ACTA
APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
AN.
E T VOL.
OFFICIALE
LXVII
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
M-DCCCC L X X V
An. et vol. LXVII
31 Ianuarii 1975
N. 1
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
ADHORTATIO APOSTOLICA
Ad Episcopos, Sacerdotes et Christifideles totius catholici orbis: de reconciliatione in Ecclesia per A n n u m Sacrum fovenda.
PAULUS
PP.
VI
VENERABILES FRATRES AC DILECTI FILII,
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
PATERNA CUM BENEVOLENTIA,
fiducia ac spe vos omnes appel-
lamus, venerabiles in Episcopatu Fratres ac filii dilectissimi
e clero, e religiosis Familiis atque e Catholicorum laicorum
hominum ordine, iamiam appropinquantibus Anni Sacri celebrationibus in Urbe Eoma apud Ss. Apostolorum Basilicas,
postquam vos ipsi, cum pietate atque sensuum propositorumque consensione, intra singulas Ecclesias locales Iubilaeum Sacrum iam peregistis.
Tempus adest permagni sane momenti pro universo mundo,
qui ad Ecclesiam respicit; at praesertim pro ipsius Ecclesiae
filiis, quippe qui probe sibi sint conscii de supernaturalibus
divitiis, quae in eius sanctitatis et gratiae continentur mysterio,
quod ipsum a recenti Concilio Oecumenico in sua luce opportune positum est. In hos filios, igitur, animum intendimus, ut
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
enixe eos adhortemur ad caritatem ad fraternamque concordiam mutuo refovendam, secundum reconciliationis spiritum,
qui Anni Sacri est proprius, atque in vinculo unicae Christi
caritatis.
Ex quo, enim, propositum Nostrum universalis Iubilaei celebrandi anno
MCMLXXV
primum annuntiavimus, oratione habita
die ix mensis Maii anno
MCMLXXIII,
iam tum cura Nobis etiam
fuit primarium declarare finem spiritualis huiusce ac poenitentialis celebritatis : reconciliationem scilicet, quae, in conversione ad Deum et interiore hominis renovatione innixa, ad
sananda valeret discidia atque perturbationes, quibus hominum societas, quae hodie est, atque ipsa ecclesialis communitas
laborant.
1
Postquam autem, ex deliberatione Nostra, Iubilaeus peragi
coeptus est in Ecclesiis particularibus inde a sacro Pentecostes
die anno
MCMLXXIII,
nullam missam fecimus occasionem, per
illum celebrationis decursum, hunc ipsum finem instanter urgendi, quippe quem congruere censeremus tum cum germano
prorsus Evangelii spiritu, tum cum illis christianae renovationis
normis, quae a Concilio Vaticano II Ecclesiae universae sunt
impertitae. Ecclesiae universae, dicimus, quae quidem cum a
2
Christo Domino idcirco condita sit, ut ex voluntate Patris permanens testimonium exstaret reconciliationis ab Ipso effectae,
ex munere sibi concredito debet Deum Patrem eiusque Filium
incarnatum praesentem et quasi visibilem reddere, ductu Spi3
ritus Sancti sese indesinenter renovando et purificando. Necessarium, igitur, videtur Nobis, ut munus illud cumulatius usque
impleatur, graviore sermone commonere, quantopere urgeat ab
universis in Ecclesia christifidelibus actuose foveri unitatem
spiritus in vinculo pacis (Eph. 4, 3).
1
2
Cfr. A.A.S. 65 (1973), pp. 323 s.
Cfr.
Conc.
Vat.
I l , Const.
dogm.
de Ecclesia Lumen gentium, n.
3:
A.A.S.
57
(1965), p. 6.
3
Conc. Vat. I l , Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes,
n. 21: A.A.S. 58 (1966), p. 1041.
7
Acta Pauli Pp. VI
Quare, appropinquante iam festo nativitatis Domini Nostri
Iesu Christi — qua die, ut a Nobis statutum est, Iubilaeum universale in hac Urbe Roma inaugurabitur — omnibus sacris
Pastoribus omnibusque Ecclesiae filiis Nostram hanc Adhortationem adhibemus, ut iidem efïectores et fautores reconciliationis cum Deo ac fratribus se praebere velint, ita quidem ut
adveniens sacra natalicia sollemnitas evadat mundo universo
vere « Natalis pacis » , instar Natalis divini Salvatoris.
4
5
I
Ecclesia iam inde ab exordiis sibi conscia fuit de rerum
conversione per redemptionis opus a Christo peracta, de eaque
laetissimum attulit nuntium : inde igitur in hoc mundo omnia
nova esse facta (cfr. 2 Cor. 5, 17), quare homines Deum ac spem
rursus in venisse (cfr. Eph. 2, 12), ac iam nunc participes fieri
gloriae Dei per Dominum Nostrum Iesum Christum, per quem
nunc reconciliationem accepimus (Rom. 5, 11).
Haec autem rerum novitas unice misericordi Dei consilio
accepta referri debet (cfr. 2 Cor. 5, 18-20; Col. 1, 20-22), eademque succurrit homini, qui, cum ab Ipso ob culpam suam
discessisset, in pristinam pacem cum Creatore suo redeundi
amiserat facultatem.
Id autem Dei consilium deinde, per ipsius Dei interventum, in tempore ad effectum deductum est. Ipse, enim, nobis
non meram veniam concessit, neque satis habuit ut merus homo
operam suam inter nos et Ipsum interponeret ; sed constituit unigenitum Filium pacis intercessorem: eum, qui non noverat peccatum, pro notis peccatum iecit, ut nos efficeremur iustitia Dei
in ipso (2 Cor. 5, 21). Revera Christus pro nobis moriens, delevit
6
4
Cfr. Bulla Apostolorum limina, 23 maii 1974:
A.A.S. 66 (1974), p. 306.
5
S. Leo M . , Serm. 26, 5: PL 54, 215.
6
Theod. Cir., Interpr. Epist. II ad Cor.: P& 82, 411 A.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
quod adversus nos erat chirographum decreti, quod erat contrarium nobis, et ipsum tulit de medio, affigens illud cruci
(Col. 2,14); et per crucem nos cum Deo reconciliavit, interficiens
inimicitias in semetipso (Eph. 2, 16).
Reconciliatio, a Deo per Iesum Christum cruci affixum perfecta, iam omnino pertinet ad mundi universi historiam, quae
inter eventus, quibus praecipue constat, quorumque cursus
numquam inflecti poterit, hunc etiam complectitur, Deum scilicet hominem factum ac mortuum, ut mundum salvaret. At
haec reconciliatio, historice ac stabiliter expressa, habetur in
Corpore Christi, quod est Ecclesia, in qua Dei Filius convocat
7
fratres suos ex omnibus gentibus eiusque exstat, utpote Caput
(cfr. Col. 1, 18), auctoritatis et actionis principium, quo ipsa in
8
terris efficitur mundus reconciliatus.
Quoniamque Ecclesia est corpus Christi, Christus autem
salvator corporis eius est (Eph. 5, 23), omnes, ut ad hoc corpus
digne pertineant, christiano ipsi muneri fideliter satisfacientes,
operam conferre debent ad eius primigeniam naturam servandam, qua nempe efficitur hominum iam reconciliatorum communitas, suam originem ducens a Christo pace nostra (cfr. Eph.
9
2, 14), qui nos facit esse pacatos. Reconciliatio, enim, semel
accepta, tali vi pollet — haud secus ac gratia atque ipsa vita —
ut qui beneficium huiusmodi acceperint, iidem ad agendum
atque ad illud aliis transmittendum continenter permoveantur.
Haec est nota, qua in Ecclesia et in mundo veri christiani homines agnoscuntur : A te igitur pacem incipe, ut cum fueris ipse
10
pacificus, pacem aliis feras.
Reconciliationis officio fideles ipsi obstringuntur singuli
universi; quod nisi adimpleatur, efficacia sua prorsus destituitur vel ipsum religionis sacrificium, quod iidem Deo offerre
7
8
9
10
Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 7: A.A.S. 57 (1965), p. 9.
S. Aug., Serm. 96, 7, 8: PL 38, 588.
S. Hier., In Epist, ad Eph. 1, 2: PL 26, 504.
S. Ambr., In Luc. 5, 58: PL 15, 1737.
Acta Pauli Pp. VI
9
velint (cfr. Mt. 5, 23 sq.). Etenim mutua reconciliatio eandem
virtutem participat sacrificii ipsius, cum eoque unam efficit
oblationem Deo gratam. Ut autem hoc officium reapse impleatur, utque reconciliatio, quae intus in corde fit, haud aliter
ac Christi mors a qua procedit, indolem etiam publicam sumat, ipse Dominus Apostolis ac sacris Ecclesiae Pastoribus,
qui in eorum locum succedunt, contulit ministerium reconciliationis (2 Cor. 5, 18). Hi itaque, sumpta quasi Christi persona, stabiliter deputantur ad gregem suum in veritate et
sanctitate aedificandum.
11
12
13
Ecclesia, igitur, utpote mundus reconciliatus, est etiam
suapte natura et quidem perenniter mundus reconcilians; qua.
talis, ipsa censenda est praesentia et actio Dei in Christo mundum reconciliant sibi (cfr. 2 Cor. 5 , 9 ) ; quae quidem praesentia
et actio in primis virtutem suam exprimunt in Baptismo, in
peccatorum remissione atque in eucharistica celebratione, quae
salvificum Christi sacrificium instaurat efficaciterque significat Populi Dei unitatem.
14
II
Reconciliatio, quatenus secundum duplicem suam rationem secum importat redintegratam pacem inter Deum et hominem atque inter ipsos homines, primus est Redemptionis
fructus ; et, quemadmodum ipsa redemptio, universalis est tum
latitudine sua tum vi. Hac igitur reconciliatione rerum universitas attingitur usque in tempora restitutionis omnium (Act.
3, 21), cum videlicet res cunctae creatae iterum in Christo
11
Cfr. S. Io. Chrys., In Matth., Homil. 16, 9: PG 57, 250; S. Isid. Peius., Epist. 4,
111: PG 78, 1178; Nicol. Cabas., ExpUc. div. Liturg. 26, 2: Sourc. ehret. 4 bis p. 171.
12
S. Cyr. Alex., In Epist. II ad Cor.: PG 74, 943D.
13
Conc.
Vat.
I l , Const.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
27:
A.A.S.
57
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 11: A.A.S
57
(1965), p. 32.
14
(1965), p. 15.
Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale
10
coniungentur, qui est primogenitum mortuorum exsuscitatorum
(cfr. Col. 1, 18).
Cum autem reconciliatio praestantissimo modo per Ecclesiam exprimatur in eaque plenitudo virtutis eius contineatur,
Ecclesia est veluti sacramentum seu signum et instrumentum
15
intimae cum Deo unionis totiusque generis humani unitatis:
locus scilicet unde, radiorum instar, diffunditur unitas hominum cum Deo eorumque mutua coniunctio, quae quidem, dum
magis magisque decursu temporum augescit, in saeculorum
consummatione perficietur.
Sed ut plene valeat hanc suam sacramentalem naturam
proferre — in qua etiam omnis vitae eius ratio et causa reposita est —, Ecclesia oportet signum sit ipsa significans, sicut
postulatur in quovis sacramento; oportet nempe constituat et
comprobet consensionem illam et conspirationem doctrinae,
vitae et cultus, quae prima eius initia signaverunt (cfr. Act.
2, 42) quaeque in aevum manent essentiale eius elementum
(cfr. Eph. 4, 4-6; 1 Cor. 1, 16). Haec concordia — secus ac omne
discidium ac divisio, quae soliditatem Ecclesiae compaginis in
discrimen adducat — facere non potest, quin vim testificationis ipsius augeat, vitae eius rationes efferat, et fidem ipsi tribuendam, seu credibilitatem, magis illustret.
Quapropter necesse est universi fideles, ut Dei consilia in
mundo adiuvent, pergant Spiritui Sancto oboedire, qui Ecclesiam conglutinat in communione et ministratione, et virtute
Evangelii iuvenescere facit... eamque perpetuo renovat et ad
16
consummatam cum Sponso suo unionem perducit. Haec autem
fidelitas necessario vim egregiam habebit in re oecumenica, ad
aspectabilem omnium christianorum unitatem exquirendam,
secundum modum a Christo praestitutum, in una eademque
Ecclesia; quae ita proinde efficacius fermentum coniunctionis
fraternae in omnium gentium communitate exstabit.
15
16
Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 1: A.A.S. 57 (1965), p. 5.
Ibid., n. 4: A.A.S. 57 (1965), p. 7.
Acta Pauli Pp. VI
11
III
Iamvero, quamvis Ecclesia ex virtute Spiritus Sancti
fidelis sponsa Domini sui manserit et numquam cessaverit esse
signum salutis in mundo, ipsa tamen minime ignorat inter
membra sua, sive clericos sive laicos, decurrente multorum
saeculorum serie, non defuisse qui Spiritui Dei infedeles exsti1
terint} Reapse in hac una et unica Dei Ecclesia iam a primordiis scissurae quaedam exortae sunt, quas ut damnandas graviter vitupérât Apostolus™ Cum deinde notae fracturae evenerunt, quae contineri non potuerant, Ecclesia discrimen illud
interioris dissensionis superavit clare luculenterque affirmando,
tamquam pernecessariam communionis condicionem, ea principia, quae integram servarent eius naturalem unitatem, itemque sinerent ut ipsa demonstraretur in confessione unius fidei,
in divini cultus communi celebratione, necnon in familiae Dei
fraterna concordiae
Attamen, non minus periculosi ac tales ut explicationem
cohortationemque hanc Nostram ad unitatem postulent, videntur esse infidelitatis erga Spiritum Sanctum motus, qui his
temporibus passim animadvertuntur in Ecclesia quique, pro
dolor, eam labefacere conantur ab interiore parte. Horum motuum fautores et qui ab iis circumveniuntur — pauci reapse,
si comparantur cum interminata fidelium multitudine — volunt quidem in Ecclesia manere iisdemque iuribus frui ac facultatibus loquendi agendique, quibus ceteri omnes, sed ut
ecclesialem unitatem impetant. Et quoniam recusant Ecclesiam
agnoscere ex duobus elementis constare, divino et humano
— sicut Verbi Incarnati mysterium, quod eam constituit fidei,
17
Conc. Vat. II, Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes.
n. 43: A.A.S. 5S (1966), p. 1064.
18
Conc.
Vat.
II,
Decr.
de
Oecumenismo
(1965), p. 92.
19
Ibid., n. 2: A.A.S. 57 (1965), p. 92.
Unitatis
redintegratio,
n.
3:
A.A.S.
57
12
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
spei et caritatis communitatem his in terris ut compaginem
visibilem, per quam Christus veritatem et gratiam ad omnes
20
diffundit —, iidem resistunt et renituntur ipsi sacrae Hierarchiae, velut si omnis huius repugnantiae actus aliquid conferat
ad veritatem de Ecclesia usque detegendam, et inde intellegatur
qualem eam Christus instituerit. In dubium revocant officium
oboedientiae erga auctoritatem, ab ipso Redemptore decretam;
accusant Ecclesiae Pastores non quia hoc vel illud, eo aliove
modo faciant, sed tantummodo quia — ut dicunt — esse putantur custodes alicuius systematis vel apparatus ecclesiastici,
qui cum Christi institutione concurrat et contendat. Hoc modo
illi perturbationem et confusionem inferunt in universam communitatem, cum in eam dialecticarum sententiarum iniciant
conclusiones, quae a Christi spiritu alienae sunt. Etsi usurpant
Evangelii verba, eorum per vertunt significationem. Nos equidem hanc rerum condicionem magno cum dolore animadvertimus, quamvis, uti confirmavimus, minimum quiddam sit, si
cum maxima christianorum, qui fideles sunt, multitudine comparetur. Verum, facere non possumus, quin eloquamur et
cooriamur adversus talem agendi modum perfidum et iniustum
eodem Sancti Pauli studio atque fervore. Quare commonemus
omnes christianos bonae voluntatis, ne se permoveri vel abduci patiantur haud legitimis hisce sollicitationibus fratrum
misere errantium, quorum tamen precando semper meminimus quosque caros habemus.
Ad Nos quod attinet, hoc asseveranter affirmamus: unica.
Christi Ecclesia in hoc mundo ut societas constituta et ordinata, subsistit in Ecclesia Catholica, a successore Petri et Episcopis in eius communione gubernata, licet extra eius compa2E
ginem elementa plura sanctificationis et veritatis inveniantur ;
20
Conc.
Vat.
II,
Const.
dogm.
de
(1965), p. 11.
21
Ibid., n. 8: A.A.S. 57 (1965), p. 12.
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
8:
A.A.S.
51
Acta Pauli Pp. VI
13
praeterea asseverantis hos ipsos Ecclesiae Pastores, qui Populo Dei ipsius nomine praesident, cum humilitate servorum,
sed etiam cum audacia Apostolorum (cfr. Act. 4, 31), quibus
succedunt, habere ius et officium proclamandi: Quamdiu ...
in hac sede sedemus, quamdiu praesidemus, habemus et aucto22
ritatem et virtutem, etiamsi simus indigni.
IV
Rei autem ecclesialis cursus, quem supra exposuimus,
formam induit dissensionis doctrinalis, cui pluralismum theologicum autumant suffragari, quaeque haud raro usque ad
relativismum in dogmatibus interpretandis producitur, unde et
ipsa fidei integritas diversis quidem modis minuitur. Quodsi
ad gravissima haec consectaria non pervenit, idem pluralismus
interdum quasi legitimus locus theologicus existimatur, qui
petitiones moliri sinat adversus authenticum Magisterium Romani Pontificis et Hierarchiae Episcoporum, qui uni constituti
sunt interpretes, auctoritate pollentes, divinae Revelationis,
quae in S. Traditione et in S. Scriptura continetur.
23
Nunc autem pluralismo, qui investigando ac recogitando
dogma et perspicere et proponere studeat, neque tamen obiectiva sui significatione in eodem sensu destruat, legitimum ius
civitatis in Ecclesia libenter agnoscimus, tamquam naturalem
quandam partem eius catholicitatis, itemque signum sive abundantis doctrinae sive officii ac diligentiae eorum omnium, qui
ad eandem pertinent. Pretiosissima etiam bona agnoscimus,
quae pluralismus tam in spiritualis vitae christianae, ecclesiasticarum religiosarumque institutionum provinciam, quam in
22
S. Io. Chrys., In Epist, ad Coloss., Homil. 3, 5:. PG 62, 324.
23
Cfr. Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 10: A.A.S.
58 (1966), p. 822.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14
regionem formarum liturgicarum disciplinaeque normarum invexit: agitur enim de bonis, ad eam in unum conspirantem
varietatem confluentibus, quae indivisae Ecclesiae catholicitatem luculentius demonstrat™
Immo etiam concedimus bene temperatam rei theologicae
pluralitatem in ipso Christi mysterio inniti, cuius quippe investigabiles divitiae (cfr. Eph. 3, 8) aetatum omnium omniumque cultuum humanorum loquendi et efferendi exsuperen t facultates. Inde est, cur fidei doctrina, necessario ab eodem profluens mysterio — quandoquidem, in causa salutis, non est
75
aliud mysterium, nisi Christus — novas semper,postulet investigationes. Revera enim, tot sunt Verbi Dei virtutes totque
ipsorum, qui eisdem student, fidelium exspectationes
26
atque
prospectus ut numquam ea, quae fiat, in eadem fide consensio
ab aliqua cuiusque credentis singularitate sit vacua. Attamen,
varii accentus ac gradus in una eademque fide intellegenda
nullo pacto ea, quae ad eius pertinent substantiam, laedunt,
cum in unum revocentur per commune omnium obsequium erga
Ecclesiae Magisterium. Hoc enim, sicut, qua norma proxima,
omnium fidem statuit, ita omnes confirmat cavetque, ne arbitrio subiciantur diversarum quarumlibet interpretationum.
Quid vero dicendum est de pluralismo, quo fides eiusque
enuntiatio habentur non tamquam totius communitatis, atque
adeo ecclesialis, hereditas, sed quasi quaedam res a singulis
reperta, Uberioris artis criticae uberiorisque Dei Verbi investigationis ope? Nisi enim Ecclesiae magisterium sese interponat, cui Apostoli suum ipsorum magisterium crediderunt,
24
Conc.
Vat.
II,
Const.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
23:
A.A.S.
27
57
Í1965), p. 29.
25
26
27
S. Aug., Epist. 187, 11, 34: PL 33, 845.
Cfr. S. Ephraem Syr., Comment. Evang. concord. 1, 18:
Sourc. ehret. 121, p. 52.
Cfr. Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 7:
58 (1966), p. 820.
A.A.S.
Acta Pauli Pp. VI
15
quoque ideo nonnisi quod traditum est docetur,
28
laeditur irre-
parabiliter tuta illa coniunctio cum Christo per Apostolos, per
29
eos nempe tradentes quod et ipsi acceperunt. Quare, constanti
hac continuatione doctrinae, ab Apostolis traditae, intermissa,
fit, ut, dum quis ipsas mysterii difficultates effugere studet,
quaedam afferantur formulae intellectu fallaces, quibus germana eiusdem mysterii notio ac significatio dissolvatur; atque
adeo eae concinnentur doctrinae cum fidei obiectivitate nullo
modo Cohaerentes, quin etiam ei adversantes, praetereaque
contractae iam et firmatae, quae cum opinationibus vel inter
se oppositis simul coniunguntur.
Neque insuper nobis est obliviscendum, quotiens de una
eademque fide detrahatur, mutui etiam amoris deminutionem
consequi. Quotquot enim eo sunt gaudio destituti, quod a fide
christiana profluit (cfr. Phil. 1, 25), alii ab aliis ad gloriam
emendicandam adiguntur, non autem ad gloriam quaerendam,
quae solum a Deo est (cfr. Io. 5, 44), ideoque haud leve fraternae communioni detrimentum affertur.
Pro sensu namque
Ecclesiae, quo omnibus eadem agnoscitur tribuiturque dignitas
ac libertas filiorum Dei,
30
substitui nequit spiritus, ut aiunt,
particularium coetuum, qui ad optiones discriminum plenas
inducit, eaque de causa caritati naturale etiam fulcimentum
aufert, id est iustitiam. Inane est enim consilium de ecclesiali
communione in meliorem statum provehenda secundum imaginem, ab unoquoque dictorum coetuum effictam.
Nonne, contra, ad Evangelii formam nos omnes perficiamur
oportet? Ubinamque hoc plane effectricem suam virtutem, divinitus insitam, manifesto revelat, nisi in Ecclesia, accedente
omnium omnino credentium opera?
28
Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 10:
A.A.S. 58
(1966), p. 822.
29
Ibid., n. 8: A.A.S. 58
30
Cfr. Conc.
(1965), p. 13.
Vat.
(1966), p. 820.
I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 9:
A.A.S.
57
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
16
Denique, eiusmodi spiritus factionis etiam necessariae animorum coniunctioni cum liturgico cultu et oratione nocet et
obest, atque in segregem quandam solitudinem convertitur,
quam arrogantiae spiritus suadet, haud sane evangelicus idque
impediens, ne quis coram Deo iustificetur (cfr. Lc. 18, 10-14).
Nos autem, quantum possumus, huiusce rerum status causas perspicere volumus, eundemque cum simili comparamus
condicione, in qua hodierna hominum societas versatur, in
factiones inter se oppositas divisa. Dolendum sane est et ipsam
Ecclesiam huius status ictibus quodammodo esse obnoxiam
videri: ei tamen nullo modo licet in se recipere statum, qui
propius ad morbum accedit. Namque Ecclesia sartam tectam
servare debet peculiarem sui notam, qua est familia in memborum diversitate coadunata; immo etiam fermentum esse debet, quo humana societas ad agendum impellantur, quemadmodum de primaevae aetatis christianae fidelibus ethnici affirmabant: Vide, inquiunt, ut invicem se diligant! Hanc igitur ob
oculos habentes priscae Communitatis imaginem •— haud absolutae serenitatis, cum inter adversos etiam casus atque dolores
emerserit —, Nos omnes obsecramus, ut diversitates neque legitimas neque periculorum vacuas eluctari velint, seseque ita
agnoscere possint fratres, Christi amore coniunctos.
31
V
Interiores contentiones, quae ad varias ecclesialis vitae
regiones pertinent, si contumaci veluti statu seditionis solidentur, eo adducunt, ut uni salutis institutioni et communitati
pluralitatem quandam « institutionum vel communitatum dissenti entium » opponant, quae nullo modo Ecclesiae naturae
respondent. Etenim, si in ea sectae factionesque inter se adver-
3 1
Tertull.,
Apologeticum
Turnholti 1954, p. 151.
XXXIX,
7;
Corpus
Christianorum,
Series
Latina
I,
1,
Acta Pauli Pp. VI
17
santes creentur, quae in repugnantia inexsuperabili permanent,
ipsa structuram
suam
atque
constitutionem
amittat.
Tum igitur dissentionis exoritur polarizatio, quam vocant, vi
cuius id quod interest plane totum dirigitur in varios coetus,
qtd reapse autocephali sunt, quorum quisque obsequium se
praestare Deo putat. Haec rerum condicio secumfert et, quantum in ea est, in ecclesialem communionem germina dissolutionis immittit.
Quapropter vehementer optamus, ut conscientiae vox singulos adducat homines ad se suaque recognoscenda, quo prudentiorem faciant optionem. Nos equidem fideles singulos universos ita cohortamur: Intimum cordis tui scrutare secretum
2
et omnes recursus animae tuae diligens explorator ingredere f
atque in eorum cordibus iterum confovere volumus desiderium
bonorum amissorum : Memor esto itaque unde excideris: et age
poenitentiam, et prima opera fac (Apoc. 2, 5). Ad hoc etiam
unumquemque adhortari velimus, ut divinum in se factum
prodigium recogitet eiusdemque pernecessarias postulationes
coram Domino animadvertat: Nihil enim sic debet formidare
christianus quam separari a corpore Christi. Si enim separatur
a corpore Christi, non est membrum eius; si non est membrum
eius, non vegetatur Spiritu eius. Quisquis autem, inquit Apo33
stolus, Spiritum Christi non habet, hic non est eius.
VI
Itaque, ad ecclesialem vitam quod attinet, necesse prorsus est omnes in Ecclesia — Episcopi, sacerdotes, religiosi,
laici — suas actuose partes conferant ad commune plenariae
reconciliationis studium, ut in omnibus interque omnes illa
32
S. Leo M., Tract. 84 bis, 2: Corpus Christianorum 138A, p. 530.
33
S. Aug., In Io. Evang. 27, 6: PL 35, 1618.
2 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
18
restituatur pax, quae est nutrix dilectionis et genitrix unitatis.**
Unusquisque propterea se praebeat dociliorem usque discipulum Domini, qui enuntiavit peccata nostra non dimitti nobis
a Patre, nisi fratribus reconciliati simus (cfr. Me. 11, 26), nosque
uti discipulos eius a ceteris non cognosci, nisi ex dilectione
quam habuerimus ad invicem (cfr. Io. 13, 35). Qui igitur
intellegat sese, quolibet modo, divisionis huiusce statu implicari, eam rursus audiat Domini vocem, quae sine intermissione
tunc etiam instat et urget, cum se ad precandum componit:
Vade prius reconciliari fratri tuo (Mt. 5, 24).
Simul omnes, quisque quidem pro rationibus ac formis statui
suo congruentibus, salutiferum opus iterum considerantes a
Deo pro nobis peractum, alacres incumbant illis sui spiritus
condicionibus constituendis, quibus ad effectum reconciliatio
adducatur. Quoniamque amanti solius Dei consilio reconciliati ei
sumus, nostram idcirco vivendi rationem benignitati et misericordiae conformemus, nobis invicem donantes, sicut et Deus in
Christo donavit nobis (cfr. Eph. 4, 31-32). Praeterea, cum reconciliatio nostra a sacrificio Christi oriatur, qui pro nobis in cruce
ipse immolari voluit, ipsa igitur Crux, quae, quasi summus
navis maius, in Ecclesia ponitur ad cursum ei monstrandum
per orbem terrarum,
35
mutuas inter nos necessitudines afficiat
ac dirigat, ut eae re vera christianae sint omnes. A nulla, quam
cum aliis habemus, necessitudine aliqua personae abnegatio
umquam desit. Inde enim consequetur fraternus erga alios
benevolentiae motus, vi cuius et libenter dotes uniuscuiusque
propriae agnoscantur, et omnes suam sociam operam conferre
valeant ad unam ecclesialem communionem locupletandam, ita
ut totum et singulae partes augeantur ex omnibus invicem com-
34
S. Leo M . , Serm. 26, 3: PL 54, 214.
35
Cfr. S. Max. Taur., Serm. 37, 2:
Corpus Christianorum 23, p. 145.
Acta Pauli Pp. VI
19
36
municantibus et ad plenitudinem in unitate conspirantibus.
Hoc modo affirmari licet unitatem, recte intellectam, sinere, ut
unusquisque personam suam excolat perficiatque.
Ex hoc erga alios benevolentiae motu, cum voluntate coniuncto mentis aliorum intellegendae suique abnegandi exercitatione, profecto fiet, ut firmus, ordinatus necnon efficax sit
ille caritatis actus, nobis a Domino imperatus, qui in fraterna
correptione consistit (cfr. Mt. 18,15). Quae, cum a quovis christifideli fieri possit pro omni fratre in fide, communis videtur esse
ratio ac via tum ad dissentiones haud paucas sanandas, cum
ad impediendum ne quae oriantur.
37
Vicissim, ipsa correptio
corripientem inducit ad trabem de oculo suo eiciendam (cfr.
38
Mt. 7, 5), ne correptionis ordo perturbetur. Per eiusdem usum,
proinde, initium fit incitationis ad sanctitatem attingendam, qua
sola habetur reconciliationis plenitudo; quae minime consistit
in commoda quadam pacificationem quae unice utilitati inserviat
atque pessimam inimicitiarum formam tegat ;
3 9
verum ponenda
est in interiore conversione atque ex ea consequenti amore,
qui in unum omnes cogit in Christo. Quae reconciliatio efficitur
praesertim in reconciliationis Sacramento, quod est Paenitentia,
qua fideles veniam offensionis Deo illatae ab eius misericordia
obtinent et simul reconciliantur cum Ecclesia, quam peccando
40
vulneraverunt, dummodo hoc... salutis sacramentum... in tota
eorum vita veluti radices agat et ad ferventius Dei fratrumque
1
servitium impellat}
36
Conc.
Vat.
II,
Const.
dogm.
Summa
theol.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
13:
A.A.S.
57
(1965), pp. 17 s.
37
Cfr.
S.
Thom.,
ae
II-II ,
q.
33,
a.
4:
Opera
omnia,
Ed.
Leon.,
t. V I I I , p. 266.
38
Cfr. S. Bonav., In IV Sent., dist. 19, dub. 4:
Opera Omnia, Ad Claras Aquas,
t. IV, p. 512.
39
Cfr. S. Hier., Contra Pelagian. 2, U: PL 23, 546.
40
Conc.
Vat.
II,
Const.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
11:
A.A.S.
(1965), p. 15.
41
Ordo Paenitentiae, Praenotanda, n. 7, Typis Polyglottis Vaticanis 1974, p. 14.
57
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
20
Et nihilominus in aedificatione corporis Christi diversitas
viget membrorum et officiorum,
42
eademque animorum conten-
tiones necessario gignit; quae quidem contentiones etiam inter
Sanctos animadversae sunt, non ita tamen ut occiderent concor43
diam..., interimerent caritatem. At quo modo impediri potest,
ne inde divisiones parían tur? Ex ea quippe diversitate personarum atque munerum firmum tutumque manat principium, quo
nixa omnis cohaeret Ecclesia. Eius enim diversitatis pars praecipua atque pernecessaria sunt Ecclesiae pastores, legati scilicet
ad reliquos fideles ab ipso Christo constituti; atque ad hoc ea
auctoritate instructi atque ornati, quae, singulorum officia atque
optiones excedens, omnia ad integram solidamque Evangelii
doctrinam revocat, quod est verbum reconciliationis (cfr. 2 Cor.
5, 18-20). Nimirum auctoritas, qua iidem verbum illud proponunt, obligandi vim habet non quia ab hominibus excipitur,
sed quia illis a Christo collata est (cfr. Mt. 28, 18; Me. 16, 15-16;
Act. 26, 17 sq.). Cumque ille qui eos audit vel spernit, Christum audiat vel spernat simulque Patrem qui eum miserit (cfr.
Luc. 10, 16), officium quo fideles pastorum auctoritati parent,
ad ipsam christiani hominis essentiam omnino spectat.
Ex altera vero parte, Ecclesiae pastores corpus efficiunt natura sua cum Petri successore et sub huius potestate unum
atque indivisum; et idcirco ab horum omnium concordi muneris perfunctione fidelique eius receptione, fidei et communionis unitas cunctorum christifidelium pendet,
44
per quam osten-
ditur mundo reconciliatio a Deo in Ecclesia sua effecta. Utinam
ergo communis prex, divino Salvatori adhibita: Episcoporum
collegio cum Papa nostro semper adesto ; iisque unitatis, cari-
42
Conc.
Vat.
II,
Const.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
7:
A.A.S.
57
(1965), p. 10.
43
S. Aug., Enarrat, in Ps. 33, 19: PL 36, 318.
44
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. Pastor aeternus, Prooem.: DS 3050; Conc. Vat. I I ,
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 18: A.A.S. 57 (1965), p. 22.
Acta Pauli Pp. VI
21
45
tatis pacisque dona largire exaudiatur; atque sacri pastores,
quemadmodum eminenti atque visibili ratione Christi perso46
nam induunt eiusque vices gerunt, ita et Eum imitentur atque
in populum Dei amorem transfundant, quo sese ipse immolavit,
qui dilexit Ecclesiam et seipsum tradidit pro ea (Eph. 5, 25).
Sitque renovatus eorum amor exemplum fidelibus efficax, ac
potissimum sacerdotibus et sodalibus religiosis, qui forte iniunctis sibi officiis ministerii et vocationis defuerint, adeo ut
omnes in Ecclesia corde uno et anima una (cfr. Act. 4, 32) assidui sint iterum in praeparatione Evangelii pacis (Eph. 6, 15).
Sane mater Ecclesia aegre et amare fert, quod nonnulli
filii eius, ministeriali sacerdotio ornati vel, ex alio aliquo
titulo, Dei atque fratrum famulatui addicti, a munere suo desciverint. Nihilo tamen minus, ii omnes sunt ipsi levamento et
gaudio, qui in susceptis muneribus erga Christum et Ecclesiam
magno constantique animo perseverant; quorum quidem plurimorum meritis suffulta atque recreata, allatum sibi etiam
dolorem in amorem vult convertere, qui et omnia plane intellegere et omnia in Christo donare potest.
Nos autem qui, ut Petri Successores — haud Nostris quidem
meritis, verum apostolici Nobis commissi muneris gratia —
sumus unitatis tum sacrorum Pastorum tum fidelium multi47
tudinis visibile principium atque fundamentum, Nostram adhibemus adhortationem ad maximum bonum illud reconciliationis sive cum Deo, sive in nobis, sive inter nos redintegrandum,
ut Ecclesia valeat signum in mundo esse efficax unionis cum
Deo et unitatis, qua omnes creaturae eius coniungantur.
Hoc sane fides nostra postulat, quam in ipsam Ecclesiam
45
Liturgia Horarum, I V , Typis Polyglottis Vaticanis 1972, p. 513.
46
Cfr. Conc. Vat. I I , Const. dogm. de Ecclèsia Lumen gentium, n. 21:
(1965), p. 25.
47
Cfr. Ibid., n. 23: A.A.S. 57 (1965), p. 27.
A.A.S. 57
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
22
habemus, quam in Symbolo unam, sanctam, catholicam et
apostolicam profitemur.** Nos omnes ut eam diligant, eam sectentur, eam aedificent, instantissime deprecamur, iisdem usi
sancti Augustini verbis: Amate hanc Ecclesiam, estote in tali
Ecclesia, estote talis Ecclesia!*
Id suademus atque proponimus omnibus filiis nostris, sed
potissimum iis, in quos officium recidit fratrum aliorum ducendorum, per Nostram hanc Adhortationem. Voluimus enim,
ut pastoralis eadem esset fiduciaque plena, et ex afflatu studioque pacis profecta. Sunt quibus severa forsitan vel acerba
videatur. Verumtamen eam composuimus, cum hinc alte inspiceremus in Ecclesiae rerum condicionem, illinc vero in postulata pernecessaria Evangelii. Sed ex imo Nostro pectore
potissimum coorta est: amare enim nos eodem animo Ecclesiam oportet, quo secundum Evangelii similitudinem novimus vitem purgandam et putandam esse, quo copiosiorem
afferat fructum (cfr. Io. 15, 2). Denique, Adhortatio haec permagna sustentatur spe, quam grave mandati apostolici onus
numquam extenuavit mutavitque. Gratias Deo pro eius fidelitate agimus. Confidimus et speramus futurum esse, ut vehementissime Spiritus Sancti impulsu homines nostri respondeant
dictis. Ipse enim iam adest et operatur in penetralibus animae
uniuscuiusque christifidelis, atque eos omnes, in humilitate et
pace, per vias veritatis et amoris perducet. Ipse est enim fortitudo et robur nostrum. Scimus quam plurimos Ecclesiae filios
exspectavisse hasce nostras admonitiones, paratosque esse ad eas
utiliter fructuoseque suscipiendas. Exoptamus — immo etiam
summopere id cupimus — ut universus Dei Populus pari
passu Nobiscum progrediatur, sicut in itinere illo biblico Nobiscum ineat sanctificationis gradus ipsius Iubilaei, atque Nobis-
48
Conc.
Vat.
II,
Const.
(1965), p. 11.
49
Serm. 138, 10: PL 38, 769.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
8:
A.A.S.
57
Acta Pauli Pp. VI
23
cum unum fiat, idcirco ut credat mundus; semperque is se
dirigi sinat gratia Domini Nostri Iesu Christi, et caritate Dei
Patris, et communicatione Sancti Spiritus.
Haec optata et vota concredimus Mariae Virginis Immaculatae deprecationi, quae toti electorum communitati tamquam
exemplar virtutum praefulget; (...) quae in historiam salutis
intime ingressa, maxima fidei placita in se quodammodo unit et
reverberat.™ Et communem denique voluntatem sanctificationis atque reconciliationis confirmamus Benedictione Nostra
Apostolica, ex animo impertita.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, in sollemnitate Immaculatae Conceptionis Beatissimae Virginis Mariae, die VIII
mensis Decembris, anno MDCCCCLXXIV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. V I
50
Conc.
(1965), p. 64.
Vat.
Il,
Const.
dogm.
de
Ecclesia
Lumen
gentium,
n.
65:
A.A.8.
57
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
24
SACRA CONSISTORIA
CONSISTORIUM SECRETUM
Feria quinta, die xn mensis Decembris, in A u l a Consistoriali Palatii Apostolici Vaticani habitum est Consistorium Secretum, cuius acta
ex ordine referuntur.
I - SUMMI PONTIFICIS ALLOCUTIO
(Deputatio trium Cardinalium a latere Legatorum — Kenuntiatio E.mi
Camerarii Sacri Collegii Cardinalium — Assignatio titulorum Ecclesiarum
suburbicariarum).
Vota, amoris et observantiae plena, quae vos, Venerabiles
Fratres Nostri per Cardinalem Collegii vestri Decanum, Nobis
nunc proferre voluistis, ad commemorandum vigesimum anniversarium diem Nostrae episcopalis ordinationis, penitus Nos
tetigerunt. Haec, enim, egregios animi sensus testantur, qui
décorant Nostros proximos adiutores in universa Ecclesia gubernanda; itemque voluntatem significant, qua vos permovemini, ut consilio, labore, precibus fidelitateque vestra leviorem
reddatis sarcinam apostolici officii, quae tantopere aggravât
umeros Nostros; ac praesertim laetissimo indicant auspicio,
quam flagranti pietate ac religione Romana Curia distinguatur
atque in exemplum floreat. De hoc humanitatis vestrae officio,
acceptissimo sane, a Nobis habete gratias maximas easque
meritissimas.
Vos hodie in nomine Domini congregati estis ad hoc celebrandum Consistorium, dum iam studia et opera fervent Anno
Sacro in hac Urbe proximis diebus inchoando. Consentaneum
igitur est, ut in hoc summae gravitatis eventum praecipue mentes cogitationesque nostrae intendantur. Ac placet in primis
coram vobis immortales Deo gratias persolvere, cuius beneficio
Acta Pauli Pp. VI
25
factum est, ut hoc gratiae tempus Ecclesiae illucescat. Ab Eo
autem enixis poscimus precibus non modo ut Nobis benigne
velit suppeditare vires tanto persolvendo operi necessarias, sed
ut Nobis etiam, vobis cunctoque Dei Populo divite manu supernas gratias dilargiatur, ut piacularis huius Anni fructus percipi possint uberrimi. Qui fructus, ut probe nostis, eo spectant,
ut spiritualis vita magis magisque in universa Ecclesia adaugeatur et christianorum mores, per eorum reconciliationem cum
Deo et inter ipsos, renovato sanctitatis studio passim reflorescant. Eaxit Deus, ut id in ipsius mundi emolumentum redundet atque meliora tempora non solum Ecclesiae, sed — quod
vehementer optamus — cunctis etiam populis ac gentibus feliciter oriantur.
Dum gaudio iam nunc afficimur ob magnum fidei pietatisque spectaculum, quod mox visuri sumus, ad id exsequendum
gressum facimus, ob quod vos hodie hunc in consessum potissimum convocavimus, scilicet ut quaedam statuantur, quae ad
Iubilarem Annum celebrandum pertinent.
Ut vobis in comperto est, Annus Sacer ex antiquissimo Apostolicae Sedis more initium sumit a quattuor reserandis sanctis
portis Patriarchalium Basilicarum. Quamobrem in nocte Nativitatis Domini Nostri Iesu Christi, Basilicae Vaticanae portam
sanctam, exemplo Decessorum Nostrorum, Nosmet ipsi, Deo
favente, aperiemus. Cum autem eandem caerimoniam ad reliquas Patriarchales Basilicas insequenti die per Legatos Nostros
fieri oporteat, auctoritate Dei Omnipotentis, Beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, Legatos Nostros deligimus ac
renuntiamus Venerabiles Fratres Nostros Sacrae Romanae Ecclesiae Cardinales: Aloisium Traglia, Sacri Collegii Decanum,
qui portam sanctam Basilicae S. Pauli ad viam Ostiensem Nomine Nostro aperiat; item Hugonem Poletti, Nostrum in Urbe
Vicarium, qui portam sanctam Basilicae Lateranensis Nomine
Nostro aperiat; ac denique Carolum Confalonieri, Liberianae
Basilicae Archipresbyterum, qui portam sanctam eiusdem Ba-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
26
Officiale
silicae Nomine Nostro aperiat. In nomine PaSßtris et F i ® Iii
et Spiritus £& Sancti. Amen.
Pariter, ex tradito Apostolicae Sedis more, fit ut per Anni
Sacri decursum sueto crebriores in Vaticana Basilica sollemnes
ritus peragantur, quibus Beati Coelites in Sanctorum album
referuntur, idque fit, sive ut Iubilaei celebrationes novo quodam splendore augeantur, sive etiam ac potius ut per opportuna
Sanctorum exempla ad imitandum proposita christifideles efficacius incitentur ad christianam morum renovationem: quod
quidem potissimum indictus Annus Sacer ab omnibus postulat.
Hac de causa vobis in hodierno Consistorio disceptandum
;
est, utrum constet de miraculis, quae proposita sunt ad canonizationem Anno Sacro obtinendam sex Beatorum Caelitum,
nempe :
— Beati OLIVERII PLUNKETT, Archiepiscopi Armachani Primatisque Hiberniae, Martyris;
— Beati IUSTINI D E JACOBIS, Episcopi Nilopolitani, Vicarii Apostolici Abyssiniae, e Congregatione Missionis;
— Beati IOANNIS MACIAS, religiosi ex Ordine Praedicatorum;
— Beati IOANNIS BAPTISTAE a Conceptione, Conditoris Fratrum
Reformatorum Discalceatorum Ordinis Sanctissimae Trinitatis ;
— Beatae VINCENTIAE MARIAE LÓPEZ VICUÑA, Virginis, Fundatricis Instituti Filiarum Mariae Immaculatae;
— Beatae ELISABETH ANNAE BAYLEY viduae SETON, Fundatricis
Congregationis Sororum a Caritate S. Iosephi in America.
Antequam autem ad has causas tractandas procedatur, restat ut alia negotia expediantur, secundum ordinem rerum agendarum in hoc Consistorio servandum.
In primis prospiciendum est Sacro vestro Collegio, quod
post mortem complorati Cardinalis Ildebrandi Antoniutti, Ca-
Acta Pauli Pp. VI
27
merario vacat. Dum cogitatio Nostra pie et amanter advolat
ad hunc vestrum Collegam vita functum, qui sui desiderium
et vitae exemplum, grata recordatione dignum, reliquit, eius
in munere successorem renuntiamus Cardinalem Franciscum
Seper, Praefectum Sacrae Congregationis pro Doctrina Fidei,
qui, iuxta morem, usque ad proximum Consistorium hoc munere fungetur.
Praeterea, sedibus suburbicariis vacantibus prospicientes,
Cardinalem Ioannem Villot, a Publicis Ecclesiae Negotiis, nominamus ac renuntiamus Episcopum Suburbicarium Tusculanum ; Cardinalem Sebastianum Baggio, Praefectum Sacrae Congregationis pro Episcopis, nominamus et renuntiamus Episcopum Suburbicarium Veliternum; Cardinalem Antonium Saniore, Bibliotecae et Tabulario Sanctae Romanae Ecclesiae
praepositum, nominamus ac renuntiamus Episcopum Suburbicarium Sabinensem et Mandelensem.
Denique ad provisiones Ecclesiarum procedendum est. Ad
rem quod attinet, silentio praeterire nolumus eventum, cuius
causa vehementi sane paternoque solacio afficimur: constitutam dicimus Ecclesiasticam Hierarchiam in Sudanensi Natione.
Quod eventum profecto clara in luce ponit felices christianae
vitae progressus apud Ecclesiam illam, quae post tristissimos
recentiorum temporum casus, nedum vim suam amiserit, nova
quodam vigore, veluti excisa arbor, pollere videtur. Fore igitur
inde speramus, ut lectissima illa dominici agri pars cotidie
magis floreat, incrementa capiat fructusque edat uberrimos.
II - OPTIO
Postea Reverendissimus Cardinalis Petrus Palazzini, dimissa Diaconia S. Petri Damiani ad Montes S. Pauli, optavit Diaconiam S. Hieronymi a Caritate in via Iulia.
Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale
28
III - PROVISIO ECCLESIARUM
Deinde, Beatissimus Pater sequentes proposuit Ecclesias :
Metropolitanae Ecclesiae Khartumensi, Vicariatu apostolico ad archidioecesim evecto, praefecit E x c . P. D. Augustinum Baroni, Episcopum titulo Balecensem.
Metropolitanae
Ecclesiae
Iubaënsi,
Vicariatu
apostolico
ad
archi-
dioecesim evecto, E x c . P. D. Ireneum W i e n D u d , episcopum titularem
Barcusensem.
Cathedrali Ecclesiae Malalcalensi, Praefectura apostolica ad archidioecesim evecta, R. D.
Pium V u k w a n Deng,
eiusdem Praefecturae
Administratorem Apostolicum.
Cathedrali Ecclesiae
Tomboraënsi, Praefectura apostolica ad dioece-
sim evecta, B. D. Iosephum Gasi, eiusdem Praefecturae Administratorem Apostolicum.
Cathedrali
Ecclesiae
Vavensi,
Vicariatu
apostolico
ad
dioecesim
evecto, K. D. Gabrielem Zubeir, Vicarium delegatum Vicarii Apostolici Vavensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Acciensi R.
D.
Ioannem
Baptistam
A m a , e clero archidioecesis Yaundensis, quem constituit Auxiliarem
E x c . m i P. D. Ioannis Z o a , archiepiscopi Yaundensis.
Metropolitanae Ecclesiae Castriensi, noviter erectae, E x c . P. D. Patritium Webster, episcopum S. Georgii.
Cathedrali Ecclesiae Ibadanensi E x c . P. D. Felicem Alaba Adeosin
J o b , episcopum titularem Abthugnitanum.
Cathedrali Ecclesiae Iosensi E x c . P. D. Gabrielem Gonsum Ganaka,
episcopum
titularem
Cuiculitanum.
Cathedrali Ecclesiae S.
Georgii B.
D.
Sydney Anicetum
Charles,
vicarium generalem archidioecesis Portus Hispaniae.
Cathedrali Ecclesiae Bobodiulassensi R.
D.
Ahselmum
Sanon,
e
clero dioecesis Bobodiulassensis, seminarii maioris regionalis de (( K o u mi » moderatorem.
Cathedralibus Ecclesiis Urbevetanae et Tudertinae E x c . P. D. Decium
Lucium Grandoni, episcopum titularem Atellanum.
Acta Pauli Pp. VI
29
Cathedralibus Ecclesiis Assisiensi et Nucerinae Tadinensi E x c . P. D.
Dinum Tomassini, episcopum Anglonensem-Tursiensem.
Cathedrali Ecclesiae Anglonensi-Tursiensi R. D. Vincentium F r a n c o ,
curionem Ecclesiae metropolitanae Tranensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Zaraïtenae R. D. Benedictum Cocchi,
pro-vicarium generalem archidioecesis Bononiensis, quem deputavit A u xiliarem E.mi P. D. Antonii S. R. E. Cardinalis Poma, archiepiscopi
Bononiensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Plestiensi R.
D.
Brunonem Foresti,
e clero dioecesis Bergomensis, curionem oppidi vulgo « San Pellegrino
Terme » nuncupati, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Iosephi
A m i c i , archiepiscopi Mutinensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Limatemi R. D. Ioannem Benedetti,
canonicum Ecclesiae cathedralis Fulginatensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Ferdinandi Lambruschini, archiepiscopi Perusini.
Cathedrali Ecclesiae Hagulstadensi et Novocastrensi E x c . P. D. H u gonem Lindsay, Episcopum titulo Sancti Cuthberti.
Cathedrali Ecclesiae luazeiriensi
R.
P.
Iosephum
Rodrigues
de
Spuza, Congregationis SS.mi Redemptoris sodalem.
Titulari episcopali Ecclesiae Pacatemi E x c . P . D . Adolf um Hernández Hurtado, episcopum Zamorensem in Mexico, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Salazar López, archiepiscopi
Guadalaiarensis.
Cathedrali Ecclesiae Zamorensi in Mexico E x c . P. D. Iosephum
Radulfum Robles Jiménez, episcopum Tulancingensem.
Cathedrali Ecclesiae Catarmaniensi, noviter erectae, R. D. A n g e l u m
Hobayan, seminarii dioecesis Boronganensis moderatorem.
Cathedrali Ecclesiae Manchesteriensi R. D. Odore Gendron, e clero
dioecesis Manchesteriensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Sinnipsensi Carolum Augustum Siegel,
e clero dioecesis Osnabrugensis, civitatis Hamburgi decanum,
quem
deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Heimodi Hermanni Wittler, Episcopi Osnabrugensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Strathearniensi R. D. Hubertum Brandenburg, canonicum Ecclesiae cathedralis Osnabrugensis, quem depu-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
30
tavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Heimodi Hermanni Wittler, Episcopi
Osnabrugensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Hipponensi R. D. Franciscum Emmanuelem Vieira, Vicarium episcopalem archidioecesis S. Pauli in Brasilia, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Pauli Evaristi S. R. E. Cardinalis Arns, archiepiscopi S. Pauli in Brasilia.
Titulari episcopali Ecclesiae
Vicarium
episcopalem
Vataroensi R.
archidioecesis
D.
Maurum
Piracicabensis,
quem
Morelli,
deputavit
Auxiliarem E.mi P. D. Pauli Evaristi S. R. E. Cardinalis Arns, archiepiscopi S. Pauli in Brasilia.
Titulari episcopali Ecclesiae Tambeaensi R. D. A n g e l i c u m Sandalo
Bernardino, canonicum capituli metropolitam Archidioecesis R i v i M g r i ,
quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Pauli Evaristi S. R. E. Cardinalis Arns, archiepiscopi S. Pauli in Brasilia.
Titulari episcopali Ecclesiae Macrianensi minori R. P. Ioelem Ivonem Catapan, Societatis Verbi Divini sodalem, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Pauli Evaristi S. R. E.
Cardinalis Arns, archie-
piscopi S. Pauli in Brasilia.
Praeterea Summus Pontifex a Se per Apostolicas sub plumbo Litteras
iam renuntiatos Sacrorum Antistites centum et octoginta octo Ecclesiarum
publicavit, videlicet :
Metropolitanarum undeviginti, quos inter :
Agriensem, Iosephum Bank ;
Cuttackensem-Bhubanesvarensem,
noviter
erecta
archidioecesi,
ricum Sebastianum D ' S o u z a .
Archiepiscopalium residentialium duo, id est :
Ispahanensem Latinorum, Villelmum B a r d e n ;
Tingitanum, Carolum A m i g o Vallejo.
Archiepiscopalium titularium
quattuor,
quos inter :
Maurensem, Caesarem Z a c c h i ;
Zellensem, Angelum
Acerbi.
Episcopalium residentialium nonaginta octo, quos inter :
Portus Gratiae, noviter erecta dioecesi,
tyrensem, Franciscum Papamanolis ;
Michaelem
Saudreau;
Hen-
31
Acta Pauli Pp. VI
Francopolitanum
Patricium
in
Gabone,
noviter
erecta
dioecesi,
Felicianum
Makouka.
Episcopalium titularium undesexaginta, quos inter :
Rotdonensem,
Franciscum
Lenny;
Ruspensem, Entium Ceccarelli
Nazianzenum,
Martinum
Praelaturarum quinque,
Greschuk.
quos inter :
Coaritanum, Gutemberg Freiré
Escuintlensem,
Catraro;
Marium
Bios
Regis;
Mont.
Abbatiae nullius Novae Nursiae, Bernardum R o o n e y .
Demum Summus Pontifex Suum dixit assensum dedisse electionibus canonice factis : in Synodo Episcoporum Chaldeorum :
— R. P. Ioannis Zora ad archiepiscopalem Ecclesiam Ahvasiensem
Chaldeorum ;
— E x c . m i P. D. Samuelis Chauriz, archiepiscopi Ahvasiensis Chaldeorum, ad metropolitanam Ecclesiam Urmiensem;
in Synodo Episcoporum Melchitarum:
— E x c . m i P. D. Iosephi Raya, archiepiscopi Ptolemaidensis, ad
titularem archiepiscopalem Ecclesiam
Scithopolitanam.
IV - RELATIO CAUSARUM CANONIZATIONIS
Subinde Rev.mus P. D. Card. Aloisius Raimondi, S. Congregationis
p r o Causis Sanctorum Praefectus, retulit de causis canonizationis Beatorum Oliverii Plunkett, Archiepiscopi Armachani Primatisque Hiberniae, martyris ; Iustini De Jacobis, Episcopi M l o p o l i t a n i , Vicarii A p o stolici Abyssiniae e Congregatione Missionis ; Ioannis Macias, religiosi
ex Ordine Praedicatorum ; Ioannis Baptistae a Conceptione, Conditoris
Fratrum
Reformatorum
Discalceatorum
Ordinis
Sanctissimae
Trini-
tatis; Vincentiae Mariae López V i c u ñ a , V i r g i n i s , fundatricis Instituti
Filiarum Mariae Immaculatae; Elisabeth Annae Bayley viduae Seton,
fundatricis Congregationis Sororum a Caritate S. Iosephi in America.
Relatione expleta, Summus Pontifex Eminentissimorum Patrum Cardinalium suffragia exquisivit :
« Diligenti animi attentione, ut par erat, aures praebuimus
expositione quae nunc circa causas propositas facta est, Ut
autem omnia fiant secundum traditum Apostolicae Sedis mo-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
32
rem, ante decretoriam sententiam Nostram, vestra vota rogamus, ut inde pateat, an ad sollemnem horum Beatorum Canonizationem procedi possit. Faveatis, igitur, Venerabiles Fratres
Nostri, alius post alium, pro dignitatis vestrae ordine, Nobis
mentem vestram aperire ».
Tunc singuli Patres, servato ordine, sententiam suam aperuerunt.
CONSISTORIUM UNICUM
Consistorio secreto absoluto, statim in eadem A u l a habitum est
Consistorium Unicum (loco duorum Consistoriorum, publici et semipublici), cuius acta referuntur :
I - POSTULATIO PALLIORUM
Reverendissimus Dominus Cardinalis Aloisius Traglia, Sacri Collegii
Decanus, postulavit Pallium pro Ecclesia suburbicaria Ostiensi.
Deinde personaliter sacrum Pallium postulaverunt :
— pro Metropolitanis Ecclesiis : Granatensi, E x c . P. D. Aemilius
Benavent E s c u i n ; Novarcensis E x c . P. D. Petrus Leo G e r e t y ; Paderbornensis E x c . P. D. Ioannes D e g e n h a r d t ; Fluminensi-Seniensi, E x c .
P. D. Iosephus P a v l i s i c ; Materanensi, E x c . P. D. Michael G i o r d a n o ;
Lancianensi, E x c . P. D. Leopoldus Teofili; Sancti Bonifacii, E x c . P. D.
Antonius H a c a u l t ;
— pro Archiepiscopali Ecclesia Sanctae Severinae, E x c . P. D. Iosephus A g o s t i n o ;
— p r o Episcopalibus Ecclesiis : Anagnina, Humbertus Florenzani
(ex p r i v i l e g i o ) ; Puteolana, Salvator Sorrentino (ex privilegio).
Per procuratorem vero postulatio Pallii, facta est :
— p r o Metropolitanis Ecclesiis : Pampilonensi; Barensi; Portlandensi in Oregon; Manilense;
Baltimorensi;
Antofagastensi;
Cuttackensi-Bhubanesvarensi ;
Glasguensi;
V
ellingtonensi
Agriensi;
;
Jarensi;
S. Fidei in America Septemtrionali; Albiensi; Melburnensi; Catanensi;
Portus
Montt;
Tuguegaraoana;
zensi;
Valentina
in
Venetiola;
Carthaginensi in
Castriensi;
Columbia;
Khartumensi;
MendoJubaensi;
— pro Archiepiscopalibus Ecclesiis : Tingitana; Eispahanensi Latinorum;
— pro Episcopalibus Ecclesiis : Claromontana (ex privilegio) ; Savonensi (ex privilegio).
Acta Pauli Pp. VI
33
II - PERORATIO CAUSARUM CANONIZATIONIS
Postea D. Ioannes Torre, Sacrae Consistorialis Aulae Advocatus,
pro canonizatione
Beatorum Oliverii Plunkett,
Iustini
De Jacobis,
Ioannis Macias, Ioannis Baptistae a Conceptione, Vicentiae Mariae
López Vicuña, Elisabeth Annae Bayley viduae Seton, de more institit.
R. D. Gulielmus Zannoni, Praelatus Secretariae Status, Beatissimi
Patris nomine, iuxta morem hisce verbis respondit :
(( Postulationibus m o d o propositis haec iubeor nomine Summi Pontificis presse respondere. Quemadmodum christianis omnibus, ita Antistiti sacrorum Maximo in votis est peregrinanti Ecclesiae nova lumina
adicere, hoc est nova Sanctorum exempla praebere, qui sua luce increscentem mundi caliginem collustrent et mentes hominum ad veritatis
dirigant iter. Etenim, sicut ait S. Ambrosius : Sanctorum vita ceteris
norma vivendi est (De Ioseph Patriarcha I, 1 ) .
Idque praesertim vertente A n n o Sacro opportunum est, quo tempore nos omnes non m o d o ad nostras proluendas animi labes, sed ad
perfectioris etiam vitae formam instaurandam sollicitis Ecclesiae curis
invitamur. Atqui sex Beati Caelites, quorum causa hodie agitur, in id
egregie conferre reapse videntur. De sacris enim Pastoribus agitur, qui
animarum saluti se totos devoverunt; de religiosis sodalibus caritate
erga Deum et proximos omnino praeclaros ; de sanctimonialibus, quarum
virtutes suavissimum adhuc in Ecclesia odorem spirant ; nec deest qui,
sanguine p r o fidei causa profuso, martyrii palmam est adeptus. Multum
igitur inde habet Populus Dei, quod addiscat, veneretur, imitetur.
Quae c u m ita sint, Beatissimus Pater petitionibus exhibitis libentissime annuit. Cum tamen exoptet ut Apostolicae Sedis hac in re
consuetudines diligenter serventur, de singulis causis decretorium iudicium non ante prolaturus est, quam hoc in Consistorio eorum, ad quos
pertinet, sententiam rogaverit » .
III - SUMMI PONTIFICIS ALLOCUTIO ET SUFFRAGIORUM EXQUISITIO
Beatissimus Pater adstantium sententiam exquisivit, atque ita eos
est allocutus :
« Causae de Beatis in Sanctorum Caelitum numerum, decursu Anni Sacri, adscribendis, tam diligenter apud Sacram
Congregationem pro Canonizatione Sanctorum actae fuerunt,
3 - A. A. S.
34
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ut certum omnino iam esse videatur eos sempiterna in Caelis
perfrui felicitate, planeque esse dignos, quibus sanctitatis honores decernantur. Celebratum praeterea iam est hodie hac
eadem super re Consistorium Secretum. Nihil aliud igitur superest, nisi ut ex Apostolicae Sedis more, vos omnes, ad quos
res spectat in hoc amplissimo consessu, singulos rogemus ut
lumen consilii vestri menti Nostrae porrigatis. Faveatis igitur
secundum vestrae dignitatis ordinem, quid hac in re sentiatis,
Nobis significare ».
Tunc singuli E.mi D D . Patres Cardinales et E x c . m i Praesules, servato ordine, suam sententiam circa propositas Causas aperuerunt.
IV - RESPONSIO SUMMI PONTIFICIS INDICENTIS CANONIZATIONUM DIEM
Exceptis suffragiis,
Beatissimus Pater suam mentem ita aperuit :
Laetamur admodum, Venerabiles Fratres, quod ex latis suffragiis didicimus Beatos Caelites, de quibus agitur, plane a
vobis existimari dignos, quibus sanctitatis honores decernantur. Id Nostris quoque votis omnino respondet.
Cum vero omnia iam rite perfecta sint, quae hisce in causis
postulantur, statuimus ac decernimus sollemnes eiusmodi caerimonias per Anni Sacri decursum in Vaticana Basilica, Deo
iuvante, peragere. Ac placet iam nunc dies praestituere, quibus
haec sollemnia habebuntur. Scilicet in Sanctorum Caelitum
album referemus : Beatam Vincentiam Mariam López Vicuña,
die vigesimo quinto mensis Maii; Beatum Ioannem Baptistam
a Conceptione, eodem die ; Beatam Elisabettiani Annam viduam
Seton, die quarto decimo mensis Septembris; Beatum Ioannem
Maciam, die vigesimo octavo mensis Septembris; Beatum Oliverium Plunkett, die duodecimo mensis Octobris; Beatum Iustinum De Jacobis, die vigesimo sexto mensis Octobris.
Interea autem, ut haec feliciter eveniant et in Dei gloriam
hominumque salutem plurimum conferant, una Nobiscum, Venerabiles Fratres, supplicibus Deo instare precibus ne desistatis.
De quibus omnibus, ut acta iuridica conficerent, adstantibus Protonotariis A p o s t o l i c i s , mandatum de more fuit.
Acta Pauli Pp. VI
35
ALLOCUTIONES
I
Ad itálicos Iuris peritos catholicos qui XXV Conventui, eorum favente
Societate habito, interfuerunt. *
R i c o r d i antichi e recenti della vostra Unione e più ancora delle
vostre persone, illustri e cari Giuristi Cattolici Italiani, ci rallegrano
in questo incontro conclusivo del vostro convegno su (( La donna nell'attuale società italiana ». Vi d i a m o perciò il nostro più cordiale benvenuto. Il tema che avete affrontato è tanto impegnativo, che richiederebbe ben più ampio studio e largo svolgimento di quanto ci sia possibile in questi brevi momenti.
Desideriamo tuttavia esporvi qualche
riflessione del resto a v o i non nuova, che contribuisca alla visione
globale e universale del problema, tanto più attuale data l'imminenza
d e l l ' A n n o Mondiale della Donna, promosso dalle Nazioni Unite per
il 1975.
V o i sapete che anche e soprattutto la Chiesa è direttamente interessata alle questioni riguardanti la presenza e il ruolo della donna
nella società contemporanea, a tutti i livelli. P r o p r i o per questo abbiamo costituito una speciale Commissione per lo studio dei problemi
della donna.
Effettivamente non sfugge a noi, né ad ogni altro osservatore dei
fatti contemporanei, il processo di trasformazione socio-culturale che
ha portato anche ad un notevole cambiamento della posizione e dei
ruoli della donna. Il passaggio piuttosto rapido da una società prevalentemente agricola ad un nuovo tipo di società caratterizzata dalla
industrializzazione, con i conseguenti fenomeni dell'urbanesimo, della
mobilità ed instabilità della popolazione,
della trasformazione della
vita domestica e delle relazioni sociali, ha posto anche la donna al
centro di una crisi delle istituzioni e dei costumi, finora non risolta,
che si è ripercossa soprattutto sui rapporti familiari,
sulla missione
educativa, sulla stessa identità della donna c o m e tale e su tutto il
m o d o suo proprio di inserirsi nella vita sociale con il lavoro, le amici-
* Die 7 mensis decembris a. 1974,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
36
Officiale
zie, le opere di assistenza, il sollievo. A n c h e lo spirito religioso e la
conseguente pratica ne hanno risentito. Perciò oggi ci troviamo dinanzi
ad alcuni fenomeni di vasta portata : specialmente l'equiparazione della
donna, e anzi la sua crescente emancipazione per rapporto a l l ' u o m o ;
una nuova concezione e interpretazione dei suoi ruoli di sposa, madre,
figlia, sorella; il suo accesso in misura sempre più grande e su di un
piano di specializzazioni sempre più vasto al lavoro professionale;
la sua accentuata tendenza a preferire lavori extradomestici non senza
pregiudizio
per
i
rapporti coniugali e
soprattutto per l'educazione
dei figli, precocemente emancipati dall'autorità dei genitori e specialmente della madre.
È chiaro che non è tutto da considerarsi negativo in questa nuova
condizione di cose. A n z i , in tale contesto, alla donna d ' o g g i e di domani potrà forse essere più facilmente possibile esplicare in pienezza
tutte le sue energie. Le stesse esperienze errate di questi anni potranno essere utili, se nella società si affermeranno i sani princìpi della
coscienza universale, per giungere a un nuovo equilibrio nella vita
domestica e sociale.
Il problema vero consiste appunto nel riconoscimento, nel rispetto
e, ove sia necessario, nel ricupero di tali princìpi, che costituiscono
anche dei valori insostituibili nella cultura di un popolo progredito.
Li ricordiamo brevemente. D i c i a m o anzitutto la differenziazione funzionale, pur nell'identità di natura, della donna per rapporto a l l ' u o m o :
quindi, l'originalità del suo essere,
della sua psicologia,
della sua
vocazione umana e cristiana ; e ancora la sua dignità, che non dev'essere
avvilita come oggi avviene spesso nel costume, nel lavoro, nella promiscuità indiscriminata, nella pubblicità, nello s p e t t a c o l o ; aggiungiamo
il primato che la donna possiede su tutta l'area umana dove più direttamente s'incontrano i problemi della vita, del dolore, dell'assistenza,
soprattutto
nella
maternità.
Così che, se volessimo schematizzare questi semplici accenni allo
sviluppo della posizione femminile nella rinnovata società potremmo
riassumere così :
volentieri facciamo voti che siano riconosciuti pieni diritti civili
come a l l ' u o m o , se già non fossero ;
sia reso realmente possibile l'esercizio delle funzioni professionali,
sociali e politiche c o m e a l l ' u o m o , così alla donna, secondo le sue personali c a p a c i t à ;
Acta Palili Pp. VI
37
non siano disconosciute le prerogative proprie della donna nella vita
coniugale, familiare, educativa e s o c i a l e ; siano anzi queste onorate e
protette;
sia reclamata e difesa la dignità della sua persona, e del suo stato
nubile, coniugato, vedovile e sia data alla donna l'assistenza che a lei
conviene, specialmente quando il marito sia assente, inabile, detenuto,
cioè non in grado di adempiere la sua funzione nell'ambito familiare.
Sono tutti princìpi e valori che, ove siano rispettati, assicurano alla
donna la sua vera, unica, ineguagliabile grandezza. Come dicemmo in
altra occasione, « Per noi, Donna è riflesso d'una bellezza che la trascende, è segno d'una bontà che ci appare sconfinata, è specchio dell ' u o m o ideale, quale D i o lo concepì, sua immagine e sua sembianza.
Per noi, Donna è la visione di virginale purezza, che restaura i sentimenti affettivi e morali più alti del cuore u m a n o ; per noi è l'apparizione, nella solitudine d e l l ' u o m o , della sua compagna, che sa le dedizioni supreme dell'amore, le risorse della collaborazione e dell'assistenza, la fortezza della fedeltà e dell'operosità, l'eroismo abituale del
sacrifìcio; per noi è la Madre — i n c h i n i a m o c i ! —, la fonte misteriosa
della vita umana, dove la natura riceve ancora il soffio di D i o , creatore
dell'anima immortale ... ; per noi è l'umanità, che porta in sé la migliore
attitudine all'attrazione religiosa, e che, quando saggiamente la segue,
eleva e sublima se stessa nell'espressione più genuina della femminilità ;
e che perciò, cantando, pregando, anelando, piangendo, sembra naturalmente convergere verso una figura unica e somma, immacolata e
dolente, che una Donna privilegiata, fra tutte la benedetta, fu destinata a realizzare, la Vergine Madre di Cristo, Maria » -
1
Ben oltre l'ambito delle condizioni e dei problemi che si pongono
a livello sociologico, il nostro ministero apostolico indica a tutti, in
chiave teologica e spirituale, come punto di riferimento per risolvere
anche molte questioni terrene, familiari, sociali, quella Creatura che
Cristo stesso, suo F i g l i o , ha chiamato più volte c o l nome così significativo di
« Donna ».
E
vorrebbe
incoraggiare la donna
d'oggi
a
guardare a quel T i p o di una giusta promozione femminile, fulgente di
una bellezza vera e di una santità senza macchia, come ce la indica la
solennità di domani.
Con questi voti, che ci nascono dal cuore, vi impartiamo la nostra
benedizione.
1
Alla Società Italiana di ostetricia e ginecologia, 29 ottobre 1966; A.A.S. 58 (1966),
p. 1168.
38
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Ad Excellentissimum Virum Clementem Yerovi Indaburu, Aequatorianae
Reipublicae cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras concrediti muneris testes tradentem. *
Señor
Embajador:
Nos complacemos en darle nuestra cordial bienvenida en este acto
de presentación de la Cartas que lo acreditan c o m o Embajador Extraordinario y Plenipotenciario del Ecuador ante la Santa Sede.
Desde
ahora queremos asegurarle nuestra benevolencia y nuestro a p o y o para
el desempeño de su alta misión.
