saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia
komisiis saqmianobis zogadi mimoxilva
iuridiuli departamenti
maka salxinaSvili
26 ivnisi-3 ivlisi, 2008 weli
1
komisiis Seqmnis istoria
saqarTvelos energetikaSi ekonomikuri reforebi daiwyo saqarTvelos prezidentis 1996 wlis #437 brZanebulebiT, romlis Tanaxmadac
ekonomikis saministrosTan Camoyalibda eleqtroenergetikis maregulirebeli komisia, romelsac evaleboda eleqtroenergetikisa seqtorSi
yvela safexuris tarifis gaangariSeba. tarifebs amtkicebda ekonomikis ministri.
komisiam damoukidebeli funqcionireba daiwyo 1997 wels ,,elqtroenergetikis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis miRebis Semdeg da daevala
mxolod eleqtroenergetikuli seqtoris regulireba. komisia aris sajaro samarTlis iuridiuli piri, mudmivmoqmedi damoukidebeli organo,
romelic Tavis saqmianobaSi arcerT saxelmwifo uwyebas ar eqvemdebareba.
1999 wels ,,elqtroenergetikis” Sesaxeb saqarTvelos kanonSi Sevida cvlileba da komisias daemata bunebrivi gazis sferoSi sakiTxebis
regulirebis funqcia.
2002 wels saqarTvelos parlamentma miiRo kanoni ,,damoukidebeli maregulirebeli erovnuli organoebis Sesaxeb”, romelmac gansazRvra
komisiis damoukideblobis statusi energetikisa da bunebrivi gazis regulirebis sferoSi, amave dros gaaTavisufla saxelmwifo makontrolebeli
organoebis zedamxedvelobisagan.
2

2003 wlidan momxmarebelTa interesebis dacvis damatebiTi garantiebis
Sesaqmnelad maregulirebel organosTan maregulirebeli komisiis
aparatisagan damoukideblad Camoyalibda momxmarebelTa interesebis
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri.

eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi 2007
wels Setanili cvlilebebisa da damatebebis safuZvelze komisias daevala
sasmeli wylis miwodebis da Canadeni siTxis gatareba-gawmendis sferoSi
satarifo regulireba. kerZod, 2008 wlis 1 seqtembramde wyalmomaragebis
tarifis dadgenis meTodologiis damtkiceba.

amJamad komisias eniWeba saqarTvelos eleqtroenergetikisa da bunebrivi
gazis seqtorSi licenziebis gacemis, aseve licenziantebis, importiorebis,
eqsportiorebis, sistemis komerciuli operatorisa da mimwodeblebis
saqmianobis, maT Soris satarifo regulirebis ufleba da sasmeli wylis
miwodebis da Canadeni siTxis gatareba-gawmendis sferoSi mxolod satarifo
regulireba.
3
komisiis saqmianobis
samarTlebrivi safuZvlebi
komisia xelmZRvanelobs saqarTvelos kanonebiT:

saqarTvelos konstitucia, romlis Tanaxmadac saxelmwifo valdebulia xeli
Seuwyos Tavisufali mewarmeobisa da konkurenciis ganviTarebas, rac imas
gulisxmobs, rom saxelmwifo aregulirebs bunebriv monopoliebs da
damoukidebeli maregulirebeli erovnuli organoebis meSveobiT xels uwyobs
mewarmeobisa da konkurenciis ganviTarebas.

saqarTvelos kanoni ,,damoukidebeli maregulirebeli erovnuli organoebis
Sesaxeb”, romelic awesebs saqarTveloSi moqmedi damoukidebeli
maregulirebeli organoebis damoukideblobas yovelgvari politikuri
zewolisagan, saxelmwifo organoTa Tu sxva pirTa arasaTanado
zemoqmedebisa da arasamarTlebrivi Carevisagan, agreTve nebismieri
qmedebisagan, romelmac SeiZleba xelyos maTi damoukidebloba. es
kanoni aregulirebs maregulirebeli organoebis finansur damoukideblobasac,
salicenzio da satarifo uflebamosilebebs, momxmarebelTa interesebis
dacvas.
4

saqarTvelos kanoni ,,elqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb”
awesrigebs da aregulirebs sakiTxebs eleqtroenergetikis, bunebrivi
gazis, sasmeli wylis miwodebis da Canadeni siTxis gatarebagawmendis sferoSi, aseve gansazRvravs komisiis statuss da
funqciebs, sistemis komerciuli operatoris funqciebs, licenziebis
wesebs, tarifebis dadgenis sakiTxebs.

