Strategia da posiziunar las resursas regiunalas Surselva Formar communablamein il futur La concurrenza denter las regiuns crescha. In svilup dallas resursas economicas cun claras finamiras vegn pli e pli impurtonts. Las vischnauncas grischunas, las regiuns ed il cantun ein perquei s’occupai pli da rudien cul svilup regiunal tochen igl onn 2030. Representantas e representants dalla politica e dall’economia vulan mantener e slargar la Surselva sco regiun attractiva e habla da dumignar il futur. La strategia da posiziunar las resursas economicas regiunalas representa en tuttas vischnauncas ina gronda part dalla populaziun. Ella motivescha da daventar activs communablamein e porscha in’ orientaziun tier damondas e decisiuns davart la politica da posiziunament. lein collaborar Il spazi economic funcziunal ei definius La Regiun Surselva ha elaborau per sesezza ina strategia da posiziunar las resursas regiunalas. El concept territorial dil Grischun corrispunda la Surselva ad in spazi d’acziun funcziunal. Anflar la via anavos al carschen Dapi onns stagnescha il turissem en Surselva ed il diember da pernottaziuns sereducescha. Mo paucas pendicularas ein hablas da far reinvestiziuns. Menaschis d’albiert cun grondas capacitads sco ferms cavals che san elaborar e vender sezs ella fiera turistica mauncan. Plinavon dat ei denter ils purtaders da prestaziuns paucas cooperaziuns ch’ein era cumpetitivas. La populaziun sereducescha – cun consequenzas negativas pil svilup dalla regiun: La sperdita da substanza engreviescha novs impuls per rinforzar l’economia. Mo cun cuntermesiras efficientas san ins frenar quei trend. Promover la creaziun da valur Mantener e sviluppar la Surselva sco territori attractiv da viver, habitar e luvrar ch’ei era habels da dumignar il futur: Quei ei la finamira principala dalla strategia da posiziunar las resursas regiunalas. Mesiras concretas migliuran las cundiziuns generalas per iniziativas d’interpresas, ellas mantegnan plazzas da lavur ni promovan innovaziuns e la creaziun da valur. Pervia dallas cundiziuns generalas natiralas, socialas, economicas e politicas ei la libertad d’agir limitada. Aschia sto la regiun anflar era egl avegnir siu carschen economic principalmein el turissem. Strategia: Seconcentrar sin quater spartas 1. Revitalisar il turissem Trer neutier dapli carstgauns e cheutras rinforzar ils purtaders da prestaziun dil turissem: Quei ei la strategia che fa il pli grond effect per mantener plazzas da lavur ed augmentar la creaziun da valur regiunala. La colligiaziun planisada dils territoris da skis Tujetsch ed Ursera sa dar leutier impuls, medemamein il niev resort da vacanzas Pradas a Breil. Il svilup turistic sedrezza sin ina collaboraziun rinforzada denter las destinaziuns, cun includer Ursera. 2. Rinforzar la regiun da habitar Ina fiera da lavur attractiva ed ina aulta qualitad da habitar motiveschan novas habitontas e novs habitonts da secasar ella regiun. Nova glieud ch’immigrescha reducescha la munconza d’emploiai specialisai – era ordeifer il turissem. Quei migliurescha il contuorn per survetschs e mistergners. Grazia alla vischinonza tier Cuera dispona la Surselva da bunas premissas geograficas per sesviluppar sco regiun da habitar. 3. Sviluppar il provediment Per ch’ei resti ad interpresas ed als tenercasa ina cumpart maximala da gudogn ston ils cuosts pils survetschs publics ed ils survetschs privats cun caracter da provediturs vegnir minimai. Perquei vegn seconcentrau sin structuras administrativas optimalas, survetschs publics efficients e sin Glion sco center da distribuziun. 4. Optimar il traffic Meglieras colligiaziuns da traffic surregiunalas e regiunalas fuorman premissas per turissem, mistregn e habitar. Camps d’acziun ein ina megliera colligiaziun cun Cuera e Turitg sco era ina reit che colligia ils singuls loghens culs mieds da transport publics e vias da velo. volver il fegl Regiun attractiva e habla da dumignar il futur Rinforzar la regiun da habitar revitalisar il turissem sviluppar il provediment Regiun Surselva optimar il traffic Prender la dretga via Per saver direger claramein il svilup da posiziunar las resursas regiunalas han vischnauncas ed acturs a disposiziun mo paucas pusseivladads. Perquei eis ei impurtont da seconcentrar sin tematicas che las vischnauncas ed ils