Eleqtroenergiis Sesyiduli kontraqtebi
“NARUC”-is programa energetikis regulirebis sferoSi partniorobisTvis
saqarTvelos energetikis maregulrebeli erovnuli komisia
da
vermonTis sajaro samsaxuris sabWo
avtori
en biSofi
vermonTis sajaro samsaxuris sabWo
2008 wlis 30 ivnisi
mimoxilva

informacia
– vermonTis eleqtro industria
– regionaluri eleqtro industria
samarTlebrivi/maregulirebeli CarCoebi
 Sesyiduli ekleqtroenergiis kontraqtebis struqtura
 Sesyiduli ekleqtroenergiis kontraqtebi da sacalo tarifebi

2
vermonTis eleqtro industria

vermonTi:
– mosaxleoba – 620 000; 350 000 eleqtroobis momxmarebeli
– farTobi – 9 200 kvadratuli mili (patara, sasoflo Stati)
– 20 eleqtroganmanawilebeli sawarmo, maT Soris:



3 investorebis sakuTrebaSi myofi sawarmo
15 municipaluri sawarmo
2 kooperatiuli sawarmo
– eleqtroseqtoris bevri sawarmo Zalian mcirea


umciress mxolod 300 klienti hyavs da sistemis piki 0,5 mvt-ze naklebia
udidess ki 150 000 klienti hyavs da sistemis piki 421 mvt-s aRwevs
3
vermonTis
eleqtro industria
4
vermonTis eleqtro industria

sabWo yvela ganmanawilebel sawarmos aregulirebs da yvela maTgani
vertikalurad aris integriorebuli
– Tumca, sawarmoebs generaciia Zalian mcire nawili ekuTvniT


vermonTis momxmareblebs ar gaaCniaT sacalo momwodeblis arCevis
saSualeba
vermonTSi mxolod erTi eleqtrogadamcemi sawarmo arsebobs
– sabWos iuridiqcia nawilobriv am sawarmozec vrceldeba
– misi tarifebis regulirebas energetikis maregulirebeli federaluri komisia (FERC)
axorcielebs
5
vermonTis eleqtro industria
el eqt r o ener gi i s mi wo d eba ver mo nT Si 2006
si st ema B
3%
si st ema A
14%
bi r T vul i
34%
gaz i
<1%
HQ
27%
navT o bi
2%
ganaxl ebad i
8%
hi d r o ganaxl ebad i
12%
qvanaxSi r i
0%
6
regionaluri eleqtro industria

vermonTi axali inglisis eleqtroenergiis regionaluri sakonkurento sabiTumo
bazris nawilia
Vermont
7
regionaluri eleqtro industria

axali inglisi:
–
–
–
–

mosaxleoba – 14 milioni; 6.5 milioni eleqtroenergiis klienti
350+ generatori/eleqtrosadguri
gadamcemi xazebis sigrZe – 8 000 mili
mTliani miwodeba – 32 000 mvt
axali inglisis regionalur bazars:
– aregulirebs FERC
– administrirebas uwevs axali inglisis damoukidebeli sistemis operatori
(ISO-NE)
8
regionaluri eleqtro industria

regionaluri bazarze Semdegi moqmedi pirebi arseboben:
–
–
–
–
–
generaciis obieqtebi
energo-efeqturobis programis momwodeblebi
moTxovnaze reagirebis momwodeblebi
sawarmoebi
datvirTvis Sesabamisad momuSave sxva sawarmoebi
9
regionaluri eleqtro industria



axal inglisShi piki zafxulis periodze modis; yvela drois umaRlesma pikurma
mniSvnelobam 28 130 mvt-s miaRwia (2006 weli)
vermonTSic am bolo dros zafxulobiT gaxda pikuri, Tumca zogierTi
individualuri sawarmos piki mainc zamTarze modis; yvela drois umaRlesma
pikurma mniSvnelobam 1 098 mvt-s miaRwia (2006 weli)
vermonTze regionis eleqtromoxmarebis daaxlovebiT 5% modis
10
ISO-NE