Las palabras que acabamos de escuchar reavivan en Nos el recuerdo
de nuestros queridos hijos ecuatorianos, cuyas virtudes humanas y profunda fe conocemos y apreciamos de veras. Y aceptamos con particular
agradecimiento el testimonio de respeto y afecto que Vuestra Excelencia, haciéndose intérprete de los sentimientos de su pueblo, nos ha
querido manifestar.
Vuestra Excelencia ha aludido a nuestra tarea en favor del desarrollo de los pueblos y a nuestra preocupación por despertar en la
conciencia de los hombres un sentido responsable de solidaridad, que
haga posible la participación de todos en el bienestar. Nuestras reiteradas llamadas no son sino el eco del sincero deseo de la Iglesia de
avanzar juntamente con la humanidad y actuar c o m o fermento y c o m o
alma de la sociedad, que debe renovarse en Cristo y transformarse en
familia de D i o s .
1
Se trata de un programa de salvación integral, que nos anima a
seguir proponiendo los objetivos de un auténtico desarrollo, el cual va
desde la satisfacción conveniente de las necesidades individuales y
sociales hasta la posesión de aquellos valores culturales, morales y
espirituales que dan verdadero sentido y profundidad a la vida del
hombre.
2
Siguiendo nuestra misión de Pastor universal de las almas, no dejaremos nunca de invitar a todos los hombres de buena voluntad, y a los
cristianos en particular, a emprender una acción solidaria, libre de
egoísmos, que permita crear las condiciones necesarias para que todos
* Die 9 mensis decembris a. 1974.
1
Cfr. Const; past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 40.
2
Cfr. Litt. Encycl. Populorum progressio, n. 21.
Acta Pauli Pp. VI
39
sin distinción puedan alcanzar el bienestar que les corresponde, premisa
indispensable para la paz. Una paz que debe construirse día a día, mediante la instauración de un orden querido por D i o s , que comporta una
justicia más perfecta entre los hombres.
3
La Iglesia en El Ecuador, bajo la guida de sus Pastores, seguirá
poniendo su empeño al servicio de estos ideales. Y esperamos que el
dinamismo evangélico de tantos sacerdotes, religiosos y religiosas que
dedican su vida a los demás en obras de asistencia, de promoción y
apostolado seguirá siendo apreciado y secundado p o r todos para dar
un sentido cada vez más humano y cristiano a los hombres y a la
historia del País.
Señor Embajador : al desearle un feliz cumplimiento de la misión
que le ha sido confiada por el Excelentísimo Señor Presidente del
Ecuador — c u y o saludo agradecemos— le rogamos trasmita el nuestro
a las Autoridades y a todos nuestros amados hijos del Ecuador, sobre
quienes invocamos abundantes bendiciones divinas.
III
Membris Commissionis Theologicae Internationalis
Romae
plenarium
Coetum habentibus. *
Instaurantur Nobis gaudia cum vos hodie excipimus, illustres Commissionis Theologicae Internationalis viri, initio conventus vestri; eosque
theologos comiter
benigneque consalutamus,
qui
aut recens
in
vestrum collegium cooptati, aut confirmati, ad legum vestrarum praescripta « scientia theologica et fidelitate erga Ecclesiae magisterium
praestant » ; qui praeterea oculis Nostris specimen praebent variarum
Theologiae scholarum in diversis nationibus.
Haec sane collegii vestri structura id luculenter prodit, necessitudinem inter disciplinas theologicas, quam aetas nostra tantopere poscit,
omnino coniungi oportere, eo vel magis, quod frequentiores quam antehac rei moralis periti viri in vestrum numerum recepti sunt ; in eodem,
profecto, membrorum successiones novis usque theologis materiem et
facultatem dant,
operam suam tam egregiam Sanctae Sedi navandi.
Itemque tredecim numero virorum confirmationem esse stabilitatis ac
3
Cfr. Litt. Encycl. Populorum progressio, n. 76.
* Die 16 mensis decembris a. 1974.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
40
perpetuitatis praesidium cuique patet,
quam coli decere nemo non
videt ut fructus uberrimi e Commissione percipi possint. Occasione
vero capta, non omittimus eos, quorum in locum alii suffecti sunt, obsequio, recordatione, gratulatione valere iubere, de insigniter praestita
opera per actum quinquennium.
Nimirum in praesens studia vestra in eo versantur, quem ad modum
provisum est anno millesimo nongentesimo sexagesimo nono, ut « fontes
cognitionis moralis christianae » indagentur. De qua tractatione vehementer gaudemus. Id vero, ut e documentis quae misistis praecepimus,
agitur,
ut via ac ratio rei moralis investigandae presse definiantur
atque certa actus moralis iudicandi principia, iuxta christianae sapientiae considerandae modum : argumentum sane grave ; argumentum dig n u m ; argumentum Ecclesiae hominumque necessitatibus accommodat u m ; idem enim bases ipsas theologiae moralis fundamentalis respicit,
actibus humanis conexas.
Nemo ignorat christianam morum disciplinam in controversiam adduci, ad ipsa etiam quod attinet eius principia. V e r u m enim vero, Revelatio propriam definitamque agendae vitae rationem proponit,
quam
Ecclesiae magisterium authentice interpretatur eamque extendit ad novatos vitae usus in suis progressionibus componens. H o c tamen interdum in oblivionem facile adducitur.
H o d i e praeterea ipsa
moralis obiectivi principia in controversiam vocantur.
1
ordinis
Ex quo fit, ut
hodierni temporis h o m o perturbetur, nesciens quae recta sint,
quae
vero prava, aut quibus recte iudicandi normis niti valeat. A t q u e in
huiusmodi dubitationem nonnulli etiam christiani fideles inducuntur,
qui nec legi naturali fidem amplius faciant, nec positivis Revelationis
et Magisterii praeceptis. Relicta pragmatistica philosophia, in relativismi argumenta deventum est.
Nos autem putamus unam ex causis, et fortasse praecipuam, cur
hodiernae aetatis hominis recte iudicandi facultas enervata sit, separationem esse — potius quam distinctionem — quae radicitus facta est
inter doctrinam vitaeque praxim moralem et r e l i g i o n e m ; hanc nempe
omnino esse negando, illam vero suis ipsius privando ontologicis fundamentis suisque supremis finibus.
Spirituales illae hic illic pervagantes opiniones ad talem mysticismum
propensae,
qui
Absolutum
desiderat atque aliquibus
voluntariis et
laboris plenis religionis formis expletur, quae aetatis nostrae iuvenum
1
Cfr. Decl. de libertate religiosa Dignitatis humanae, n. 7.
Acta Pauli Pp. VI
41
mentes ad ampla ac significantia facta inducunt,
interius
quoddam
rationis vacuum detegunt, quod suffoderunt inania dogmata saecülarismi
et pseudo-liberationis, a pervulgatissimo laicismo rigide invectae; quo
in rationis hiatu dignosci videtur deprecanda illa moralis hebetatio, qua
corroborans quodvis conscientiae subiectivae principium decidit, idque
misere efiicitur, ut magis ac magis delicta multiplicentur, quae non
solum ad perturbatum individui animum pertinent, sed etiam ad plurium consociationes, callide sordideque directas ; fit praeterea, ut edonistica eademque excusata morum libertas sinat, ut corporis sensus ad
proprium humanae rationis iudicium vel ad iustas
sociales
normas
praevaleant.
Liceat Nobis brevibus hisce et simplicibus animadversionibus locum
interponere, qui maxime accommodatus videtur, e probi et perillustris
viri, scilicet Alexandri Manzoni, opere excerptum ; illam dicimus « Moralis Catholicae » defensionem, ab ipso conscriptam, quae normas, nobis
hodie etiam approbandas, continet : (( I a m praeter et extra omnem religionem habent certissime homines quasdam species honesti et inhonesti,
quae quidem scientiam aliquam moralem constituunt. Num vero haec
cognitio plena aut perfecta est? Num igitur rationi consentaneum est,
eadem scientia esse contentum? Quod praeterea doctrina illa moralis
ab ipsa theologia distincta est, num haec aliqua eius naturalis c o n d i c i o
est an potius imperfectio? H o c tandem quaeritur. Sed ipsum illud interrogare, iam respondere est interrogationi :
etenim illa ipsa denique
scientia naturalis est imperfecta et varia et tot modis obscura ; caret
etiam cognitionibus summi nimirum ponderis de D e o ac proinde de
homine deque legis moralis latitudine. Desunt similiter ei cognitiones
de causa eius fastidii, quod homo nimis saepe experitur in parte etiam
illa huius scientiae observanda, quam bene novit et a g n o s c i t ; desunt
tandem veritates de auxiliis ad scientiam illam plene exsequendam
necessariis. A t q u i haec ipsa scientia humana est quam Christus Iesus
voluit reficere et reformare, cum nempe agenda rationesque agendi
praestituit, cum hominum sensus verba cupiditates recte direxit, cum
omnem hominum amorem et odium redegit in principia quaedam, quae
ipse appellavit aeterna et infallibilia, unica et universalia. Ipse ergo
tunc coniunxit philosophiam moralem cum theologia ; num ad Ecclesiam
pertinuit seiungere eas? » .
Sed praeter illam
2
2
sententiam,
a
nobis
commemoratam,
A. Manzoni, Osservazioni sulla morale cattolica, I, cap. I I I .
qua
res
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
42
morales a religione, et praesertim ab Ecclesiae magisterio separantur
;ad quasdam maximi momenti morum quaestiones spectante (sicut exempli gratia sunt contracceptio, abortio, sterilisatio, euthanasia, cetera),
«alia gravissima res, quae moralem Ecclesiae doctrinam respicit, ex eo
potissimum prevenit, quod gliscens fama putat huiusmodi Ecclesiae
magisterium factum esse vetus atque obsoletum. Opinionum cursus,
ab historia invectus, continens morum processus, cogitandi ratio quae in
praesentiarum pervulgata est, validam causam praebere creduntur, cur
e c c l e s i a e de moribus doctrinae argumenta repudientur, eiusdem doctrinae mutatio suadeatur immo adprobetur, et quidam, ut ita dicamus,
relativismus defendatur, qui « amoralibus » nostri huius temporis propensionibus studiisque faveat. Expetita iura libertatis, sine ullo limite
•exercendae, sensum officiorum moralisque obligationis tollunt ipsis in
quaestionibus, quae manifesto graves sunt quaeque sive singulorum
sive societatis vitam obligant (sicut divortium, omophylia, sexuales ante
matrimonium necessitudines, cetera). Quam ob rem ethica hominis et
.societatis temperatio procul dubio in discrimen adducuntur, si huiuscemodi principia admittantur, quae rationibus mores, ius, rem publicam
respicientibus, et eo vel magis christianae vitae normis adversantur.
Si Fridericus ille Nietzsche quasi nostrae aetatis propheta haberetur,
ubinam Christi Evangelium consisteret, quorsum mundus huius temporis denique tenderei?
His omnibus consideratis, a vobis est igitur egregie statutum, ut de
re morali quaestionem ageretis, quod ad praecipuas operandi rationes
spectat.
Sacras in primis Litteras perscrutari studebitis, quorum doctrina
ut scientifica theologiae moralis expositio magis nutriretur Concilii
3
Vaticani II Patres monuerunt. Operam impendens, ut theologica stud i a de Sacrae Scripturae usu progrediantur ad recte definiendas morales
normas secundum legitima fidei vel disciplinae exegeticae et hermeneuticae praecepta. Summa praeterea moralis biblicae praescripta in lucem
proferetis,
quae sunt :
participatio mysterii paschalis
per
baptismi
4
sacramentum, atque ex eo derivantia officia et munera ; vita in Spiritu
ducta ;
5
studium iustitiae Regni Dei comparandae
3
Decr. de institutione sacerdotali Optatam totius, n. 16.
4
Rom. 8.
5
Gal. 5.
(Sermo i n Monte
Acta Pauli Pp. VI
43
6
habitus) ; hominis christiani cum Deo communio, qui est vita, et amor,
et l u x .
7
Quae denique in Sacris Scripturis expressa inveniuntur prae-
cepta de hominis cum D e o et fratribus vinculis iungendis, de caritate,
de iustitia, de temperantia in lucem proferetis.
In omni ergo pervestigatione fontium cognitionis Christianae legis
moralis oportet ante omnia et necessario recurrere ad firmissima revelationis Biblicae principia quae, auxiliante ipso Ecclesiae Magisterio,
illustrantur secundum illam suam significationem quae in omni aetate
attingit intimum hominem. Quam ob causam idem Magisterium existimat
studii vestri argumentum ad
ipsam
hominum
vitam
pertinere,
quoniam — sicut factum est nuper in gravissima abortus quaestione —
tacere non potest de primariis necessariisque actuum humanorum optionibus sed contra adiuvare debet christianos et omnes homines bonae
voluntatis ut sese semper gerant secundum rectam conscientiam debitor um atque officiorum moralium.
H i c itaque interest, Christi ipsius nomine, viam ad salutem commonstrare eodemque tempore producere et praesentem reddere hodie actionem Redemptoris tamquam Luminis hominum et originis omnium gratiarum. Haec vero actio non continetur tantum rationibus et principiis, id est veritatibus quibus credendum est, sed etiam usu vitae et
contemplatione finis, id est veritatibus quibus vivendum est :
« fides
credenda et moribus applicanda », ut quibusdam Patrum Concilii verbis utamur.
8
In tantae autem amplitudinis argumento minime vobis sufficiet tempus huic congressioni reservatum ; necesse proinde erit etiam postea
sedulo in
vestros animi labores
exploratores.
Exoptamus
igitur
incumbere,
nunc
tranquillum ac frugiferum ipsarum
qui
vobis
Dei
veritatis
progressum
deliberationum
estis
cursumque
vestrarum,
atque
in posterum plus usque lucis ad doctrinae augmentum et profectum.
Certo praeterea scimus mutuam inter vos adiutricem
operam,
quae
observet ac revereatur uniuscuiusque facultates et etiam proposita universalia Commissionis Theologicae, utilissimam fore ad finem adeo
excelsum attingendum adeoque necessarium Ecclesiae, hoc praesertim
tempore, quo perspicuitas in cogitando et firmitas in agendo vehementer
flagitatur. Cupimus pariter ut fructuosa sit et expedita vestra consensio
et vestra cooperatio cum Commissionibus episcopalibus Conferentiarum
6
7
8
Mt. 5-7.
1 Io.
Cfr. Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 25.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
44
Episcoporum per orbem, cum Apostolicae Sedis officiis et ministeriis,
cum Synodo Episcoporum et in primis — m o d o sane accuratius definiendo et ulterius explicando — cum « Consulta » Sacrae Congregationis
pro Doctrina Fidei, quod est institutum vestro simile idque complet et
perficit ob universalem originem sodalium suorum, ob curam consensus
inter omnes disciplinas, ob eruditionem peritorum suorum, ob magnanimum Sanctae Sedis famulatum.
V o b i s denique omnibus lumen et donum Spiritus Sancti imploramus
fervidaque prece petimus « ut caritas vestra magis ac magis abundet
9
in scientia et in omni sensu)), dum ex imo pectore vobis vestrisque
inceptis peculiarem Nostram elargimur Apostolicam Benedictionem.
IV
Ad Excellentissimum Virum Gordianum Gudenus, Austriacae Reipublicae
cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras concrediti muneris
testes tradentem. *
Hochgeehrter
Herr
Botschafter!
W i r heissen Sie zu Ihrem ersten offiziellen Besuch hier im Vatikan,
bei dem Sie Uns als ausserordentlicher und bevollmächtigter Botschafter
der Republik Österreich beim Heiligen Stuhl Ihr Beglaubigungsschreiben
überreichen,
herzlich
willkommen
und
danken
Ihnen
für die
freundlichen W o r t e , die Sie aus diesem Anlass soeben an Uns gerichtet
haben. W i r beglückwünschen Sie aufrichtig zu dieser neuen verantwortungsvollen Aufgabe, die Sie nach pflichtbewusster und anerkennenswerter Wahrnehmung anderer hoher Ä m t e r und nach einer schon
früheren mehrjährigen diplomatischen Tätigkeit in R o m erneut in die
E w i g e Stadt zurückführt.
Die feierliche Überreichung Ihres Beglaubigungsschreibens bestätigt
das gute Einvernehmen, das zwischen dem Heiligen Stuhl und der
österreichischen
Regierung besteht
und
in
einigen
Grundlinien im
Konkordat vertraglich geregelt ist. D i e traditionsreiche und ruhmvolle
Geschichte Ihres Heimatlandes ist, wie Sie in Ihrem Grusswort selbst
kurz erwähnt haben, tief geprägt von einer jahrhundertelangen vertrauensvollen und fruchtbaren Zusammenarbeit von Staat und K i r c h e .
9
Phil. 1, 9.
* Die 16 mensis decembris a. 1974.
Acta Pauli Pp. VI
Als
bedeustame Bereiche heutiger
gemeinsamer
45
staatlich-kirchlicher
Bemühungen nannten Sie vor allem die Sorge und den unermüdlichen
Einsatz für einen dauerhaften Frieden zwischen den Völkern und den
jeweiligen spezifischen Beitrag für die Verwirklichung einer grösseren
sozialen Gerechtigkeit in der W e l t .
Gemäss dem von ihrem göttlichen Stifter empfangenen Auftrag hat
die Kirche ihre Tätigkeit zu keiner Zeit allein auf die geistlich-übernatürliche Ebene beschränkt,
sondern hat den Menschen auch
stets
ihre aufrichtige Mitarbeit angeboten, um unter ihnen jene brüderliche
Gemeinschaft zu errichten, die ihrer wahren Berufung entspricht. Dabei
bestimmt die Kirche,
wie das K o n z i l erneut bekräftigt hat,
«kein
irdischer Machtwille, sondern nur dies eine : unter F ü h r u n g des Geistes,
des Trösters, das W e r k Christi selbst weiterzuführen, der in die W e l t
kam, um der Wahrheit Zeugnis zu geben ; zu retten, nicht zu richten ;
zu dienen, nicht sich bedienen zu lassen )).*
Die Kirche ist sich heute mehr denn je dieser ihr wesentlich zukommenden Sendung bewusst, der W e l t die Wahrheit zu verkünden,
2
die frei macht, dem Menschen unablässig die Grösse seiner W ü r d e ins
Bewussstsein zu rufen, deren Quelle und Bürge letztlich Gott selbst
ist, und Sauerteig einer heilsamen Erneuerung im ganzen Gefüge der
menschlichen Gesellschaft und der Kultur zu sein.
Der Dienst der
Kirche für die W e l t ist um so dringlicher in einer Zeit, da im nationalen und internationalen Zusammenleben eine beängstigend um sich
greifende Zerrüttung der menschlichen
der
gesellschaftlichen und staatlichen
Grundwerte die Fundamente
Ordnung
untergräbt
und
den
Menschen selbst in seiner innersten W ü r d e bedroht.
Deshalb sind die Christen in der heutigen, sogenannten pluralistischen Gesellschaft auch in den
traditionell christlichen
Staaten
in
besonderer W e i s e dazu aufgerufen, der christlichen Auffassung v o m
Menschen im gesellschaftlichen und staatlichen Leben ihrer Länder
erneut zu Anerkennung und Geltung zu verhelfen, indem
sie sich
entschlossen darum bemühen, (( das wahre Gemeinwohl zu fördern und
das Gewicht ihrer Meinung stark zu machen,
damit die staatliche
Gewalt gerecht ausgeübt wird und die Gesetze der sittlichen Ordnung
3
und dem Gemeinwohl entsprechen » . W i e W i r erst kürzlich in Unserer
1
Pastoralkonstitution Gaudium et spes, Nr. 3.
2
Vgl. Joh 8, 32.
3
Dekret über das Laienapostolat Apostolicam actuositatem,
Nr.
14.
46
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Botschaft an den diesjährigen österreichischen Katholikentag betont
haben, ist die Versöhnung der Herzen mit Gott im Gehorsam gegenüber
seinen Geboten, insbesondere was die elementarsten sittlichen W e r t e
im persönlichen und öffentlichen Leben betrifft, die notwendige V o r aussetzung dafür, dass wahre Versöhnung der Menschen untereinander
und ein dauerhafter und gerechter Friede in der Gesellschaft gelingen
können.
Hochgeehrter Herr Botschafter, W i r vertrauen auf Ihre wertvolle
Mitarbeit bei Unserem Bemühen um eine solche Versöhnung in Wahrheit
und Gerechtigkeit auf nationaler wie auf internationaler Ebene, welche Unser sehnlichster W u n s c h für das nun beginnende Heilige Jahr
ist. Seien Sie versichert, dass W i r Ihre verantwortungsvolle Tätigkeit
im Dienst Ihres von Uns so geschätzten österreichischen Volkes und
der Kirchen hier in der Ewigen Stadt mit besonderer Wertschätzung
und mit Unseren Gebeten begleiten.
W i r danken für die Uns durch Sie übermittelten verehrungsvollen
W ü n s c h e Ihres hochverehrten Herrn Bundespräsidenten und erwidern
sie von Herzen. Ihnen und Ihrer werten Familie sowie allen Ihren Mitarbeitern erteilen W i r als Ausdruck Unseres aufrichtigen W o h l w o l l e n s
Unseren Apostolischen Segen.
V
Ad Excellentissimum Virum Gerardum Woods, apud Sedem Apostolicam
liberis cum mandatis Hiberniae Legatum, qui Summo Pontifici Litteras
concrediti muneris fidem facientes tradidit. *
Mr Ambassador,
It is a pleasure for us to welcome y o u this morning and to receive
the Letters accrediting y o u as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Ireland to the H o l y See.
Y o u have kindly expressed the Irish Government's appreciation of
the H o l y See's role in international life and of its efforts to promote
justice and peace among men.
part of her mission.
This activity of the Church is indeed a
It is true that the Church's primary concern is to
enable her members to live as Christians; at the same time, she cannot
fail to point out to all the path humanity must take if it is to develop
* Die 19 mensis decembris a. 1974.
Acta Pauli Pp. VT
47
and advance with harmony. A m i d the tensions that mark society today
the Church endeavours to affirm and uphold the laws of G o d that must
prevail in the c o m m o n life of men.
We are pleased to note the c o m -
mitment of y o u r country's Government to those same moral demands,,
the fulfilment of which alone can lead to the achievement of justice a n d
peace.
As we approach the H o l y Year, our thoughts turn to the people of
Ireland : we k n o w h o w great their attachment is to their religious faith
and also to this A p o s t o l i c See.
It is our hope that, in celebrating the-
Jubilee, they may be spiritually renewed as a Christian people.
In o u r
deep pastoral affection and solicitude we likewise express our union
with all those who, in your country as elsewhere, earnestly desire a
just and peaceful solution to the sad situation in Northern Ireland.
As
you have mentioned, we intend in the coming year to canonize Blessed
Oliver Plunkett.
We shall thereby present him to the universal Church
and to the world as a saintly model of steadfast belief, courage and
generous fidelity to the faith.
May this joyful event uplift the hearts
of all with renewed confidence, inspiration and spiritual conviction.
We earnestly pray that G o d will sustain and guide the Authorities
and the beloved people of your land, and in this H o l y Year of g r a c e
confirm them all as promoters of reconciliation and peace.
We send our good wishes to the newly-appointed President of Ireland
for the successful and happy fulfilment of his office, and to Y o u r
Excellency we extend our best wishes for the fruitful accomplishment of
your own mission.
VI
Ad Excellentissimum Virum Radulfum Abraham, Uruquarianae Nationis
liberis cum mandatis Legatum, qui Summo Pontifici Litteras concrediti
muneris fidem facientes tradidit. *
Señor
Embajador:
Al recibir de manos de Vuestra Excelencia las Cartas que lo acreditan c o m o Embajador Extraordinario y Plenipotenciario del Uruguay
ante la Santa Sede, nos es grato darle nuestra sincera y cordial bienvenida.
* Die 21 mensis decembris a. 1974.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
48
Con nobles expresiones, Vuestra Excelencia se ha hecho intérprete
del deseo de mantener y consolidar, dentro del respeto y la colaboración
mutuas, las buenas relaciones que existen entre el Uruguay y la Sede
Apostólica. Es un deseo que compartimos plenamente, movido por el
afecto y profunda estima que sentimos hacia los hijos de su querido
País, de arraigadas tradiciones cristianas.
Vuestra Excelencia ha aludido en particular a la feliz coincidencia
entre el comienzo de su misión y la inminente apertura del A ñ o Santo
universal. Es éste un momento p r o p i c i o , en que la Iglesia se propone
intensificar su presencia salvadora en medio de la comunidad humana,
con el fin de responder al plan divino de construir « una nueva morada
y una nueva tierra, donde habita la justicia y cuya bienaventuranza es
capaz de saciar y rebasar todos los anhelos de paz que surgen en el
corazón humano )).*
Es una llamada, por consiguiente, a la comprensión, al amor, a la
colaboración, individual y colectiva, para transformar desde dentro
los corazones, infundiendo en ellos una nueva mentalidad, una renovada
visión cristiana del mundo y de la sociedad, donde no haya lugar a discriminaciones y tensiones hostiles, y se manifeste de manera práctica
un clima de creciente fraternidad e igualdad.
P o r su parte, la Iglesia seguirá prestando su ayuda desinteresada
— l o testimonia claramente la entrega y dedicación con que atiende a
tantas obras encomendadas a ella en Uruguay—, a fin de favorecer el
desarrollo armónico de sus hijos y hacerles siempre más conscientes de
su responsabilidad de ciudadanos y cristianos, es decir, capaces de inserirse c o m o agentes calificados en un dinamismo que contribuya al enriquecimiento cada vez más intenso e integral de la colectividad, de
acuerdo c o n los dictámenes de la justicia y las exigencias irrenunciables de la dignidad de la persona humana.
Señor Embajador : Desde ahora queremos asegurarle toda nuestra
benevolencia para el feliz cumplimiento de su alta misión. Con nuestra
gratitud por el deferente saludo que nos ha traído de parte del Señor
Presidente de la República, rogamos a Vuestra Excelencia transmitir
nuestros mejores votos a las Autoridades y a todos los amadísimos
hijos de la Nación Uruguaya, sobre la cual invocamos abundantes bendiciones divinas.
1
Const. Past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 39.
Acta Pauli Pp. VI
49
VII
Ad E.mos Patres Cardinales, ad Romanae Curiae et Pontificalis Domus
Praelatos, per E.mum Sacri Collegii Decanum Summo Pontifici felicia ac
fausta ominatos, Nativitatis Domini nostri Iesu Christi festo adventante. *
Signori
Cardinali,
Ai vostri auguri, sempre ispirati dalla nobiltà dei vostri animi e
dalla pietà religiosa della prossima festività, dolce e solenne, del santo
Natale rispondono i nostri, che dalla riconoscenza per la collaborazione, da voi prestata all'adempimento del nostro apostolico ufficio,
traggono motivo di intensità e di peculiarità, e dalla medesima sacra
ricorrenza natalizia derivano argomento per chiedere al Signore, che
insieme serviamo ed amiamo, quei charismata meliora, onde acquista
pienezza di grazia e di efficacia l'inserzione della nostra vita nel mistico
c o r p o di Cristo, che è la Chiesa. Un motivo nuovo aggiunge significato e
valore, come è stato bene notato dalla voce che si è fatta degna interprete dei vostri comuni sentimenti, allo scambio dei voti augurali in
questa fausta circostanza, ed è l'inizio imminente d'una ricorrente, ma
sempre rara e importantissima celebrazione, a cui l'anno prossimo è
dedicato, e che non indarno santo si chiama. Oh ! quanti pensieri e quali
speranze suscita nel nostro animo questa circostanza, tanto aderente
alla nostra religiosa coscienza, e tanto interessante la nostra pastorale
esperienza !
È appunto al confronto, alla luce anzi, di questo avvenimento religioso, il cui fremito vivificante ha già percorso la Chièsa di D i o , e che
ora la scuote, la conforta e la rianima in questa sua romana sede
centrale, non solo geografica e canonica, sì bene cordiale e spirituale,
che noi, a guisa di complemento dei nostri voti natalizi, ci permettiamo
di presentare alla vostra considerazione, in brevissima sintesi, alcuni
aspetti attuali della nostra santa Chiesa cattolica e apostolica. Il primo
aspetto è proprio quello della sua storia, sulla quale la scadenza periodica d e l l ' A n n o
Santo ci invita
a
riflettere.
Millenovecentosettanta-
quattro anni di esistenza ! Molte e gravi osservazioni si affollano al
nostro spirito. La prima è in forma d'una usuale e superficiale domanda :
* Die 23 mensis decembris a. 1974.
4 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
50
è vecchia la Chiesa? Il tempo ha forse impresso sul suo volto « alcuna
macchia, alcuna ruga, o alcuna cosa siffatta », a cui accenna S. P a o l o ,
parlando appunto della Chiesa, che quale Sposa di Cristo, deve a lui
comparire, quasi in giovanile bellezza, « santa ed immacolata »?
1
II
rapporto d ' o g n i umana istituzione col tempo è rapporto fatale : di vita
e di morte, misurata nell'efficienza e nella durata la p r i m a ; disastrosa
e perenne la seconda. Sarebbe questa la sorte riservata alla Chiesa?
E se questa ancora sopravvive, non è anacronistica la sua esistenza?
N o n è sorpassata la sua forma di vita? E per ridarle attualità, non è
venuta Fora d'un radicale capovolgimento, che travolga i suoi d o g m i ,
le sue strutture? Non deve anch'essa attingere la sua ragione di vita
dal conformismo al costume dei tempi? Come p u ò il m o n d o moderno
attingere sapienza e vigore da un organismo costantemente frenato da
una esigente tradizione?
Tradizione, e c c o la parola-chiave, che mentre tenta di chiudere la
Chiesa in un suo sepolcro, apre a noi invece, se bene intesa, il segreto
della sua misteriosa vitalità. La Chiesa, pur essendo incarnata nella
storia, non è una qualsiasi istituzione umana, né si p u ò quindi misurare
la sua vita col metro adatto ed adeguato per le cose puramente terrestri.
La tradizione ha per la Chiesa ragione di viva e coerente radice, che
attinge alla fonte originaria della sua storica e divina istituzione, al
deposito autentico della sua soprannaturale dottrina, e che la Chiesa
trasmette esatto, vitale e fecondo, c o m e linfa alle fronde d'un albero
v i v o , sempre più v i v o , attraverso le età successive per una primavera
sempre immanente e possibile. La tradizione è garante della fedeltà
della Chiesa, della sua storia che non invecchia, della sua perenne giovinezza, che alimentata da un continuo ricorso alle proprie origini
trascorre impavida, lottando e soffrendo, nei secoli, l'attesa escatologica felicemente risolutiva. Così c'insegna, c o n tante altre, una pagina
del recente Concilio, che ci parla del rinnovamento della vita religiosa,
il quale scaturisce dallo spirito primitivo, si adegua saggiamente alle
condizioni e alle necessità dei tempi, e affronta l'avvenire c o n fiducia
2
superiore e c o n lena inesausta. Possano così sperimentare tante benemerite e venerande istituzioni ecclesiali, oggi al confronto delle mutazioni dei tempi, provate dal dubbio circa la propria identità, e così possa
la santa Chiesa intera avere coscienza di sé, o meglio di quella pro-
1
Cfr. Eph. 5, 25-27.
2
Cfr. Decr. de accomm. renov. vitae religiosae Perfectae caritatis, n. 2.
Acta Pauli Pp. VI
51
messa estrema di Cristo, ehe sfida l'usura divoratrice del t e m p o : Et
ecce ego vobiscum sum
omnibus diebus usque ad
consummationem
1
saeculi. Se fedele allo Spirito animatore, che sempre deve assisterla
e guidarla, la Chiesa non teme la stanchezza, non teme l'ostilità del
secolo, sì bene risente sempre nuova e possente la propria vocazione
alla sequela di Cristo e al servizio dell'umanità, e scopre, stupendo a
pensarci, che dallo sviluppo stesso della civiltà profana, mentre, da
un lato, questa sembra affermarsi autosufficiente, vanificando la parola
e l'opera della Chiesa, d'altro lato, ecco, viene inattesa alla erede del
Vangelo l'offerta di nuovi mezzi a lei congeniali per la sua effusione di
verità e di vita, e le giunge insieme un tacito ma l o g i c o invito a sostenere con quelle proprie, della fede cristiana, morali e spirituali, le
energie umane e naturali, aggravate, e talora perfino esauste e degeneri,
per la pesantezza e per la mole dello sviluppo stesso che le ha generate.
Il mondo senza Cristo non si regge alla fine da s é ; la sua prosperità,
la sua potenza, la sua organizzazione ideale e sociale postulano un
supplemento trascendente ed animatore, di cui la nostra religione è
sorgente.
Ed ecco allora un nuovo aspetto della Chiesa nel mondo, un momento nuovo e decisivo per la storia dell'umanità : mentre essa assurge
a fastigi inauditi di progresso economico, scientifico e tecnico, nascono
dal suo stesso seno fantasmi di terrore; e cresce il tormento delle assurde conseguenze d'una cultura, che si dibatte sul ciglio del nulla,
e d'un costume che precipita verso le degradazioni della delinquenza
veggente, e della cieca passione. Ma, allora, umile, mite, crocifisso sul
sentiero del mondo riappare Cristo :
lo riporta la Chiesa, nel suo
mistero di amore e di salvezza.
V o i comprendete, venerati Fratelli, che, trasportati da questi non
vani pensieri, noi ci riposiamo sopra una grande speranza, un felice
avvenimento, l ' A n n o Santo, di cui la Chiesa sulla terra ha già pregustato non pochi frutti spirituali, e di cui a R o m a , aperta come non
mai ai cercatori d'una patria della fede e della carità, nella notte di
Natale, comincia il benedetto c i c l o auspicato.
Dobbiamo riassumere il <( tomo » grave e sapiente del Concilio Vaticano II e con l'analisi d'un coraggioso esame di coscienza sfogliarne
le pagine stupende, ripetendo e integrando i propositi,
3
Ut. 28, 20.
ch'esso ha
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
52
infuso nel cuore d'una Chiesa avida di rinnovamento e di riconciliazione.
D o b b i a m o riaccendere il fuoco, il genio della carità di Cristo, e
ridestare nel m o n d o il senso della fraternità, e perciò d'una giustizia
più dinamica ed effettiva.
Dobbiamo restituire, come già la riforma, anzi la rinascita liturgica
sta felicemente facendo, alla preghiera il suo primato, la sua interpretazione ideale e beatificante, della vita, la sua importanza, la sua efficienza, il suo impegno, la sua dignità semplice e solenne come si conviene al culto del vero D i o e al colloquio filiale c o l Padre, mediante il
F i g l i o , nello Spirito Santo, col c o r o della comunione dei Santi, tra i
quali Maria, come Madre e tipo della Chiesa presiede, e con i quali
celebriamo il regno della carità.
D o b b i a m o rinnovare ai Fratelli, che ancora non sono in piena comunione con noi, l'invito a riprendere in essa il posto che li attende, con
la forza persuasiva della nostra umile e paziente conversazione.
D o b b i a m o restituire alla Chiesa la sua pace interiore (noi abbiamo
già rivolto a questo proposito una pressante esortazione, pubblicata in
questi giorni). È ammissibile che la contestazione interiore nella Chiesa
diventi costume? essa finirebbe come forza centrifuga a dissiparsi nella
vanità e nella velleità d'uno sforzo, non solo effìmero, ma dannoso
all'autenticità della Chiesa una e vera, e nocivo all'opera progressiva
della convergenza ecumenica. Costasse la rinuncia a forme eccessive e
arbitrarie di pluralismo, e domandasse il sacrificio liberatore di individualismi egoisti, tutti noi dovremmo favorire quella risolutiva comunione di animi, di propositi, di opere, propria e caratteristica della
«unanime e collaborante»
...
societas
spiritus}
quale dev'essere
la
Chiesa di Cristo.
Rimanendo così unita in se stessa, — ed ecco un altro sguardo
panoramico alla scena del m o n d o contemporaneo — la Chiesa sarà
meglio in grado anche di offrire all'intera famiglia umana il suo doveroso
contributo, perché essa sappia ritrovare e conservare l'unità nella pace,
che è frutto appunto della vittoria sugli egoismi di popoli e di classi, e
nello sforzo generoso e coordinato per il comune progresso.
E di tale contributo ha bisogno oggi l'umanità, non meno, se non
forse più, che in altri tempi : mentre l'allontanarsi del ricordo dell'ul4
Cfr. PMI. 1, 27; 2, 1.
Acta Pauli Pp. VI
53
timo immane conflitto minaccia di affievolire nel mondo l'orrore della
guerra e i propositi di concordia.
Senza voler far oggetto di particolare discorso, nell'odierno incontro
natalizio, l'argomento sempre attuale della pace, — argomento che
riserviamo al nostro ormai consueto messaggio di capodanno — come
potremmo non dar voce, almeno, alla nostra angustia di fronte alle
difficoltà che continuamente incontra — questa pace — per affermarsi
anche là dove la si poteva sperare finalmente ristabilita,
come nel
Vietnam, o per trovare faticosamente la sua via?
Come non ricordare, alla vigilia dell'apertura d e l l ' A n n o Santo in
questa Città,
« mater et caput » dell'orbe cattolico,
un'altra
Città,
Gerusalemme : la « Città Santa )) del mondo cristiano ; centro, insieme,
dell'amore e delle secolari nostalgie di quel p o p o l o che D i o aveva misteriosamente prescelto, in esso presignificando quel « suo » p o p o l o nel
quale noi ci r i c o n o s c i a m o ; e così cara altresì alla grande famiglia
religiosa dell'Islam? Quanto vorremmo che, anziché oggetto di persistente contesa, essa diventasse crocevia di incontro fraterno per tutti
gli adoratori dell'unico D i o : simbolo di pace per le genti della Terra
Santa e per tutti i popoli del V i c i n o Oriente !
A questa generosa e tormentata regione, ed a tutte le altre parti del
mondo, dove — come nella Irlanda, a noi sempre carissima e sempre
presente al nostro spirito — conflitti e violenze continuano a turbare
la civile convivenza, il nostro augurio di pace : di pace giusta, di pace
risultante da animi riconciliati e placati in generosa, vicendevole concordia, di pace operosa di liberazione e di collaborazione sociale; di
pace che si fa impegno ancor più profondamente sentito, n e l l ' A n n o di
spirituale rinnovamento e di riconciliazione, che sta per avere inizio.
Questi i nostri sentimenti. Questi i nostri voti. Li affidiamo alla considerazione vostra, venerati Fratelli, a quella della Chiesa e dell'umanità, e soprattutto offriamo in preghiera alla onnipotente e benevola
misericordia del Signore, affinché possano trasformarsi in felice realtà.
Con la nostra Benedizione !
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
54
VIII
In Basilica Vaticana habita, Summo Pontifice Sacrum peragente, die per
totum terrarum orbem fovendae paci inter gentes dicato. *
E c c o l'anno nuovo !
E c c o un nuovo periodo della nostra v i t a !
Salutiamo la nostra V i t a ! Ohe è Cristo ! nostro principio : in Lui
1
tutte le cose sono create e ideate ; E g l i è il nostro modello e il nostro
2
maestro ; E g l i è il termine e la pienezza della nostra vita, presente e
futura.
3
Salutiamo il nostro Signore Gesù Cristo, al Quale sia onore e gloria
nei secoli !
4
E poi salutiamo Maria, la Madre benedetta di Gesù, la quale oggi
la Chiesa onora per questo suo elettissimo privilegio e per questa nostra
inestimabile fortuna d'essere per ciò stesso la Madre di D i o fatto
uomo, nostro Fratello e nostro Salvatore. Salve, Regina, Madre di
misericordia, vita, dolcezza e speranza nostra, salve!
E ora un saluto a voi, Pueri cantores, che venite da ogni parte del
mondo a dare qui a R o m a cattolica, cuore dell'unità e della pace, un
saggio prodigioso di armonia e di allegria, cantate, cantate! le vostre
voci, che si fondono in un solo c o r o di fede e di preghiera, sono una
profezia di pace e di speranza per il m o n d o intero ! Salute a v o i , Pueri
cantores!
Salut à vous, Petits Chanteurs, venus du monde entier pour élever
nos cœurs, par vos merveilleux chants de joie et d'espérance. Chantez,
oui, chantez, dans cette R o m e catholique, centre d'unité et de paix.
A special welcome to y o u , the b o y singers who have corne to add
y o u r voices to our chorus of praise.
May the L o r d bless y o u and may
y o u r lives ever be a hymn of thanksgiving for his goodness.
Herzlichen Willkommengruss den Sängerknaben aus allen Teilen
der W e l t . Unseren Dank euch allen im Namen Jesu Christi für euren
unermüdlichen Einsatz im Dienste der K i r c h e n m u s i k !
Vuestras voces y el acento apacible de vuestra presencia en R o m a
* Calendis ianuariis a. 1975.
1
Cfr. Col. 1, 15-16-17.
2
Cfr. 1 Cor. 11, 1; Eph. 5, 1; Mt 23, 8.
3
Cfr. Gal. 2, 20; Rom. 6, 5; i Thes. 4, 17; Apoc. 1, 8; etc.
4
Rom. 16, 27.
Acta Pauli Pp. VI
55
son sin duda un respiro de serenidad, que invita a moldear corazones
nuevos, llenos de fe y de concordia.
Con queste esultanti antifone i nostri animi si fissano ora sul tema,
che facciamo oggi, tutti insieme, oggetto della nostra riflessione e della
nostra preghiera : la Pace.
La P a c e è c o m e il sole del m o n d o .
Come fissare in questo sole il riostro sguardo? esso è t r o p p o lumin o s o ; noi ne restiamo abbagliati! Ma come facciamo per il sole, limitiamoci ora a vederne lo splendore riflesso, in uno dei tanti suoi aspetti,
che lo rendano a noi comprensibile.
State attenti. Che cosa è la Pace? È l'arte di andare d ' a c c o r d o .
Gli uomini vanno d ' a c c o r d o spontaneamente, automaticamente?
Sì e no, Sì, vanno d ' a c c o r d o « potenzialmente » ; cioè sono fatti per
andare d ' a c c o r d o . In fondo ai l o r o animi v'è la tendenza, l'istinto, il desiderio, il bisogno, il dovere di andare d ' a c c o r d o , cioè di vivere in pace. La
pace è un'esigenza della natura stessa degli uomini. La natura umana,
fondamentalmente, è unica, è la medesima in tutti; è di per sé rivolta
ad esprimersi in società, a mettere in comunicazione gli uomini fra
l o r o ; essi hanno bisogno di ricevere la vita da altri, hanno bisogno
d'essere da altri allevati e educati, hanno bisogno d'intendersi, cioè di
parlare un comune linguaggio, hanno istinto e bisogno di conoscersi, di
vivere insieme; sono esseri sociali, formano famiglie, tribù, popoli,
nazioni e tendono oggi, quasi per fatale spinta di tutti i generi d i
comunicazioni sociali, a confluire in una sola famiglia, articolata in
tanti membri c o n una certa loro autonoma indipendenza e una loro certa
autenticità caratteristica e distinta, ma oramai complementari e interdipendenti. Tutti vedono che questo è un movimento non solo necessario,
ma bello e buono, il solo oramai che possa far suo a pieno diritto il
nome di civiltà. L'umanità è unica, e tende a organizzarsi in forma
comunitaria. E questa è la pace. Cristo, con una sola parola, ha sintetizzato e profetizzato questo sommo destino umano, dicendo agli uomini
5
di questo mondo : « V o i tutti siete fratelli ) ) ; e, rivelando a noi la verità
religiosa
e
solare
della
Paternità divina,
conferiva
alla
fraternità
umana universale la sua ragion d'essere, la sua capacità di realizzarsi,
la sua gloria e la sua felicità. Ripetiamo : questa è la Pace, la fratellanza cioè, concorde, solidale, libera e felice degli uomini fra l o r o .
Ma esiste questa Pace? a h i m é ! quale distanza fra l'ontologia e la
5
Mt. 23, 8.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
56
deontologia della Pace ; fra il suo essere e il suo dover essere ! La storia,
si direbbe, con le sue guerre, le sue competizioni, le sue divisioni smentisce nel passato, con una indescrivibile e inesauribile fenomenologia,
la realtà della Pace !
A n c o r a seguiteci con la vostra paziente attenzione. Del resto, contemplare il panorama del mondo e i suoi destini merita da noi tutti
questo sforzo di comprensione. E diciamo : se è vero che pur troppo la
Pace non ha realmente sempre rappresentato in passato il quadro auspicato dell'umanità
ordinata e
pacifica,
ma piuttosto
ha prevalso
il
quadro contrario delle lotte fra gli uomini, noi tuttavia ci siamo sentiti
autorizzati in questi ultimi tempi, consenziente il m o n d o , e sollecitati
non solo dalla nostra fede religiosa, ma dalla maturità della coscienza
moderna, dall'evoluzione progressiva dei P o p o l i , dalla intrinseca necessità della civiltà moderna a proclamare due capitali affermazioni : la
Pace è doverosa ! la Pace è possibile !
Sorge allora nei nostri spiriti una domanda, un dubbio, che sa di
scetticismo, e che velatamente, ma crudamente accusa il nostro entusiasmo per la Pace di utopia, di sogno, di illusione, di anacronismo per
lo meno, quasi favoleggiasse ancora sull'aurea età virgiliana, mancata
all'appuntamento degli eventi sperati. E la domanda è questa : il barometro della Pace, oggi, non volge al cattivo tempo? sotto altre spoglie,
ma ancora più fiere e paurose, il m o n d o non ritorna alle posizioni dialettiche e polemiche di prima della guerra? cioè ad una contestazione di
principio al metodo e al regno della P a c e ? che cosa ci lasciano presagire
gli armamenti mondiali e locali, portati ad un grado d'inconcepibile
terribilità? potrà davvero scongiurare la catastrofe mondiale la politica
dei contrastanti equilibri? e dove potrà arrivare il radicalismo delle
lotte di classe, se non più moderate dal senso della giustizia e del bene
comune, ma dominate dalla passione della vendetta e del prestigio?
D o b b i a m o registrare, in questi ultimi anni, quasi un'insidia che fa
tutti trepidanti, quasi un insulto che macchia l'onore del nostro vivere
civile,
un pauroso aumento
di
criminalità organizzata,
c o n l'arma
spianata della minaccia a qualche vita incolpevole, e c o l ricatto d'iperbolica venalità: d o v ' è il diritto? d o v ' è la giustizia? d o v ' è l'onore? e
dove allora quella tranquillità dell'ordine, che risponde al nome di P a c e ?
(Si ricordi la relazione per l'inaugurazione dell'anno giudiziario 1974
del Procuratore Generale della Corte di Cassazione D o t t o r Mario Stella
Richter). E p o i dobbiamo pur accennare alle guerre e guerriglie, che
Acta Pauli Pp. VI
57
ancora persistono in varie parti del mondo, con vittime e rovine lacrimevoli : tutti le abbiamo dolorosamente presenti.
Noi ci riferiamo, senza pronunciare ora alcun nostro commento a
fatti e a condizioni relative alla pace ferita, o mancata in non poche
situazioni sociali e politiche sulla terra, per insinuare nella meditazione che stiamo facendo un principio, un metodo, che deriviamo dal
genuino insegnamento cristiano e che, applicato ai tentativi e alle procedure sempre in corso per salvaguardare e per promuovere la P a c e ,
sarebbe indubbiamente positivo e risolutivo, anche se psicologicamente
non p o c o difficile. Esso s'intitola ( ( r i c o n c i l i a z i o n e » . È uno dei punti
programmatici d e l l ' A n n o Santo, testé inaugurato.
La riconciliazione sposta la sfera della Pace dal foro esterno al f o r o
interno; cioè dal campo estremamente realistico delle competizioni
politiche, militari, sociali, economiche, quelle insomma del mondo sperimentale, al campo non meno reale, ma imponderabile della vita spirituale degli uomini. Difficile arrivare in questo c a m p o , sì ; ma questo è
il campo della vera Pace, della Pace negli animi prima che nelle opere,
nell'opinione pubblica prima che nei trattati, nei cuori degli uomini
prima che nella tregua delle armi. Per avere una vera Pace bisogna
darle un'anima. A n i m a della Pace è l'amore. Noi ne abbiamo fatto
incidere la formula nella medaglia coniata in occasione della nostra
visita all'Assemblea delle Nazioni Unite, nell'ottobre del 1965 : Amoris
alumna Pax. Sì, è l'amore che vivifica la Pace, più che la vittoria e la
sconfìtta, più che l'interesse, la paura, la stanchezza, il bisogno. A n i m a
della Pace, ripetiamo, è l'amore, che per noi credenti discende dall'amore di D i o e si diffonde in amore per gli uomini. Questa è la chiave
del Sistema della vera pace, la chiave di quell'amore, che si chiama
carità. L'amore-carità genera la riconciliazione; è un atto creativo nel
ciclo dei rapporti umani. L'amore supera le discordie, le gelosie, le
antipatie, le antitesi ataviche e quelle nuove insorgenti. L'amore dà
alla pace la sua vera radice, toglie l'ipocrisia, la precarietà, l'egoismo.
L'amore è l'arte della pace ; esso genera una pedagogia nuova, ch'è
tutta da rifare, se pensiamo come dai giochi dei nostri fanciulli fino a
certi trattati di etnologia e di filosofia della storia la lite, la lotta, la
misura di forza, l'utilità della violenza sembrano costituire una necessità, una bandiera d'onore, una fonte di interessi. Soprattutto l'amore,
sì, l'amore cristiano, riuscirà a svellere dal fondo dei cuori l'avvelenata
e tenace radice della vendetta, dei « regolamenti di conti », « dell'oc-
58
Acta
Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
c h i o per o c c h i o del dente per dente » , donde poi sangue, rappresaglie
e rovine discendono collegate a catena, c o m e un perpetuo obbligo di
ignobile onore? riuscirà l'amore a disinfettare certi sediménti psicolog i c i collettivi, certi bassifondi sociali, dove la mafia ha una sua segreta
legge spietata, riuscirà a far decadere la camorra popolare, o la faida
privata o comunitaria, o la lotta tribale, quasi ossessionanti falsi doveri
generanti un l o r o cieco impegno fatale? riuscirà a placare certi o r g o g l i
nazionalisti o razziali, che si tramandano inesorabili dall'una all'altra
generazione, preparando rivincite, che sono per entrambi le parti contendenti odi infausti, stragi inevitabili?
7
Sì, l'amore riuscirà, perché ce lo ha insegnato Gesù Cristo, che ne
ha inserito l'impegno nella preghiera per eccellenza, il « Padre nostro »,
obbligando le nostre labbra ostinate a ripetere le parole prodigiose del
perdono : (( rimetti, o Padre, a noi i nostri debiti come noi li rimettiamo
ai nostri debitori ». L ' a m o r e della riconciliazione non è debolezza, non
è v i l t à ; esso esige sentimenti forti, nobili, generosi, eroici talvolta;
esige un superamento di sé, non dell'avversario; può sembrare talora
un disonore perfino (pensate a l l ' « altra guancia » da esporre allo schiaffo
8
di chi ti ha percosso la prima ; pensate al pallio da dare a chi ti fa
9
causa per l a tunica ; m a non sarà mai oltraggio alla doverosa giustizia,
o rinuncia al diritto del povero ; sarà in realtà la paziente e la sapiente
arte della pace, del volersi bene, del convivere da fratelli, sull'esempio
di Cristo e c o n la fortezza del nostro cuore modellato sul suo.
Difficile, difficile; ma questo è il Vangelo della riconciliazione, che,
a ben guardare, è in f o n d o più facile e più felice che non portare in sé
e accendere negli altri un cuore pieno di rancore e di o d i o . L ' u o m o è un
essere buono in o r i g i n e ; deve essere e ritornare buono.
R i c o r d i a m o allora : Cristo è la nostra p a c e .
10
Deinde Pueris Cantoribus qui Sacro aderant haec protulit verba:
Et maintenant, chers Petits Chanteurs, ce message de paix, de solidarité, d'amour, nous vous le confions spécialement à vous, pour que
vous le portiez à travers le monde entier. Oui, par votre foi fervente,
par votre enthousiasme j o y e u x , par votre chant persuasif, il vous revient
d'annoncer partout cette bonne nouvelle.
6
7
8
9
10
Mt. 5, 38.
Cfr. Mt. 7, 12.
Lc. 6, 29.
Mt. 5, 40.
Eph. 2, 14.
Acta Pauli Pp. VI
59
A n t to y o u , Pueri Cantores, we say this final w o r d : it is for y o u ,
the generation of tomorrow, to spread the Gospel of reconciliation.
Y o u must be peacemakers, in your homes, in your work, an example
to the people of your différent lands.
May G o d grant y o u the grâce to
be the instruments of his peace, for the renewal of the whole world.
Sed también vosotros, Pueri Cantores, que fundís vuestras voces
en serenas melodías universales, mensajeros de nuestra invitación a
la paz en los corazones y al amor que ha de vivificarla en el mundo.
Euch,
ihr lieben
Sängerknaben,
vertrauen
Wir
diese
Einladung
zum Frieden Christi in der weiten W e l t an. Seid Werkzeuge des Friedens
in euren Familien, in eurer Schule, an eurer Arbeitsstätte durch euren
überzeugten Glauben und euer gutes Beispiel. Und der Segen Gottes
wird mit euch sein !
Esta mensagem, de amor, de fraternidade e de paz, Nos vo-la confiamos, em particular a vos, « Pueri Cantores » : levai-a pelo mundo ;
levai-a às vossas terras, c o m o Nosso afectuoso saudar em Cristo !
NUNTIUS RADIOPHONICUS
Universis Christifidelibus, die festo Nativitatis Domini nostri Iesu Christi,
antequam ex externo Basilicae Vaticanae podio Urbi et Orbi Beatissimus
Pater Apostolicam impertiit Benedictionem. *
Fratelli e Figli di Roma e del mondo!
Come è bello, come è grande, come è profetico ripetere, in quest'ora
benedetta e da questo luogo prescelto, l'annuncio felicissimo della voce
angelica : « Non temete, perché io vi reco una buona novella — il Vangelo per eccellenza! — una buona novella di grande allegrezza per
tutto il p o p o l o . Oggi, nella città di David, a Beuern, vi è nato un
Salvatore, che è il Cristo Signore ! )>.* A n n u n c i o gioioso, annuncio
storico, annuncio liberatore, annuncio messianico, che apre il cielo, ne
dischiude la via, ne lascia intravedere la misteriosa, soprannaturale
profondità; e annuncio incomparabile, che inonda la terra di pace e di
gaudio ! Come per noi è motivo d'intima e mistica letizia il ministero
* Die 25 mensis decembris a. 1974.
1
Lc. 2, 10-11.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
60
apostolico, che ci fa ripetere non solo l ' e c o , ma l'inneggiante parola di
questo fatidico messaggio, così vorremmo che fosse per voi, per voi
tutti fedéli, o alla fede chiamati, fonte di felicità e di speranza. È la
liturgia inaugurale, cosmica e ineffabile, che celebra in canto l'alleanza
nuova fra l ' I d d i o dell'eternità e gli uomini della storia, fra il cielo ed il
m o n d o , fra la gloria del regno, ancora per noi invisibile e venturo, e la
scena terrestre, splendida e tormentata, nella quale noi tutti viventi e
pellegrini nel tempo, per un'ora fugace, siamo responsabili e fortunati
protagonisti.
N o i dobbiamo imprimere nei nostri animi questo momento beato,
rivelatore della verità, religiosa ed esistenziale della nostra vita, il quale,
c o m e un lampo luminoso, ci lascia vedere il panorama dell'autentica
situazione umana e il traguardo offerto ai nostri destini.
Cioè, Fratelli tutti, partecipi d'una medesima trascendente vocazione, noi dobbiamo di questa chiaroveggente e provvidenziale visione
natalizia fissare in noi la sapiente lezione. Il Natale è la prima, grande
pagina del pensiero cristiano. Lo dobbiamo per fugare le tenebre della
notte, nella quale fatalmente siamo sommersi, nonostante gli innumerevoli sforzi, tra cui molti validi e notevoli, di accendere qualche lume
d'intelligenza e d'intuito sul sentiero oscuro e infido dei nostri passi.
Ma ecco il Natale. È venuto il Messia, cioè la guida, il M a e s t r o ;
e c c o Gesù, il Salvatore, che ci rivela il P a d r e ! Il Padre d i c o , cioè la
Bontà vigile, sapiente, amorosa, il D i o vivente. Ed ecco allora una
seconda rivelazione, personificata in Cristo Gesù, sull'umanità, sulla
storia, sulla società, su ciascuna delle nostre esistenze. Quanto, quanto
finalmente sappiamo ! non tutto, certamente ; ma forse fin troppo sappiamo. Teologia e umanesimo sono quaderni d'incomparabile sapienza,
che, a saperli scoprire, formano la culla in cui riposa il B a m b i n o Gesù.
Questo noi vogliamo oggi richiamare alla vostra meditazione, alla
vostra devozione : qui e così è il cristianesimo; e qui e così è la nostra
scienza vitale ; qui e così è la nostra fede !
E noi fortunati, se sappiamo risolvere la sempre incombente difficoltà,
che oppone la fantastica e iperbolica figura, in cui noi avevamo delineato e forse ancor oggi delineiamo, un profilo imperiale della divinità
fatta umanità, all'umile, povera, inerme, silenziosa figura del F i g l i o di
D i o fattosi F i g l i o d e l l ' u o m o .
Fortunati, diciamo, e proprio noi, alunni d'una società così detta
neo-umanistica,
nella quale, con stridenti contrasti che erigono in
formóle rigidamente istituzionalizzate i conflitti di nazioni, di razze,
Acta Pauli Pp. VI
61
di classi, di personali o particolari interessi, si affermano tuttavia le
dinamiche idealità dei diritti umani, dell'eguaglianza, della solidarietà
e della pace, fortunati se sapremo scorgere nella piccolezza di Cristo
bambino, crocifìsso domani, l ' u o m o per eccellenza, il « primogenito di
2
ogni creatura » , il fratello di tutti, l'avvocato dei poveri, l'amico dei
piccoli, il compagno dei sofferenti, il redentore dei peccatori, in una
parola, il nostro salvatore. Modello e maestro, ricordiamolo. E a Lui,
mediante la nostra opera ministeriale ed apostolica, chiediamo allora
per l ' A n n o Santo inaugurato una rigeneratrice Benedizione.
Deinde Beatissimus Pater lingua italica, gallica, anglica, germanica,
hispanica, lusitana, graeca, polona, russica, sinensi et latina, cunctis qui
Eum audiebant, felicia omina pronuntiavit.
NUNTIUS SCRIPTO DATUS
Ad universos homines, praesertim Christifideles, calendis ianuariis diem
fovendae paci per totum terrarum orbem dicatum celebraturos.
A tutti gli Uomini di buona volontà!
E c c o il nostro messaggio per l'anno 1975.
Ormai voi lo conoscete, né può essere diverso :
Fratelli ! facciamo la pace !
Il nostro messaggio è molto semplice, ma esso è nello stesso tempo
tanto grave, tanto esigente da sembrare offensivo : non esiste già la
pace? che cosa si può fare d'altro e di più di quanto per la pace già è
stato fatto e tuttora si fa? La storia dell'umanità non cammina ormai,
per virtù propria, verso la pace universale?
Sì, così è ; o meglio così pare. Ma la pace dev'essere « fatta », deve
essere generata e prodotta continuamente ; essa risulta da un equilibrio
instabile, che solo il movimento può assicurare e che è proporzionato
alla velocità di esso. Le istituzioni stesse, che nell'ordine giuridico e
nel concerto internazionale hanno la funzione ed il merito di proclamare
e di conservare la pace, raggiungono il l o r o provvido scopo se esse sono
continuamente operanti, se sanno in ogni momento generare la pace,
fare la pace.
2
Col. 1, 15.
Acta Apostolicae
62
Questa
Sedis - Commentarium
necessità risulta principalmente
dal
Officiale
divenire
umano,
dal
processo evolutivo incessante della umanità. Gli uomini succedono agli
uomini, le generazioni alle generazioni. A n c h e se nessun cambiamento
si verificasse nelle situazioni giuridiche e storiche esistenti, sarebbe
pur sempre necessaria un'opera continuamente « in fieri » per educare la
umanità a restare fedele ai fondamentali diritti della società; questi
devono rimanere e guideranno la storia per un tempo indefinito,
a
condizione che gli uomini mutevoli, e che i giovani sopravvenuti al
posto degli anziani scomparsi, siano incessantemente educati alla disciplina dell'ordine per il bene comune e all'ideale della pace. Fare la
pace, sotto questo aspetto, significa educare alla pace. E non è piccola
né facile impresa.
Ma tutti sappiamo che non mutano solo gli uomini sulla scena della
storia. Mutano anche le cose. Cioè le questioni, dalla cui equilibrata
soluzione dipende la pacifica convivenza fra gli uomini. Nessuno può
sostenere che ormai l'organizzazione della società civile e del contesto
internazionale sia perfetta. Restano tuttora potenzialmente aperti molti,
moltissimi problemi ; restano quelli di ieri e sorgono quelli di oggi ;
domani altri sorgeranno e tutti attendono soluzione. La quale, noi affermiamo, non può, non deve mai più scaturire da conflitti egoisti o
violenti, né tanto meno da guerre micidiali fra gli uomini. Lo hanno
detto gli uomini saggi, studiosi della storia dei P o p o l i ed esperti nell'economia delle Nazioni. Noi pure, inermi fra le contese del mondo, e
forti d'una divina Parola, lo abbiamo detto : tutti gli uomini sono fratelli. Finalmente la civiltà intera sembra aver ammesso questo fondamentale principio. Dunque : se gli uomini sono fratelli, ma fra loro
esistono tuttora e insorgono sempre cause di conflitto, bisogna che la
pace diventi operante e sapiente. La pace si deve fare, si deve produrre,
si deve inventare,
si deve creare con genio sempre vigilante,
con
volontà sempre nuova e instancabile. Siamo perciò tutti persuasi del
principio informatore della società contemporanea : la pace non può
essere né passiva, né oppressiva; dev'essere inventiva, preventiva, operativa.
N o i siamo lieti di osservare che questi criteri direttivi della vita
collettiva nel m o n d o sono oggi, in linea di principio almeno, universalmente accolti. E noi ci sentiamo in dovere di ringraziare, di elogiare,
d'incoraggiare gli uomini responsabili e le istituzioni oggi destinate a
promuovere la pace sulla terra per avere scelto questo assioma fonda-
Acta Pauli Pp. VI
63
mentale, come primo articolo del loro operare :
solo la pace genera
la pace.
Lasciateci,
Uomini tutti,
ripetere profeticamente il messaggio del
recente Concilio ecumenico f i n o a i confini dell'orizzonte: « . . . Noi d o b biamo sforzarci con ogni impegno di preparare quel tempo, nel quale,
mediante l ' a c c o r d o delle Nazioni, si potrà interdire del tutto qualsiasi
ricorso alla guerra ... La pace deve nascere dalla mutua fiducia delle
Nazioni, piuttosto che essere imposta ai Popoli dal terrore delle armi.
... I reggitori dei P o p o l i , i quali sono mallevadori del bene comune
delle proprie Nazioni e fautori insieme del bene dell'umanità intera,
dipendono in massima parte dalle opinioni e dai sentimenti delle moltitudini. È inutile infatti che essi si adoperino con tenacia a costruire
la Pace, finché sentimenti di ostilità, di disprezzo e di differenza, o d i
razziali e ostinate ideologie dividono gli uomini,
ponendoli gli uni
contro gli altri. Di qui l'estrema e urgente necessità d'una rinnovata
educazione
degli
animi
e
di
un
nuovo
orientamento
nell'opinione
pubblica.
Coloro che
si dedicano
all'attività
educatrice,
specialmente
della
gioventù, e coloro che contribuiscono alla formazione della pubblica
opinione considerino loro dovere gravissimo inculcare negli animi di
tutti sentimenti nuovi, ispiratori di pace.
E ciascuno di noi deve adoperarsi per mutare il suo cuore, mirando
al mondo intero ed ai compiti che gli uomini possono intraprendere
insieme per condurre l'umanità verso un migliore destino » -
1
Ed è a questo riguardo che il nostro messaggio s'incentra nel suo
punto caratteristico e ispiratore,
quanto,
prima
d'essere
esteriore,
affermando che la
mira
ad
essere
Pace
tanto vale
interiore.
Bisogna
disarmare gli spiriti, se vogliamo impedire efficacemente il ricorso alle
armi che colpiscono i corpi. Bisogna dare alla Pace, cioè agli uomini
tutti, le radici spirituali d'una comune forma di pensare e di amare.
Non
basta,
scrive
Agostino,
maestro
ideatore
d'una
Città
nuova,
non basta ad associare gli uomini fra loro l'identità della l o r o natura ;
occorre insegnare loro a parlare un medesimo linguaggio, cioè a c o m prendersi,
a possedere una comune cultura,
a condividere
sentimenti ; altrimenti « l ' u o m o preferirà trovarsi col
con un uomo estraneo )).
gli stessi
suo cane,
2
1
Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 82.
2
Cfr. De Civ. Dei, XIX, V I I ; PL 41, 634.
che
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
€4
Questa interiorizzazione della Pace è vero umanesimo, vera civiltà.
Essa, per fortuna, è già in corso. Matura col progresso del mondo.
T r o v a la sua virtù persuasiva nelle dimensioni universali dei rapporti
d ' o g n i genere che gli uomini stanno stabilendo fra loro. È un lavoro
lento e complicato, ma che, per molti versi, s'impone da sé : il mondo
cammina verso la sua unità. Tuttavia non possiamo farci illusioni :
mentre la pacifica concordia fra gli uomini si diffonde : — mediante
la progressiva scoperta della complementarietà e interdipendenza dei
Paesi, mediante gli scambi commerciali, mediante la diffusione d'una
stessa visione dell'uomo, sempre rispettosa, peraltro, dell'originalità e
specificità delle varie culture, mediante la facilità dei viaggi e dei mezzi
di comunicazione sociale, eccetera —, dobbiamo notare che oggi si
affermano nuove forme di gelosi nazionalismi, chiusi in manifestazioni
di scontrose rivalse basate sulla razza, la lingua, la tradizione; permangono tristissime situazioni di miseria e di f a m e ; sorgono potenti
espressioni economiche multinazionali, cariche di antagonismi egoisti;
si organizzano socialmente ideologie esclusiviste e dominatrici; scoppiano conflitti territoriali con impressionante facilità ; e soprattutto gli
ordigni micidiali per possibili catastrofiche distruzioni crescono di numero e di potenza così da imporre al terrore il nome di Pace. Sì, il
m o n d o cammina verso la sua unità, mentre però aumentano le terrificanti ipotesi che prospettano maggiore possibilità, maggiore facilità,
maggiore pericolo di urti fatali e, sotto certi aspetti, ritenuti inevitabili e necessari, come reclamati dalla giustizia. La giustizia non sarà
più un giorno sorella della pace, ma della guerra?
3
Non giochiamo alle utopie, né ottimiste, né pessimiste. V o g l i a m o
attenerci alla realtà. La quale, con cotesta fenomenologia di speranza
illusoria e di deprecabile disperazione, ci avverte ancora una volta che
qualche cosa non funziona bene nella macchina monumentale della
nostra c i v i l t à ; questa potrebbe scoppiare in una indescrivibile conflagrazione per un difetto nella sua costruzione. D i c i a m o difetto, non
mancanza ; il difetto cioè del coefficiente spirituale, che tuttavia noi
ammettiamo già presente ed operante nell'economia generale del pacifico
sviluppo della storia contemporanea e degno d'ogni favorevole riconoscimento e incoraggiamento :
non abbiamo noi forse attribuito al-
l ' U N E S C O il nostro premio intitolato a Papa Giovanni X X I I I , autore
dell'Enciclica Pacem in terris?
3
Cfr. S. Ag., ibid.
Acta Pauli Pp. VI
65
Ma noi osiamo dire che occorre fare di più, occorre così valorizzare
ed applicare il coefficiente spirituale da renderlo capace non solo d'impedire i conflitti fra gli uomini e di predisporli a sentimenti pacifici e
civili, ma di produrre la riconciliazione fra gli uomini stessi, cioè di
generare la Pace. Non basta contenere le guerre, sospendere le lotte,
imporre tregue e armistizi, definire confini e rapporti, creare fonti di
comuni interessi, non basta paralizzare le ipotesi di contese radicali
mediante il terrore d'inaudite distruzioni e sofferenze, non basta una
Pace imposta, una Pace utilitaria e provvisoria; bisogna tendere ad
una Pace amata, libera, fraterna, fondata cioè sulla riconciliazione
degli animi.
Lo sappiamo che è difficile ; più difficile d'ogni altro metodo. Ma non
è impossibile, non è fantastica. Noi abbiamo fiducia in una fondamentale bontà degli uomini e dei P o p o l i . D i o ha fatto sanabili le generazioni.
4
Lo sforzo intelligente e perseverante per la mutua compren-
sione degli uomini, delle classi sociali, delle Città, dei P o p o l i , delle
civiltà fra loro non è sterile. Ci rallegriamo, specialmente alla vigilia
d e l l ' A n n o Internazionale della Donna, proclamato dalle Nazioni Unite,
della sempre più
ampia partecipazione delle
donne alla vita
della
società, alla quale esse apportano un contributo specifico di grande
valore, grazie alle qualità che D i o ha dato loro : intuizione, creatività,
sensibilità, senso di pietà e di compassione, vasta capacità di comprensione e di amore, permettono alle donne di essere, in una maniera
del tutto particolare,
artefici della riconciliazione nelle famiglie e
nella società.
Ci è parimenti motivo di speciale soddisfazione il poter constatare
che l'educazione dei giovani ad una nuova mentalità universale della
convivenza umana, mentalità non scettica, non vile, non inetta, non
dimentica della giustizia, ma generosa e amorosa, sia già incominciata
e già progredita; essa possiede imprevedibili risorse per la riconciliaz i o n e ; e questa può segnare la via della Pace, nella verità, nell'onore,
nella giustizia, nell'amore, e perciò nella stabilità e nella nuova storia
dell'umanità.
Riconciliazione ! Uomini giovani, uomini forti, uomini responsabili,
uomini liberi, uomini buoni : vi pensate? non potrebbe questa magica
parola entrare nel dizionario delle vostre speranze, dei vostri successi?
4
Sap. l, 14.
5 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
66
E c c o , questo è per voi il nostro augurale messaggio : la riconciliazione è la via alla p a c e !
Per voi, Uomini di Chiesa !
Fratelli nell'Episcopato, Sacerdoti, Religiosi e R e l i g i o s e !
Per voi membri del nostro Laicato militante e Fedeli tutti !
Il messaggio su la Riconciliazione c o m e via alla Pace esige un
complemento, anche se questo a voi è già noto e presente.
Esso non è
solo una parte integrante,
ma essenziale del nostro
messaggio, voi lo sapete. Perché esso ricorda a noi tutti che la prima e
indispensabile riconciliazione da conseguire è quella con D i o . Non vi
può essere per noi credenti altra via alla pace, che questa ; anzi, nella
definizione della nostra salvezza riconciliazione con D i o e pace nostra
coincidono, sono l'una causa dell'altra. Questa è l'opera di Cristo. Egli
ha riparato la rottura, che il peccato produce nei nostri rapporti vitali
con D i o . R i c o r d i a m o , fra le tante, una parola di San Paolo a questo
riguardo : « U tutto è da D i o , che ci ha a sé riconciliati per mezzo di
Cristo » .