purtaders da prestaziuns san influenzar sezs. Per la Surselva predomineschan aschia concepziunalmein las suandontas mesiras: intensivar la collaboraziun en Surselva identificar e metter a disposiziun areals per novs menaschis d’albiert, da survetschs e d’industria elaborar ina strategia regiunala per rinforzar albierts ed alloschis sviluppar vinavon il turissem d’unviern sviluppar vinavon products pil turissem da stad optimar las cundiziuns structuralas per saver sviluppar las destinaziuns migliurar las cundiziuns pil liug da habitar optimar l’avertura regiunala profitar dils effects dil resort Ursera Swiss Alps Far pass concrets Intensivar la collaboraziun Per saver trer a néz efficientamein ils differents potenzials dalla regiun rinforzein nus la collaboraziun denter las vischnauncas ed ils territoris parzials. Identificar ils areals e metter a disposiziun quels Pil svilup da hotels, projects d’alloschament ni per menaschis industrials mettein nus a disposiziun surfatschas en loghens adattai. Rinforzar ils menaschis d’albiert Tenor nossas forzas sustenin nus interpresas turisticas che san elaborar sezs la fiera – per exempel cun infrastructuras adattadas ni sch’ellas ein ellas stretgas finanzialas. Sviluppar vinavon il turissem d’unviern Nus migliurein la cumpetitivitad dils territoris dil sport da neiv enten renovar ed engrondir ils implonts e cun rinforzar products supplementars sco p. ex. loipas da cuorsa liunga. Promover il turissem da stad Cun novs products entuorn «hike & bike» ni «natira & cultura» augmentein nus las frequenzas dalla stad e contribuin alla creaziun da valur ella regiun. Nus inscenein il Rein cun sia fontauna e prendein la Ruinaulta sco culissa per novas purschidas, plinavon sviluppein nus vinavon purschidas entuorn l’Arena tectonica Sardona. Concentrar la vendita El svilup ed ella vendita dalla destinaziun concentrein nus las forzas. Ils products d’aulta qualitad dil turissem dalla natira e cultura colligiein nus pli stretg culla creaziun dallas purschidas dallas grondas destinaziuns. Render pli attractiv il habitar Cun in concept elaborein nus las pusseivladads d’agir per purschidas attractivas da habitar ni pil habitar accumpignau. Sviluppar il concept da traffic Ils basegns dil traffic regiunal sco era surregiunal analisein nus da maniera cumplessiva tschentond prioritads ella realisaziun. Profitar dils effects dad Ursera Swiss Alps La colligiaziun planisada dils territoris da skis denter Ursera e Mustér Tujetsch dat novs impuls. En in concept mussein nus il potenzial da sinergias per la Cadi – ord l’optica digl alloschament ni da wellness sco era tiel sport da cuorsa liunga el territori da Mustér tochen sil Pass digl Alpsu. lein far ei Realisar la strategia regiunala Elaborar la strategia Las presidentas ed ils presidents dallas vischnauncas sco era las representantas ed ils representants da politica ed economia elaboreschan ensemen cul cantun ina strategia regiunala. Quella sefocusescha sils secturs centrals, ella muossa finamiras e puncts centrals e cuntegn mesiras concretas. Tier damondas davart la politica da posiziunament el territori d’acziun communabel san las autoritads s’orientar vid quella strategia. Realisar ed adattar la strategia La Surselva entscheiva a realisar las direcziuns d’acziun e las mesiras priorisadas. La strategia ei in instrument pil dialog regiunal davart il svilup da posiziunar las resursas regiunalas. Mintga dus tochen treis onns examinescha la Regiun la strategia ed adattescha quella tenor basegns. Ussa essas Vus en roda Tgei ideas purteis Vus per che la Surselva hagi success? Vegni cun Vossas ideas concretas – per aschia saver dar niev slontsch al svilup da nossa regiun. Nus targein tuts vid il medem sughet. regiun @ surselva.ch Ulteriuras informaziuns sco era la cumpletta «strategia da posiziunar las resursas ragiunalas» anfleis Vus sut www.surselva.ch ni www.awt.gr.ch. La procedura d’elaborar e realisar la strategia da posiziunar las resursas regiunalas ha igl uffeci cantunal d’economia e turissem (AWT) elaborau ensemen cullas vischnauncas e culla Regiun Surselva, sco era en concordanza cugl uffeci cantunal per il svilup dil territori (ARE). Il secretariat statal per economia (SECO) sustegn l’iniziativa. Nus targein vid il medem sughet: 20 vischnauncas en Surselva.