arakomerciuli korporacia; Seiqmna 1997 wels, axali inglisis
eleqtroenergiis sistemaze zedamxedvelobis ganxorcielebis mizniT
– da,oukidebelia regionSi biznesis mwarmoebeli kompaniebisagan
– yavs damoukidebeli direqtorTa sabWo, romleTac regionis eneregetikis
seqtoris kompaniebSi finansuri interesesi ar gaaCniaT
11
ISO-NE

pasuxismgeblobis sami ZiriTadi sfero:
– regionis eleqtroenergiis msxvili sistemis operireba
– eleqtroenergiis sabiTumo bazrebis marTva
– regionaluri eleqtroenergiis sistemis wliuri da grZelvadiani dagagmarebis
procesebis ganviTareba da marTva
12
eleqtroenergiis sabiTumo bazris wesebi


FERC amtkicebs eleqtroenergiis sabiTumo bazris wesebs; ISO-NE am wesebis
ganxrcielebas zewdamxedvelobs
wesebi SemuSavebulia Semdegi miznebisT:
– gadamcemi xarzis sandoobis uzrunvelyofa
– generaciis obieqtebis centralizebuli dispetCerizaciis uzrunvelyofa
– efeqtiani sakonkurento bazrebis Seqmna, maT Soris bazris yvela monawilisTvis (generaciis
obieqtebi, bazris specialistebi, gadamcemi xazebis mesakuTreebi, energo-efeqturobis
momwodeblebi da a.S.) “erTi donis saTamaSo moednis” Seqmna
– swori safaso signalebis uzrunvelyofa
– sabazro Zalis borotad gamoyenebis Tavidan acilebis mizniT, sabazro monitoringis ganxorcieleba
13
samarTlebrivi/ maregulirebeli CarCoebi

vermonTis kanonmdebloba moiTxovs sawarmoebisgan samuSaoebis ise dagagmvas, rom
maT uzrunvelyon sazogadoebrivi saWiroebebis Sesabamisi simZlavreebis umdablesi
amJamindeli-fasis sasicocxlo ciklis xarjebis Sesabamisad mowodeba
– mowodeba agreTve energo-efeqturobasac moicavs


vermonTis kanonebi moiTxoven maregulireblebisagan Sesyiduli eleqtroenergiis zogierTi
kontraqtebis winaswar Semowmebas
maregulireblebs agreTve SeuZliaT Seiswavlon arsebuli kontraqtebi tarifebis sakiTxebTan
dakavSirebiT
14
resursebis dagegmareba vermonTSi

vermonTis kanonebi moiTxoven eleqtroenergiis da gazis sawarmoebisagan, rom
maT moamzadon da ganaxorcielon “resursebis integrirebuli gegma” (IRP), romelic
warmoadgens:
“sazogadoebis energomomsaxurebis saWiroebebis dakmayofilebis gegmas, mas Semdeg
rac ganxilulia usafrTxoebis sakiTxebi, umdablesi amJamindeli sasicocxlo ciklis fasad,
romelic tavis mxriv unda Seicavdes garemosdacviT da ekonomikuri Rirebulebas; es
yovelive xorcieldeba energomomaragebis, gadacemis da ganawilebis simZlavreebis,
gadacemis da ganawilebis efeqturobis, da yovlismomcveli energoefeqturobis
programebis investiciebis da danaxarjebis strategiebis kombinirebis safuZvelze.”
15
resursebis dagegmareba vermonTSi