5
L ' A n n o Santo, che stiamo per incominciare, a questa prima e felice
riconciliazione ci vuole interessare : Cristo è la nostra pace ; Egli è il
6
principio della riconciliazione nell'unità del suo mistico c o r p o . A dieci
anni dalla conclusione del Concilio Vaticano II faremo bene a meditare
più profondamente sul senso teologico ed ecclesiologico di queste verità
basilari della nostra fede e della nostra vita cristiana.
Donde una conseguenza logica e doverosa; facile anche, se davvero
noi siamo in Cristo : dobbiamo perfezionare il senso della nostra unità ;
unità nella Chiesa, unità della Chiesa; comunione mistica, costitutiva,
7
la prima ; ricomposizione ecumenica dell'unità fra tutti i cristiani, la
8
s e c o n d a ; l'una e l'altra esigono una loro propria riconciliazione, che
deve apportare alla collettività cristiana quella pace, ch'è un frutto
dello Spirito, susseguente alla sua carità e al suo gaudio.
9
A n c h e in questi campi noi dobbiamo « fare la pace »! Arriverà certamente nelle vostre mani il testo d'una nostra Esortazione sulla ricon-
5
6
2 Cor. 5, 18.
Cfr. Eph. 2, 14-16.
7
Cfr. 1 Cor. 1, 10; 12, 12-27.
8
Cfr. Decr. de Oecumenismo Unitatis redintegratio.
9
Cfr. Cal. 5, 22.
Acta Pauli Pp. VI
67
ciliazione all'interno della Chiesa, pubblicata in questi giorni ; noi vi
supplichiamo, in nome di Gesù Cristo, di voler meditare questo documento, e di volerne trarre propositi di riconciliazione e di pace. Che
nessuno pensi di poter eludere queste indeclinabili esigenze della comunione con Cristo, la riconciliazione e la pace, attestandosi su abituali
posizioni contestatrici con la sua Chiesa; procuriamo invece che da
tutti e da ciascuno la filiale, umile, positiva edificazione di questa sua
Chiesa abbia un nuovo e leale contributo. Non ricorderemo noi forse
la parola estrema del Signore, per l'apologia del suo Vangelo : ut sint
consummati in unum et cognoscat mundus quia Tu me misisti?
10
Non
avremo noi la gioia di rivedere Fratelli amati e lontani ritornare all'antica e lieta concordia?
Noi dovremo pregare affinché quest'Anno
Santo dia alla
Chiesa
Cattolica l'ineffabile esperienza della ricomposizione dell'unità di qualche gruppo di Fratelli, già tanto vicini all'unico ovile,
ma ancora
esitanti a varcarne le soglie. E pregheremo anche per i seguaci sinceri
di altre Religioni, aftinché si sviluppi l'amichevole dialogo che abbiamo
con loro iniziato, e insieme possiamo collaborare per la pace mondiale.
E dovremo innanzi tutto chiedere a D i o per noi stessi l'umiltà e l'amore
per dare alla professione limpida e costante della nostra fede la virtù
attrattiva della riconciliazione e il carisma fortificante e gaudioso della
pace.
E col nostro benedicente saluto « la pace di D i o , che sorpassa ogni
intendimento, custodisca i vostri cuori ed i vostri pensieri in Cristo
Gesù ) ) .
u
Dal Vaticano, 8 dicembre 1974.
PAULUS PP. VI
10
11
Io 11, 23.
Phil. 4, 7.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
68
ACTA SS. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS
I
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis p r o Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 24 Octobris 197^. — Coadiutorem c u m iure successionis E x c . m i
P. D. Emmanuelis dos Santos R o c h a , Episcopi Beiensis, constituit
E x c . P. D. Emmanuelem F r a n c o da Costa Oliveira Falçâo, Episcopum
titularem
Theleptensem.
die 7 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Vassinassensi praefecit R. P. D. Robertum Sarrabère, V i c a r i u m generalem dioecesis Baionensis, quem constituit coadiutorem cum iure successionis E x c . m i P. D.
Roberti Bézac, Episcopi Aturensis-Aquae Augustae.
die 12 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Valentinae in Venetiola, noviter erectae, E x c . P. D. Aloisium Eduardum Henríquez Jiménez, hactenus Episcopum eiusdem dioecesis.
— Cathedrali Ecclesiae Sancti Ferdinandi Apurensis, noviter erectae,
E x c . P. D. Robertum Davila Uzcátegui, hactenus Episcopum titularem
Aurusulianensem et Praelatum
Sancti Ferdinandi Apurensis.
die 20 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Benguelensi R. D. Ansgarium Linum Lopes Fernandes,
Cancellarium curiae dioecesis
Mala-
niensis.
die 22 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Capitis Haitiani R.
P.
Franciscum Gayot, sodalem Societatis Mariae Monfortanae.
die 6 Decembris. — Titulari pro hac vice archiepiscopali Ecclesiae
Truentinae R. P. D. Franciscum Colasuonno, presbyterum archidioecesis Barensis, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae, ab officiis Secretariae Status, quem constituit Delegatum Apostolicum in regione
Mozambico.
Sacra Congregatio pro Episcopis
die 11
Decembris.
— Cathedrali
69
Ecclesiae Tariiensi
Exc.
P.
D.
Abelem Costas Montano, hactenus episcopum tit. Novensem in Dalmatia.
die 13 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Registrensi, nuper erectae,
R. P. Apparecidum Iosephum Dias, sodalem Societatis Verbi Divini.
die U[ Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Chillanensi R. D. Franciscum Iosephum Cox Huneeus, sodalem Instituti Schönstattensis Sacerdotum
Saecularium.
— Metropolitanae Ecclesiae Ibaguensi, noviter erectae, E x c . P. D.
Iosephum
Ioachim
Flórez
Hernández,
hactenus
Episcopum
eiusdem
sedis.
— Metropolitanae Ecclesiae Bucaramanguensi, noviter erectae, E x c .
P. D. Hectorem Rueda Hernández, hactenus Episcopum eiusdem sedis.
die 18 Decembris.
— Cathedrali
Ecclesiae
Fuldensi
Exc.
P.
D.
Eduardum Schick, hactenus Episcopum tit. Araditanum.
die 19 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Isidori E x c . P. D.
Ignatium Trejos Picado, hactenus Episcopum titularem Aquaealbensem
in Mauretania.
— Cathedrali Ecclesiae Rombloniensi,
noviter erectae,
Exc.
P.
D.
Nicolaum Monde jar, hactenus Episcopum titularem Grumentinum.
die 20 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Cliftoniensi E x c . P.
D.
Mervyn A. Alexander, hactenus Episcopum tit. Pinhelensem.
die 23 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae de Lourenço Marques
R.
P.
Alexandrum
Iosephum
Mariam dos
Santos,
Ordinis
Fratrum
Minorum sodalem, Rectorem seminarii eiusdem Ordinis in urbe vulgo
Viia Pery exstantis.
— Cathedrali Ecclesiae Beirensi E x c .
da Costa,
hactenus
Episcopum
P.
D. Ernestum
Gonçalves
Inhambanianum.
— Titulari episcopali Ecclesiae Abernetiensi R. D. Ladislaum Bobowski, moderatorem spiritualem seminarii dioecesis Tarnoviensis, quem
deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Georgii Ablewicz, Episcopi Tarnoviensis.
die 28 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Bladiensi R. P. D.
Thomam V.
Daily, cancellarium Curiae metropolitanae Bostoniensis,
quem deputavit Auxiliarem E.mi Humberti S. R. E. Cardinalis Medeiros, Archiepiscopi Bostoniensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Medianensi R. P. D. Ioannem M.
D ' A r c y , directorem spiritus seminarii archidioecesis Bostoniensis, quem
deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Humberti S. R. E. Cardinalis Medeiros, Archiepiscopi Bostoniensis.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
70
— Titulari episcopali Ecclesiae Polignanensi R.
P.
D.
Iosephum
I. R u o c c o , curionem ad Sanctum Timotheum in oppido vulgo Norwood
archidioecesis
Bostoniensis,
quem
deputavit Auxiliarem
E.mi
P.
D.
Humberti S. R. E. Cardinalis Medeiros, Archiepiscopi Bostoniensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Pintiensi R. P. D. Ioannem I. Mulcahy, curionem ad Sanctam Mariam in oppido vulgo Lynn archidioecesis Bostoniensis, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D.
Humberti
S. R. E. Cardinalis Medeiros, Archiepiscopi Bostoniensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Gubalianensi R.
Piamonte et Jover,
e clero
archidioecesis
P.
Iarensis,
D.
Albertum
quem
deputavit
Auxiliarem E x c . m i P. D. Artemii Casas, Archiepiscopi Iarensis.
die 2 Ianuarii 1975. — Titulari episcopali Ecclesiae Tamascaniensi
R. P. D. Rogerum M. Mahony, cancellarium Curiae episcopalis Fresnensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Hugonis A. Donohoe,
Episcopi
Fresnensis.
die 4 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Arassuahyensi R. P.
Silve-
strini Ludovicum Scandian, e Societate Verbi Divini.
— Cathedrali
Ecclesiae
Itapevensi
R.
P.
Iosephum
Lambert,
e
Congregatione a S S . Stigmatibus D. N. I. C.
— Titulari episcopali Ecclesiae S. Iustae R. P. Ermenegildum Ramírez Sánchez, e Societate Missionariorum a S. Ioseph, quem constituit Praelatum Huautlensem.
— Cathedrali Ecclesiae de Aguas Calientes E x c . P. D. Alfredum
Torres Romero, Episcopum titularem Vegeselitanum in Byzacena, quem
constituit Coadiutorem cum iure successionis E x c . m i P. D. Salvatoris
Quezada Limon, Episcopi de Aguas Calientes.
die lk Ianuarii. — Metropolitanae Ecclesiae Cuschensi E x c . P. D.
Aloisium Valle jos Santoni, hactenus Episcopum Callaënsem.
— Cathedrali Ecclesiae Callaënsi E x c .
P.
D. Richardum Durand
Flórez, hactenus Archiepiscopum Cuschensem, cui servavit archiepiscopalem titulum ad personam.
— Cathedrali Ecclesiae Mariliensi E x c . P. D. Danielem Tomasella,
Episcopum titularem Marturanensem, quem constituit Coadiutorem c u m
iure successionis E x c . m i P. D. Hugonis Bressane de Araujo, Episcopi
Mariliensis.
— Cathedrali Ecclesiae Portus Nationalis E x c . P. D. Celsum Pereira
de Almeida, Episcopum titularem Camplensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis E x c . m i P. D. Alani Mariae du Noday,
Episcopi Portus Nationalis.
Sacra
Congregatio pro Episcopis
71
II
BORONGANENSIS - CALBAYOGANAE
DECRETUM
De mutatione finium
Quo aptius christifidelium regimini consuli possit, Exc.mus P. D.
Godefridus Pedernal, Episcopus Boronganensis, et E x c . m u s P. D. Richardus Tancinco, Episcopus Calbayoganus, nuper ab Apostolica Sede
expostulaverunt
ut
suarum
Ecclesiarum fines aliquantulum
immuta-
rentur iidemque cum limitibus civilibus convenirent.
Summus Pontifex Paulus, Divina Providentia P p .
V I , praehabito
favorabili voto E x c . m i P. D. Brunonis Torpigliani, Archiepiscopi tit.
Mallianensis et in Insulis Philippinis Nuntii Apostolici, de consilio infrascripti Cardinalis
Sacrae
Congregationis
pro
Episcopis
Praefecti,
ratus huiusmodi immutationes animarum bono valde profuturas, oblatis precibus benigne annuere dignatus est.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, de plenitudine Apostolicae potestatis, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo
Litterae datae forent, ea quae sequuntur statuit.
A dioecesi Boronganensi territorium separat quod intra fines provinciae civilis vulgo Western Samar extenditur et illud perpetuo adnectit dioecesi Calbayoganae.
Eadem Sanctitas Sua, sic immutatis praefatarum dioecesium finibus,
mandat
ut
documenta
et
singula
acta
quae
praedictum
territorium
respiciunt a Curia Boronganensi ad Curiam Calbayoganam tradantur;
ad clerum vero quod attinet, decernit ut simul ac praesens Decretum
ad effectum deductum fuerit, eo ipso sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum beneficium aut officium
legitime detinent; ceteri vero sacerdotes, clerici, seminariique tirones
Ecclesiae illi incardinentur, in cuius territorio legitimum habent domicilium.
Praefatarum tamen dioecesium Episcopis
Ordinariis fas erit
— ob congruas rationes — collatis consiliis c u m sacerdotibus et clericis
quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere.
Ad haec perficienda
Sanctitas
Sua
memoratum
Exc.mum
P.
D.
Brunonem Torpigliani deputat, eidem necessarias et opportunas
tri-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
72
buens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad
Sacram Congregationem pro
Episcopis authenticum
exemplar actus
peractae exsecutionis mittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,
die 23 novembris 1974.
SEBASTIANUS
Card.
BAGGIO,
Praefectus
L. © S.
© Ernestus Civardi, Archiep. tit. Serdicen., a Secretis
Secretariatus ad Christianorum unitatem fovendam
73
ACTA SECRETARIATUUM
SECRETARIATUS
AD CHRISTIANORUM UNITATEM FOVENDAM
(COMMISSIO PRO RELIGIOSIS NECESSITUDINIBUS
CUM HEBRAEISMO FOVENDIS)
ORIENTATIONS ET SUGGESTIONS POUR L'APPLICATION
DE LA D E C L A R A T I O N C O N C I L I A I R E « N O S T R A A E T A T E , )) (N. 4)
Datée du 28 octobre 1965, la Déclaration Nostra Aetate du I I
e
Con-
cile du Vatican, « sur les relations de l'Eglise avec les religions nonchrétiennes » (n. 4 ) , représente un tournant important dans l'histoire
des rapports entre juifs et catholiques.
L'initiative conciliaire s'est d'ailleurs inscrite dans une conjoncture
profondément modifiée par le souvenir des persécutions et des massacres de juifs qui se sont déroulés en Europe juste avant et pendant
la seconde guerre mondiale.
Bien que le christianisme soit né dans le judaïsme et qu'il en ait
reçu certains éléments essentiels de sa foi et de son culte, le fossé s'est
creusé de plus en plus au point d'en arriver presque à une méconnaissance de part et d'autre.
Après deux millénaires, marqués trop souvent par une ignorance
mutuelle et de fréquents affrontements, la Déclaration Nostra Aetate
donnait l'occasion d'engager ou de poursuivre un dialogue visant à une
meilleure connaissance réciproque. Durant les neuf années écoulées, de
nombreuses initiatives ont été prises en divers pays. Elles ont permis
de mieux discerner les conditions dans lesquelles peuvent s'élaborer
et se développer de nouvelles relations entre juifs et chrétiens. Le moment semble venu de proposer, selon les orientations du Concile, quelques suggestions concrètes, fruits de l'expérience, en espérant qu'elles
aideront à réaliser dans la vie de l'Eglise les intentions exposées par le
document conciliaire.
Tout en renvoyant à ce document, rappelons simplement ici que
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
74
les liens spirituels et les relations historiques rattachant l'Eglise au
judaïsme condamnent comme opposée à l'esprit même du christianisme
toute forme d'antisémitisme et de discrimination que la dignité de la
personne humaine, à elle seule, suffit d'ailleurs à condamner.
Bien
mieux, ces liens et relations imposent le devoir d'une meilleure compréhension réciproque et d'une estime mutuelle renouvelée. De façon
positive, il importe donc, en particulier, que les chrétiens cherchent à
mieux connaître les composantes fondamentales de la tradition religieuse du judaïsme et qu'ils apprennent par quels traits essentiels les
juifs se définissent eux-mêmes dans leur réalité religieuse vécue.
Dans la ligne de telles considérations de principe, nous proposons
simplement quelques premières applications pratiques en divers domaines
essentiels de la vie de l'Eglise, en vue d'inaugurer ou de développer de
façon saine les relations entre les catholiques et leurs frères juifs.
I.
DIALOGUE
En vérité, les relations entre juifs et chrétiens, quand il y en avait,
n'ont, en général, guère dépassé le monologue : il importe d'établir
désormais un vrai dialogue.
Le dialogue suppose le désir de se connaître mutuellement et de
développer et approfondir cette connaissance. Il constitue un moyen
privilégié pour favoriser une meilleure connaissance mutuelle et, particulièrement dans le cas du dialogue entre juifs et chrétiens, pour approfondir les richesses de sa tradition propre. La condition du dialogue
est le respect de l'autre tel qu'il est, de sa foi surtout et de ses convictions religieuses.
En vertu de sa mission divine, l'Eglise par nature doit annoncer
1
Jésus-Christ au monde. P o u r éviter que ce témoignage rendu à JésusChrist n'apparaisse aux juifs comme une agression, les catholiques
auront le souci de vivre et d'annoncer leur foi dans le plus rigoureux
e
respect de la liberté religieuse telle qu'elle a été enseignée par le I I Con2
cile du Vatican. Ils s'efforceront également de comprendre les difficultés
que l'âme juive, justement imprégnée d'une très haute et très pure notion
de la transcendance divine, éprouve devant le mystère du Verbe incarné.
S'il est vrai que dans un tel domaine il règne encore un climat de
suspicion assez répandu, motivé par un passé déplorable, les chrétiens,
1
Decr. de activ. mission. Ecclesiae Ad gentes divinitus, n. 2.
2
Decl. de libertate religiosa Dignitatis humanae.
Secretariatus ad
Christianorum unitatem fovendam
75
de leur côté, sauront reconnaître leur part de responsabilité et en tirer
les conséquences pratiques pour l'avenir.
Outre les entretiens fraternels, on encouragera aussi la rencontre
de personnes compétentes, en vue d'étudier les multiples problèmes
liés aux convictions fondamentales du judaïsme et du christianisme.
Une grande ouverture d'esprit, la défiance à l'égard de ses propres
préjugés, le tact, sont des qualités indispensables pour ne point blesser,
même involontairement, ses interlocuteurs.
Dans les circonstances où cela sera possible et mutuellement souhaitable, on pourra favoriser une rencontre commune devant Dieu, dans
la prière et la méditation silencieuse, si efficace pour faire naître cette
humilité, cette ouverture d'esprit et de cœur, nécessaires pour la connaissance profonde de soi-même et des autres. On le fera en particulier
à propos de grandes causes comme celles de la justice et de la paix.
II.
LITURGIE
On se souviendra des liens qui existent entre la liturgie chrétienne
et la liturgie juive. La communauté de vie dans le service de Dieu et de
l'humanité pour l'amour de Dieu, tel que ce service se réalise dans la
liturgie, caractérise la liturgie juive comme la chrétienne. P o u r les relations judéo-chrétiennes, il importe de prendre connaissance des éléments
communs de la vie liturgique (formules, fêtes, rites, etc.) où la Bible tient
une place essentielle.
On s'efforcera de mieux comprendre ce qui, dans l'Ancien Testament,
garde une valeur propre et perpétuelle,
3
celle-ci n'étant pas oblitérée
par l'interprétation ultérieure du Nouveau Testament qui lui donne
sa signification plénière, alors qu'il y trouve réciproquement lumière et
4
explication. Cela est d'autant plus important que la réforme liturgique
met les chrétiens de plus en plus fréquemment en contact avec les textes
de l'Ancien Testament.
Dans le commentaire des textes bibliques, sans minimiser les éléments originaux du christianisme, on mettra en lumière la continuité
de notre foi avec celle de l'Alliance ancienne, dans la ligne des promesses. Nous croyons que celles-ci ont été accomplies lors du premier
avènement du Christ, il n'en est pas moins vrai que nous sommes encore
3
Cfr. Const. dogm. de Divina Revelatione Bei Verbum, nn. 14-15.
4
Cfr. ibid., n. 16.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
76
dans l'attente de leur parfait achèvement lors de son retour glorieux à
la fin des temps.
En ce qui concerne les lectures liturgiques, on prendra soin d'en
donner, dans l'homélie, une interprétation juste, surtout quand il s'agit
de passages qui semblent placer le peuple juif en tant que tel sous un
jour défavorable. On s'efforcera d'instruire le peuple chrétien de telle
façon qu'il arrive à comprendre tous les textes dans leur véritable sens
et dans leur signification pour le croyant d'aujourd'hui.
Les commissions chargées de traductions liturgiques seront particulièrement attentives à la façon de rendre les expressions et les passages
qui peuvent être entendus de façon tendancieuse par des chrétiens insuffisamment informés. Il est bien évident que l'on ne peut changer le
texte biblique, tout en ayant le souci, dans une version destinée à
5
l'usage liturgique, de rendre explicite la signification d'un texte, en
tenant compte des études des exégètes.
Les remarques qui précèdent s'appliquent aussi aux introductions
des lectures bibliques, ainsi qu'à VOratio fidelium et aux commentaires
insérés dans les missels des fidèles.
I I I . ENSEIGNEMENT ET ÉDUCATION
Bien qu'il reste encore un vaste travail à accomplir, on est arrivé,
dans les années qui viennent de s'écouler, à une meilleure compréhension du judaïsme en lui-même et dans sa relation au christianisme, grâce
aux enseignements de l'Eglise, aux études et aux recherches de savants,
ainsi qu'au dialogue qui a pu s'instaurer.
A cet égard les faits suivants méritent d'être rappelés :
— C'est le même Dieu « inspirateur et auteur des livres des deux
6
Testaments » qui parle dans l'ancienne e t l a nouvelle Alliance.
— Le judaïsme du temps du Christ et des apôtres était une réalité
complexe, englobant un monde de tendances, de valeurs spirituelles,
religieuses, sociales et culturelles.
— L ' A n c i e n Testament et la tradition juive fondée sur celui-ci ne
doivent pas être opposés au Nouveau Testament de telle façon qu'ils
s
C'est ainsi que la formule «les juifs», dans saint Jean, désigne parfois, suivant
les contextes,
«les chefs des juifs»,
ou
«les
adversaires
de
Jésus»,
expressions
qui
expriment mieux la pensée de l'évangéliste et évitent de paraître mettre en cause le
peuple juif comme tel. Un autre exemple est l'usage des mots «pharisien» et «pharisaïsme» qui ont acquis une nuance surtout péjorative.
6
Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 16.
Secretariatus ad
Christianorum unitatem fovendam
11
semblent n'offrir qu'une religion de la justice seule, de la crainte et du
légalisme, sans appel à l'amour de Dieu et du prochain.
7
— Jésus, tout comme ses apôtres et un grand nombre des premiers
disciples, est né du peuple juif. Lui-même, en se révélant comme Messie
et F i l s de D i e u ,
8
porteur d'un nouveau message, celui de l'Evangile,
s'est présenté comme accomplissant et parachevant la Révélation antérieure. Et, bien que l'enseignement du Christ ait un caractère de
profonde nouveauté, il ne s'appuie pas moins, à maintes reprises, sur
l'enseignement de l'Ancien Testament. Le Nouveau Testament est profondément marqué par sa relation à l ' A n c i e n . Comme l'a déclaré le
e
I I Concile du Vatican : « Dieu, inspirateur et auteur des livres des deux
Testaments, s'y est pris si sagement que le Nouveau Testament était
caché dans l ' A n c i e n , et que l'Ancien devenait clair dans le Nouveau » .
9
En outre, Jésus fait usage de méthodes d'enseignement analogues à
celles des rabbis de son temps.
— En ce qui concerne le procès et la mort de Jésus, le Concile a
rappelé que « ce qui a été commis durant la passion ne peut être imputé
ni indistinctement à tous les juifs vivant alors, ni aux juifs de notre
temps )).
10
— L'histoire du judaïsme ne finit pas avec la destruction de Jérusalem, mais elle s'est poursuivie en développant une tradition religieuse
dont la portée, devenue, croyons-nous, d'une signification profondément différente après le Christ, demeure cependant riche de valeurs
religieuses.
— A v e c les prophètes et l'apôtre Paul, « l'Eglise attend le jour,
connu de Dieu seul, où tous les peuples invoqueront le Seigneur d'une
seule voix et " le serviront sous un même joug "
11
».
1 2
L'information au sujet de ces questions concerne tous les niveaux
d'enseignement et d'éducation du chrétien. Parmi les moyens d'information, ceux qui suivent ont une importance particulière :
— manuels de catéchèse;
— livres d'histoire;
7
Cfr. Deut. 6, 5; Lèv. 19, 18; Matt. 22, 34-40.
8
Cfr. Matt. 16, 16.
9
Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 16.
10
Decl. Nostra aetate, n. 4.
11
Soph. 3, 9.
12
Decl. Nostra aetate, n. 4.
Acta Apostolicae
78
Sedis - Commentarium
Officiale
— moyens de communication sociale (presse, radio, cinema, télévision).
L'usage efficace de ces moyens présuppose une formation approfondie des enseignants et des éducateurs, dans les écoles normales, les
séminaires et les universités.
On stimulera la recherche des spécialistes sur les problèmes touchant
le judaïsme et les relations judéo-chrétiennes, spécialement dans le domaine de l'exégèse, de la théologie, de l'histoire et de la sociologie. Les
instituts supérieurs de recherche catholiques, si possible en liaison avec
d'autres instituts chrétiens analogues, ainsi que les spécialistes, sont
invités à apporter leur contribution à la solution de tels problèmes. Là
où la chose est possible, on créera des chaires d'études juives, et l'on
encouragera la collaboration avec les savants juifs.
I V . ACTION SOCIALE ET COMMUNE
La tradition juive et chrétienne, fondée sur la Parole de Dieu, est
consciente de la valeur de la personne humaine, image de Dieu. L'amour
d'un même Dieu doit se traduire dans une action effective en faveur
des hommes. Dans l'esprit des prophètes, juifs et chrétiens collaboreront volontiers dans la poursuite de la justice sociale et de la paix, au
niveau local, national et international.
Cette action commune peut également favoriser grandement une
connaissance et une estime réciproques.
CONCLUSION
Le I I
e
Concile du Vatican a indiqué la voie à suivre dans la pro-
motion d'une fraternité profonde entre juifs et chrétiens. Mais il reste
encore beaucoup de chemin à parcourir.
Le problème des rapports entre juifs et chrétiens concerne l'Eglise
en tant que telle, puisque c'est en (( scrutant son propre mystère »
qu'elle est affrontée au mystère d'Israël. Il garde donc toute son importance, même dans les régions où il n'existe pas de communauté juive.
Ce problème a également un aspect œcuménique : le retour des chrétiens
aux sources et aux origines de leur foi, entée sur l'ancienne Alliance,
contribue à la recherche de l'unité dans le Christ, pierre angulaire.
Dans ce domaine, les évêques sauront prendre, dans le cadre de la
discipline générale de l'Eglise et de l'enseignement communément professé par son magistère, les initiatives pastorales opportunes. Us créeront,
Secretariatus ad
Christianorum unitatem fovendam
79
par exemple, au niveau national et régional, des commisisons ou secrétariats appropriés, ou nommeront une personne compétente chargée de
promouvoir la mise en œuvre des directives conciliaires et des suggestions proposées ici.
Au plan de l'Eglise universelle, le Saint-Père a institué, en date
du 22 octobre 1974, la Commission pour les relations religieuses avec
le judaïsme, rattachée au Secrétariat pour l'Unité des Chrétiens. Créée
en vue de promouvoir et de stimuler les
rapports
religieux
entre
juifs et catholiques, en collaboration éventuelle avec d'autres chrétiens,
cette commisison spéciale se tient, dans les limites de sa compétence,
à la disposition de tous les organismes intéressés, pour les informer et
les aider à poursuivre leur tâche en conformité avec les directives du
Saint-Siège; elle désire développer cette collaboration pour la mise en
œuvre effective et juste des orientations du Concile.
Donné à R o m e , le 1
JOHANNES
Card.
er
décembre 1974.
WILLEBRANDS,
Président de la Commission
Pierre-Marie de Contenson, O. P. Secrétaire
80
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
D I A R I U M ROMANAE CURIAE
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI ha nominato:
7 dicembre 1974. Il Eev.mo Mons. Colasuonno Francesco, Delegato Apostolico in Mozambico.
19
»
»
S. E. Mons. Del Giudice Antonio, Arcivescovo tit. di
Gerapoli di Siria, Nunzio Apostolico a Malta.
7 gennaio 1975. S. E. Mons. Rotunno Nicola, Arcivescovo tit. di Minori,
Nunzio Apostolico in Rwanda e in Burundi.
11
»
»
S. E. Mons. Mariani Giovanni, Arcivescovo tit. di Missua, Nunzio Apostolico in Venezuela.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
21 dicembre 1974. Mons. Tomko Josef, Sotto-Segretario della Sacra Congregazione dei Vescovi.
23
»
»
Gli E.mi Signori Cardinali: Parecattil Joseph, Arcivescovo di Ernakulam; Cordeiro Joseph, Arcivescovo di Karachi e Jubany Arnau Narciso, Arcivescovo di Barcellona; gli Ecc.mi Monsignori : Mihayo Mark, Arcivescovo di Tabora
e Arinze Francis, Arcivescovo di Onitsha, Membri del Segretariato per i Non Cristiani.
»
»
»
Il Rev.mo P. Cuoq Joseph P. B. e il Prof. Gutiérrez
García José Luis, Consultori del Segretariato
per i Non Cristiani.
1 gennaio 1975. Il Rev.do Mons. Bavdaz Vladislao, Capo ufficio nella
Segreteria di Stato.
16
»
»
Gli E.mi Signori Cardinali : Bertoli Paolo e Brandäo
Vilela Avelar, Consiglieri della Pontificia Commissione per l'America Latina.
}
NECROLOGIO
8 novembre 1974. Mons.
3 dicembre »
Mons.
17
»
» Mons.
30
»
»
Mons.
4 gennaio 1975. Mons.
Marie Alfred, già Vescovo di Cayenne.
Waters Vincent Stanislaus, Vescovo di Raleigh.
Almarcha Hernández Luis, già Vescovo di León.
Reiterer Charles, Vicario Apostolico di Kuching.
Calabretta Angelo, Vescovo tit. di Vergi.
An. et vol. LXVII
N. 2
28 Februarii 1975
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
ALACUNENSIS
Detractis nonnullis territoriis ab archidioecesi S. Salvatoris in Brasilia,
nova dioecesis constituitur « Alacunensis » nomine.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Qui summi Dei consilio universae christianorum familiae praesumus
patres atque pastores, in id sane operam Nostram omnem ac diligentiam
adhibemus ac paene dies noctesque consumimus, quo m o d o nempe Ecclesiae sanctae necessitatibus consulamus,
quam
Christus,
aeternus
hominum Redemptor, « acquisivit sanguine suo » (Act. 20, 28). Etenim
et N o s , sic ut beatissimum Paulum urget Christi caritas (cfr. 2 Cor. 5,
14) et stimulat. Quam ob rem, cum Venerabilis Frater noster Avelar
S. R. E. Cardinalis Brandâo Vilela, Archiepiscopus S. Salvatoris in
Brasilia, audita Conferentia Episcoporum, Apostolicae Sedi p r o p o suerit ut e suo territorio nova dioecesis constitueretur, Nos post exploratam sententiam Venerabilis Fratris Carmeli R o c c o , Archiepiscopi
titulo Iustinianopolitani in Galatia et in Brasilia Apostolici Nuntii,
haec decernimus. Ab archidioecesi S. Salvatoris in Brasilia municipia
haec detrahimus : Alagoinhas, Catú, Mata de S. J o â o , Inhambupe,
Ribeira do A m p a r o , Entre R i o s , Nova Soure, Conde, Itapicuru, Esplanada, R i o Real, Olindina, A p o r á , Po j u c a , Crisópolis, Satiro Dias, Teo6 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
82
doro Sampaio, Acajutiba, Aramari, Jandaira, Cipo, Itanagra, Oordeal
da S i l v a ; quibus novam dioecesim condimus Alacunensem cognominandam iisdemque terminandam finibus quibus municipia, e quibus coalescunt, ut lege civili uniuntur. Huius vero Ecclesiae Sedes episcopalis in
urbe collocabitur quam populus Algoinhas cognominat, cathedra vero
in templo S. Antonii Patavini, quod cathedrale erit c u m iuribus debitis. Dioecesim Alacunensem sufiraganeam constituimus metropolitanae
Sedis S. Salvatoris in Brasilia, sic ut eius Episcopum Metropolitae. Ad
maius cathedralis Ecclesiae decus, Canonicorum Collegium constituatur, iuxta morem in regione vigentem et normas opportuno tempore
edendas. Interim vero Consultores dioecesani deligantur, Episcopum
consilio atque opera iuvaturi. Mensam episcopalem efficient : Curiae
emolumenta, populi liberae collationes, pars bonorum quae ad Ecclesiam
S. Salvatoris in Brasilia pertinebant, scilicet ad canonis 1500 Iuris
Canonici praescripta. Ad Seminarii constitutionem quod attinet, ad
alumnorumque educationem regulae serventur Iuris Canonici, ratione
habita Decreti « Optatam totius » Concilii Vaticani I I , atque normae
quas Sacra Congregatio pro Institutione Catholica e d i d i t ; delecti vero
iuvenes R o m a m mittantur, in Pontificium Collegium Brasilianum, ecclesiasticis disciplinis imbuendi; item sacerdotes, ad studia altius perscrutanda. Clerus ita distribuatur, ut his Litteris ad effectum deductis,
Sacerdotes qui beneficium vel officium habeant ei Ecclesiae addicantur,
in qua id habeant; ceteri vero clerici et Seminari tirones ei, in qua
legitime degant. Documenta praeterea novam dioecesim spectantes, ad
eius Curiam mittantur, ibique religiose custodiantur in archivo rerum
religiosarum.
Ceterum haec omnia perfici curabit Venerabilis Frater Carmelus
R o c c o , cuius mentionem fecimus, factis ad hoc necessariis facultatibus,
vel per se ipse vel per alium. Re vero acta, documenta exarabit adque
Sacram Congregationem p r o Episcopis mittet. Contrariis nihil obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die duo de tricesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES C a r d . V I L L O T
Secretarius Status
SEBASTIANUS C a r d . B AGGIO
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Eugenius
Loco SB Plumbi
In Secret. Status tab., n. 269^68.
Sevi, Proton. Apost.
Acta Pauli Pp. VI
83
II
PICUENSIS
Detractis quibusdam territoriis a dioecesi Oeirensi, nova quaedam Sedes
episcopalis conditur in Brasilia « Picuensis » nomine.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Neminem latet quantopere conferat ad Ecclesiarum prosperitatem
forma earum exterior aptaque finium dispositio :
per quae nimirum
ampliora territoria in partes tribuuntur, et limites singularum circumscriptionum ecclesiasticarum accommodatius definiuntur, et sacri pastores, qui regant, numero accrescunt. Quam ob rem, cum Venerabilis
Frater Edilbertus Dinkelborg, Episcopus Oeirensis, in Brasilia, audita
Conferentia Episcoporum, ab hac Apostolica Sede petierit, ut ex Ecclesiae suae, nimium patentis, territorio alia dioecesis conderetur, N o s ,
ante auditis sive Venerabili Fratre Carmelo R o c c o , Archiepiscopo titulo
Iustinianopolitano in Galatia et in Brasilia A p o s t o l i c o Nuntio, sive
Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus Sacrae Congregationi pro Episcopis praepositis, sequentia decernimus atque iubemus. Municipia quae sequuntur, ut civili lege uniuntur, a dioecesi
Oeirensi detrahimus; quae s u n t : P i c o s , Itainopolis, Bocaina, S. José
do Piani, S. A n t o n i o de Lisboa, Jaicós, Simoes, Padre Marcos, Fronteiras, S. Juliäo, Ipiranga do Piauí, D o m E x p e d i t o Lopez, S. Cruz
do Piauí, Paulistana, P i o N o n o , Monsenhor H i p ó l i t o , Francisco Santos, atque ex iis novam dioecesim condimus, Picuensem appellandam;
cuius quidem dioecesis urbs caput P i c o s erit, in qua Episcopus c o m m o rabitur, cathedra in templo collocata quod populus « Nossa Senhora dos
Remedios » vocat, factis videlicet iuribus et honoribus talium templorum
propriis. Conditam praeterea Ecclesiam Sedi metropolitanae Teresianae suffraganeam subicimus, sic ut eius Episcopum Metropolitae illius
circumscriptionis. Canonicorum Collegium in nova dioecesi constituatur iuxta morem in regione vigentem atque normas suo tempore edendas.
Interea vero Consultores dioecesani deligantur, qui Episcopum consilio
et opere iuvent. Mensa, quae dicitur, Curiae emolumentis coalescat,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
84
populi collationibus, bonis quae ad dioecesim Oeirensem pertinebant,
pro rata parte, ad normam canonis 1500 O. I. C. Seminarium quod
attinet puerorumque formationem,
serventur
praescripta iuris com-
munis, ratione habita decreti « Optatam totius », atque regularum Sacrae Congregationis pro Institutione catholica. Delecti vero iuvenes suo
tempore R o m a m mittantur, ut in Collegio Piano Brasiliano philosophiae atque sacrae theologiae operam dent ; item sacerdotes studia complendi causa. Dioecesis Picuensis constitutione ad exitum deducta, eo
sacerdotes ei Ecclesiae adscripti censeantur, in qua officium vel beneficium habeant ; clerici vero eius atque Seminarii tirones, ei in qua
legitime degant. A c t a denique et documenta quae novam dioecesim quoque m o d o respiciant, ad eius Curiam cito mittantur, ibique religiose
serventur.
Ceterum has Litteras Nostras Venerabilis Frater Carmelus R o c c o ,
cuius meminimus, ad exitum adducet, factis ad id necessariis potestatibus ; qui sane poterit alium, si visum fuerit, legare, m o d o in ecclesiastica dignitate constitutum virum. Res vero cum acta fuerit, documenta exarentur, quorum exempla sincere scripta ad Sacram Congregationem p r o Episcopis cito mittantur.
Contrariis nihil obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die duo de tricesimo mensis Octobris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus Nostri decimo secundo.
IOANNES Card. V I L L O T
Secretarius Status
SEBASTIANUS C a r d . B A G G I O
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
Iosephus Del Ton, Proton. Apost.
Eugenius Sevi, Proton. Apost.
Loco £ß Plumbi
In Secret. Status tab., ». 269469.
Acta Pauli Pp. VI
85
III
S. FERDINANDI APURENSIS
Praelatura Sancti Ferdinandi Apurensis in Venetiola ad gradum dioecesis
attollitur, nomine immutato.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sancti Ferdinandi Apurensis religiosas res una cum civilibus recentiore hoc tempore feliciter crevisse cum sit Nobis notum, sententiam
accipiendam esse libenter putavimus Venetiolae sacrorum Antistitum
atque prolatum ab iisdem votum, ut eadem ad dioecesis gradum et dignitatem eveheretur. Quare, pro certo sane habentes in animarum bonum
id esse cessurum, post auditum hoc super negotio Venerabilem Fratrem
Antonium Del Giudice, Archiepiscopum titulo Hierapolitanum in Syria
atque in Venetiolana Republica Apostolicum Nuntium, sequentia decernimus. Praelaturam S. Ferdinandi Apurensis in dioecesium numerum
recensemus, immutata appellatione finibusque. Episcopi sedes in urbe
vulgo San Fernando ponatur, episcopalis vero magisterii cathedra in
templo ibidem D e o dicato in honorem Sancti Ferdinandi Regis, quod
cathedralis sacra aedes erit, iustis cum iuribus. Episcopo autem, praeterquam quod debita iura damus, obligationes etiam imponimus, resid e n t e m Episcoporum propria. Novam praeterea dioecesim suffraganeam
facimus metropolitanae Sedi Caracensi, sic ut Episcopum eiusdem Metropolitae. Mandamus insuper ut, quoadusque Canonicorum Collegium
per alias sub plumbo Litteras non condatur, consultores dioecesani
deligantur, ad normam iuris ; ut, ad Seminarii exstructionem quod attinet sacrorumque alumnorum institutionem, serventur praescripta iuris
canonici, prae oculis habitis normis Decreti Concilii Vaticani II « Optatam totius » et Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica regulis. Selecti vero iuvenes R o m a m mittantur, in Pontificium Collegium
Pianum Latinum Americanum, philosophicis theologicisque disciplinis
imbuendi; ut, dioecesi rite constituta, praelaturae clerus novae dioecesi addictus eo ipso censeatur; ut mensa episcopalis Curiae bonis efficiatur, fidelium sponte oblatis pecuniis atque aliis, quae ad praelaturam
pertinebant,
bonis.
Haec
quae praescripsimus
ad effectum
adducat
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
86
Venerabilis Frater Antonius Del Giudice, quem diximus, vel ab eo delegatus sacerdos, ad Sacramque p r o Episcopis Congregationem congrua
documenta de more mittat, signata sigilloque impressa.
Has vero Litteras Apostolicas sive nunc sive in posterum ratas esse
volumus, contrariis nihil obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die duodecimo mensis Novembris,
anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus
Nostri duodecimo.
IOANNES Card. V I L L O T
SEBASTIANUS C a r d . B A G G I O
Secretarius Status
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s. n.
Loco £& Plumbi
In Secret. Status tab., n. 269967.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Templum B. M. V. vulgo « Virgen del Coro » appellatae, in dioecesi
S. Sebastiani, ad Basilicae Minoris dignitatem attollitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Q u o in honore Beatissima V i r g o
Maria, Dei Mater generisque humani decus ac praesidium, in Hispaniarum finibus habeatur, qua praecipua colatur religione significanter
ostendunt frequentissima ibi locorum in eiusdem laudem dicata templa,
simulacra, imagines.
Quae inter, illam merito annumeremus oportet
sacram aedem, in dioecesi S. Sebastiani extantem, quam vulgus — Virgen del Coro — appellat. In ea enim, quae pulchra in pulcherrima urbe
patet, non solum religiosarum civiliumque rerum recordationes exsistunt
antiquissimae et insignes, verum etiam, quod longissime probatur, sive
sacerdotes sive laici ordinis fideles, Dei quidem gloriam animorumque
utilitatem quam qui maxime persequentes, egregia pastoralia incepta
actuose ineunt ac perficiunt. Cumque igitur venerabilis Frater Hyacin-
Acta Pauli Pp. VI
87
thus A r g a y a Goichoechea, Episcopus Sancti Sebastiani, suo suorumque
fidelium nomine Nos rogavisset, ut templum quod diximus basilicae
minoris nomine ac iure donaremus, de sententia Sacrae Congregationis
pro Cultu Divino deque apostolica Nostra potestate, paroecialem sacram aedem Sanctae Mariae vulgo — Virgen del Coro — his Litteris
perpetuumque in modum ad titulum et dignitatem Basilicae minoris
evehimus, omnibus datis iuribus et privilegiis liturgicis, quae huius
gradus templis rite competunt, servatis tamen iis, quae iuxta decretum
— De titulo Basilicae minoris — , die vi mensis Iunii, anno MCMLVIII,
datum, servanda sunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Ceterum
volumus ut hae Litterae Nostrae religiose serventur suosque effectus
sive nunc sive in posterum habeant.
Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn mensis Februarii, anno Domini M C M L X X I I I , Pontificatus Nostri decimo.
© ALOISIUS
Card.
TRAGLIA,
S. R. E. Cancellarius
Loco £& Sigilli
In Apost. Cane, tab., vol. II, n. Ifi.
II
Templum B. M. V. in Hispanica urbe Játiva exstans ad Basilicae Minoris
gradum evehitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Beatae Mariae Virgini dicatum
templum, quod in Hispanica urbe Játiva excelsum et magnificum exstat,
dignum omnino est quod Basilicae minoris titulo decoretur; huiusmodi
enim dignitatem sive eiusdem antiquitas postulat, sive a Summis Pontificibus, Nobis haud exclusis, per saeculorum decursum peculiaria tributa iura et privilegia, sive praesertim religiosae pietatis incepta, quae
ad christianorum coetuum utilitatem fovendam provida ac sollerti industria et opera inibi ineuntur. Quapropter, votis et precibus perlibenter
concedendum esse putavimus Venerabilis Fratris Iosephi Mariae García
Lahiguera,
Archiepiscopi Valentini,
qui suo quidem atque civitatis
cleri populique nomine a Nobis petiit ut sacrae illius aedis honori
provideremus,
nova eademque amplissima dignitate concessa; maxi-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
88
mopere scilicet ille confidit, ut nonnisi magno cum animorum proventu
id esset eventurum.
De sententia igitur Sacrae Congregationis pro
Cultu D i v i n o , deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, harum
Litterarum vi perpetuumque in m o d u m templum quod diximus in urbe
Játiva B. M. V. V i r g i n i dicatum ad titulum ac dignitatem Basilicae
minoris evehimus, cunctis adiectis iuribus liturgisque privilegiis, quae
templis hoc nomine insignibus rite competunt ; servatis tamen iis, quae
iuxta decretum — De titulo Basilicae minoris —, datum die vi mensis
Iunii, anno M C M L X V I I I , servanda sunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Ceterum volumus ut hae Litterae Nostrae religiose serventur
suosque effectus sive nunc sive in posterum habeant.
Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v n
mensis Novembris, anno M C M L X X I I I , Pontificatus Nostri decimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco © Sigilli
In Secret.
Status tab. n. 2^6058.
III
Beata Virgo Maria Immaculata a Sacro Nomismate Patrona principalis
confirmatur dioecesis Tacuarembianae.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Quamquam adversa christianae Rei
publicae tempora Ecclesiam sanctam interdum multis onerant malis,
pietas tamen egregia erga Virginem Mariam, Christi Matrem castissimam, eandemque principem christiani populi custodem, animum Nostrum erigit, omnium fidelium hic in terris patris atque pastoris. Nam
sancta et intemerata religio erga almam Dei parentem, tum est ipsa
praedicanda ob excelsam dignitatem; tum praesidia tutissima affert
Christianis; tum etiam ad virtutem vehementer movet per singularis
beatae Virginis innocentiae considerationem.
Quam ob rem, cum Venerabilis Frater Michael Balaguer, Episcopus
Tacuarembianus, electionem B. M. V. a sacro Nomismate, quam populus suae dioecesis pia religione prosequitur, tamquam praecipuae totius
dioecesis Patronae probaverit, atque petierit ad normam Instructionis
Acta Pauli Pp. VI
89
« De Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis », n. 30, ut auctoritate Nostra probationem hanc
confirmaremus, Nos, iis ratis habitis quae Sacra Congregatio pro Cultu
Divino factis a Nobis facultatibus statuerit, admotae expostulationi
libenter concedimus.
Quapropter decernimus, ut Beata Maria V i r g o Immaculata a sacro
Nomismate patrona principalis dioecesis Tacuarembianae sit atque declaretur, cum iuribus et privilegiis Liturgicis quae iuxta rubricas huiusmodi Patronis conceduntur, contrariisque nihil obstantibus.
Ceterum in spem venimus, fore, ut per hoc impensius Christi religio
sancta foveatur cultusque Virginis floreat.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Novembris, anno MDCCCCLXXIV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco £& Sigilli
In Secret. Status tab., n. 269083.
IV
In Mozambico conditur Delegatio Apostolica
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — In vertice sacerdotalis auctoritatis
divino consilio collocati, atque ad Abraham similitudinem (cfr. Gen.
17, 5) patres multarum gentium constituti, nulli sane diligentiae parcimus, ut sancta Christi fides atque religio, qua nihil carius, et iis
populis, quibus nondum innotuit praedicetur, et apud eos, qui christiano nomine censentur ac religionis nostrae saeptis continentur, spei
salutis aeternae participes, crescat adolescat, floreat.
Ad quam rem cum visum sit valde utile esse, si in Africae regione
quam Mozambico cognominant, Apostolica Delegatio constitueretur :
id enim necessitudines illius populi cum Apostolica Sede constringeret ;
re bene considerata, Nostra potestate haec decernimus.
In regione Mozambico Apostolicam Delegationem condimus, cuius
caput erit urbs vulgari lingua Lourenço Marques, in qua Apostolicus
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
90
Delegatus et domicilium collocabit, factis nempe iuribus, officiis, privilegiis ceterisque, quae tales Sedes spectant.
Contrariis nihil obstantibus.
Ceterum volumus, ut Litterae Nostrae hae sive nunc sive in posterum
ratae habeantur, suosque effectus promereant.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die x v n
mensis
Novembris,
anno
MDCCCCLXXIV,
Pontificatus
Nostri
decimo
secundo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco $& Sigilli
In Secret. Status tab., n. 269729.
V
Sacra aedes « Do Senhor Bom Jesus » in dioecesi Taubatensi, in Brasilia,
ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Quanta pietate Ecclesia sancta
catholica per longas hominum aetates Christi, Dei Filii adorandi, bonitatem erga nos sponsae more prosecuta fuerit qui redimendis hominibus in has terras descendit et crucis supplicia tulit, tum liturgica
monumenta ostendunt, quae cuique patent ; tum tributus ab ipsa sacro
Cordi cultus, amoris fonti perenni ; tum denique imagines ac templa
immensae Salvatoris Nostri caritati sacra. Decet enim homines quantum maxime possunt, si non parem meritis, at pro suo tamen studio
debitam Deo gratiam referre. Quandoquidem ergo Venerabilis Frater
Franciscus B o r ja Do Amaral, Episcopus Taubatensis, proprio nomine
itemque cleri atque populi suae dioecesis id petiisset, ut templum seu
sanctuarium « Do Senhor B o m Jesus », ut populus cognominai, apud
Tremembé, in sua dioecesi situm, ad dignitatem Basilicae Minoris eveheretur, bene fieri censuimus, si admotae expostulationi concederemus.
Nam non solum eadem sacra aedes est arte, magnitudine, memoriis
insignis, sed est etiam egregiae pietatis domicilium ac meta ad quam
populi multi, summa religione erga Christum, properant, Eius benevolentiam impetraturi aut gratias de beneficiis acturi. Qua re,
spe
ductis fore, ut flamma fidei alatur copiosius, placet Nobis, iis probatis
91
Acta Pauli Pp. VI
quae Sacra Congregatio pro Cultu Divino hac de re statuerit, templum
(( Do Senhor B o m Jesus », de quo diximus, ad dignitatem Basilicae
Minoris tollere, cum iuribus atque liturgicis concessionibus debitis,
servatis tamen, quae iuta Decretum « De titulo Basilicae Minoris »,
die vi mensis Iunii, anno MDCCCCLXVIII, factum, servanda sunt. Ceteris
minime obstantibus.
Datum R o m a e , apud S . Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die x x i n
mensis
Novembris,
anno
MDCCCCLXXIV,
Pontificatus
Nostri decimo
secundo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco @ Sigilli
in Secret. Status tab., n. 269292.
EPISTULA
Ad E.mum P. D. Paulum S. R. E. Cardinalem Zoungrana, Uagaduguensem
Archiepiscopum, septuagesimo quinto expleto anno ex quo Evangelii praecones in Superioris Voltae regionem pervenerunt.
Le 22 janvier 1900, les Pères de la Société des Missionnaires d'Afrique,
poursuivant l'immense tâche entreprise par le Cardinal Lavigerie avec
les encouragements de nos Prédécesseurs, arrivaient à Koupéla, au
cœur du pays mossi. Pauvres comme de bons messagers du Christ,
1
mais riches de leur foi, ne se laissant pas rebuter par les inévitables
difficultés, soucieux de comprendre et de servir les populations, ils
jetaient les bases de l'évangélisation du vaste territoire appelé à former
un jour la Haute-Volta.
La ténacité de cette poignée d'hommes courageux, bientôt rejoints
par d'autres valeureux apôtres, devait amener la minuscule communauté chrétienne des débuts à s'accroître progressivement en taille et
en qualité. Premier Vicaire Apostolique de la région, Mgr Joanny
Thévenoud laissait le souvenir d'un évêque infatigable, intrépide, aux
initiatives vraiment clairvoyantes et totalement consacré à sa mission.
Bobo-Dioulasso devenait à son tour un pôle de rayonnement pour la
1
Cfr. Mt. 10, 9-10.
92
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Bonne Nouvelle, puis Nouna, K o u d o u g o u et Ouahigouya en 1947. Neuf
diocèses attestent aujourd'hui la vitalité de cette chrétienté. Au milieu
des autres croyants dont les traditions religieuses et le sens du sacré
s'enracinent à un niveau très profond, elle fait rayonner le témoignage
de sa foi au Sauveur et l'engagement d'amour que celle-ci entraîne.
Aussi tenons-Nous à nous associer d'une manière tout à fait particulière aux célébrations qui commémoreront, les 16, 17, 18 et 19
janvier 1975, un événement aux conséquences si importantes pour votre
pays et, dans un sens, pour l'Eglise universelle.
Nous rendons grâces au Seigneur pour tant de bienfaits répandus
pendant ces soixante-quinze ans sur ses Fils voltaïques, de plus en plus
artisans de leur propre évangélisation.
V o i c i en effet que le zèle des missionnaires a fait germer et mûrir
un laïcat conscient de ses responsabilités, avide de les exercer, qui
prend sa part dans la catéchèse,
le catéchuménat,
les mouvements
d'apostolat, l'enseignement scolaire et professionnel, la promotion des
œuvres charitables, sanitaires et sociales, l'organisation des communautés chrétiennes, le dialogue avec les autres communautés humaines
et les Autorités de l'Etat.
V o i c i que sur ce terrain bien préparé un clergé très dynamique se
consacre, sans mesurer sa peine, à semer la Parole de Dieu, à éveiller
la foi, à susciter de nouveaux disciples. F o r m é lui-même aux meilleures sources de la spiritualité sacerdotale, par des maîtres aussi dévoués que désintéressés, il permet de mesurer le travail considérable
accompli en faveur des vocations dans plusieurs institutions dont la
plus ancienne, le Petit Séminaire de Pabré, a largement donné ses
preuves depuis maintenant un demi siècle. Et Nous formulons le vœu
que grandisse encore la coopération entre tous les prêtres présents
dans le pays, pour que l'évangélisation porte tous ses fruits.
V o i c i que la vie religieuse implantée par divers Instituts a su se
développer également chez vous. Ensemble, contemplatifs et actifs,
originaires du territoire ou ayant quitté volontairement les leurs pour
se mettre au service de leur patrie d'adoption, ils illustrent, en vue du
R o y a u m e futur, ce que fut le don total du Verbe Incarné, Parmi eux,
il faut citer les deux Congrégations spécifiquement
africaines :
les
Sœurs de l'Immaculée Conception elles aussi jubilaires, et les Sœurs
de l'Annonciation.
V o i c i qu'un épiscopat presque entièrement autochtone assume à présent la conduite de la pastorale. Résolument lancés dans la voie de la
Acta Pauli Pp. VI
93
collaboration, ces évêques constituent pour Nous et pour d'autres un
exemple de l'unité et de l'efficacité souhaitées par le Concile Vatican II
pour les Conférences episcopales. Au sein du continent africain en pleine
eclosión, ils offrent leur concours généreux au jaillissement d'entreprises de toute sorte. Enfin Nous ne saurions passer sous silence l'aide
empressée que vous nous donnez, cher Frère, en vertu de la charge
cardinalice que Nous fumes heureux de vous confier il y a dix ans.
Oui, Nous rendons grâces au Seigneur en évoquant le chemin parcouru avec Lui et pour Lui. Et Nous voudrions que vous portiez à
chacun des fidèles de Haute-Volta les paroles qu'à travers vous Nous
leur adressons d'un cœur affectueux, en cette mémorable circonstance.
C'est d'abord, dans le cadre de l'Année Sainte, un appel au renouveau intérieur, à la purification et à la sainteté. Jamais, sans l'esprit
d'abnégation qui les animait et sans le zèle qui les brûlait, les premiers
envoyés du Christ dans votre pays n'auraient pu faire œuvre durable.
Ils souffraient de leur dénuement mais ils s'en réjouissaient,
partageaient ainsi un peu mieux la condition du Maître.
2
car ils
T o u t en
essayant d'augmenter les faibles moyens dont vous disposez, Nous espérons donc que vous conserverez tous précieusement votre ardeur apostolique, que vous la ferez grandir encore, et que l'Eglise entière en
profitera.
Nous vous encourageons aussi à poursuivre avec persévérance l'expression du message évangélique dans la culture et la mentalité africaines. Entendons-nous : il ne s'agit pas ici de construire une doctrine
nouvelle, non plus que d'inventer hâtivement des transpositions qui
laisseraient de côté le sens profond de l'enseignement du Christ. Nous
professons fermement au contraire que cette Révélation universelle, qui
nous est venue de l'Orient et s'est répandue en Afrique dès les tout premiers siècles de notre ère — sou venez-vous de l'Evangéliste saint Marc
en Egypte, de saint Augustin d ' H i p p o n e —, Nous professons que cette
Révélation universelle est et doit rester, dans son esprit comme dans
sa lettre, la source toujours actuelle de la foi. Mais ce fut et ce sera
à l'avenir la tâche des chrétiens de trouver, grâce à une meilleure étude
du génie de leur propre civilisation, les formes, les symboles, voir les
rites qui répondront davantage au besoin religieux et à l'âme de leurs
contemporains.
Nous voulons croire pour terminer que la magnifique contribution
2
Cfr. Mt. 8, 20.
Acta Apostolicae
94
Sedis - Commentarium
Officiale
apportée par nos Fils voltaïques — dont personne n'ignore l'ingéniosité
et le goût de l'effort — au développement de leur pays et, plus largement,
des pays environnants, ne fera que croître dans les années futures. Il
y a là un devoir pour chacune des consciences. Il y va de la fidélité au
commandement d'amour donné par le Seigneur. Comment un chrétien
digne de ce nom pourrait-il s'abstenir de lutter de toutes ses forces pour
l'élévation du niveau de vie, et le bonheur humain et spirituel de son
prochain? Bien au contraire, il lui faut se trouver au premier rang de
ceux qui travaillent dans ce but, surtout lorsque les ressources du territoire ne sont pas abondantes. A plus forte raison lorsque des catastrophes naturelles aussi terribles que celle qui s'est abattue récemment
dans toute la zone sahélienne — ses conséquences, hélas, durent toujours
ont fait des ravages dans beaucoup de familles, décimé les troupeaux,
assené des coups très sévères à l'essor espéré pour l'économie. A v e c
vous, Nous avons souffert dans ces moments d'angoisse. P o u r vous
Nous souffrons encore, et Nous prions Dieu de vous donner l'énergie
indispensable aux bâtisseurs de la Cité de demain, plus heureuse, plus
juste et plus fraternelle.
A u x Autorités civiles qui prendront part aux cérémonies annoncées,
à vos nombreux invités, aux représentants des communautés non catholiques de votre pays, vous ne manquerez pas de transmettre notre salut
respectueux et cordial. V o u s remercierez aussi, avec les mots les plus
chaleureux, les nombreux missionnaires qui ont pris la relève de leurs
anciens et ont hérité de leur amour pour vos compatriotes : ce doit
être leur fête, à un titre spécial. Et vous direz à vos Frères dans l'épiscopat, au clergé et au peuple fidèle, avec quelle dilection Nous pensons
à eux et Nous les bénissons.
Que la Paix de N o ë l soit sur vous, et qu'elle vous comble au-delà de
tout désir !
Du Vatican, le 23 Décembre 1974.
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp. VI
95
ALLOCUTIONES
I
Membris Commissionis pro religiosis necessitudinibus cum Hebraeismo
fovendis. *
Messieurs,
Membres catholiques et juifs du Comité de liaison entre l'Eglise
catholique et le Judaïme mondial, vous avez décidé, il y a un peu plus
d'un an à Anvers, de tenir à E o m e votre quatrième session annuelle.
Nous nous réjouissons de cette décision de vous réunir pour cette fois
dans la ville qui est le centre de l'Eglise catholique : elle a rendu possible cette rencontre fraternelle de ce matin.
Votre session a lieu peu de temps après que Nous ayons crée, au
mois d'octobre dernier, une Commission de l'Eglise catholique pour les
relations religieuses avec le Judaïsme, dont le premier acte important a
été la publication, il y a quelques jours, des « Orientations et Suggestions » pour l'application de la Déclaration conciliaire « Nostra Aetate »
dans le domaine des relations judéo-chrétiennes.
Nous ne revenons pas ici sur le détail de ce document qui est adressé
aux fidèles de l'Eglise catholique par l'autorité centrale de celle-ci et
qui a sans doute été, avec la question des Droits de l'homme et d'autres
problèmes encore, l'un des objets d'étude et de réflexion commune auxquels votre session a été consacrée.
Ce texte évoque les difficultés et confrontations, avec tout ce qu'elles
ont pu avoir de regrettable, qui ont marqué les relations entre chrétiens
et juifs au cours de ces deux mille années. Si ce rappel est salutaire et
indispensable, il ne faudrait pas oublier qu'il y a eu aussi entre nous,
au cours des siècles, autre chose que des affrontements. Ils sont encore
nombreux ceux qui peuvent témoigner de ce qui a été fait par l'Eglise
catholique durant la dernière guerre, à R o m e même, sous l'impulsion
énergique du Pape Pie X I I — Nous en sommes témoin —, et par nombre
d'évêques, de prêtres et de fidèles de divers pays d'Europe, pour arracher, souvent au péril de leur vie, des Juifs innocents à la persécution.
Par ailleurs, en regardant l'ensemble de l'histoire, comment ne pas
noter les rapports trop peu remarqués bien souvent, entre la pensée
juive et la pensée chrétienne. Rappelons ici seulement l'influence exer* Die 10 mensis ianuarii a. 1975.
Acta Apostolicae
96
Sedis - Commentarium
Officiale
cée à diverses époques dans les milieux les plus élevés de la réflexion
chrétienne par la pensée du grand Philon d'Alexandrie, considéré par
saint Jérôme comme « le plus expert parmi les juifs », jugement repris,
entre autres, par le docteur franciscain Bonaventure de Bagnoregio.
Mais, précisément, puisque l'Eglise catholique vient de commémorer,
en même temps que le septième centenaire de la mort de saint Bonaventure de Bagnoregio, celui du philosophe et théologien si renommé
saint Thomas d ' A q u i n , décédé comme Bonaventure en mille-deux-cent
soixante-quatorze, il N o u s vient tout naturellement à l'esprit les nombreuses références de notre Docteur Angélique à l'œuvre du savant
rabbin de Oordoue mort en Egypte à l'aube du treizième siècle, Moshé
ben Maïmon, en particulier à ses explications sur la Loi mosaïque et
les préceptes du Judaïsme.
De son côté, la pensée de Thomas d ' A q u i n devait se répandre à son
tour dans la tradition scolaire du judaïsme médiéval :
comme l'ont
montré par exemple les recherches des professeurs Charles Touati, de
l ' E c o l e des Hautes Etudes de Paris, et Joseph Sermoneta, de l'Université Hébraïque de Jérusalem, il y a eu dans l'Occident latin, à la fin
du treizième siècle et au quatorzième, toute une école thomiste juive.
Il ne s'agit là que de quelques exemples parmi bien d'autres. Ils
témoignent qu'il y a eu, à diverses époques, à un certain niveau, une
vraie et profonde estime mutuelle et une conviction que nous avions
quelque chose à apprendre les uns des autres.
Nous formons, Messieurs, le souhait sincère, que d'une façon appropriée à notre époque et donc dans un champ qui déborde en quelque
sorte le domaine limité des échanges purement spéculatifs et rationnels,
un véritable dialogue s'instaure entre le judaïsme et le christianisme.
V o t r e présence ici, comme représentants, parmi les plus autorisés,
du judaïsme mondial, témoigne que ce souhait personnel trouve en vous
quelque écho. Les termes en lesquels Nous l'exprimons, l'assistance du
dévoué Cardinal Président de la Commission pour les relations religieuses avec le Judaïsme, celle de nos frères dans l'épiscopat, l'Archevêque de Marseille et l'Evêque de Brooklyn, vous disent assez avec
quelles loyauté et décision collégiale l'Eglise catholique désire que se
développe actuellement ce dialogue avec le Judaïsme auquel nous a
convié le Deuxième Concile du Vatican par la déclaration « Nostra
aetate ».*
1
Cfr. n. 4.
Acta Pauli Pp. VI
Nous espérons qu'un tel dialogue,
97
mené dans un grand respect
mutuel, nous aidera à nous mieux connaître et nous conduira aussi les
uns et les autres à mieux connaître le Tout Puissant, l'Eternel, à suivre
plus fidèlement les voies que nous a tracées Celui qui, selon les paroles
2
du prophète Osée, est au milieu de nous le Saint, qui n'aime pas à
détruire.
Nous osons penser que la récente réaffîrmation solennelle du rejet
par l'Eglise catholique de toute forme d'antisémitisme, et l'invitation
que Nous avons lancée à tous les fidèles de l'Eglise catholique de se
mettre à l'écoute pour « apprendre à mieux connaître par quels traits
essentiels les juifs se définissent eux-mêmes dans leur réalité religieuse
vécue )), posent du côté catholique les conditions de développements
bénéfiques, et Nous ne doutons pas que, pour votre part, vous correspondrez, selon vos propres perspectives, à notre effort qui ne peut avoir
de sens et de fécondité que dans la réciprocité.
Dans la perspective de sympathie et d'amitié que Nous avons évoquée devant le Sacré Collège le 23 décembre dernier, Nous formons
pour vous-mêmes ici présents, Messieurs, et pour vos familles, mais
beaucoup plus largement encore pour le peuple juif tout entier, nos
meilleurs souhaits de bonheur et de paix.
II
Ad Excellentissimos Viros e Legatorum Coetu apud Sedem Apostolicam,
novo ineunte anno Beatissimo Patri fausta ac felicia ominantes. *
Excellences et chers Messieurs,
Nous sommes très reconnaissant aux illustres membres du Corps
diplomatique accrédité près le Saint-Siège de leur présence et des
aimables vœux qu'ils viennent de Nous exprimer par la voix de leur
Doyen, au seuil de la nouvelle année que la Providence nous a donné
de commencer. Et à notre tour Nous présentons nos souhaits à chacun
de vous, à vos familles, aux Chefs d'Etat et à tous les peuples que
vous représentez.
Votre
interprète éloquent a voulu,
avec
des expressions et des
pensées particulièrement riches, souligner le haut symbolisme — ou
2
11, 9.
* Die 11 mensis ianuarii a. 1975.
7 - A. A. S.
98
Acta Apostolicae Sedis -- Commentarium Officiale
plutôt l'un des symbolismes — du rite de l'ouverture de la P o r t e Sainte
que Nous avons eu le bonheur d ' a c c o m p l i r la nuit de Noël, en présence
des représentants
des
Etats
qui entretiennent
des
rapports
officiels
avec le Siège Apostolique.
C'est un événement de caractère religieux,
qui s'est proposé de
rappeler au monde catholique — et avec lui à tous ceux qui, sur la
terre, sont sensibles aux valeurs spirituelles et morales que le message
chrétien, à tant d'égards, possède en c o m m u n avec les autres confessions religieuses — de rappeler le devoir du renouveau intérieur et
de la réconciliation : réconciliation avec Dieu avant tout, dans l'intimité de son propre cœur et de sa propre conscience, et puis —• conséquence inévitable en même temps que condition nécessaire — réconciliation avec tous nos frères, dans les rapports de la vie sociale.
Et précisément sous ce dernier aspect, comment un tel rappel de
caractère religieux et moral pourrait-il ne pas avoir également une
influence sur la vie et les rapports de cette grande famille des peuples
que vous Nous rendez idéalement présents en ce moment?
Le message de réconciliation qué l'Eglise catholique adresse à
l'humanité en cette Année Sainte Nous semble même revêtir une particulière importance pour la Communauté internationale, comme aussi
pour les peuples qui vivent dans les diverses communautés nationales
et pour les groupes qui les composent.
Nous ne vous cacherons pas, Excellences et chers Messieurs, que
notre regard ne peut aujourd'hui se
poser
sans
une préoccupation
croissante sur les développements d'une situation mondiale qui nous
semble — à Nous et à bien d'autres — aller en se détériorant progressivement, jusqu'à faire dire par certains que nous vivons le passage
d'une phase d'après-guerre à une phase d'avant-guerre.
Si cette façon de voir correspond à la réalité, Nous n'avons pas
besoin de vous en souligner, à vous qui êtes experts de tels problèmes,
la portée redoutable et même effrayante.
N'a-t-on pas constaté en effet, jusqu'à maintenant, une sorte de
convergence de jugements — et de craintes — sur ce que pourrait signifier
pour le monde l'éclatement d'un conflit qui — si on ne réussissait pas
à le maintenir dans des proportions toujours très douloureuses, certes,
pour qui en est victime, mais du moins territorialement limitées — deviendrait presque inévitablement — par sa gravité et par son extension — atomique?
Cette « terreur »,
dont on essaie laborieusement
d'assurer une sorte « d'équilibre », a même été et est couramment
Acta Pauli Pp. VI
considérée
comme
la
principale,
sinon
99
peut-être
Punique
garantie
contre des aventures qui paraîtraient elles-mêmes trop périlleuses à
ceux qui se sentiraient, par hypothèse, suffisamment forts pour espérer
pouvoir les surmonter en survivant à leurs adversaires.
Le Saint-Siège, vous le savez, ne s'est jamais montré enthousiaste
pour la formule de « l'équilibre de la terreur », comme moyen de sauvegarder la paix.
Sans méconnaître les avantages pratiques,
même
s'ils sont seulement négatifs, que cette formule peut temporairement
présenter, elle a toujours paru, à ce Siège Apostolique, trop éloignée
du fondement moral sur lequel, seul, peut se développer la p a i x ; trop
dispendieuse, vraiment, par la compétition continuelle qu'elle entraîne
pour s'égaler et se dépasser dans les domaines de la force et des armements, trop dispendieuse, répétons-le, en moyens et en énergies qui
devraient au contraire être consacrés à ces buts bien différents que
sont le bien-être et le progrès pour tous les peuples; anti-éducative
pour les concepts de concorde et d'entente mutuelle ; rempart trop
fragile, enfin, contre le surgissement des tentations de prédominance
et de violence qui, même par les réactions justifiées de défense qu'elles
provoquent ou, parfois, par danger d'un calcul erroné pour en prévenir les manifestations que l'on craint de voir tourner à son désavantage, sont à l'origine de tant de situations de tension et de conflit.
Une telle fragilité est malheureusement confirmée par la situation
actuelle, à laquelle Nous avons fait allusion.
Nos vœux de paix, traditionnels en cette période du Nouvel An
encore baignée de la lumière de Noël, quasi spontanés en raison de la
présence d'une assemblée aussi remarquable de personnes dont la mission spécifique est justement de prévenir et de résoudre malentendus
ou conflits et d'assurer entre les Etats des relations bonnes ou au moins
correctes, nos vœux de paix se font cette année plus vifs, plus insistants,
plus urgents, presque implorants.
Implorants envers Dieu, auteur de la paix ; mais implorants aussi
envers les hommes, en particulier ceux qui ont davantave la possibilité
-— et sur lesquels pèse donc davantage la responsabilité — d'agir en ce
domaine.
A la voix de la force — qui semble vouloir encore essayer de mettre
en valeur ses progres arguments pour la solution violente, ou au moins
coercitive des problèmes d'intérêts et de droits qui se sont progressivement reformés depuis la conclusion du dernier conflit mondial et qui,
petit à petit, sont en train de devenir plus intextricables encore — il
Acta Apostolicae Sedis -
100
Commentarium
Officiale
faut opposer inlassablement la voix forte et sereine de la raison, cette
voix que la diplomatie sage et bonne a pour fonction et mission particulière de ne pas laisser intimider par la ruse d'autrui ou affaiblir par
sa propre méfiance, pour qu'elle ne risque pas de se trouver étouffée à
l'improviste par le crépitement des armes.
