 10 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY ÚˆÙÈ¤Ù·È Î·Ó›˜ ·Ó Ù· ηϿ Û¯ÔÏ›· ı· ¤Î·Ó·Ó Û‹ÌÂÚ· Ù¤ÙÔȘ ·‚·Ú›Â˜). ™ÙÔ Winchester ÙÔ˘ ‰›‰·Í·Ó M·ıËÌ·ÙÈο οÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ȉȷ›ÙÂÚÔ Ì¿ıËÌ·: ÛÙȘ ÎÏ·ÛÈΤ˜ ÛÔ˘‰¤˜ ‹Ù·Ó ÂÍ ›ÛÔ˘ ηÏfi˜ fiÛÔ Î·È ¿ÏÏÔÈ ·ÚÈÛÙÔ‡¯ÔÈ.19 AÚÁfiÙÂÚ· ·Ú·‰¤¯ÙËΠfiÙÈ Â›¯Â ηϋ Âη›‰Â˘ÛË, ·ÏÏ¿ ÙÔ ·Ú·‰¤¯ÙËΠ·Úfiı˘Ì·. EÎÙfi˜ ·fi Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ¿ÓÙˆ˜, ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ ÙÔ˘ ¿ÚÂÛÂ.20 Ÿˆ˜ Û fiÏ· Ù· ‰ËÌfiÛÈ· BÈÎÙˆÚÈ·Ó¿ Û¯ÔÏ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜, Ë ˙ˆ‹ ÛÙÔ Winchester ‹Ù·Ó ÛÎÏËÚ‹. ŒÓ·Ó ¯ÂÈÌÒÓ· Ô Hardy ·Ú·Ï›ÁÔ Ó· Âı¿ÓÂÈ. Z‹Ï¢ ÙÔÓ Littlewood Ô˘ ·ÔÏ¿Ì‚·Ó ÙËÓ ı·ÏˆÚ‹ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ ÙÔ˘ Û·Ó Â͈ÙÂÚÈÎfi˜ Ì·ıËÙ‹˜21 ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙÔ˘ St. Paul, ‹ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ Ô˘ ÊÔÈÙÔ‡Û·Ó ÛÙ· ÎÔÈÓ¿ Î·È ÊÈÏÂχıÂÚ· Û¯ÔÏ›·. ¢ÂÓ Í·Ó·ÏËÛ›·Û ÛÙÔ Winchester ·fi ÙfiÙ Ԣ ÙÔ ¿ÊËÛÂ: ÙÔ ¿ÊËÛ fï˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó·fi‰Ú·ÛÙË ÔÚ›· οÔÈÔ˘ Ô˘ ›¯Â ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÛˆÛÙfi ÌÔÓfi‰ÚÔÌÔ, Ì ÌÈ· ˘ÔÙÚÔÊ›· ÁÈ· ÙÔ Trinity.22 ŒÓÔȈı ÌÈ· ÂÚ›ÂÚÁË ·ÔÛÙÚÔÊ‹ ÁÈ· ÙÔ Winchester. E›¯Â ÌÈ· Ê˘ÛÈ΋ ÎÏ›ÛË ÛÙ· ·È¯Ó›‰È· Ù˘ Ì¿ÏÏ·˜ Î·È Î·Ï‹ ·ÓÙ›ÏË„Ë Û’ ·˘Ù¿.23 ŸÙ·Ó ›¯Â ÂÓËÓÙ·Ú›ÛÂÈ, Û˘Ó‹ıˆ˜ ΤډÈ˙ ÛÙÔ Ù¤ÓÓȘ ÙÔ˘˜ ·Ó·ÏËڈ̷ÙÈÎÔ‡˜ ·›ÎÙ˜ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘, Î·È fiÙ·Ó Â›¯Â ÂÍËÓÙ·Ú›ÛÂÈ ÙÔÓ Â›¯· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ó· ηٷʤÚÓÂÈ ÂÍ·›ÛȘ Ì·ÏÏȤ˜ ÛÙÔ ÎÚ›ÎÂÙ. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ‰ÂÓ Â›¯Â οÓÂÈ Ô‡Ù ̛· ÒÚ· Ì ÚÔÔÓËÙ‹ ÛÙÔ WinchesterØ Ë Ì¤ıÔ‰fi˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ÂÏ·Ùو̷ÙÈ΋: ·Ó ›¯Â ÚÔÔÓËÙ‹, ›ÛÙ¢Â, ı· ηÙfiÚıˆÓ ӷ ‹Ù·Ó ¿Ú· Ôχ ηÏfi˜ ·›ÎÙ˘ ÙÔ˘ ÎÚ›ÎÂÙ, ›Ûˆ˜ fi¯È Ù˘ ÚÒÙ˘ ηÙËÁÔÚ›·˜, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ı· ˘ÔÏÂÈfiÙ·Ó Î·Ù¿ Ôχ. Ÿˆ˜ fiϘ ÔÈ ÎÚ›ÛÂȘ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÛˆÛÙ‹. E›Ó·È Îڛ̷ Ô˘, ÛÙÔ ·fiÁÂÈÔ Ù˘ BÈÎÙˆÚÈ·Ó‹˜ Ï·ÙÚ›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ·ıÏËÙÈÛÌfi, ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ‹Á ¯·Ì¤ÓÔ. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Î·Ó¤Ó·˜ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÏ‹ÊıËΠfiÙÈ ¿ÍÈ˙ ӷ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÛÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ì·ıËÙ‹ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ÙÔÓ ÙfiÛÔ Â˘·ı‹ Î·È ·ÛıÂÓÈÎfi, ÙÔÓ ÙfiÛÔ Û˘ÓÂÛÙ·Ï̤ÓÔ. £· ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi ÁÈ· ¤Ó·Ó °Ô˘Èί·ÌÈÛÙ‹24 ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË Ó· ¿ÂÈ ÛÙÔ New College.25 A˘Ùfi ‰ÂÓ ı· ¤ÊÂÚ ԢÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘ ηÚÚȤڷ (·Ó ηÈ, ·ÊÔ‡ ¿- C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 11 ÓÙ· ÚÔÙÈÌÔ‡Û ÙËÓ OÍÊfiÚ‰Ë ·fi ÙÔ Cambridge, ›Ûˆ˜ Ó· ¤ÌÂÓ ÂΛ fiÏË ÙÔ˘ ÙËÓ ˙ˆ‹, ÔfiÙ ÔÏÏÔ› ·fi ÂÌ¿˜ ‰ÂÓ ı· ›¯·Ì ÙËÓ Â‡ÓÔÈ· Ó· ÙÔÓ ÁÓˆÚ›ÛÔ˘ÌÂ). AÓÙ›ıÂÙ·, ·ÔÊ¿ÛÈÛ ӷ ¿ÂÈ ÛÙÔ Trinity (ÙÔ˘ Cambridge), ÁÈ· ¤Ó·Ó ÏfiÁÔ Ô˘ ÙÔÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ¯ÈÔ˘ÌÔÚÈÛÙÈο, ·ÏÏ¿ Ì ÙËÓ ÁÓˆÛÙ‹ ÙÔ˘ ·ıÒ· ÊÈÏ·Ï‹ıÂÈ·, ÛÙËÓ AÔÏÔÁ›·. «◊ÌÔ˘Ó Î¿Ô˘ ‰Âη¤ÓÙ ÂÙÒÓ fiÙ·Ó (Ì ̿ÏÏÔÓ ·Ú¿ÍÂÓÔ ÙÚfiÔ) ÔÈ ÊÈÏÔ‰Ô͛˜ ÌÔ˘ ‹Ú·Ó ÌÈ· ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ ÙÚÔ‹. Y¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ «Alan St Aubyn» („¢‰ÒÓ˘ÌÔ Ù˘ ΢ڛ·˜ Frances Marshall) Ì ٛÙÏÔ A Fellow of Trinity (ŒÓ·˜ EÙ·›ÚÔ˜ ÙÔ˘ Trinity), ·fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ Ì˘ıÈÛÙÔÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ò˜ ˘ÔÙ›ıÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È Ë ˙ˆ‹ Û’ ¤Ó· ÎÔÏϤÁÈÔ ÙÔ˘ Cambridge... Y¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ‰‡Ô ‹ÚˆÂ˜: Ô ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ‹Úˆ·˜ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Flowers, Ô˘ Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ÂÓÙÂÏÒ˜ ηÏfi˜, Î·È Ô ‰Â˘ÙÂÚ‡ˆÓ, ÈÔ ·‰‡Ó·ÌÔ˜ Ù‡Ô˜, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Brown. O Flowers Î·È Ô Brown ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÔÏÏÔ‡˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÛÙËÓ ÊÔÈÙËÙÈ΋ ˙ˆ‹... O Flowers ÂÈ˙› fiÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ, ¤Ú¯ÂÙ·È ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ Wrangler,26 ÔfiÙ ·˘ÙÔÌ¿Ùˆ˜ ·Ó·ÁÔÚ‡ÂÙ·È EÙ·›ÚÔ˜ (fiˆ˜ ˘Ôı¤Ùˆ fiÙÈ ÁÈÓfiÙ·Ó ÙfiÙÂ). O Brown ηٷÚÚ¤ÂÈ, ÚËÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ Ú›¯ÓÂÈ ÛÙÔ ÈÔÙfi Î·È ÛÒ˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ ·Ú·Ï‹ÚËÌ· ηٿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ ηٷÈÁ›‰·˜ ¯¿ÚÈÓ Î·È ÌfiÓÔ ÛÙȘ ÚÔÛ¢¯¤˜ ÙÔ˘ Junior Dean,27 ÌfiÏȘ Î·È ÌÂÙ¿ ‚›·˜ ·›ÚÓÂÈ ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ ·Ïfi Ù˘¯›Ô, Î·È ÙÂÏÈο Á›ÓÂÙ·È ÈÂÚ·fiÛÙÔÏÔ˜. H ÊÈÏ›· ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÎÏÔÓ›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ·Ù˘¯‹ ·˘Ù¿ ÂÚÈÛÙ·ÙÈο, Î·È Ô Flowers ı˘Ì¿Ù·È ÙÔÓ Brown Ì ÛÙÔÚÁÈÎfi Ô›ÎÙÔ, ηıÒ˜ ›ÓÂÈ Î·Ïfi ÎÚ·Û› Î·È ÙÚÒÂÈ ÍËÚÔ‡˜ ηÚÔ‡˜ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔ EÓÙ¢ÎÙ‹ÚÈÔ ÙˆÓ EÈۋ̈Ó.28 TÒÚ·, Ô Flowers ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·ÚÎÂÙ¿ ÂÓÙ¿ÍÂÈ Ù‡Ô˜ (fiÛÔ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÙÔÓ ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ Ë ¤ÓÓ· ÙÔ˘ «Alan St Aubyn»), ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ ·ÏÔ˘ÛÙ¢ÙÈÎfi ÌÔ˘ Ì˘·Ïfi ·ÚÓ›ÙÔ Ó· ÙÔÓ ·Ú·‰Â¯Ù› ˆ˜ Â˘Ê˘‹. AÓ ÂΛÓÔ˜ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ηٷʤÚÂÈ fiÏ· ·˘Ù¿, ÁÈ·Ù› Ó· ÌËÓ ÌÔÚÒ ÎÈ ÂÁÒ; I‰È·›ÙÂÚ· Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÛÎËÓ‹ ÛÙÔ EÓÙ¢ÎÙ‹ÚÈÔ Ì ۷Á‹Ó¢Û ÂÓÙÂÏÒ˜, Î·È ·fi ÙfiÙÂ, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ Ù· ηٿÊÂÚ·, Ù· M·ıËÌ·ÙÈο ‹Û·Ó ÁÈ· ̤ӷ ¿Óˆ ·’ fiÏ· Ô ÙÚfiÔ˜ ·fiÎÙËÛ˘ ÙÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔ˘ EÙ·›ÚÔ˘ ÛÙÔ Trinity». 12 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY º˘ÛÈο Ù· ηٿÊÂÚÂ, ·ÊÔ‡ ‹Ú ÙËÓ ÚÒÙË ı¤ÛË ÛÙÔ ‚' ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Mathematical Tripos,29 ÛÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ 22 ÂÙÒÓ. K·Ù¿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ ÙÔ˘, ÙÔ‡ Û˘Ó¤‚ËÛ·Ó ‰‡Ô ÌÈÎÚ¤˜ η̤˜. H ÚÒÙË ‹Ù·Ó ıÂÔÏÔÁÈ΋, Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ÂÎÏÂÙ˘Ṳ̂ӷ BÈÎÙˆÚÈ·Ó¿ ¤ıÈÌ·.30 O Hardy ·ÔÊ¿ÛÈÛ (ÓÔÌ›˙ˆ ÚÈÓ ·ÔÊÔÈÙ‹ÛÂÈ ·fi ÙÔ Winchester) fiÙÈ ‰ÂÓ ›ÛÙ¢ ÛÙÔÓ £Âfi. °È· ÙÔÓ ›‰ÈÔ, ÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ¤Ú·Ó ¿Û˘ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ‹Ûˆ˜. ◊Ù·Ó ÍÂοı·ÚÔ, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙ fiϘ ÔÈ ¿ÏϘ ¤ÓÓÔȘ, ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘. ™ÙÔ Trinity Ô ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÌfi˜ ‹Ù·Ó ˘Ô¯ÚˆÙÈÎfi˜. O Hardy › ÛÙÔÓ KÔÛÌ‹ÙÔÚ·, ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ì ÙËÓ ÁÓˆÛÙ‹ ÙÔ˘ ‰ÂÈÏ‹ ‚‚·ÈfiÙËÙ·, fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÎÎÏËÛÈ¿˙ÂÙ·È Ì ηı·Ú‹ Û˘Ó›‰ËÛË. O KÔÛÌ‹ÙÔÚ·˜, Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·ÓfiËÙÔ˜ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ¿Ù˘, ¤ÌÂÓ fiÙÈ Ô Hardy ¤Ú ӷ ÁÚ¿„ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÙÔ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÈ. OÈ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ôχ ıÚ‹ÛÎÔÈ Î·È Ô KÔÛÌ‹ÙÔÚ·˜ ÙÔ ÂÁÓÒÚÈ˙ÂØ Ô ‰Â Hardy ÙÔ ÂÁÓÒÚÈ˙ ·ÎfiÌË Î·Ï‡ÙÂÚ· fiÙÈ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ›‰ËÛË ı· ÙÔ˘˜ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚÔ‡Û – ÌÈ· ÛÙÂÓÔ¯ÒÚÈ· Ô˘ ÂÌ›˜, ‚‰ÔÌ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ÙËÓ ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡ÌÂ. O Hardy ¿Ï„ Ì ÙËÓ Û˘Ó›‰ËÛ‹ ÙÔ˘. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Ú·ÎÙÈÎfi˜ ÒÛÙ ӷ ·ÔʇÁÂÈ ÙÔ fiÏÔ ı¤Ì·. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó Î·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Ú·ÎÙÈÎfi˜ (fiˆ˜ ÌÔ˘ › οÔÙ ÛÙÔ Á‹Â‰Ô ÙÔ˘ ÎÚ›ÎÂÙ, ÁÈ·Ù› ·ÎfiÌË Â›¯Â Ù‡„ÂȘ) ÒÛÙ ӷ Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù› ÈÔ ÂÏÏfiÁÈÌÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ ÙÔÓ George Trevelyan31 Î·È ÙÔÓ Desmond MacCarthy,32 Ô˘ ı· ÙÔ˘ ¤ÏÂÁ·Ó Ò˜ Ó· ¯ÂÈÚÈÛÙ› ÙËÓ ˘fiıÂÛË. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ¤ÁÚ·„ ÙÔ ÁÚ¿ÌÌ·. M ·ÊÂÙËÚ›· ·˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, Ë ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÙÔ˘ ·ÈÛÙ›· ·Ú¤ÌÂÈÓ ¤ÓÙÔÓË ÁÈ· ¿ÓÙ·. AÚÓÈfiÙ·Ó Ó· ÂÈÛ¤ÏıÂÈ ÛÙȘ ÂÎÎÏËۛ˜ ÙˆÓ ÎÔÏÏÂÁ›ˆÓ, ·ÎfiÌË Î·È ÁÈ· ›ÛË̘ ÙÂÏÂÙ¤˜, fiˆ˜ ÔÈ ÂÎÏÔÁ¤˜ ‰È¢ı˘ÓÙÒÓ (masters) ÙˆÓ ÎÔÏÏÂÁ›ˆÓ. E›¯Â ÈÂڈ̤ÓÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Ô £Âfi˜ ‹Ù·Ó ÚÔÛˆÈÎfi˜ ÙÔ˘ ¯ıÚfi˜. ¶›Ûˆ ·fi fiÏ· ·˘Ù¿ ˘‹Ú¯Â Ô ·fi˯Ԙ ÙÔ˘ ‰ÂοÙÔ˘ ÂÓ¿ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·: ·ÏÏ¿ ı· ‹Ù·Ó Ï¿ıÔ˜, fiˆ˜ ›Û¯˘Â ¿ÓÙ· Ì ÙÔÓ Hardy, ·Ó οÔÈÔ˜ ‰ÂÓ ¤·ÈÚÓ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ÙÔȘ ÌÂÙÚËÙÔ›˜. ŸÌˆ˜ ÌÂÙ¤‚·ÏÏ ÙÔ fiÏÔ ı¤Ì· Û ÔÌÒ‰Ë Ï¿Î·. TÔÓ ı˘Ì¿Ì·È, οÔÈ· ̤ڷ ÛÙËÓ ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ÙÚÈ¿ÓÙ·, Ó· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 13 ¤Ó·Ó ÌÈÎÚfi ıÚ›·Ì‚Ô. ™˘Ó¤‚Ë Û ¤Ó·Ó ·ÁÒÓ· ÎÚ›ÎÂÙ ÙˆÓ Gentlemen ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ Players,33 ÛÙÔ Á‹Â‰Ô ÙÔ˘ Lord.34 MfiÏȘ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ë ÚˆÈÓ‹ Û˘Ó¿ÓÙËÛË, Î·È Ô ‹ÏÈÔ˜ ¤Ï·Ì ¿Óˆ ·fi ÙÔ ¶ÂÚ›ÙÂÚÔ.35 ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·›ÎÙ˜ ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú‹ıËΠfiÙÈ ÙÔÓ Ù‡ÊψÓ ÌÈ· ·ÓÙ·Ó¿ÎÏ·ÛË ·fi Î¿Ô˘ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ. OÈ ‰È·ÈÙËÙ¤˜ ÂÚ¿ÙËÛ·Ó ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛΛ·ÛÙÚÔ˘.36 A˘ÙÔΛÓËÙ·; Ÿ¯È. ¶·Ú¿ı˘Ú·; K·Ó¤Ó· ·fi ÂΛÓË ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ Áˤ‰Ô˘. TÂÏÈο, Ì ÂÌÊ·Ó‹ ÈηÓÔÔ›ËÛË, ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·ÈÙËÙ¤˜ ‚ڋΠ·fi Ô‡ ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó Ë ·ÓÙ·Ó¿ÎÏ·ÛË. ¶ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó ·fi ¤Ó·Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÛÙ·˘Úfi Ô˘ ›¯Â ÎÚÂÌ·Ṳ̂ÓÔ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ Ï·ÈÌfi ÙÔ˘ ¤Ó·˜ Ï›·Ó ¢ÙÚ·Ê‹˜ ÎÏËÚÈÎfi˜. O ‰È·ÈÙËÙ‹˜ ÙÔ˘ ˙‹ÙËÛ ¢ÁÂÓÈο Ó· ÙÔÓ ‚Á¿ÏÂÈ. EΛ ÎÔÓÙ¿ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ô Hardy Ô˘, ÁÈ· Ó· ÌËÓ Ê·Ó› ÙÔ Á¤ÏÈÔ ÙÔ˘, ‰ÈÏÒıËΠÛÙ· ‰‡Ô Ì ÌÂÊÈÛÙÔʤÏÂÈ· ÈηÓÔÔ›ËÛË. TËÓ ÒÚ· ÙÔ˘ ÌÂÛËÌÂÚÈ·ÓÔ‡ ÂΛÓË ÙËÓ Ë̤ڷ ‰ÂÓ Â›¯Â ηÈÚfi ÁÈ· Ê·ÁËÙfi: ¤ÁÚ·Ê ηÚÙ ÔÛÙ¿Ï (ÔÈ Î·ÚÙ ÔÛÙ¿Ï Î·È Ù· ÙËÏÂÁÚ·Ê‹Ì·Ù· ‹Ù·Ó ÔÈ ÚÔÛÊÈÏ›˜ ÙÔ˘ ̤ıÔ‰ÔÈ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜) Û ηı¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÎÏËÚÈÎÔ‡˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘. AÏÏ¿ ÛÙÔÓ fiÏÂÌfi ÙÔ˘ ηٿ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ Î·È ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘ £ÂÔ‡, ‰ÂÓ Î¤Ú‰È˙ ¿ÓÙ· Ô Hardy. ŒÓ· ‹Û˘¯Ô Î·È ˆÚ·›Ô M·ÁÈ¿ÙÈÎÔ ·fiÁÂ˘Ì· ÛÙÔ Á‹Â‰Ô ÙÔ˘ Fenner, ÂÚ›Ô˘ ÙËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi, ÔÈ Î·Ì¿Ó˜ Û‹Ì·Ó·Ó ¤ÍÈ Ë ÒÚ·. «E›Ó·È Îڛ̷», › ·Ï¿ Ô Hardy, «Ô˘ ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÈÔ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂Ó˜ ÌÔ˘ ÛÙÈÁ̤˜ ¤Ú ӷ ÙȘ ÂÚ¿Ûˆ Î¿Ô˘ fiÔ˘ ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Ô ‹¯Ô˜ Ù˘ PˆÌ·ÈÔηıÔÏÈ΋˜ EÎÎÏËÛ›·˜». H ‰Â‡ÙÂÚË ÌÈÎÚ‹ ·Ó·ÛٿوÛË ÙˆÓ ÊÔÈÙËÙÈÎÒÓ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓˆÓ ‹Ù·Ó ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋. ™¯Â‰fiÓ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ N‡وӷ, Î·È Î·ı’ fiÏË ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÛÙÔ Cambridge ‰¤ÛÔ˙·Ó ÔÈ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ ·ÏÈfi Mathematical Tripos. OÈ ÕÁÁÏÔÈ ¿ÓÙ· ›¯·Ó ÈÔ ÌÂÁ¿ÏË ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÛÙȘ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ·’ fi,ÙÈ ÔÔÈÔÛ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ˜ Ï·fi˜ (ÂÎÙfi˜ ›Ûˆ˜ ·fi ÙÔ˘˜ KÈÓ¤˙Ô˘˜ ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜). ¶¿ÓÙ· ‰ÈÂÍ‹Á·Á·Ó ÙȘ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Ì ·ÙÚÔ·Ú¿‰ÔÙË ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË. AÏÏ¿ Û˘- 14 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY ¯Ó¿ ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó ‰˘Ûη̄›· ÛÙÔ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÙÔ Ò˜ ¤Ú ӷ ‰ÈÂÍ·¯ıÔ‡Ó ÔÈ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ. A˘Ùfi, ·ÚÂÌÈÙfiÓÙˆ˜, ÈÛ¯‡ÂÈ ·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ·. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· fiÙÈ ›Û¯˘Â ÁÈ· ÙÔ Mathematical Tripos fiÙ·Ó ‹Ù·Ó ÛÙȘ ‰fi͘ ÙÔ˘. ◊Ù·Ó ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ›¯·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ Ù¯ÓÈ΋ ‰˘ÛÎÔÏ›·, fï˜ ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ·Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙÔÓ ÂÍÂÙ·˙fiÌÂÓÔ Ó· ‰Â›ÍÂÈ Ì·ıËÌ·ÙÈ΋ Ê·ÓÙ·Û›· ‹ ‰ÈÔÚ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‹ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ÈηÓfiÙËÙ· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ô ·Ú·ÁˆÁÈÎfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜. OÈ ÚˆÙ‡ÔÓÙ˜ (ÔÈ Wranglers, ¤Ó·˜ fiÚÔ˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÎfiÌË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ) ηٷٿÛÛÔÓÙ·Ó, Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ‚·ıÌÔÏÔÁ›·, Û ·‡ÍÔ˘Û· ·ÚÈıÌËÙÈ΋ ÛÂÈÚ¿. T· ÎÔÏϤÁÈ· ·ÓËÁ‡ÚÈ˙·Ó fiÙ·Ó ¤Ó· ·fi Ù· ̤ÏË ÙÔ˘˜ ·ÔÎÙÔ‡Û ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ Senior Wrangler: ÔÈ ‰‡Ô ‹ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔÈ Wrangler ÂÍÂϤÁÔÓÙÔ ·Ì¤Ûˆ˜ EÙ·›ÚÔÈ. ŸÏ· ·˘Ù¿ ‹Ù·Ó ÙÂÏ›ˆ˜ AÁÁÏÈ΋˜ ÓÔÔÙÚÔ›·˜. E›¯·Ó ¤Ó· ÌfiÓÔ ÌÂÈÔÓ¤ÎÙËÌ·, fiˆ˜ ÙfiÓÈÛÂ Ô Hardy ÛÙËÓ ÍÂοı·ÚË ÔÏÂÌÈ΋ ÙÔ˘, ÌfiÏȘ ›¯Â Á›ÓÂÈ ‰È¿ÛËÌÔ˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ Î·È Â›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì·˙› Ì ÙÔÓ ÛıÂÓ·Úfi ÙÔ˘ Û‡ÌÌ·¯Ô Littlewood, Ì ÙÔ Ò˜ ı· ηٷÚÁËı› ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·. TÔ Û‡ÛÙËÌ· ·˘Ùfi Â‰Ò Î·È ÂηÙfi ¯ÚfiÓÈ· ηٷÛÙÚ¤ÊÂÈ Ù· ÛÔ‚·Ú¿ M·ıËÌ·ÙÈο ÛÙËÓ AÁÁÏ›·. K·Ù¿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÙÔ˘ ÙÚÈÌ‹ÓÔ˘ ÛÙÔ Trinity, Ô Hardy ‰È·›ÛÙˆÛ fiÙÈ Â›¯Â ÂÌϷΛ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·. ŒÚ ӷ ÂÎ·È‰Â˘Ù› fiˆ˜ Ù· ¿ÏÔÁ· ÛÙȘ ÈÔ‰ÚƠ̂˜, ÌfiÓÔ Ô˘ Â‰Ò ÔÈ ·Û΋ÛÂȘ ‹Ù·Ó Ì·ıËÌ·ÙÈΤ˜, ÂÓÒ ‹‰Ë ·fi Ù· ‰ÂηÂÓÓÈ¿ ÙÔ˘ ‹ÍÂÚ fiÙÈ ‹Û·Ó ¿Ó¢ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜. TÔÓ ¤ÛÙÂÈÏ·Ó ÛÙÔÓ ÈÔ Î·Ïfi ÂÎ·È‰Â˘Ù‹, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤ÛÙÂÏÓ·Ó ÙÔ˘˜ ÈÔ ‰˘Ó·ÙÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÔ‡¯Ô˘˜. O ÂÎ·È‰Â˘Ù‹˜ ·˘Ùfi˜ ‹ÍÂÚ fiϘ ÙȘ ηÎÔÙÔȤ˜, fiÏ· Ù· Ù¯ӿÛÌ·Ù· Ù˘ ÂÍÂÙ·ÛÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜, Î·È ‹Ù·Ó ÂÓÙ˘ˆÛȷο ·‰È¿ÊÔÚÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ. ™’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô Ó·Úfi˜ Einstein ı· ›¯Â ·ӷÛٷًÛÂÈ: ›Ù ı· ÂÁη٤ÏÂÈ ÙÔ Cambridge ‹ ‰ÂÓ ı· ¤Î·Ó ηÌÌÈ¿ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ÁÈ· Ù· ÂfiÌÂÓ· ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ·.37 AÏÏ¿ Ô Hardy ›¯Â ‰È··È‰·ÁˆÁËı› Û ·˘Ùfi ÙÔ ¤ÓÙÔÓ· ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi Îϛ̷ Ù˘ AÁÁÏ›·˜ (ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘). AÊÔ‡ ÚÒÙ· ÙÔ˘ ¤Ú·ÛÂ Ë ÛΤ„Ë Ó· ÛÔ˘‰¿ÛÂÈ C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 15 IÛÙÔÚ›·, ‹Ú ÙËÓ ÛˆÛÙ‹ ·fiÊ·ÛË Ó· ‚ÚÂÈ ¤Ó·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi Ó· ÙÔÓ ‰È‰¿ÍÂÈ. O Hardy ÙÔ˘ ·ÔÙ›ÂÈ ÊfiÚÔ ÙÈÌ‹˜ ÛÙËÓ AÔÏÔÁ›·: «T· Ì¿ÙÈ· ÌÔ‡ Ù· ÚˆÙ¿ÓÔÈÍÂ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ·ÚÈÔ˜ Love, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì ‰›‰·Í ÁÈ· ÌÂÚÈο ÙÚ›ÌËÓ· Î·È ÌÔ˘ ÌÂÙ¤‰ˆÛ ÙËÓ ÚÒÙË ÌÔ˘ ÛÔ‚·Ú‹ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ AÓ¿Ï˘Û˘.38 AÏÏ¿ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÌÔ˘ ¯Ú¤Ô˜ (ÁÈ·Ù› ÛÙÔ Î¿Ùˆ-οو ‹Ù·Ó ¿ÓıÚˆÔ˜ ÙˆÓ ÂÊ·ÚÌÔÛÌ¤ÓˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ) ‹Ù·Ó Ë Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ ÙÔ˘ Ó· ‰È·‚¿Ûˆ ÙÔ ‰È¿ÛËÌÔ Cours d’ Analyse (M·ı‹Ì·Ù· AÓ¿Ï˘Û˘) ÙÔ˘ Jordan. ¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ ı· ͯ¿Ûˆ ÙÔÓ ı·˘Ì·ÛÌfi Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó¤ÁÓˆÛ· ÙÔ ÂÚ›ÊËÌÔ ·˘Ùfi ‚È‚Ï›Ô, Ô˘ ÚˆÙÔÂÓ¤Ó¢Û ÙfiÛÔ ÔÏÏÔ‡˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ÁÂÓÈ¿˜ ÌÔ˘, Î·È ·fi fiÔ˘ ‰È‰¿¯ıËη ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ηıÒ˜ ÙÔ ‰È¿‚·˙· Ù› Ú·ÁÌ·ÙÈο Û‹Ì·ÈÓ M·ıËÌ·ÙÈο. Afi ÂΛÓË ÙËÓ ÛÙÈÁÌ‹ ‹ÌÔ˘Ó Î·Ù¿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜,39 Ì ˘ÁÈ›˜ Ì·ıËÌ·ÙÈΤ˜ ÊÈÏÔ‰Ô͛˜ Î·È Ì ¤Ó· ÁÓ‹ÛÈÔ ¿ıÔ˜ ÁÈ· Ù· M·ıËÌ·ÙÈο.» TÔ 1898 ‹Úı ٤ٷÚÙÔ˜ Wrangler. A˘Ùfi ÙÔÓ ÂÓÔ¯ÏÔ‡Û οˆ˜, fiˆ˜ ÂÎÌ˘ÛÙËÚ¢fiÙ·Ó ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜. E›¯Â ̤۷ ÙÔ˘ ·ÚÎÂÙfi ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi ‰·ÈÌfiÓÈÔ ÁÈ· Ó· ÂÓÔ¯ÏÂ›Ù·È Î·È, ÂÓÒ Ô ·ÁÒÓ·˜ ‰ÂÓ ¿ÍÈ˙ ÙÔÓ ÎfiÔ, ¤Ú ӷ ÙÔÓ ÎÂÚ‰›ÛÂÈ. TÔ 1900 ‹Ú ÙÔ ‚' ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Mathematical Tripos, ÌÈ·˜ ÈÔ ·ÍÈÔÛ¤‚·ÛÙ˘ ÂͤٷÛ˘, fiÔ˘ ηÙÂÙ¿ÁË ÛÙËÓ ÛˆÛÙ‹ ı¤ÛË ÎÂÚ‰›˙ÔÓÙ·˜ Î·È ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ EÙ·›ÚÔ˘. Afi