IRP unda Seicavdes:
– datvirTvebis prognozs, rogorc sabaziso SemTxvevbisaTvis, aseve energoefeqturobaSi ganxorcielebul
investiciebze Setanili Sesworebebis gaTvaliswinebiT
– gancxadebuli da xelmisawvdomi resursebis gansazRvrebas (rogorc miwodebis, aseve moTxovnis mxares)
– gadacemis da ganawilebis efeqturobis da sandoobis gaumjibesebis SesaZleblobebis Sefasebas
– vegetatiuri marTvis gegmas
– yvelaze iafi portfolios SerCevas, rac uhnda efuZnebodes integrirebul analizs, romelic Tavis mxriv
ganuzRvrelobis da avariuli situciebis warmoqmnis SesaZleblobebs unda iTvaliswinebdes
– gegmaSi gansazRvruli umdablesi Rirebulebis portfolios ganxorcielebisTvis aucilebel efeqtur strategiebs
– sam wlian samoqmedo gegmas
16
resursebis dagegmareba vermonTSi


eleqtroobis da gazis seqtoris sawarmoebi warudgenen IRP-ebs sabWosa da
DPS-s yovel sam weliwadSi erTxel
sabWom SeiZleba isini daamtkicos, ar daamtkicos an daamtkicos garkveuli
pirobebiT
– damtkiceba Tavad IRP-Si gansazRvruli gadawyvetilebebis miRebis procesis erTerTi
komponentia; Tumca igi ar efuZneba gegmaSi gansazRvrul gadawyvetilebebis miRebis
konkretul instrumentebs, analitikur meTodebs an samuSaos Sedegebs
17
eleqtroebergiis miwodebis dagamarebis
principebi

imisaTvis raTa moaxdinon eleqtroenergiis miwodebis fasebTan
dakavSrebuli riskebis minimizacia, mniSvnelovania, ro
sawarmoebs:
– gaaCndeT mravalferovani miwodebis portfolio, sawvavis wyaroebis da
kontraqtebis tipebis farTi speqtri
– gaaCndeT kontraqtebi wanacvlebuli moqmedebis vadiT
– ar iyvnen Zlierad damokidebuli erTi generaciis obieqtze (sistemis
eleqtroenergia ufro sandoa)
18
eleqtroenergiis Sesyidva

ISO-NE-is wesebi gansazRvraven eleqtroenergiasTan dakavSirebuli sxvadasxva
produqtebis im moculobebs, romelTa uzrunvelyofaze valdebuylebac sawarmoebs ekisrebaT
– sawarmoebi valdebulni arian SeiZinon sakmarisi eleqtroenergia, raTa uzrunvelyon sakuTari
datvirTva
– wesebi erTmaneTs ukavSireben sawarmoebisTvis aucilebel produqtebis moculobebs maT
datvirTvebTan

magaliTad, ISO-NE gamoiTvlis TiToeuli sawarmos “datvirTvis wilis koeficients”; TiToeuli sawarmo
valdebulia Seisyidos mTlianad regionisTvis aucilebeli produqtis Sesabamisi procentuli wili
19
eleqtroenergiis Sesyidva

sawarmoebi pasuxismgebeli arian eleqtroenergiis Sesyidvis yvela nabijis uzrunvelyofaze; maT Soris
– winadadebebze moTxovnis gamoSvebaze, Sesyiduli eleqtroenergiis kontraqtebis Sesaxeb molaparakebaze
da maT gaformebaze
– eleqtroenergiis Sesyidvaze regionalur sakonkurento “wina dRis” an “wertilovan” bazrebze, an grZlevadian
“winaswari simZlavreebis” bazarze
– zedmeti eleqtroenergiis ormxrivi kontraqtebis an regionalur bazris meSveobiT gayidvaze
– gadacemasTan dakavSirebuli nebismieri momsaxurebis Sesyidvaze (moTxovenbi kontraqtis pirobebzea
damokidebuli)
– nebismieri saWiro “damatebiTi momsaxurebebis” SeZenaze
– nebismieri saWiro winaswari maregulirebebli Tanxmobebis miRebaze
– eleqtroenergiis portfolios uwyvet marTvaze
20
winaswari maregulirebeli Tanxmoba



sabWos winaswari Tanxmoba saWiroa eleqtroenergiis an simZlavreebis
Statis farglebs gareT SesyidvisaTvis, Tuki aseTi Sesyidvis periodi 65 welze
met xans grZeldeba da Tu moculoba sawarmos istoriuli yvelaze maRali
pikuri moTxovnis 1 procents aRemateba
– vermonTis kanonebi Sesabamis kriteriumebs gansazRvraven
Sesyiduli eleqtrtoenergiis sxva kontraqtebi ar saWiroeben sabWos winaswari
Tanxmobis miRebas
eleqtroenergiis gayidvis kontraqtebi ar saWiroeben sabWos winaswari
Tanxmobis miRebas
21
maregulirebeli Tanxmobis kriteriumebi