Oui, le monde a besoin — et aujourd'hui plus encore peut-être que
dans les années passées — de l'action courageuse et persévérante d'une
sage diplomatie, vouée à la sauvegarde de la paix dans toute sa dimension, dans ses causes et dans les conditions qui la rendent possible
et sûre.
Nous félicitons tous ceux qui œuvrent dans ce sens, et Nous avons
eu à plusieurs reprises l'occasion de le dire directement dans les rencontres qu'il Nous a été donné d'avoir, récemment encore, avec quelques-uns de ces (( artisans de paix ». Nous les exhortons aussi à ne pas
perdre courage face aux difficultés, mais à multiplier leurs efforts, dans
un engagement inlassable, avec ténacité, lucidité et sagesse, en croyant
aux raisons humaines de la justice, fondement de toute paix véritable
et solide. Nous vous assurons enfin que le Siège Apostolique a toujours
la ferme volonté de donner à la cause de la paix et à ce qui s'y rapporte,
non
seulement
son appui moral,
mais encore
toute l'aide
concrète
possible.
Nous croyons que là réside la signification profonde et l'importance
du fait que le Saint-Siège soit accepté et reconnu, avec une déférence
quasi universelle, c o m m e membre de la Communauté internationale.
Nous voyons là, pour notre part, un des buts essentiels des rapports
diplomatiques que le Saint-Siège entretient et continue à développer
avec un nombre toujours croissant d'Etats.
Nous
voudrions
profiter
aussi
de
la
circonstance
pour
rappeler
quelques réflexions que Nous avons eu déjà plus d'une fois l'occasion
d'exprimer au sujet de ce qu'il est convenu d'appeler « la diplomatie
d u Saint-Siège » .
Elle n'est pas inspirée par un souci de prestige humain, par un
désir de s'affirmer
ou d'intervenir dans des domaines étrangers par
nature à l'Eglise catholique. Elle n'est donc pas l'expression d'un esprit
non-évangélique. Elle n'est pas en contradiction avec la mission évangélisatrice de l'Eglise : encore moins peut-elle viser à créer des difficultés
ou des empêchements à cette mission.
Bien au contraire, le but premier et fondamental de cette diplomatie
est d'assurer à l'Eglise, à ses possibilités de vie et d'action, partout et
Acta Pauli Pp. VI
101
en toute situation historique, politique ou sociale, à sa liberté légitime,
un service fidèle, même si ce service n'est pas toujours facilement ni
toujours correctement perçu. La qualité première et essentielle requise
de tous ceux qui sont appelés à ce service est donc une foi solide, avec la
volonté d'exercer ainsi, de manière sincère et désintéressée, leur propre
ministère ecclésial.
Mais ce service de l'Eglise n'est pas sans rapport avec les intérêts
de la société civile elle-même. Non seulement pour la « paix religieuse »
à laquelle il est ordonné, en faisant reconnaître les droits de la religion
et en respectant en même temps les compétences légitimes et les buts
propres, nobles et nécessaires, de l'Etat ; mais aussi pour la garantie
qu'un développement harmonieux des activités de l'Eglise offre à la
formation du sens civique et moral des citoyens, à la paix de la vie en
commun et à la, coopération pour le juste progrès de la collectivité
nationale.
Il est un engagement, cependant, que le Saint-Siège et sa diplomatie font particulièrement leur. C'est celui qui concerne les (( droits
de l'homme », déjà reconnus et affirmés par les Etats et par leurs
organisations
supranationales.
A
leur
respect
et
à
leur
promotion
toujours plus complète, l'Eglise catholique offre la collaboration exigée
par la fidélité à sa doctrine et rendue pins précieuse par l'universalité
de sa présence et de son action.
Sur la vaste scène du monde contemporain, le Saint-Siège veut être
un facteur de vie internationale, moderne et pacifique, dans la fidélité
à ses propres principes et en même temps dans la loyauté envers les
autres membres de la communauté des nations, même si sur des problèmes cruciaux les positions respectives ne coïncident pas toujours
totalement. Il prône une diplomatie tendue en avant pour affronter
efficacement les problèmes toujours nouveaux et toujours plus complexes qui se posent à lui, tels ceux de la population, de la faim, de
l'écologie, et cela dans un esprit de justice et de coopération, non de
compétition et, encore moins, de domination.
En d'autres termes, le Saint-Siège entend agir avec force afin que
des sentiments puissants de solidarité et de fraternité se substituent aux
sentiments, toujours présents comme une menace permanente à la cohabitation pacifique des peuples, d'égoïsme de nation, de groupe, de race
ou de culture.
En d'autres termes encore, et pour revenir au symbole évoqué par
votre eminent interprète, le Saint-Siège veut appeler les hommes et les
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
102
Officiale
peuples à ne pas s'enfermer sur eux-mêmes en considérant seulement
leurs intérêts particuliers, mais à ouvrir les portes de la compréhension et du cœur aux droits, aux besoins, aux justes et légitimes attentes
et aspirations des autres, de tous les autres, même de ceux qui sont
moins proches, ou qui, du fait de leurs faiblesses, ne peuvent appuyer
leur revendications par des menaces.
Ceci nous amène, comme il se doit, à ne point nous limiter, dans
notre appel à une action opportune et efficace en faveur de la paix, à la
considération des seules zones du monde où la situation semble pouvoir
élargir les risques de conflit à des régions beaucoup plus vastes, jusqu'à
entraîner les grandes Puissances elles-mêmes et leurs alliés. Nous pensons ici au Moyen-Orient, sur lequel tant de fois Nous sommes revenu et
revenons encore, et aux complications nouvelles et sans cesse plus menaçantes apportées par ce qu'on appelle la guerre des sources d'énergie ;
Nous renouvelons notre appel à affronter ces situations complexes, non
seulement avec sagesse et clairvoyance, mais dans un esprit de justice,
d'équité, et de respect des règles du droit des peuples.
Il y a d'autres points dans le monde où la paix ne règne pas et où
les populations continuent à souffrir des horreurs de la guerre, de la
pauvreté, de la faim, de la misère, et cela devant une opinion publique
sinon indifférente, du moins bien tiède, fatiguée ou distraite par d'autres préoccupations. Nous faisons nôtre leur voix qui appelle la tranquillité et la justice. Notre pensée rejoint en particulier les régions du
Viet-Nam — qui a été durant si longtemps le centre de l'attention du
monde — et de la République Khmère. Ces pays voient ces jours-ci se
rallumer de façon menaçante des foyers non éteints d'hostilité et de
guérilla,
tendant
à mettre en
péril
un
équilibre
demeuré
instable,
même là où toutes les parties responsables s'étaient engagées, par des
accords explicites, à normaliser progressivement une situation depuis
trop longtemps bouleversée. Plût au ciel que la conscience du monde se
garde d'oublier ou de se désintéresser d'une tragédie que son prolongement ne rend pas moins douloureuse !
Que s'ouvrent les portes de la compréhension et du cœur également
à l'intérieur de chaque nation, là où des situations de conflit ou de
tension continuent à créer des représailles non moins graves, des agitations et de lourdes répressions !
Nous voudrions que l'appel lancé par Nous pour l'Année Sainte
porte beaucoup de fruits de réconciliation, de générosité et de pardon.
Puisse-t-il du moins amener tout le monde à réfléchir sérieusement au
Acta Pauli Pp. VI
103
devoir imprescriptible de ne jamais oublier, même lorsque s'affrontent
des positions diverses ou lorsque s'opposent des intérêts divergents, le
respect dû aux droits fondamentaux et à la dignité de la personne
humaine, même à l'égard de l'adversaire, et même aussi, avec la prudence qui s'impose, à l'égard du coupable.
Notre entretien ne peut se terminer sans une claire parole d'optimisme. Nous parlons de cet optimisme chrétien que nous devons avoir :
il est en effet le fruit de la confiance dans l'action bénéfique dé la Providence divine, qui domine l'histoire et à laquelle nous présentons, dans
la prière, les vœux de l'humanité entière qui aspire à la paix et à la
justice, à la sérénité de la vie, au bien-être, au progrès moral, culturel,
social, comme le désire tout membre de la grande famille humaine.
Nous voulons aussi parler de cet optimisme humain, qui vient de ce que
l'on considère les possibilités et la bonté foncière du genre humain, sa
volonté de réaliser sur la terre, avec la collaboration de tous, son rêve
pour les hommes d'une vie digne d'être vécue.
Peut-être est-ce une espérance plus qu'une prévision? Disons que
c'est un vœu. Le vœu que Nous exprimons, par votre intermédiaire, à
toute la Communauté des peuples, et Nous lui adjoignons ceux que
Nous formulons pour chacun de vous et pour votre haute mission.
Que le Tout-Puissant les e x a u c e !
III
Sodalibus Primarii Consilii Italicae Actionis Catholicae. *
Siamo assai lieti di ricevere questa mattina i membri del Consiglio
Nazionale dell'Azione Cattolica Italiana, venuti con Monsignor Maverna, Assistente Ecclesiastico Generale, e col Prof. Agnes, Presidente
Nazionale. È un'udienza molto significativa, crediamo, perché ha luogo
all'inizio d e l l ' A n n o Santo, mentre ferve il lavorìo di formazione apostolica in tutte le sezioni della vostra benemerita Associazione : e ci
pare perciò di ricevere, con voi, tutta la grande e sempre diletta famiglia dell'Azione Cattolica Italiana. Si rinnova così per il nostro cuore
la consolazione di altri indimenticabili incontri precedenti.
Vi diciamo ancora una volta la nostra fiducia e la nostra speranza,
nel nome di Cristo e della Chiesa. Vediamo sempre nell'Azione Catto-
* Die 11 mensis ianuarii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
104
lica una organizzazione necessaria e piena di promesse d'un Laicato cattolico volontario, scelto, attivo, per la cooperazione con la Gerarchia
della Chiesa : e ciò qualifica e distingue il posto che avete nella Chiesa.
A b b i a m o tracciato, nel settembre del 1973, come un (( decalogo » di
questa vostra presenza nella Chiesa, traendone i motivi dalla ricca
tessitura dottrinale e pratica delle norme dettate per l ' A z i o n e Cattolica.
1
Vi saranno, forse, suggeriti dall'esperienza, dei ritocchi e dei perfezionamenti da fare allo Statuto di questa fedele e forte istituzione : ma
desideriamo intanto accennare e sviluppare uno di quei punti,
già
allora trattati, che riteniamo importantissimo per la sua consistenza e
per la sua attività : intendiamo lo spirito di comunione, che nasce dalla
consapevolezza della parte di responsabilità che avete nella Chiesa.
1. Participatione alla missione della Chiesa
Come battezzati, avete ricevuto la vocazione di partecipare attivamente alla missione affidata da Cristo alla sua Chiesa. E questa missione è grandiosa : la Chiesa, infatti, procedente dall'amore dell'Eterno
Padre, fondata nella storia da Cristo Redentore, riunita nello Spirito
Santo, ha per finalità l'universale salvezza degli uomini, in m o d o che
operando come fermento e come anima della società, la rinnovi in
2
Cristo e la trasformi in famiglia di D i o . Questa missione di salvezza
è realizzata dalla Chiesa per mezzo di tutti i suoi membri : il recente
Sinodo ha infatti riaffermato che il compito della evangelizzazione spetta
a tutti i fedeli. Tutti, senza distinzione, sono effettivamente mossi dallo
Spirito Santo a dare testimonianza a Cristo e al suo V a n g e l o , secondo
la precisa promessa del Signore : « Quando verrà il Consolatore che io
vi manderò dal Padre, lo Spirito di verità che procede dal Padre, egli
mi renderà testimonianza : e anche voi mi renderete testimonianza » .
3
Noi siamo certi che siete consapevoli della priorità dell'evangelizzazione
nell'ora presente, e vi esortiamo a darle il valido contributo del vostro
apostolato laicale : ma proprio questa consapevolezza esige il primo
dovere di comunione, quella con lo Spirito Santo, fonte e ispiratore
della (( testimonianza » che tutti i fedeli, nelle varie tappe della storia,
sono chiamati a dare al Cristo.
1
Cfr. A.A.S. 65 (1973), pp. 535-543.
2
Cfr. Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 40; Const
dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 1.
3
Io. 15, 26-27.
Acta Pauli Pp. VI
105
2. Comunione con lo Spirito Santo
È lo Spirito che guida la Chiesa nella sua fedeltà all'opera di evangelizzazione : come abbiamo sottolineato nella recente Esortazione A p o stolica sulla riconciliazione all'interno della Chiesa per la degna celebrazione d e l l ' A n n o Santo, « occorre, perciò, che tutti i fedeli, per cooperare ai disegni di D i o nel mondo, perseverino nella fedeltà allo
Spirito Santo, il quale unifica la Chiesa nella comunione e nel mini4
stero )). Pertanto, si esige soprattutto dagli iscritti dell'Azione Cattolica, che ha per fine immediato l'evangelizzazione nel mondo contemporaneo, una stretta comunione di vita e di dipendenza dallo S p i r i t o ;
comunione esigente e al tempo stesso feconda, alimentata dalla luce
5
della fede e dalla meditazione della Parola di D i o , aperta ai segni dei
tempi e alle necessità dell'ora, e specialmente docile alle divine chiamate. L ' A z i o n e Cattolica, fin dai suoi primi inizi, ha preparato tanti
laici generosi, uomini e donne, che pur nell'impegno assorbente della
professione e del lavoro hanno saputo tenere l'orecchio attento alla
voce che li chiamava alla santità e questo è stato il segreto della sua
fioritura e del suo straordinario incremento.
3. Apertura alla realtà presente
La fondamentale fedeltà, comunione allo Spirito Santo non può
peraltro dimenticare la conoscenza della realtà, anzi la esige. Occorre
conoscere le persone e le correnti di opinione, i gruppi sociali e le
realtà collettive. Non intendiamo tanto una conoscenza teorica, quanto
una conoscenza di vita. L'apostolo vuol essere il fermento nella società,
ma si sa che la prima condizione perché il lievito sia efficace è quella di
restare unito alla massa. Non è soltanto, questa, una responsabilità
pedagogica, ma evangelica. La Chiesa vi chiede di assumere le vostre
responsabilità nel mondo contemporaneo conservando la vostra identità,
ma essendo intimamente presenti alla vita sociale, culturale, politica e
economica dei connazionali, senza tuttavia dimenticare la dimensione
universale delle varie realtà e la comunità internazionale dei popoli.
L'apostolato di Azione Cattolica si realizza nelle comunità ecclesiali
e in quelle di ambiente. Partecipare e collaborare alla missione della
Chiesa significa offrire agli uomini il messaggio e la grazia di Cristo, e
altresì « animare e perfezionare l'ordine temporale con lo spirito evan4
Adh. Ap. Paterna cum benevolentia, n. 2, A.A.S. 67 (1975), pp. 9-10.
s
Cfr. Decr. de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, n. 4.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
106
6
gelico )). Si richiede necessariamente la comunicazione della Parola e
dei Sacramenti, la formazione cristiana e la testimonianza della vita
per essere fermento e anima cristiana della società. Vi è qui un servizio
e un programma permanente di apostolato. E la comunione allo Spirito
porta all'unione vitale con Cristo, come quella dei tralci alla vite.
7
È qui il significato profondo d e l l ' A n n o Santo, che deve condurre tutti
i figli della Chiesa a quella riconciliazione profonda con D i o e con i
fratelli, e a quel rinnovamento generoso, da noi voluto come suo scopo
essenziale.
8
4. Comunione con la Gerarchia
Ma voi siete inseriti nella Chiesa, e vi siete volontariamente offerti
alla collaborazione nell'apostolato laicale proprio per aiutare la Chiesa
a realizzare la sua missione nel mondo con sempre maggiore efficacia
pastorale. Ora, il vostro apostolato si caratterizza come collaborazione
all'apostolato gerarchico e come partecipazione attiva alla missione
stessa della Chiesa : ecco perciò la necessità di una seconda vitale comunione, quella con la Gerarchia, esercitata con spirito di fraterno e
fattivo servizio.
La Chiesa, per mezzo dei suoi Pastori, vi fa particolare fiducia nell'esercizio del vostro apostolato, e ad essa dovete rispondere con una
profonda fedeltà. Questa, radicalmente, non è che l'altra faccia della
fedeltà allo Spirito, che diffonde nel cuore dei figli della Chiesa la fede,
la speranza e la carità. Questa stessa fedeltà esige di riconoscere coloro
che lo spirito Santo ha posto a pascere la Chiesa di D i o
9
e a dare
impulso all'unità dell'apostolato. Tale fedeltà esige altresì che l'apostolato laicale sia esercitato in perfetta sintonia di pensiero e di operazione, e in piena conformità col Magistero.
Ora, a Pietro e al Collegio dei Vescovi, unito con lui, è stato dato
il carisma dell'insegnamento autentico della Parola di D i o , e del principio dell'unità. Ma lo Spirito Santo concede a sua volta ai fedeli doni
o carismi particolari, ordinati al bene degli uomini e a edificazione
della Chiesa. Il Concilio Vaticano II ha messo bene in luce che « dall'aver ricevuto questi carismi, anche i più semplici, sorge per ogni credente il diritto e il dovere di esercitarli ... nella comunione con i fratelli
6
Decr. de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, n. 5.
7
Cfr. Io. 15, 4 ss.
8
Cfr. Bolla Apostolorum limina, 23 maggio 1974, 1: .A.A.S. 56
9
Cfr. Act. 20, 28.
(1974), pp.
292-294.
Acta Pauli Pp. VI
107
in Cristo, soprattutto con i propri pastori, che hanno il compito di giudicare sulla loro genuinità e uso ordinato, non certo per estinguere lo
Spirito, ma per esaminare tutto e ritenere c i ò che è buono )).
10
La
fedeltà all'elemento essenziale, che oggi è richiesta all'Azione Cattolica,
al di là dei necessari adattamenti alle esigenze culturali e sociologiche
di oggi, sta proprio qui : nel riconoscere lealmente :
a) l'esistenza dei diversi carismi e delle diverse funzioni, sia dei
Vescovi, ai quali spetta, essenzialmente, « santificare », « docere » e
« r e g e r e » il P o p o l o di D i o in cammino, come del laicato, il quale ha,
in m o d o particolare, il compito di far passare ed incarnare il divino
Messaggio, ricevuto da D i o mediante i Pastori, nel vivo delle realtà
quotidiane, anche temporali ;
b) e la necessità che questi diversi carismi e funzioni, si congiungano nello sforzo di rendere la testimonianza del Vangelo al mondo e
di operare, in Cristo, l'elevazione della realtà terrena verso D i o .
Tale congiunzione dovrà sempre rispettare la specificità dei suddetti
carismi e funzioni, nonché il loro rispettivo ordine : ma solo in questa
armonia sta il segreto della fecondità dell'azione apostolica. Non potremo noi, in quest'Anno Santo, avanzare in spirito di collaborazione
e di comunione ecclesiale, riconoscendo umilmente e in evangelica lealtà
i carismi dei Vescovi e dei sacerdoti, da una parte, e quelli dei laici dall'altra, come complementari, armoniosi e convergenti nell'opera dell'apostolato? Offriamo alla vostra situazione e vocazione di apostoli di
Azione Cattolica questo tema di riflessione, che ci sembra molto importante nel momento presente.
Entro questa prospettiva ecclésiale, e alla luce del Concilio Vaticano I I , si possono fare ulteriori progressi, senza equivoci né ambiguità, nel senso di una maggiore autonomia nell'esercizio delle responsabilità di un laicato maturo, che offre al tempo stesso una collaborazione leale e molto qualificata con la Gerarchia nell'opera della evangelizzazione, di cui essa ha la primaria responsabilità.
Tale atteggiamento sarà certo da attuare su vari piani : esso sarà
anzitutto comunione con i Pastori, in unità di dottrina — nello studio
assiduo e attento della Scrittura, dei documenti conciliari (specie quelli
sull'apostolato dei laici, non mai abbastanza approfonditi), nonché degli
atti del Magistero pontificio ed episcopale — e in unità di amore, nella
certezza che l'unione alla Gerarchia è il mezzo voluto da Cristo per
10
Decr. de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, n. 3.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
108
Officiale
assicurare la fondamentale unione c o l Padre celeste. Si realizzerà poi
una comunione sul piano delle diocesi, in collaborazione fattiva e intelligente dei vari organi per studiare accuratamente i progetti di azione,
e metterli in pratica con tempestività, con scioltezza di movimenti, con
saggia fantasia di iniziative e di interventi,
senza dimenticare l'esi-
genza di contatti vivi degli organi nazionali c o n le diocesi e le associazioni diocesane, mediante un dinamico programma di visite nelle e tra
le singole Chiese locali. Né vogliamo dimenticare la comunione che è
profondamente utile tra le varie branche nazionali e diocesane dell'Azione Cattolica, attuando pienamente la nota dell'unitarietà, che ora
distingue i vostri Statuti; né la comunione tra di voi stessi, membri
della Presidenza, del Consiglio e del Centro Nazionale, la quale deve
tradursi in stima vicendevole, in dialogo costruttivo e aperto, in carità
di fraternità
11
per edificare la Chiesa.
E c c o , carissimi figli, quanto abbiamo desiderato oggi di dirvi. Ma
non vorremmo terminare senza una parola di dovuto riconoscimento
ad un aspetto concreto del lavoro compiuto dall'Azione Cattolica. V o gliamo dire il costante impegno della promozione del laicato cattolico,
che essa è andata realizzando dappertutto. Essa, in realtà, ha suscitato
nella Chiesa numerose iniziative del laicato, lo ha aiutato a prendere
coscienza della sua maggiore età senza minimizzare i suoi diritti né i
suoi doveri, e in diverse occasioni e in vari modi ha spinto i laici ad
assumere le proprie responsabilità nella Chiesa e nel mondo. Basterebbe questo per dire che il bilancio d e l l ' A z i o n e Cattolica è altamente positivo e degno di ogni elogio.
Dunque, avanti, nel nome del Signore ! N o n vi spaventino né tanto
meno paralizzino le odierne difficoltà. Guardate con realismo al presente
e con speranza all'avvenire ! Con la luce della fede e con lo slancio
dell'amore si vincono l'indifferenza, l'inerzia, la paura e ogni sorta di
ostacoli. Con l ' A p o s t o l o P a o l o vi ripetiamo : « D i o non ci ha dato uno
Spirito di timidezza, ma di forza, di amore e di saggezza » .
1 2
E con voi
preghiamo lo Spirito Santo, affinché vi assista con i suoi doni, e vi
infonda sempre gioia, coraggio e ottimismo.
E vi impartiamo la nostra Benedizione Apostolica, che estendiamo,
in voi e per voi, a tutta la grande famiglia dell'Azione Cattolica, col
nostro augurio più fervoroso di un nuovo balzo in avanti nel suo lavoro
di testimonianza cristiana nel m o n d o .
11
12
Cfr. Rom. 12, 10.
2 Tim. 1, 7.
Acta Pauli Pp. VI
109
IV
Romanae Civitatis Magistro et Administratorum Coetui, novo ineunte
anno Beatissimo Patri fausta ominantibus. *
Si rinnova oggi la sincera, reciproca soddisfazione di questo consueto e gradito scambio di auguri all'inizio dell'anno nuovo. È l'incontro del V e s c o v o di R o m a con i responsabili della civica amministrazione dell'Urbe unica al mondo ; e nelle sue parole, Signor Sindaco,
per le quali Le esprimiamo la nostra riconoscenza, abbiamo sentito
vibrare la comune consapevolezza della singolarità e
della gravità
dell'immane compito, che grava sulle vostre spalle. Comprendiamo le
vostre preoccupazioni, vi siamo vicini con tutta la nostra sollecitudine,
disposti, non da oggi, a fare quanto è nelle nostre possibilità e competenze per contribuire, come dicevamo nello scorso anno, « sul piano
pastorale che è specificamente nostro ... al benessere della città, alla
sua coscienza civile, morale e religiosa, alla sua costante elevazione sul
piano umano e spirituale, conforme alla sua vocazione storica e alla
sua funzione secolare X ) .
1
L'udienza di quest'anno avviene in un momento particolare, che
non possiamo non rilevare subito, cogliendo la condizione storica e
spirituale che ce ne fa obbligo ; è infatti in corso l ' A n n o Santo, cominciato con i migliori auspici per la frequenza continua e già cospicua di
pellegrini, che, come sappiamo, frequentano ogni giorno i sacri riti
indetti nelle quattro Basiliche e negli altri luoghi di preghiera di R o m a .
A b b i a m o ancora nel cuore l'immagine splendida e commovente del rito
di apertura della Porta Santa, di cui siamo stati, per ineffabile grazia
del Signore, l'umile strumento, come già il nostro Predecessore P i o X I I ,
di v. m., venticinque anni fa, e gli altri Pontefici che, via via nel corso
dei secoli, sono stati i protagonisti di una così semplice, eloquentissima, straordinaria cerimonia. Quest'anno, il concorso, non ancor mai
verificatosi in tale proporzione, dei mezzi audiovisivi ha fatto convergere
si può ben dire gli occhi di tutto il mondo verso la Basilica di San Pietro :
e perciò ancora una volta è stata al centro dell'attenzione universale
questa nostra R o m a , la città fatale, portatrice di un destino sovrumano nella sua vicenda umana, nella sua significanza giuridica, nella
sua missione unificatrice, guidata da D i o al suo supremo compimento
con l'accoglimento e l'irradiazione del Vangelo, mediante la funzione
* Die 18 mensis ianuarii a. 1975.
1
A.A.S. 66 (1974), p. 78.
110
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
da Cristo stesso affidata a Pietro, p r i m o V e s c o v o , che da qui ancora
parla al mondo per annunciare il Nome nel quale, soltanto, gli uomini
possono essere salvati.
2
1 mesi che seguiranno vedranno accrescersi il numero dei romei,
che sulle orme della fede dei Padri, verranno a questa città per il
Giubileo : e noi, mentre vi ringraziamo sinceramente per quanto farete
per rendere più confortevole ai pellegrini di ogni p o p o l o e continente il
loro soggiorno romano, ci permettiamo di ripetervi quanto ci stia a
cuore che la città, pur consapevole delle sue enormi difficoltà di carattere amministrativo, urbanistico, scolastico, igienico-sanitario, eccetera,
e orientata concordemente in tutte le sue componenti responsabili a risolverle, dia a questi nostri fratelli l'immagine fedele delle sue tradizioni
sacre, del suo vivo senso familiare, della sua ospitalità generosa, della
sua gentilezza accogliente e incoraggiante, della sua serietà morale. I
pellegrini hanno il diritto di attendersi tutto questo, anche perché essi
associano al pensiero della Città tutto il bagaglio ideale delle loro
cognizioni sacre e profane, insieme con l'ottimismo della loro speranza,
delle loro legittime attese. R o m a è anch'essa una città dell'anima, ove
i pellegrini devono trovarsi di casa. Come ha delicatamente scritto un
moderno autore tedesco, saggista e romanziere, a chi ha visitato R o m a
(( rimane una eternamente durevole aspirazione di rivederla, che è più
di ogni pienezza, una nostalgia di R o m a come immagine di quel desiderio di un ritorno a casa, che è stato deposto nel cuore dell'uomo » .
3
Non sono sognatori o utopisti c o l o r o che vengono qui a visitare i
monumenti di R o m a antica, a pregare nelle Basiliche e chiese sacre
alle memorie insanguinate degli apostoli e dei martiri, a compiere le
traiettorie obbligate di un pellegrinaggio che è spirituale prima d'essere geografico; ma sono persone, voi lo sapete, che vengono a ritemprare lo spirito alle sorgenti stesse della fede cristiana, che ha in Pietro
il confessore e il garante attraverso i s e c o l i ; esse vengono al centro da
cui trae conforto e incoraggiamento ogni certezza.
A questa visione di serenità e di
speranza fanno
riscontro
pur
troppo, fenomeni molto preoccupanti e penosi, quali l'aumento impressionante della criminalità e di ogni genere di violenza, le pressioni
faziose esercitate per intimorire e soffocare la voce di quanti non sono
reputati partecipi di proprie ideologie, la situazione terroristica che si
vuol introdurre dappertutto, perfino nelle scuole, la sfacciata esibizione
2
3
Cfr. Act. 4, 12.
Werner Bergengruen, Römisches Erinnerungsbuch, Abschied,
Herder 1949.
Acta Pauli Pp. VI
111
specialmente della corruttela morale, e via di seguito. Sono tutti problemi gravi, che non rammentiamo solo per i riflessi negativi che possono avere per R o m a per la celebrazione d e l l ' A n n o Santo, solo temporanea, ma per il suo proiettarsi nel domani, per la sicurezza dei suoi
cittadini, per la libera crescita della sua gioventù, per la sanità delle
sue famiglie. Non vi è il tempo né è il momento di soffermarsi oltre
su fenomeni tanto dolorosi, anche perché nobilissimi sforzi si stanno
compiendo da chi di dovere per trovarvi gli efficaci rimedi : ma se vi
abbiamo accennato, è per l'amore che portiamo a questa nostra Città,
alla quale,
anche per il tramite dei nostri collaboratori sul
piano
pastorale, va tutta la nostra sollecitudine di padre e di V e s c o v o : è per
il desiderio di vederla operosa, unita, sicura, in costante progresso
sociale, economico, culturale; è per supplicare tutte le forze valide e
sane a reagire in maniera compatta, convinta, generosa, richiamandosi
a quella fedeltà ai princìpi religiosi e morali, che soli possono far
grande un popolo.
Siamo disposti per parte nostra, ripetiamo, a dare tutto il nostro
possibile contributo per un'opera ormai indilazionabile : e chiediamo
al Signore Gesù, per intercessione di Maria Salus Populi Romani, e
dei Santi Apostoli Pietro e Paolo, la forza e l'assistenza necessaria
perché anche la nostra diletta R o m a sappia produrre quei frutti di
riconciliazione e di rinnovamento, che l ' A n n o Santo propone a tutti
gli uomini di buona volontà.
A Lei, Signor Sindaco, all'intera Amministrazione Capitolina, ai
collaboratori, nonché a tutta la popolazione, che rappresentate davanti
ai nostri occhi, impartiamo di cuore l ' A p o s t o l i c a Benedizione.
V
Excellentissimae Dominae Bernardillae Olowo, Ugandensis Reipublicae
cum auctoritate Legato, Summo Pontifici Litteras concrediti muneris
testes tradenti. *
Your
Excellency,
We have great pleasure in welcoming y o u to the Vatican and in
receiving the Letters by which y o u are accredited as Ambassador
Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Uganda to the
H o l y See.
* Die 23 mensis ianuarii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
112
Uganda is particularly dear to the Catholic Church since it is one
of the foremost Christian nations of Eastern Africa and one which, in
its Martyrs, has given witness to the supreme values of the spirit.
It
is likewise especially dear to us because of our visit there some years
ago : we cherish the memories of that visit and of the pilgrimage which
we made to the shrine of Naniugongo.
Y o u understand therefore the
special welcome we nave for y o u as the représentative of your Country.
We thank y o u for the assurance y o u have given us that the Government and people of Uganda esteem and fully support our efforts
to promote peace and the spiritual and moral maturity of mankind.
F o r our part we take this occasion to reaffirm the commitment of the
Church to work loyally, through her institutions,
for the integral
good of the en tire Nation. As we said in our address to the Parliament
of Uganda during our visit to the country : " T h e r e is ... a programme
of the temporal order which the Church fosters today, not her programme, but your own ; and to it she intends to give her moral support
and also, as far as possible, her practical support : that is, the programme of the development of peoples
We are very glad
to hear
y o u express satisfaction
assignaient as Ambassador to the H o l y See.
with
your
W h i l e we wish y o u every
happiness and success in this post, we also assure y o u of our prayers
for yourself and your Country.
Appréciative of the greetings which y o u have kindly presented to
us on behalf of His Excellency the President of Uganda, we ask you
to convey to him and to the other Authories of the Nation our own
good wishes for the human and spiritual progress of
the beloved
Ugandan people.
VI
In Basilica S. Pauli Apostoli in Via Ostiensi, cum ritus celebraretur ad
unitatem Christianorum implorandam. *
Fratelli!
La festività odierna, che ci fa celebrare ancor oggi, a distanza di
secoli, la conversione di San Paolo, vera svolta decisiva nella storia
della diffusione della fede cristiana e nella formazione organica della
Chiesa nascente, è tema di meditazione e di preghiera troppo grande,
* Die 25 mensis ianuarii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
113
e, per fortuna, a voi tutti ben noto, perché questa nostra breve e semplice parola osi tradurlo in linguaggio adeguato. La ricchezza stessa
dei motivi ispiratori di alti pensieri, relativi a questo luogo privilegiato,
ce ne fa ostacolo : parlare di San Paolo, in questa basilica ! sopra la
tomba di Lui, qualificato nella iscrizione, laconica ed eloquente ad un
tempo, della lapide che ne custodisce le reliquie, semplicemente : « apostolo e martire » ! e come potremmo tacere l'elogio di questo santuario,
cui un monastero fiancheggia e custodisce, evocatore di tante memorie
storiche e sante? e come sfuggire alle reminiscenze personali, che a
questo sacro e complesso edifìcio, cordialmente ci uniscono? N o n è
dimenticanza il nostro silenzio, ma piuttosto atto contemplativo d'amorosa devozione; non senza qualche recente paterna afflizione.
Un altro tema, come voi sapete, si sovrappone al culto che oggi
vogliamo rendere a San P a o l o ; tema che dal culto medesimo trae, ad
onore dell'Apostolo stesso, ispirazione e conforto ; è il tema della unità
fra i Cristiani, unità vera e completa, quale, specialmente dopo il Concilio, andiamo meditando e cercando di ricomporre per comune letizia
nella sua integrità. Ed anche su questo tema la legge della discrezione
ci impone di accennarvi solamente ; e lo facciamo limitandoci a confidare
a voi i due sentimenti fondamentali che in ordine ad esso sono nel
nostro animo, e che questo luogo benedetto rende in questo momento
dominanti. U n o è un sentimento di tristezza, l'altro di speranza.
Perché di tristezza? come può
il pensiero
della ricomposizione
dell'unità fra tutti i seguaci di Cristo ispirare tale sentimento? Oh ! la
ragione è perfino t r o p p o evidente.
Ed è ragione molteplice.
Primo, perché questa unità ancora non è stata ricomposta. Il che
riporta nel nostro spirito una ovvia e dolorosa memoria, la memoria
storica. Cristo ha fondato un'unica Chiesa. San P a o l o , ci ha lasciato
quasi un suo impegno testamentario :
« siate solleciti a conservare
l'unità dello spirito nel vincolo della p a c e ; un c o r p o solo, un solo
spirito, come in unica speranza siete stati c h i a m a t i ; uno è il Signore,
1
una la fede, uno il battesimo; uno I d d i o e padre di tutti ... w. Come
abbiamo potuto dividerci in m o d o tanto grave, tanto molteplice, tanto
duraturo? E come non soffrire per un tale stato di cose, che per tanti
aspetti concreti dura tuttora?
1
Ef. 4, 3-6.
8 - A. A. S.
Noi cattolici
abbiamo certamente in
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
114
c i ò la nostra parte di colpa, anche essa varia e diuturna ; come non
sentirne dolore e rimorso?
Secondo. Come superare le difficoltà per una riconciliazione? A l t r o
motivo per la nostra riflessione. N o i vediamo gli ostacoli grandi, che
sembrano insuperabili. Si tratta di uno stato di fatto grave, che perviene ad intaccare la stessa opera di Cristo. Il Concilio Vaticano II
afferma con lucidità e fermezza che la divisione dei cristiani « danneggia
la santissima causa della predicazione del Vangelo ad ogni creatura » ,
2
danneggia così l'opera della riconciliazione di tutti gli uomini.
La divisione fra i cristiani riesce pertanto a ledere e talvolta persino
a mortificare la fecondità della predicazione cristiana, a far perdere di
efficacia l'azione di riconciliazione con D i o che la Chiesa ha come missione di continuare fino alla fine dei tempi.
Per questo nell'indire
l ' A n n o Santo abbiamo creduto necessario far notare a tutti i fedeli del
mondo cattolico che « la riconciliazione di tutti gli uomini con D i o ,
" nostro Padre ", dipende infatti dal ristabilimento della comunione fra
c o l o r o che già hanno riconosciuto ed accolto nella fede Gesù Cristo
c o m e il Signore della misericordia, che libera gli uomini e li unisce
nello Spirito di amore e di verità )).
3
Infatti, come possiamo testimoniare con coerenza che D i o ci ha
riconciliati a Lui se non mostriamo anche che siamo riconciliati fra noi
credenti e battezzati nel suo nome? Ed è anche per questo che « ristabilire l'unità nella piena comunione ecclesiale è responsabilità ed impegno d i tutta l a Chiesa » .
4
Terzo. In questi ultimi anni si sono fatti passi mirabili verso la
riconciliazione in differenti direzioni; tutti lo sanno e lo v e d o n o ; e
certamente tutti ne esultiamo. Ma per ora nessun passo è giunto alla
meta ! Il cuore, che ama, è sempre frettoloso ; se la nostra fretta non è
esaudita, l'amore stesso ci fa soffrire. N o i comprendiamo l'inadeguatezza dei nostri sforzi.
Noi intravediamo le leggi della storia,
che
esigono un tempo più lungo delle nostre umane esistenze; ed è comprensibile che la lentezza delle conclusioni, ci sembri vanificare desideri, tentativi, sforzi, preghiere. Accettiamo questa economia dei disegni divini, e ci proponiamo umilmente di perseverare.
Ma anche
la perseveranza non è sofferenza? Non è spiegabile un sentimento, che
2
Decr. de Oecumenismo Unitatis redintegratio, n. 1.
3
Bolla
4
Cfr. Apostolorum limina, O I I ; Decr. de Oecumenismo Unitatis redintegratio, n. 5.
Apostolorum
limina, V I I I .
Acta Pauli Pp. VI
115
si consuma nell'attesa, di cui non si conosce la futura durata? L'ecumenismo è un'impresa estremamente difficile; essa non può semplificarsi a scapito della fede e del disegno di Cristo e di D i o circa la
salvezza autentica dell'umanità.
Non
dice la
Scrittura :
Spes,
differtur, affligit animam, la speranza differita affligge l'anima.
prendete,
Fratelli,
5
quae
Com-
pertanto la nostra tristezza; essa è l'espressione
del nostro amore, del nostro desiderio, della nostra carità.
Ma un
altro
sentimento
riempie della
sua vivificante atmosfera
l'animo nostro a riguardo dell'ecumenismo, di quello che tende realmente al ristabilimento dell'unità fra tutti i Cristiani; ed è la speranza. Non è la preghiera che alimenta la speranza? E non è San P a o l o
che ci assicura : spes autem non confundit, la speranza non d e l u d e ?
6
Anche noi abbiamo voluto celebrare la settimana di preghiera per
l'unità dei cristiani, particolarmente questa volta in coincidenza dell ' A n n o Santo. Avevamo infatti proclamato che la riconciliazione fra i
Cristiani è uno degli scopi centrali di quest'anno di grazia.
7
(( Ricapitolare in Cristo tutte le cose, quelle del cielo come quelle
della terra » .
8
Questo tema proposto alla riflessione di tutti i cristiani
per la settimana di preghiera per quest'anno concentra la nostra meditazione sul piano salvifico di D i o sugli uomini e sull'intero creato.
D i o ci ha fatto conoscere il mistero della sua volontà per realizzarlo
nella pienezza dei tempi. In Gesù Cristo, suo figlio diletto, abbiamo la
redenzione, mediante il suo sangue, la remissione dei peccati secondo
9
la ricchezza della sua grazia. « In lui piacque al Padre, che abitasse
ogni pienezza e per lui fossero a sé riconciliate tutte le cose » .
1 0
Gesù
Cristo è così la nostra vera riconciliazione, è la misericordia di D i o
per gli uomini, è la nostra grande e vivente indulgenza. E g l i ha compiuto la « purificazione dei peccati »
1
1
e ci ha messo in comunione con
il Padre nello Spirito Santo.
Questo atto salvifico abbraccia non solo tutti gli uomini, ma in
una visione che supera la dimensione umana, si estende a tutto il creato,
all'universo intero, aprendoci le soglie di una creazione nuova con una
5
Prov. 13, 12.
6
Rom. 5, 5.
7
Cfr. Apostolorum limina, V I I .
8
Ef. 1, 10.
9
Cfr. Ef. 1, 7.
10
11
Col. 1, 19-20.
EW. 1, 3.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
116
umanità rinnovata, in pellegrinaggio verso « un nuovo cielo ed una
nuova terra » .
1 2
Questo ministero di riconciliazione Cristo lo continua attraverso la
sua Chiesa, sacramento di salvezza.
« Questo è il fine della Chiesa : con la diffusione del R e g n o di Cristo
su tutta la terra a gloria di D i o Padre, rendere partecipi tutti gli
uomini della salvezza operata dalla Redenzione e per mezzo di essi
ordinare effettivamente il m o n d o intero a Cristo ) ) .
13
Ma oggi noi con voi ringraziamo il Signore che ci ha concesso di
vedere che le relazioni tra i cristiani si intensificano e si approfondiscono. La ricerca della riconciliazione tra i cristiani, che è opera dello
Spirito Santo ed espressione di quella (( sapienza e pazienza )) con cui
il Signore (( persegue il disegno della sua grazia verso noi peccatori,
14
diventa sempre più un tema di crescente cura ed attenzione da parte
della Chiesa Cattolica e delle altre Comunioni Cristiane. Con gioia
costatiamo gli sforzi che dovunque si fanno per la riconciliazione, a cui
sono impegnati i V e s c o v i , i teologi, i sacerdoti, i religiosi, i laici : a
quest'opera, lo sappiamo, è sensibile anche quella eletta categoria di
persone che nel silenzio della contemplazione, matura nella preghiera e
nella penitenza l'unione sempre più pura ed intima con D i o .
Con il Concilio noi siamo pienamente consapevoli che « questo santo
proposito di riconciliare tutti i cristiani
nell'unità
della
Cristo una ed unica, supera le forze e le doti umane )).
15
Chiesa di
Per questo
riprendiamo la nostra preghiera chiedendo al Signore di renderci più
attenti alla sua parola ed obbedienti alla sua volontà per continuare
la nostra opera con fiducia e dedizione, c o n perseveranza e c o r a g g i o ,
affinché ci conceda di poter dare con efficacia il nostro contributo alla
riconciliazione fra tutti i cristiani e alla riconciliazione di tutti gli
uomini, affinché, come San P a o l o ci esorta, (( ogni lingua confessi che
Gesù Cristo è il Signore a gloria di D i o Padre » .
12
15
14
1 6
Così sia.
Ap. 21, 1.
Decr. de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, n. 2.
Decr. de Oecumenismo unitatis redintegratio, n. 1.
15
Decr. de Oecumenismo Unitatis redintegratio, n. 24.
16
Fil. 2, 11.
Sacra Congregatio pro Episcopis
117
ACTA SS. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS
I
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 2 Ianuarii 1975. — Titulari episcopali Ecclesiae Curubitanae
R. P. D. Ioannem Cuminal, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae,
parochum et decanum in oppido gallice Albert in dioecesi Ambianensi,
quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Marci Lallier, Archiepiscopi
Bisuntini.
die 7 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Csanadiensi E x c . P. D. Iosephum Udvardy, hactenus Episcopum tit. Tabborensem.
— Cathedrali Ecclesiae Sabariensi E x c . P. D. Arpad Fabián, hactenus Episcopum tit. Clypiensem.
— Cathedrali Ecclesiae Veszprimiensi E x c . P. D. Ladislaum K á d á r ,
hactenus Episcopum tit. Sitabensèm.
— Cathedrali Ecclesiae Vaciensi E x c . P. D. Michaelem Endrey,
hactenus Episcopum tit. Baratensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Gegitanae R. P. D. Cornelium
Pataky, V i c a r i u m generalem dioecesis Csanadiensis, quem constituit
Administratorem Apostolicum ad nutum Sanctae Sedis vacantis Ecclesiae Iaurinensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Mediensi R. D. Andream K o v á c s ,
moderatorem spiritus in seminario archidioecesis Agriensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Iosephi Bank, Archiepiscopi Agriensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Insulensi R. D. Ivanum Páloá, ProVicarium Generalem Archidioecesis Strigoniensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Ladislai Lékai Episcopi tit. Girensis Tarasii,
Administratoris Apostolici Strigoniensis.
die 18 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Vapicensi E x c . P. D. Petrum
Chagüé, hactenus Episcopum tit. V i c a n u m .
die 20 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Druensi R. D. Paulum Vernerium Scheele, Praepositum Capituli Ecclesiae Metropolitanae
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
118
Paderbornensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Ioannis I. Degenhard^ Archiepiscopi Paderbornensis.
die 1 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Larensi R. D. Iustum Ansgarium Laguna, V i c a r i u m Generalem Sancti Isidori in Argentina, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Antonii M. Aguirre,
Episcopi Sancti Isidori in Argentina.
die 6 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Petrolinensi R. D. Gerardum de Andrade Ponte, curionem paroeciae vulgo nuncupatae « Nossa
Senhora de Fatima )) in civitate Fortalexiensi.
die 15 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Zallatensi R. D.
Edvaldum Gonçalves Amaral, e Societate S. Francisci Salesii, quem
deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Luciani Iosephi Cabrai Duarte,
Archiepiscopi Aracaiuensis.
II
QUEBECENSIS-TRIFLUVIANENSIS IN C A N A D I A
DECRETUM
De mutatione finium
Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Em.mus
P . D . Mauricius S . R . E . Cardinalis R o y , Archiepiscopus Quebecensis,
et E x c . m u s P. D. Georgius Leo Pelletier, Episcopus Trifluvianensis in
Canadia, nuper ab Apostolica Sede postulaverunt ut suarum Ecclesiarum
fines aliquantulum
immutarentur.
Sacra Congregatio p r o Episcopis, praehabito favorabili voto E x c . m i
P. D. Vidonis Dei Mestri, Archiepiscopi tit. Tuscamiensis et in Canadia Pro-Nuntii Apostolici, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum a Summo Pontifice Paulo, Divina Providentia P p . V I , sibi tributarum, oblatas preces
accipiendas esse censuit.
Quapropter,
suppleto,
quatenus opus sit,
eorum interesse haben-
tium vel habere praesumentium consensu, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae fuissent, ea quae
sequuntur
decernit.
Ab archidioecesi Quebecensi separat atque perpetuo dioecesi Trifluvianensi in Canadia adnectit territorium in quo praestatur habituale
servitium pastorale apud ecclesiam B. M. V. ad M v e s , Lacus Eduardi,
necnon loca ad animarum curam ab ea dependentia.
Sacra Congregatio pro Episcopis
119
Quapropter omnia acta et documenta huius territorii clericos, fideles et bona temporalia respicientia a Curia metropolitana Quebecensi
ad Curiam episcopalem Trifluvianensem in Canadia,
fieri poterit,
quam p r i m u m
tradantur.
Ad haec omnia exsequenda Sacra Congregatio p r o Episcopis praefatum E x c . m u m P. D. V i d o n e m D e i Mestri deputat, necessarias et
opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum
de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere imposito ad eandem Sacram Congregationem mittendi, c u m primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis p r o Episcopis,
die 23 Ianuarii anno 1975.
SB SEBASTIANUS Card. B A G G I O , Praefectus
L. ffi S.
83 Ernestus Civardi, A r c h i e p . tit. Serdicen., Secretarius
III
QUEBECENSIS-CHICOUTIMIENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, E m . m u s
P. D. Mauricius S. R. E. Cardinalis R o y , Archiepiscopus Quebecensis,
et E x c . m u s P. D. Marius Paré, Episcopus Chicoutimiensis, nuper ab
Apostolica Sede postulaverunt ut suarum Ecclesiarum fines aliquantulum
immutarentur.
Sacra Congregatio p r o E p i s c o p i s , praehabito favorabili v o t o E x c . m i
P. D. V i d o n i s Dei Mestri, Archiepiscopi tit. Tuscamiensis et in Canadia
Pro-Nuntii A p o s t o l i c i , rata huiusmodi immutationem christifidelium
bono profuturam, vigore specialium facultatum a S u m m o Pontifice
Paulo, Divina Providentia P p .
V I , sibi tributarum,
oblatas preces
accipiendas esse censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, hoc Decreto, perinde valituro ac
si Apostolicae sub plumbo Litterae datae fuissent, ea quae sequuntur
decernit.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
120
Ab archidioecesi Quebecensi separat atque perpetuo dioecesi Chicoutimiensi adnectit territorium quod vulgo Ganton Sagard appellatur.
Quapropter omnia acta et documenta huius territorii clericos, fideles
et bona temporalia respicientia a Curia metropolitana Quebecensi ad
Curiam
episcopalem
Chicoutimiensem,
quam
primum
fieri
poterit,
tradantur.
Ad haec omnia exsequenda Sacra Congregatio pro Episcopis praefatum E x c . m u m P. D.
Vidonem Dei Mestri deputat, necessarias et
opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum
de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere imposito ad eandem Sacram Congregationem mittendi, cum prim u m fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,
die 23 Ianuarii anno 1975.
es
SEBASTIANUS
Card.
BAGGIO,
Praefectus
L. es s.
BS Ernestus Civardi, A r c h i e p . tit. Serdicen., Secretarius
SACRA CONGREGATIO
PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE
SEU DE PROPAGANDA FIDE
i
MAIUNGAENSIS - AMBATONDRAZAKAËNSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Cum ad bonum animarum provehendum expostulatum sit ut in Madagascaria territorium Missionis v u l g o « Andriamena » dioecesi Ambatondrazakaënsi adscribatur, Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando, accepto favorabili voto E x c . m i ac Rev.mi Domini Michaelis
Cecchini, Archiepiscopi titulo Aquileiensis et in Madagascaria A p o -
Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione
121
stolici Pro-Nuntii, itemque consensu E x c . m o r u m Ordinariorum, quorum
interest, prae oculis habito, re mature perpensa, vigore facultatum
sibi a Sanctissimo D o m i n o Nostro Paulo Divina Providentia P a p a VI
concessarum, oblatis precibus obsecundare censuit.
Qua de re idem Sacrum Dicasterium statuit ut territorium Missionis
vulgo (( Andriamena )), usque adhuc pertinens ad dioecesim Maiungaènsem, ab ipsa separetur atque dioecesi Ambatondrazakaënsi uniatur et
praesens ad rem Decretum confici iussit.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis p r o Gentium
Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , die 17 mensis Decembris a.
D . 1974.
© BERNARDINUS G A N T I N ,
a Secretis
L. © S.
Ioannes
B.
Reghezza,
Subsecretarius
II
TEZPURENSIS - DARIEELINGENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Quo facilius et efficacius spirituali dominici gregis saluti eiusque
regimini consuli possit, E x c . m i ac Rev.mi Ordinarii dioecesium Tezpurensis et Darieelingensis, novam eamque aptiorem inter easdem dioeceses
finium definitionem nuper ab Apostolica Sede expostulaverunt.
Quapropter, Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini P r o p a g a n d o ,
praehabito favorabili voto E x c . m i ac Rev.mi Domini Ioannis G o r d o n ,
Archiepiscopi titulo Nicopolitani ad Nestum et Apostolici in India
Pro-Nuntii,
necnon
Conferentiae
Episcopalis
Indiae,
putans
huius-
modi immutationes in bonum animarum cessuras, vigore specialium facultatum sibi a Ss.mo Domino Nostro Paulo Divina Providentia Papa VI
tributarum, oblatas preces accipiendas esse censuit ac inter memoratas
circumscriptiones ecclesiasticas, fines constituendos esse decernit :
" The Civil State of Bhutan, which at présent belongs to the Diocèse
of Tezpur, shall be separated from the aforementioned Diocèse and
attached to the Diocèse of Darjeeling so that, from henceforth, it shall
form an integral part of that Diocèse
Acta Apostolicae
122
Sedis -
Commentarium
Officiale
Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini Propagando in perpetuam
Tei memoriam praesens Decretum confici et expediri iussit.
Datum Romae,
ex Aedibus Sacrae Congregationis pro
Gentium
Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , die 20 mensis Ianuarii a.
D . 1975.
1
AGNELLUS
"L.
Card. R o s s i , Praefectus
83 S.
83 D. S. Lourdusamy, a Secretis
III
VELLORENSIS - NELLOPENSIS
DECRETUM
De
mutatione finium
Quo facilius et efficacius spirituali dominici gregis saluti eiusque
regimini consuli possit, E x c . m i ac Rev.mi Ordinarii dioecesium Vellorensis et Nellorensis, novam eamque aptiorem inter easdem dioeceses
finium definitionem nuper ab Apostolica Sede expostulaverunt.
Quapropter, Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini Propagando,
praehabito favorabili voto E x c . m i ac Rev.mi D o m i n i Ioannis Gordon,
Archiepiscopi titulo Nicopolitani ad Nestum et Apostolici in India
Pro-Nuntii, necnon Conferentiae Episcopalis Indiae, putans huiusmodi
immutationes in bonum animarum cessuras, vigore specialium facultatum sibi a Ss.mo D o m i n o Nostro Paulo Divina Providentia Papa VI
tributarum, oblatas preces accipiendas esse censuit ac inter memoratas
•circumscriptiones ecclesiasticas fines constituendos esse decernit :
" F i v e Taluks of the civil District of Chitoor, namely Chitoor,
Palmaner, K u p p a m , Bangarupalem and Satyavedu, which at présent
belongs to the Diocèse of Vellore, shall be separated from the aforementioned Diocèse and attached to the Diocèse of Nellore so that, from
henceforth, they shall form an integral part of that Diocèse ".
Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini Propagando in perpetuam
rei memoriam praesens Decretum confici et expediri iussit.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , die 20 mensis Ianuarii a. D. 1975.
AGNELLUS
L . 83
Card. R o s s i , Praefectus
S.
68 D. S. Lourdusamy, a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
123
SAGRA CONGREGATIO
PRO CAUSIS SANCTORUM
I
AVENIONEH.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Caesaris De Bus, sacerdotis fundatoris Congregationis Presbyterorum a Doctrina Christiana.
S U P E R DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Aptiora inter subsidia quibus Ecclesia in munere suo educationis
explendo nullo non tempore usa est, a primum est institutio catechetica, quae fidem illuminat et roborat, vitam secundum spiritum Christi
nutrit, ad mysterii liturgici consciam et actuosam participationem conducit, atque ad actionem apostolicam excitat » ( D e c l . de educ. christ.,
Gravissimum educationis, n. 4 ) .
Haec quae a Concilio Vaticano Secundo nuntiantur, iampridem
Venerabilis Caesar De Bus, fulgidum cleri decus et exemplum in Gallia,
exeunte saeculo x v i et ineunte x v n , egregie ad rem adduxerat, vitam
actionemque apostolicam his normis totam informare contendens.
In oppido cui nomen Cavaillon prope Avenionem natus die 3 mensis
Februarii anno 1544, septimus e tredecim filiis nobilis familiae De Bus
bonisque moribus ac christiana religione inde a puero instructus, adolescentiam caste transegit atque in litterariis ludis haud mediocrem
assecutus est laudem. Stipendia merens in Caroli aulam accitus est
regiisque
excubiis praepositus,
saeculi
pompis
aliquandiu
indulsit,
donec divina excitatus gratia, anno 1575, ad severioris vitae disciplinam reversus, divino servitio in proximorum salutem se mancipavit
totum. Sacerdotio itaque auctus, anno 1582, aetatis suae duodequadragesimo, divini praedicandi verbi ministerium per vicos et oppida, m a g n o
cum animarum lucro, impiger et alacer ad ultimos vitae annos prosecutus est.
Dei
Christianorum mores restituere in animo habens,
praecipuas
impendit
curas
in
catecheticam
pueris
et
Servus
rudibus
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
124
instructionem impertiendam. Quem in finem Congregationem Presbyterorum instituit, qui a D o c t r i n a Christiana tradenda et nomen et officium
adepti,
assiduam
ac
fructuosam
ad
idem
munus
praeberent
operam.
D u m autem vir Dei meliora quaeque virtutum charismata aemulari adniteretur, actuosissimum vitae cursum in urbe Avenionensi die
15 Aprilis a. 1607 pio consummavit exitu.
Cuius virtutes tum
théologales
tum
cardinales
aliasque
morales
iisdem adnexas heroicum attigisse gradum Pius P a p a V I I , decreto diei
8 Decembris a. 1821 edixit. Percrebrescente autem signorum ac miraculorum fama, quae eiusdem Venerabilis Servi Dei intercessione divinitus
patrata dicebantur,
binae
sanationes
miraculi
notas
praesefe-
rentes, annis 1911 et 1942 obtentae, huic Sacrae Congregationi exhibitae sunt.
Quarum sanationum
prior respicit dominum
Paschalem
Favino,
agricolam Asculanum Apuliae septuaginta duo annos natum, qui die
5 Aprilis anno 1911, variis iam organicis perturbationibus affectus, ab
acuta syndrome pulmonari
cum
insufficientia pariter cardio-respira-
toria, implorato Venerabilis Caesaris De Bus auxilio eiusque tacta
reliquia, ex inopinato sanatus est.
Altera vero mira sanatio obtigit dominae Mariae B i a n c o , lanificae
quinquaginta et quinque annorum, in l o c o quem vulgo S. Damiano
nuncupant in finibus dioeceseos Astensis consito. Ipsa enim, mense
A p r i l i anni 1943, gravissimo m o r b o tumoris thyroidis affectam esse
medici a cura affirmarunt, a quo quidem nonnisi ope chirurgicae sectionis liberari forsitan potuisset. At vero ipsa caelestem opem chirurgico
interventu potiorem habuit. Quapropter Venerabilis Caesaris De Bus
imploravit p a t r o c i n i u m ; nec incassum, nam tertio iam die ex quo
no vendíales instituerat supplicationes, extemplo pleneque convaluit.
Utramque sanationem praeter naturae vires legesque evenisse medici a curatione, periti ex officio testesque inducti unanimo suffragio
asseruerunt. Quapropter canonici processus adornati sunt, et quidem
super priore sanatione in Curia Asculana Apuliae anno 1914, super
altera vero in Curia Astensi primum annis 1947-1949, et deinde suppletiva inquisitio in Curia Taurinensi annis 1952-1953 locum habuit. Quorum processuum legitima forma, die 11 Ianuarii a. 1969, ab hac Sacra
Congregatione agnita est.
Postea, die 25 mensis Martii a. 1970, eiusdem Congregationis Consilium Medicum convocatum est, quod de utriusque sanationis indole,
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
125
perfectione et constantia pro sua competentia disceptavit censuitque
utramque sanationem ultra naturae vires et leges contigisse.
Quibus peractis,
quaestio tota iudicio theologorum subiecta est.
Exquisitis igitur trium Consultorum votis, habitus est, die 4 Decembris a 1973, Congressus Peculiaris Praelatorum ac Consultorum Sacri
huius F o r i ; quem subsecuta est, die 22 Ianuarii a. 1974, Congregatio
Plenaria Patrum Cardinalium in Aedibus Vaticanis adunata, in qua
Rev.mus Cardinalis Pericles Felici, Causae Ponens seu Relator, sequens dubium ad discutiendum proposuit : An et de quibus miraculis
constet in casu et ad effectum de quo agitur. Et Patres Cardinales
affirmando cuncti responderunt.
Certior de hisce omnibus factus, die 4 mensis Aprilis hoc vertente
anno, Summus Pontifex Paulus V I , sententiam Patrum Cardinalium
ratam habens, concessa dispensatione a tertio miraculo per Decretum
super virtutibus Servi Dei requisito, mandavit ut decretum super commemoratis miris sanationibus concinnaretur.
Quod cum factum esset, Summus idem Pontifex hodie infra scriptum
Cardinalem Praefectum necnon Rev.mum Cardinalem Periclem Felici,
Causae Relatorem, meque Antistitem a secretis Congregationis ceterosque vocari solitos ad se accivit, iisque adstantibus edixit : Constare de
duobus miraculis, Venerabili Servo Dei Caesare De Bus intercedente,
a Deo patratis, videlicet de instantánea, perfecta constantique sanatione tum domini Paschalis Favino a syndrome pulmonari acuta cum
insufficientia, quam medici vocant, cardiaco-respiratoria, in viro septuagesimum secundum aetatis annum agente aliisque gravibus corporis
membrorum
vitiis
affecto;
tum
dominae
Mariae
Bianco
a
tumore
vexatae thyroidis fibrae, qui rapidum initium rapidumque incrementum
praeseferebat,
adiecta notabili
corporis
tabe
cum
gravi
suspicione
tumoris naturae.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum inseri mandavit.
Datum Romae, die 4 Octobris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. 83 S.
88 Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
126
II
DESTOSEN.
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mariae Rosae Molas Vallvé,
fundatricis
Congregationis
Sororum
Nostrae
Dominae
a
Consolatione.
S U P E R DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine et Temperantia, earumque adnexis, in casu et ad
effectum de quo agitur.
« Omnes qui ad praxim consiliorum evangelicorum a D e o vocantur
eademque fideliter profitentur, D o m i n o se peculiariter devovent, Christum sequentes, qui virgo et pauper (cfr. Mt. 8, 20 ; Lc. 9, 58) per oboedientiam usque ad mortem Crucis (cfr. Phil. 2, 8) homines redemit et
sanctificavit. Ita caritate impulsi ... magis magisque vivunt Christo et
corpori Eius quod est Ecclesia (cfr. Col. 1, 24) » ( D e c r . Perfectae
caritatis, 1 ) .
Haec omnia F a m u l a Dei Maria
Rosa
Molas V a l l v é constanter
exsequi adnisa est, per quinque et triginta annos Christo eiusque membris impensa caritate deserviens, germanae religiosae vitae praefulgidum exsistens exemplar.
Nata die 24 mensis Martii anno 1815 in civitate vulgo nuncupata
Reus, Tarraconensis archidioeceseos intra fines, eodemque nativitatis
die, nominibus Rosae Franciscae et Mariae Perdolentis impositis, per
Baptismi lavacrum renata est. In eius animum parentes, non terrenis
annuentes bonis sed pietate bonisque moribus instructi, christianarum
virtutum germina sollerti cura iam inde a pueritia indiderunt. A d o lescens, qua erat vivaci alacrique praedita indole, in domesticis officiis
rebusque gerendis magnam sollertiam ac peritiam obstendebat, hilarem,
benignam ac providam se cunctis praebens, iis praesertim qui rerum
angustiis vel infirmitate
erant afflicti.
Egregium
autem
christianae
caritatis specimen tunc potissimum dedit, c u m , cholerica lue per civitatem grassante, peste infectis auxilium et solamen afferre, undeviginti
annos nata, peramanter sollicita fuit.
Matre interim orbata, religiosae amplectendae vitae propositum,
paternae obsecundans voluntati, differre coacta est, ut filialis pietatis
officia patri per solveret. V o t i tandem c o m p o s effecta, vicesimum sextum
Sacra Congregatio pro
Causis Sanctorum
12T
aetatis annum cum attigisset, paterna relicta domo ac mundanis spreti»
oblectamentis, cuidam piarum mulierum sodalicio, quae, licet canonicis votis non adstrictae, infirmorum curae aliisque beneficentiae operibus sese impendebant, in patrio oppido se adiunxit,
novum induta
habitum et Mariae Rosae nomine assumpto.
Eodem in sodalicio sexdecim annos F a m u l a Dei perseveravit, octo*
nempe in Reusensi communitate ac reliquos octo in d o m o Dertosensi,
ad annum usque 1857, cum nempe, una cum sociabus in eadem Dertosensi domo degentibus, religiosae veri nominis Congregationis, q u a e
Sororum Dominae Nostrae a Consolatione appellata est, initia ac fundamenta posuit. Ea in Congregatione, a Dertosensi Ordinario canonica
approbatione obtenta, undeviginti annos, quoad vixit, transegit, eiusdemque
Instituti
incrementa
assidue
promovit.
Generalis
Antistitae-
fungens munere, Sororum animos genuinis informare virtutibus, regulari instaurata disciplina, verbo et exemplo diligentissime studuit, i t e m que caritatis et apostolatus opera, Congregationi maxime propria, firmare
dilatareque
sategit;
christianae
haud minus ac infirmorum,
namque
puellarum
potissimum egenorum,
curae
institutioni
humilique
1
servitio suam Sororumque operam praeprimis addictam voluit.
Servam
Dei
Mariam
Rosam in
christianis
excolendis
virtutibus;
heroicum attigisse gradum communis est coaevorum v o x ,
prout ex
processualibus tabulis aliisque testimoniis abunde constat.
Ad pieta-
tem enim a prima usque aetate mirum in modum propensa et ad altiora
pro Dei amore semper intenta, ascensiones in corde suo disposuit ut,,
in exercenda perfectionis palaestra, magis magisque manifestus, progrediente aetate, profectus fieret et uberiores prodirent fructus.
Proprii status implendis officiis, variis in vitae stadiis, fidelissime*
intenta, in religioso praesertim diuturnoque vitae curriculo praeclara
edidit documenta virtutum, quibus in exemplum tum Sororibus tum;
aliis facta est. Singularis in primis animi fortitudo in tuenda ac persequenda religiosa vocatione eluxit, deindeque in arduis pro Dei gloriaaggrediendis et perferendis, numquam difficultatibus fracta aut obstaculis praepedita. Eximiam quoque prudentiam tum in rebus gerendis, tum
in religiosa moderanda Congregatione, tum praesertim in apostolatu»;
operibus firmandis ac promovendis portendit. Patientia item in adversiset humilitate, modestia ac benignitate, necnon sincera erga Ecclesiae"
praelatos oboedientia,
maxime ubi de definiendis religiosi
lineamentis agebatur, excelluit.
Instituti
At prae aliis egregiis dotibus atque*
virtutibus fervens in ea enituit zelus apostolicus, quo, Dei proximique*
Acta Apostolicae
128
Sedis -
Commentarium
Officiale
dilectione permota, misericordiae et caritatis operibus universam fere
vitam suam unice dicatam voluit.
A c t u o s a m vitam tot refertam virtutibus mentisque pia iustorum
morte F a m u l a D e i in Dertosensi civitate, ubi religiosae Congregationis
posuerat sedem, die 11 mensis Iunii anno 1876 feliciter complevit.
Demortuam universa deflevit civitas, tam praeclaris excitata virtutibus, eiusque sanctitatis fama, in dies magis inclarescens, ad nostra
usque tempora perseveravit.
Quae sanctitudinis fama caelestibus signis visa est confirmari. Quapropter factum est ut, v i x actoribus licuit, Causa de Beatorum Caelitum honoribus eidem decernendis ageretur. A d o r n a t o igitur processu
ordinario anno 1934 in Curia episcopali Dertosensi, Causa beatificationis Servae Dei introducta est apud A p o s t o l i c a m Sedem die 27 mensis
Iulii anno 1951. H i n c processus apostolicus super virtutibus in specie
instructus est anno 1952; de utriusque autem processus legitima validitate decretum est editum a S. E i t u u m Congregatione die 23 mensis
Novembris a. 1956. Quaestio deinde super virtutibus Servae Dei agitata est apud eandem Sacram Rituum Congregationem die 24 Octobris
a. 1967, et quidem in coetu, quem dicebant, antepraeparatorio. Quo
autem ad ulteriora procederetur, Summus Pontifex Paulus V I , cui,
uti de more, die 21 Martii insequentis anni, exitus praedicti coetus
relatus
est,
attentis
suffragatorum
votis,
mandavit ut probationum
instructus Causae locupletaretur atque augeretur documentorum perquisitione vitam virtutesque Famulae Dei respicientium. Quod quidem
recte probeque factum est Disquisitione Officii historici-hagiographici
Sacrae huius Congregationis pro Causis Sanctorum die 7 Ianuarii
a. 1972 publici iuris facta. Subinde iterum est disceptatum de virtutibus Servae Dei in Congressu Peculiari diei 14 mensis Maii anni huius
1974, in quo Officiales Praelati Patresque Consultores dubio num Famula Dei virtutes théologales necnon cardinales aliasque iisdem adnexas heroum in modum exercuisset, adfirmando adnuendoque responderunt.
Quod Patres
Cardinales,
Sacrae eidem
Congregationi
pro
Causis Sanctorum praepositi, relatore A r t u r o Tabera A r a o z , sua sententia sanxerunt in Plenaria Congressione ad Vaticanum habita die
25 insequentis mensis Iunii.
Summus autem Pontifex Paulus V I , cui praedicta omnia die 15
Iulii vertentis huius
anni
per
subscriptum
Cardinalem
Praefectum
relata sunt, sententiam Patrum Cardinalium ratam habens, ut Decretum conscriberetur super heroicis Famulae Dei virtutibus mandavit.
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
129
H o c denique die Beatissimus Pater, accitis Cardinalibus infrascripto
atque A r t u r o Tabera A r a o z , Causae Ponente, meque Antistite a Secretis aliisque vocari solitis, eisque adstantibus edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum,
necnon
de
cardinalibus
Prudentia,
Iustitia,
Fortitudine
et
Temperantia, earumque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mariae
Rosae Molas Vallvé, in casu et ad effectum de quo agitur.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 4 Octobris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. 83 S.
83 Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
III
LIMANA
Canonizationis
Beati Ioannis
Macias, Religiosi Ordinis Fratrum
Prae-
dicatorum.
S U P E R DUBIO
An et de quo miraculo, post indultam eidem Beato ab Apostolica Sede
venerationem, constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Peruviana litora praeconium laudis merentur, dum eximiae sanctitudinis viros ac mulieres aut in lucem ipsa protulerunt aut aliunde
advenientes religiose excipiendo ad obitum usque intra suos detinuerunt fines, eorumque venerandas exuvias se custodire gloriantur. Inter
quos Beatus Ioannes Macias iure merito accensendus est, qui ex Hispa?
nia, ubi ortum duxerat, in Peruvianam regionem demigratus, heroicis
ibidem virtutibus necnon miraculorum gloria inclaruit.
Natus die 2 mensis Martii anni 1585 in oppido cui vulgo nomen
Rivera del Fresno, Pacensis dioecesis, et tenera adhuc aetate utroque
parente orbatus, in pascendis gregibus adolescentiam peregit. Patria
deinde digressus, ad longinquas Americae australis regiones devenit,
et post varias fortunae sortes Limam appulsus, cuiusdam mercatoris
servitio aliquandiu mancipatus fuit, donec anno 1623, voti c o m p o s
9 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
130
factus, inter laicos Ordinis sancti D o m i n i c i in conventu S. Mariae
Magdalenae cooptatus est. Ostiarii officio, ut plurimum,
deputatus,
religiosam vitam in humilitate transegit, orationi ac poenitentiae constanter intentus; egenos et pauperes singulari caritate ac benignitate
complectebatur, rudes in christianae fidei praeceptis instruere,
infi-
deles ac peccatores in salutis viam adducere p r o viribus satagens.
Tandem virtutibus meritisque cumulatus, die 16 Septembris anno 1645
in eadem Limana urbe ad caelestem evolavit p a t r i a m ; quem miraculis
clarum Gregorius P a p a X V I , die 22 mensis Octobris a. 1837, Beatorum
honoribus decoravit. Nova deinde signorum inclarescente fama, Ioannes Papa X X I I I eius canonizationis Causam die 20 Iulii a. 1960 instaurandam decrevit.