ÂΛÓË ÙËÓ ÛÙÈÁÌ‹ Î·È ÌÂÙ¿, Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ›¯Â Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÚԉȷÁÚ·Ê›. ◊ÍÂÚ ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘, Ë ÔÔ›· ‹Ù·Ó Ó· ʤÚÂÈ Ì·ıËÌ·ÙÈ΋ ·˘ÛÙËÚfiÙËÙ· ÛÙËÓ AÓ¿Ï˘ÛË Ù˘ AÁÁÏ›·˜. ¢ÂÓ ·ÚÂͤÎÎÏÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ÙËÓ ÔÔ›· ÔÓfiÌ·˙ «ÙËÓ ÈÔ ÌÂÁ¿ÏË ·fi ÙȘ ÌfiÓÈ̘ ¯·Ú¤˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÌÔ˘». ¢ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ·ÌÊÈÙ·Ï·ÓÙ‡ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ Ù› ¤Ú ӷ οÓÂÈ. O‡ÙÂ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô‡Ù ηӤӷ˜ ¿ÏÏÔ˜ ‰ÂÓ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÔ˘ ٷϤÓÙÔ. ŒÁÈÓ EÙ·›ÚÔ˜ Ù˘ Royal Society40 ÛÙ· ÙÚÈ¿ÓÙ· ÙÚ›· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ·. Afi ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ, ÏÔÈfiÓ, ›¯Â ÙËÓ Â‡ÓÔÈ· Ù˘ Ù‡¯Ë˜. ¢ÂÓ ¤Ú ӷ ÛÎÔÙÈÛÙ› ÁÈ· ÙËÓ Î·ÚÚȤڷ ÙÔ˘. Afi Ù· ›ÎÔÛÈ ÙÚ›· ÙÔ˘ ›¯Â fiÏÔ ÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ı· ÂÈı˘ÌÔ‡ÛÂ Ô Î·ı¤Ó·˜, 16 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY Î·È fiÛ· ¯Ú‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ¯ÚÂÈ·˙fiÓÙÔ˘Û·Ó. ŒÓ·˜ ÂÚÁ¤Ó˘ ¢ÔÓ,41 ÛÙÔ Trinity ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 1900, ›¯Â ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¿ÓÂÛË. O Hardy ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Û¿Ù·ÏÔ˜, ·ÏÏ¿ Ífi‰Â˘Â ¯Ú‹Ì·Ù· fiÙ·Ó Â›¯Â οÔÈÔ Î›ÓËÙÚÔ (ηÌÌÈ¿ ÊÔÚ¿, ÁÈ· ȉȿ˙Ô˘Û˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ, fiˆ˜ ÙÔ Ó· ¿ÚÂÈ Ù·Í› ÁÈ· ·fiÛÙ·ÛË ÂÓ‹ÓÙ· ÌÈÏ›ˆÓ42), Î·È Î·Ù¿ Ù· ¿ÏÏ· ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Ú·ÎÙÈÎfi˜ Û ÂÂÓ‰‡ÛÂȘ. AÛ¯ÔÏ›ÙÔ Ì ÙȘ ·ıÏԷȉȤ˜ ÙÔ˘ Î·È ÈηÓÔÔÈÔ‡Û ÙȘ ÂÎÎÂÓÙÚÈΤ˜ ÙÔ˘ ÔÚ¤ÍÂȘ. ™ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ˘‹Ú¯·Ó ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ‰È·ÓÔÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ Ô G.E. Moore,43 Ô Whitehead,44 Ô Bertrand Russell,45 Ô Trevelyan,46 Ë ˘„ËÏ‹ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ Trinity, Ë ÔÔ›· Ôχ Û‡ÓÙÔÌ· ‚ڋΠÙÔ ÂÈηÛÙÈÎfi Ù˘ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· Bloomsbury.47 (O ›‰ÈÔ˜ Ô Hardy ›¯Â Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙËÓ Bloomsbury, ›Ù ÚÔÛˆÈ΋˜ ÊÈÏ›·˜ ›Ù ·Ô‰Ô¯‹˜). ™Â ¤Ó·Ó ·ÎÏÔ ÂʈÙÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ Ï·ÌÚÔ‡˜ Ó·ÚÔ‡˜ ηÈ, Ì ÙÔÓ ÛȈËÚfi ÙÔ˘ ÙÚfiÔ, ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ ·Ó˘fiÙ·ÎÙÔ˘˜. £· ·Ó·Ê¤Úˆ ÙÒÚ· οÙÈ ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô Î¿Óˆ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ÏfiÁÔ ·Ú·Î¿Ùˆ. M¤¯ÚÈ Ô˘ Á¤Ú·ÛÂ, Ô ‚›Ô˜ ÙÔ˘ ·Ú¤ÌÂÈÓÂ Ô ‚›Ô˜ ÂÓfi˜ ÔÏ˘Ù¿Ï·ÓÙÔ˘ Ó·ÚÔ‡. TÔ ›‰ÈÔ ¤ÁÈÓÂ Î·È Ì ÙÔ Ó‡̷ ÙÔ˘: OÈ ·ıÏԷȉȤ˜ ÙÔ˘, Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ·Ú¤ÌÂÈÓ·Ó ÊÚ¤Ûη fiˆ˜ fiÙ·Ó ‹Ù·Ó Ó·Úfi˜ ¢ÔÓ. K·È, fiˆ˜ ÔÏÏÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ Ó·ÚÒÓ Ì¤¯ÚÈ Ô˘ Ó· ÂÍËÓÙ·Ú›ÛÔ˘Ó, Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ‹Û·Ó Ù· ÈÔ ı·Ì¿. °È· ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, fï˜, ‹Ù·Ó Â˘Ù˘¯¤ÛÙÂÚÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ‡˜ Ì·˜. E›¯Â ÌÈ· ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋ ÔÈÎÈÏ›· ʛψÓ. OÈ Ê›ÏÔÈ ·˘ÙÔ› ¤Ú ӷ ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Û ÌÂÚÈο ·fi Ù· ‰È΋˜ ÙÔ˘ ÂÈÓÔ‹Ûˆ˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·. ŒÚ ӷ Â›Ó·È Î¿ÙÔ¯ÔÈ ÌÈ·˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÓfiÌ·˙ «spin» (·˘Ùfi˜ Â›Ó·È fiÚÔ˜ ÙÔ˘ ÎÚ›ÎÂÙ Î·È ‰ÂÓ ÌÂıÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È. YÔÓÔ› ÌÈ· ¤ÌÌÂÛË ‹ ÂÈÚˆÓÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ.48 Afi Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ÚfiÛˆ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜, Ô Macmillan Î·È Ô Kennedy, › ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÈ, ı· ›¯·Ó ˘„ËÏ‹ ‚·ıÌÔÏÔÁ›· ÛÙÔ «spin», ÂÓÒ Ô Churchill Î·È Ô Eisenhower ¯·ÌËÏ‹). ◊Ù·Ó fï˜ ·ÓÂÎÙÈÎfi˜, ¤ÌÈÛÙÔ˜, ÂÍ·ÈÚÂÙÈο C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 17 ˘„ËÏfiÊÚˆÓ, ηÈ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙÔ ÂΉËÏÒÓÂÈ, ‹Ù·Ó ˘ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘. MÈ· ÊÔÚ¿ ¯ÚÂÈ¿ÛÙËΠӷ ÙÔÓ ÂÈÛÎÂÊıÒ ¤Ó· Úˆ˚Ófi, Ô˘ ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· Ë