es unda iyos aucilebeli amJamindeli da momavali moTxovnis
dasakmayofileblad, Tanac misi dakmayofileba ufro xarjefeqturad SeuZlebeli
unda iyos energokonservaciis sxva programebis da zomebis da
energoefeqturobis da datvirTvis marTvis zomebis gamoyenebiT
uaryofiTad ar unda moqmedebdes sistemis stabilurobaze da sandoobaze
unda iZleodes ekonomikur sargebels StatisTvis da misi mosaxleobisTvis
22
maregulirebeli Tanxmobis kriteriumebi



unda Seesabamebodes sawarmos damtkixebul IRP-Si gansazRvrul
resursebis SerCevis principebs
unda Seesabamebodes DPS-is mier momzadebul eleqtroenergiis gegmas,
an unda arsebobdes kargi mizezi SemoTYavazebuli qmedebis
gansaxorcieleblad
SesaZlebelia ekonomiurad ganxorcieldes arsebuli an dagegmili gadamcemi
saSualebebis gamoyenebiT, vermonTis sxva sawarmoebisTvis an
klientebisTvis arasasurveli negatiuri Sedegebis gareSe
23
arsebuli eleqtroenergiis kontraqtebis maregulirebeli
inspeqtireba


tarifebTan dakavSirebiT, sabWos SeuZlia ganixilos sakiTxi, darTos Tu ara neba
sawarmos amoiRos gadamxdelebisagan arsebul Sesyiduli eleqtroenergiis
kontraqtebTan dakavSirebuli zogierTi an yvela danaxarjebi
– keTilgoniereba
– gamoyenebuli da sasargeblo
am inspeqtirebis gamoyeneba erTxel yvela kontraqtis mimarT SeiZleba
– gadawyvetilebis miReba SeiZleba kontraqtis arsebobis periodSi nebismier
dros ganxorcieldes
– mas Semdeg rac gadawyvetileba miRebulia, igi ZalaSia kontraqtis moqmedebis
mTeli periodis ganmavlobaSi
24
keTilgoniereba

iyo Tu ara sawarmos qmedeba, imis safuZvelze rac man im droisaTvis
icoda (an rac im droisaTvis unda scodnoda), mizanSewonili da
keTilgonivruli yvela im garemoebis gaTvaliswinebiT, rac im droisaTvis
arsebobda?
– xom ar iyo windauxedavi
– pativs scemda sawarmos mmarTvelobiT uflebebs

Tu ara, Cveulebriv, sabWo ar iZleva tarifis im nawilis
momxmareblebisgan amoRebis uflebas, romelic swored aseTi
arakeTilgonivruli saqcielis gamo warmoiSva
25
gamoyenebuli da sasargeblo


nawili I: gamoiyeneba Tu ara investicia tarifebis gadamxdelebisTvis
momsaxurebis aRmosaCenad?
– Tu ara, tarifebis gadamxdelebma misi Rirebuleba ar unda gadaixadon
nawili II: aris Tu ara investicia ekonomikuri im miznebisTvis, romlebsac igi
unda emsaxurebodes? SeZlebs igi uzrunvelyos, ara-fuladi sargeblebis
gaTvaliswinebis Semdeg, neto mimdinare faseuli sargeblebis amoReba mTeli
Tavisi vadis ganmavlobaSi?
– Tu ara, sabWo gadaanawilebs zedmet xarjebs gadamxdelebsa da
aqcionerebs Soris, Sesabamisi proporciiT
26
arsebuli eleqtroenergiis kontraqtebis maregulirebeli
inspeqtireba
 tarifebTan dakavSirebiT, sabWos agreTve SeuZlia
gansazRvros, saTanadod marTavda Tu ara sawarmo Tavis
miwodebis portfolios (maT Soris eleqtroenergiis
kontraqtebs)
– Tu ara, sabWos SeuZlia Seumciros sawarmos aqciaze
miRebuli ukugebis dasaSvebi zoma
27
kontraqtebis struqtura
kontraqti SeiZleba Seicavdes nebismier pirobebze, romlebzec
kontraqtis mxareebi SeTanxmebas miaRweven
 zogierTi Cveulebrivi pirobebi:

–
–
–
–
–
produqti
fasi
miwodebis adgili
riskebis marTvis debulebebi
kontraqtis moqmedebis vada
28
produqti


yvelaze xSirad produqtis saxiT eleqtroenergia an simZlavreebi ganisazRvreba
sxva produqtebi moicaven “dfamxmare momsaxurebas”, romlis Sesyidvasac
sawarmoebisagan ISO-NE moiTxovs
– saoperacio rezervi
– generaciis avtomaturi kontroli



zogierTi kontraqti SeiZleba konkretul obieqtze orientirebuli iyos (produqtebis mowodeba
xdeba mxolod maSin, rodesac konkretuli obieqti funqcionirebs), xolo sxva kontraqtebi
sistemur eleqtroenergias Seexebian
momwodeblebs sxvadasxva produqtebis mowodeba SeuZliaT
sawarmoebs produqtebis Sesyidva sxvadasxva wyaroebidan SeuZliaT
29
produqti

sakonkurento bazari garkveuli standartebis energoproduqtebs iyenebs
– pikuri produqti = “5 X 16” (xuTi samuSao dRis ganmavlobaSi, 16 saaTi yoveldRiurad)
– ara pikuri produqti = “5 X 8, 2 X 24” (xuTi samuSao dRis ganmavlobaSi, 8 saaTi
yoveldRiurad, plus 2 gamosasvleli dRe, 24 saaTi yoveldRiurad)

standartuli produqtebis miwodeba regionalur “kvanZSi” igulisxmeba
– kvanZi ar gaxlavT fizikuri obieqti; igi gansazRvreba, rogorc adgili, sadac ar xdeba
gadatvirTvebi
30
produqti


bazarma fasebi ufro gamWvirvale gaxada
“kvanZSi” mowodebul standartul produqtebze saforvardo fasebi 4 wliT adre
(amJamad 2011 wlis CaTvliT) xelmisawvdomia internetSi
– “kvanZis” garda sxva adgilebSi miwodebuli produqtebis fasebi gansxvavdeba saxazo
danakargebis da gadatvirTvebis xarjebis gamo
– sxva adgilebSi miwodebis fasebi SeiZleba “kvanzSi” miwodebis fasebze ufro maRali an
ufro dabali iyos
– am fasebis gansxvavebis sanaxavad SesaZlebelia idtoriuli monacemebis gamoyeneba
31
fasebis SemoTavazebis magaliTi
Nepool On
5 x16
5 x16
Pper i o d i
Nepool Off
5x8, 2x24
Nepool Off
5x8, 2x24
Nepool Flat
7 x 24
Nepool Flat
7 x 24
mo T xo vna Semo T avaz eba mo T xo vna Semo T avaz eba mo T xo vna Semo T avaz eba
2 i vni si
06/03-06/06
06/09-06/13
06/16-06/20
$
$
$
$
102.00
102.50
118.00
117.00
$
$
$
$
102.75
103.50
119.50
126.00
$
75.00
$
76.00
i vni si /08
i vl -agv/08
seqt /08
me-4 kv/08
i anv-T eb/09
mar t -apr /09
mai si /09
i vn/09
i vl -agv/09
seqt /09
me-4 kv/09
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
117.25
133.00
116.25
120.25
145.50
113.40
99.75
107.80
122.50
105.75
107.00
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
118.25
133.50
116.75
120.75
146.50
114.20
100.35
108.40
123.50
106.25
107.50
$ 87.00
$ 97.00
$ 89.25
$ 94.00
$ 114.50
$ 90.50
$ 79.50
$ 80.00
$ 89.00
$ 80.00
$ 84.25
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
$
87.50
97.50
89.75
94.75
115.00
91.00
80.50
81.00
89.75
81.00
. 84.75
Cal' 09
Cal' 10
Cal ' 11
$
$
$
116.35
108.00
104.50
$
$
$
117.00
108.30
105.50
$
$
$
$
$
$
90.30
82.75
81.25
90.00
82.25
80.25
32
eleqtroenergiis fasi