Quem in finem seduli Causae Actores insolitum quoddam mirum,
ipsa sua
singularitate praestans,
Sacrae
Congregationi
pro
Causis
Sanctorum discutiendum submiserunt, oryzae scilicet multiplicationem
in favorem pauperum, per eiusdem Beati intercessionem, mirabiliter
a D e o patratam.
Cuius generis miraculum, etsi in Sanctorum Causis raro occurrens,
legitimum plane accensetur, dummodo, ad evincendam praeternaturalitatis notam, haec tria, iuxta Benedicti Papae X I V doctrinam, rite
probata
habeantur,
quadam
definita
videlicet :
quantitate;
« Primum,
secundum,
res
praeexistens
multiplicatio
rei
in
in
certa
aliam
certam quantitatem ; tertium, exclusio cuiuscumque modi quo res quae
superadditur, potuerit naturaliter haberi ». Consideranda quoque venit
qualitas rei multiplicatae, « non quia Deus non possit quamcumque
rem multiplicare, sed quia tantum consuevit miraculum multiplicationis facere in rebus homini nullatenus
superfluis »
(De
Servorum
Dei Beatificatione et Beatorum Canonizatione, L i b . I V , P . I . , c a p . 23).
Quae omnia in adumbrato signo omnino concurrere videmus, prouti
ex brevi rerum enarratione, ad testimoniorum fidem, cuique patebit.
Res omnium admiratione digna in oppido v.
Olivenza, infra fines
Pacensis dioeceseos in Hispania, haud longe a l o c o in quo B. Ioannes
Macias ortum duxerat, die 23 Ianuarii a. 1949 evenisse refertur. Ea
quippe die,
quae
dominica
erat,
praeter
refectionem
quinquaginta
circiter utriusque sexus adolescentibus in paroeciali hospitio de more
distribuendam, cibaria quoque eiusdem l o c i pauperibus, ad singulorum
domicilia deferenda, piis in id cooperantibus fidelibus, providenda
erant. A c c i d i t autem quod benefactores in illum diem designati, oblivione vel alia utcumque de causa, cibaria non attulerunt.
Ancilla
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
itaque,
eiusmodi
parandae
oryzae quantitatem
refectioni
addicta
>
131
advertens
modieam
(ad 750 c i r c . g r . ) , quam in promptu habens ad
cocturam immittebat, p r o tot reficiendis pauperibus minime sufficere,
convicem suum Beatum Ioannem his verbis adprecata est :
« Beate !
pauperes hodie sine refectione manebunt ! ».
Quid paulo post evenerit, testes sane multi ad prodigii l o c u m adstantes vel accurrentes, altae mandarunt memoriae et c o n c o r d i r e t u lerunt testimonio :
scilicet modieam illam
normalem cocturam attingeret,
opus
fuerit
factum est.
in
alteram
oryzae quantitatem,
ita redundare visam
transfundere
ollam;
Oryzae nempe substantia,
quod
esse,
ut
iterum
c u m ceteris
cum
statim
iterumque
ceu condimentis
adhibitis, ex uno in alterum transfundebatur vasculum,
quantitate in
priore non imminuta, et ex altero tandem in tertium ad distributionem
iam
prompta et idonea gustatuque delectabüis.
Quae
admiranda
alimoniae
multiplicatio
ad
quatuor
fere
horas
protrahebatur, ab hora scilicet prima ad quintam post meridiem, cum
redundans vasculum, parochi iussu, igne amovebatur,
superabundan-
tis cibi c o p i a , divina largitate, obtenta. De eiusmodi enim mirum in
modum
degentes,
adaucto
tum
cibo
tum
conspicua
pueri
puellaeque
pauperum
et
in
paroeciali
egenorum
multitudo,
hospitio
omnes
simul haud minus quam centum computati, grato iucundoque animo
gustaverunt et saturati sunt.
Adstantes
singulare beneficium
una voce dixerunt
Beati
Ioannis
Macias intercessione, in pauperum solamen atque subsidium, divinitus
impetratum ; m o x ipsemet loci parochus Ordinarium Pacensem, congrua exarata relatione, de omnibus certiorem fecit.
Super mira hac oryzae multiplicatione — peracta anno 1959 praevia
inquisitione ab Ordinario Pacensi — instructus est in Curia episcopali
Pacensi processus apostolicus a die 28 Februarii ad diem 4 mensis
Maii anni 1961, R o m a m q u e est transmissus. De eius autem iuridica
validitate S. Congregatio pro Causis Sanctorum decretum edidit die
2 mensis Februarii anni 1973.
Cum naturae ordinem et vires hanc oryzae multiplicationem excessisse periti quoque chimiae et agrorum culturae ex officio deputati
plene affirmaverint,
Congregationis.
quaestio subiecta est disceptationi huius
Habitus est igitur,
Congressus Peculiaris,
in
quo
Sacrae
die 28 Maii vertente h o c anno,
Officiales Praelati
Patresque
Consul-
tores dubio proposito num de miraculo in casu constet, affirmando
responderunt. Quod Patres Cardinales, in Coetu Plenario ad Vatica-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
132
num die 9 mensis Iulii eodem hoc anno celebrato, R e v . m o Cardinali
A l o i s i o Traglia ponente seu relatore, iterum asseveraverunt.
F a c t a postmodum, die 15 eiusdem mensis Iulii, de praemissis omnibus S u m m o Pontifici P a u l o VI per infrascriptum Cardinalem relatione, Sanctitas Sua sententiam Patrum Cardinalium ratam habens,
mandavit ut super praedicto
concessa
insimul
benigna
m i r o eventu
dispensatione
decretum
super
concinnaretur,
praescripto
canonis
2138 § 1 Codicis Iuris Canonici, ita ut ad sollemnem Beati Ioannis
Macias canonizationem uno dumtaxat miraculo procedi valeat.
Hodierno demum die, Beatissimus Pater ad Se advocavit Rev.mos
Cardinales Aloisium Traglia, Causae ponentem seu relatorem, et A l o i sium Raimondi, huius Congregationis Praefectum, meque Antistitem
a secretis aliosque accersiri solitos, atque iisdem astantibus edixit :
Constare de uno miraculo. Beato Ioanne Macias intercedente, scilicet
de mira oryzae multiplicatione die 23 mensis Ianuarii anno 19^9 a Deo
patrata.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 4 Octobris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
IV
LIMBURGEN.
Beatificationis et canonizationis
Servae Dei Mariae Catharinae Kasper,
fundatricis Congregationis Pauperum Ancillarum Iesu Christi.
S U P E R DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico,
in casu et ad effectum de quo agitur.
Sapientissimus Deus, cum humana excitat instrumenta ad praeclara
facinora patranda, arcano consilio quae stulta sunt mundi, quae infirma
et quae ignobilia sunt et contemptibilia eligit, ut sapientes, ut fortia
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
133
quaeque atque nobilia confundat, ne in conspectu eius glorietur quisquam (cfr. 1 Gor. 1, 27 ss.).
Id cernere licet etiam in Serva Dei Maria Catharina Kasper, quae,
etiamsi nihil eorum quae corporeis emicant oculis prae se tulisset,
iure tamen in numero earum fortium recensetur mulierum, quae superiore saeculo Dei Ecclesiam eiusque erga homines sollicitudinem luculentius
collustraverunt.
Ipsa enim in amoenissimae regionis quam Westerwald in Germania
vocant pago, cui nomen Dernbach, intra Limburgensis dioecesis fines,
die 26 mensis Maii anno 1820 ortum duxit, parentibus Henrico Kasper
et Catharina Fasel, humilibus quidem agricolis, sed religione et honestate commendatis. Die 31, eodem mense, salutaribus Baptismi aquis
abluta, Catharinae donata est nomine. Parentum disciplina, monitis
et exemplis edocta, puellula aetate, indolis bonitate ac religione apud
Deum et homines proficiebat. Divinae namque gratiae motibus obsecundans, orationem in deliciis habebat; paupertatis, oboedientiae et
silentii iam amantissima, vitae c o m m o d a spernebat, iuvenilia vitabat
oblectamenta ; matri domesticis negotiis conficiendis, patri quoque, cum
opus esset, in colendis agris valido erat adiumento; piam matrem
aegros ac pauperes invisentem iisque solacium afferentem comitabatur
libentissime. Litterarum primordia in publico pagi ludo didicit, quamvis scholis assidue frequentandis sive eius tenuis valetudo sive domestica negotia obstiterint. Potius quam humanae scientiae, vehementi
erat plena desiderio Deum penitius cognoscendi, diligendi eique serviendi. Quod ei magis contigit ex quo, quattuordecim annos nata, uti
mos tunc ferebat, ad Sacram Synaxim primum accessit. Exinde, conscientiae moderatore permittente, omnibus diebus dominicis et festis
pluriesque
in
hebdomada
eucharistico
pane
se
reficiebat,
diversis
quidem in templis, ne aliorum excitaret admirationem, quandoquidem
ea tempestate res erat insolita. Virtutis studium, acrius in dies factum,
aurei libri, qui « De imitatione Christi » inscribitur, lectione assidua
fovebat. Civibus suis exemplo facta est pietate religionisque operibus.
Pueros namque pagi christiana doctrina imbuendos colligebat, cum
iisque crebro se ad Marianum Sanctuarium apud Eeilborn Deiparam
Virginem veneratura conferebat; aegrotorum et pauperum necessitatibus subvenire ac dolores lenire deliciae erant eius. Cui ergo aptari
possunt sacra verba :
« Ab infantia mea crevit mecum miseratio )>
(Iob. 31, 18). Quibus caritatis operibus ferventius incumbere coepit
ineunte anno 1842, mortuo scilicet patre, sibi et matri sustentandae
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
134
naviter
simul
consulens.
Eius
autem
pietate
operibusque
allectae,
iuvenes nonnullae sese Famulae Dei adiunxerunt ad christianam perfectionem sequendam, quamvis vitam nondum in communi agentes. Ita
exorta est Societas a Caritate appellata, ad cuius usum Dei Famula
regulam concinnavit seu Statutum, quod Reverendus Heimann, conscientiae eiusdem Famulae Dei moderator decanusque loci Montabaur,
approbavit. Plures annos piam duxere vitam sese in virtutibus caritatisque operibus exercitando, praesertim pauperibus, aegrotis et orphanis curandis fervidam operam dantes. Interim aliae sese cum Serva
Dei consociaverunt piae iuvenes.
I a m tempus erat atque necessitas
urgebat Famulam D e i ut cogitaret de d o m o aedificanda deque aliqua
forsitan religiosa familia instituenda. Quapropter Rev.mum Dominum
Petrum Iosephum Blum, episcopum Limburgensem, consilii petendi
causa adivit. Qui quidem respondit voluntatem divinam esse primum
dignoscendam clarius ; interim igitur in bono proposito et in bonis
operibus eidem esse perseverandum ; immo, cupiens virtutes Servae Dei
probare, iussit ne coram se, si rediisset, admitteretur. Demisse et patienter repulsam tulit Catharina. Cito tamen episcopus se benevolum
ostendere coepit precibusque
Servae
Dei annuit,
ita ut anno 1847
Catharina parvam domum aedificandam susceperit.
Humanis opibus
omnino destituta, sed plena in D e o fiducia innixa, domum tandem
conspexit aedificatam, in quam mense Augusto a. 1848, demortua eodem
anno matre, una c u m sociis se transtulit, eamque appellavit « D o m u m
Nazarethanam ». A n i m o enim Angebat novam religiosam familiam quae
imago esset illius Nazarethanae familiae, omnium virtutum et sanctitatis exemplar. Quod autem intenderai sensim sine sensu efficere valuit.
Humilitate ac mira Servae Dei perseverantia commotus, Limburgensis
episcopus die 21 mensis Ianuarii anno 1850 societati regulam et finem
statuit,
cuius
sodalium
esset,
praeter
propriam
sanctificationem,
aegrotis et infirmis, in eorum ipsius domiciliis, adsistere.
Novis autem sodalibus ad opus Servae Dei confitentibus, acceptisque pueris utroque parente orbatis,
Societatis sedes amplificanda
erat ; quod sane, licet F a m u l a Dei aere alieno oppressa et oeconomicis
in angustiis versaretur, ineunte anno 1851 factum est. Die vero festo
B. Mariae Virginis in Caelum assumptae episcopus ipse, in ecclesia
paroeciali loci Wirges, voluit religiosam vestem
Catharinae eiusque
sociis imponere earumque excepit vota oboedientiae,
paupertatis et
castitatis. Ex tunc autem Societas a Caritate nomen sumpsit publicum,
quod, iuxta desiderium Servae Dei, formam rationemque ipsius Insti-
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
tuti
describeret
proponeretque,
scilicet
Pauperum
135
Ancillarum
Iesu
Christi. Insequenti anno, solidato Instituto, Catharina religionis nomen
assumpsit Mariae, ceteraeque sociae sua pariter commutarunt nomina.
Cum Institutum esset iuris dioecesani, Ordinarius piissimum sacerdotem I a c o b u m Wittayer, ex eadem oriundum regione eodemque ac
Famula Dei ferventi spiritu ductum erga fidelem populum, eiusdem
Instituti superiorem constituit die 10 mensis Septembris anni 1853;
qui munus sibi commissum magno zelo suique immemor ad obitum
usque absolvit. Ipse non solum moderando, verum etiam dilatando
Instituto formandisque omni sub respectu Sororibus sedulam curam
dedit. Sodales vero novae Congregationis, praeeunte Serva Dei, submisse de se sentientes, humanis opibus pauperrimae, at in Deum fiducia
ditissimae, regulas ab episcopo traditas ad amussim sectantes, orationi
instantes, virtutes omnes summo studio invicem aemulantes, caritatis
operibus, potissimum infirmorum curae, pauperum auxilio, orphanorum educationi atque popularibus scholis impigram ac sollicitam operam dabant. I m m o , auctore praefato sacerdote Wittayer, Famula Dei,
deposito
timore
ne
primarius
Congregationis
finis
commutaretur,
scholas superioris quoque ordinis in c o m m o d u m puellarum aperiendas
curavit.
Novensilis religiosa familia interim diffundi propagarique coepta
est, et quidem plus quam ipsa fundatrix, humilitate qua erat, cogitare
ausa esset. Novae enim, postulantibus episcopis, domus constitutae
sunt in aliis quoque Germaniae dioecesibus, i m m o extra patriae fines,
in Hollandia, in Anglia, in Bohemia, in Foederatis Americae Septentrionalis Civitatibus, ubique Sororibus in scholis paroecialibus, in nosocomiis, in asylis pro senibus et derelictis magno cum Ecclesiae et
civilis societatis profectu operantibus. Quin etiam, anno 1866, dum
Borussiam inter et Austriam inserviret pugna, atque anno 1870, ingravescente inter Galliam et Borussiam bello, Sorores suas F a m u l a Dei
non dubitavit ad vulneratos et aegrotos in acie succurrendos mittere.
Cum Institutum veluti semen evangelicum in arborem succrevisset,
Servae Dei praecipua fuit cura spiritum communitatis inter sodales
excolere ac fovere. Eapropter domos continenter invisebat, ut verbo
et exemplo actuosum excitaret amorem ad Instituti fines pertingendos.
Sedulam de cetero adhibuit semper curam, ut Sorores et idoneam
adipiscerentur
institutionem
et
peritiam
professionalem,
civicum
sensum atque illas virtutes quae ad sociales consuetudines pertinerent,
et in primis ut in religionis vitae semita se continerent. Quem in finem
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
136
eis praesto erat coetibus dominicis, collocutionibus, contionibus, epistolis, annuis spiritualibus exercitationibus, ac potissimum vivis exemplis. Peculiari quoque amore, prudentia et firmitate consulebat Sororibus
admittendis
aut
dimittendis;
sategit
quoque cooperatrices
et
adsistentes pro Instituti Curia necnon antistitas singulis moderandis
domibus idoneas formare.
P o r r o , caelesti super novam Congregationem benedictioni, qua et
sodalium
et
fundationum
numerus
augebatur
quae eamdem tentaret, probatio non defuit.
feliciter,
gravissima,
Suborta namque contra
Ecclesiam ordinesque religiosos insectatione, quam v u l g o appellabant
Kulturlcampf,
multae
domus et
scholae
suppressae
sunt;
prohibitus
novarum postulantium ingressus ; ritus vestitionis religiosae sublatus.
Tunc Sorores multae finibus suis emigrare sunt coactae. Ea tempestate fortitudo, magnanimitas, firma spes et in Deo confidentia Servae
Dei mirum eluxerunt in m o d u m .
Maria
Catharina spirituales
suas
filias ubicumque prosequebatur ad eas in servitio Dei et proximorum
confirmandas easque cohortandas ut, in tanto rerum discrimine, sese
veras Pauperes Iesu Christi Ancillas ostenderent.
D i e 1 mensis Iunii a. 1870 laetum ex Urbe prevenit nuntium Decretum
exiisse
approbationis,
quo
Congregatio
Pauperum
Ancillarum
Iesu Christi, ab episcopo Limburgensi iampridem amplissimis verbis
Summo Pontifici commendata, iuris fiebat pontificii. A n n o denique 1890,
die 24 mensis Maii, eiusdem Instituti Constitutiones definitivam A p o stolicae
sunt.
Sedis approbationem,
ineffabili
Conditricis
gaudio,
nactae
Ipsius autem Instituti generalis antistita electa fuerat Famula
Dei in primo Capitulo generali anno 1871 celebrato; quo deinceps in
munere quinquies fuit confirmata, quamvis non semel eo se abdicare
voluit, eoque ad obitum usque functa est.
Ineunte tandem anno 1898,
Dernbachensi congregatis
ut
Instituti sodalibus in principe d o m o
spiritualibus
vacarent
exercitationibus,
Serva Dei allocutiones ad Sorores habuit. A t , praeter omnium exspectationem, levis, quo correpta est, morbus raptim adeo factus est letalis,
ut mane diei 2 Februarii,
prope octogenaria,
extremis
sacramentis
munita, piissime obdormiret in D o m i n o . Religiosae totusque pagus
venerabundi eidem parentarunt.
Huius Ancillae Iesu Christi, quae neque generis amplitudine, neque
divitiarum vel scientiae pondere, neque ulla alia terrena commendabatur ope, profundam in primis animi humilitatem, ex qua ceterae
virtutes progigni solent, atque incensam caritatem, cuius aestum nulla
137
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
potuit
restinguere
calamitas,
nullum
fastigium
comprimere,
nulla
extenuare iniuria, demiramur. Exsultans ut gigas ad currendam v i a m
suam
(cfr. Ps. 18, 6), ceterarum quoque virtutum christianarum et
religiosarum insignia praebuit
specimina fortisque
mulieris
laudem
sibi promeruit. Moriens Ecclesiae Christi reliquit duo ferme milia
Pauperum Ancillarum in ducentis circiter domibus Instituti a se conditi, aegrotis, orphanis, pauperibus, pueris puellisque et senibus proamore
Dei
servientium.
Eximiam
quoque
vivens inclaruerat, post se reliquit,
famam
sanctitatis,
qua
quae in dies clarior percrebuit
eamque Deus supernis signis visus est confirmare.
H i n c factum est, ut tandem ad canonicas inquisitiones super Famulae Dei fama sanctitatis episcopali auctoritate in Curia Limburgensi
deventum sit, atque per rogatorias litteras in Curiis ecclesiasticis Berolinensi, V a y n e Castrensi ac Bellevillensi, ab anno 1928 ad annum 1935.
Quibus
processibus
Romam
transmissis
riteque
examinatis,
Pius-
Papa X I I commissionem introductionis Causae die 3 Februarii a. 1946
propria signavit manu. Instructus est deinde ab anno 1948 ad annum:
1951 in Curia Limburgensi processus apostolicus super virtutibus in
specie Servae Dei, cuius iuridica vis a S. Rituum Congregatione die
18 A p r i l i s a. 1966 agnita est.
Servatis itaque omnibus de iure servandis, instituta est apud eandem S. Rituum Congregationem disceptatio super virtutibus theologalibus et cardinalibus ceterisque eisdem adnexis Servae Dei Mariae*
Catharinae Kasper,
in
Coetu,
quem appellabant,
antepraeparatorio,
die 3 Maii a. 1966 habito, coram R e v . m o Cardinali Benedicto Aloisi?
Masella, Causae Ponente seu Relatore. Deinde, praemissa peculiari
Inquisitione super quibusdam animadversionibus in Servae Dei vitam
ex officio concinnata ab Officio H i s t o r i c o S. huius Congregationis anno*
1972 publici iuris facta, celebratus est die 9 Aprilis 1974 Congressus*
Peculiaris apud eandem S. Congregationem pro Causis Sanctorum, im
quo Praelati Officiales Patresque Consultores iterum super dubio disceptarunt num Serva Dei heroum in modum virtutes omnes exercuerit.
Coetus
demum
Plenarius
Patrum
Cardinalium in
Vaticanis
Aedibus die 4 mensis Iunii anni huius 1974 habitus est, in quo, Rev.mo*
Cardinali Silvio Oddi Causae Relatore, omnibus perspectis et perpensis, cunctis suffragiis censuerunt Servam Dei heroicas coluisse omneschristianas et religiosas virtutes.
F a c t a postmodum, die 15 mensis I u l i i h o c anno, S u m m o Pontifici
Paulo VI per subscriptum Cardinalem de praemissis omnibus rela-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
138
tione, eadem Sanctitas Sua sententiam affirmantem Coetus Plenarii
Cardinalium ratam habens,
mandavit ut decretum
super eadem re
appararetur.
Quod c u m factum esset, hodierno die Beatissimus Pater ad se accitis
Rev.mis Cardinalibus infrascripto, huius Congregationis Praefecto, et
Silvio Oddi, Causae Ponente seu Relatore, meque a secretis, aliisque
vocari solitis, eisdem adstantibus edixit :
Constare de virtutibus theo-
logalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon
de
cardinalibus
Prudentia,
Iustitia,
Temperantia
et
Fortitudine,
earumque adnexis, in gradu heroico Servae Dei Mariae Catharinae
Kasper, Fundatricis Instituti Pauperum Ancillarum Iesu
Christi,
in
casu et ad effectum de quo agitur.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum inseri mandavit.
Datum Romae, die 4 Octobris a. D. 1974.
Card.
ALOISIUS
RAIMONDI,
Praefectus
L. 83 S.
83 Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
V
NEAPOLITANA
Beatificationis
et
canonizationis
Ven.
Servi
Dei
Caietani
Errico,
fun-
datoris Congregationis SS. Cordium Iesu et Mariae.
S U P E R DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in
Deum tum in proximum, necnon de Prudentia, Iustitia, Temperantia, Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad
effectum de quo agitur.
Ignis perpetuus qui numquam deficit
(Lev. 6, 5-6). Quam praecla-
ram ex sacris Biblis depromptam sententiam Servus Dei Caietanus
E r r i c o , archidioecesis Neapolitanae presbyter, cum propriae sacerdotali vitae tum religiosae a se conditae Congregationi ceu praelucentem
praestitit facem.
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
139
Secundiliani in Neapolitano suburbio, die 20 mensis Octobris anno
1791, Servus Dei in lucem editus est, parentes nactus Paschalem et
Mariam Marseglia, re familiari tenues at pietate conspicuos, eodemque nativitatis die
Oaietani
Oosmae
Damiani impositis
nominibus,
baptismi aqua regeneratus. Quem trium annorum infantem missionarius quidam e S S . Redemptoris Congregatione cum olim adspexisset,
sacerdotem futurum sanctitate insignem necnon divini verbi praeconem
eximium, uti memoriae traditum est, praenunciavit. Re quidem vera,
septennis pietate maturus ad sacram Synaxim admissus, ubi primum
puer adolevit, magis magisque in dies electionis signa ostendere visus
est ; nam et in religionis exercitiis assidue versari et cotidie in ecclesia,
ut Missae sacrificio ministraret sacramque aedem cum altaribus mundaret et exornaret, diutius manere assuevit. In litterarum vero studiis
prosequendis quod alterum ferme est ac praecipuum puerorum munus,
haud
minora
portendit,
diligentia
atque
ingenii
alacritate
aequales
antecellens.
A n n o autem aetatis decimoquarto, sacro iam Chrismate roboratus,
de religiosa capessenda vita serio cogitare coepit, et inter Franciscales
Capuccinos primum, dein in Congregationem S S . Redemptoris cooptari
postulavit.
At pii cuiusdam sacerdotis suasione permotus,
clericale
tirocinium inivit, eo dumtaxat consilio ut, ad sacerdotium cum pervenisset, sacris obeundis ministeriis in patrio oppido finitimisque locis
praeprimis sese addicere posset. D u m autem sacris persequendis studiis
naviter incumberet,
parocho in catechetica impertienda instructione
adiutricem conferebat operam puerosque in praeceptis Domini erudire
atque ad sacram mensam rite disponere satagebat.
Ad sacerdotalem ordinem die 23 Septembris a. 1815 promotus, divinae gloriae totum se devovit operibus,
de propria sanctificatione
deque spirituali p r o x i m o r u m salute imprimis sollicitus. Nihil profecto
mirum quod piissimus Secundiliani parochus, ob infirmam senectutem
ad sacri ministerii munera invalidum se inveniens, eidem
Caietano
sacris vix initiato parochialem curam fere totam commisit. Itaque sacerdotalis vitae primitias et progressus per annos fere viginti in patrio
oppido, ad civium suorum servitium atque utilitatem, naviter impendit, senem parochum in animarum cura adiuvans et supplens atque in
catechismi
apostolatu,
sacramentorum
administratione
verbique
Dei
praedicatione, maxime in missionibus popularibus, strenue assidueque
adlaborans.
Quanta autem fuerit populorum affluentia, ex finitimis quoque o p -
Acta Apostolicae
140
Sedis - Commentarium
Officiale
pidis ad eum accurrentium, exinde deducitur quod integros fere dies,
post absolutas in scholis praelectiones, in sacris audiendis confessionibus plerumque impendebat, i m m o et ad multam noctem tempus protrahere saepius cogebatur, pauperes simul et divites, nobiles ac rudes
pari humanitate ac benignitate excipiens, nulla facta personarum acceptione, pauperibus vero et agricolis suaviorem sese praebens; quos
omnes salutaribus refovebat adhortationibus et consiliis, pios ad sanctiorem vitae rationem inducere, errantes ad D e u m reducere, suavitate
potius quam severitate, satagens. Eius autem ad populum sermocinatio, non humanae eloquentiae aut ornatu indulgens, sed facilis ac
simplex et cuivis vel rudi intellegentiae accommodata, tam fervens et
efficax erat, ut audientes ad animi compunctionem morumque emendationem permoveret.
Sollertissima item eius fuit cura, ut praecipua pietatis exercitia,
ut Viae Crucis, quae dicitur, et marialis Rosarii, inter christifideles
instauraret impensiusque promoveret. Nec apostolica Servi Dei actuositas natalis oppidi saeptis circumscripta mansit, quin etiam ad finitimas civitates et per totum ferme Neapolitanum Regnum late extenderetur. Nec silentio praetereundum est Dei F a m u l u m singulis hebdomadis Neapolim adire consuevisse, ut et per monasteria sacris virginibus perfectioris vitae documenta praeberet et per urbis nosocomia
aegrotantibus christianae caritatis officia persolveret.
Ut autem incoepta opera confirmarentur atque uberiores afferrent
fructus, Presbyterorum coetum auspiciis et titulo sacratissimorum Iesu
et Mariae Cordium anno 1853 instituit, qui quidem votis obstricti in
id sua conferrent studia ac labores ut, in parochorum auxilium, pueros
adultosque christiana doctrina imbuerent, christifideles in praeceptis
Domini
instruerent
atque
firmarent,
sacris
praesertim
missionibus
aeternae animarum saluti operose prospicerent. Eandem Congregationem Presbyterorum a P i o P a p a IX anno 1846 adprobatam aptisque
legibus communitam idem Servus Dei moderatoris generalis munere,
sodalium obsecundans voluntati, per annos fere viginti quinque, quoad
vixit, sollerti cura gubernavit ac per Neapolitanum R e g n u m dilatavit,
regularis observantiae perfectum sese praebens exemplum, quin tamen
sacri ministerii opera umquam inter mitteret. Eidem Instituto apostolicum praestitit finem ut sodales scilicet, omni qua possent opera ac
studio, flagrantissimam Iesu et Mariae Cordium caritatem hominibus
patefacerent eorumque animos eadem caritate incenderent. Adiutores
quoque laicos sibi adscivit, qui suavissimum hunc cultum, ad hominum
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
141
reparandis offensas atque ad divinam promerendam clementiam, promoveant.
Servus Dei Oaietanus E r r i c o fere s e p t u a g e n a r i i , die 29 Octobris
anno 1860, in patrio o p p i d o obdormivit in D o m i n o , sanctitatis famam
post se relinquens. Quae c u m perseverarci, factum est ut anno 1866,
sex ab eius obitu v i x transactis annis, processus ordinarius super eadem
fama sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere in Neapolitana Curia instructus fuerit.
Profecto in huius Servi Dei vita, tot cumulata meritis, praeclarae
enituerunt virtutes, supra communem vel piorum christifidelium modum exercitae : alacris in primis et actuosa fides, flagrans in D e u m
caritas
et
ferventissima
pietas
praesertim
eucharistica
et
marialis,
profunda item humilitas cum sincero paupertatis et abnegationis spiritu, singularis quoque in agendis prudentia, invicta in perferendis
adversis patientia et constantia. At praecipuam Servi Dei laudem in
impensissimo apostolatu sacerdotali, cum flagrantissimo divinae gloriae
et animarum salutis zelo, repositam esse conspicimus, quo quidem
cunctis Ecclesiae administris, quorum proprium est animas Christo
lucrifacere, praefulgidum exstitit exemplum.
Introducta Causa beatificationis die 18 Decembris a. 1884, apostolicus processus super virtutibus in specie
Servi D e i adornatus est
a. 1896 eadem in Curia Neapolitana, de cuius iuridica vi editum est
decretum die 11 Decembris insequentis anni 1897. Subinde disceptari
coeptum est apud S. Rituum Congregationem super dubio num virtutes heroum in modum Servus Dei coluisset, et quidem in congregationibus antepraeparatoria die 22 Decembris anno 1908, praeparatoria die
4 Aprilis a. 1911 et generali coram S. P i o Papa X die 28 Novembris
eodem anno 1911 celebratis.
Novis tandem peractis studiis, tum ad pecularia
quaedam
vitae
adiuncta plenius investiganda tum ad eiusdem virtutes clariore collustrandas luce, nuperrime apud hanc S.
Congregationem pro Causis
Sanctorum denuo super iisdem virtutibus est disceptatum, videlicet in
Congressu Peculiari die 29 Ianuarii huius vertentis anni 1974 et iterum
in Congregatione Plenaria Patrum Cardinalium apud Vaticanas aedes
die 23 A p r i l i s hoc eodem anno habita, R e v . m o Cardinali Ephraem
Forni Causae Ponente seu Relatore, omnesque affirmative responderunt, F a m u l u m videlicet Dei Caietanum
E r r i c o christianas virtutes
heroum in modum exercuisse.
Summus autem Pontifex Paulus V I , cui praedicta omnia die 18
Acta Apostolicae
142
Sedis -
Commentarium
Officiale
subsequentis mensis Maii per R e v . m u m Cardinalem A l o i s i u m Raimondi, huius Congregationis Praefectum, relata sunt, sententiam Patrum Cardinalium ratam habens, decretum conscribi mandavit super
Servi Dei heroicis virtutibus.
H o c denique die idem Summus Ecclesiae Pontifex, accitis cardinalibus infrascripto Praefecto et Ephraem F o r n i , Causae Ponente meque
Antistite a Secretis Congregationis ceterisque vocari solitis, iisque adstantibus edixit :
Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine et Temperantia earumque adnexis in gradu
heroico Venerabilis Servi Dei Caietani Errico, in casu et ad effectum
de quo agitur.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
p r o Causis Sanctorum inseri mandavit.
Datum Romae, die 4 Octobris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L . 88 S .
83 Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
VI
YENCHOWFUEN. seu BAUZANEN.-BRIXINEN.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Iosephi Freinademetz,
sacerdotis missionalis Societatis Verbi Divini.
S U P E R DUBIO
An et de quo miraculo constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Ingens opus missionale nostra quoque aetate faciendum, ob numerum qui in dies augetur populorum antiquis traditionibus tum ad religionem tum ad culturam pertinentibus in determinatos coetus coal e s c e n t e m , maximopere cordi est Ecclesiae. « Ecclesia, ut omnibus
mysterium salutis vitamque a D e o allatam offerre possit, sese omnibus
his coetibus inserere debet eodem motu, quo ipse Christus incarnatione
sua se obstrinxit certis socialibus et culturalibus conditionibus hominum c u m quibus conversatus est))
(CONC. V A T . I I , Decr. de activ.
mission. E c c l . , Ad Gentes, n. 10).
Quo apostolico ductus spiritu, Christi caritate permotus, Venerabilis Servus Dei Iosephus Freinademetz totam vitam missionalem inter
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
143
Sinenses ita direxit et ordinavit, nt vestitu, moribus ac mentis habitu
Sinensis inter Sinenses fuerit. Sic praesens effectus in Sinensi populo
christianae vitae exemplo ac testimonio verbi in virtute Spiritus Sancti
christianis ac paganis Christi bonus odor (cf. 2 Cor. 2, 1 ) factus est.
Natus in oppido cui vernacula lingua est nomen Badiae, Brixinensis dioecesis intra fines, die 15 mensis Aprilis anno 1852, septem
super viginti annos apostolico ministerio in
Shantung Meridionali
functus, nihil de se curans, gravi affectus morbo, quem infirmis assistens contraxerat, die 28 Ianuarii anno 1908 mortem obiit.
Ipsum
attigisse
heroicum
virtutum
gradum
Summus
Pontifex
Paulus VI die 16 mensis Martii a. 1970 declaravit; ita factum est ut
via ad miracula, quae eo deprecatore divinitus patrata dicerentur, iure
ad eiusdem solemnem beatificationem requisita, patefieret. Ex tribus
autem sanationibus, quae miraculi speciem prae se ferre videbantur,
quae huic Sacro F o r o ad cognoscendum propositae sunt a Causae actoribus, una tantum ad propitiam canonicam prosecutionem pervenit,
cum, alias duas sanationes quod attinet, documenta quaedam clinicae
artis haud reperiri potuissent, unde Medicum huius sacri fori Consilium iudicium ferre valeret num reapse de sanationibus ageretur praeter rerum ordinem obtentis. Tertia itaque restabat iudicio subicienda
mira, quae asserebeatur, sanatio. Quae puero H e n r i c o Mutschlechner,
quartum aetatis agenti annum, in l o c o quem vocant Brunico, intra
dioeceseos fines Bauzanensis-Brixinensis posito,
obtigit.
Qui puer,
certa imminente morte, Venerabilis Iosephi Freinademetz patrocinio
a parentibus enixe implorato, nocturnis horis inter diem 17 et diem
18 mensis Aprilis anno 1943 perfecte sanatus est ab empyemate pleurico
metapneumonico sinistro.
H a c super sanatione instructus est in praefata Curia episcopali
Bauzanen.-Brixinen. processus apostolicus a die 28 Maii ad diem 26
Novembris a. 1971, de cuius legitima forma ac validitate Sacra haec
Congregatio die 3 Martii a. 1972 constare edixit.
Subinde Consilium Medicum huius ipsius Congregationis sanationis
indolem et adiuncta scientifico et diligenti studio inquisivit die 6 D e cembris 1972 atque unanimi sententia declaravit eandem sanationem
praeter naturae vires aut medicae artis remedia evenisse.
Quibus peractis, quaestio iudicio ipsius S. Congregationis pro causis
Sanctorum subiecta est et quidem primum in Congressu Peculiari,
habito die 30 mensis Aprilis 1974, quem eodem anno secuta est, die 25
mensis Iunii, Congregatio Plenaria in Vaticanis Aedibus adunata, in
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
144
qua Rev.mus Cardinalis Agnellus Rossi, Causae Ponens seu Relator,
sequens dubium
proposuit
disceptandum:
«An
et
de
quo
miraculo
constet, in casu et ad effectum de quo agitur » deque eo rettulit. Et
omnes,
qui convenerant,
Patres
Cardinales affirmativum
suffragium
^dederunt.
Facta demum de praedictis omnibus Summo Pontifici Paulo VI
d i e 15 mensis Iulii a. 1974 per subscriptum Cardinalem relatione, Summus
idem
Pontifex
sententiam
Patrum
Cardinalium
ratam
habens,
mandavit ut decretum super eadem mira sanatione appararetur, facta
•quoque benigna dispensatione super praescripto canonis 2117 C . I . C .
Quod c u m factum esset, Beatissimus Pater, hodierno die, accitis
Cardinalibus infrascripto Praefecto atque supradicto Ponente Causae
meque Antistite a Secretis ceterisque vocari solitis, iisque adstantibus
praesens confirmavit et promulgavit decretum, edicens :
uno
miraculo,
Venerabili
Servo
Dei
Iosepho
Constare de
Freinademetz
interce-
dente, a Deo patrato, scilicet de instantánea, perfecta ac firma sanatione pueri Henrici Mutschlechner ab empyemate metapneumonico cum
gangraena polmonari.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 4 Octobris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L . * S.
83 Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
VII
ARMACHANA
Canonizationis Beati Oliverii Plunkett, Martyris, Archiepiscopi Armachani.
S U P E R DUBIO
An et de quo miraculo, post indultam ab Apostolica Sede venerationem,
constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Oliverius Plunkett nobili genere in Hibernia natus die 1 mensis
Novembris anno 1625, adolescens R o m a m profectus et in Ludovisianum
Hibernorum collegium exceptus, vitae integritate morumque innocentia
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
145
valde praestitit. Sacerdotio auctus anno 1654, cum saeviente catholicorum Cromwelliana vexatione in patriam remeare non posset, R o m a m
per quindecim annos sacerdotalia ministeria magna sibi parta laude
obivit. Armachanus archiepiscopus a Clemente Papa I X , anno 1669,
renuntiatus, in Hiberniam regressus est, ubi singulari diligentia eximioque zelo ecclesiasticam disciplinam restituere intrepidus sategit. Quo
in munere odium sibi concitavit, et falso crimine coniurationis in regem
ab iniquissimis hominibus impeti tus est. Londinum contra fas regnique
Hiberniae consuetudines ductus,
et corruptorum
et fraudulentorum
testimonio damnatus, die 1 Iulii anno 1681, cruentissima morte martyrii palmam adeptus est. Quem Benedictus XV die 23 mense Maio
anno 1920 martyrum catalogo ritu solemni accensuit.
Cum autem Beati gloria novorum prodigiorum fama et impensiore
fidelium cultu in dies amplificaretur,
Causa eius canonizationis die
27 Iulii anno 1951, probante P i o Papa X I I , fuit resumpta.
E variis miris, quae ferebantur, sanationibus a Deo patratis invocato Beati Oliverii Plunkett nomine, unam selegerunt Causae actores
eamque Apostolicae Sedis iudicio proposuerunt, ut eidem Beato sanctorum decernerentur honores.
Quod mirum respicit dominam Ioannam Marchese nuptam Martiriggiano, Neapoli commorantem, quadragesimum quartum aetatis annum
agentem. Ipsa namque, iamiam tertium editura partum, gravissima abdominali syndrome correpta, matutinis horis diei 31 Martii anno 1958
ad valetudinarium deducta est, cui nomen vulgo « Clinica Mediterranea », Religiosis Hibernis, quae anglico sermone vocantur Medical Missionaries o f Mary commissum. Peracta ibi horis vespertinis caesarea
sectione, illico medici infaustam omnino quoad vitam ediderunt prognosim ob gravissime laesam visicae parietem, fere quidem absumptae
et ad informem massam redactae, frustra ac sine ulla spe tentata aliqua
visicae sutura; atque instare aegrotae obitum praenuntiarunt.
Quod
ut averteretur, chirurgus ipse, Sorores infirmariae atque familiares et
amici aegrotae fervidis precibus Beati Oliverii Plunkett patrocinium
implorare coeperunt, nec incassum. Nocte enim inter diem 31 Martii
et diem 1 Aprilis talis effecta est rerum mutatio, ut postridie mane
recuperatae valetudinis signa et indicia animadverterint soror infirmaría primum et deinde a curatione medici, atque una voce miraculum
conclamaverint.
Qua super sanatione apostolicus in Curia Neapolitana processus
instructus est a die 27 Iunii a. 1969 ad diem 26 Iunii a. 1972 ; quem rite
10 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
146
valideque confectum fuisse haec S. Congregatio die 12 Ianuarii a. 1973
pronuntiavit.
Plenissimis
probationibus
testatum
est
supra
dictam
sanationem
naturae vires excessisse; concordes enim fuerunt hac super re tam
testium excussorum depositiones, quam medicorum a curatione et ab
inspectione declarationes ; simulque de eiusdem sanationis praeterna turali indole affirmativum fuit peritorum ex officio iudicium, necnon
unanime huius Congregationis Consilii Medici suffragium.
Quibus peractis, quaestio subiecta est theologorum iudicio, et primum quidem in Congressu Peculiari huius S. Congregationis pro Causis
Sanctorum die 10 mensis Iulii volventis anni ; ac postea, die 19 Novembris hoc eodem anno, in Coetu Plenario Patrum Cardinalium ad Vaticanas Aedes celebrato, in quo E.mus Cardinalis Humbertus Mozzoni,
Causae Ponens seu Relator, dubium disceptandum posuit : An et de
quo miraculo, post indultam eidem Beato ab Apostolica Sede venerationem, constet in casu et ad effectum de quo agitur. Et, qui aderant,
Patres Cardinales affirmando responderunt.
De praefatis omnibus facta Summo Pontifici Paulo VI per subscriptum Cardinalem relatione, in Audientia diei 5 Decembris anni huius,
Sanctitas Sua affirmativam
Sacrae
Congregationis
sententiam ratam
habuit et confirmavit iussitque decretum ad hoc rite c o n c i n n a r i ; concessa insimul benigna dispensatione super praescripto canonis 2138
§ 1 C . I . C . , ita ut ad sollemnem Beati Oliverii Plunkett canonizationem
uno dumtaxat miraculo procedi valeat.
H o c denique die, Beatissimus Pater ad se advocatis Cardinalibus
infrascripto Praefecto et Humberto Mozzoni, Causae ponente, meque
Antistite a secretis ceterisque de more convocandis, iisque adstantibus
praesens Decretum promulgavit, nimirum :
Constare de uno miraculo,
a Deo patrato, Beato Oliverio Plunkett, Martyre, Archiepiscopo Armachano, intercedente, scilicet: de instantánea, perfecta constantique sanatione dominae Ioannae Marchese Martiriggiano a fractura vesicae,
inadequate reparatae, in subiecto statu « shoch » letali affecto ob gravem anaemiam posthaemorrhagicam.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 9 Decembris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
147
VIII
BALTIMOREN.
Canonizationis Beatae Elisabeth Annae Bayley vid. Seton, fundatricis
Congregationis Sororum a Caritate S. Ioseph in America.
S U P E R DUBIO
An et de quo miraculo, post indultam eidem Beatae ab Apostolica Sede
venerationem, constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Christus Dominus in corpore suo, scilicet Ecclesia, dona ministrationum iugiter disponit, quibus Ipsius virtute nobis invicem ad salutem
servitia praestamus, ut veritatem facientes in caritate, crescamus in
illum per omnia, qui est Caput nostrum (cf. Eph. 4, 11-16).
Su blinda haec Concilii Vaticani II (Const. d o g m . Lumen gentium, 7) verba nobis animo volventibus, sua sponte nobilissima occurrit
imago Beatae Elisabeth Annae Bayley viduae Seton, quae origine primus Americae Septentrionalis, ab Ecclesia recognitus, sanctitatis flos
nuncupari potest. Ipsa enim, veritatis lucem plenius assecuta, iugiter
in Dei cognitione et amore, per omnes vitae suae semitas, proficere
adnisa est, atque multiformi caritatis officio proximos iuvare ac sublevare satagens, ad augmentum corporis Christi, quod est Ecclesia,
plurimum contulit.
Ipsa Neo-Eboraci, die 28 Augusti anno 1774 in lucem edita, anglicano ritu baptizata fuit. In christiana pietate enutrita bonisque artibus
et litteris convenienter instructa, vicesimum
cum attingeret annum,
matrimonium iniit cum Villelmo Magee Seton, ex eoque quinque progenitos filios pia mater peramanter fovit christianisque moribus imbuit.
Marito autem anno 1803 vita functo, cum animum ad catholicam religionem pressius considerandam convertisset, die 14 mensis Martii a. 1805
in Ecclesiae catholicae gremium recepta est. Baltimoram deinde profecta, de suis filiis aeque sollicita, puellis in catholico collegio instituendis necnon pauperibus pueris alendis sollertem impendit curam.
Cum vero quaedam puellae in ministerio sociae, perfectionis viam aggredi cupientes, eidem adhaesissent, die 1 Iunii a. 1809 religiosis votis
nuncupatis coram
Baltimorensi Antistite,
Congregationis
Sororum
a
Caritate S. Ioseph fundamenta iecit, quam sancti Vincentii de Paul
Acta Apostolicae
148
Sedis -
Commentarium
Officiale
spiritu informatami voluit, atque Moderatricis generalis munere,
ad
vitae usque exitum, suavi caritate ac prudentia gubernavit.
F a m u l a Dei, quae sponsa et mater exstitit admirabilis fulgidumque
religiosae vitae exemplar, omne opus bonum subsecuta (cf. 1 Tim. 4, 10),
migravit ad D o m i n u m die 4 Ianuarii a. 1821, aetatis circiter quadragesimo septimo. Eam virtutibus mentisque insignem necnon miraculis
claram Ioannes P a p a X X I I I , die 17 Martii a. 1963, inter Beatos Caelites
sollemni ritu adnumeravit.
Cum vero post beatificationem de novis signis eadem Beata intercedente a Deo patratis invalesceret fama, multis sacrorum Antistitibus una cum causae actoribus instantibus, Paulus Papa V I , die 27
Ianuarii a. 1966 ut canonizationis causa resumeretur, indulsit.
Ad impetrandam itaque
Beatae
Elisabeth Annae
Bayley viduae
Seton canonizationem, actores huic sacro foro ad cognoscendum proposuerunt sanationem domini Caroli Kalin, sexagesimum primum aetatis
annum agentis
lutheranamque fidem profitentis.
Ipse
enim
die
9 Octobris a. 1963 gravissimo morbo est correptus et in nosocomium
deductus est; ibi medici a curatione certiores facti sunt agi de meningo-encephalitide acutissima et in forma comatosa atque probabiliter
naturae viralis morbillosae.
Ingravescente
morbo,
mortem
iamiam
instare extra remedii spem edixere periti medici. Aegroti coniux, Sorores infirmariae aliaeque religiosae enixas ad intercessionem Beatae
Elisabeth Annae obtinendam preces fundere coeperunt. Et ecce, improviso, primo mane diei 11 Octobris infirmus convaluit. Unde familiares, medentes et quotquot morbi naturam et gravitatem acceperant,
miraculum conclamarunt ; bini deinde ab inspectione periti perfectam
sanationem comprobarunt. Periti quoque ex officio una c u m nostro
Collegio Medico praeter naturae vires eiusmodi sanationem contigisse
affirmarunt.
Super hac sanatione processus apostolica auctoritate in Curia archiepiscopali Neo-Eboracensi anno 1966 instructus est, de cuius iuridica forma et vi Sacra haec Congregatio pro Causis Sanctorum die
10 Februarii a. 1972 constare declaravit. Praehabito postea, die 13 Decembris a. 1973, apud Medicum Consilium huius sacri fori accuratissimo examine circa ipsius sanationis indolem et adiuncta, suffragatio
primum in Congressu Peculiari diei 8 Octobris anni huius vertentis facta
est. Deinde in Congregatione Plenaria in Vaticanis Aedibus habita die
3 Decembris mensis, Patres Cardinales, referente R e v . m o Cardinali
Sacra Congregatio pro Institutione Catholica
149
Aloisio Traglia, proposito dubio num de miraculo constaret, affirmativum singuli dederunt suffragium.
De hisce autem
omnibus peractis certior factus ab
infrascripto
Cardinali Praefecto in Audientia eidem concessa die 5 Decembris huius
anni, Beatissimus Pater Paulus VI sententiam S. Congregationis pro
Causis Sanctorum ratam habens, mandavit ut decretum super eadem
mira
sanatione
concinnaretur,
facta
insimul
benigna
dispensatione
super praescripto canonis 2138 Codicis Iuris Canonici, ita ut ad sollemnem eiusdem Beatae Elisabeth Annae Bayley V i d . Seton canonizationem
uno tantum miraculo rite agnito et approbato deveniri queat.
Hodierno tandem die idem Summus Pontifex, accitis Cardinalibus
infrascripto Praefecto atque Aloisio Traglia, Causae Ponente, meque
Antistite a secretis ceterisque vocari solitis, iisque adstantibus, praesens
Decretum confirmavit et promulgavit, edicens :
Constare de uno mi-
raculo, Beata Elisabeth Anna Bayley Vidua Seton intercedente, a Deo
patrato, nimirum de instantánea, perfecta ac constanti sanatione domini
Caroli Kalin a meningo-encephalitide acutissima in subiecto ad comam
pervento et secundaria bacteriohaemia staphilococcica affecto.
Quod Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro
Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 9 Decembris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
SACRA CONGREGATIO
PRO INSTITUTIONE CATHOLICA
I
DECRETUM
Facultati Sacrae Theologiae Cracoviensi (Krakow) titulus « Pontificius »
confertur.
Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, prae oculis historia
habita inclytae Facultatis Theologicae Cracoviensis, quae, ab Hedvige
Regina a. D . MCCCXCVII condita canoniceque a Bonifatio P p . IX consti-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
150
tuta, per ultra DL annos in celeberrima Cracoviae Jagellonensi studiorum Universitate ad ecclesiasticarum scientiarum in primis Sacrae
Theologiae progressum indesinenter operam navavit ; scientifica didacticaque attentis eiusdem Facultatis ordinatione electoque Professorum
coetu scite adlaborante necnon scientificis inquisitionibus ab ipsis publici
iuris factis; petitionem Caroli S. R. E. Cardinalis W o j t y l a , Archiepiscopi Cracoviensis Facultatisque Magni Cancellarii, benigne excipiens ;
potestate ab Augusto Pontifice Paulo div. P r o v . P p . VI sibi facta ; ut
Apostolicae Sedis existimationis dilectionisque peculiare signum promat, Facultatem Theologicam Cracoviensem titulo Pontificio exornatam
hoc Decreto constituit declaratque, omnibus ipsi agnitis tributisque
officiis iuribus ac honoribus huic titulo de more adnexis; integris equidem manentibus Facultatis iuribus ad laudatam Universitatem quod
attinet.
Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis, d. u m. iunii, in
sollemnitate Pentecostis, a. D . MCMLXXXIV.
GABRIEL MARIA
L.
83
Card.
GARRONE,
Praefectus
S.
83 Iosephus Schroffer, A r c h i e p . tit. Volturnen., a Secretis
II
DECRETUM
Titulus « Pontificius » Facultati Theologicae Vratislaviensi
conceditur.
(Wroclaw)
Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, prae oculis historia
habita inclytae Facultatis Theologicae Vratislaviensis quae, in Vratislaviensi studiorum Universitate a. D . MDCCII constituta, ad scientiarum ecclesiasticarum in primis Sacrae Theologiae progressum admodum c o n t u l i t ; didactica scientificaque attenta eiusdem Facultatis
ordinatione, quae, calamitosis postremi belli casibus superatis, in pristinum feliciter restituta est, electo Professorum coetu scite adlaborante optimisque scientificis inquisitionibus publici iuris f a c t i s ; petitionem piae memoriae Boleslai S . R . E . Cardinalis Kominek, Archiepiscopi
Vratislaviensis Facultatisque Magni Cancellarii, benigne suscipiens;
potestate ab Augusto Pontifice Paulo div. Prov. P p . VI sibi f a c t a ; ut
Sedis Apostolicae existimationis dilectionisque peculiare signum promat,
Facultatem Theologicam Vratislaviensem titulo Pontificio exornatam
hoc Decreto constituit declaratque, omnibus ipsi agnitis tributisque
iuribus officiis ac honoribus huic titulo de more adnexis ; integris equi-
Sacra Congregatio pro Institutione Catholica
151
dem manentibus Facultatis iuribus ad laudatem Universitatem quod
attinet.
Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis, d. II m. iunii, in
sollemnitate Pentecostis, a. D . M C M L X X I V .
GABRIEL MARIA
Card.
GARRONE,
Praefectus
L. 93 S.
83 Iosephus Schroffer, Archiep. tit. Volturnen., a Secretis
III
DECRETUM
Canonice erigitur Facultas Theologica in Seminario Metropolitano Posnaniensi (Poznan) et titulo « Pontificio » decoratur.
Posnaniensis urbs merito incunabula catholicae fidei in Polonia
haberi potest : in ipsa enim anno Domini C M L X V I primus Poloniae
princeps baptismali unda est lustratus, in ipsa post paucos inde elapsos
annos prima prae ceteris Poloniae urbibus erecta est dioecesis, in ipsius
denique cathedrali ecclesia priscorum — ut fertur — Poloniae regum
exuviae custodiuntur.
M h i l itaque mirum si inclyta hac in sede Ioannes Lubranski episcopus saeculo x v i ineunte Athenaeum, Academiam Lubranscianam nuncupatum, erexerit, ut iuvenes in studia tum humaniora tum philosophico-theologica naviter incumberent. A n n o Domini MDLXIV, secundo
a promulgato Decreto Concilii Tridentini de Reformatione (can. X V I I I ,
de seminariis in dioecesibus c o n d e n d i s ; cf. Ench. Cleric. nn. 97-103),
Maius Posnaniense Seminarium constitutum est eidemque statim Academiae a d n e x u m ; quod volventibus saeculis tamquam pupilla oculi ab
Archiepiscopis Posnaniensibus semper habitum est atque ita auctum ut,
in adiunctis praesertim secundioribus, vere fax ignisque ardens in patria
regione exstiterit, ad sacrarum disciplinarum intelligentiam ac amorem
indefesse diffundendos.
Civili libertate a Polonica Gente fauste recuperata, Archiepiscopi
Posnanienses de Facultate Theologica erigenda Sanctam Sedem iterate
rogaverunt ; quod vero gravibus ex causis ad effectum adduci nunquam
potuit. At terrificis postremi belli casibus superatis Seminarioque ex
novo constituto, Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, petitionem E x c . m i Archiepiscopi Metropolitae Posnaniensis benevole excipiens, litteris diei x x i n m. iulii a. D . M C M L X I X in Posnaniensi Seminario Maiori Institutum Theologicum condidit, iure pollens, ad quin-
152
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
quennium et ad experimentum, Sacrae Theologiae Baccalaureatus ac
Licentiae gradus conferendi.
Quibus nunc feliciter persolutis, attentis imprimis florentibus ecclesiasticis studiis quibus eiusdem Archidioecesis sacra iuventa iamdudum
in theologica doctrina instituebatur, electis professoribus strenue adlaborantibus ad sacras disciplinas uberius pleniusque edocendas excolendas atque illustrandas, prae oculis habita favorabili Conferentiae Episcopalis Poloniae sententia, Sacrum Dicasterium p r o Institutione Catholica, laudati Praesulis precibus libenter annuens, rem totam pro
munere Augusto Pontifici Paulo div. P r o v . P p . VI diiudicandam detulit. Quo benigne paterneque adprobante ac instante, Sacra eadem Congregatio, in Dei Omnipotentis gloriam ac Ecclesiae in primis Polonicae
decus ac incrementum, Facultatem Sacrae Theologiae in Seminario
Metropolitano Posnaniensi hoc Decreto erigit erectamque declarat, iure
in perpetuum ditatam gradus academicos conferendi Baccalaureatus
seu Magisterii, Licentiae, D o c t o r a t u s ; omnibus ipsi agnitis tributisque
officiis iuribus privilegiis atque honoribus quibus Facultates a Sede
Apostolica erectae merito fruuntur.
Sacra praeterea Congregatio Archiepiscopum Posnaniensem pro tempore, Ordinarium l o c i , Facultatis Magnum Cancellarium constituit
renuntiatque, qui fidei orthodoxiam morumque disciplinam tutetur,
docentibusque quibuslibet missionem canonicam conferat revocetque
omnia nitendo ut Facultas continuo augeatur, cum ceterisque Theologicis Facultatibus Conferentia Episcopali Nationali moderante volenter cooperetur, ad Ecclesiae Patriaeque Reipublicae bonum augescendum.
Sacrum insuper Dicasterium, ut peculiarem Sedis Apostolicae dilectionem patefaciat, Posnaniensem Facultatem titulo Pontificio condecorat, eidem Facultati praestituens ut iuxta Documentum « Normae
quaedam » inscriptum (20.V.1968) aliasque Sanctae Sedis academicas
leges ad amussim ordinetur regaturque, necnon secundum peculiaria
Facultatis Statuta ab eadem Sacra Congregatione hac ipsa die adprobata ; servatis ceteris de iure servandis, iis quoque quae a Commissione
Episcopatus Polonici de studiis superioribus promovendis manata sunt
vel manabuntur; contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex aedibus S. Congregationis, die II m. iunii, in sollemnitate Pentecostis, a. D . M C M L X X I V .
GABRIEL MARIA
Card.
GARRONE,
Praefectus
L. 83 S.
83 Iosephus Schroffer, A r c h i e p . tit. Volturnen., a Secretis
Pontificia
ACTA
Commissio
153
Biblica
COMMISSIONUM
PONTIFICIA COMMISSIO BIBLICA
Ratio periclitandae doctrinae
NORMAE PRAEVIAE
1. Ad baccalaureatum admittuntur sive clerici sive laici, qui aut
gradum
baccalaureatus in theologia vel aequivalentem
gradum iam
adepti sunt, aut testimonium exhibent ex quo constat illos aequivalentem studiorum c y c l u m (quinque scilicet annorum, quorum saltem tres
in theologia) cum fructu perfecisse. Quae tamen omnes condiciones in
singulis casibus Commissionis iudicio subicientur.
2. Candidatis ad quemvis ex tribus gradibus admittendis, duplex
praesto erit examinatorum sessio : aestiva, mense maio, et autumnalis,
mense octobri. Epistulae mittantur ad P C B secretariam,
Piazza dei
S. Uffizio 11, R o m a .
3. Ad diversos gradus, praevium examen habetur de aliquibus linguis non-biblicis, scilicet latina, anglica, gallica et germanica, et quidem hac ratione. Ad baccalaureatum : de latina et de una e tribus aliis
ab ipso candidato eligenda ; ad licentiam : de alia iterum a candidato
selecta ; ad lauream : de tertia.
Esperimenta illa fiunt scripto.
Textum aliquem,
ab examinatore
electum, candidatus etiam ope dictionarii vertet in illam quam maluerit
ex sequentibus linguis : latina, anglica, gallica, germanica, hispanica,
italica.
4. Quoad (infra describenda) experimenta de ipsa re biblica : oraliter fiunt, exceptis (cum dissertationibus) iis ad baccalaureatum sub
II et I I I
positis,
quae
scripto fieri poterunt
si candidatus,
iustas
rationes afferens, id maluerit.
Examina oralia fiunt sive latine, sive quavis alia lingua a candidato
proposita obtento
consensu.
tamen
praevio examinatorum vel
PCB
secretarii
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
154
Officiale
In experimentis ad baccalaureatum quae forte scripto fiant ( I I et
I I I ) , in dissertationibus et in lectione publica, uti licet una ex sex
linguis supra (sub 3) enumeratis.
EXAMINA
AD BACCALAUREATUM
I. De philologia biblica
1. De lingua hebraica
Gen., 2-3; 20-22
Deut., 5-6
I I Sam., 1 0 1 2
Is., 6-12; 4 0 ; 66
Ier., 7 ; 14
Ezech., 3 4 ; 37
P s . 1-8
E c c l . , 3; 5
2. De lingua aramaico-biblica
Esdr., 4
Dan., 6
3. De lingua graeca
Mt., 5-7
M e , 5-7
L c , 1-2; 22-24
I o . , 1-5
A c t . , 17
Gal. tota
Col. tota
Tit. tota
Hebr., 5-7
Iac, 2
l u d . tota
A p o c , 1-2
P r o Ps. 1-8 et L c , 22-24 candidatus etiam de critica textuali interrogabitur.
Pontificia Commissio Biblica
155
I I . De historia biblica
P r o quaestionibus selectis quae sequuntur, sufficiet cognitio generalis, ita tamen ut clare appareat positio eventuum et personarum in
mundo ambiente.
1. Abraham, Moyses, Exodus, David, Salomon, Schisma decem tribuum, Restauratio post exsilium, Diasporae exordium, Dominatio romana in Iudaea.
2. Imago ministerii Christi, cum variis religionibus iudaicis collata
(cum opere Baptistae, cum pharisaismo, cum pietate qumranica, etc.).
Ecclesia hierosolymitana. Itinera S. Pauli.
I I I . De introductione generali
1. De S. Scripturae inspiratione et veritate.
2. De methodis exegeseos hodiernae, ratione etiam habita horum
documentorum : « Divino afflante », « Dei V e r b u m », Commissionis biblicae Epistula de Pentateucho (1948) et eiusdem Commissionis Instructio
de historica evangeliorum veritate (1964).
AD LICENTIAM
I. De historia biblica
De una ex historiae quaestionibus supra enumeratis (ad baccalaureatum, I I ) , a candidato selecta et fusius exponenda.
I I . De introductione generali
1. De quibusdam institutis Hebraeorum, i.e.
de festis,
de sacer-
dotio, de regimine regali.
2. De praecipuis documentis, effossionibus et inventionibus Sacras
Litteras illustrantibus.
3. De scholis exegeticis Alexandrina et Antiochena, necnon de operibus exegeticis S. Hieronymi.
4. De scholis hodiernis (Formgeschichte, etc.) et de methodologia
adhibenda.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
156
Officiale
I I I . De introductione speciali
Relate ad sequentes libros :
de fontibus,
de historia traditionis,
de libri redactione, de tenore theologico, de recentioribus inquisitionibus.
1. Pentateuchus, Isaias, Ieremias, Daniel, Ecclesiasticus.
2. Quattuor Evangelia, A c t u s A p o s t o l o r u m , Epistula ad R o m a n o s .
I V . De theologia et anthropologia biblica
De uno ex sequentibus argumentis, ad nutum candidati :
1. De regno Dei in Vetere Testamento et in praedicatione Iesu.
2. De Messia in Vetere et in N o v o Testamento.
3. De Spiritu Dei in Vetere et in N o v o Testamento.
4. De populo Dei (theologice) in Vetere Testamento, et de Ecclesia
secundum S. Paulum.
5. De homine, i.e. de eius origine, natura, fine ultimo, ad mentem
utriusque Testamenti.
V. Dissertatio ex improviso conscribenda (datur spatium circiter 6 horarum), quae erit expositio philologica (additis opportunis commentariis
e critica textuali), litteraria et doctrinalis unius sectionis (ab examinatoribus seligendae) ex sequentibus textibus :
Gen., 12-25
Is., 28-32; 49-55
Ps. 1-10
Prov., 8-9
Mt., 5-10 (synopsi adducta)
I o . , 6 ; 13-17
I C o r . , 12-15
Eph., 1, 1-4, 16
V I . Dissertatio in antecessum facta de aliquo themate biblico (prius rite
approbato), circiter 50 paginarum (in dactylographia).
AD LAUREAM
I. De linguis orientalibus
De una (ad libitum) ex sequentibus linguis : accadica, aegyptiaca
(vetere), aethiopica, arabica, aramaica extrabiblica, armenica, coptica,
geórgica, sumerica, syriaca, ugaritica.
Pontificia
Commissio Biblica
157
I I . D e exegesi
De exegesi unius ex sequentibus S. Scripturae partibus a candidato
antea deligendae atque ab examinatoribus pressius determinandae :
Exodus
Iudices et Ruth
I et II Samuel
I et II R e g u m
Paralipomena, Esdras et Nehemias
Iob
Psalmi
Proverbia
Ecclesiastes, Canticum
Sapientia, Ecclesiasticus
Libri Maccabaeorum
Prophetae minores
Matthaeus
Actus Apostolorum
E p . ad R o m . , E p p . I et II ad Thess.
E p . ad Gal., E p p . captivitatis
E p p . pastorales, E p . ad Hebraeos
E p p . catholicae
I I I . De introductione generali
1. De historia canonis utriusque Testamenti.
2. De origine et auctoritate textus massoretici.
3. De versione septuagintavirali deque aliis Vulgata antiquioribus
in crisi textuum adhibendis.
4. De Vulgatae historia et usu ab origine usque ad nostra tempora
(summatim).
I V . Lectio publica de aliqua quaestione una ante hora candidato designata, ex libris Veteris vel Novi Testamenti ab ipso antea propositis.
V. A m p l i o r dissertatio circa thema aliquod biblicum, ab ipso candidato
de Commissionis assensu eligendum.
V I . Dissertationis ab examinatoribus impugnandae defensio.
V I I . Dissertationis editio (saltem ex parte : ad minimum 48 paginae
in-8°).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
158
Haec nova R a t i o periclitandae doctrinae candidatorum ad academicos gradus in Sacra Scriptura abrogat Rationem, quae inde a die 12
Ianuarii 1911 hucusque vigebat.
Candidatis autem, qui ante huius renovatae Rationis promulgationem
examina iuxta anteriorem Rationem praeparare iam inceperint, licet
ex duabus Rationibus unam ad libitum eligere.
H a n c renovatam Rationem periclitandae doctrinae Summus Pontifex
Paulus, div. Prov. P p . V I , in Audientia concessa infrascripto Praesidi
Pontificiae Commissionis Biblicae die 6 m. decembris 1974, adprobavit
atque evulgari iussit.
Datum Romae, die 7 decembris 1974 in Festo Sancti Ambrosii, Episcopi et Ecclesiae Doctoris.
FRANCISCUS
Card.
SEPER,
Praeses
L. 83 S.
83 Albertus Descamps, Episc. tit. Tuneten., a Secretis
Sacra Romana Rota
159
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citatio
edictalis
MARIANOPOLITANA
Nullitatis matrimonii
Cum
ignoretur locus
actualis
(Marceau - B r o u m p t o n )
commorationis dominae
Gertrudis
Broumpton, conventae in causa de qua supra, eamdem citamus ad
comparendum, aut per se aut per procuratorem legitime constitutum,
coram Tribunali S.
Romanae Rotae « Piazza della Cancelleria, 1 -
R o m a », in diem 18 aprilis 1975, hora undecima pro concordatione vel
subsignatione sequentis dubii :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, Parochi, et fideles, qui notitiam habuerint actualis commorationis praedictae dominae
Gertrudis Broumpton,
curare
debent ut ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Franciscus
Bruno,
Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 24 mensis februarii a. 1975.
Raphael Funghini, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Gertrude Broumpton, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre
personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal
de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 18 avril 1975,
a 11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les fidèles ayant connaissance du lieu
de la résidence de ladite Gertrude Broumpton, devront, dans la mesure du
possible, l'avertir de la présente citation.
160
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
D I A R I U M ROMANAE CURIAE
Giovedì, 23 Gennaio 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza la Signorina B E R N A D E T T E O L O W O ,
Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario di Uganda.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha nominato :
8 febbraio 1975. S. E. Mons. Barbarito Luigi, Arcivescovo tit. di Fiorentino, Pro-Nunzio Apostolico in Senegal e Niger,
e Delegato Apostolico nel Malí, nella Mauritania e in Guinea-Bissau.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
1 febbraio 1975. S. E. il Sig. Cardinale de Fürstenberg Massimiliano,
Membro del Supremo Tribunale della Segnatura
Apostolica.
20
»
»
S. E. Mons. Castillo Lara Rosalio José, Vescovo tit. di
Precausa, Segretario della Pontificia Commissione per la Revisione del Codice di Diritto
Canonico.
»
»
»
Il Rev. Mons. Cardoso de Carvalho Manuel, Rettore del
Pontifìcio Collegio Portoghese, Membro del Co
mitato Centrale per l'Anno Santo.
NECROLOGIO
10 gennaio 1975. Mons. Ryan Patrick Finbar, Arcivescovo tit. di Villa magna di Tripolitania.
»
»
E.mo Signor Cardinale Paul Pierre Meouchi, Patriarca
11
di Antiochia dei Maroniti.
»
»
Mons. Rovigatti Luigi, Arcivescovo tit. di Acquaviva,
13
Vicegerente di Roma.
»
»
Mons. Tort Roger, Vescovo di Montauban.
16
23
»
» Mons. Campos Francisco Helio, Vescovo di Viana.
24
»
»
Mons. de Oliveira Pena Rodolfo Das Merces, già Vescovo
di Valença.
26
»
»
Mons. Bazin Victor, già Arcivescovo di Rangoon.
29
»
»
Mons. Johnson Martin Michael, già Arcivescovo di Vancouver.
»
»
Mons. Maranta Edgard Aristide, Arcivescovo tit. di
Castro.
30
»
»
Mons. Gad Giacinto, Vescovo tit. di Grazianopoli, Esarca
Apostolico per i cattolici di rito bizantino residenti in Grecia.
An. et vol. LXVII
31 Martii 1975
N. 3
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
CASTRENSIS
Nova Provincia Ecclesiastica conditur in Antillis, nomine « Castriensis ».
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quoniam voluntas Dei sancta fuit, ut Ecclesiae Universae ad gubernacula sederemus, ut multitudinem electorum ad aeternas luminis oras
opitulante Christo, duceremus, nihil sane aut agere, aut curare, aut
animis insinuare omittimus, quod tum Ecclesiae, tum etiam fidelibus
utilitates pariat : si enim me amas, ait Christus, adorandus Dei Filius,
Simoni Petro ad lacum Tiberiadis (cfr. Io. 21, 15-17), pasce agnos,
pasce oves meas. Quam ob rem, c u m Venerabiles Fratres Nostri S. R. E.
Cardinales Sacrae Congregationi p r o Gentium Evangelizatione praepositi, bene fieri censuerint, si detractis nonnullis territoriis a metropolitana Sede Portus Hispaniae, nova Provincia ecclesiastica in Insulis
W i n d w a r d et Leeward conderetur, Nos, audito Venerabili Fratre Aloisio Barbari to, Archiepiscopo titulo Florentinensi eodemque in Antillis
Apostolico Delegato, reque magna consideratione reputata, res ita disponimus, ut quae dioecesis Castriensis cognominabatur, eadem ad gradum
Ecclesiae metropolitanae evehatur, c u m omnibus iuribus harum Sedium
p r o p r i i s ; atque praeterea, ut eadem una c u m dioecesibus S. Ioannis,
Rosensi, ac S. Georgii in formam novae Provinciae ecclesiasticae redii t - A. A . S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
162
gatur, cuius sit caput, sumpto Castriensi nomine. Qua re etiam id
efficitur, ut Provincia ecclesiastica Portus Hispaniae, e qua dioeceses
illae separatae sunt, his tantum coalescat Ecclesiis : Gulielmopolitana,
Pontipolitana-Regalitana, Paramaribensi, et Georgiopolitana, praeter
ipsam metropolitanam. Quae vero per has Litteras Nostras statuimus,
Venerabilis Frater Aloisius Barbarito ad exitum deducenda curabit,
vel alius ab eo delegatus; re vero acta, documenta exarentur, quorum
fide digna exempla ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione cito mittantur. Contrariis nihil obstantibus. Ad Sedem autem
cuius meminimus Castriensem vacantem per abdicationem Venerabilis
Fratris Caroli Gachet, promovemus Archiepiscopum Metropolitam V e nerabilem Fratrum Patricium Webster, adhuc Episcopum S. Georgii,
a quo vinculo liberamus, factis nempe iuribus iustis, impositis oneribus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus Nostri decimo secundo.