ÒÚ· Ô˘ ·ÊȤڈÓ ÁÈ· Ó· οÓÂÈ M·ıËÌ·ÙÈο. K·ıfiÙ·Ó ÛÙÔ ÁÚ·ÊÂ›Ô ÙÔ˘ Î·È ¤ÁÚ·Ê Ì ÙÔÓ fiÌÔÚÊÔ Î·ÏÏÈÁÚ·ÊÈÎfi ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. æ¤ÏÏÈÛ· ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÔÈÓfiÙÔ· ÏfiÁÈ·, ·ÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓÔ˜ Ì‹ˆ˜ ÙÔÓ ‰È¤ÎÔÙ·. •·ÊÓÈο, ‹Ú ÙÔ ÛηӉ·ÏÈ¿ÚÈÎÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ Î·È Â›Â: «Ÿˆ˜ ı· ÒÊÂÈϘ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ, Ë ·¿ÓÙËÛË Û’ ·˘Ùfi Â›Ó·È fiÙÈ Ì ‰È·ÎfiÙÂȘ. ¶¤Ú·Ó ÙÔ‡ÙÔ˘, Û˘Ó‹ıˆ˜ ¯·›ÚÔÌ·È fiÙ·Ó Û ‚Ϥˆ». ™Ù· ‰Âη¤ÍÈ ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ÁÓˆÚÈ˙fiÌ·ÛÙ·Ó, ÔÙ¤ ‰ÂÓ Â›Â Ù›ÔÙ· ÈÔ ÂΉËψÙÈÎfi ·fi ·˘Ùfi. EÎÙfi˜ ›Ûˆ˜ fiÙ·Ó ‹Ù·Ó ηٿÎÔÈÙÔ˜ ÛÙ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÔ˘, Ô˘ ÌÔ˘ › ˆ˜ ÚÔÛ‰ÔÎÔ‡Û ÙȘ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÌÔ˘. NÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÌÔ˘ ÙËÓ ÌÔÈÚ¿ÛÙËÎ·Ó ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙÂÓÔ‡˜ ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘˜. E›¯Â fï˜, ‰È¿Û·ÚÙ˜ ̤۷ ÛÙËÓ ˙ˆ‹ ÙÔ˘, ‰‡Ô ‹ ÙÚÂȘ ¿ÏϘ Û¯¤ÛÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜. ◊Û·Ó ¤ÓÙÔÓ˘ ÛÙÔÚÁ‹˜, ·ÊÔÛÈÒÛˆ˜, ÌË-Û·ÚÎÈΤ˜ ·ÏÏ¿ ÌÂÙ·ÚÛȈÙÈΤ˜. H Ì›· ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ›¯· ÁÓÒÛË, ‹Ù·Ó ÁÈ· ¤Ó·Ó Ó·Úfi Ì ʇÛË ÙÔ ›‰ÈÔ Â˘·›ÛıËÙË ÓÂ˘Ì·ÙÈο fiÛÔ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘. ¶ÈÛÙ‡ˆ, ·Ó Î·È ·ÂÎfiÌÈÛ· ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÌfiÓÔ ·fi ¤ÌÌÂÛ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ, fiÙÈ ÙÔ ›‰ÈÔ Û˘Ó¤‚·ÈÓÂ Î·È Ì ÙȘ ˘fiÏÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ. ™Â ÔÏÏ¿ ¿ÙÔÌ· Ù˘ ÁÂÓÈ¿˜ ÌÔ˘, Ù¤ÙÔȘ Û¯¤ÛÂȘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·Ó·ÚΛ˜ ‹ ·‰‡Ó·Ù˜. TËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË fï˜, ‰ÂÓ ‹Û·Ó Ô‡Ù ÙÔ ¤Ó· Ô‡Ù ÙÔ ¿ÏÏÔ. E› ϤÔÓ, ·Ó ηÓ›˜ ‰ÂÓ ÙȘ ıˆÚÔ‡Û ˆ˜ ‰Â‰Ô̤Ó˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Ô‡Ù ÙËÓ È‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›· ·ÙfiÌˆÓ fiˆ˜ Ô Hardy (Ù¤ÙÔÈ· ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È ÌÂÓ Û¿ÓÈ· ·ÏÏ¿ fi¯È fiÛÔ Û¿ÓÈ· ı· ÓfiÌÈ˙ ηÓ›˜) Ô‡Ù ÙËÓ ÙfiÙ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ Cambridge. O Hardy ‰ÂÓ ‚ڋΠÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË Ô˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi ÂÌ¿˜ Â›Ó·È ‰Â‰Ô̤ÓËØ Â›¯Â fï˜ ÙÔ ÁÓÒıÈ Û’ ·˘ÙfiÓ Û ȉȷ›ÙÂÚÔ ‚·ıÌfi, Î·È ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÙÔÓ ‰˘Û·ÚÂÛÙÔ‡ÛÂ. O ÂÛˆÙÂÚÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˜ ‹Ù·Ó ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, Î·È Ôχ ÏÔ‡ÛÈÔ˜. H ÌÂÏ·Á¯ÔÏ›· ‹Úı ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜. EÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ·ÊÔÛȈ̤ÓË ÙÔ˘ ·‰ÂÏÊ‹, ‰ÂÓ ·¤ÌÂÈÓ ηÓ›˜ ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘.49 M ۷ډfiÓÈ· ÛÙˆÈÎfiÙËÙ· ϤÂÈ ÛÙËÓ AÔÏÔÁ›· (Ë ÔÔ›·, ·Ú’ fiÏÔ ÙÔÓ ˘„ËÏfiÊÚÔÓ· ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘, Â›Ó·È ‚È‚Ï›Ô ·ÂÁÓˆṲ̂- 18 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY Ó˘ ÌÂÏ·Á¯ÔÏ›·˜) fiÙÈ fiÙ·Ó ¤Ó·˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ¯¿ÛÂÈ ÙËÓ ‰‡Ó·ÌË ‹ ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· Ó· ·Ú¿ÁÂÈ, ÙfiÙ «Â›Ó·È Îڛ̷, ·ÏÏ¿ Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ùfi˜ ‰ÂÓ ÌÂÙÚ¿ÂÈ –fiˆ˜ Î·È Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔ Ú¿ÁÌ·– Ôχ, Î·È ı· ‹Ù·Ó ·ÓfiËÙÔ Ó· ·Û¯ÔÏËıԇ̠̠ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ ÙÔ˘». ŒÙÛÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ‹Ù·Ó Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙ ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ ˙ˆ‹ ¤Íˆ ·fi Ù· M·ıËÌ·ÙÈο. T· M·ıËÌ·ÙÈο ‹Ù·Ó Ë ‰Èη›ˆÛ‹ ÙÔ˘. ◊Ù·Ó Â‡ÎÔÏÔ Ó· ÙÔ ·Ú·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Î·Ó›˜ ·˘Ùfi, ÛÙËÓ ÛÈÓıËÚÔ‚fiÏ· Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔÊ‹ Ì·˙› ÙÔ˘. AÎÚÈ‚Ò˜ fiˆ˜ ‹Ù·Ó ‡ÎÔÏÔ, Ì ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙÔ ËıÈÎfi ¿ıÔ˜ ÙÔ˘ Einstein, Ó· ·Ú·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ fiÙÈ ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ Einstein Ë ‰Èη›ˆÛ‹ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ë ¤ÚÂ˘Ó¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ º‡Û˘. K·Ó›˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ‰ÂÓ ·Ú·ÁÓÒÚÈÛ ÔÙ¤ ÙËÓ ‰Èη›ˆÛ‹ ÙÔ˘. EΛÓË ‹Ù·Ó Ô ˘Ú‹Ó·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜, ·fi ÙËÓ ÂÓËÏÈΛˆÛË Ò˜ ÙÔÓ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘˜. O Hardy, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔÓ Einstein, ‰ÂÓ Â›¯Â Ú·Á‰·›Ô ÍÂΛÓËÌ·. OÈ ÚÒÙ˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÛȇÛÂȘ, ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ 1900 Î·È 1911, ‹Û·Ó ÈηӤ˜ Ó· ÙÔ˘ ·ÓÔ›ÍÔ˘Ó ÙËÓ fiÚÙ· ÁÈ· ÙËÓ Royal Society Î·È Ó· Ù‡¯ÂÈ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›Ûˆ˜. O ›‰ÈÔ˜ fï˜ ‰ÂÓ ÙȘ ıˆÚÔ‡Û ÛÔ˘‰·›Â˜. ø˜ Û˘Ó‹ıˆ˜, ·˘Ùfi ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ›ϷÛÙË ÌÂÙÚÈÔÊÚÔÛ‡ÓË. ◊Ù·Ó Ë ¿Ô„Ë ÙÔ˘ ·˝ÔÓÙÔ˜ Ô˘ ›¯Â ·fiÏ˘ÙË Â›ÁÓˆÛË ÔÈfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ¿ÍÈ˙Â Î·È ÔÈfi fi¯È. TÔ 1911 ¿Ú¯ÈÛ ÙËÓ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ Littlewood,50 ÌÈ· Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ô˘ ‰È‹ÚÎÂÛ ÙÚÈ¿ÓÙ· ¤ÓÙ ¯ÚfiÓÈ·. TÔ 1913 ·Ó·Î¿Ï˘„ ÙÔÓ Ramanujan51 Î·È ÍÂΛÓËÛ ÌÈ· ‰Â‡ÙÂÚË Û˘ÓÂÚÁ·Û›·. TÔ Û‡ÓÔÏÔ Ù˘ ÛËÌ·ÓÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ¤ÁÈÓ Ì ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÙÔ‡˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜, ȉ›ˆ˜ Ì ÙÔÓ Littlewood, Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÈÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ÈÔ ‰È¿ÛËÌË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ M·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ‹ Ù˘ ÛÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÎÏ¿‰Ô, ‹, ÂÍ fiÛˆÓ ÁÓˆÚ›˙ˆ, Û ηӤӷ ¿ÏÏÔ Â‰›Ô ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. M·˙› ·Ú‹Á·Á·Ó ۯ‰fiÓ ÂηÙfi ‰ËÌÔÛȇÛÂȘ ÚˆÙfiÙ˘Ë˜ ¤Ú¢ӷ˜, ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ‹Ù·Ó «Ù˘ ÎÏ¿Ûˆ˜ ÙÔ˘ Bradman».52 OÈ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ› Ô˘ ‰ÂÓ ‹Û·Ó ÔÈΛÔÈ Ô‡Ù Ì ÙÔÓ Hardy fiÙ·Ó ¤ÊÙ·Û ÙËÓ ÂÛ¤Ú· ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÙÔ˘ Ô‡Ù ‹Û·Ó ÁÓÒÛÙ˜ ÙÔ˘ ÎÚ›ÎÂÙ, ·ӷϷ̂¿ÓÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÂÁÎÒÌÈfi ÙÔ˘ C.P. SNOW: ¶PO§O°O™ 19 ‹Ù·Ó «Ë ÎÏ¿ÛË ÙÔ˘ Hobbs».53 ¢ÂÓ ‹Ù·Ó. ¢ÈÛÙ·ÎÙÈο, ÌÈ· Î·È Ô Hobbs ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Á·Ë̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ·›ÎÙ˜, ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ÂÓ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÙËÓ ÛÂÈÚ¿ ·ÍÈÒÓ. MÈ· ÊÔÚ¿ ¤Ï·‚· ÌÈ· ηÚÙ ÔÛÙ¿Ï ·fi ÙÔÓ Hardy, ÂÚ› ÙÔ 1938, Ô˘ ¤ÁÚ·Ê «Ô Bradman Â›Ó·È ÔÏfiÎÏËÚË ÎÏ¿ÛË ¿Óˆ ·fi ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ batsman Ô˘ ¤˙ËÛ ÔÙ¤. AÓ Ô AÚ¯ÈÌ‹‰Ë˜, Ô NÂ‡ÙˆÓ Î·È Ô Gauss ·Ú·Ì›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ÎÏ¿ÛË ÙÔ˘ Hobbs, ÙfiÙ ڤÂÈ Ó· ‰Â¯ÙÒ ÙËÓ ÂΉԯ‹ ÌÈ·˜ ÎÏ¿Û˘ ¿Óˆ ·fi ·˘ÙÔ‡˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÙÔ Ê·ÓÙ·ÛÙÒ. M¿ÏÏÔÓ ÏÔÈfiÓ Â›Ó·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Ó· ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤڈ ·fi ‰ˆ Î·È ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ÛÙËÓ ÎÏ¿ÛË ÙÔ˘ Bradman».54 H ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ Hardy Î·È Littlewood Ú˘Ù¿Ó¢ÛÂ ÙˆÓ AÁÁÏÈÎÒÓ ıˆÚËÙÈÎÒÓ (ηı·ÚÒÓ) Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, Î·È ·ÚÎÂÙÒÓ ıˆÚËÙÈÎÒÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η, ÁÈ· ÌÈ· ÔÏfiÎÏËÚË ÁÂÓ¿. E›Ó·È Ôχ ÓˆÚ›˜ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘ÌÂ, ¤ÙÛÈ ÌÔ˘ ϤÓ ̷ıËÌ·ÙÈÎÔ›, Û ÔÈfi ‚·ıÌfi ¿ÏÏ·Í·Ó ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ M·ıËÌ·ÙÈ΋˜ AÓ¿Ï˘Û˘, ‹ fiÛË ÂÈÚÚÔ‹ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ı· Â›Ó·È ÔÚ·Ù‹ Û ÂηÙfi ¯ÚfiÓÈ·. T· ·ÓÂÍ›ÙËÏ· fï˜ ÛËÌ¿‰È· Ù˘ Â›Ó·È ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ·. H ‰È΋ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó, fiˆ˜ ÚÔ·Ó¤ÊÂÚ·, Ë ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚË ·fi fiϘ ÙȘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›Â˜. AÏÏ¿ ηÓ›˜ ‰ÂÓ Í¤ÚÂÈ Ò˜ ÙÔ ¤Ù˘¯·Ó ·˘Ùfi. EÎÙfi˜ ·Ó Ì·˜ ÙÔ ·Ôηχ„ÂÈ Ô Littlewood, ηÓ›˜ ‰ÂÓ ı· ÙÔ Ì¿ıÂÈ ÔÙ¤.55 ◊‰Ë ÌÓËÌfiÓÂ˘Û· ÙËÓ ÁÓÒÌË ÙÔ˘ Hardy fiÙÈ, ·fi ÙÔ˘˜ ‰˘Ô ÙÔ˘˜, Ô Littlewood ‹Ù·Ó Ô ÈÔ ÈÛ¯˘Úfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜. K¿ÔÙÂ Ô Hardy ¤ÁÚ·„ fiÙÈ ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ «Î·Ó¤Ó·Ó ¿ÏÏÔÓ Ô˘ ‰È¤ıÂÙ ٤ÙÔÈÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ‰È·›ÛıËÛ˘, Ù¯ÓÈ΋˜ Î·È ‰‡Ó·Ì˘». O Littlewood ‹Ù·Ó Î·È Â›Ó·È56 ÈÔ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ·fi ÙÔÓ Hardy, ÂÍ ›ÛÔ˘ ÂӉȷʤڈÓ, Î·È ›Ûˆ˜ ÈÔ ÔχÏÔÎÔ˜. ¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ Âı¤ÏÁÂÙÔ fiÛÔ Ô Hardy ·fi ÙËÓ ÂÎÏÂÙ˘Ṳ̂ÓË ‰È·ÓÔËÙÈ΋ Ï·ÌÚfiÙËÙ·, Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ¢ڛÛÎÂÙÔ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÛÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙÔ˘ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ ÛÎËÓÈÎÔ‡. A˘Ùfi ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ΢ÎÏÔÊÔÚ‹ÛÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ·Ó¤Î‰ÔÙ· ·fi ÙÔ˘˜ ÎÂÓÙÚÔÂ˘Úˆ·›Ô˘˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡˜, fiˆ˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ fiÙÈ Ô Littlewood ‹Ù·Ó ÂÈÓfiËÌ· ÙÔ˘ Hardy ÁÈ· Ó· ÙÔ˘ Ú›ÍÂÈ Â˘ı‡Ó˜ ·Ó Ù˘¯fiÓ ‚ÚÂı› Ï¿ıÔ˜ Û ηӤӷ ·fi Ù· ıˆڋ̷ٿ ÙÔ˘˜.57 ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙË- 20 H A¶O§O°IA ENO™ MA£HMATIKOY Ù·, Ô Littlewood ‹Ù·Ó ¿ÙÔÌÔ Ì ÈÛ¯˘Ú‹ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÊ¿ÌÈÏÏË ÙÔ˘ Hardy. EÎ ÚÒÙ˘ fi„ˆ˜, ηÓ›˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ‰ÂÓ ı· Ê·ÈÓfiÙ·Ó ˆ˜ Ô ÈÔ Û˘ÓÂÚÁ¿ÛÈÌÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜. E›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙ› ηÓ›˜ ÙÔÓ Î·ı¤Ó· ·fi ÙÔ˘˜ ‰‡Ô Ó· ÚÔÙ›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ó· ÂÍËÁÔ‡Ó ÙÔ Ò˜ ÍÂΛÓËÛ·Ó. TËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÈÔ ÁfiÓÈÌ˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ‹Û·Ó Î·Ó ÛÙÔ ›‰ÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.58 O Harald Bohr (·‰ÂÏÊfi˜ ÙÔ˘ Niels Bohr, Î·È Î·Ïfi˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ Ô ›‰ÈÔ˜) ÊËÌÔÏÔÁÂ›Ù·È ˆ˜ › fiÙÈ, ÌÈ· ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ë ÂÍ‹˜: ·Ó Ô ¤Ó·˜ ¤ÁÚ·Ê ¤Ó· ÁÚ¿ÌÌ· ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ, Ô ·Ô‰¤ÎÙ˘ ‰ÂÓ Â›¯Â ηÌÌ›· ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÈ ‹ ·ÎfiÌË Î·È Ó· ÙÔ ‰È·‚¿ÛÂÈ.59 ¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÚÔÛı¤Ûˆ Ù›ÔÙ·. M ÙÔÓ Hardy Û˘˙‹ÙËÛ·, ηٿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÔÏ˘ÂÙÔ‡˜ ÁÓˆÚÈÌ›·˜ Ì·˜, ۯ‰fiÓ Â› ·ÓÙfi˜ ÂÈÛÙËÙÔ‡, Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ·˘Ù‹ ÙËÓ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘. E›Â, Ê˘ÛÈο, fiÙÈ ·ÂÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ Ì¤ÁÈÛÙË Â‡ÓÔÈ· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ÙÔ˘ ηÚÚȤڷ˜. ŒÏÂÁ ÁÈ· ÙÔÓ Littlewood ·ÚfiÌÔÈ· Ì ·˘Ù¿ Ô˘ ÚÔ·Ó¤ÊÂÚ·. ŸÌˆ˜ ‰ÂÓ ¤‰ˆÛ ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ Ó‡ÍË ÁÈ· ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó. ¢ÂÓ ‹ÍÂÚ· ·ÚÎÂÙ¿ Ì·ıËÌ·ÙÈο ÁÈ· Ó· ηٷÓÔ‹Ûˆ ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜, fï˜ ·ÂÎfiÌÈÛ· ÌÂÚÈο Ú¿ÁÌ·Ù· ·fi ÙËÓ ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘˜. AÓ ¿ÊËÓ ӷ ÂÓÓÔËı› οÙÈ ÁÈ· ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÙÔ˘˜, ·ÌÊÈ‚¿Ïψ ·Ó ı· ÌÔ˘ ›¯Â ÍÂʇÁÂÈ. E›Ì·È ‚¤‚·ÈÔ˜ fiÙÈ Ë Ì˘ÛÙÈÎfiÙËÙ· (Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÈ˙ ԇÙÂ Î·Ó Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi ÂÌ¿˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÚÔÛˆÈο) ‹Ù·Ó ÂÛÎÂÌ̤ÓË. °È· ÙÔ Ò˜ ·Ó·Î¿Ï˘„ ÙÔÓ Ramanujan, ‰ÂÓ ¤‰ÂÈÍ ηıfiÏÔ˘ Ì˘ÛÙÈÎfiÙËÙ·. ◊Ù·Ó, ¤ÁÚ·ÊÂ, ÙÔ ¤Ó· Î·È ÌfiÓÔ ÚÔÌ·ÓÙÈÎfi ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘. Ÿˆ˜ Î·È Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔ Ú¿ÁÌ·, Â›Ó·È ÌÈ· ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙË ÈÛÙÔÚ›· Ô˘ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÈÌ¿ ۯ‰fiÓ fiÏÔ˘˜ (˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ) Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Û’ ·˘Ù‹Ó. ŒÓ· Úˆ˚Ófi ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 1913, ‚ڋΠ̷˙› Ì ÙËÓ ˘fiÏÔÈË ÚˆÈÓ‹ ÙÔ˘ ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·, ¤Ó·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ·Î·Ù¿ÛÙ·ÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ Ô˘ ›¯Â ¿Óˆ ÙÔ˘ IÓ‰ÈÎfi ÁÚ·ÌÌ·ÙfiÛËÌÔ. ŸÙ·Ó ÙÔÓ ¿ÓÔÈÍÂ, ‚ڋΠÛÂÏ›‰Â˜ η΋˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ¯·ÚÙÈÔ‡ ÛÙȘ Ôԛ˜ ‹Ù·Ó ÁÚ·Ì̤ӷ, Ì ¿ÙÛ·- Η προεπισκόπηση των επόμενων σελίδων δεν είναι διαθέσιμη