LEKGOTLA LA DITSHEBELETSO TSA
DITJHELETE
(FINANCIAL SERVICES BOARD)
PHOLISI YA PUO
(E amohetsweng ke Lekgotla FSB ka la 18 Tlhakubele
2015)
PAPETLA YA DIKAHARE
1.
DITLHALOSO ............................................................................................................................... 3
2.
PONELOPELE .............................................................................................................................. 4
3.
SEPHEO ........................................................................................................................................ 4
4.
DISEBEDISWA TSA MOLAO ..................................................................................................... 4
5.
MORERO LE TSHEBEDISO ...................................................................................................... 4
7.
MERERO ....................................................................................................................................... 5
8.
MOFUTA WA KGWEBO YA FSB .............................................................................................. 5
9.
KAMOHELO YA DIPUO TSE DING TSA SEMMUSO ........................................................... 5
10. MOTHEO LE SEBOPEHO SA YUNITI YA PUO YA KGWEBO (Yuniti) .............................. 7
11. MESEBETSI YA YUNITI ............................................................................................................. 8
12. THUPELLO LE BOKGONI .......................................................................................................... 8
13. PHATLALATSO LE HO FUMANEHA HA PHOLISI ENA ....................................................... 8
14. TSAMAISO YA DITLETLEBO .................................................................................................... 8
15. TSAMAISO YA BOIPILETSO ..................................................................................................... 9
16. TEKOLOBOTJHA YA PHOLISI.................................................................................................. 9
17. KAMOHELO .................................................................................................................................. 9
2
1. DITLHALOSO
Pholising ena. Ho siya haeba sengolwa se hlalosa ka mokgwa o mong:
1.1 “Molao” o bolela Tshebediso ya Molao wa dipuo tsa Semmuso wa selemo sa 2012 (wa 12 wa
selemo sa 2012);
1.2 “Lekgotla” le bolela lekgotla la FSB e leng lona le busang le le laolang dipalopalo tsa FSB;
1.3 “Boraile” e bolela mokgwa wa mongolo wa difofu, moo mabitso a emetsweng ke dipaterone tsa
matheba a phahameng a utlwahalang menwaneng;
1.4 “Molaotheo” o bolela Molaotheo wa Riphaboliki ya Afrika Borwa wa 1996;
1.5 “Tekano ya Tshebediso” e bolela tshebediso ya puo e hlokang leeme, e sa kgetheng lehlakore
le e lekanang;
1.6 “EO” e bolela letona la Sehlooho la FSB;
1.7 “FSB” e bolela Lekgotla la Ditshebeletso tsa Ditjhelete, lefapha la molao le theilweng ho ya ka
karolo ya 2 ya Molao wa Lekgotla la Ditshebeletso tsa Ditjhelete wa 1990, (Molao wa 97 wa 1990)
1.8 “Mofetoledi wa molomo” e bolela motho ya tolokang se buuwang ho tswa puong e nngwe ho ya
ho e nngwe;
1.9 “Tlhaloso” e amanang le letshwao ka polelo ya molomo ya puo e nngwe ho latela matshwao a
puo e buuwang mahlakoreng ka bobedi, e le hore “tlhaloso” e tsamaelana le moelelo;
1.10
Rekhoto ya Puo” e bolela poloko ya direkhoto kapa katleho ya direkhoto tsa FSB;
1.11
“Pholisi ya Puo” e bolela pholisi ena;
1.12
“Letona” e bolela Letona la tsa Bonono le Setso;
1.13
“Dipuo tse Kopanetsweng” e bolela tshebediso ya dipuo tse tharo kapa ho feta ke motho ka
sehlopha sa batho;
1.14
“PanSALB” e bolela Mokgatlo wa Lekgotla la Dipuo tsa Afrika Borwa;
1.15
“SASL” e bolela Puo ya matshwao ya Afrika Borwa;
1.16
“Hlooho e Ikgethang ya Puo” e bolela mosebeletsi wa FSB ya okametseng Yuniti ya Puo
ya Kgwebo;
1.17
“Riphaboliki” e bolela Riphaboliki ya Afrika Borwa; “Tlotlontswe” e bolela mareo a theilweng
ka tekanelo mabapi le lekala le ikgethang la puo.
1.18
“Tlotlontswe” e bolela tlhaloso ya mantswe a boima.