IOANNES Card. V I L L O T
A G N E L L U S Card. R o s s i
Secretarius Status
S. Congr. pro Gentium Evangelizatione
seu de Propaganda Fide Praefectus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s.n.
Loco £B Plumbi
In Secret. Status tao., n. 211805.
II
CATARMANIENSIS
In Insulis Philippinis nova dioecesis constituitur « Catarmaniensis »
nomine.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quae ampliores exspectantur pro christianis fidelibus spiritales utilitates, causa fuerunt praecipua cur votis et precibus accedendum esse
censuerimus Venerabilium Fratrum Godefridi Pedernal, Episcopi Boronganensis, et Cypriani Urgel, Episcopi Calbayogani. Ab A p o s t o l i c a
enim Sede, post auditam Conferentiam Episcopalem Insularum Philippinarum, petierunt, ut quadam ex eorum territorio dioecesium parte
separata alia conderetur episcopalis Sedes. De sententia igitur sive
Venerabilis Fratris Carmeli R o c c o , Archiepiscopi titulo Iustinianopolitani in Galatia et olim in Insulis Philippinis Apostolici Nuntii, sive
Acta Pauli Pp. VI
163
Sacrae Congregationis p r o Episcopis, apostolica potestate Nostra sequentia decernimus et iubemus. A dioecesibus Boronganensi et Calbayogana
territorium separamus totius civilis provinciae V u l g o Nortbern Samar
appellatae eaque novam dioecesim condimus Gatarmaniensem appellandam iisdemque terminandam finibus ac provincia illa terminatur. Constitutae dioecesis sedes in urbe vulgo Catarman ponatur, episcopalis vero
cathedra in templo D e o dicato in honorem Annuntiationis B. M. V . ,
quod ad cathedralis gradum attollimus, iustis cum iuribus. E p i s c o p o
autem, praeterquam quod iura damus, congrua etiam imponimus officia.
Mensam episcopalem efficient Curiae emolumenta, a fidelibus sponte
oblata pecunia atque bonorum pars, ad C. I. C. canonem 1500 statuenda.
Catarmaniensem dioecesim suffraganeam facimus metropolitanae Sedi
Caebuanae, eius vero Episcopum eiusdem Metropolitae. Mandamus praeterea ut, quoadusque Canonicorum collegium condatur, per alias nempe
sub plumbo Litteras, consultores dioecesani deligantur,
ad normam
i u r i s ; ut, ad Seminarii exstructionem quod attinet alumnorumque educationem, serventur praescripta iuris communis prae oculis habitis normis Decreti Concilii Vaticani II « Optatam totius » peculiaribusque
regulis Sacrae Congregationis pro Institutione C a t h o l i c a ; ut, his Litteris ad effectum adductis, sacerdotes dioecesi illi censeantur adscripti,
in cuius territorio beneficium vel officium habeant; ceteri autem sacerdotes, clerici Seminariique tirones ei, in qua legitime degant. Quod insuper attinet ad dioecesis regimen, V i c a r i i Capitularis electionem, fidelium
iura et onera aliaque id genus, sacri canones ad amussim serventur.
Quae denique documenta novam dioecesi quoquo m o d o respiciant, in
eius Curiam transferantur, in tabulario religiose custodienda.
Haec
quae iussimus ad effectum adducat Venerabilis Frater Bruno Torpigliani, Archiepiscopus tit. Mallianensis, Nuntius Apostolicus in Insulis
Philippinis, vel ab eo delegatus sacerdos, suetaque documenta exaret,
ad S. Congregationem p r o Episcopis mittenda.
Contrariis nihil ob-
stantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die quinto mensis Decembris, anno
D o m i n i millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus N o stri duodecimo.
IOANNES C a r d . V I L L O T
Secretarius Status
SEBASTIANUS C a r d .
BAGGIO
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
Iosephus D e l T o n , Proton. Apost.
Eugenius
Loco £ß Plumbi
In Secret. Status tab., n. 271985.
Sevi,
Proton.
Apost.
Acta
164
Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
III
SUDANIENSIS
In Sudania Hierarchia Ecclesiastica constituitur.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum in Sudania catholicae res, etsi inter graves a sacris Pastoribus
et clero et fidelibus ipsis fortiter toleratas ob christianum nomen aerumnas, auctae magnis sint incrementis, bene N o s fieri censuimus, si in
eodem Africae territorio, Nobis dilectissimo, Hierarchia Ecclesiastica
constitueretur : optima enim spe confisi sumus, fore ut vel ampliores in
posterum colligi possint pastoralium laborum fructus. Enixis ideo precibus accedentes Venerabilis Fratris Ubaldi Calabresi, Archiepiscopi
titulo Fundani et in Sudania A p o s t o l i c i Pro-Nuntii, atque audita sententia Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione, apostolica
potestate
Nostra sequentia
decernimus :
Hierarchiam
Ecclesiasticam
in Sudania condimus, in duas Provincias Ecclesiasticas dispositam,
quarum prior metropolitana sede Khartumensi constituetur, quae antea
Vicariatus Apostolicus erat, atque dioecesi Elobeidensi tamquam suffraganea, item antea Vicariatu A p o s t o l i c o . Alteram vero Provinciam
constituent metropolitana Ecclesia Jubaensis atque suffraganeae dioeceses Rumbekensis, Vavensis, Malakalensis et Tomboraënsis, quae vel
Vicariatus A p o s t o l i c i vel Praefecturae hucusque fuerant. H a r u m Sedium, quae
Sacrae Congregationi pro Gentium Evangelizatione ob-
noxiae esse pergent, hi qui sequuntur sacri Ordinarii erunt, hac ipsa
die in sacro Consistorio, ad Aedes Vaticanas habito, sollemniter renuntiat. : archidioecesis Khartumensis, cuius sedes cathedralis in templo
Sancto Matthaeo A p o s t o l o dicato erit, Venerabilis Frater Augustinus
Baroni, titulo Ecclesiae Baleciensis solutus; archidioecesis Jubaensis,
cuius sedes cathedralis in templo Sanctae Teresiae a Iesu Infante erit,
Venerabilis Frater Irenaeus W i e n
Dud,
titulo Ecclesiae Barcusenae
solutus. Ceterarum dioecesium hi erunt Episcopi : Malakalensis, Pius
Yukwan Deng, cuius magisterii cathedra in templo Christi Regis s i t ;
Tombaraënsis,
Iosephus Gasi, cuius magisterii cathedra sit templum
Mariae Auxiliatricis ; Vavensis, Gabriel Zubeir, cuius magisterii cathe-
Acta Pauli Pp. YI
165
dra templum sit B. M. V. A u x i l i i Christianorum; Rumbekensis, cuius
sedes cathedralis sit templum Sacrae Familiae, idem Gabriel Zubeir, ut
Administrator Apostolicus ad nutum Sanctae Sedis ; Elobeidensis, cuius
cathedralis sedes sit templum B. M. V. Reginae M g r i t i a e , Paulinus
Lukudu, tamquam Administrator Apostolicus « ad nutum Sanctae Sedis », sine tamen charactere episcopali. Apostolicas has Litteras ad
effectum adducat Venerabilis Frater Ubaldus Calabresi, quem diximus,
vel ab eo delegatus sacerdos, qui congrua effecti negotii documenta ad
Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione mittat, de more
signata sigilloque impressa. H a n c vero Constitutionem Apostolicam
sive nunc sive in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet
non obstantibus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die xn mensis Decembris, anno
Domini M C M L X X I V , Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. V I L L O T
A G N E L L U S Card. R o s s i
Secretarius Status
S. Congr. pro Gentium Evangelizatione
seu de Propaganda Fide Praefectus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s.n.
Loco SB Plumbi
In Secret. Status tab., n. 276806.
IV
BUCARAMANGUENSIS
In Columbiana Republica nova Provincia ecclesiastica constituitur « Bucaramanguensis » nomine.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Qui Divino Consilio et voluntate in beatissimi Petri locum succèssimus christianae familiae patres atque pastores, ad principis Apostolorum exemplum et similitudinem operam, industriam, mentem denique
omnem in bonum Ecclesiae conferimus : ubi enim par munus et oûicium,
ibi idem studium quantum maxime potest, collocari oportere atque figi
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
166
nemo non videt. Quam ob rem, cum Venerabiles Fratres Episcopi Columbianae Rei publicae id ab hac Apostolica Sede postulaverint, ut
nova in ea natione provincia Ecclesiastica conderetur, Nos re bene
reputata, atque sententia audita Venerabilis Fratris Angeli Palmas,
Archiepiscopi Sedis titulo Vibianensis, eiusdemque in Columbia A p o stolici Nuntii, talia statuimus. Detractis ab Ecclesiis Neopampilonensi
atque
Tunquensi
dioecesibus
Bucaramanguensi,
Barrancabermejensi,
Suceur sensi atque S. Aegidii, novam Provinciam ecclesiasticam constituimus,
Bucaramanguensem cognominandam,
seu metropolitana,
cuius
Ecclesia
erit eadem Sedes Bucaramanguensis,
princeps,
c u m iuribus
debitis honoribus iustis. Primum autem huius Ecclesiae Archiepiscopum
Metropolitam nominamus Venerabilem Fratrem Hectorem Rueda Hernández, ad hunc diem Episcopum Bucaramanguensem, cui omnia bona
a Deo optimo maximo paterne ominamur, certa spe fore ut qui semper
munus episcopale c u m dignitate tuitus est, etiam in posterum diligentissime agat. Quae vero iussimus Venerabilis Frater Angelus Palmas,
cuius mentionem fecimus, ad exitum deducet, vel quem ipse legaverit.
Re vero acta, documenta exarari curabit, atque sinceris exemplis ad
Sacram Congregationem p r o Episcopis cito mittet. Ceterum hae Litterae Nostrae ratae atque firmae habeantur, sive nunc sive in posterum,
contrariis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quartodecimo mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus Nostri decimo secundo.
IOANNES C a r d . V I L L O T
Secretarius Status
SEBASTIANUS C a r d . B AGGIO
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
© Iosephus Rossi, E p . tit. Palmyrenus, Proton. Apost. Decanus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Loco £g Plumbi
In Secret. Status tab., n. 278807.
Acta Pauli Pp. VI
167
V
IBAGUENSIS
In Columbia nova provincia ecclesiastica conditur, « Ibaguensis » appellanda.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quamquam Ecclesiarum progressus et incrementum in sacrorum Praesulum diligentia, labore, virtute, prudentia potissimum sita sunt, neminem tamen fugit aptam singularum dioecesium dispositionem et ordinationem haud parum ad earum prosperitatem conferre. Nam si fines
iusti, collectus populus, opportuna et commoda loca, dubium non est,
quin sacri Pastores facilius ingentissima munera sua cum populi Dei
commodo et beneficio tueantur. Quam ob rem, cum Episcopi Columbiani
id huic Apostolicae Sedi proposuerint, ut, divisis Ecclesiis Bogotensi
atque Ibaguensi, nova Provincia ecclesiastica conderetur, atque Sedes
Ibaguensis ad dignitatem metropolitanae Ecclesiae eveheretur, Nos re
bene reputata, quam libenter in eam sententiam discedimus. Placet ergo,
post
Venerabilem
Vibianensem et in
Fratrem
Angelum
Palmas,
Columbia Apostolicum
Archiepiscopum titulo
Nuntium,
rogatum,
quid
sentiret, negotium hoc ita expedire, ut detractis dioecesibus Ibaguensi et
Espinalensi a Sede metropolitana Bogotensi, Garzonensi vero et Neivensi
ab Ecclesia Popayanensi, nova ex his omnibus Provincia ecclesiastica
constituatur Ibaguensis nomine, cuius Sedes princeps erit Ibaguensis,
quam per has Litteras ad dignitatem Ecclesiae metropolitanae tollimus,
factis nempe iuribus talium
bilem
Fratrem
Iosephum
Ecclesiarum propriis.
Ioachimum
Flores
Praeterea Venera-
Hernández,
Episcopum
Ibaguensem, dignitate archiepiscopali insignimus atque gradu Metropolitae Ibaguensis, cum iuribus debitis, oneribus iustis. Ceterum, quae
iussimus, Venerabilis Frater Angelus Palmas ad exitum deducet, vel
quem ipse delegaverit, factis necessariis facultatibus. Ad hoc, documenta
exarentur,
quorum sincera exempla ad
Sacram
Congregationem
pro
Episcopis cito mittantur. Quae vero per has Apostolicas Litteras man-
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
168
davimus, rata erunt,
suosque effectus promereant sive nunc sive in
posterum.
Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo quarto mensis Decembris,
anno D o m i n i millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus
Nostri decimo secundo.
IOANNES C a r d . V I L L O T
SEBASTIANUS C a r d . B A G G I O
Secretarius Status
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
B Iosephus Rossi, E p . tit. Palmyrenus, Proton. Apost. Decanus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Loco £8 Plumbi
in Secret. Status tab., n. 27S806.
VI
EOMBLONIENSIS
Quibusdam detractis territoriis ab Ecclesiis Capicensi et Calapanensi, nova
dioecesis conditur, nomine « Rombloniensis ».
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christi Ecclesia c u m sit « columna et fundamentum veritatis » (1 Tim.
3, 14), qua universi per terrarum orbem homines collustrari debeant,
omnibus modis curandum Nobis est, ut per novas etiam dioeceses conditas
propius lux supernae veritatis cunctis praeferatur. Libenter igitur precibus accedendum esse putavimus Venerabilis Fratris Antonii Frondosa,
Episcopi Capicensis, qui, audita Conferentia Episcopali Insularum Philippinarum, ut quibusdam Ecclesiae suae terris alia conderetur dioecesis petiit. De consilio ideo sive Venerabilis Fratris Carmeli R o c c o ,
Archiepiscopi titulo Iustinianopolitani in Galatia et tunc temporis in
Insulis Philippinis Apostolici Nuntii, sive Sacrae Congregationis pro
Episcopis, sequentia decernimus. A dioecesi Capicensi territorium separamus civilis provinciae vulgo R o m b l o n eoque novam dioecesim condimus, Bombloniensem appellandam, cui praeterea insulam vulgo Maestre
de Campo perpetuo iungimus, a Vicariatu A p o s t o l i c o Calapanensi separatam, ita ut novae Sedis fines iidem sint atque illi, quibus provincia,
Acta Pauli Pp. VI
169
quam diximus, limitabatur. Episcopi domicilium in urbe (( R o m b l o n ))
ponimus, eiusque magisterii cathedra in templo ibidem exstante, D e o
dicato in honorem Sancti Ioseph, B. M. V. Sponsi, quod tamquam
cathedrale habebitur, iustis c u m iuribus. E p i s c o p o autem, praeterquam
quod iura damus, congrua etiam officia imponimus. Mensam episcopalem
efficient Curiae bona, a fidelibus sponte oblatae pecuniae et cetera bona,
quae constitutae dioecesi obvenient, ad normam Can. 1500 C. I. C. Eam
praeterea dioecesim suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Iarensi,
eiusdem vero Episcopum iurisdictioni Metropolitae subdimus. Consultores dioecesani praeterea deligantur, usque dum Canonicorum collegium
per alias sub plumbo Litteras condatur. Ad Seminarium quod attinet,
eiusque alumnorum educationem, serventur praescripta iuris communis,
normae Decreti Concilii Vaticani II « Optatam totius » et peculiares
Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica regulae. Dioecesis
Rombloniensis cum rite fuerit constituta, sacerdotes eidem censeantur
adscripti, in cuius territorio legitimum beneficium vel officium habeant ;
ceteri vero sacerdotes, clerici Seminariique tirones ei, in qua legitime
degant. Omnia denique documenta ad novam dioecesim spectantia ab
episcopali Curia Capicensi ad Rombloniensem transferantur, in tabulario religiose custodienda. Haec quae mandavimus ad effectum adducat
Venerabilis Frater Bruno Torpigliani, Archiepiscopus titulo Mallianensis et in Insulis Philippinis Apostolicus Nuntius, vel ab eo delegatus
sacerdos, qui sueta documenta exaret ad Sacramque Congregationem
pro Episcopis mittat. Contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die undevicesimo mensis Decembris,
anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quarto, Pontificatus
Nostri duodecimo.
IOANNES C a r d . V I L L O T
Secretarius Status
SEBASTIANUS C a r d . B A G G I O
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
£B Iosephus Rossi, E p . tit. Palmyrenus, Proton. Apost. Decanus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Loco £8 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 272965.
170
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
PHANTHIËTENSIS
Quibusdam territoriis detractis a dioecesi Nhatrangensi nova conditur,
nomine « Phanthiêtensis ».
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
A r c a n o Dei consilio et voluntate Ecclesiae sanctae praepositi, quam
adquisivit Christus sanguine suo (Act. 20, 28), industriam Nostram omnem, et diligentiam, et curam in eo sane ponimus, ut eius utilitatibus et
•commodis inserviamus. Movent enim magnopere N o s et urgent non solum
divini Redemptoris verba, Petro facta : « Pasce agnos meos ... pasce oves
meas » (Io. 21, 15-17) sed etiam ipsius Magistri exemplum sanctorumque
Apostolorum pro grege specimina virtutum, quorum in lumine, ut maxime
possumus, ambulare contendimus. Quam ob rem, cum Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales Sacrae Congregationi pro Gentium
Evangelizatione praepositi, audito Venerabili Fratre Henrico Lemaître,
Archiepiscopo titulo Tungrensi, atque in Vietnamensi Re publica A p o stolico Delegato, itemque Ordinariis quorum interesset, bene fieri censuerint, si detractis nonnullis territoriis a dioecesi Nhatrangensi, alia
conderetur, N o s ,
re iusta consideratione reputata,
haec
decernimus
atque iubemus. A dioecesi Nhatrangensi partem detrahimus ad meridiem
vergentem, provincias complectentem Binh-Tuy et Binh-Thûan, quibus
novam dioecesim constituimus, ab urbe territorii principe Phanthiêtensem
appellandam, eandemque metropolitanae Sedi Saigonensi tamquam suffraganeae! subiciendam. Huius Ecclesiae caput urbs Phan-Thiêt erit, in
eaque Episcopus commorabitur, cathedra in templo principe collocata
in eadem civitate, c u m iuribus debitis. Cetera, quae ad mensam episcopalem attinent, ad regimen
atque
administrationem,
ad
electionem,
Sede vacante V i c a r i i Capitularis, alia huiusmodi, iure Canonico temp e r e t u r . Ad Canonicorum Collegium vero quod pertinet, si in praesentia
c o n d i non possit, eius l o c o Consultores dioecesani eligantur, Episcopum ope consilio iuvari. Ceterum, quae iussimus, Venerabilis Frater
Henricus Lemaître ad exitum deduci faciet, vel quem ipse delegaverit,
Acta Pauli Pp. VI
171
factis necessariis facultatibus. Hae vero Litterae sive nunc sive in
posterum vim habeant, contrariis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die tricesimo mensis Ianuarii, anno
Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quinto, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. V I L L O T
A G N E L L U S Card. R o s s i
Secretarius Status
S. Congr. pro Gentium Evangelizatione
seu de Propaganda Fide Praefectus
Iosephus Del T o n , Proton. Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s.n.
Loco £g Plumbi
In Secret. Status tab., n. 275881.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Sacra aedes Nativitati B. M. V. dicata in pago Siluva, in archidioecesi
Kaunensi, in Lituania, ad gradum Basilicae Minoris evehitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Quandoquidem beata Maria V i r g o
est vera Christi Mater, quae praeterea est ab ipso hominum Redemptore de patíbulo Crucis pendente, hominum mater constituta (Cfr. Io.
19, 27), i d c i r c o a primaeva usque Ecclesiae aetate adorandi Filii Dei
sequaces semper cum pietate, obsequio, fide erga Christum, perpetuum
ac perennem amorem in beatissimam Virginem Mariam coniunxerunt;
quod ostendunt tum aedes sacrae per christianum orbem disseminatae,
tum imagines, tum monumenta omne genus eidem divinae Matri dicata. Inter quas profecto aedes, sanctuarium Siluvanum, apud Samogitios, floruisse ac florere notum est. Cuius nimirum antiquitas veneranda, et imago sanctissima natae Virginis prodigiis clara, ibi asservata, et populi religio castissima, fecerunt, ut templum hoc non m o d o
tota Lituania claresceret, sed quam latissime apud christianos.
re, c u m Venerabilis Frater Iosephus Matulaitis-Labukas,
Qua
Episcopus
Administrator Apostolicus archidioecesis Kaunensis et dioecesis V i i -
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
172
kaviskensis in Lituania,
suo
nomine
Officiale
simulque cleri atque fidelium
ab hac beatissima Petri Sede petierit, ut aedes illa in Basilicis Minoribus ahnumeraretur, Nos, volentes tum expostulationi tam Venerabilis Fratris concedere, tum honori tantae Matris augendo providere,
sequentia decernimus :
placet templum B. M. V. Nativitati sacrum,
quod est in pago Siluva, in archidioecesi Kaunensi, ad gradum et dignitatem Basilicae Minoris evehi, factis iuribus atque liturgicis concessionibus, quae his aedibus fieri solent, servatis tamen,
quae iuxta
decretum « De titulo Basilicae Minoris » die vi mensis Iunii, anno
MDCCCCLXVin, factum, servanda sunt. Contrariis minime obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi mensis
Novembris, anno MDCCCCLXXIV, Pontificatus Nostri decimo secundo.
IOANNES
Card. V I L L O T , Secretarius Status
Loco © Sigilli
II
Templum Sancti Ludovici et Beatae Virginis Mariae Caelis Receptae Sacrum in dioecesi Katovicensi provehitur ad gradum Basilicae Minoris.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — P r o ea prudentia, qua Ecclesia Dei
in terris progressionem rerum humanarum contemplatur et sectatur
proque acri illa muneris sui pastoralis conscientia, qua novis vitae
humanae necessitatibus consulere studet et efficaciter occurrere, maximam nimirum operam dat, ut praesertim in urbibus longe lateque excrescentibus et in novis oppidorum regionibus sedes aptae extruantur,
unde subsidia civibus spiritalia et sacramentorum gratiae et varii generis adiumentum Christi nomine dispensentur. Ecclesia vero Sancti Ludovici et Beatae Virginis Mariae in Caelum Assumptae, quae duo iam
saecula in dioecesi Katovicensi sita est, talia apostolica officia maiorem
usque in modum explere debebit, dum urbs iam undique exaedificatur.
Quoniam ergo Venerabilis Frater Heribertus Bednorz, Episcopus Katovicensis, instante Venerabili Fratre Nostro Stephano S. R. E. Cardinali
Wyszyñski, Archiepiscopo Gnesniensi et Varsaviensi, pro se ipse ac sacerdotibus et fidelibus illius dicionis ab hac Apostolica Sede petiverit, ut
idem illud templum sane maximum ad Basilicae Minoris dignitatem
Acta Pauli Pp. VI
173
eveheretur, Nos auditis sententiis Sacrae Congregationis pro Cultu Divino libentissimi quidem precibus eius obsequi moremque gerere cupimus.
Ad quam autem ferendam sententiam Nos movet non solum aedis ipsius
magnitudo et ornatus, sed spes etiam certa futurum esse ut in ea ecclesia
frequentes christifidelium multitudines et maxime operariorum semper
reperiant locum precationis et pacis, doctrinae sanae et alacris Dei Omnipotentis cultus utque regressi inde secum auferant fidei catholicae robur
ac lumen in cotidianae vitae actionem. Placet itaque aedem sacram Sancti
Ludovici et Beatae Virginis Mariae Caelo Receptae in dioecesi Katovicensi ad gradum et honorem Basilicae Minoris tolli tribuique illi simul
cuncta iura et privilegia liturgica quae istius modi propria sint templorum. Quod reliquum est, volumus ut hae Litterae in posterum suam
vim habeant contrariis nihil
obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn
mensis Novembris anno MDCCCCLXXIV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco £B Sigilli
In Secret. Status tab., n. 268875.
III
Templum archidioecesis Cuiabensis maximum titulo augetur dignitateque
Basilicae Minoris.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Cum manifesto Evangelia patefaciant veram Domini Nostri Iesu Christi vitae formam, cumque vehementer fideles semper speciem eius conquirere soleant, Ecclesia propterea convenienter
cupit
eundem
illum
sustinere fovereque
pietatis
ardorem non spiritalibus tantum sed adspectabilibus etiam artis sacrae
modis. In principe autem archidioecesis Cuiabensis templo frequentissimi christifideles summa religione venerantur perantiquam perque augustam imaginem nomine D o m i n i Boni Iesu perdolentis, qui praeterea
totius peculiaris custos et patronus habetur iam plus ducentos annos.
Quandoquidem ergo Venerabilis Frater Orlandus Chaves, Archiepiscopus Cuiabensis, pro se ipse ac sacerdotibus et fidelibus illius dicionis
ab hac Apostolica Sede petiverit ut recens cathedralis aedes in qua vide-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
174
licet eadem adservatur sacra Iesu Christi imago quaeque ob alias quoque
rationes historicas insignis eminet, ad Basilicae Minoris honorem eveheretur, Nos, acceptis consiliis a Sacra Congregatione pro Cultu D i v i n o ,
libentissime profecto eius rogationi obsequi moremque gerere volumus.
Ad quam quidem ferendam sententiam N o s spes haec adduxit fore ut
templum illud operibus tessellatis affabre exornatum et propter Redemptoris effigiem percelebrem adamatum fieret maioris usque et alacrioris cultus D o m i n i c i sedes ac fons lectissimarum fidei Catholicae
consolationum et doctrinarum.
Placet itaque cathedralem ecclesiam
titulo Domini B o n i Iesu appellatam in archidioecesi Cuiabensi ad gradum
et praestantiam Basilicae Minoris attolli tribuique simul ei cuncta iura
et privilegia liturgica, quae talium propria sint templorum. Ceterum
volumus ut hae Litterae Nostrae suam vim in posterum habeant contrariis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris die xv
mensis Novembris anno MDCCCCLXXIV Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco £8 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 269084.
IV
In Republica Guineana-Bissagensi Delegatio Apostolica conditur
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Quoniam consulendi Ecclesiae universae sunt Nobis c u m R o m a n o Pontificatu impositae partes, omni
propterea diligentia studemus, ut ea adducantur ad exitum proposita,
quae ad christianorum fidelium, immo etiam ad cunctorum hominum,
supernam procurandam utilitatem conducant. Libenti igitur animo ac
spei pienissimo sententiam accipiendam esse censuimus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione, quae ut in Guineana-Bissagensi
Republica Delegatio Apostolica conderetur proposuit. Quae c u m ita
sint, N o s , certa scientia ac matura deliberatione, harum Litterarum
Apostolicarum vi, in regione, quam diximus, Delegationem Apostolicam
constituimus eidemque omnia et singula deferimus iura, privilegia,
Acta Pauli Pp. VI
175
honores et praerogativas, quae solent huiusmodi Legationibus conferri.
Decernimus praeterea, ut conditae Delegationi Apostolicae sedes in
urbe vulgo (( Dakar )) ponatur, quoad usque videlicet aliud decernatur.
Quae vero per praesentes Litteras Apostolicas statuimus, firma sint
omnino nunc et in posterum, vimque suam habeant, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x mensis Decembris, anno M C M L X X I V , Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco $B Sigilli
In Secret.
Status tab., n. 278824.
V
Beatissima Virgo Maria de Mercede, quam in urbe Ibarrensi, in Aequatoriana Republica, veneratur christianus populus, Patrona civitatis confirmatur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Tanta est beatae Mariae V i r g i n i s ,
Christi Matris, dignitas et auctoritas, et benignitas in homines ut hi,
a primaeva usque Ecclesiae aetate filiorum more non satis habuerint
Dei honorare parentem, sed et invocaverint in necessitatibus, et, si conscientia Deum metueret aliquando ob animi indignitatem, ad eam quasi
ad deprecatricem fortunarum ac salutis suae numquam non immota
fiducia confugerint ; quam sane religionem Romani Pontifices quin reprobarent, quam maxime potuere auxerunt. Quam ob rem, cum Venerabilis Frater Silvius Aloisius H a r o Alvear, Episcopus Ibarrensis, c u m
suo, tum etiam civilium auctoritatum atque cleri et populi nomine,
beneficiorum memorum quae multa V i r g o sancta de Mercede eis contulisset, religionisque augendae causa erga augustam Christi matrem, id a
Nobis petierint, ut eadem Patrona urbis suae confirmaretur, Nos expostulationibus
tam Venerabilis Fratris concedentes,
simulque pietati
Nostrae satis facientes, admotas preces aequo animo admittimus. Qua
re, iis probatis, quae Sacra Congregatio pro Cultu Divino, factis o l i m
a Nobis facultatibus, decreverat, beatissimam Virginem Mariam de
Mercede quam populus totaque regio Ibarrensis colit egregie, Patronam
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
176
civitatis confirmamus, cum omnibus iuribus et liturgicis privilegiis consequentibus. Contrariis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
x x v i i i mensis Ianuarii, anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri decimo
secundo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco £g Sigilli
In Secret. Status tab., n. 278889.
VI
Templum Sanctorum Cosmae et Damiani sacrum intra fines dioecesis
Rubensis et Bituntinae extollitur ad dignitatem et gradum Basilicae
Minoris.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctorum venerationem atque
Christiani populi erga eos declaratam pietatem confirmare et adiuvare
plurimum sane interesse fidelium institutionis et religionis causae et
animarum quidem salutis semper credidit Ecclesia sancta Dei. Neque
nunc desistit adspectabilibus artis sacrae monumentis et aedificiis eorum
cultum efferre vitaeque exemplum exponere quotquot loca illa pio animo
frequentant. In urbe vero Bituntina Italiae iam quinque continua ferme
saecula peculiari omnino honore excoluntur Sancti Cosmas et Damianus, quorum insuper reliquias ac percelebres imagines, ibidem auguste
conservatas et decoratas, numquam defuerunt frequentes Christifidelium
multitudines quae aperte studioseque venerarentur. Quin immo augescens usque eorundem Caelitum sanctorum cultus perfecit nuperrime
ut novum idque magnificum exstrueretur templum ipsis dicatum et
inscriptum. Cum ergo Venerabilis Frater Aurelius Marena, Episcopus
Rubensis et Bituntinus, pro se ipse ac sacerdotibus et fidelibus illius
dicionis ab hac Apostolica Sede petiverit ut aedes haec ad Basilicae
Minoris honorem eveheretur, N o s , acceptis consiliis a Sacra Congregatione pro Cultu Divino, libentissime rogationi eidem obsequi moremque
genere volumus. Ad quam quidem ferendam sententiam Nos permovit
non tantum antiquitas ipsius pietatis erga illos Sanctos isto in l o c o et
templi novi splendor, sed spes etiam certa futurum esse ut in eo sacello,
Acta Pauli Pp. VI
177
propter additum hoc decus ac nomen, Catholica fides et liturgia magnum
incrementum acciperet fieretque delubrum illud veluti centrum quoddam
Catholicorum vitae eiusdem regionis. Placet itaque ecclesiam S S . Cosmae et Damiani sacram in dioecesi Rubensi et Bituntina ad gradum et
dignitatem Basilicae Minoris tolli tribuique simul cuncta iura et privilegia liturgica quae talium templorum propria sint. Ceterum statuimus ut hae Litterae suam vim habeant contrariis nihil obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die x i n
mensis Februarii, anno M C M L X X V , Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
VILLOT,
Secretarius Status
Loco £8 Sigilli
In secret.
Status tab., n. 275902.
VII
In Angoliae territorio Delegatio Apostolica constituitur.
PAULUS PP. V I
Ad perpetuam rei memoriam. — Quoniam R o m a n o cum Pontificatu
sunt Nobis universae Ecclesiae gubernandae impositae partes, omni qua
par est diligentia studemus, ut ea ad effectum adducantur consilia et
proposita, quae non solum ad christianorum fidelium, verum etiam ad
cunctorum hominum supernam utilitatem procurandam conducant. A u c toritate igitur Nostra Apostolica, Nos, certa scientia ac matura deliberatione, harum Litterarum Apostolicarum vi, in Angoliae territorio Delegationem Apostolicam constituimus eidemque omnia et singula deferimus iura, privilegia, honores et praerogativas, quae solent huiusmodi
Apostolicae Sedis legationibus conferri. Decernimus praeterea, ut conditae Delegationis Apostolicae sedes in urbe Luanda ponatur. Quae vero
per praesentes has Litteras statuimus firma sint omnino sive nunc sive
in posterum, vimque suam habeant.
Contrariis quibuslibet non ob-
stantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die
X X V mensis Februarii, anno M C M L X X V , Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
Loco £8 Sigilli
In Secret.
Status tab., n. 276889.
12 - A. A. S.
VILLOT,
Secretarius Status
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
178
VIII
Templum cathedrale dioecesis Tusculanae beato Petro Apostolorum principi Sacrum Basilicis Minoribus annumeratur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Venerabilis Frater Aloisius Liverzani, Episcopus Tusculanus, quam qui maxime de honore templi cathedralis sollicitus, litteris multo obsequio refertis, petiit ab hac Apostolica Sede, ut per A n n u m hunc Sacrum illud Basilicis Minoribus accenseremus. Neque abesse ad hoc causas : non modo enim esse templum
illud beatissimo Petro, Apostolorum principi, dicatum, supra quam
petram fide solidissimam Christus Ecclesiam suam aedificavit, verum
etiam esse et opere nobilissimum, et religione sanctissimum, et certum
egregiae pietatis domicilium, ubi fides, ceu flamma, studiose aleretur.
Sperare se fore, ut preces tum suas, tum cleri atque populi benigne
admitteremus. N o s autem, rebus qua oporteret consideratione reputatis, bona spe rati posse hunc honorem, si tribuatur, tum immortalis
D e i , tum etiam beatissimi illius Apostoli gloriam augere, quin etiam vel
ipsi Tusculo, urbi tam celebri, magno decori esse, admotae expostulationi
aeque concedimus. Qua re, ea probantes quae a Sacra Congregatione
pro Cultu Divino in hoc negotio gesta sunt, factis nempe a Nobis potestatibus, templum cathedrale Tusculanae dioecesis Sancto Petro A p o s t o l o
sacrum, in Basilicarum Minorum numerum referimus, cum iuribus et
iuridicis concessionibus rite competentibus, servatis tamen quae iuxta
Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die sexto mensis Iunii factum,
anno MDCCCCLXVIII, servata sunt. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum,
occasione capta harum Litterarum, sive clerum sive sacrum Christi
gregem Ecclesiae Tusculanae paterno pectore hortamur, ut nulli labori
pareant fidei suae intendendae gratia, in qua omnis eorum et laus et
gloria sita est.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die
i mensis Martii, anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES
Card.
Loco © Sigilli
In Secret. Status tab., n. 275920.
VILLOT,
Secretarius Status
Acta Pauli Pp. VI
179
ALLOCUTIONES
I
Ad Praelatos Auditores et Officiales Tribunalis Sacrae Romanae Rotae,
a Beatissimo Patre novo litibus iudicandis ineunte anno coram admissos. *
È sempre per noi motivo di grande compiacenza l'incontro che
questa annuale Udienza ci procura col Tribunale della Sacra R o m a n a
Rota. Esso ci offre propizia occasione per esprimere a così importante
ed illustre istituzione della Curia Romana la nostra stima, la nostra
riconoscenza, la nostra esortazione e specialmente il nostro benevolo
e benedicente augurio all'inizio del nuovo anno giudiziario.
Le cortesi parole, testé pronunciate, da Monsignor V i c e Decano di
cotesto insigne Tribunale ci obbligano inoltre alla riflessione sulla funzione, che il medesimo Tribunale da secoli viene svolgendo in conformità
alla potestà giudiziaria della santa Chiesa,
qui, presso questa
Sede
Apostolica, dove l'esercizio di tale potestà si svolge nel suo più ampio
raggio e nella sua più grave e cosciente responsabilità. Funzione necessaria, come quella che integra la potestà di giurisdizione concessa da
Cristo agli Apostoli, e primo fra questi all'Apostolo Pietro, per il governo effettivo
1
della Chiesa, e che fin dalla prima esperienza della
vita comunitaria e gerarchica della Chiesa stessa apparve requisita dal
suo carattere sociale e opportunamente fu attuata, come ognuno sa, e
2
che lungo i secoli si manifestò indispensabile e provvidenziale ; il recente Concilio implicitamente la riconobbe e la confermò come facente
parte dell' ufficio episcopale e pontificio, diritto e dovere, di governare
3
la Chiesa di D i o . Funzione poi, c o m ' è noto, libera e autonoma rispetto
alle Autorità preposte all'ordine temporale, rivolta c o m ' è a persone e
a fatti appartenenti alla sfera spirituale, propria della Chiesa visibile
4
e sociale, e per c i ò stesso arbitra d'una sua distinta legislazione. Funzione inoltre caratterizzata dallo stile e dalla finalità, per cui si giustifica e si esercita la potestà giurisdizionale nella Chiesa, ch'è potestà
* Die 30 mensis ianuarii a. 1975.
1
1
Cfr.
2
Cfr. Wernz-Vidal, Jus can., V I , p. 23, ss.
3
Cfr. Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 24, 27; Decr. de past. Episcop.
Cor. 4, 20.
munere in Ecclesia Christus Dominus, n. 2, 9; etc.
4
Cfr.
1
Cor. 6, 1, ss.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
180
pastorale, potestà cioè di servizio e rivolta a vantaggio, non già di chi
ne è investito, ma a vantaggio di c o l o r o per cui esplica la propria
autorità ; principio questo dominante in tutta la concezione costituzionale della gerarchia ecclesiastica, ed ora, c o l recente Concilio, vigorosamente richiamato alla coscienza e alla prassi apostolica : ne godrebbe
il profeta mistico medioevale, San Bernardo, tanto sensibile e tanto
esigente a tale riguardo : « dobbiamo ben comprendere, egli scriveva a
Papa Eugenio I I I , già suo alunno, che ci è stato conferito un ufficio,
non u n dominio » .
5
Noi diciamo questo perché noi stessi siamo sensibili all'amarezza,
di cui la voce serena e grave di Monsignor V i c e Decano ci ha fatto
sentire il lamento per certe maligne insinuazioni e per certi ingiusti
apprezzamenti a carico di cotesto intemerato organo giudiziario della
Sede A p o s t o l i c a , come in genere dell'esercizio della potestà propria dei
Tribunali ecclesiastici, mentre ci è nota l'integrità tradizionale della
Sacra R o m a n a R o t a , per il senso austero e obiettivo di cristiana giustizia che ispira l'opera sua, e, possiamo dire, sulla medesima linea
quella dei Tribunali delle Chiese l o c a l i ; senso che merita il nostro
plauso e la nostra fiducia, e che noi auguriamo sempre inaccessibile
alle debolezze d'interessi del relativismo etico e dell'opportunismo giuridico, e nello stesso tempo costantemente vigilante nel riconoscimento
degli aspetti umani, sempre più emergenti nello sviluppo della convivenza sociale, verso i quali l'astratta applicazione della norma giuridica
si tempera e si nobilita con la saggezza di più complesse e penetranti
indagini e di più equi e talvolta perfino indulgenti procedimenti.
Soccorre a noi, a tale riguardo, un insistente pensiero circa un
duplice dovere inerente all'amministrazione
della
giustizia;
duplice
dovere, quasi caratteristico della missione regolatrice delle vertenze
ricorrenti nei rapporti umani, soggetti alla competenza della giustizia
ecclesiastica. Dovere primo quello della tutela, e perciò stesso dell'affermazione e dell'apologia, di quei valori, che, per indiscutibili motivi,
biblici, teologici o razionali che siano, rivestano carattere d'intangibile
autorità, e che dal diritto divino noi dobbiamo riconoscere sanciti, e
quindi come tali sacri dichiarati dal magistero ecclesiastico, non che
dalla retta umana coscienza, si può dire, sempre professati.
Non è
questo, forse fra i tanti, quel diritto divino, e perciò quel dovere umano
5
De consideratione,
182, 747.
II,
6:
impositum...
ministerium,
non
dominium
datum;
PL
Acta Pauli Pp. VI
181
dell'indissolubilità d'un vero e perfetto matrimonio cioè rato e eonsu
mato, che forma l'oggetto più frequente e più grave della vostra attività
giudiziaria? E non è forse cotesta chiara e inflessibile difesa dell'istituto
coniugale, e di conseguenza dell'istituto familiare, base fondamentale
d'una società morale, sana e civile, una missione altissima, una benemerenza incomparabile del vostro sacro Tribunale e di quanti altri
Tribunali nella Chiesa cattolica hanno per propria legge il Diritto
canonico? Quale vitale servizio, quale tipico esempio, quale nobile
scuola di sapienza e di fortezza voi date al P o p o l o di D i o e, di riflesso,
all'umana civiltà! Questa considerazione si potrebbe estendere ad altri
capitoli della vita, oggi esposti a sue inverosimili contestazioni, come
la legalizzazione dell'aborto, come ad altri attentati ai diritti fondamentali dell'uomo, e come alle insorgenti minacce contro la pace e in
favore ipotetico, ma non impossibile, dei più micidiali strumenti di
stragi e di guerre. Conflitti questi che esulano dalla vostra competenza,
ben si sa ; ma non sottratti dall'irradiazione ideale, che emana dalla
vostra rocca di saggezza giuridica, e che ammonisce e conforta l'umanità a fare della ragione, della giustizia, del diritto il grande ed il solo
metodo valido per l'ordine migliore e pacifico dei rapporti umani. Anzi
voi aggiungete, senza deflettere dall'ossequio alle esigenze della legge
divina ed umana, un formidabile fattore di giustizia e di pace, la
carità, quell'amore che da D i o scaturisce e a D i o stesso ritorna, e
che infonde anche nel vostro austero servizio un nuovo,
peculiare
carattere, quello pastorale.
Ed ecco il dovere secondo, quello appunto della sollecitudine pastorale della vostra attività giudiziaria. Oh ! noi ben conosciamo come il
complesso di virtù professionali, proprie di Giudici nella Chiesa cattolica, è da voi conosciuto, da voi meditato, da voi osservato. Questo sia
detto quanto alle vostre degne Persone, alle quali noi vogliamo pensare
che tutti i componenti del vostro Tribunale siano esemplarmente associate ; anzi noi auspichiamo che lo sia tutto l'eletto corpo degli Avvocati
e degli Esperti, partecipe anch'esso non solo del lavoro della Sacra B o t a ,
ma altresì del suo encomiabile spirito, del suo alto livello morale. Noi
vogliamo che cotesto venerando Tribunale apparisca a tutti, alla Chiesa,
al mondo, un laboratorio tipico di doti forensi, non meno di altri nel
foro civile.
Ma le virtù morali spesso non bastano per soddisfare i bisogni tecnici
dell'amministrazione della giustizia ; o c c o r r o n o le leggi, o c c o r r o n o le
procedure, che la rendano esatta e spedita.
E quanto a quest'altro
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
182
aspetto della vostra attività,
dove appunto l'aspetto
pastorale possa
essere meglio documentato, voi sapete c h ' è allo studio, per non dire
in atto, la revisione del Diritto processuale canonico, mediante l'impegno e la competenza della Pontificia Commissione di ciò incaricata.
Nel frattempo, si è creduto opportuno di snellire la procedura del
Codice, in materia matrimoniale, con particolari deroghe contenute nel
Motu P r o p r i o Causas matrimoniales, nato dalla necessità « di estendere
ad experimentum a tutta la Chiesa un certo numero di facilitazioni sul
processo matrimoniale », come si era espressa la Pontificia Commissione
per la revisione del Codice di diritto canonico, in seguito a richieste,
presentate da alcuni Episcopati, di alcune facoltà in materia processuale
matrimoniale, in deroga al diritto vigente. Il documento fu promulgato
o
il 28 marzo 1971, come ben sapete, ed entrò in vigore il I ottobre dello
stesso anno, seguito da un analogo documento per le Chiese orientali,
contenente le stesse norme.
Il Motu Proprio Causas matrimoniales, segue le linee fondamentali
del processo canonico tradizionale, introducendo però modificazioni procedurali circa i seguenti punti :
a) allargamento della competenza dei tribunali ecclesiastici locali
e possibilità di un trasferimento della causa, prima della sua conclusione, dall'uno all'altro tribunale ugualmente competente;
b) possibilità di giudice unico in singoli casi e solo per il I grado.
Possibilità inoltre che il collegio sia composto di due giudici chierici e
un laico ;
c) modifica in materia di appello dando la possibilità che la sentenza affermativa di primo grado venga ratificata con decreto dal tribunale di appello, quando ricorrono determinate condizioni e salvo il
diritto di appello al tribunale superiore contro tale decreto quando si
disponga di nuovi e gravi argomenti ; allargamento dei casi speciali che
possono essere trattati con rito sommario.
Quali sono stati gli effetti del Motu P r o p r i o ? Si è rivelato utile?
Quali inconvenienti sono stati lamentati?
Per quanto per ora non si disponga di dati ufficiali sui frutti provocati dal Motu P r o p r i o stesso, si ha l'impressione di unanime soddisfazione delle Conferenze Episcopali e dei tribunali per le facilitazioni processuali concesse.
Tale impressione è stata convalidata da consensi
espressi dai vari Consultori convenuti spesso da tutto il mondo presso
la Pontificia Commissione per i lavori del Codice.
Nella redazione del nuovo diritto processuale matrimoniale si avrà
Acta Pauli Pp. VI
183
cura di togliere le oscurità affiorate qua e là nell'interpretazione del
Motu P r o p r i o Causas matrimoniales.
È vivamente auspicabile che con la promulgazione del nuovo Codice
di procedura si tolgano le inutili diversità tra le varie regioni ecclesiastiche ; e che per la soluzione delle cause matrimoniali venga sempre
seguita una procedura secondo le varie forme prospettate nella legge.
Tutto questo dice come l'esercizio della potestà giudiziaria ecclesiastica sia oggetto da parte della Sede Apostolica di cure speciali, e
come nelle semplificazioni ora introdotte nella trattazione delle cause
matrimoniali si voglia rendere tale esercizio più agevole, e perciò più
pastorale, senza che ciò abbia da recare pregiudizio ai criteri di verità
e di giustizia, ai quali un processo deve onestamente attenersi, nella fiducia che la responsabilità e la sapienza dei Pastori vi siano religiosamente
e più direttamente impegnate.
E questo dice altresì a voi, Membri elettissimi del celebre e secolare
Tribunale della Sacra Romana Rota, con quale interesse, con quale
stima, con quale fiducia noi seguiamo la vostra opera, tanto delicata,
faticosa e preziosa, e con quale riconoscenza, con quali voti noi ricambiamo i vostri auguri, invocando sopra di voi la divina assistenza
mediante la nostra Benedizione Apostolica.
II
In Vaticana Basilica habita, in festo Praesentationis Domini, ad religiosos
sodales quibus, postea, Beatissimus Pater cereos dono obtulit. *
Venerati Fratelli e Sorelle in Cristo, Figli tutti carissimi,
Una festa antica, che ha nel Vangelo ora ascoltato la sua lontana
e sempre viva radice, una festa in cui Cristo figura protagonista nella
offerta che di Lui è fatta, F i g l i o dell'uomo al Padre celeste, ed in cui la
Madonna, velata e splendente nel manto d'un rito biblico, quello della
purificazione superflua alla sua divina maternità, ma irradiante la sua
sublime verginità, appare per la prima volta nella storia ufficiale della
1
liturgia romana, ci riunisce quest'oggi, in questo tempio grandioso e
misterioso, che, custode delle spoglie mortali dell'apostolo Pietro, glo-
* Die 2 mensis februarii a. 1975.
1
Cfr. Duchesne, Liber Pont. 1, 376.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
184
rifìca il volto della Chiesa immortale : una, santa, cattolica ed apostolica, da Gesù Signore fondata sull'umile e debole discepolo, ma divenuto
solida roccia, posto a fondamento centrale del nuovo P o p o l o di D i o ,
2
una festa antica, diciamo, si fa attuale in questa nostra celebrazione,
che raccogliendo i vari motivi della sua preghiera, ne ricava, con le
tradizionali espressioni, questa nuovissima, che aggiunge al fervore spirituale d e l l ' A n n o Santo un suo originale colore, e tramuta in vento
pentecostale la tempesta stessa del tempo nostro non p o c o minacciante
d'intorno a noi.
Mettiamo ordine nei nostri pensieri. La scena evangelica si ricomponga davanti al nostro spirito. Gesù bambino è portato al Tempio,
anzi offerto a D i o , c o n un atto esplicito di riconoscimento del diritto
3
divino sulla vita d e l l ' u o m o . La vita d e l l ' u o m o , del primogenito, come
suo simbolo, appartiene a D i o . La gerarchia religiosa delle cause e dei
valori è nella natura delle c o s e ; la religione è un'esigenza ontologica,
che nessun ateismo, nessun secolarismo può annullare; negare, dimenticare, trascurare l ' u o m o potrà, a suo torto e a suo d a n n o ; confutare
essenzialmente, razionalmente, senza violenza al suo pensiero e al suo
essere non gli è alla fine possibile ; riconoscerla, la religione, al principio
d'una concezione autentica, esistenziale delle cose e della vita, è necessità, è sapienza; il cristianesimo, senza farne una teocrazia politica, lo
conferma. D i c e ad esempio, San P a o l o : « Nessuno inganni se stesso : ...
sì, tutte le cose sono vostre, ma voi siete di Cristo, e Cristo di D i o » .
4
Non è forse così che v o i , Eeligiosi e Religiose, voi tutti Fedeli, concepite
la vita? D i o è il p r i m o , D i o è tutto ; l'atto primario, costituzionale della
nostra esistenza è l'atto religioso, l'adorazione, l'ossequio, e noi beati
che siamo invitati a fare della nostra religione una professione d'amore.
Gesù ci appare, fin dalla sua origine nel tempo, come l'interprete e
l'esecutore della volontà del Padre. (( Entrando nel mondo, leggiamo
nella lettera agli Ebrei, ... Io dissi : e c c o , Io vengo, ... per compiere, o
D i o , l a tua volontà ! » ;
5
« mio cibo, Egli dirà nel V a n g e l o , consiste
6
nel compiere la volontà di Colui che mi ha mandato » ; « per questo
Io sono disceso dal cielo, non per fare la mia volontà, ma la volontà di
2
3
Cfr. Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 18 et n. 22.
Cfr. EOD. 13, 12 ss.
4
1 Cor. 3, 18, 22-23.
5
Heb. 10, 7.
6
Io. 4, 34.
Acta Pauli Pp. VI
185
7
Colui che mi ha mandato » ; tutta la vita di Cristo è dominata infatti
da questo collegamento con la volontà divina, fino al Gethsemani, dove
l'uomo Gesù tre volte d i r à : « P a d r e mio, se è possibile, passi da me
questo calice (dell'imminente passione), ma però non ciò che voglio I o ,
8
ma come vuoi Tu » ; così che l'epigrafe della sua esistenza temporale
sarà riassunta da S. P a o l o così : « Umiliò Se stesso, fattosi obbediente
fino alla morte, e alla morte di croce » .
9
Dalla semplice scena, quasi
puramente episodica, della presentazione di Gesù bambino al T e m p i o ,
noi intravediamo per iscorcio il tragico dramma messianico che incombe
su di Lui.
Noi riviviamo in questo momento non soltanto la memoria del fatto
evangelico, ma il suo mistero redentore che si proietta sopra di noi, e
da noi reclama la celebre adesione dell'Apostolo : anch'io « c o m p i o
nella mia carne quello che manca alle sofferenze di Cristo » .
1 0
Difatti,
Fratelli e Sorelle votate a Cristo, per voi questo rito propone una domanda, la cui risposta qualifica e impegna la vostra vita; la domanda
della rinnovazione dei vostri voti religiosi. E da cotesta risposta, a cui
fa e c o certamente quella che in cuor loro ripeteranno i Fedeli presenti,
memori delle loro promesse battesimali, noi confidiamo che scaturisca,
integra e nuova, totale e felice, la vostra offerta, unita a quella di
Gesù : (( E c c o m i , manda me » !
1 1
Grandeggia così con quello di Cristo il
vostro destino. Volete?
Osservate ancora. Maria è presente, nella memoria del rito a cui
Ella, la purissima, l'immacolata, umilmente si uniformò, quello della
purificazione prescritta dalla Legge mosaica,
segreto prodigio :
12
silenziosa custode del suo
la divina maternità aveva lasciato intatta la sua
verginità, dando a questa il privilegio d'essere di quella l'angelico santuario. Qui il fatto si fa mistero, e il mistero poesia, e la poesia amore,
ineffabile amore. Non già un risultato sterile e v a c u o ; non sorte inumana, ma sovrumana quando la carne sia sacrificata allo spirito, e lo
spirito sia inebriato d'amore più vivo, più forte, più assorbente di D i o ,
(( contento ne' pensier contemplativi » .
7
1 3
Io. 6, 38.
8
Mt. 26, 39.
9
Phil. 2, 8.
10
Col. 1, 24.
11
Is. 6, 8.
12
Lev. 12, 6.
13
Dante, La Divina Commedia, I I I , 21, 127.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
186
E nell'incontro odierno con Maria, la Vergine Madre di Cristo,
s'illumina nella nostra coscienza la scelta, libera e sovrana, del nostro
celibato, della nostra verginità ; anch'essa, nella sua ispiratrice origine,
più carisma che virtù ; possiamo dire con Cristo : (( N o n tutti comprendono questa parola, ma solo c o l o r o a cui è concesso » .
1 4
« Vi sono nel-
l ' u o m o , insegna S. T o m m a s o , delle attitudini superiori, per le quali
egli è mosso da un influsso divino », sono i « doni », i carismi, che
lo guidano mediante un interiore istinto di ispirazione divina.
15
È la
vocazione ! la vocazione alla verginità consacrata al celibato sacro, la
quale vocazione, una volta compresa ed accolta, così alimenta d'amore
lo spirito, che questo tanto ne è sovrabbondante da essere, con sacrifìcio,
sì ma un sacrifìcio facile e felice, affrancato dall'amore naturale, dalla
passione sensibile e da fare della sua verginità una (( inesauribile contemplazione )),
16
una religiosa sazietà, sempre superiormente tesa e affa-
mata, e capace, come nessun altro amore, di effondersi nel d o n o , nel
servizio,nel sacrifìcio di sé per fratelli ignoti, e bisognosi appunto d'un
ministero di carità che imiti, e, per quanto possibile, eguagli, quello di
Cristo per gli uomini.
Questo più si vive, che non si esprima. V o i , Fratelli e Sorelle, a
Cristo immolati, ben lo sapete. E se oggi qui siete convenuti per esprimere in preghiera ed in simboli questo superlativo programma di vita
in Cristo, con l'espressione incisiva di San P a o l o : « mihi vivere Christus est » la mia vita è Cristo,
17
noi, noi stessi, invece che riceverlo,
come di solito in questa occasione, dalle vostre mani, lo daremo a voi il
cero benedetto, simbolo d'un'immolazione che consumandosi effonde
luce d'intorno a sé. Lo daremo appunto per onorare la vostra oblazione
al Signore e alla sua Chiesa, per confermare la vostra gioiosa promessa,
per accendere in voi quella carità, che nemmeno la morte può spegnere.
Con la nostra A p o s t o l i c a Benedizione.
14
Mt. 19, 11.
15
Cfr. S. Th., I-Il , 68, 1.
16
Cfr. S. Th., I I - I I , 152, 1.
17
PMI. 1, 21.
18
Cfr.
ae
ae
1
Cor. 13, 13.
18
Acta Pauli Pp. VI
187
III
Ad Excellentissimum Virum Jiro Inagawa, Iaponiae cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras concrediti muneris testes tradentem. *
Monsieur V Ambassadeur,
A v e c une noblesse de sentiments et une courtoisie auxquelles Nous
avons été très sensible, vous venez, en remettant vos Lettres de créance,
de définir le but que vous vous proposez de poursuivre dans l'exercice
de vos nouvelles fonctions d'Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire du
Japon :
favoriser
une
entente toujours
plus
étroite
et
amicale entre le Saint-Siège et votre pays, au moment même où l'Eglise
Catholique insiste, avec une vigueur accrue, sur la nécessité de la réconciliation et de la fraternité entre les hommes.
Nous nous réjouissons d'entendre ce programme.
Il manifeste la
haute conception que vous avez de votre charge et laisse bien augurer
de la mission diplomatique de Votre Excellence. Dans un monde où le
premier et seul souci semble être trop souvent celui de la croissance économique et du progrès matériel, il importe en effet que les efforts des
responsables s'unissent pour ordonner cette recherche, légitime en un
certain sens, au bonheur véritable des personnes et des collectivités,
c'est-à-dire à l'épanouissement en elles des valeurs humaines et spirituelles les plus profondes. Car notre société a besoin aujourd'hui non
seulement de produire des moyens de vivre, mais de retrouver des
raisons de vivre.
Pendant tout votre séjour romain, Nous sommes sûr que vous vous
sentirez encouragé dans cette voie. Eecevez donc nos vœux fervents et
l'assurance de nos prières pour vos responsabilités. Veuillez aussi transmettre à Sa Majesté l'Empereur H i r o Hito l'expression de notre gratitude
pour Ses souhaits tant appréciés, et Lui dire l'estime et la sympathie
que Nous portons au Peuple Japonais sur lequel nous invoquons l'assistance du Dieu Tout-Puissant.
* Die 3 mensis februarii a. 1975.
Acta
188
Ipostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
In Basilica Vaticana habita iis qui sollemni Beatificationi interfuerunt
Ven. Servae Dei Eugeniae Mariae a Iesu (in saec. Annae Eugeniae Milleret
De Brou), fundatricis Instituti Sororum ab Assumptione B. M. V. *
Salute a voi, Venerati Fratelli, diletti Figli e Figlie, che assiepate
festanti questa Basilica in occasione della beatificazione di Madre MarieEugénie Milleret, Fondatrice delle Religiose dell'Assunzione. Prima di
fissare lo sguardo in lei, nella sua figura e nel suo messaggio di palpitante attualità — come faremo subito, rivolgendoci in lingua francese a
quanti oggi ci ascoltano — ci piace rilevare il valore tutto particolare
di questo avvenimento.
A b b i a m o già celebrato, fin dal solenne inizio d e l l ' A n n o Santo, indimenticabili momenti di pienezza di vita ecclesiale ; ma questa è la prima
beatificazione del Giubileo, che non solo impreziosisce il c o r o felice
delle sue celebrazioni esterne, quanto illumina il suo stesso significato
essenziale,
sostanziale,
programmatico,
quale
l'abbiamo
delineato
a
tutta la Chiesa : la riconciliazione, il rinnovamento, il primato dello
spirituale, il fervore della carità, il dilatarsi dell'apostolato : a a tutti
gli uomini di buona volontà — abbiamo scritto nella Bolla d'indizione —
la Chiesa vuole indicare, col messaggio d e l l ' A n n o Santo, la dimensione
verticale della vita che assicura il riferimento di tutte le aspirazioni
ed esperienze ad un valore assoluto e veramente universale, senza del
quale è vano sperare che l'umanità ritrovi un punto di unificazione,
una garanzia di vera libertà » -
1
Ebbene, la figura che oggi proponiamo all'attenzione del mondo e
alla venerazione della Chiesa è, come le altre che seguiranno, l'esemplificazione vivente di questo programma, arduo nelle sue esigenze severe
ma eloquente nella sua efficacia, nella irradiazione dei suoi risultati sul
piano sociale e umano. È l'immagine suadente che la santità — a cui
tanto fortemente richiama l ' A n n o per antonomasia santo — è non solo
possibile a umane forze, ma reale, ma vera, ma presente in mezzo al
mondo, nascosta, forte e benefica. Questa la grande, introduttiva lezione
del rito che stiamo celebrando.
* Die 9 mensis februarii a. 1975.
1
Apostolorum limina, I; A.A.S. 66 (1974), p. 293.
Acta Pauli Pp. VI
189
Deinde Beatissimus Pater ita est prosecutus :
Frères bien aimés et chers Fils,
En ce j o u r si attendu de tous, Notre coeur vibre à l'unisson du vôtre,
alors que Nous célébrons les mérites de Mère Marie-Eugénie Milleret.
Nous vous saluons d'abord, chères religieuses de l'Assomption, chères
élèves et anciennes élèves de leurs Maisons d'éducation, et tous leurs
amis venus de France et du monde entier. Nous voulons également saluer à un titre particulier le Cardinal Archevêque de Paris, Cité où la
Bienheureuse mûrit son projet de vocation et implanta ses premières
fondations. Il a lui-même contribué à faire connaître sa personnalité.
Nous sommes heureux de lui confier ce matin la présidence de cette célébration eucharistique, au oœur même de l'Eglise du Christ que Mère
Milleret a passionnément aimée.
Mais d'abord, faut-il rappeler ce qu'est une béatification? C'est une
déclaration officielle du Saint-Siège, qui vient après un long examen et
permet à une Eglise donnée ou à une famille religieuse particulière, de
rendre un culte à un Serviteur ou à une Servante de Dieu, jugé digne
d'un si grand honneur.
Notez-le bien : il s'agit d'un culte sacré, en étroite dépendance du
Culte que nous rendons à Dieu le Père, par le Christ, dans l'EspritSaint. Lui seul est Saint : « Tu solus Sanctus ! ». C'est en Lui que le culte
des bienheureux trouve sa seule source. « Mirabilis Deus in sanctis
suis ». C'est ce qui fait d'ailleurs l'intérêt sans commune mesure de
l'histoire des Saints. Si la biographie des grands hommes, des personnalités singulières, sont pour nous l'objet d'une étude profitable ou
même d'admiration, combien plus la connaissance des vies humaines
dans lesquelles transparaissent l'image même de Dieu et son action,
autrement dit cette beauté et cette perfection que nous appelons la
sainteté.
Mais quelle est donc cette figure que l'Eglise présente aujourd'hui à
notre vénération? En refermant la biographie de Mère Marie-Eugénie,
Nous avons éprouvé l'émerveillement qui naît de la certitude que Dieu
agissait puissamment dans son âme, et de manière inattendue. En effet,
à la différence d'une sainte Thérèse de Lisieux portée très tôt vers le don
total par la foi remarquable de ses parents et l'exemple de ses sœurs
déjà rentrées au monastère, la petite Anne-Eugénie Milleret, née à Metz
en mil-huit-cent-dix-sept est fille d'un père acquis aux idées de Voltaire et
d'une mère sans grande conviction religieuse. C'est en recevant l'Eucha-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
190
ristie pour la première fois, le 25 décembre mil-huit-cent-vingt-neuf,
qu'elle fera cependant une expérience intime, rapide, inexplicable inoubliable de (( l'infinie grandeur de Dieu et de la petitesse humaine ».
Quelle lumière pour ceux qui douteraient de l'opportunité de la Pastorale de l ' E n f a n c e !
Anne-Eugénie va commencer une route qu'elle identifiera progressivament et vivra de plus en plus profondément, jusqu'à sa mort, en milhuit-cent-quatre-vingt-dix-huit. Des épreuves particulièrement nombreuses l'associeront à la Passion et à la Résurrection du Christ : la disparition précoce de son frère Charles et de sa sœur Elisabeth, l'écroulement complet de la fortune familiale, la séparation de ses parents, la
mort de sa mère très chère, victime du choléra. Cette adolescente de
quinze ans, privée du soutien maternel, placée dans une famille mondaine
de Châlons et ensuite chez des cousins habitant Paris, traverse des
crises de solitude et de tristesse. Ces souffrances écrasantes amplifient
ses interrogations angoissées sur le sens de la vie et de la mort, et la
prédisposent aussi à écouter la voix du Seigneur.
Les conférences de carême du Père Lacordaire résonnent alors dans
le cœur d'Anne-Eugénie. Plus tard, elle l'écrira elle-même au célèbre
d o m i n i c a i n : « V o t r e parole répondait à toutes mes pensées ... me donnait une générosité nouvelle, une foi que rien ne devait plus faire vaciller ... J'étais réellement convertie, et j ' a v a i s c o n ç u le désir de donner
toutes mes forces, ou plutôt toute ma faiblesse à cette Eglise qui seule
désormais avait à mes yeux le secret et la puissance du bien » .
souvent elle répétera : « Ma vocation date de Notre-Dame » .
2
Et très
3
Mais comment la réaliser? Cette jeune fille mûrie plus que d'autres
par la vie, énergique, extrêmement ouverte aux besoins sociaux de son
temps, admire vivement les catholiques qui ont pris conscience des
mutations de leur époque : La Mennais, Montalembert, Ozanam, Cázales, Veuillot. Dans ses notes intimes, elle avoue : (( je rêvais d'être un
homme pour être comme eux profondément utile ». Certes, l'égoïsme et
la médiocrité de son propre milieu social la consternent, et pourtant elle
voudrait contribuer à poser des
structures nouvelles de liberté,
de
justice, de fraternité. Elle rejoint en cela l'effort du catholicisme social
du dix-neuvième siècle, après la tourmente révolutionnaire et dans une
Eglise demeurée, dans son ensemble, très nostalgique du passé.
2
Cfr. « Feu vert... au bout d'un siècle », de Marie-Dominique Poinsenet, éd. Saint-
Paul, Paris-Fribourg, 1971, p. 20.
3
Ibid.
Acta Pauli Pp. VI
191
Or voici que se précise le plan mystérieux du Seigneur. Un autre
prêtre, débordant de zèle, l ' A b b é Oombalot, repère les qualités exceptionnelles de sa pénitente et ne tarde pas à lui dévoiler son projet de
fondation d'une Congrégation dédiée à Notre-Dame de l'Assomption,
dont les membres allieraient la contemplation et l'éducation. Elle aura
pourtant à souffrir de l'autoritarisme de son conseiller, au point de
devoir s'en affranchir. Mais la Providence lui ménagea le soutien éclairé
du célèbre A b b é d ' A l z o n , qui devait bientôt fonder lui-même les Pères
de l'Assomption. Autre épreuve : l'autorité ecclésiastique manifeste des
inquétudes pour un projet qui ne semble pas réaliste. Mère MarieEugénie demande un délai de réflexion. Et sa réponse sera d'ouvrir à
Paris le premier pensionnat de la Congrégation au printemps de milhuit-cent-quarante-deux. Le petit arbre qui avait failli mourir pousse
bientôt des racines au-delà de la France, jusqu'en Afrique du Sud, en
Angleterre, en Espagne, en Italie, en Oceanie, aux Philippines. N'est-il
pas remarquable de voir la Congrégation trouver dès son départ une
dimension internationale? Aujourd'hui, mille-huit-cents religieuses travaillent activement au règne du Christ, stimulées par l'exemple de
leur Mère.
Il est temps maintenant de regarder en face l'originalité de cette
famille religieuse. Mère Marie-Eugénie tient souverainement à ce qu'elle
maintienne deux axes essentiels : l'adoration et l'éducation. Ce qu'elle
résumera plus tard en deux devises : « Laus D e o », et « Adveniat regnum
tuum » .
Elle s'en explique : « Des religieuses vouées par vocation à l'éducation ont plus que d'autres besoin de se retremper dans la prière » .
4
Elle rejoint ici Thérèse d ' A v i l a : « ne serait-ce pas une vaine prétention
de vouloir arroser un jardin en cessant de capter les eaux du puits ou
de la rivière? ». « En cherchant quelle doit être la marque la plus caractéristique de notre Institut, poursuit notre bienheureuse, je me trouve
toujours arrêtée à cette pensée qu'en tout et de toutes manières, nous
devons être adoratrices et zélatrices des droits de Dieu. V o u s êtes filles
de l'Assomption. Ce mystère, qui est plus du ciel que de la terre, est un
mystère d'adoration ... S'il y a jamais eu une adoratrice en esprit et
5
vérité, c'est bien la Sainte Vierge » . F o i , silence, oraison, union, sont
des mots qui reviennent spontanément dans ses confidences et ses direc-
4
Ibid., p. 90.
5
Ibid., p. 191.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
192
t h e s . Et à sa suite un véritable peuple d'adoratrices atteste que Dieu
est plus que tout, et cherche dans la prière prolongée la signification et
la fécondité de son action. En somme, Mère Milleret, qui a laissé converger vers elle et vers ses filles la spiritualité de saint Benoît, de saint
Jean de la Croix et de saint Ignace, veut une famille religieuse passionnée de continuer le mystère du Christ priant et enseignant. L'Evangile
ne nous montre-t-il pas le Christ s'imposant des temps de solitude et de
prière prolongées, pour converser avec Dieu, son Père, et rentrer dans
son projet de salut du monde? Aujourd'hui où tant d'hommes ne prient
plus, où tant d'autres, jeunes et moins jeunes, ont faim et soif de
silence et de prière, les religieuses de l'Assomption peuvent beaucoup
contribuer à faire découvrir ou retrouver les chemins de la prière, qui
sont aussi des chemins de libération pour l'homme moderne écrasé par
une civilisation réductrice.
P o u r Mère Marie-Eugénie en effet, cette dimension verticale est
inséparable d'un engagement au service des hommes. En fait d'engagement, il s'agit principalement de l'éducation des jeunes filles : ce sera
le trait caractéristique des religieuses de l'Assomption. En un temps
où beaucoup de femmes demeuraient sans instruction ou n'avaient accès
qu'à une culture superficielle, Mère Milleret veut une éducation harmonieuse et complète de l'esprit et du cœur. L'œuvre qu'elle conçoit est
tout le contraire d'une formation compartimentée, où il y aurait d'un
côté les sciences profanes, d'un autre les bonnes manières du monde,
d'un autre encore quelques pratiques chrétiennes. Elle vise une éducation
de tout l'être dont Jésus-Christ soit le principe d'unité. Cette formation
intègre évidemment une culture profonde, digne de son temps, avec des
éducatrices très compétentes. Elle insiste non moins sur l'épanouissement des vertus naturelles :
simplicité, humilité,
droiture,
courage,
esprit de sacrifice, honneur, bonté, zèle. Elle a l'ambition de former des
âmes fortes, qui ne se laisseront pas emporter au vent des mœurs du
temps, au gré d'une sensibilité romantique, des instincts, des passions,
comme risquerait de la faire une non-directivité comprise selon Rousseau.
0
Elle veut éduquer la volonté au vrai sens de la liberté : « Faire connaître le Christ, libérateur et roi du monde, c'est là pour moi le commencement et la fin de l'enseignement chrétien », écrivait-elle à Lacor7
daire. Qui ne le pressent : notre société, comme la sienne, a besoin de
6
Cfr.
«L'esprit
de
l'Assomption
Tournai 1910, pp. 120-138.