saqarTvelos kanoni ,,licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb” sxva
sakiTxebTan erTad aregulirebs eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis
seqtorSi saqmianobis licenziis gacemis, gauqmebis, cvlilebebis
Setanis samarTlebriv sakiTxebs.

saqarTvelos kanoni ,,regulirebis safasuris Sesaxeb” awesrigebs
komisiis finansur damoukideblobas da uzrunvelyofs regulirebis
sajaro funqciis ganxorcielebas.
5



saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsi, romelic
awesrigebs komisiaSi Semosuli gancxadebebisa da
saCivrebis gaxilvas, normatiuli da individualuri
administraciul-samarTlebrivi aqtebis miRebis wesebs.
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
kodeqsi, romelic licenziis wesebis damrRvevTa mimarT
awesebs administraciul pasuxismgeblobas, xolo
eleqtroenergiis da bunebrivi gazis datacebis
SemTxvevaSi akisrebs fizikur da iuridiul pirebs
administraciul pasuxismgeblobas.
saqarTvelos kanoni ,,normatiuli aqtebis Sesaxeb”,
romelic gansazRvravs komisiis mier miRebuli normatiuli
aqtebis momzadebis, miRebis, gamoqveynebis,
moqmedebis, aRricxvis da sistematizaciis zogad
sakiTxebs.
6
saqarTvelos kanonebis garda,
komisia xelmZRvanelobs saqarTvelos parlamentis
dadgenilebebiT,
saqarTvelos mTavrobis (saministros) mier miRebuli normatiuli
aqtebiT:







saqarTvelos parlamentis dadgenileba
,,saqarTvelos energetikul seqtorSi saxelmwifo politikis ZiriTadi
mimarTulebebis Taobaze”
mTavrobis (saministros) aqtebi
eleqtroenergiis (simZlavris) balansi
bunebrivi gazis balansi
eleqtroenergiis (simZlavris) bazris wesebi
bunebrivi gazis bazris wesebi
energetikaSi energoobieqtebis da sxva teqnikuri saSualebebis
eqsploataciis mowyobis da sargeblobis wesebi
regulirebis da nawilobrivi deregulirebis wesebi
7
komisiis statusi da funqciebi

eleqtroenergiis warmoebis, gadacemis, dispetCerizaciis da ganawilebis,
agreTve bunebrivi gazis transportirebisa da ganawilebis licenzirebis
wesebisa da pirobebis dadgena, agreTve licenziis gacema, maTSi
cvlilebebis Setana da maTi gauqmeba;
eleqtroenergiis warmoebis, gadacemis, dispetCerizaciis, ganawilebis,
gatarebis, importis da moxmarebis, sistemis komerciuli operatoris mier
savaldebulo wesiT Sesasyidi simZlavris sasistemo rezervis, agreTve
bunebrivi gazis transportirebis, ganawilebis, miwodebisa da moxmarebis
tarifis dadgena da regulireba;
licenziantebs, importiorebs, eqsportiorebs, mimwodeblebsa da
momxmareblebs, agreTve sistemis komerciul operators Soris warmoqmnili
sadavo sakiTxebis gadawyveta Tavisi kompetenciis farglebSi;
eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi licenziebis pirobebis dacvis
kontroli da darRvevisaTvis kanoniT gaTvaliswinebuli RonisZiebebis
gatareba;
energetikaSi serTifikaciis samuSaoTa organizeba da koordinacia;

wyalmomaragebis tarifis dadgena.




8
komisia xelmZRvanelobs mis mier miRebuli
dadgenilebebiT:

semek-is debuleba, saqmiswarmoebis wesi da reglamenti

eleqtroenergiis tarifebis meTodologiis, dadgenis wesebi da
procedurebi

bunebrivi gazis tarifebis dadgena da meTodologia

eleqtroenrgetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi licenzirebis wesebi

,,ss ei-i-es Telasis” saabonento seqtorSi 1999 wlis Semdeg
warmoqmnili valis restruqturizaciis wesisa da aRuricxavi
eleqtroenergiis daricxvis meTodikisa da fiqsirebuli gadasaxadis
mixedviT eleqtroenergiis safasuris gadaxdis wesi

elenergiis miwodebis, momsaxurebis da moxmarebis wesebi
9

eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi regulirebis safasuris
gaangariSebisa da gadaxdis wesi

bunebrivi gazis moxmarebis wesebi

bunebrivi gazis tarifebi

eleqtroenergiis tarifebi

eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniebis momxmareblebis mier
individualuri mrocxvelis gareSe moxmarebuli elqtroenergiis
raodenobis gansazRvris droebiTi wesi