1.19
“Phetolelo” e bolela ho fetolela sengolwa ho tswa puong e nngwe ho ya ho e nngwe,
“fetolela’ moelelo o tshwanang;
1.20 “Yuniti” e bolela lekala la Lekgotla la Kgwebo la Ditshebeletso tsa Ditjhelete; la Puo
3
2. PONELOPELE
Molaotheo wa Riphabliki ya Afrika Borwa (RSA) wa 1996 o ela hloko dipuo tsa semmuso tse 11; o
ela hloko ho nyenyefala ha tshebediso le maemo a dipuo tsa setso mme o hloka hore Mmuso o
nke bohato bo bonahalang le bo lokileng ho phahamisa le ho ntshetsapele tshebediso ya dipuo tsa
setso. Hape Molaotheo o hloka hore dipuo tsohle tse 11 di fumane tlhompo le tshwaro e lekanang.
Ho fihlela jwale, Molao o etseditswe ho buisana le ditho tsa setjhaba, ho fana ka molao le taolo ya
tshebediso ya dipuo tsa semmuso ke mmuso wa naha mabapi ke Merero tsa mmuso, o hloka
tumello ya pholisi ya puo ke lefapha la naha, lekala la setjhaba la naha le borakgwebo ba naha le
yuniti ya ho thewa ha lefapha la puo la naha.
Molao o sebediswa makaleng kaofela setjhabeng sa naha. FSB ke lekala la setjhaba la naha,
mme se letotong la Sekejule sa 3 Molaong wa Taolo ya Ditjhelete tsa Setjhaba wa 1999. Ka hoo
pholisi e entswe ke FSB ya ka tumellano e nepahetseng ya tshebediso ya Molao.
3. SEPHEO
Sepheo sa pholisi ena ke ho rala kamoo FSB e dumellanang kateng le Molao, mme e sebedisa dipuo
tsa semmuso ho ntlafatsa ditshebeletso tsa yona ho ditho tsa setjhaba ka bophara le taolo ya diahelo
ho ntlafatsa maemo a tshebetso.
4. DISEBEDISWA TSA MOLAO



Molaotheo;
Molao;
Melawana e entsweng ho ya ka karolo ya 13 ya Molao.
5. MORERO LE TSHEBEDISO
Pholisi e sebetsa ho basebeletsi bohle ba FSB, ho kenyelletswa ba dikontraka, ditho tsa lekgotla le
bohle ba phethang mesebetsi bitsong la FSB.
6. SEPHEO SA SENGOLWA SA MOLAO WA PHOLOSI ENA
Pholisi ena e hlokwa ke karolo ya 4 ya Molao, ka mokgwa o latelang:
6.1. karolo ya 4(1) e fana ka hore lefapha la naha, lekala la setjhaba la naha le kgwebo ya
setjhaba ya naha di dumelle tshebediso ya pholisi ya puo;
6.2. karolo ya 4(2) e fana ka hore pholisi ya puo e dumellwe ho ya ka karolwana ya (1) e tlameha:
6.2.1. ho hlwata bonyane dipuo tse tharo tsa semmuso lefapheng la naha, lekaleng la
setjhaba la naha kapa kgwebo ya setjhaba ya naha di tla sebediswa mabapi le mmuso.
6.2.2. bolela kamoo dipuo tsa semmuso di tla sebediswa kateng haholo ho hokahana le
setjhaba, ditsebisong tsa semmuso, diphatlalatsong tsa mmuso le dikgokahanong tsa
mmuso.
6.2.3. hlalosa kamoo lefapha la naha, lekala la setjhaba la naha kapa kgwebo ya setjhaba ya
naha di tla buisana le ditho tsa setjhaba tsa puo ya boikgethelo e seng e nngwe ya
dipuo tse kgethilweng tsa semmuso, kapa tseo puo ya sona e leng kgetho ya Puo ya
Matshwao ya Afrika Borwa.
4
6.2.4. hlalosa kamoo ditho tsa setjhaba di ka fumanang pholisi ena, le
6.2.5. ho fana ka mokgwa wa ho boipelatso ho thusa ditho tsa setjhaba ho kgona ho kenya
ditletlebo tsa bona mabapi le tshebediso ya dipuo tsa semmuso ke lefapha la naha,
lekala la setjhaba la naha kapa kgwebo ya setjhaba ya naha di tla buisana le ditho tsa
setjhaba;
6.2.6. tla phatlalatswa Koranteng ya Setjhaba hang ka nako ya matsatsi a 90 ka mora
tumellano.