7
Cfr. M. D. Poinsenet, o. c, p. 152.
dans
l'éducation
et
l'enseignement»,
Deselée,
Acta Pauli Pp. VI
193
ces caractères bien trempés qui permettront aux femmes d'accéder à
toutes les responsabilités qui leur reviennent dans la famille et dans la
société. Mère Milleret demeurait très soucieuse d'orienter vers l'action
caritative et sociale : s'adressant à des jeunes filles d'un milieu aisé,
elle ne veut pas qu'elles s'enferment dans un monde frivole et insouciant,
quand tant de gens manquent du nécessaire. Elle provoque, chez elles
et chez leurs parents, ce qu'on appellerait maintenant une révision de
vie. Toute cette éducation, faut-il le redire, veut être imprégnée de
foi, axée sur la recherche passionnée de la vérité qui est en Jésus-Christ.
La Vierge y est présentée comme le modèle d'une vie toute sanctifiée
par l'amour de Dieu. Quelle lumière pour nous chrétiens, qui serions
parfois tentés, dans un monde sécularisé, de séparer l'éducation humaine
de la foi !
Au terme de cet entretien, ne pensez-vous pas que Mère Marie-Eugénie
est notre contemporaine, par les problèmes qu'elle a vécus et les solutions qu'elle a tenté d ' y apporter? Les saints, parce qu'ils sont les intimes de Dieu, ne vieillissent pas !
Eclatez de joie, chères Soeurs de l'Assomption, et suivez avec une
ardeur juvénile les traces de votre Mère ! Et vous toutes qui constituez
le monde féminin, soyez fières et rendez grâces au Seigneur : la sainteté,
cherchée dans tous les états de vie, est la promotion la plus originale
et la plus retentissante à laquelle les femmes peuvent aspirer et accéder ! Quant à vous, Maîtresses foncièrement dévoués à l'Enseignement
Catholique, renouvelez encore votre confiance dans les possibilités étonnantes des communautés éducatives authentiquement chrétiennes !
Et
Nous nous tournons avec prédilection vers les jeunes si nombreux en
cette assemblée : vous êtes en recherche du sens de votre vie, en recherche
d'un alliance personnelle avec le Dieu de Jésus-Christ. Pourquoi ne
pas prêter une oreille attentive au Seigneur qui appelle des ouvriers
radicalement consacrés aux immenses besoins de l'Evangélisation?
Cette cérémonie sera-t-elle sans lendemain? Non ! T o u s , nous retournerons à nos tâches exigeantes, en emportant la nostalgie à la fois très
humble et très ardente de la sainteté! Nous aimerons davantage contempler les merveilles de la grâce divine dans la vie des saints, à la
manière dont nos chers Fils de France peuvent admirer le flamboiement
du soleil dans les célèbres vitraux de Bourges, de Chartres et de Paris !
Avec Notre Bénédiction Apostolique.
13 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
194
V
Ad Excellentissimum Virum Mohamed el Shafei Abdel Hamid, Reipublicae
Arabicae
Aegyptianae cum
auctoritate
Legatum,
qui
Summo
Pontifici
Litteras commissi muneris fidem facientes tradidit. *
Monsieur V Ambassadeur,
Nous remercions V o t r e Excellence des paroles confiantes q u ' E l l e vient
de Nous exprimer, en Nous remettant ses Lettres de créance. Nous
ne doutons pas en effet que votre mission d'Ambassadeur ne contribue
activement à resserrer les liens entre le Saint-Siège et votre pays, et
N o u s vous souhaitons de tout cœur la bienvenue. Notre pensée se tourne
vers le Président Mohamed An war El Sadat, auquel vous voudrez
bien exprimer nos vœux déférents.
En vous accueillant ici, Monsieur l'Ambassadeur, c'est aussi tout
le peuple de la République Arabe d ' E g y p t e que Nous regardons avec
sympathie et dont N o u s écoutons les aspirations à une paix juste et
durable. Nous avons souffert, Nous souffrons des difficultés qui se sont
accumulées dans le Moyen-Orient depuis tant d'années, avec leur cortège de peines et de violences. Peut-être la voie est-elle ouverte aujourd'hui à un dépassement raisonnable des conflits? A v e c vous, Nous guettons sans cesse l'aurore de la paix, qui apporterait à ces régions le
bonheur et la prospérité.
Nous souhaitons aussi au peuple égyptien d'épanouir les valeurs
culturelles et spirituelles qui font la gloire de sa très longue histoire.
V o t r e Excellence sait à quel point nos Fils catholiques sont prêts à
poursuivre leur collaboration en ce domaine, avec les moyens dont ils
disposent, heureux d'apporter leur contribution spécifique au bien de
tout le pays.
Et de même que la Saint-Siège souhaite que l ' E g y p t e puisse résoudre
heureusement ses problèmes, de même il demeure soucieux de voir
s'instaurer entre toutes les nations un climat de détente, de dialogue et,
disons-le, de coopération, dans la recherche du vrai progrès de l'humanité, qui a tant de questions capitales à régler pour son développement. Tant que la paix demeurera précaire dans ce bassin méditerranéen qui a été depuis si longtemps un creuset de civilisation et de vita-
* Die 13 mensis februarii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
195
lité religieuse, elle demeurera précaire pour le monde entier. Mais si
elle parvient à s'établir, ce sera une change pour tous. Qui ne le désirerait? P o u r notre part, Nous ne négligerons aucun effort pour y contribuer.
Nous prions le Dieu Tout-Puissant d'exaucer notre prière et nos
vœux, et de répandre sur votre pays et ses dirigeants ses fécondes
bénédictions.
VI
Ad universos clericos, religiosos, laicos homines opus in Curia Romana
facientes qui in Basilica Petriana congressi sunt ut Iubilaeum Sacrum
coniuncte et familiariter celebrarent. *
Fratelli! e Membri e Collaboratori della Curia Romana!
Ciascuno lo vede, ciascuno lo sente : questo è un momento singolare, un momento bello. È ben raro che noi ci troviamo così riuniti,
anche se sempre siamo uniti per un comune servizio. Oggi in una
comune preghiera, in un comune atto penitenziale, in unica celebrazione eucaristica. Merita questo momento d'essere fissato nella memoria
di ciascuno di noi. Merita che noi tutti gli riconosciamo il suo pieno
significato, anche se questo oltrepassa la capacità espressiva della nostra
parola.
Pensiamo al luogo. Qui ora tutto ci parla, ed oggi con una voce
che, anche se a noi ben nota, non può lasciarci indifferenti, o solo
attenti alla maestà dell'incomparabile edificio. Qui è la tomba dell'apostolo Pietro, colui che il Signore volle fondamento e centro della sua
Chiesa. Qui la successione del ministero universale e pastorale di lui
attrae e fissa il nostro pensiero per la sua realtà storica, qualunque
sia la fisionomia umana in cui essa si rispecchia ; umile e misera, oggi,
essa è vivente. Qui l'unità della fede e della comunione ecclesiale hanno
un loro privilegiato domicilio sensibile, e sembrano in esso riposare ed
esprimersi nello spazio architettonico aperto alla moltitudine dei fedeli,
invitandoli ad una corale professione d'unanimità e di fratellanza. Qui
finalmente la mole e la bellezza del monumentale trofeo, edificato sul
sepolcro del primo Vescovo e Martire di questa Chiesa romana, sembrano innalzarsi perennemente in uno sforzo temerario di sfida ai secoli,
* Die 22 mensis februarii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
196
Officiale
mentre, a ben comprendere, altro non vogliono che lanciare nella storia
un ponte dall'avvento primo di Cristo sulla terra verso l'altro suo
avvento alla fine del mondo.
Ma noi, anche in questo quadro sacro e stupendo, in cui si respira
il mistero del tempo, restiamo ora raccolti sopra noi s t e s s i l e interroghiamo le nostre coscienze : chi siamo noi? e perché siamo qui?
N o i siamo la Curia R o m a n a , l'organo centrale e complesso dei dicasteri, dei tribunali e degli uffici, che coadiuvano il pastorale governo
generale della
Chiesa c a t t o l i c a ; e tanto basta per
generare in noi
tutti non già un senso di superiorità e di orgoglio nei confronti del
Collegio Episcopale e della grande famiglia del P o p o l o di D i o , al quale
noi pure apparteniamo, quanto piuttosto la coscienza d'una assai grave
e delicata funzione, che comporta responsabilità e fatiche tanto maggiori quanto più prossima è la sua derivazione dalle esigenze costituzionali del ministero apostolico, e quanto più fraterno e rivolto al bene
totale della Chiesa ne vuole essere il suo provvido esercizio. Questo
siamo. Ma la definizione di Curia Romana, in virtù della nostra personale ed associata presenza, assurge ora a quella di Sede A p o s t o l i c a ,
1
e conferisce a questa cerimonia giubilare un carattere di particolare
importanza.
Ora questa nostra coscienza, che vogliamo chiarissima non soltanto
nella sua definizione canonica, ma anche nel suo contenuto morale e
spirituale, impone a ciascuno di noi un atto penitenziale conforme alla
disciplina propria del giubileo, atto che possiamo chiamare di autocritica per verificare, nel segreto dei nostri cuori, se il nostro comportamento corrisponde all'ufficio che ci è affidato. Ci stimola a questo interiore confronto innanzi tutto la coerenza della nostra vita ecclesiale, e
poi l'analisi, che tanto la Chiesa, quanto la società fanno sul nostro
c o n t o , con esigenza spesso non obiettiva e tanto più severa quanto più
rappresentativa è questa nostra posizione, dalla quale dovrebbe sempre irradiare un'esemplarità ideale.
Da chi porta il nome cristiano
oggi più che mai molto si pretende, e tanto più se a tal nome si aggiunge l'appartenenza ad un ambiente di Chiesa, qual è la Sede Apostolica ; e quanto ancora maggiore è l'esigenza dell'occhio altrui di riscontrare armonia, specialmente a R o m a , fra il carattere sacerdotale o episcopale, di cui noi fossimo insigniti, e lo stile, sotto ogni aspetto, della
nostra vita, la fedeltà ai nostri doveri religiosi, lo zelo del nostro mini-
1
Cfr. can. 7 e 242.
Acta Pauli Pp. VI
197
stero. Non è meraviglia : fu dapprima così, — e in quale, misura ! —,
per nostro Signore, che fin dagli albori della sua infanzia fu definito
2
dalla profezia di Simeone a segno di contraddizione » ; e quanto ciò
si spiega per noi, che uomini quali siamo, eredi, sì, d'una lunga e
gloriosa storia, ma in molti punti censurabile, e per di più imperfetti
e peccatori noi stessi, non possiamo certo crederci invulnerabili alle
contestazioni e alle polemiche della cronaca e della storia.
Due sentimenti spirituali perciò daranno senso e valore alla nostra
celebrazione giubilare : un sentimento di sincera umiltà, che vuol dire
verità su noi stessi, dichiarandoci per primi bisognosi della misericordia di D i o e di quell'indulgenza, che la Chiesa, facendoci credito sui
meriti di Cristo Salvatore e Mediatore, e colmando i nostri debiti col
tesoro della comunione dei Santi, concede in questo provvidenziale
Giubileo. Umiltà, che tanto più deve riempire la nostra umana coscienza, e quella che le si associa della Curia romana, quanto più
grandi, gelose e divine sono le potestà, che il Datore delle chiavi pone
nelle nostre mani, umili e tremanti, di pastori, di ministri, di servi
del suo R e g n o . Umiltà, che, mentre ci fa obbligo d'implorare perdono
per noi stessi, ci fa solleciti a concederlo a quanti degnamente ne accolgano il dono felice; e umiltà, che, mentre ispira il dialogo con i nostri
Fratelli tuttora da noi separati,
sorregge la
nostra
speranza
d'una
piena comunione nell'unico ovile di Cristo.
E l'altro sentimento? oh ! Fratelli, il sentimento adeguato ad una
circostanza come questa non può essere che la sommità della nostra
vita spirituale, non può essere che l'esultanza interiore per una celebrazione straordinaria, come questa lo è, dell'amore-carità di D i o verso
di noi ! Nessuno dica che questa è pietà consueta, è verità antica,
sempre ripetuta e quindi punto originale, fino ad acquistare semplice
sapore devozionale che ne diluisce la capacità di suscitare meraviglia ed
entusiasmi, come oggi noi vorremmo sperimentare vigorosamente. No :
l'amore-carità, la dilezione di D i o verso di noi è il punto focale della
rivelazione, cioè del sistema ontologico e teologico della nostra religione ; esso è il cuore della nostra fede : credidimus caritati, noi abbiamo conosciuto e creduto all'amore-carità che D i o ha per noi ;
3
e
questa è sempre una scoperta originale per il nostro pensiero in cerca
del vertice della verità : D i o ci ha amato ! è qui la sorgente inesau-
2
3
Le. 2, 34.
1 Io. 4, 16.
Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale
198
ribile della nostra emotività spirituale, ed è qui l'esigenza più impegnativa della nostra risposta alla vocazione cristiana; è di qui che
nasce l'impulso più forte e più diretto al compimento del sommo mandato evangelico dell'amore : amore al D i o che ci ha amati fino a darci
4
come vittima e salvatore, come maestro e come fratello il Figlio suo,
e amore nostro, scintilla al confronto del sole e dal sole accesa e river
berata, amore nostro, diciamo a Dio e di riflesso al prossimo, dichiarato degno d'essere amato come Cristo lo amò.
5
La nostra religione, il nostro rapporto con D i o è questo, l'amore ;
6
un amore in cui D i o ha preso per primo l'iniziativa ; prior dilexit nos.
Noi dobbiamo ritrovare noi stessi nell'espressione di questi sentimenti fondamentali,
oggi,
mentre quanti hanno avuto la fortuna di
partecipare al ritiro quaresimale di questi giorni ne concludono qui,
con i componenti della Curia Romana, l'intensità spirituale compiendo
tutti insieme la cerimonia prescritta per la celebrazione del Giubileo.
Sì, noi diciamo a Gesù Cristo, nostro Signore, noi abbiamo voluto
accedere a questa tomba apostolica varcando le soglie aperte della Porta
Santa, simbolo di una misericordia di cui intimamente sentiamo bisogno. Successori ed eredi del Pescatore di Galilea, vorremmo ripetere le
sue spontanee e impetuose parole davanti al prodigio della pesca miracolosa, segno profetico della fecondità della missione apostolica ed ecclesiale : « Allontanati da me, Signore, perché sono uomo peccatore ! » .
7
Noi sentiamo fino alla confusione la sproporzione fra la nostra vocazione e la missione nostra,
entrambe immeritate,
sublimi,
ineffabili, divine, e l'esiguità della nostra persona,
tremende,
sia singola,
che
collettiva. Anzi, dobbiamo forse dire, con il Centurione del Vangelo,
l'indegnità:
Signore, io non sono d e g n o ! . . . ,
8
sentendo l'imputazione
oggi tanto diffusa e talvolta perfino aggressiva, dei motivi dell'avversione antipapale ed antiromana. Signore, noi qui non vogliamo né giustificarci né difenderci; solo ne faremo argomento di riflessione; e conforteremo i fratelli fedeli e noi stessi con le parole ancora dell'Apostolo
Pietro :
(( Signore, a chi andremo noi? Tu solo hai parole di vita
9
eterna !» ; e invocheremo sopra di noi la ricchezza della tua inesauri-
4
Io. 3, 16.
5
Io. 13, 34; 15, 12.
6
1
7
Lo. 5, 8.
Io. 4, 10, 19; Rom. 5, 10.
8
Mt. 8, 8.
9
Io. 6, 69.
Acta Pauli Pp. VI
199
bile misericordia con l'affermazione che Tu stesso, o Cristo, ci infondi
nel fragile cuore, ma ora reso pietra indefettibile : « Signore, Tu sai
ogni cosa ; Tu sai che io Ti amo ! » .
1 0
E una sola ambizione noi avremo,
quella di meritare alle nostre persone, al nostro ufficio apostolico, a
questa Chiesa Romana, il titolo, l'elogio stupendo del celebre martire
Ignazio Teoforo d'Antiochia, d'essere cioè digna Deo digna decentia,
digna beatitudine, digna laude, digne ordinata, digne casta et praesidens in caritate, prokatheméne tés ágapes, presidente della carità.
11
Questo, o Signore.
VII
E.mis Patribus et Exc.mis Praesulibus e Consilio Secretariae generalis
Synodi Episcoporum, qui conventui Romae habito interfuerunt. *
Libentissimo sane animo salutamus vos, Venerabiles Fratres,
qui
electi a postremo coetu Synodi Episcoporum ut efficeretis novum Consilium
Secretariae
Generalis
eiusdem
Synodi,
primum hisce diebus
convenistis, ut negotia ad Synodum pertinentia simul tractaretis.
Dum
adhuc
grata fruimur
recordatione
recentiorum
Synodalium
sessionum, conspectus vester qui post paucos menses Nobis hodie iterum
praebetur, non solum in mentem revocat admirandum spectaculum ecclesialis caritatis atque communionis, quod eo tempore experti sumus,
verum etiam testimonium alacris operae et pastoralis sapientiae, quod
vos et ceteri Synodi Patres Nobiscum fraterna consuetudine coniuncti
exhibuistis. A d m o d u m igitur gaudemus et gratias agimus maximas de
praesentia vestra, quae novi vestri Consilii laudandam navitatem etiam
palam testatur.
Probe,
suscipienda fuisse,
enim novimus
vobis haud levia incommoda
ut cotidiana munera intermitteretis et adiutricem
praestaretis operam Secretario Generali Synodi, sicut postulat officium
vobis demandatum.
Peculiari modo vobis curae fuit elapsis diebus, ut diligenter expenderetur et apta ratione ordinaretur amplissima materiae moles, quam
tertius coetus generalis Synodi Episcoporum Nobis suppeditavit, quaeque in argumento de evangelizatione versatur, latissimo sane atque implicato, sed maximi momenti ad vitam Ecclesiae : in hoc enim opere
10
Io. 21, 17.
11
Pref. della lettera ai Romani.
* Die 8 mensis martii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
200
munus Ecclesiae proprium definitur atque continetur. Ad rem quod
attinet,
vos certiores facere cupimus
Nos
magni
aestimare
fructus
laborum vestrorum. Ex his, enim, melius perspicere poterimus, quae
Fratres Nostri in Episcopatu pro bono totius Ecclesiae suaserunt, ut
opus evangelizationis in mundo huius temporis novam impulsionem
reciperet.
Praeterea in id etiam studia vestra hisce diebus contulistis, ut viae
ac rationes excuterentur, quibus methodus in Synodo servanda expeditior et efficacior evadere posset. H a c super re Nobis sane erit cognoscere quae a vobis, pro vestra prudentia atque rerum usu, proponantur
atque consulantur. Interea persuasum vobis sit, Nos consilia, animadversiones et suasiones vestras accurate ponderaturos esse ac nihil missum facturos, ut huiusmodi ecclesiale institutum, hoc est Synodus Episcoporum, futuro tempore effectus consequatur, ut confidimus, etiam
salubriores ; qua in re rationem habebimus sive novarum necessitatum,
sive, ut par est, normarum quibus Synodus constituta est per Nostras
Litteras motu proprio datas, a verbis incipientes « Apostolica Sollicitudo )).*
H a c mente ducti, flagrantia vota facimus, Venerabiles Fratres, ut
munus vobis concreditum cum peritia, navitate, evangelico spiritu obire
valeatis. Semper vos erigit conscientia magnae utilitatis, quam vestris
laboribus sanctissimae fidei causae offertis. Ac dum Patrem luminum,
2
a quo omne donum perfectum descendit, impense deprecamur, ut vobis
propitius adsit, vos dirigat et munerum suorum copia impleat, A p o stolicam Benedictionem omnibus peramanter impertimus.
VIII
Membris Consilii a studiis pro Pace. *
Chers Frères et chers Fils du Comité d'Etudes pour la Paix,
N o u s sommes heureux de dialoguer avec vous tous, durant quelques
instants, à l'occasion de la cinquième réunion de votre Comité, pour vous
dire le prix que Nous attachons à votre travail, à votre service. Car
il s'agit d'un service très apprécié, particulièrement par le Saint-Siège,
1
A.A.S. 57 (1965) pp. 775-780.
2
Cfr. lac. 1, 17.
* Die 22 mensis martii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
201
auquel vous apportez, à l'intérieur de la Commission Justice et Paix,
vos informations, vos réflexions et votre concours actif pour l'application de ses directives. Nous suivons également avec plaisir le service
que vous voulez contribuer à rendre à l'humanité elle-même, dont vous
scrutez avec attention les misères et les espoirs sur le difficile chemin de
la vie fraternelle.
Le service de la paix est bien la tâche spécifique, la raison d'être
de votre Comité, qui s'inscrit dans la mission d'ensemble et dans la
structure de la Commission Pontificale (( Iustitia et P a x », dont il est
un organe interne et technique de consultation pour ce qui touche à
la paix et à la Communauté internationale.
V o u s savez combien Nous tient à cœur la cause de la paix, avec
quelle sollicitude Nous accueillons tout ce qui peut la favoriser, avec
quelle douleur Nous observons les multiples conflits qui se déroulent
actuellement dans le monde. H y a tout d'abord le drame angoissant
que vivent ces jours-ci les populations du Viêt-nam, où la lutte s'est
rallumée avec intensité au mépris des accords c o n c l u s ; il y a la situation au Cambodge, qui n'est pas moins dramatique ; il y a aussi la lutte
armée qui sévit en Ethiopie, et les tensions qui maintiennent les populations de Chypre dans la division ; sans parler du climat d'anxiété
qui pèse encore sur l'état de trêve au Moyen-Orient. Et comment ne pas
évoquer les craintes suscitées par la situation qui se développe au Portugal? De plus, au moment où la communauté internationale et chaque
peuple auraient
besoin
de renforcer le
sentiment
de
leur
unité
au
service de la paix, Nous voyons naître et se développer des tensions
dangereuses en différents pays tandis que la production et le commerce
des armements continuent à croître, à alimenter les conflits et à multiplier les risques de guerre.
P o u r lutter contre l'idéologie qui inspire ces antagonismes au mépris
de la justice et des légitimes aspirations de ceux qui en sont victimes,
le service de la paix exige un renouvellement des mentalités et un
processus permanent de réconciliation. Cet impératif moral et spirituel,
qui caractérise la vie de l'Eglise,
spécialement
durant cette Année
Sainte, appelle à son tour une œuvre immense d'éveil et d'éducation,
pour que le peuple de Dieu donne sa contribution positive et spécifique
à l'édification d'un monde plus juste et pacifique.
Dans cette animation, Nous voudrions souligner le concours que votre
Comité a apporté à l'approfondissement et à la préparation concrète
des thèmes de la Journée Mondiale de la Paix, dont Nous avons voulu
202
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
faire un (( temps fort » privilégié dans la pédagogie continue et dans le
programme d'ensemble d'une Pastorale de la Paix.
Il s'agit là d'une œuvre délicate, qui exige à la fois audace et
humilité. D ' u n e part, il faut témoigner hardiment de l'Evangile d'amour, de justice, de paix, de réconciliation, à la façon de Jésus et des
prophètes, rejoignant ainsi le meilleur des aspirations humaines et
préparant la cité de demain; mais il faut en même temps que ce message rejoigne aujourd'hui ce monde concret, dans toute la complexité
des droits en cause et des tensions réelles, sans se substituer à la responsabilité de ceux qui, légitimement, doivent peser sur le terrain tous
les éléments de la situation et les conséquences de leurs décisions
techniques. Nous retrouvons là, pour les chrétiens et pour vous spécialement, comme pour Nous-même, le rôle de serviteurs, qui, avec
la lumière et le levain de l'Evangile, contribuent à éclairer et à soulever la marche des hommes sur les sentiers de la paix.
En vous renouvelant nos encouragements pour se service,
Nous
prions le Seigneur de faire fructifier votre méritant labeur, avec notre
Bénédiction Apostolique.
Sacra Congregatio pro doctrina Fidei
203
ACTA SS.. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA C O N G R E G A T I O P R O DOCTRINA FIDEI
DECLARATIO
de duobus operibus Professoris Ioannis Küng
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, munus suum doctrinam fidei
et morum in universa Ecclesia promovendi ac tutandi adimplens, examini subiecit duo opera Professoris Ioannis Küng, Die Kirche et Unfehlbar? Eine Anfrage, quae in pluribus linguis publici iuris facta sunt.
Duabus distinctis litteris diebus 6 maii 1971 et 12 iulii 1971 datis, Congregatio A u c t o r i notas fecit difficultates quas in opinionibus eius invenit ipsumque rogavit ut scripto ostenderet quomodo hae opiniones
doctrinae catholicae non contradicant. Litteris die 4 iulii 1973 datis
Congregatio Professori K ü n g ulteriorem obtulit possibilitatem mentem
suam explicandi mediante colloquio. Litteris suis diei 4 septembris 1974
Prof. K ü n g tandem hanc possibilitatem praetermisit. Responsis autem
suis non probavit opiniones quasdam de Ecclesia doctrinae catholicae
non contradicere sed eas, etiam postquam Declaratio « Mysterium Ecclesiae » apparuerat, retinere pergebat.
Quapropter, ne dubium remaneat de doctrina quam Ecclesia Catholica
tenet neve fides christifidelium quocumque modo obnubiletur, haec Sacra
Congregatio doctrinam Magisterii Ecclesiae in Declaratione <( Mysterium Ecclesiae )) explicatam in mentem revocans, declarat :
In supradictis duobus operibus Prof. Ioannis K ü n g continentur nonnullae opiniones quae, diverso gradu, doctrinae Ecclesiae Catholicae,
ab omnibus fidelibus tenendae, opponuntur. Sequentia solummodo, utpote maioris momenti, notantur abstrahendo nunc a iudicio de quibusdam aliis opinionibus quas Prof. K ü n g defendit.
Opinio quae ipsum dogma fidei de infallibilitate in Ecclesia saltem
in dubium ponit vel reducit ad quandam fundamentalem Ecclesiae indefectibilitatem in veritate, cum possibilitate errandi in sententiis quas
Ecclesiae Magisterium definitive tenendas docet, contradicit doctrinae
a Concilio Vaticano I definitae et a Concilio Vaticano II confirmatae.
Alius error qui doctrinam Prof. K ü n g graviter afficit, respicit eius
opinionem de Magisterio Ecclesiae. Etenim ipse non adhibet genuinum
conceptum Magisterii authentici secundum quem Episcopi in Ecclesia
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
204
sunt « doctores authentici seu auctoritate Christi praediti, qui populo
sibi commisso fidem credendam et moribus applicandam p r a e d i c a n t » ;
nam « munus authentice interpretandi verbum Dei scriptum vel traditum
soli vivo Ecclesiae Magisterio concreditum est » .
Opinio item quae a Prof. K ü n g iam in libro « Die Kirche » suggeritur
et secundum quam Eucharistia saltem in casibus necessitatis valide
confici potest a baptizatis ordine sacerdotii carentibus componi nequit
cum doctrina Conciliorum Lateranensis IV et Vaticani I I .
1
2
Attamen, non obstante gravitate harum opinionum, cum ipse litteris
die 4 sept. 1974 datis minime excludat se posse post congruum profundioris studii tempus opiniones proprias in harmoniam cum doctrina
Magisterii authentici Ecclesiae adducere, haec Sacra Congregatio, de
mandato Summi Pontificis Pauli V I , pro nunc Professorem Ioannem
K ü n g monet ne tales opiniones docere pergat eique in memoriam revocat
auctoritatem ecclesiasticam ipsi concredidisse licentiam docendi s. theologiam in spiritu doctrinae Ecclesiae non autem opiniones quae hanc
doctrinam evertunt vel in dubium vocant.
Episcopi autem in Germania et in aliis locis ubi peculiaris necessitas
id requirat, praesertim ubi supra dictae opiniones in facultatibus theologicis, in seminariis aliisque catholicae vel sacerdotalis institutionis
domibus sustinentur, rogantur ut fideles de doctrina Ecclesiae, de Declaratione (( Mysterium Ecclesiae » necnon de praesenti hac declaratione
apto modo edocendos curent.
Sacerdotes, evangelii praecones, catholicae doctrinae magistri et
catechistae ex munere suo tenentur Ecclesiae doctrinam de hisce quaestionibus fideliter profiteri et aliis exponere.
Theologi in fine iterum rogantur ut mysterium Ecclesiae ceteraque
fidei mysteria in oboeditione fidei et ad veram Ecclesiae aedificationem
perscrutentur et illustrent.
H a n c declarationem, qua actio Sacrae Congregationis p r o Doctrina
Fidei in hac re pro nunc absolvitur, Paulus P p . V I , in audientia infrascripto Praefecto eiusdem Congregationis die 14 mensis februarii 1975
concessa, adprobavit et publici iuris fieri iussit.
Datum Romae, ex aedibus S. Congr. pro Doctrina Fidei, die 15 mensis februarii a. D . M C M L X X V .
FRANCISCUS
L.
Card.
SEPER,
Praefectus
œ s.
S F r . Hieronymus Hamer, A r c h i e p . tit Lorensis, a Secretis
1
2
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 25.
Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, n. 10.
Sacra Congregatio pro Episcopis
SACRA
CONGREGATIO
PRO
205
EPISCOPIS
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 29 Ianuarii 1975.
R.
D.
Bernardum F.
— Titulari episcopali
Pappin,
Ecclesiae Araditanae
Vicarium Generalem
Sanctae
Mariae
Ormensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Alexandri Carter,
Episcopi Sanctae Mariae Ormensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Garbensi R. D. Gerardum Dionne,
curionem ad B. M. V. Septem Dolorum in dioecesi Edmundstonensi,
quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Alexandri Carter, Episcopi
Sanctae Mariae Ormensis.
die IS Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Seattlensi E x c . P. D.
Raimundum G. Hunthausen, hactenus Episcopum Helenensem.
—- Titulari episcopali Ecclesiae Thiavensi R. D. Dermot Patricium
0'Mahony,
presbyterum
archidioecesis
Dublinensis,
quem
deputavit
Auxiliarem E x c . m i P. D. Dermot I. Ryan, Archiepiscopi Dublinensis.
die 15 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Iacobi Veraguënsis
R. D. Iosephum Dimas Cedeño Delgado, e clero archidioecesis Panamensis, sub-secretarium Conferentiae Episcopalis Panamensis.
die 2/i Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Turrensi R.
D.
Alfredum Disandro, rectorem seminarii maioris cordubensis, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Radulfi Francisci S. R. E. Cardinalis
Primatesta, Archiepiscopi Cordubensis.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
206
II
TLAXCALENSIS
DECRETUM
De Ecclesiae Cathedralis translatione
Maiori
Christifidelium
spirituali
bono
apprime
studens,
Exc.mus
P. D. Aloisius Munive E s c o b a r , Episcopus Tlaxcalensis, vota quoque
cleri sodaliumque Ordinis F r a t r u m Minorum exprimens, ab A p o s t o l i c a
Sede enixe rogavit ut Cathedralis Ecclesiae cum adnexis praerogativis
titulus, quo m o d o paroeciale templum, necessitatibus iam impar, Deo
i n honorem S . Iosephi Sponsi B . M . V . dicatum i n urbe Tlaxcala exstans gaudet, perinsigni templo D e o i n honorem B .
M . Virginis i n
caelum Assumptae, a populis nuncupato « Iglesia Franciscana », dicato,
in eadem urbe
sito,
transferatur atque attribuatur.
Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto E x c . m i
P. D. Marii Pii Gaspari, Archiepiscopi titularis Numidensis, in Mexicana Republica Delegati A p o s t o l i c i , rata petitam translationem aeternae animarum
saluti cessuram,
vigore
specialium facultatum
sibi
a
Summo Pontifice P a u l o , Divina Providentia P p . VI tributarum, oblatis
precibus annuendum
Quapropter,
censuit.
suppleto,
habere praesumentium
quatenus
consensu,
opus
sit,
praesenti
interesse habentium
Decreto,
perinde
vel
valituro
ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, titulum Cathedralis
Ecclesiae Tlaxcalensis transfert a memorato templo S. Iosephi Sponsi
B . M . V . a d templum, vulgo Iglesia Franciscana, B . M . Virginis i n
caelum Assumptae c u m omnibus honoribus, iuribus et privilegiis quibus
ceterae
Ecclesiae
Cathedrales
Ad haec perficienda
potiuntur.
Sacra Congregatio
pro
Episcopis
praefatum
E c x . m u m P. D. Marium Pium Gaspari deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur,
quemlibet virum
in ecclesiastica
imposito ad eandem Sacram
dignitate constitutum,
Congregationem,
onere
cum primum fas erit,
authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,
die 5 mensis martii anno 1975.
SEBASTIANUS
L.
©
Card. B A G G I O , Praefectus
S.
® Ernestus Civardi, A r c h i e p .
tit.
Serdicen., a Secretis
Socra
Congregatio
SACRA
PRO
DE
207
Evangelizatione
CONGREGATIO
GENTIUM
SEU
pro Gentium
EVANGELIZATIONE
PROPAGANDA
FIDE
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p .
successivis
decretis
Sacrae Congregationis
pro
Gentium
VI,
Evangeliza-
tione seu de Propaganda Fide, singulas quae sequuntur Ecclesias de
novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 29 Iunii 197Jf. — Titulari, pro hac vice, Archiepiscopali Ecclesiae
Minorensi praefecit R. P. D. Nicolaum Rotunno, Antistitem Urbanum,
quem nominavit Nuntium Apostolicum in Rebuspublicis Burundensi et
Ruandensi.
die 18 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Tamalensi E x c .
P.
D.
Petrum Poreku Dery, hactenus Episcopum Vaènsem.
— Cathedrali Ecclesiae Basakusuensi R. P. Ignatium K w a Nzambi
Matondo, e Congregatione Immaculati Cordis Mariae, curionem Sancti
Alfonsi paroeciae in urbe Kinshasana.
— Cathedrali Ecclesiae Livingstonensi R. P. D. Hadrianum Munghandu, sacerdotem e clero Lusakensi, olim eiusdem archidioecesis Vicarium Generalem.
— Cathedrali Ecclesiae Vaënsi R. D. Gregorium Eebolawola Kpiebaya, Instituti Pastoralis ac Socialis dioecesani moderatorem.
die 14 Decembris. — Cathedrali
Ecclesiae Hvaliensi E x c .
P.
D.
Matthaeum K i a Y e n - W e n , hactenus Episcopum Kiayensem.
die 19 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Munduensi Iosephum Mariam Regis Belzile, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem,
Cathechistarum
institutionis
directorem.
— Cathedrali Ecclesiae Sancti Ludovici Senegalensis R. P. Petrum
Sagna, Congregationis S. Spiritus socium, Seminarii minoris Baniulensis dioecesis rectorem.
die 30 Ianuarii 1915. — Cathedrali Ecclesiae Bogorensi R. P.
D.
Ignatium Harsono, eiusdem dioeceseos Vicarium Generalem.
— Cathedrali Ecclesiae Dalatensi R. P. Bartholomaeum Nguyên Son
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
208
Lâm, presbyterum a S. Sulpitio Societatis, maioris Seminarii archidioecesis Huéensis rectorem.
— Cathedrali Ecclesiae Phanthietensi, noviter erectae, R. D. Paulum
Nguyên V a n H ò a , e clero Banmethuotensis dioecesis.
— Cathedrali Ecclesiae Shinyangaënsi R. D. Castorem Sekwa, sacerdotem nativum, rectorem Seminarii maioris regionalis de Kipalapala.
II
NOMINATIONES
Decretis ut infra datis, Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide ad suum beneplacitum renunciavit :
die 12 Decembris 197/f. — E x c . P. D. Gabrielem Zubeir, Episcopum
Vavensem,
Administratorem
Apostolicum
dioecesis
Rumbekensis.
— R. P. Paulinum Lukudu, e Congregatione Filiorum S. Cordis
Iesu,
Administratorem
Apostolicum
Elobeidensis
dioeceseos.
die 80 Ianuarii 1975. — E x c . P. D. Petrum Chung W a n Ting, Episcopum titularem Acellensem, hucusque V i c a r i u m Apostolicum Kotakinabaluensem,
Vicariatus Kuchingensis Vicarium Apostolicum.
die 6 Februarii. — E x c . P. D. Aloisium Barbarito, Archiepiscopum
titularem Florentinum, P r o Nuntium Apostolicum in Senegal, Niger,
et in V o l t a Superiore, Delegatum Apostolicum in Mali, Mauretania et
Guinea-B issagensi.
die 11 Februarii. — R. P. Christianum Ioannem van Weegberg, Missionarium
a
S.
Familia
Congregationis,
Administratorem
Apostolicum
« sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Samarindacnsis.
III
GUINEAE LUSITANAE
(GUINEAE BISSAGENSIS)
DECRETUM
De nominis mutatione
Per Decretum Sacrae Congregationis pro Negotiis Ecclesiasticis Extraordinariis, die 31 mensis Aprilis anno Domini 1955 datum ac si A p o stolicae
sub
plumbo
Litterae
datae forent,
Summus
Pontifex
Pius
P p . X I I felicis recordationis — ad tutius aptiusque Ecclesiae Sanctae
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
209
bono consulendum — Praefectura Apostolica Guineae Lusitanae erigere
dignavit.
Nunc autem, ob mutatas ibi condiciones, Sacro Consilio Christiano
Nomini Propagando — cuius iurisdictioni deinceps ipsa circumscriptio
missionaria obnoxia est — opportunum visum est ut illius Praefecturae
Apostolicae denominatio canonica ita permutaretur ut Guineae-Bissagensis, vulgo autem Guinea-Bissau vocaretur, iuxta nomen civitatis
ubi Ordinarius loci residet.
Itaque, Sacrum hoc Dicasterium, re mature perpensa, vigore facultatum sibi a Sanctissimo Domino Nostro Paulo Divina Providentia
P p . VI concessarum, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae fuerint, dictam nominis mutationem
ratam habuit et publici iuris fieri iussit.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , die prima mensis Ianuarii anno
Domini 1975.
© D.
S . LOURDUSAMY,
a Secretis
L. © S.
T. Scalzotto, off. m.
SACRA CONGREGATIO
PRO
CAUSIS
SANCTORUM
I
MASSILIEN.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Caroli Iosephi Eugenii
de Mazenod, Episcopi Massiliensis, fundatoris Congregationis Missionariorum Oblatorum B. M. V. Immaculatae.
S U P E R DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur.
H o c in Ecclesiae more positum est, ut ad Beatorum Caelitum honores decernendos iis Servis Dei, qui christianas virtutes heroum in
modum exercuerint, hominum testimonio suffragium quoque ipsius Dei
14 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
210
accedere debeat per miracula quidem, intercedentibus iisdem Dei famulis, manifestum.
Iamvero, Servum Dei Carolum Iosephum Eugenium de Mazenod,
Episcopum Massiliensem atque fundatorem Congregationis Missionariorum Oblatorum B. M. Virginis Immaculatae, ad virtutum pervenisse
fastigium Summus Pontifex Paulus VI die 19 mensis Novembris anno
1970 proclamavit. Divina quoque nunc superadditur voluntas, quae
per miracula, actionem Ecclesiae Venerabilem hunc Servum Dei honoribus Beatorum Caelitum honestare cupientis, confirmat.
Duae, quae precibus et meritis praedicti Venerabilis patratae sunt
a D e o sanationes atque ab actoribus huic sacro foro exhibitae ad beatificationem obtinendam, contigerunt — idque meminisse placet — intra
fines Canadensis Missionis magis septentrionalis Instituto, quod Venerabilis de Mazenod condidit, concreditae.
Quarum sanationum prior obtigit puero novem annorum,
Davidi
Courteoreille, genere Indo ex tribu quam vulgo vocant Cris, in Canadensi Provincia Alberta. Is enim mense Martio anni 1929 gravi phtysicae indolis correptus est contagione, quae, utpote peculiaris Indorum
eiusdem regionis morbus, in cerebri aliisque insidebat glandulis. Ea
autem inflammatio adeo ingravescit, ut Kalendis Maiis in nosocomium
a S. Teresia missionis Fort Vermillon receptus fuerit. Cum pueri vires
defecissent in dies nullaque sanationis spes superfuisset, infausta prorsus quoad vitam edita a medico prognosi, die 5 eiusdem mensis Maii
preces coeptae sunt fundi novendiales a cuncta misisonali communi
tate, ut Deus per Venerabilis Caroli de Mazenod, cuius imago lectulo
aegroti imposita fuit, puerum optatae restitueret sanitati. Vespere autem
diei 9 Maii infirmus ad ultima venit iamque in eo erat ut animum ageret.
At summo mane diei insequentis ex improviso expergefactus, se plene
sanatum persensit. A c c i t u s dein medicus cuncta morbi symptomata
evanuisse repperit et testatus est. Quam sanationem eiusque perseverantiam a curatione medicus, periti ab inspectione et qui vota redegerunt ex officio quaesiti praeter naturae vires evenisse unanimi voce
asseverarunt.
Altera mira sanatione fruitus est infans quatuordecim mensium, R o landus Rodier, natus in l o c o quem vulgo appelant Rull, ad ripam numinis Ottaviensis coram omonyma urbe sito. Is namque, die 28 mensis
Iunii anno 1947, malo fato praeceps in terram decidit ita quidem, ut una
cum calvae fracturae aliisque laesionibus cum cerebrali commotione
oculorum lumina amiserit. M o x ad valetudinarium urbis Bull deductus
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
211
est, ubi post dies aliquot pathologica phaenomena graviora extinguuntur
quidem, perseverante caecitate. Iamvero progrediente salutis restitutione, die 11 mensis Augusti eodem anno 1917 infans e nosocomio est
dimissus, licet videndi potentiam non recuperaverit. P o r r o , die 17
eiusdem mensis, mater, magna in Deiparam Virginem fiducia suffulta,
filiolum caecum ad sanctuarium ducit mariale vulgo Notre-Dame du
Cap, sodalibus Congregationis Missionariorum Oblatorum B. M. V. Immaculatae concreditum, ut ferventiores funderet preces ad fili oli visum
impetrandum. Sanctuarii autem rector piam afflictamque matrem ut
Venerabilis quoque de Mazenod, oblata imagine, intercessionem implorar et, adhortatus est. Quod quidem domum reversa libenter et fiducialiter fecit, applicita filioli oculis Venerabilis imagine. Neque incassum ;
nam ipse e caelo precibus annuit. Insequenti namque die 18 mensis
Augusti, hora circiter tertia post meridiem, caecus Rolandus Kodier ex
inopinato visum recepit. Ultra naturae vires et leges hanc contigisse
sanationem eiusque perseverantiam cum a curatione medicus, tum periti ab inspectione et ex officio delecti testesque excussi aperte fassi sunt.
Super priore sanatione apud Curiam Vicariatus Apostolici Grouardensis anno 1938, super altera in Curia archiepiscopali Ottaviensi
anno 1949 apostolici processus instructi sunt; quorum iuridica vis die
23 Decembris a. 1970 ab hac Sacra Congregatione agnita est. Collegium
autem Medicum huius ipsius Congregationis utriusque sanationis indolem et adiuncta scientifico ac diligenti studio inquisivit atque utramque praeter naturae vires evenisse die 12 Aprilis a. 1972 edixit.
Quibus peractis, quaestio subiecta est iudicio huius
Sacrae pro
Causis Sanctorum Congregationis, et quidem primum Consultorum in
Congressu Peculiari, die 29 mensis Ianuarii anno hoc 1974 habito, deinde
in Congregatione Plenaria Patrum Cardinalium, die 12 Martii eodem
anno in Vaticanis Aedibus celebrata, in qua, referente Rev.mo Cardinali
Ephraem F o r n i , Causae Ponente, disceptatum est super dubio : An et
de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur. Et
qui convenerant Patres Cardinales affirmativum suffragium dederunt.
F a c t a demum de praedictis omnibus Summo Pontifici die 18 Maii
a. 1974 per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, Sanctitas
Sua sententiam Patrum Cardinalium ratam habens, mandavit ut super
binis miris sanationibus decretum appararetur.
Quod cum factum esset,
hodierno die
Beatissimus
Pater infra-
scriptum Cardinalem Praefectum necnon Cardinalem Ephraem F o r n i ,
Causae Relatorem meque Antistitem a secretis Congregationis atque
Acta
212
Apostolicae
Sedis - Commentarium
Officiale
reliquos vocari solitos ad se accivit, iisque adstantibus praesens confirmavit et promulgavit decretum,
raculis,
Venerabili
intercedente,
a
Servo
Deo
Dei
patratis,
edicens :
Carolo
Constare de duobus mi-
Iosepho
scilicet
de
Eugenio
instantánea
de
Mazenod
perfectaque
sanatione cum pueri Davidis Courteoreille a lymphoadenite laterocervicali bilaterali indolis phtysicae cum gravi statu séptico atque haemorrhagiis membranularum, tum infantis Rolandi Rodier a plena caecitate bilaterali, consequenti ex trauma cranii cum fractura temporaliparietali-occipitali sinistra, propagata ad cranii basim, cum cerebri
commotione et haemorrhagia intracranica.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 9 Decembris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L . © S.
& Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
II
MATRITEN.
Canonizationis Beatae Vincentiae Mariae Lopez Vicuña, fundatricis Instituti Religiosarum Mariae Immaculatae pro puellis famulatui addictis.
S U P E R DUBIO
An et de quo miraculo, post indultam eidem Beatae ab Apostolica Sede
venerationem, constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Beatorum Caelitum ordinibus sollemni ritu in
Petriana
Basilica
Vaticana, die 17 Februarii A n n o Sacro 1950, adscripta fuit Venerabilis
Serva Dei Vincentia Maria Lopez Vicuña, Instituti Religiosarum Mariae
Immaculatae pro puellis famulatui domestico addictis fundatrix. Exinde
sanctitatis eius famam in dies crescentem Deus amplius visus est confirmare gratiis iteratisque favoribus, ni forte signis, miraculorum speciem p r a e s e f e r e n t e s , eadem Beata intercedente. Quae omnia divinam
voluntatem Beatam ipsam ad summos altarium honores evehendi visa
sunt connotare.
Quapropter, die 14 mensis Martii anno 1952, Pio
Papa X I I probante, Causa canonizationis eiusdem Beatae resumpta est,
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
213
binasque actores sacro huic foro miras sanationes ad cognoscendum
proposuerunt.
Atvero, unius et alterius sanationum disceptatio non eundem sortita
est exitum. Siquidem super altera earum tam Medicum Consilium huius
Congregationis quam Officiales Praelati Patresque Consultores sive suspensiva sive negativa semel et iterum suffragia ediderunt. Eapropter
ipsimet Causae actores ab ulteriore defensione sponte destiterunt.
Prior vero sanatio, quae certis argumentis plenisque probationibus
mirum evenisse in modum constat, haec est : puerulus Genesius Muñoz
Jiménez, Matritensis domicilio, vix quatuor annos natus, circa medium
mensem Aprilem anno 1951 tonsyllite acuta laborare coepit, quae m o x
in infectivum degenera vit rheumatismum, accedentibus quoque gravibus
nephritici morbi symptomatibus. Syndrome autem rapido cursu in peius
vertente, die 25 eiusdem mensis, infirmus ad nosocomium a Puero Iesu
nuncupatum, Matriti, deductus est. Curis omnibus sollicite assidueque
adhibitis nihil profitentibus, post triduum, nempe die 28 Aprilis circa
horam nonam ante meridiem, in gravissimo cornate urhaemico aegrotus
versabatur, adeo ut lethalis prognosis a duobus medicis edita sit, deque
eorum consilio puerulus ad familiarem larem reductus est, ut ibidem
animum ageret. Verumtamen in revertendo ad paternam domum, aegrotuli amita reliquiam Beatae Vincentiae Mariae fidenter ipsi apposuit et
caelestem opem pro sanatione imploravit. Brevi post, pueri condiciones
inopinato in melius verti coeptae sunt. Nocturnis deinde horis comperta
sunt prima resolutionis renalis signa una cum sensorii, quem dicunt,
recuperatione. Postridie circa horam nonam medicus a cura statum
comatis urhaemici una cum cardiocirculatoria insufficientia
omnino
evanuisse comperuit.
Super eiusmodi mira,
quae asserebatur,
sanatione
adornatus
est
apostolica auctoritate processus in Curia episcopali Matritensi anno 1953,
de cuius legitima validitate exiit decretum die 15 Octobris a. 1954.
Omnes testes excussi, medici a curatione tres, periti physici ab inspectione duo, duoque periti ex officio deputati necnon Collegium medicum
huius Sacrae Congregationis eandem sanationem eiusque perseverantiam
ultra naturae vires contigisse professi sunt.
Quibus praehabitis, theologorum examini eadem sanatio
fuit primum in
Congregatione,
quam vocabant,
subiecta
praeparatoria
tunc
S. Rituum Congregationis die 27 mensis Iunii a. 1961 celebrata; deinde,
in Congressu Peculiari nunc S. Congregationis pro Causis Sanctorum
die 10 mensis Iulii a. 1974 habita; et tandem, die 19 Novembris eodem
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
214
anno, in Congregatione Plenaria in Vaticanis Aedibus coadunata, relatore R e v . m o Cardinali A r t u r o Tabera A r a o z .
De affirmativis cunctis responsionibus ad dubium num de miraculo
constitisset, certior factus die 5 eiusdem superioris mensis Novembris
per infrascriptum Cardinalem Praefectum, Summus Pontifex Paulus V I ,
sententiam Patrum Cardinalium ratam habens, mandavit ut Decretum
super mira eadem sanatione exararetur ; concessa insimul benigna dispensatione super praescripto canonis 2138 & 1 C . I . C . , ita ut ad sollemnem eiusdem Beatae canonizationem uno tantum miraculo procedi
possit.
Quod cum rite factum esset, hodierno die, ad se accitis Cardinalibus
infrascripto Praefecto et A r t u r o Tabera A r a o z , Causae ponente seu
relatore, meque a secretis, ceterisque de more vocandis, iisque adstantibus, decretoriam pronuntiavit sententiam :
Constare de uno miraculo,
intercedente Beata Vincentia Maria Lopez Vicuña, a Deo patrato, scilicet de instantánea perfectaque sanatione pueri Genesii Muñoz Jiménez a cornate urhaemico cum insufficientia cardiovasculari lethali, ob
nephritem acutam diffusam.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis
pro Causis Sanctorum inseri mandavit.
Datum Romae, de 9 Decembris a. D. 1974.
ALOISIUS
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
L. SB S.
& Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
III
ROMANA S E U SALISBURGEN.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Teresiae Ledóchowska, fundatricis Sodalitii S. Petri Claver.
S U P E R DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur.
Constare de virtutibus Venerabilis Servae Dei Mariae Teresiae Ledóchowska, fundatricis Sodalitii S. Petri Claver, tam theologalibus,
scilicet fide, spe et caritate, quam cardinalibus, videlicet prudentia,
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
215
iustitia, fortitudine et temperantia, iisque adnexis, in gradu heroico
exercitis, Paulus Papa VI fel. regn. die 16 Martii a. 1970 solemniter declaravit. H i n c huius Causae sollertes actores manus admoverunt ut, ad
iuris normam, duas prodigiosas sanationes seligerent ex iis quae, eadem
Venerabili Serva Dei intercedente, a D e o patratae ferebantur, easque
huic F o r o proponerent ad ipsius Venerabilis solemnem beatificationem
consequendam.
Prior sanatio contigit dominae Iudith De R i v o , matri familias quadraginta et duos annos natae. Ipsa namque die 26 mensis Septembris
a. 1930, deambulans per V i a m A p p i a m , prope locum Tres Tabernas,
vulgo Cisterna, ut viro domum re vertenti occurreret, malo fato iactata
est violenter in terram a birota automataria. Deducta in nosocomium
Veliternum, tum chirurgorum inspectione tum radiographico examine
peractis, fractura pelvis una cum aliis contusionibus reperta est. Gravi
vitae discrimine feliciter superato, aegrotae praescripta est summa pelvis immobilitas,
edita sexaginta dierum prognosi ad sanationem a
fractura forte obtinendam. Sed, e contra, post mensem, die nempe
26 Octobris, aegrota e lecto surgit et, mirantibus astantibus, per valetudinarii aulas graditur. Con valuit etenim plene ope intercessionis
Venerabilis Mariae Teresiae Ledóchowska, cuius patrocinium fervidis
precibus invocaverat. Eiusmodi sanationem praeter naturae vires evenisse cum medentes tum ex officio periti et testes fassi sunt.
Altera mira sanatio adulescentulam respicit Vincentiam Mazzeotti,
decimum septimum aetatis annum agentem. Ipsa enim mense Iunio
anni 1936 in femore sinistro noxio Phlegmone affecta est, qui quamlibet artus mobilitatem impediebat. Diebus autem quarta et quinta Iulii
infirmitatis cursus ita progressus est, ut medici nihil aliud ad valetudinem recuperandam agendum esse censerent, nisi chirurgica incisione
phlegmonem resecare; iamque omnia parata erant ad incisionem peragendam. Atvero nocturnis horis inter diem quintam et sextam eiusdem
mensis, implorata Venerabilis nostrae intercessione, extemplo et absque
ullo humanae scientiae remedio iuvenis infirma vires perfecte recuper a v a et exinde nulla amplius molestia affecta est ex femore. Ultra naturae leges sanationem hanc contigisse medens chirurgus, periti ex
officio deputati testesque excussi professi sunt.
In ecclesiasticis Curiis Albanensi
(aa.
1929-1934)
et Vicariatus
Urbis (aa. 1947-49) super priore, et Consentina (anno 1948) super altera
sanatione instructi sunt processus canonici, de quorum iuridica vi decretum Apostolicae Sedis die 1 Iulii a. 1951 exiit.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
216
Die 20 Decembris a. 1972 Consilii Medicii huius Sacrae Congregationis celebrata est sessio, in qua diligenter de binis sanationibus est
disceptatum ac proclamatum easdem medica scientia haud posse explicari.
Postmodum res tota theologorum studio et iudicio de more fuit
subiecta, sive pro priore iudicio Officialium Praelatorum Patrumque
Consultorum in Congressu Peculiari diei 29 Octobris hoc anno 1971, sive
pro altero iudicio in Congregatione Plenaria Patrum Cardinalium, die
19 subsequentis mensis Novembris in Vaticanis aedibus habita, in qua
referente R e v . m o Cardinali Pericle F e l i c i , Causae Ponente, disceptatum
est super dubio : An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum
de quo agitur. Et qui convenerant Patres Cardinales adfirmando responderunt.
Quibus de rebus facta, die 5 mensis Decembris, Summo Pontifici
Paulo VI per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, Beatissimus idem Pater, sententiam Sacrae Congregationis ratam habens, mandavit ut super iisdem miris sanationibus Decretum concinnaretur.
Quod cum factum esset, Summus Pontifex hodierno die subscriptum
Cardinalem necnon Rev.mum Cardinalem Periclem Felici, Causae Relatorem, meque Antistitem a secretis S.
Congregationis ceterosque
de m o r e vocandos ad se accivit, et iisdem adstantibus e d i x i t : Constare
de duobus miraculis, Venerabili Serva Dei Maria Teresia Ledóchowsha
intercedente, a Deo patratis, videlicet de instantánea perfectaque sanatione tum dominae Iudithae De Rivo a fractura pelvica, tum dominulae
Vincentiae Mazzeotti a phlegmone profundo femoris sinistri.
H o c autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro
Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 9 Decembris a. D. 1974.
ALOISIUS
L.
Card.
RAIMONDI,
Praefectus
m s.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
217
IV
MEDIOLANEN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Andreae Caroli Ferrari, S. R. E.
Cardinalis et Archiepiscopi Mediolanensis.
S U P E R DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, necnon de
stitia,
Temperantia et Fortitudine,
cardinalibus Prudentia, Iu-
earumque
adnexis,
in
gradu
heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Servus Dei Andreas Carolus Ferrari, ob quintum expletum lustrum
ex quo, annos natus quadraginta, die 29 iunii 1890 ad divini ministerii
summam Romae evectus erat, in litteris ad Mediolanenses datis fatebatur : (( Cum sacro chrismate in episcopum unctus sum, bina requisita verba coram Deo et Ecclesia ultro protuli : Volo et Credo, quae
ceterum amoris fideique declarationem repetunt,
quam
Petrus apo-
stolus in D o m i n u m Iesum fuit obtestatus : Tu es Christus filius Dei
vivi, Tu scis quia amo te (Mt., 16, 1 6 ; Io., 21, 15-17). Fidem ergo et
caritatem ab episcopo prae aliis colendam, quo vel melius in filiis suis
excolere queat » .
Quod verbi Dei et auditoris et f actoris testimonium (cf. I ac, 1, 22),
prophetico fidelium sacerdotii munere innixum (cf. Lumen gentium, 12),
quodque per sacrorum administros, potissimum vero episcopos, plenius
est exprimendum, Andreas Ferrari Patre de caelis coram et hominibus
reddere ceperat baptismatis gratia fultus, in paroecia Pratopiano dioecesis Parmensis suscepti die 14 augusti 1850, postero quam in v i c o
Lalatta tenui loco natus est. Idque pariter testimonium maturius confirmavit cum presbyteratus ordine,
die 13 decembris
1873,
Parmae
adauctus est.
Fidelitatem igitur et dilectionem in Christum profiteri libenter perrexit diuturno quo tempore (1877-1890), maioris seminarii rectorem ac
theologiae magistrum agens, futuros animarum pastores pie docteque
instituendos Eidem adducebat. F i d e m itemque amorem Christi sponsae
dono et servitio dedit multimodis in Parmensi Ecclesia fructus muneribus, quae inter provicarii generalis officio.
In episcoporum collegium a Leone X I I I adlectus, quemadmodum
218
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sacerdotii plenitudinem est consecutus, ita et apostolicum provexit ac
perfecit ministerium, quod brevi mensium spatio (1874-1875) in paroeciis
Mariano di S. Lazzaro et Fornovo vix erat expertus. Nitentem ideo praedicatoris formam expressit sive Guastallae (1890-1891) sive Comi (18911894), cuius amplam dioecesim visitavit et rexit eo studio et opere quod
signum patefleret paternae caritatis.
Quapropter Leo X I I I , qui antistitem sibi consentaneum ac diebus
parem Servum Dei habebat, tertio ac superius illi apostolatus concredidit provinciam ; et anno 1894, Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalem
titulo Sanctae Anastasiae creatum, ad Mediolanensem archidioecesim
evexit. Novensilis tunc totius Longobardiae praesul metropolitanus, in
venerandi decessoris Caroli Borromeo mores se formavit, cuius et nomen
sibi imposuit et praesentiam instauravit laeto fidentique animo et voce
a fidelibus salutatam.
Congruit idcirco ut, in eius laudem, comparationis verbis utamur
quibus Sanctus Ambrosius, antistitum Mediolanensium princeps, Anisio
Thessalonicensi episcopo gratulabatur, in demortui A c h o l i i l o c u m suffecto : « Tenemus ergo te sanctae memoriae Acholii dudum discipulum,
nunc successorem, haeredemque eius vel honoris vel gratiae. Magnum
meritum, frater. Gaudeo tibi, ne uno quidem momento de successore
tanti dubitatum viri. Et magnum onus, frater, tanti nominis pondus
subiisse, tantae librae, tantique examinis. Quaeritur in te Acholius : et
sicut erat in affectu tuo, ita in officiis desideratur illius virtutis, illius
disciplinae effigies, illius fortitudo animi in tam senili corpore ... Huius
igitur successorem te Dominus non solum honore, sed etiam moribus
probet, et summa fundere dignetur gratia,
ut ad te quoque populi
concurrant ... et sit pax inter te et populum, et testamentum pacis custodias » (PL 16, 1000-1001).
Interea, magno iam in re pastorali usu peritus, facilius commodiusque recentis aetatis quaestiones perscrutari et expedire potuit,
apto
historiae sensu c u m convenienti terrestrium rerum intellegentia, quovis
humanos eventus, divina providentia duce, meliorem in partem interpretatus. Multa itaque facere multum illius interfuit : agricolis et opificibus auxiliari, patria emigrantes tueri, adolescentes vel in catholica
studiorum universitate litteris et moribus imbuere, de socialibus et
politicis negotiis, per mulieres etiam provehendis, christifidelibus suadere. Facta est eapropter Mediolanensis dioecesis, quam suum florum
feracem dictitabat hortum, latus Evangelii satori campus, cuius est
Ecclesiam in mundo praesentem manifestare, quae cum ipso ad Deum
Sacra, Congregatio pro
Causis Sanctorum
219
versus incedit et progreditur, quippe quod hominum consortioni fermento sit in Dei populum immutandae (cf. Gaudium et spes, 4-10).
Nam consuluit Ecclesiae renovationi ac progressioni librato necessitudinum intuitu, quia et ipse vir erat inconcussae sensus fidei simul
ac erga nova bonaque incepta sincerae voluntatis, traditionis amanter
tenax necnon studiosus sciscitandi et reperiendi, nullo vitali deminuto
fonte, alios modos aliasve rationes vigesimo saeculo tunc oborto congruentes.
Ast, ante omnia pontifex in iis quae sunt ad Deum pro hominibus
constitutus (cf. Hebr., 5, 1), recte sibi persuasum habuit pro Christo
legatione fungi (cf. 2 Cor., 5, 20), illam fovendo gratiae communionem
super qua, fide et caritate, mystici corporis eius exstruitur aedificium.
Doctrina christiana et Eucharistia, quae verbum Domini noscuntur et
sanguis, instar S. Pii X propositi cuncta in Christo instaurandi (cf.
Eph., 1, 10), angulari lapidi exstiterunt episcopali Servi Dei officio
triginta per annos expleto. Quibuscum suae et populi spiritualis vitae
alimoniis, alia bina apostolicae navitati subsidia impiger pastor aeque
sociavit : industriam in actione catholica collocandam et consensum erga
Ecclesiae magisterium. « S. Ambrosii vocem clamantis ubi Petrus, ibi
Ecclesia — asseruit in epistola superius memorata — constanter hic
per me resonantem populus fidelis obaudivit ita ut, quicumque A m b r o sianae cathedrae verus discipulus est, nulli Romana cedat oboedientia ».
Quae credendi ac parendi consensio mire clareque eminuit qua
tempestate illa haeresum invaluit summa, Modernismi nomine significata (1907-1912). Exploratum cum haberet episcopi esse Evangelium
in grege praedicare ac tutari pariterque ex animo discere a supremo
Ecclesiae magisterio, utrumque composuit et temperavit debitum obsequio veritatis et animarum cura salutis. Quae vero nactus est praepedimento, non pro doctrinae assertione sed pro exsecutione ad disciplinam pertinentium, probo et humili devicit corde, semper sibi costans
et ad ignoscendum continuo paratus.
Mediolanensis praesul ergo, satis cum perspexisset quonam m o d o
episcopi munus aetate nostra esset fungendum,
sedulo effecit quae
Concilium Vaticanum II de pastorali antistitum officio ratum est et
confirmavit : quare cum singulis eiusdem praescriptis Servi Dei gesta
comparari possunt (cf. Christus Dominus, 12-19). P r o analoga etiam
historica et theologica praesensione, Andreas Cardinalis Ferrari cogitate conscius de momento et gravitate cuiusque particularis Ecclesiae,
tamquam vitalis cellulae ab universa Ecclesia numquam segregandae,
220
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
gnarus videtur praeeursor illius vivificae et actuosae communionis inter
S. Petri et aliorum Apostolorum successores cedentis, quam idem Concilium episcoporum collegialem
potestatem
seu
unionem
appellavit
(cf. Lumen gentium 22-23).
Ultimum autem manebat eum purificantis doloris signum, qua benignissimus et misericors Pater declararet quantum sibi complacuisset in
hoc Servo suo, nec laboribus umquam defatigato nec animo fracto,
potius vero oratione indesinenter suffulto et in Deiparam Virginem pietate fidenti, quam praecipue venerabatur apud dilectum sanctuarium
de Fontanellato dictum, et quam sui episcopatus fortitudinem invocare
solebat. Acerbissimo cancro in gutture affectus, biennium alacer non
destitit a munere docendi, sanctificandi et regendi, suprema qua deditione bonus pastor animam suam tradit pro ovibus suis (cf. Io., 10, 11) ;
languescentem corpore semetipsum animo
sustinens,
quemadmodum
iracundiae pronum iam moderatus erat. Postquam autem, crudescente
morbo, lectulo affixus voceque privatus est, clerum et populum ad se
concurrere laetus aspexit, quos beneficiis omne genus, verbo praesertim
et scripto, incunctanter auxerat : maxime cum octingentas circiter paroecias, velut apostolicus peregrinus, quater inviserat.
Cuiusmodi sacrificii consummationem Deus acceptavit die 2 februarii 1921, Filii sui in templum oblati memoriae sacro, quem pauperem
et mundum corde et ad mortem crucis oboedientem usque, ipsius Servus
Andreas Carolus Ferrari imitatus erat.
Super sanctitatis fama abunde patefacta, sive cum Dei Servus in
terris degebat sive cum ereptus est, canonico ex more in curiis Mediolanensi et Parmensi fuit inquisitum (1950-1955). Scriptorum acta revisione, a Ioanne X X I I I die 15 iunii 1960 confirmata, idem Pontifex die
10 februarii 1963 beatificationis causam rite introducendam decrevit.
Binis denuo processibus, de S. Sedis mandato, Mediolani et Parmae
constructis (1961-1965), Paulus VI statuit ut insuper appararentur amplum studium historicum et votum ex officio iuridicum-theologicum,
quae ad virtutes examinandas conferrent apud S. Congregationem pro
Causis Sanctorum. Quod, die 19 novembris 1974, in plenario Patrum
Cardinalium coetu effectum est, dubio de heroico virtutum gradu ab
E m . m o causae relatore, Sergio Cardinali Pignedoli, de more proposito.
Cum igitur de hac cribrata disceptatione Rev.mus Cardinalis Aloisius Raimondi, ipsius S. C. Praefectus, fuse retulisset, Summus Pontifex Paulus VI hodierna die, 1 februarii 1975, eumdem Rev.mum Praefectum accivit, necnon Rev.mum Cardinalem causae relatorem, meque
Sacra Congregatio pro
Causis Sanctorum
221
infrascriptum a secretis Antistitem ceterosque Praelatos S.
C.
pro
Causis Sanctorum.
Quibus coram, supra dicti plenarii coetus sententiam ratam habens,
edixit constare de virtutibus theologalibus, fide, spe et caritate, necnon
de cardinalibus prudentia, iustitia, fortitudine et temperantia earumque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Andreae Caroli Ferrari, S. R. E.
Cardinalis et Archiepiscopi Mediolanensis, in casu et ad effectum de
quo agitur.
H o c autem decretum promulgari et in acta S. C. pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 1 februarii 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
V
TAURINEN.
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mariae Henricae Dominici,
antistitae generalis Instituti Sororum a S. Anna et a Providentia.
SUPER DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,
Temperantia
et
Fortitudine,
earumque
adnexis,
in
gradu
heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
« Superiores, rationem pro animabus sibi commissis reddituri (cf.
Hebr. 13, 17), voluntati Dei in munere explendo dociles, in spiritu
servitii p r o fratribus
auctoritatem
Deus illos diligit exprimant »
exerceant,
(Decr.
ita
ut
caritatem
qua
Perfectae caritatis, 14).
Sapientissima haec Concilii Oecumenici Vaticani II monita,
ad
eos potissimum directa quibus regiminis munus inter fratres commissum est, Serva Dei Maria Henrica Dominici, grave illud officium per
septem fere lustra inter consodales Sorores exsolvens, praeclarum in
modum, suo tempore, exsecuta est, religiosae vitae fulgidum pariter
existens exemplar.
Orta est famula Dei die 10 mensis Octobris anno 1829 in oppido
cui vulgo
nomen Borgo
Salsasio,
Taurinensis
archidioeceseos
intra
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
222
fines, legitimis parentibus Iosepho Dominici et A n n a Maria Pipino,
atque postridie sacro Baptismate regenerata, Annae Catharinae Mariae nominibus inditis. Quadriennis patre orbata, cura sacerdotis A n dreae Pipino, eius avunculi, christiana pietate bonisque moribus informata est litterisque convenienter instructa. Novennis ad sacram synaxim
devotissime primum accessit, et undecimo aetatis anno Chrismate fuit
Unita. Adolescentiae annos in saeculo innocenter transegit mentemque
a iuvenilibus nugis magis in dies avertens, ad Deum unice direxit.
Nec eidem ad propriam contendere sanctificationem satis fuit, sed desiderio flagans animas Christo lucrifaciendi, puellas coadunabat ut fidei
doctrina easdem imbueret suoque exemplo ad pietatis exercitia alliceret.
D u m autem de vitae statu deligendo, fusis ad Deum precibus, secum
deliberasset, mundo valedicere et ad Franciscales Sorores convolare
constituit. Verum obsistentibus propinquis, ob eius praesertim intimam
valetudinem, propositum differre debuit, donec anno 1850, aetatis vicesimo primo, voti compos facta Institutum Sororum a S. A n n a et a
Providentia appellatum ingressa est, ab ipsa Instituti fundatrice Iulia
Falletti de B a r o l o peramanter recepta. E x a c t o itaque probationis tirocinio, Mariae Henricae sumpto nomine, die 26 Iulii a. 1853 religiosa
nuncupavit vota. M o x ad Castrifidardi domum in Picenum, Vicariae
officium obitura missa est, ibique, novitiarum quoque Magistra designata,
religiosam restituit disciplinam alumnasque ad virtutum
stu-
dium informavit. A n n o 1858 ad Taurinensem domum reversa, tironum
Magistrae munere sancte perfuncta est, donec anno 1861, trigesimum
et tertium annum agens, Antistita Generalis unanimi fere capituli suffragio electa fuit. Quo in officio, quod per triginta tres continuos annos,
ad obitum usque gessit, religiosum Institutum, quod teneri ad instar
virgulti confovendum suscepit, sapienter moderata est, eidemque novam
invexit
vitam,
regulari
disciplina
prudenter
restaurata,
membris
et
sedibus valde auctis, primisque missionalibus Sororibus ad longinguas
Indiae regiones missis, quas anno 1879 materna cum sollicitudine invisit. Tam egregiam autem in eodem firmando et ampliando Instituto
impendit operam, ut eiusdem velut altera fundatrix inter consodales
consalutaretur.
Praeclaris itaque cumulata meritis, F a m u l a Dei in Taurinensi urbe
die 21 Februarii anno 1894, aetatis suae fere sexagesimo quinto, acerbissimis doloribus forti animo toleratis, pie obdormivit in D o m i n o ,
conspicua sanctitudinis fama circumfusa.
Profecto actuosam Mariae Henricae vitam, novem praesertim lustra
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
223
in religioso Instituto transacta, considerantes, egregiis refertam virtutibus undequaque conspicimus, quas testes omnes, quorum haud pauci
eximiae sanctitatis viri ac mulieres, ut ecce sanctus Ioannes B o s c o et
Serva Dei Maria Clotildes a Sabaudia, admirati sunt. Constans enim
ac sincerum in universa eius vita enituit studium divinae voluntati in
omnibus sese conformandi, magna cum humilitate ac spiritus abnegatione eaque alacritate et perseverantia, quae heroicum virtutis habitum
manifesto patefaciunt.