kvt.sT- fasi SeiZleba fiqsirebuli an cvladi iyos
standartuli kontraqtebis umravlesobaSi fasi saforvardo sabazro fasis safuZvelze ganisazRvreba
cvladi fasebi xSirad garkveul indeqsebTan aria dakavSirebuli
– regionaluri sabiTumo wertilovani bazris fasi
– sawvavis fasi
– zogadad inflacia

SeiZleba ganisazRvrebodes minimaluri da maqsimaluri fasebi, an fasebis diapazoni
– magaliTad, “vermonT iuTiliTiz”-is kontraqti eleqtroenergiis Sesytidvaze “vermonT ianqisagan” gansazRvravs
maqsimalur fass, dabali sabazro SesworebebiT

fasebi eiZleba dRis sxvadasxva periodisTvis gansxvavdebodes
33
simZlavreebis fasi




kvt/TveSi fasi
rodesac sabitumo bazari pirvelad Seiqmna, simZlavreebis fasi TiTqmis nulamde daeca
axla xdeba gadasvla axal, auqcionze dafuZnebul regionalur simZlavreebis bazarze
– mosalodnelia, rom simZlavreebis fasebi gaizrdeba da asaxavs am bazarze arsebul
fasebs
axal bazarze:
– fasebs axali resursebi (maT Soris moTxovnis resursebi) gansazRvraven
– fasi axali Semosvlis Rirebulebas unda Seesabamebodes
– fasebi seiZleba 5 wlamde periodiT dafiqsirdes
34
miwodebis adgili


mniSvnelovania gadacemisTvis
Tuki gamyidveli regionis gareT aris ganlagebuli, aucilebeli eleqtroenergiis
importi
– aucilebelia kontraqtis gaformeba gadacemis fizikur simZlavreze, raTa eleqtroenergiis
regionSi Semotana ganxorcieldes
– amis gakeTeba SeuZlia myidvels an gamyidvels, eleqtroenergiis kontraqtSi
gansazRvruli miwodebis adgilis Sesabamisad

Tuki gamyidveli regionSia ganlagebuli:
– eleqtroenergiis miwodebis adgilas da myidvelis ganlagebis adgilas fasebs Soris
gansxvaveba gansazRvravs “gadatvirTvis xarjebs” da saxazo danakargebs, romelTa
gadaxdac myidvels uwevs
35
riskebis marTvis debulebebi


iqmneba mxaris mier Tavisi sakontraqto valdebulebebis ver SesrulebasTan
dakavSirebuli riskebis Sesamsubuqeblad
arsebobs standartuli moTxovnebi, romlebic bazris monawilis ndobis reitings
da sakontraqto da sabazro fasebs Soris gansxvavebebs efuZneba
– rac naklebia ndobis reitingi, miT maRali uzrunvelyofis warmodgena SeiZleba
movTxovoT bazris monawiles, sabazro fasebis gaTvaliswinebiT
– moTxovnebi Seexeba rogorc myidvelebs, aseve gamyidvelebs
36
kontraqtis moqmedebis vada

istoriulad arsebobdnen 20 wliani an ufro xangrZlivi kontraqtebi
– vermonTus eleqtroenergiis ori mesamedi amJamad swored aseTi grZelvadiani
kontraqtebis safuZvelze moewodeba; am kontraqtebis vada 2012 da 2015 wlebs Soris
iwureba