7. MERERO
Merero e laolang Pholisi ena ke:
7.1. ho itlama ho kgothalletsa dipuo tsa riphabliki ho etsa bonnete ba hore di fumana tlhompho le
tshwaro ya dipuo tsa semmuso tse hlokwang ke mmuso wa rona wa puso ya bongata,
7.2. ho hlokomela dipuo tse kopanetsweng e le mohlodi wa kopanelo ho aha setjhaba,
ntshetsopele ya moruo le phedisano e momahaneng;.
7.3. ho kgothalletsa taolo e lokileng ya puo ke FSB ho etsa bonnete ba tshebeletso ya bongodi e
phethisang ditlhoko tsa setjhaba le ho etsa bonnete ba ho fumana ditshebeletso le
tlhahisoleseding ya FSB;
7.4. ho thibela tshebediso ya puo efe kapa efe ka sepheo sa ho nyatsana, ho hatellana le ho
kgesana ka hara FSB.
8. MOFUTA WA KGWEBO YA FSB
Diahelo tse ikemetseng tsa FSB di theilwe ke molao ho busa Kgwebo ya Ditshebeletso tseo e
seng tsa Poloko ya Ditjhelete ya Afrika Borwa molemong wa setjhaba. Jwaloka karolong ya 2 ya
Molao wa Lekgotla la Ditshebeletso tsa Ditjhelete wa 1990, (Molao wa 97 wa 1990), mesebetsi ya
FSB ke ho:
(a) lekola le ho hatella tsamaisano le melao e laolang diahelo tsa ditjhelete le ho fana ka
ditshebeletso tsa ditjhelete;
(b) eletsa Letola Ditjhelete ditabeng tse amanang le ditshebeletso tsa ditjhelete, le ho ba ke
ka boithatelo kapa ka kopo ya Letona, le
(c) ho fana, ho kgothatsa kapa ho tshehetsa thuto ka ditjhelete, temoho le boitshepo mabapi
le dihlahiswa tsa ditjhelete, diahelo le ditshebeletso.
9. KAMOHELO YA DIPUO TSE DING TSA SEMMUSO
9.1. Dipuo tsa semmuso tsa FSB
9.1.1.
Molao o batla hore FSB e amohele hore Pholisi ya Puo e hlwaye
bonyane dipuo tse tharo (3) tsa semmuso tseo FSB e tla disebedisa
mabapi le “Merero tsa mmuso”. Sena se bolela dipuo tse
sebediswang haholo dikgokahanong le ditho tsa setjhaba.
5
9.1.2.
Ho hlwaya dipuo tsena tse tharo (3) tsa semmuso mabapi le Merero
tsa mmuso, FSB e tla kopanya sena le ho kgothalletsa dipuo tsa
setso tseo e sa leng di kgesehile nakong ya ho feta.
9.1.3.
Ho latela polelo ya 9.2 ya Pholisi ena, FSB e hlwaile mme ya
amohela Dipuo tsohle tsa Semmuso tsa Riphaboliki ya e jwalo ka ha
ho boletswe karolong ya 6 (1) ya Molaotheo, e le dipuo tseo e tla di
sebedisa mabapi le Merero tsa mmuso.
9.2. Tshebediso ya Dipuo tsa Semmuso ke FSB
Tlhaloso ya hore ke dife dipuo tse tla sebediswa mabapi le sepheo sa kgwebo le kgokahano
le ditho tsa setjhaba, le mokgwa oo dipuo tseo di tla sebediswa ka ona, e tshetlehilwe ka tlase
mona.
9.2.1. Sepheo sa Kgwebo
FSB e dumella Senyesemane e le puo ya sehlooho ya kgokahano le puo ya
ho boloka –
• direkhoto tsa kgwebo ho hokahana le bareki ba yona (makala a tlasa taoto)
ho ya ka bolaodi ba yona;
• ho ya ka kgokahano ka hara FSB; le
• ho ya dikamano tsa yona le mafapha le/kapa Palamente ka tshebedisano le
Letona le ikarabellang.
Moo ebang ditokomane tse ngotsweng ka Senyesemane feela di kotjwang ka
puo efe kapa efe ya semmuso ntle le Senyesemane, FSB e tla etsa
kgutsufatso e fetoletsweng e fumanehe, ho latela maemo a boletsweng ho
9.3 ka tlase mona.