eleqtroenergiis gatarebis tarifebi
10
komisia iRebs normatiul aqtebs:




amzadebs proeqts
miiRebs proeqts komisiis sxdomaze sajaro
administraciuli warmoebis wesiT
agzavnis proeqts iusticiis saministroSi
amtkicebs saministros daskvnis safuZvelze
normatiuli aqti ibeWdeba oficialur beWdviT
organoSi
11
garda normatiuli aqtebisa, komisia
uflebamosilia, miiRos individualuradministraciul-samarTlebrivi aqtebigadawyvetilebebi, mag, licenziebis
gacema calkeuli kompaniebisaTvis,
momxmareblebsa da kompaniebs Soris
davis gadawyvetis sakiTxebze da sxva.
1997-2007 wlebSi komisiam miiRo 217
dadgenileba da 975 gadawyvetileba
12
komisia

komisia Sedgeba 3 wevrisagan. komisiis wevrebs
Tanamdebobaze niSnavs da Tanamdebobidan
aTavisuflebs saqarTvelos prezidenti.

komisiis wevrad iniSneba saqarTvelos moqalaqe,
romelsac aqvs umaRlesi ganaTleba,
,,eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis” Sesaxeb
saqarTvelos kanoniT dadgenili funqciebis
ganxorcielebisaTvis sakmarisi kvalifikacia da
gamocdileba.

komisiis wevri komisiis Tavmjdomaris wardginebiT
iniSneba 6 wliT.
13

komisiis mier gadawyvetilebis miRebisas
komisiis TiToeul wevrs aqvs erTi xmis ufleba.

komisiis sxdomebi sajaroa. komisia iRebs
dadgenilebebs da gadawyvetilebebs sajaro
administraciuli warmoebis wesiT. komisiis mier
miRebuli dadgenilebebi da gadawyvetilebebi
SeiZleba gasaCivrdes saqarTvelos saerTo
sasamarTloebSi.
14
komisiis finansuri damoukidebloba

komisiis finansuri sakiTxebi regulirdeba
saqarTvelos kanonebiT:
Eeleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis
Sesaxeb

damoukidebeli maregulirebeli erovnuli
organoebis Sesaxeb

regulirebis safasuris Sesaxeb
15

damoukidebeli maregulirebeli organos mier regulirebis safasuris miReba ar
warmoadgens ekonomikur saqmianobas. saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia aris ,,damoukidebeli erovnuli
maregulirebeli organoebis Sesaxeb” saqarTvelos kanoniT gansazRvruli piri, romelic
ar aris dafuZnebuli saxelmwifo qonebis bazaze.

komisia ZiriTadad finansdeba regulirebis safasuridan. regulirebis safasuri Cairicxeba
komisiis angariSze, am angariSze arsebul Tanxebs gankargavs mxolod komisia.

komisia SeiZleba dafinansdes saxelmwifo biujetidan da grantebiT.

komisiis finansuri saqmianobis kontrols moqmedi kanondeblobiT dadgenili wesiT
axorcieleben Sesabamisi uflebamosili organoebi, maT Soris, komisiis mier mowveuli
damoukidebeli auditori.

komisia yoveli wlis 31 martamde adgens Tavisi saqmianobis Sesaxeb gasuli wlis
angariSs, romelsac ugzavnis saqarTvelos prezidents, saqarTvelos parlaments da
saministros. angariSi xelmisawvdomi unda iyos sazogadoebisaTvis.
16
sasamarTlo praqtika



saqarTveloSi maregulirebel komisias, iseve rogorc sxva
qveynebSi gaaCnia, ,,kvazi” sasamarTloebis funqciac da
igi aseve ixilavs kompaniebsa da momxmareblebs Soris
warmoSobil davebs. regulatoris funqciaa daaxlovos da
daabalansos araTanabar pirobebSi myofi
samarTalurTierTobis ori subieqtis, erTis mxriv
monopolisti kompaniis, da meores mxriv momxmareblis
interesebi, romelsac arCevani ara aqvs da unda
isargeblos aseTi kompaniis momsaxurebiT.
komisia sasamarTlo procesebSi CarTulia mosarCeled,
mopasuxed da mesame pirad rogorc samoqalaqo, ise
administraciul saqmeTa ganxilvisas.
komisia, yovelwliurad saSualod 30-50 sasamarTlo
procesSi iRebs monawileobas da procesebis
umravlesoba komisiis sasargeblod mTavrdeba.
17
gmadlobT
yuradRebisaTvis
18
Scarica

komisia