regionaluri bazris Semdeg, ufro metad moklevadiani kontraqtebi formdeba
– maTi umetesoba sam welze mokle vadiT aris gaformebuli
– 5 welze met vadiani kontraqtebi Zalian iSviaTad gvxvdeba
37
eleqtroenergiis kontraqtebi da sacalo tarifebi


vermonTis eleqtroganmanawilebeli kompaniebis umravlesobisaTvis, maTi momsaxurebis xarjis 60-70 procents
swored eleqtroenergiis Rirebuleba Seadgens
komunalur tarifebSi Sedis Sesyiduli eleqtorenergiis kontraqtebiT gansazRvruli keTilgonivruli da “gamoyenebuli da
sasargeblo” xarjebi
– momsaxurebis fasebis maregulirebeli normatiuli aqtebis Sesabamisad, sawarmos mier eleqtroenergiaze
gaweuli xarjebi ver Secvlis sawarmos tarifebs, Tuki sawarmo ar warmoadgens srul informacias
momsaxurebis Rirebulebis tarifebis warmoqmnis Sesaxeb
– zogierTi “specialuri kontraqti” gansazRvravs tarifebs, romlebic mibmulia sawarmos mier eleqtroenergiaze
gaweul realur xarjebs
– Tuki sawarmo altyernatiuli maregulirebeli gegmis Sesabamisad muSaobs da ma gegmaSi Sedis Sesyidul
eleqtroenergiaze Sesworebis debuleba, eleqtroenergiis Rirebulebis cvlileba klientebsac gadaecemaT,
Cveulebriv yovelkvartalur safuZvelze
38
specialuri kontraqtebi


sawarmoebi valdebulni arian gadaaxdevinon momxmareblebs fiqsirebuli
tarifebi, garda SemTxvevebisa, rodesac sabWo daamtkicebs gamonaklisebs
konkretuli klientebisTvis (cnobilia “specialuri kontraqtebis” saxeliT)
tarifebis gamonaklisebi dasaSvebia sazogadoebriv interesebSi:
– raTa aisaxos klientis unikaluri garemoebebi
– raTa ar davuSvaT sistemidan im klientebis gasvla, romelTac Tavad SeuZliaT
eleqtroenergiis generireba
– raTa moxdes ekonomikis waxaliseba
39
Sesyidul eleqtroenergiaze Sesworebis debuleba



es aris meqanizmi, romelic sawarmos eleqtroenergiis Sesyidvaze realurad
gaweuli xarjebis klientebisgan amoRebis saSualebas aZlevs
aSS-s bevri Stati am debulebis gamoyenebis uflebas iZleva; vermonTSi misi
gamoyeneba mxolod maSin aris SesaZlebeli, Tuki sawarmo alternatiuli
regulirebis qveS aris
amJamad am debulebas vermonTis erTi sawarmo iyenebs; kidev erTi
gancxadeba Sesulia sabWoSi da ganxilvas elodeba
40
Sesyidul eleqtroenergiaze Sesworebis debuleba



ukanaskneli aTi wlis ganmavlobaSi Sesyiduli eleqtroenergiis fasebi ufro
arastabiluri gaxda
momsaxurebis fasebis maregulirebeli normatiuli aqtebis Sesabamisad,
yovelTvis arsebobs “maregulirebeli dagvianeba”, radgan tarifebi winaswar,
istoriuli fasebis safuZvelze ganisazRvreba (xdeba Sesworeba cnobil da
gazomvad cvlilebebze)
es debulebebi zogadad amcireben aseT maregulirebel dagvianebas da
sawarmos ufro gansazRvrul mdgomareobaSi ayeneben, radgan mas relaurad
gaweuli xarjebis amoRebis SesaZlebloba eqmneba
41
Sesyidul eleqtroenergiaze Sesworebis debuleba
radganac am SemTxvevaSi sawarmos riski naklebia, aseT
debulebebis Sesabamisad momuSave sawarmos kapitalze
ukugebac naklebi unda iyos
 am debulebas riski klientebis mxrebze gadaaqvs, da mas SeuZlia
tarifebi kidev ufro arastabiluri gaxados

42
Scarica

vermonTis eleqtro industria