9.2.2. Merero ya Mmuso
FSB e tla sebedisa Senyesemane le/kapa dipuo dife feela tse pedi tsa
semmuso ho fetolela ho latela motheo wa nyewe ho ya kamoo e leng kateng
le kamoo e amanang le ditjeho mabapi le Merero e latelang:
 Kgokahano ya molomo kapa e ngotsweng le ditho tsa setjhaba tse kang –
ditsebiso le diphatlalatso setjhabeng, matshwao a tlhahisoleseding,
matshwao a bontshang ditsheletso le ditshebeletso (kgutsafatso mabapi le
ditokomane tse boima);
 Kgokahano le boraditaba (jk. Ditaba tse ngotsweng, seyalemoya,
thelevishene, inthanete) – ho latela sepheo le sebaka;
 Diphatlalatsong le ngollanong ya Semmuso;
 Mesebetsing ya batho ba bang ba nang le boikarabelo; le
 Ho mamelwa/ditshebeletso tsa setjhaba le ditsamaiso tse ding.
9.2.3. Thuto ya bareki
FSB ho ya ka polelo ya 9.3 ya pholisi ena, e tla nka dikgato tse nepahetseng
le tse tshwanelehileng ho etsa bonnete ba hore e tshwara thuto ya bareki le
dikarolo tsa thuto ya ditjhelete ka dipuo tsa semmuso tse ngata kamoo e ka
kgonang le tsamaisong ya ditlhoko tsa polelo ya 9.2.4.
6
9.2.4
Ho fanwa ha ditshebeletso tse sa phatlalatswang ka Dipuo tseo e seng tsa
Semmuso
Ha setho sa setjhaba se lakatsa ho fumana ditshebeletso ka puo ya semmuso ntle le
dipuo tse sebedisitsweng (jk ka phatlalatsong) setho seo se tla tsebisa FSB mabapi
le kopo eo ka lengolo, le tla lebiswa ho Sehlooho sa Puo se Ikgethang. FSB ho latela
melao ya polelo ya 9, e tla hlophisa ho shebana le kopo eo ka nako e ka bang
matsatsi a mashome a mararo(30) a mosebetsi kamora ho fumana kopo eo.
Dinyeweng tsa kgokahano ya molomo, tse kang dikopano le ditlhoko tsa phetolelo,
kopo e lokela ho ngolwa e fanwe ka bonyane matsatsi a mashome a mararo (30) a
mosebetsi pele ho ketsahalo.
9.2.5
Kgokahano le ditho tsa setjhaba tseo SASL e leng kgetho ya tsona ya puo.
9.2.5.1. Setho sa setjhaba se lakatsang ho hokahana le FSB ka SASL se lokela
ho tsebisa Hlooho e Ikgethang ya Puo ka lengolo.
9.2.5.2. Kgokahano e boletsweng polelong ya 9.2.5.1 e lokela ho fihla ho Hlooho
e Ikgethang ya Puo bonyane ka matsatsi a mashome a mabedi (20) pele
ho letsatsi leo ditshebeletso di hlokwang ka lona ho fa FSB nako e
lekaneng ho hlophisetsa phetolelo.
9.3. Dintlha tse lokelang ho hlokomelwa kgethong ya dipuo tsa semmuso tse tla sebediswa
sengolweng ka teng
Ho fumana hore ke puo efe ya semmuso e lokelang ho sebediswa, FSB hara tse ding e tla
tataiswa ke:
9.3.1.
Kgoneho;
9.3.2.
Ditjeho tse amehang;
9.3.3.
Moo sebaka se leng teng;
9.3.4.
Ko latela tjantjello ya setjhaba le/kapa sehlopha se ikgethileng; le
9.3.5
Bokgoni ba FSB.
10. MOTHEO LE SEBOPEHO SA YUNITI YA PUO YA KGWEBO (Yuniti)
10.1. Ho ya ka tlhoko ya karolo ya 7 ya Molao, FSB e theile yuniti ya puo ya kgwebo mme e tla
etsa bonnete ba hore yuniti e tla fumantshwa mehlodi batho, bongodi le mehlodi e meng e
hlokwang.
10.2. Yuniti e tla laolwa ke Sehlooho se Ikgethang sa Puo, mme se tla ba le basebetsi ba tla
kgethwa ke FSB nako le nako.
7
11. MESEBETSI YA YUNITI
Mesebetsi ya Yuniti e tla ba ho:









eletsa EO ka ntshetsopele, kamohelo le Pholisi ena;
laolwa le ho lekolwa ha tshebediso ya dipuo tsa semmuso ke FSB;
laolwa le ho lekolwa ha boikamahanyo le Pholisi ena;
Bokelletsa le fana ka tlaleho ho Letona Le ho PanSALB ho ya ka karolo ya 9 ya Molao;
Ho kgothalletsa tekanno le tlhompho le tshwaro ya dipuo tsa semmuso tsa Riphaboliki;
tsamaiso le ho fumana ditshebeletso le tlhahisoleseding ya FSB;
ho kgothalletsa taolo e lokileng ya puo;
toloka, hlalosa, hlophisa le kgodiso ya tlotlontswe;
tsamaiso le ho fana ka ditshebeletso tse kang diphetolelo le ditlhaloso bathong ba ka ntle ba
hlokang mesebestsi ha ho hlokeha; le
 ho etsa mesebetsi e meng e laelwang ke EO ho ya ka e hlalositsweng ke Letona la Bonono le
Setso.
12. THUPELLO LE BOKGONI
Ho fumana katleho ya boporofeshenale le tsamaiso e nepahetseng ya Pholisi ena, Yuniti e tla
eletsa mabapi le thupello le kaho ya bokgoni.
13. PHATLALATSO LE HO FUMANEHA HA PHOLISI ENA
13.1. Pholisi e tla phatlalatswa ka dipuo tsohle tsa semmuso tsa Riphaboliki.
13.2. E tla fumaneha weposaeteng ya FSB (https://www.fsb.co.za).
13.3. E tla fumaneha ka
(hftps://www.fsb.co.za).
Boraile
kapa
e
ka
mamelwa
weposaeteng
ya
FSB
13.4. Kgutsufatso ya pholisi e tla bontshwa kantorong ya ka mokgwa le sebakeng seo e ka
balwang ke setjhaba.
13.5. Hape mefuta e meng e hatisitsweng e tla fumaneha ka dipuo tsohle tsa semmuso
diahelong tsa FSB.
14. TSAMAISO YA DITLETLEBO
14.1. Motho ya sa kgotsofalang ke diqeto tsa FSB mabapi le tshebediso ya dipuo tsa semmuso
di ka tlalehuwa ka lengolo le lebisitsweng ho EO.
14.2. Tletlebo e lokela ho etswa ka:
14.2.1. lengolo,
14.2.2. ka dikgwedi tse tharo tletlebo e hlahile.
14.2.3. bolela lebisto, aterese le dintlha tsa tlhahisoleseding la motho ya etsang tletlebo.
14.2.4. fana ka botlalo le tlhaloso ya tletlebo.
8
14.2.5. EO e ka kopa motletlebi ho fana ka tlahisoleseding e eketsehileng e hlokehang
hore a ye kopanong mabapi le sepheo sa ho etsa tletlebo ka molomo.
14.2.6. EO e tla sheba tletlebo mme e nke qeto ho so fete dikgwedi tse tharo (3) hore
tletlebo e shejwe mme ho nkwe qeto.
15. TSAMAISO YA BOIPILETSO
15.1. Motletlebi ya sa kgotsofallang ka qeto ya EO jwaloka ha ho boletswe polelong ya 14.2.6 ya
pholisi ena a ka fetisetsa boipiletso ho Lekgotla la FSB, e leng le taolo ya boikarabelo ya
FSB.
15.2. Boipiletso bo ka lebiswa ho Modulasetulo wa Lekgotla, ka nako ya kgwedi e le nngwe (1)
kamora qeto ya EO.
15.3. Dipolelo tse fanweng ho 14.2.1, 14.2.3, 14.2.4 le 14.2.6 tsa pholisi di tla sebedisa mutatis
mutandis boipiletsong ho ya ka polelo ya 15.1 ya Pholisi ena.
16. TEKOLOBOTJHA YA PHOLISI
Pholisi e tla lekolwa botjha selemo le selemo.
17. KAMOHELO
Ena ke pholisi ya ho qetela ya Puo ya Lekgotla la Ditshebeletso tsa Ditjhelete e amohetsweng ka la
18 Tlhakubele selemong sa 2015.
9