Ferventissima fuit eius in Deum pietas et caritas in proximum qua,
omnibus posthabitis vitae commodis, divinae gloriae animarumque saluti unice prospexit. Eius vero caritas peculiarem in modum tunc potissimum eluxit cum, cholerico saeviente morbo a. 1855 in Castrifldardi
oppido, infirmos per tres menses veluti pia mater curavit et consolata
est. F i r m a et inconcussa in Deum fiducia innixa, aerumnas, dolores, res
adversas et offensiones sustinebat, imo ea propter Deum pati efflagitabat, sese ad hominum reparandas culpas divinae bonitati illatas, expiationis victimam offerens. Eximia quoque prudentia excelluit Dei Famula
in diuturno praesertim
Instituti regimine,
dum firmiorem inducere
disciplinam, abusus compescere, Sorores ad perfectam vitae religiosae
rationem allicere, nulla facta personarum acceptione, fortiter et suaviter adnisa est.
Quod si presse exquiratur quae fuerit per totum vitae Servae Dei
cursum praecipua nota, virtutum eius nempe quasi radix et fons,
constansque agendi norma, colligitur eum fuisse spiritum fidei, quo
in omnibus Deum conspicere assuevit omniaque ad Deum dirigere.
Quae quidem praeclara vitae praerogativa his ab eadem traditis verbis
effertur : (( Deum in Superiorum personis scriptisque regulis videre,
eiusque amore prompte oboedire regulasque fideliter servare; Deum
in officiis sibi concreditis cernere, eaque ad amussim propter eius
amorem adimplere; Deum item in fratribus et sororibus quibuscum
conversamur, eosque, qualibet seposita immoderata affectione, propter
Deum sancte diligere; Deum pariter agnoscere in salutaribus divinae
gratiae incitationibus, iisque prompte et alacriter obsecundare; Deum
tandem in vitae aerumnis et infirmitatibus inspicere, easque ob eius
dilectionem patienter suscipere ».
Egregiae autem huius mulieris famam sanctitatis, in dies percrebrescentem, Deum caelestibus signis visus est comprobare. Quapropter
Causa de Beatorum Caelitum honoribus eidem decernendis agi coepta
est. Adornato itaque processu ordinaria auctoritate in Curia archiepi-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
224
scopali Taurinensi annis 1929-1931, Pius Papa X I I commissionem introductionis Causae die 4 Aprilis a. 1943 propria manu obsignavit.
Instructi sunt deinde annis 1946-1948 apud eandem Curiam Taurinensem et apud Urbis Vicariatum processus apostolici super virtutibus
in specie, quorum iuridica vis die 5 Augusti 1951 rite agnita est.
Servatis igitur omnibus de iure servandis, instituta est apud Sacram tunc R i t u u m Congregationem disceptatio super virtutibus theologalibus et cardinalibus ceterisque eisdem adnexis Servae Dei Mariae
Henricae D o m i n i c i , in Coetu,
quem appellabant,
antepraeparatorio
diei 13 Maii anno 1958 coram Rev.mo Cardinali Clemente Micara,
Causae Ponente seu R e l a t o r e ; deinde, in Congressu Peculiari die 18
Iunii superioris anni 1974 apud hanc Sacram Congregationem pro Causis Sanctorum ; et tandem, die 7 mensis Ianuarii anni huius 1975, in
Coetu Plenario ad Vaticanas Aedes celebrato, in quo, Rev.mo Cardinali
Sergio Pignedoli, novissimo Causae Ponente, sequens dubium ad discutiendum est positum : An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe
et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus
Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in
gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Et Patres Cardinales, qui convenerant, omnibus perspectis et perpensis, affirmativum
dederunt
suffragium.
Facta postmodum, die 16 mensis Ianuarii hoc anno, Summo Pontifici Paulo VI per subscriptum Cardinalem Praefectum de praemissis
omnibus relatione, eadem Sanctitas Sua sententiam S. Congregationis
pro Causis Sanctorum ratam habens,
mandavit ut Decretum
super
Servae Dei virtutibus heroicis appararetur.
Quod c u m factum esset, Beatissimus Pater hoc die, accitis Cardinalibus infrascripto atque Sergio Pignedoli, Causae Ponente, meque Antistite a Secretis ceterisque de more vocandis, iisque adstantibus edixit :
Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum
tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine et Temperantia, earumque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei
Mariae Henricae Dominici, in casu et ad effectum de quo agitur.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 1 Februarii a. D. 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
225
VI
TIRASONEN.
SEU
PASTOPOLITANA
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Ezechielis Moreno Diaz, Ordinis
Recollectorum S. Augustini, Episcopi Pastopolitani.
SUPER DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate eunt in
Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,
Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico,
in casu et ad effectum de quo agitur.
Episcopi, quos Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei (cf. Act.
Apost. 20, 28), oportet, Apostolorum Principe docente, ita pascant,
qui in ipsis est, gregem Dei, ut forma sint gregis ex animo (cf. 1 Pt.
5, 3). Oportet enim, iuxta sollemnem exhortationis formulam Divi Pauli,
episcopum sine crimine esse, hospitalem, benignum, sobrium, iustum,
sanctum, continentem, amplectentem eum,
qui secundum doctrinam
est, fidelem sermonem, ut potens sit in sana doctrina exhortari et eos
qui contradicunt arguere (cf. Tit. 1, 7-9). Haec sane pulcherrima et ipsis
Angelis miranda pastoralis imago numquam ab Ecclesia abfuit, ne
luctuosis quidem tempestatibus. Quin etiam plurimi exstiterunt viri
episcopali et dignitate et sanctimonia fulgentes, qui Christum Dominum, « pastorem et episcoporum animarum » (cf. 1 Pt. 2, 25), secuti,
vere animas suas pro salute ovium sibi commendatarum ultro dederunt.
H o s inter christianae virtutis athletas
annumerari
potest
Servus
Dei Ezechiel Moreno Diaz, Episcopus Pastopolitanus, Ordinis Recollectorum Sancti Augustini decus et ornamentum.
Is humili genere natus est in oppido, cui vulgo nomen Alfaro,
intra fines dioeceseos Tirasonensis in Hispania, die 10 mensis Aprilis
anno 1848,
atque postridie sacro fonte renatus et insequenti anno
Chrismatis sacramento linitus est.
A
prima inde infantia
pietatem
impense coluit, sive praesertim Missae sacrificio cotidie assistendo,
sive beatam Mariam Virginem cotidiana corona precatoria salutando.
Decimum sextum aetatis annum agens, Ordinem Recollectorum S. Augustini in Conventu Montis A c u t i ingressus est, christianam perfectionem adepturus. Sollemnibus votis nuncupatis atque studiorum curriculo
15 - A. A. S.
226
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rite emenso, in Philippinas Insulas anno 1869 missus est, ubi, sacerdotio die 3 Iunii a. 1871 initiatus, non m o d o qua parochus et concionator
apostolico ministerio per fere quindecim annos impigre vocavit, sed
etiam variis Recollectorum Ordinis officiis c u m laude functus est, nec
tempori nec labori parcens, ut omnibus omnia fieret. A n n o vero 1885
mense M a i o , rector electus Collegii Montis A c u t i in Hispania, ibi omnium bonorum operum seipsum praebuit exemplum. Orationi et c h o r o
assiduus, intra et extra domum concionator evangelicus, religiosos et
laicos piis adhortationibus ad lacrimas usque commovebat. Inde factum
est ut, cum de restauranda religiosa Provincia eiusdem Ordinis R e c o l lectorum in Columbia ageretur, in Ezechielis personam oculos Superiores converterint. Quare in Columbianam Rempublicam aliis cum consodalibus anno 1888 se contulit. Bogotensi in urbe suam fixit residentiam, atque per quinquennium munere Prioris Provinciae B.
Mariae
Virginis de Candelaria functus, apostolicum opus iam in Philippinis
Insulis incoeptum insomni navitate est prosecutus.
Ad maiora vocatus, die 25 Augusti a. 1893 V i c a r i u s Apostolicus
regionis Casanarensis renuntiatus est atque, episcopali dignitate iam
die 1 Maii a. 1894 ornatus, vacantem dioecesim Pastopolitanam mense
I u n i o anni 1896 tamquam residentialis episcopus ingressus est.
Errores adversum doctrinam et libertatem Ecclesiae, tunc temporis
serpentes, nonnulli sese christianos proclamantes magno cum damno
fidelium ea in regione audacter provulgabant. Quapropter Dei Famulus,
bonus pastor et pervigil, thesaurum fidei atque Ecclesiae libertatem
invicta animi fortitudine defendit, errores strenue profligando non solum
scriptis, libellis in lucem editis, litteris pastoralibus, oratione atque
assidua praedicatione, sed praesertim exemplo vitae suae, ut sibi commissum gregem a periculo amittendi fidem averterei. Ob ipsius indefessam firmitatem in erroribus profligandis persecutiones sustinere non
dubitavit; promptus enim erat, ut Bonus Pastor, ad animam suam pro
ovibus ponendam.
R o m a n o Pontifici addictissimus, Servus Dei doctrinam super familia
et super humana consortione in suis pastoralibus litteris abunde sapientissimis Summorum Pontificum encyclicis et documentis fulcivit.
In multis positus angustiis, Famulus D e i , memor sententiae Ionae
profetae in procella et tempestate maris (cf. Ion. 1, 12), Summum Pontificem Leonem X I I I adiit ut, si p r o bono esset dioecesis, benigne renunciationem a sede episcopali exciperet. T u n c vero audivit a Christi V i c a r i o
et veritatis magistro illud :
Tórnate a Pasto, giacché di tali vescovi
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
abbisogna il mondo.
227
Et noster oboedientissimus episcopales labores
non recusavit, sed nsqne ad mortem auxit.
Cum autem in culmine esset sui apostolici operis et a senectute
adhuc remotus, implacabili morbo correptus, in Hispaniam reversus,
die 19 mensis Augusti anno 1906 piissime abdormivit in D o m i n o .
Post Servi Dei obitum, eius sanctitatis fama, qua vivens ipse inclaruerat, ob plura quoque miracula, quae a Deo, illo deprecante, patrata
dicebantur, in dies latius percrebruit. Quapropter Causa de Beatorum
Caelitum honoribus eidem decernendis agi coepta est. Instructi sunt
igitur ordinarii, qui dicuntur, processus in ecclesiasticis Curiis Tirasonensi, Manilensi, Bogotensi et Pastopolitana, una c u m tribus rogatorialibus processibus in dioecesibus Matritensi, Pampilonensi et Seguntina ;
qui quidem absoluti, R o m a m transmissi fuere. Scriptis deinde eidem
Servo Dei tributis rite perpensis, Sacra tunc Rituum Congregatio, die
23 Novembris a. 1921, nihil obstare decrevit quominus ad ulteriora
procedi posset, atque die 25 Novembris a. 1925 Pius P a p a XI commissionem introductionis Causae propria manu subsignavit.
Recognita,
die 23 Iunii a. 1926, oboedientia Decretis ab Urbano Papa V I I super
indebito cultu latis, apostolici processus super virtutibus in specie
Servi Dei conditi sunt apud Curias Pastopolitanam, Bogotensem, Manilensem et Matritensem, quorum quidem iuridica vis die 26 Iunii a. 1940
agnita fuit.
Servatis itaque omnibus de iure servandis, quadruplex de Servi Dei
virtutibus habita est actio. Primo nempe de iisdem disceptatum est in
Congregatione,
quae dicebatur,
antepraeparatoria,
die 18 Februarii
a. 1947 coram R e v . m o Cardinali Alexandro Verde, Causae R e l a t o r e ;
secundo, die scilicet 5 Aprilis a. 1960, in praeparatorio Coetu, coram
Rev.mo Cardinali Caietano C i c o g n a n i ; tertio deinde, in novo, praeparatorio Coetu die 5 Maii a. 1964 coram Rev.mo Cardinali A r c a d i o Maria
Larraona, novo Causae Ponente seu R e l a t o r e ; et tandem, in generali
Congregatione coram Ss.mo Domino nostro Paulo Papa VI die 19 Ianuarii anni 1965 celebrata. In qua idem Rev.mus Cardinalis Arcadius M.
Larraona, Causae Ponens, dubium disceptandum posuit :
An constet
de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum
in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia
et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Et Rev.mi Cardinales, sacris ritibus tuendis praepositi, Officiales
Praelati Patresque Consultores, qui aderant, suam quisque protulere
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
228
sententiam. Beatissimus vero Pater haec vota benigne quidem excepit,
sed in tanti momenti re suam mentem aperire distulit, supplices interim
preces Dei adhibiturus, ut uberiorem luminis copiam impetraret. Suam
tandem decretoriam sententiam hoc die edere statuit, postquam, per
litteras Secretariae Status diei 30 Decembris anni 1974, mandaverat
ut Decretum super eiusdem Servi Dei virtutibus heroicis rite exararetur.
Quam ob rem, accitis infrascripto Cardinali Praefecto necnon R e v . m o
Cardinali Arturo Tabera, Causae novissimo Ponente, meque a secretis,
ceterisque de more vocandis, iisque adstantibus, sollemniter edixit :
Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum
tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, Servi Dei Ezechielis Moreno
Diaz,
Ordinis
Recollectorum
S.
Augustini,
Episcopi
Pastopo-
litani, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
H o c autem Decretum promulgari et in A c t a S.
Congregationis
pro Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 1 Februarii a. D. 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. & S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
VII
VERONEN.
Beatificationis et canonizationis venerabilis Servi Dei Ioannis Henrici
Caroli Steeb, Sacerdotis saecularis, fundatoris Instituti Sororum a Misericordia
Veronensium.
SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur
Veronensis Ecclesia praeterito saeculo, tot impetita acerbitatibus
et difficultatibus, glorioso fuit ditata virorum ac mulierum agmine, qui,
vitae sanctitate conspicui studioque apostolico incensi operumque fulgore insignes, divini nominis gloriam et honorem animarumque salutem
apprime provexerunt. Huiusmodi agmini iure meritoque accensendus
est Venerabilis Servus Dei Ioannes Henricus Carolus Steeb, qui Tubingae in Germania, die 18 mensis Decembris anno 1773 natus et iuxta
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
229
Liitheranae confessionis ritum baptizatus, plenum veritatis lumen adeptus, Veronae anno 1792, catholicam amplexatus est fidem. Sacerdos deinde
factus, effusa in Christum et in proximos caritate enituit posterisque
veluti hereditatem Institutum a se conditum, Sororum scilicet a Misericordia nuncupatarum, reliquit. Quem, die 15 Decembris a. 1856 demortuum, sanctitatis fama secuta est. Quapropter, servatis de iure servandis, eum christianas virtutes heroum in modum coluisse Paulus P a p a VI
die 19 Novembris a. 1970 declaravit. Divina quoque additur voluntas,
quae per miracula, actionem Ecclesiae Servum Dei gloria Beatorum
Caelitum honestare cupientis confirmare videtur. Quam plurimas etenim
gratias — numerantur fere quingentae intra postremos triginta annos —christifideles se a D e o per eius intercessionem accepisse ferunt. Ex quibus quattuor selegerunt seduli Causae actores, utpote quae miraculi
praeseferant notas, et super iisdem canonicas investigationes instrui
curaverunt apud Curias ecclesiasticas Romanam, Vincentinam, Patavinam et Faliscodunensem ; at binas tantummodo huic sacro foro ad
cognoscendum exhibuerunt, quae uti vera mira, iuridice recognita, per
huius Decreti promulgationem ac Summi Pontificis auctoritate, ad beatificationis honores eidem Famulo Dei decernendos, approbantur. Quorum compendiosa haec est historia.
I. Lina Callegaro, anno 1910, cum decimum sextum ageret annum,
primis morbi signis temptari coepit, nempe fabricula, frequenti tussi,
virium debilitate, fastidio cibi nocturnisque sudoribus.
Peracta tunc
medica inspectione apud nosocomium phthisicis curandis, comperta est
dextera hili adenopathia cum perihili manatione. Insequenti anno in
nosocomium loci v. d. Montagnana, Patavinae intra fines regionis, recepta
est, ubi tres circiter permansit annos, brevibus exceptis temporis intervallis, quibus paternam domum repetere ipsi licuit, donec, valetudine sat
confirmata, inde mense Iulio a. 1945 dimissa, apud civicum valetudinarium Vicentinum aegrorum ministrae officium suscepit. At vero, non
ita multo post, redeunte febri unacum crebris cruentisque tussibus,
peracta radiographia exeunte eodem anno 1945, comperta est secreta
caverna pulmonaris sub dextero iugulo, nucis quidem instar ; factus
est itaque pneumothoracis, quem vocant, usus. Deinde, mense Maio
a. 1946, superveniente pleuritica effusione, multiplex eidem facta est
medicina in uno alterove nosocomio atque, restituta aliquanta valetudine, ad larem suum mense Iunio a. 1947 denuo reverti sibi licuit. Rebus
tamen post aliquot menses in peius Tuentibus, nosocomium quod superius diximus apud Montagnana in finem vertente anno 1947 ingressa ite-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
230
rum est, ingravescentibus in dies tum ex pulmonibus tum ex abdomine
doloribus. Attenta rei gravitate, die 15 Februarii subsequentis anni 1948
preces ad Deum ferventes fundi coeptae sunt ad sanitatem intercedente
Venerabili Ioanne Henrico Carolo Steeb redipiscendam. Iamque in vitae
discrimine posita, die 20 eiusdem mensis Februarii funebria in eo erant
ut appararentur; hinc magis caeleste invocatum patrocinium, neque
incassum. Etenim postridie mane aegrota se sanatam persensit, vires
resumpsit, et ex tunc nullam valetudinis ex praegresso morbo perturbationem habuit. D u o a curatione medici, non sine magno stupore, eodem
die perfectam comperuerunt sanationem a tabe pulmonea et a peritonitide phthisica plastica ; duoque periti ab inspectione post annum aliique
duo post viginti annos mirae eiusdem sanationis constantiam et diuturnitatem confirmarunt. Memoria autem tenendum est sanatam se Deo
gratam praebentem pro tanto accepto beneficio, Institutum a Servo Dei
conditum ingressam esse sumpto ipsius Servi Dei nomine.
I I . Altera mira sanatione gavisa est Anna Boccarossa, mulier nubilis, in Pisauriensi regione anno 1920 nata. Ipsa enim, cum esset triginta
octo annorum praestaretque auxiliatricem operam apud Dermopathologicum de Urbe Institutum, mense Augusto anni 1956 virium defectionem
de repente experta est, quam consecuti sunt dolores noctu diuque ex
stomacho affligentes, frequens vomitus, macies, pallor, se enutriendi
difficultas. In patrium reversa oppidum, tumor in eius sinistra parte
epigastrica inventus est. Facta in nosocomio Fanensi laparatomia, evidens est facta moles quaedam tactu dura, lucida, cum venis circumstantibus alte adhaerens. Qua adhaerescentia innuebatur agi de cancro. Cum
ergo illa massa a chirurgo auferri nequiverit, aegrota R o m a m reversa
est
atque
apud
tumorale
Institutum
a
Regina
Helena
nuncupatum
recepta. Variis ibi medicis peractis explorationibus curisque incassum
adhibitis, die 31 Ianuarii a. 1957 chirurgicae sectioni fuit subiecta, sed
prae neoplasmatis extensione, quae massae evulsionem funditus fieri
non sinit, sectio absque exitu fuit et periti physici statuerunt agi de
gravi casu clinico, qui telecobaltotherapia, quam vocant, curari haud
posset.
Posthac
misera
ineunte mese Martio,
aegra
ex
dicto
tumorali
Instituto
dimissa,
gratuito excepta est hospitio apud V i l l a m a
S. Margarita, Faliscoduni, sororibus a Misericordia concreditam. Syndrome autem gravi perseverante, infirma fidenter una cum matre sororeque germana atque Religiosis Villae Venerabilis nostri patrocinium
efflagitabant ut sanationem impetrarent. Et ecce, quodam mane, medium
circa mensem Martium eiusdem anni 1957, aegrota extra omne periculum versabatur, e lecto surgens in ecclesiam et deinde in hortum se
c o n t u l i t : convaluerat omnino. Exinde bona semper valetudine fruita
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
231
est. Quam sanationem medentes, periti tam ab inspectione quam ii qui
fuerunt ex officio deputati necnon testes auditi praeter naturae vires
contigisse professi sunt.
Super utraque sanatione iuridicae conditae sunt investigationes, et
quidem super priore in Processu ordinaria auctoritate instructo apud
Curiam episcopalem Patavinam a die 15 Decembris a. 1948 ad diem
27 Maii a. 1949, et subsequenti Processiculo potestate apostolica apud
eandem Patavinam Curiam a die 6 Novembris ad diem 20 Decembris
a. 1971; super altera vero inquisitum est in Processu apostolico apud
Curiam Faliscodunensem adornato annis 1971-1972. Quorum Processuum
iuridica validitas per Decretum huius Congregationis, die 8 Iunii a. 1973
editum, agnita est.
Servatis igitur de iure servandis atque declarata, in sessione diei
7 Februarii a. 1974, a Consilio Medicorum nostri F o r i utriusque sanationis praeternaturali indole et causa, de iisdem sanationibus disceptatum est primum ab Officialibus Praelatis Patribusque Consultoribus in
Congressu Peculiari diei 20 Novembris a. 1974, deinde in Congregatione
Plenaria Patrum Cardinalium, die 7 Ianuarii anni huius vertentis in
Vaticanis aedibus celebrata, ponente seu relatore Causae Rev.mo Cardinali Silvio Oddi. Et qui convenerant Patres Cardinales dubio proposito affirmando responderunt.
Facta postmodum, die 16 eiusdem mensis Ianuarii, per subscriptum
Cardinalem Praefectum Summo Pontifici Paulo VI relatione, Sanctitas
Sua sententiam Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum ratam
habens, mandavit ut Decretum super praedictis miris sanationibus exararetur.
Quod cum factum esset, hodierno die Sanctitas Sua, accitis infrascripto Cardinali Praefecto necnon Rev.mo Cardinali Silvio Oddi, Causae
ponente seu relatore, meque Antistite a secretis ceterisque de more
convocandis,
iis
adstantibus
edixit :
Constare
de
duobus
miraculis,
Venerabili Servo Dei Ioanne Henrico Carolo Steeb intercedente, a Deo
patratis, scilicet de primo : instantaneae perfectaeque sanationis Linae
Callegaro a phthisi pulmonari excavata cum pleuritide parapneumothoracica et a peritonitide phtisica plastica; et de altero : instantaneae perfectaeque sanationis Annae Boccarossa a carcinomate pancreas.
H o c autem Decretum in vulgus edi et in S. Congregationis acta
referri
mandavit.
Datum R o m a e , die 1 Februarii a. D. 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L . ffi S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
232
Officiale
D I A R I U M R O M A N A E CURIAE
Lunedì, 3 Febbraio 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor JIRO INAGAWA, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario del Giappone.
Giovedì, 13 Febbraio 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha
ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor MOHAMED EL SHAFEI ABDEL
HAMID, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario della
Repubblica Araba d'Egitto.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha nominato :
17
marzo
1975. S. E. Mons. Pedroni Angelo, Arcivescovo tit. di Novica,
Pro-Nunzio Apostolico nella Repubblica Araba
Siriana.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
26 febbraio 1975. Gli Ecc.mi Monsignori : Majdanski Kazimierz Jan, Vescovo titolare di Zorolo, e Pérez Morales Ramon Ovidio j Vescovo titolare di Acque Albe di
Bizacena, Membri del Segretariato per i non
credenti.
»
»
»
S. E. Mons. Jakab Antonio, Vescovo titolare di Astigi,
Consultore del Segretariato per i non credenti.
10 marzo
»
Il Rev.mo Mons. Bovone Alberto, Sottosegretario della
Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede,
Membro del Comitato per la Famiglia.
Diarium Romanae Curiae
10
marzo
»
»
233
1975. Il Rev.mo Mons. Tomko Jozef, Sottosegretario della Sacra Congregazione per i Vescovi, Consultore dei
Comitato per la Famiglia.
»
Gli Ecc.mi Monsignori : Franic Frane, Arcivescovo di
Split-Makarska ; Baraniac Antoni, Arcivescovo
di Poznan ; Nguyen van Binh Paul, Arcivescovo
di Saigon; Arinze Francis, Arcivescovo di
Onitsha; Stangl Josef, Vescovo di Würzburg;
Hickey James Aloysius, Vescovo di Cleveland,
Membri della Saera Congregazione per le Cause
dei Santi.
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha nominato :
Assistente al Soglio Pontifìcio:
4 novembre 1974. Mons. Echeverría Ruiz Bernardino (Guayaquil).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
Protonotari Apostolici soprannumerari:
25 settembre 1974. Mons.
» »
» Mons.
Mons.
26 ottobre
»
» »
» Mons.
Mons.
11 novembre »
Mons.
6 dicembre »
Marino Benjamin (Manila).
Mempin Fernando (Manila).
Jácome Angel Humberto (Quito).
Tapia Gilberto (Quito).
Marani Marino (Macerata).
Kohls Eugene C. (Saint Augustine).
Prelati d'onore di Sua Santità:
15 luglio 1974.
10 settembre »
»
»
»
25
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
21 ottobre
»
26
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
29
»
»
»
»
»
»
»
»
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Heinen Wilhelm (Paderborn).
Me Corristin William Patrick (Camden).
Robertson Glendon Edward (Camden).
Jose Isidro (Manila).
Mirasol Jose A. (Manila).
Magtanong Emmanuel (Manila).
Mendoza Pacifico M. (Manila).
Pajarillo Pedro (Manila).
Serrano Victor (Manila).
Veneración Rosalino (Manila).
Bagi Stefano (Esztergom).
Garcia Carlos (Quito).
lánez Francisco (Quito).
Pérez Angel Gabriel (Quito).
Porras Carlos (Quito).
Coler Emmet J. (Salina).
Hake James E. (Salina).
Ladoll Gilbert J. (Salina).
234
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
29 ottobre 1974. Mons. Wasinger Alfred J. (Salina).
30
»
»
Mons. Fee Thomas (Armagh).
»
»
»
Mons. Romero Manuel Ignacio (Máchala).
31
»
»
Mons. Bordagaray Eladio Pietro (Cordoba).
»
»
»
Mons. Rodríguez Alvarez Edmondo (Cordoba).
»
»
»
Mons. Tejerina A. Manuel (Cordoba).
9 novembre
»
Mons. Billote Ciriaco (Lingayen-Dagupan).
»
»
»
Mons. Bitanga Leone (Lingayen-Dagupan).
»
»
»
Mons. Palma Antonio (Lingayen-Dagupan).
»
»
»
Mons. Aldana Antonio (Lingayen-Dagupan).
»
»
»
Mons. Aquilino Oscar (Lingayen-Dagupan).
15
»
»
Mons. Dolch Heinrich Moritz (Paderborn).
»
»
»
Mons. Imbò Ignazio Salvatore (Pozzuoli).
20
»
»
Mons. Koyounian Giovanni (Atene - Patriarcato Armeno
Cattolico).
»
»
»
Mons. Pezzini Carlo (Lucca).
23
»
»
Mons. Gentili Cesare (Apuania).
»
»
»
Mons. Humar Casimiro (Gorizia).
29
»
»
Mons. Levi Tommaso (Como).
5 dicembre
»
Mons. Spina Nicola (Ripatransone).
6
»
»
Mons. Conesa Diego (Saint Augustine).
»
»
»
Mons. Crowe William (Saint Augustine).
»
»
»
Mons. Dawson Joseph (Saint Augustine).
»
»
»
Mons. Gallagher James (Saint Augustine).
»
»
»
Mons. Mullins Raymond (Saint Augustine).
»
»
»
Mons. Solana Terrei (Saint Augustine).
Cappellani di Sua Santità:
21 maggio 1974. Mons. Klein Giuseppe (Essen).
30
»
»
Mons. Halbe Paolo (Essen).
19 agosto
»
Mons. Freudenberg Dietrich (Paderborn).
20 settembre »
Mons. Canale Arnaldo (Buenos Aires).
22
»
»
Mons. Kay ser Otto Joseph Friedrich (Paderborn).
25
»
»
Mons. Bautista Arsenio (Manila).
»
»
»
Mons. Ditan Celso (Manila).
»
»
»
Mons. Guballa Martin (Manila).
»
»
»
Mons. Lim Patricio (Manila).
»
»
»
Mons. López Clemente (Manila).
»
»
»
Mons. Mercado Bienvenido (Manila).
»
»
»
Mons. Tobias Antonio (Manila).
»
»
»
Mons. Velarde Higinio, Jr. (Manila).
10 ottobre
»
Mons. Grgin Mate (Split).
»
»
»
Mons. Junié Ante (Split).
»
»
»
Mons. Vidovié Mile (Split).
11
»
»
Mons. Hackl Philipp (Wien).
21
»
»
Mons. Krems Gerardo J. (Paderborn).
»
»
»
Mons. Kühne Guglielmo (Paderborn).
»
»
»
Mons. Patt H. Giuseppe (Paderborn).
26
»
»
Mons. Espin Julio (Quito).
Diarium Romanae Curiae
26 ottobre 1974. Mons. Naranjo Gustavo (Quito).
»
Mons. Saavedra Moisés (Quito).
»
»
»
29
» Mons. Bianchi Virgilio (Como).
Mons. Taube Iohannes (Paderborn).
»
»
»
Mons. Leguado Guerrero Mario (Cúcuta).
30
Mons. Manickanamparambil George (Ernakulam)
»
»
Mons. Thaliath Giuseppe (Ernakulam).
»
»
Mons. Bigi Athos (Reggio Emilia).
6 novembre
»
Mons. Posch Giuseppe (Graz-Seckau).
»
9
Mons. Bini Antonio (Pozzuoli).
»
»
15
»
Coppola Raffaello (Pozzuoli).
»
Mons.
»
Mons. Bachini Giampiero (Lucca).
20
Mons. Mancini Pietro (Lucca).
»
»
»
23
» Mons. Cortesi Egisto (Pescia).
Mons. Dobberstein Alfons (Paderborn).
5 dicembre
»
»
» Mons. Gruse Kletus (Paderborn).
6
» Mons. Cosentino Antonio (Catanzaro).
»
Mons. Amos James (Saint Augustine).
»
»
Mons. James Joseph (Saint Augustine).
»
»
Mons. Logan Daniel B. (Saint Augustine).
»
»
Mons. Kramer Giovanni (Aachen).
10
»
Mons. Baldisseri Lorenzo (Pisa).
13
»
Mons. Moliner Ingles Ramiro (Zaragoza).
»
»
Mons. Aria Giuseppe (Alba).
»
18
»
»
» Mons. Demaria Vittore (Alba).
10 gennaio 1975. Mons. Tonucci Giovanni (Fano).
15
»
» Mons. Mulligan Cirillo Pietro (Kilmore).
17
»
» Mons. Basanieri Giovanni (Cortona).
Mons. Magi Benedetto (Cortona).
»
»
»
Mons. Ricci Domenico (Cortona).
»
Gentiluomo di Sua Santità:
17 settembre 1974. Il sig. Donohue Daniel J. (Los Angeles).
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI ha conferito:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
21 novembre 1974. Á S. E. Yoshioka Toshio (Giappone).
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa:
13 agosto 1974. Al sig. Wenzl Ervinio (Linz).
27 settembre »
Al sig. Maurer Andrea (Sankt Pölten).
14 ottobre
»
Al sig. Previdi Alfonso (Roma).
235
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
236
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
conferito :
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
9 febbraio 1974.
20 aprile
»
21 giugno
»
15 novembre »
19
»
»
28
»
»
21 gennaio 1975.
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Seu Tommaso (Oristano).
Pieper Joseph (Münster).
Cajias Kauffman Huáscar (La Paz).
Stingi Giuseppe (Bamberg).
Crescente Cesare (Padova).
Calvi Roberto (Milano).
Sciacca Michele Federico (Genova).
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
9 febbraio 1974. Al sig. Paparello Bruno (Ferrara).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
luglio
»
»
»
CO
18
febbraio
»
»
25
21
marzo
giugno
»
»
»
»
»
»
O
23
»
»
»
»
luglio
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
26
25 settembre
29
10
co
ottobre
novembre
»
»
»
»
»
15
»
17
»
5 dicembre
6
1973. Al
Al
Al
»
1974. Al
» Al
Al
» Al
» Al
Al
Al
»
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
Al
» Al
» Al
» Al
» Al
Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Diaz Machicao Porfirio (La Paz).
Rojas Tardío Jorge (La Paz).
de Mesa José (La Paz).
Baitani Paolo (Roma).
Guidi Giovanni (Roma).
Tomazzoli Giovanni (Roma).
Di Giovanni Raffaele (Sessa Aurunca)
Mazloum Iavvdat (Aleppo dei Latini).
Megargane Leone (Aleppo dei Latini).
Sioufi Giuseppe (Aleppo dei Latini).
Pereira Fiorilo Juan (Cochabamba).
Ramírez Velarde José (Cochabamba).
Fabbri Cohn Miguel Angel (La Paz).
Velasco Medina Hugo (La Paz).
Liedermann Helmut (Wien).
Aigner Enrico (Aachen).
Merz Giovanni Pietro (Aachen).
Osner Carlo (Aachen).
Ball William B. (Harrisburg).
Fogli Cosroe (Ferrara).
Rescazzi Alberto (Ferrara).
Sgarbanti Romeo (Ferrara).
Barbaro Luigi (Ravenna).
Grassi Angelo (Milano).
Barber Michael J. (Steubenville).
Hollern James (Steubenville).
Valdez Alzamora Virgilio (Lima).
Pezzinga Attilio (Italia).
Accame Silvio (Roma).
Petrocchi Massimo (Roma).
Cecchele Giovanni (Padova).
Diarium Romanae Curiae
6 dicembre 1974. Al sig.
Al sig.
21
»
»
21 gennaio 1975. Al sig.
Al sig.
28
»
»
»
»
»
Al sig.
Al sig.
237
Vignato Francesco (Padova).
Mariani Vincenzo (Pescara).
Chang-Shu-Chi {Cina).
Lovo Paolo (Padova).
Mioni Remigio (Padova).
Rossato Gaetano Valentino (Padova).
27 Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
1974. Al sig.
»
Al sig.
»
» Al sig.
»
» Al sig.
Al sig.
maggio
»
8
Al
sig.
»
»
»
Al
sig.
»
»
»
Al
sig.
21
»
»
Al
sig.
2 giugno
»
Al
sig.
17 luglio
»
Al sig.
»
»
18
Al sig.
»
»
»
Al sig.
26 agosto
Al sig.
25 settembre »
»
»
» Al sig.
»
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
Al sig.
8 ottobre
10
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
» Al sig.
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
17
Al sig.
6 novembre »
Al sig.
»
Al sig.
»
»
»
»
Al sig.
Al sig.
8
Al sig.
))
»
Al sig.
»
»
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
9
Al sig.
20
»
»
Al sig.
23
»
»
4
6
»
marzo
aprile
Krusch Felice (Aachen).
Adebago Taiwo Eduardo (Ibadan).
Adedasu Adegbola Michele (Ibadan).
Onoghie Obemeada Giuseppe (Ibadan).
Kerssemakers Emilio ('s-Hertogenbosch).
Bieter Giuseppe ('s-Hertogenbosch).
Van Iersel Rutger ('s-Hertogenbosch).
Teigelack Giuseppe (Essen).
Warner Enrico (Osnabrück).
Nooren Giovanni A. (Breda).
Villarreal Su&rez José (La Paz).
Virreira Guzman Jaime (La Paz).
Monse Giorgio (Münster).
Diaz Conrado P. (Manila).
Estrada Aristón (Manila).
Padilla Teodoro, Jr. (Manila).
Palanca Macario G. (Manila).
Rufino Ernesto (Manila).
Massarenti Tiberio Secondo (Ravenna).
Anne Giovanni L. M. ('s-Hertogenbosch).
Van den Biggelaar Roberto Benedetto (Haarlem).
Adang Antonio G. V. ('s-Hertogenbosch).
Knegtel Pietro G. ('s-Hertogenbosch).
Taminiau Antonio ('s-Hertogenbosch).
Racineux Jean (Nantes).
Loncke Aimé (Brügge).
Bruschini Sauveur (Marseille).
Van den Broek Pietro (Mechelen-Brussel).
Bolle Alfredo (Tournai).
Brennan Carlo Giuseppe (Dublin).
Jennings Patrizio Cristoforo (Dublin).
O'Donnell Davy Eugenio (Dublin).
Walker William (Madison).
Calcagnini Giuseppe (Roma).
Hutscemaekers Adolfo (Roermond).
Vattovani Francesco (Trieste).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
238
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa:
13 agosto 1974. Al sig.
27 settembre
Al sig.
4 novembre »
Al sig.
»
»
» Al sig.
»
» Al sig.
Berlinger Georg (München und Freising).
Ludwig Siegfried (Sankt Pölten).
Lillig Ludwig (München und Freising).
Messerschmid Felix (München und Freising).
Nentwig Giorgio (München und Freising).
La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa:
15
luglio
1974. Al sig. Flores Joseph (Agaña).
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
18
»
13
»
5
26
»
27
8
»
11
15
17
»
26
»
»
29
»
4
9
»
23
»
30
17
»
1974. Al
» Al
Al
»
» Al
settembre »
Al
Al
»
» Al
»
» Al
»
» Al
ottobre
Al
Al
»
»
»
» Al
»
» Al
» Al
Al
» Al
» Al
» Al
» Al
»
» Al
» Al
» Al
» Al
novembre
Al
»
» Al
Al
» Al
Al
»
» Al
» Al
Al
»
dicembre »
Al
gennaio 1975. Al
»
» Al
maggio
giugno
agosto
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Lebens Giuseppe (Roermond).
Jacquier Francesco (Marseille).
Peretti Feiice (Alghero).
Daniskas Giovanni (Rotterdam).
Biaggi Giovanni (Svizzera).
Scarpelli Mario (Firenze).
Falcone Antonio (Ortona).
Telia Rocco (Ortona).
Grunzweig Leopoldo (Sankt Pölten).
Oieri Tommaso (Lanciano).
Durante Stefano (Lanciano).
Mathis Bruno (Wien).
Ferrari Silvestro (Cremona).
Basile Claudio (Aquino - Sora - Pontecorvo).
Sparagana Luigi (Aquino - Sora - Pontecorvo).
Bongiorni Piero (Piacenza).
Gautier Pabloa (Santiago de Chile).
Gutiérrez Eyzaguirre Ramón (Santiago de Chile)
Joannon Luis (Santiago de Chile).
Marquez de la Plata Rodrigo (Santiago de Chile)
Lotterio Angelo (Milano).
Benvenuti Michele (San Miniato).
Ercolani Renato (San Miniato).
Lillig Ludwig (München und Freising).
Surace Giovanni (Roma).
Knijff Giovanni Francesco (Rotterdam).
Rinaldi Zelino (Colle Val d'Elsa).
Cerina Carlo (Parma).
De Domenico Antonio (Roma).
Raimone Pietro (Roma).
Talamazzi Ugo (Vasto).
Belvederesi Edoardo (Roma).
Garofalo Francesco (Siena).
Venturini Mario (Siena).
Diarium Romanae Curiae
II Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa:
co
26 febbraio 1972. Al sig.
2 aprile
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
20 dicembre »
Al sig.
aprile 1974. Al sig.
»
»
» Al sig.
10
»
» Al sig.
8 maggio
» Al sig.
21
»
» Al sig.
1 giugno
» Al sig.
» Al sig.
»
21
» Al sig.
28
»
» Al sig.
»
» Al sig.
10 luglio
» Al sig.
15
» Al sig.
»
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
»
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
» Al sig.
»
»
»
» Al sig.
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
17
» Al sig.
»
22
Al sig.
»
25 settembre »
Al sig.
Al
sig.
»
»
Al
sig.
»
»
»
Al
sig.
»
»
Al
sig.
»
»
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
» Al sig.
8 ottobre
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
10
» Al sig.
»
»
»
» Al sig.
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
Al sig.
»
Baeckelmans Frans (Antwerpen).
Glasson Pierre (Mechelen Brüssel).
Leemans Edward J. (Mechelen Brüssel).
Moullon René (Mechelen Brüssel).
Thalman Louy (Mechelen Brüssel).
Van Gehuchten Paul (Mechelen Brüssel).
Foluso Oluwanise Giuseppe (Ibadan).
Yemitan Asayi Giovanni (Ibadan).
Sommer Giuseppe (Aachen).
Van Lierop Giovanni A. ('s-Hertogenbosch).
Van Eyll Teodoro (Essen).
Galea Giuseppe (Malta).
Mallia Paolo (Malta).
Balummel Manick Edward (Oochin).
Kurisinkal Burleigh Jacob (Oochin).
Lenthaparampil Mani Thomas (Oochin).
Reilinger Giovanni (Sankt Pölten).
Acosta Calvo Manuel (Agaña).
Camacho Dueñas Judge Cristóbal (Agaña).
Pangelinan Cruz Francisco (Agaña).
Pérez Frank D. (Agaña).
Pérez Guerrero Enrique (Agaña).
Reyes William S. (Agaña).
Lujan San Nicolas Lucas (Agaña).
Sgro Peter (Agaña).
Ververgaart Carlo Pietro (Roermond).
Van der Horst Carlo T. B. ('s-Hertogenbosch)
Van Grunsven Adriano L. ('s-Hertogenbosch).
Kast Agostino (Spira).
Rinaldi Roberto (Tortona).
Wallinger Odo (Salzburg).
Scaramelli Raul (Ferrara).
Tassinari Roberto (Ferrara).
Alcobendas Manuel (Manila).
de Guzman Fortunato M. (Manila).
Laurei Mariano H. (Manila).
Ortigas Francisco, Jr. (Manila).
Nery Martin S. (Manila).
Sisón Agerico M. (Manila).
Bordallo Alfredo Thomas (Agaña).
Houben Giuseppe C. U. (Breda).
Meyer Giovanni J. H. (Utrecht).
Capobianco Giuseppe (Caracas).
Lawrence Simons (Raleigh).
Castermans Uberto (Roermond).
Hermans Giovanni J. H. M. (Roermond).
Van der Velden Adriano (Rotterdam).
239
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
240
10
»
ottobre
»
1974. Al sig. Oxtoby Federico Giuseppe (Salford).
»
Al sig. Van Gurp Guglielmo Oristino Giovanni ('s-Hertogenbosch).
Al
Woerdeman
Enrico ('s-Hertogenbosch).
sig.
»
»
Al
Hipp
Nikolaus
(München und Freising).
sig.
4 novembre
Al sig. Dillschneider Alois (Trier).
Al sig. Teusch Walter (Trier).
6
Al sig. Malaspina Giuseppe (Roma).
»
Al sig. Masselli Pietro (Roma).
»
Al sig. Basseneur Julien (Tournai).
8
Al sig. Bonfrate Angelo (Roma).
9
Al sig. Zuccari Vittorio (Roma).
20
Al sig. Gullo Giovanni (Italia).
6 dicembre
Al sig. Stefanizzi Umberto (Roma).
12
»
Al sig. Kerins James Patrick (Washington).
20
»
Al sig. De Guchteneer Raoul (Mechelen-Brussel).
» »
Al sig. Kivits Maurice (Mechelen-Brussel).
NECROLOGIO
21 gennaio 1975. Mons. Berutti Tommaso, Vescovo tit. di Cuse,
Mons. Maradan Marcel Olivier, già Vescovo di Port Victo5 febbraio »
ria (Seychelles).
»
»
Mons. Addazi Giuseppe Maria, Arcivescovo tit. di Risinio.
)>
»
Mons. Le Couëdic Julien, già Vescovo di Troyes.
»
»
Mons. Ciuchini Adolfo, già Vescovo di Alghero.
11
20
»
»
Mons. Larrañaga Lasa Ignacio Gregorio, Vescovo di
Pingliang.
27
»
»
Mons. Stété Iwannis Georges, Arcivescovo tit. di Bosra.
»
»
Mons. van de Kerckhove Camille, Vescovo di Bikoro.
5 marzo
»
Mons. Piérard Henri Joseph, già Vescovo di ButemboBeni.
12
»
»
Mons. Llosa Jean Baptiste Adrien, già Vescovo di
Ajaccio.
17
»
»
Mons. Silva Santiago Alfredo, già Arcivescovo di Concepción (Cile).
An. et vol. LXVII
30 Aprilis 1975
N. 4
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
BALANGENSIS
In Insulis Philippinis nova dioecesis conditur, nomine « Balangensis ».
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quoniam ad recte universum Christi gregem gubernandum Nobis
sunt aptiora in dies incepta suscipienda, sententiam accipiendam esse
putavimus
Conferentiae
Episcopalis
Insularum
Philippinarum,
quae
videlicet, de consensu Venerabilis Fratris Aemilii Cinense, Episcopi
Sancti Ferdinandi, ab hac Apostolica Sede petiit, ut, quodam ex hac
eadem dioecesi territorio separato, nova conderetur ecclesiastica circumscriptio. De consilio igitur sive Venerabilis Fratris Brunonis Torpigliani, Archiepiscopi titulo Mallianensis atque in Insulis Philippinis
Apostolici Nuntii, sive Sacrae Congregationis pro Episcopis, sequentia
decernimus. A dioecesi Sancti Ferdinandi, quam diximus, territorium
separamus civilis provinciae « Bataan » appellatae eoque dioecesim
constituimus nomine Balangensem, cuius fines iidem erunt ac civilis
provinciae « Bataan » ; sedes in urbe, quam « Balanga » appellant ; episcopalis magisterii cathedra in templo Deo dicato in honorem Sancti
16 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
242
Ioseph, quod in eadem urbe exstat, congruis eidem tributis iuribus et
privilegiis. Episcopis vero, praeterquam iura debita damus, obligationes
imponimus eorundem officiorum propria. Conditam praeterea dioecesim
suffraganeam
facimus
metropolitanae
Sedi
Sancti
Ferdinandi;
item
E p i s c o p u m iurisdictioni Metropolitae subdimus. Mensa episcopalis constabit Curiae emolumentis, fidelium sponte oblatis pecuniis atque bonis,
quae dioecesi ob venient ad normam canonis 1500 C. I. C. Consultores
dioecesani ad normam iuris deligantur, usque dum Canonicorum collegium per alias sub plumbo Litteras non condatur.
Ad
quod attinet,
normae
serventur praescripta communis iuris,
Seminarium
Decreti
Concilii Vaticani II (( Optatam totius » ac peculiares Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica regulae. De sacerdotibus statuimus,
ut, hisce Litteris ad effectum adductis, Ecclesiae illi censeantur addicti,
in cuius territorio officium vel beneficium habeant; ceteri vero sacerdotes, clerici Seminariique tirones ei, in qua legitime degant. Denique
omnia documenta, quae ad novam dioecesim pertinent, a Curia Sancti
Ferdinandi ad
Haec
quae
Balangensem transferantur,
praescripsimus
ad
effectum
in
tabulario
adducat
custodienda.
Venerabilis
Frater
Bruno Torpigliani, quem diximus, vel ab eo delegatus sacerdos, suetaque documenta exaranda curet, ad Sacram Congregationem pro Episcopis mittenda, de more signata sigilloque impressa. Has vero Litteras
ratas omnino esse volumus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die septimo decimo mensis Martii,
anno D o m i n i millesimo nongentesimo septuagesimo quinto, Pontificatus
Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT
Secretarius Status
SEBASTIANUS Card. BAGGIO
S. Congr. pro Episcopis Praefectus
Godefridus
Mariani,
Proton.
Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s. n.
Loco SB Plumbi
In Secret. Status tab., n. 277992.
Acta Pauli Pp. VI
243
II
SANCTI FERDINANDI
In Insulis Philippinis provincia ecclesiastica « Sancti Ferdinandi » constituitur.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
A p t a m Ecclesiarum seu dioecesium dispositionem maxime ad fidelium utilitatem et bonum conferre nemo est quin videat, cum praesertim
de iis agatur, quae nimis pateant territorio. H a c propterea mente ducti,
sententiam accipiendam esse putavimus Conferentiae Episcopalis Insularum Philippinarum simulque vota, ut ex ecclesiasticis provinciis Manilensi et Lingayensi-Dagupanensi alia quaedam constitueretur. Explorato igitur quid hoc super negotio sentirent Venerabiles Fratres A r chiepiscopi Manilensis et Lingayensis-Dagupanensis, necnon Apostolicus in Insulis Philippinis Nuntius, seu Venerabilis Frater B r u n o Torpigliani, Archiepiscopus titulo Mallianensis, ac demum Venerabilis Frater Noster S. R. E. Cardinalis Praefectus Sacrae Congregationis pro
Episcopis, sequentia decernimus. Apostolica Nostra potestate dioecesim
Sancti Ferdinandi a provincia ecclesiastica Manilensi separamus eamque ad archiepiscopalis et metropolitanae gradum evehimus, iustis tributis privilegiis. Venerabilem autem Fratrem Aemilium Cinense, adhuc
Episcopum Sancti Ferdinandi, dignitate Archiepiscopi atque Metropolitae eiusdem Sedis insignimus, iustis cum iuribus. Sic conditam provinciam archidioecesis Sancti Ferdinandi tamquam metropolitana constituet, ac sequentes Ecclesiae tamquam suffraganeae : dioecesis Tarlacensis, a provincia ecclesiastica Lingayensi-Dagupanensi separata ; dioecesis Balangensis, hac ipsa die c o n d i t a ; praelatura Ibana, a provincia
ecclesiastica Manilensi separata. H a e c omnia ad effectum adducat V e nerabilis Frater Bruno Torpigliani, quem diximus, vel ab eo delegatus
sacerdos. Qui vero negotium perfecerit, congrua documenta de more
exaret eaque ad Sacram
Congregationem pro Episcopis mittat,
rite
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
244
Officiale
signata sigilloque impressa. Has Litteras sive nunc sive in posterum
ratas esse volumus, contrariis nihil obstantibus.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, die septimo decimo mensis Martii,
anno Domini millesimo nongentesimo septuagesimo quinto, Pontificatus
Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT
SEBASTIANUS Card. BAGGIO
Secretarius Status
S.
Godefridus
Congr. pro Episcopis Praefectus
Mariani,
Proton.
Apost.
Ioannes Coppa, Proton. Apost. s. n.
Loco £g Plumbi
In Secret. Status tab., n. 217992.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Venerabilis Dei famula Maria Eugenia a Iesu, Conditrix Sororum
ab
Assumptione B. M. V., Beatorum honoribus decoratur.
P A U L U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
A r c a n a verba quae discipulis suis Iesus fecit de seminis virtute,
quod (( cecidit in terram bonam et ortum fecit fructum centuplum »
(Lc. 8, 8), ad venerabilem Dei famulam Mariam Eugeniam a Iesu Milleret de B r o u referri videntur, Conditricem Instituti Sororum ab Assumptione Beatae Mariae Virginis. Ubi primum, enim, eius in animo, tamquam in fertilissimo agro, supernae veritatis et lucis semina iacta sunt,
eadem et germinaverunt uberrime et in laetos creverunt fructus. Haec
tamen Ecclesiae alumna tam demisse vitam degit, ut, quo ad graviora
et exteriora ineunda incepta incitaretur, eo magis studerei abscondita
esse c u m Christo in D e o (cfr. Gol. 3, 3) ; quae pro suo animarum quaerendarum ardore, exiguum putabat universum ipsum mundum, ad eum
Christo lucrifaciendum, eadem sibi proposuit praecipue et firmissime,
ut per adsiduum vitae silentium perque diu productas ad Augustum
Acta Pauli Pp. VI
245
altaris Sacramentum precationes, christianae puellarum educationi operam dare valeret, multiplicem et efficacem. A n n a Eugenia Milleret de
B r o u in Galliae urbe vulgo Metz nata est, anno MDCCCXVII, die x x v i
mensis Augusti et die v mensis Octobris baptizata. Parentes eius, qui
sive copiis abunde affluebant sive magna utebantur cum rei publicae
rectoribus necessitudine, catholicae fidei prorsus neglegentes erant. Haud
igitur mirum, quod nulla, nisi humana et civili educatione instituta ea
sit. Duodecim tamen cum esset annorum, ad mensam Eucharisticam ex
communi consuetudine accessit, qua occasione interiore quadam impulsione mota est, ut sese uni Deo per Iesum Christum dederet sanctaeque
Ecclesiae
utilitati omnimode consuleret.
Post puerilem
aetatem,
ea
quae gravia et aerumnosa mortalis haec vita quandoque destinat hominibus, ipsamet tulit : rerum nempe familiarium eversionem, prolapsam
patrem inter et matrem
coniugalem
consensionem,
duorum
fratrum
ipsiusque matris necopinatum obitum, atque patris a filiis discessus,
qui ad alia plerumque intentus erat. H o c satis longo tempore, parum
cum evangelica lege Annae Eugeniae vitae ratio congruit ; potiora enim
terrena habebat quam caelestia, inania potius insequebatur quam
se-
vera. At christianam propemodum neglectam fidem Lutetiae Parisiorum
superna Dei gratia invenit, atque inveniam copiosius in dies aluit, sacrorum Christi administrorum consiliis et incitamentis u s a ; quos inter
ille in primis est recensendus sacer orator idemque celeberrimus, Henricus Dominicus Lacordaire, atque Theodorus Combalot, navus quidem, at parum fortasse, in apostolice operando prudens sacerdos. Ut
primum facta est de regno Dei in hominum societatem prolatando et
stabiliendo sollicita, tam praeclarum consilium ad effectum adducere
constituit per puellarum educationem, nobilioris praesertim coetus, maximopere fore confisa, ut mulierum praecipue opera, humanis simulque
religiosis disciplinis excultarum, ad christianae familiae efformationem
et ad societatis civilis in Christo renovationem deveniretur. D u o s igitur
cum esset et viginti annos nata, suadente atque instante Theodoro Combalot, quem diximus, tribusque sibi consociatis mulieribus, Congregationi initium dedit, cuius sodales id sibi proponerent, ut se D e o sacris
nuncupatis votis manciparent, utque puellas non solum ad humanas
disciplinas, sed ad omnes etiam animi virtutes educarent optimisque
imbuerent moribus, cum Evangelii norma omnino congruentibus. Exinde
A n n a Eugenia religiosum nomen sumpsit Mariam Eugeniam a Iesu.
Inceptum opus in multas difficultates occurrit et impeditiones,
quas
firmissima in Deum fide superare illa valuit. Tantillam tamen huiusmodi
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
246
religiosarum mulierum familiam, Beatae Mariae V i r g i n i in caelum A s sumptae consecratam, Dei numine ita paulatim augeri laeta conspexit
atque magis in dies et annos eiusdem sanctimoniales multiplicari, ut
Galliae atque Europae fines Congregatio excesserit. Conditam Congregationem ab A p o s t o l i c a Sede a. MDCCCLXXXVIII ad tempus, ut dicitur, probatam, Maria Eugenia a Iesu prudenter et sapienter moderata est, ad
extremum fere usque vitae l i m e n ; ob provectae enim aetatis incomm o d a , laboris non autem amoris officium relinquere coacta fuit. Aegritudine tandem oppressa, Christo quasi confixa cruci (cf. Gal. 2, 19),
supremum diem obiit, die ix mensis Martii anno MDCCCXCVIII. Quodsi
tantae religiosae mulieris animi virtutes paucis perstringere et significare velimus, haec praecipue declaranda esse aestimamus : mira eam
erga Deum flagrasse caritate ardentique studio omnimode in Christo
fratribus
c o n s u l e r e ; in rebus adversis patientem fuisse, summe in pro-
speris providenti D e o gratam ; animo praeterea demissam, eoque magis
quo ob inceptuum numerum et gravitatem maiore admiratione afficiebatur
et l a u d e ;
morum
denique
innocentia
et
integritate
insignem.
A d e o autem eius fama sanctitatis magis magisque post piissimam mortem crevit ut de eadem ad Beatorum honores evehenda loqui coeptum
sit. Ad hoc igitur, processibus ordinariis constructis, introducta Causa
est, die x v n mensis A p r i l i s , anno MCMXL; atque, post rite institutos
apostolicos processus eosque feliciter absolutos, Ioannes X X I I I fel. rec.
proximus Decessor Noster, plane constare aestimavit de virtutibus theologalibus et cardinalibus a famula Dei Maria Eugenia a Iesu heroum
in modum cultis ; quod decreto factum est, die x x v mensis Iunii edito,
anno MCMLXI. Exercita deinde est quaestio de duobus miraculis quae,
eiusdem famulae Dei patrocinio invocato, superne ferebantur patrata.
Nos autem, precibus acceptis ut unum tantum ad eius beatificationem
sufficiens esse sineremus, die i mensis Martii, superiore anno, de peculiari miraculo ediximus a D e o patrato, intercedente Maria Eugenia a
Iesu. Ad beatificationis vero caeremonias peragendas diem statuimus,
quibus Ipsimet in Petriano templo laete praefuimus ; atque inter Missarum sollemnia, quibus ut praesideret Venerabili Fratri Nostro Francisco S. R. E. Cardinali Marty, Archiepiscopo Parisiensi, facultatem
permisimus, haec verba protulimus : « N o s , vota fratris nostri Francisci Cardinalis Marty, Archiepiscopi Parisiensis, necnon plurium aliorum fratrum in Episcopatu, multorumque Christifidelium explentes, de
Sacrae Congregationis p r o Causis Sanctorum consulto, auctoritate N o stra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabilis Serva Dei Maria
Acta Pauli Pp. VI
247
Eugenia Milleret de B r o u Beatae nomine in posterum appelletur, eiusque festum die ipsius natali decima Martii, in locis et modis iure statutis, quotannis celebrari possit ». Apostolicas has Litteras sive nunc
sive in posterum ratas esse iubemus vinique suam habere, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix mensis
Februarii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
Loco £8 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 278979.
II
Delegatio Apostolica in Antillis constituitur.
PAULUS PP. V I
Ad perpetuam rei memoriam. — Quoniam p r o universalis Patris et
Pastoris officio ea incepta inire studemus, quae ad maiorem usque catholicarum rerum consequendam utilitatem conducant, N o s votis et precibus accedendum esse putavimus Archiepiscoporum et E p i s c o p o r u m ,
qui tam naviter tamque diligenter in Antillis operantur. Ab Apostolica
enim hac Sede postulaverunt, ut iis in regionibus Delegatio Apostolica
rite constitueretur. Quapropter, re qua oportebat consideratione reputata, auditaque sententia Sacrae Congregationis p r o Gentium Evangelizatione, Delegationem Apostolicam in Antillis condimus eidemque
omnia et singula iura et privilegia deferimus, quae solent huiusmodi
Sedis Apostolicae legationibus conferri. Decernimus praeterea, ut constitutae Delegationis Apostolicae sedes in urbe vulgo Port-au-Prince
cognominata ponatur. Quae vero per has Litteras statuimus firma esse
et fore volumus, vimque suam habeant; contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x mensis Martii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
Loco £8 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 277875.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
248
CONVENTIO
INTER APOSTOLICAM SEDEM ET SARAVICAM CIVITATEM
DE SCHOLIS CATHOLICIS
ACCORDO
VERTRAG
fra la Santa Sede ed il Saarland circa le
scuole private in gestione della Chiesa
Cattolica.
zwischen dem Heiligen Stuhl und dem
Saarland über die Privatschulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche.
La Santa Sede,
Der Heilige Stuhl,
rappresentata dal suo Plenipotenziario,
Monsignore Corrado Bafile, Arcivescovo
titolare di Antiochia di Pisidia, Nunzio
Apostolico in Germania,
vertreten durch dessen Bevollmächtigten, den Herrn Apostolischen Nuntius in
Deutschland, Dr. Corrado Bafile, Titularerzbischof von Antiochien in Pisidien,
il
e
Saarland,
und
das Saarland,
rappresentato dal Signor Dr. Franz
Josef Röder, Presidente dei Ministri,
vertreten durch den Herrn Ministerpräsidenten Dr. Franz Josef Röder,
in considerazione del fatto che in campo
scolastico sono state introdotte notevoli
modifiche, che toccano le vigenti norme
concordatarie,
sind in Anbetracht der Tatsache, daß
im Bereich des Schulwesens weitgehende
Änderungen vorgenommen worden sind,
welche die geltenden konkordatären Bestimmungen berühren,
e guidati dal desiderio di mantenere e
promuovere le amichevoli relazioni esistenti tra la Chiesa Cattolica ed il Land,
und geleitet von dem Wunsch, die bestehenden freundschaftlichen Beziehungen zwischen der Katholischen Kirche
und dem Land aufrechtzuerhalten und
zu fördern,
hanno convenuto sui seguenti articoli :
über folgende Bestimmungen übereingekommen :
Articolo 1
Artikel 1
Alla Chiesa Cattolica resta garantito il
diritto di istituire scuole e di gestirle in
Der Katholischen Kirche bleibt das
Recht gewährleistet, Schulen in eigener
249
Acta Pauli Pp. VI
proprio. Queste scuole sono equiparate
in rango alle scuole pubbliche.
Trägerschaft einzurichten und zu betreiben. Diese Schulen sind den öffentlichen
Schulen im Range gleichgestellt.
Articolo 2
Artikel 2
Nell'ambito delle generali provvidenze
in favore delle scuole in gestione libera il
Saarland accorderà il suo aiuto alle
scuole in gestione della Chiesa Cattolica.
Das Saarland wird im Rahmen der allgemeinen Förderung der Schulen in
freier Trägerschaft den Schulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche seine
Hilfe angedeihen lassen.
Articolo 3
Artikel 3
Le scuole in gestione della Chiesa Cattolica, che a norma delle prescrizioni statali siano riconosciute dallo Stato e
operino su base di pubblica utilità, a
richiesta dell'ente gestore vengono favorite mediante sovvenzioni della pubblica
finanza, come pure mediante l'assegnazione di personale insegnante statale.
Schulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche, die nach Maßgabe der
staatlichen Vorschriften anerkannt sind
und auf gemeinnütziger Grundlage arbeiten, werden auf Antrag des Schulträgers durch öffentliche Finanzhilfe
sowie durch die Zuweisung staatlicher
Lehrkräfte gefördert.
Articolo 4
Artikel 4
Per le Grundschulen, Hauptschulen e
Sonderschulen (Volksschulen) in gestione della Chiesa Cattolica, il Land rimborsa l'importo delle spese di personale
e delle altre spese correnti, che viene
computato alla stregua di quello per le
scuole pubbliche. Per le altre scuole in
gestione della Chiesa Cattolica, aventi
funzione di scuola pubblica (Ersatzschulen), il Land rimborsa almeno il
novanta per cento di detto importo.
Für Grund-, Haupt- und Sonderschulen
(Volksschulen) in Trägerschaft der Katholischen Kirche ersetzt das Land den
Aufwand für die fortdauernden Personal- und Sachkosten, der sich nach dem
der öffentlichen Schulen bemißt. Für die
sonstigen Ersatzschulen in Trägerschaft
der Katholischen Kirche ersetzt das
Land mindestens 90 vom Hundert dieses
Aufwandes.
Articolo 5
Artikel 5
Sulle spese, riconosciute come sovvenzionatoli, di lavori approvati dall'Autorità scolastica per nuova costruzione,
trasformazione ed ampliamento di edifici ed impianti scolastici, come pure sulle
spese di primo arredamento, l'ente gestore riceve un contributo, che per Grund-
Zu den als zuschußfähig anerkannten
Kosten für schulaufsichtlich genehmigte
Neu-, Um- und Erweiterungsbauten von
Schulgebäuden und Schulanlagen sowie
deren Ersteinrichtung erhält der Schulträger einen Beitrag, der bei Grund-,
Haupt- und Sonderschulen (Volksschu-
250
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
schulen, Hauptschulen e Sonderschulen
(Volksschulen) ammonta all'ottanta per
cento, e per le altre scuole ammonta al
cinquanta per cento.
len) 80 vom Hundert, bei den sonstigen
Schulen 50 vom Hundert beträgt.
Articolo 6
Artikel 6
Per la frequenza di una Grundschule,
Orientierungsstufe, Hauptschule o Sonderschule in gestione della Chiesa Cattolica, che sono sovvenzionate dalla pubblica finanza, il Land rimborsa, su richiesta, all'ente gestore le spese necessarie per il trasporto degli alunni nel senso
delle prescrizioni vigenti per le scuole
pubbliche, fino all'ammontare che verrebbe corrisposto in caso di frequenza
della pubblica Grundschule, Orientierungsstufe, Hauptschule o Sonderschule
frequentata dagli alunni del luogo.
Für den Besuch einer Grundschule,
Orientierungsstufe, Haupt- oder Sonderschule in Trägerschaft der Katholischen
Kirche, für die staatliche Finanzhilfe geleistet wird, erstattet das Land dem
Schulträger auf Antrag die notwendigen
Kosten für die Beförderung der Schüler
im Sinne der für öffentliche Schulen geltenden Vorschriften bis zu dem Betrag,
der durch den Besuch der zuständigen
öffentlichen Grundschule, Orientierungsstufe, Haupt- oder Sonderschule zu gewähren wäre.
Articolo 7
Artikel 7
Agli alunni di scuole in gestione della
Chiesa Cattolica, aventi funzione di
scuola pubblica, il Land concede gratuitamente i sussidi didattici nella stessa
misura che agli alunni di corrispondenti
scuole pubbliche.
Das Land gewährt den Schülern von Ersatzschulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche in gleichem Umfang Lernmittelfreiheit wie den Schülern entsprechender öffentlicher Schulen.
Articolo 8
Artikel 8
Su richiesta dell'ente gestore la competente Autorità scolastica del Land assegna maestri statali per il servizio di
scuole in gestione della Chiesa Cattolica,
continuando a corrispondere loro il trattamento economico. L'assegnazione ha
luogo d'accordo con l'ente gestore e col
consenso dell'insegnante.
Die zuständige Schulaufsichtsbehörde
des Landes weist auf Antrag des Schulträgers den Schulen in Trägerschaft der
Katholischen Kirche staatliche Lehrer
unter Fortzahlung der Dienstbezüge zur
Dienstleistung zu. Die Zuweisung geschieht im Einvernehmen mit dem Schulträger und bedarf der Zustimmung des
Lehrers.
Articolo 9
Artikel 9
Il Land garantisce alla Chiesa l'erezione
ed il funzionamento di un Istituto per il
Das Land gewährleistet die Errichtung
und den Betrieb eines Lehrerfort- und
Acta Pauli Pp. VI
251
perfezionamento dei maestri. Tale Istituto è in linea di principio equiparato
nel rango ad analoghi Istituti statali.
Esso riceve dalla pubblica finanza una
sovvenzione in congrua misura.
-Weiterbildungswerkes
in kirchlicher
Trägerschaft. Dieses ist entsprechenden
staatlichen Einrichtungen grundsätzlich
im Range gleichgestellt. Es erhält eine
angemessene öffentliche Finanzhilfe.
Articolo 10
Artikel 10
Se in futuro sorgesse qualche divergenza
a motivo dell'interpretazione o della
pratica applicazione di queste norme, o
se in futuro nuovi criteri pedagogici
dovessero richiedere modifiche strutturali nell'ambito della scuola, la Santa
Sede ed il Saarland procederanno di
comune intesa ad una soluzione amichevole.
Sollte sich in Zukunft wegen der Auslegung oder der praktischen Anwendung
dieser Regelungen eine Meinungsverschiedenheit ergeben oder sollten in Zukunft neue pädagogische Erkenntnisse
strukturelle Änderungen auf dem Gebiet des Schulwesens erforderlich machen, so werden der Heilige Stuhl und
das Saarland in gemeinsamem Einvernehmen eine freundschaftliche Lösung
herbeiführen.
Articolo 11
Artikel 11
Il presente Accordo, i cui testi italiano
e tedesco fanno egualmente fede, dovrà
essere ratificato e gli Istrumenti della
ratifica dovranno quanto prima essere
scambiati in Saarbrücken.
Dieser Vertrag, dessen italienischer und
deutscher Text gleiche Kraft haben, soll
ratifiziert und die Ratifikationsurkunden sollen möglichst bald in Saarbrücken
ausgetauscht werden.
Esso entrerà in vigore il giorno dello
scambio di detti Istrumenti.
Er tritt mit dem Tage des Austausches
in Kraft.
In fede di che il presente Accordo è
stato sottoscritto in doppio originale.
Zu Urkund dessen ist dieser Vertrag in
doppelter Urschrift unterzeichnet worden.
Bonn - Bad Godesberg, 21 febbraio 1975
Bonn - Bad Godesberg, 21. Februar 1975
CORRADO BAPILB
D R . FRANZ JOSEF RÖDER
Nunzio Apostolico
Ministerpräsident
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
252
PROTOCOLLO A D D I Z I O N A L E
ZUSATZPROTOKOLL
Nell'atto di sottoscrivere l'Accordo oggi
concluso fra la Santa Sede ed il Saarland, sono state fatte le seguenti concordi dichiarazioni che costituiscono parte integrante dell'Accordo stesso :
Bei der Unterzeichnung des am heutigen
Tage geschlossenen Vertrages zwischen
dem Heiligen Stuhl und dem Saarland
sind folgende übereinstimmende Erklärungen abgegeben worden, die einen integrierenden Bestandteil des Vertrages
bilden :
Circa l'articolo 1 :
Zu Artikel 1:
Le scuole in gestione della Chiesa Cattolica, nello stabilire il regolamento per la
frequenza, sono autorizzate a tener
conto del proprio specifico fine formativo ed educativo.
Schulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche sind berechtigt, den Besuch
der Schule unter Berücksichtigung ihres
besonderen Bildungs- und Erziehungsziels zu regeln.
Circa l'articolo 2 :
Zu Artikel 2 :
Il concetto « scuole in gestione della
Chiesa Cattolica », adibito nell'articolo 2, comprende le scuole gestite da
organizzazioni ecclesiastiche o da associazioni cattoliche, canonicamente riconosciute come enti gestori di scuole.
Der in Artikel 2 verwendete Begriff
»Schulen in Trägerschaft der Katholischen Kirche« umfaßt die Schulen, die
von kirchlichen Organisationen oder
katholischen Vereinigungen getragen
werden, die kirchenrechtlich als Schulträger anerkannt werden.
Circa l'articolo 3 :
Zu Artikel 3:
Ad una scuola autorizzata come Ersatzschule , la quale dia garanzia di soddisfare in modo stabile alle esigenze imposte alle corrispondenti scuole pubbliche, deve esser concessa, dietro richiesta dell'ente gestore, la qualifica di
Ersatzschule riconosciuta dallo Stato.
Einer staatlich genehmigten Ersatzschule, die die Gewähr bietet, daß sie
dauernd die an entsprechende öffentliche
Schulen gestellten Anforderungen erfüllt, ist auf Antrag des Schulträgers
die Eigenschaft einer staatlich anerkannten Ersatzschule zu verleihen.
Le sovvenzioni da parte della pubblica
finanza per Grundschulen, Hauptschulen
e Sonderschulen ('Volksschulen) vengono
concesse, su richiesta, sin dal momento
della autorizzazione statale.
Die öffentliche Finanzhilfe für Grund-,
Haupt- und Sonderschulen (Volksschulen) wird auf Antrag schon vom Zeitpunkt der staatlichen Genehmigung an
gewährt.
Circa l'articolo 4 :
Zu Artikel 4:
Le spese correnti di personale comprendono il trattamento economico per il
Die fortdauernden Personalkosten umfassen die aktiven Bezüge sowie die AI-
Acta Pauli Pp. VI
253
servizio attivo come pure la previdenza
per la vecchiaia e per i superstiti a favore del personale addetto all'insegnamento e all'amministrazione. Per persone che esercitano l'insegnamento nella
loro qualità di religiosi, il computo di
dette spese viene eseguito sulla base del
trattamento economico medio.
ters- und Hinterbliebenenversorgung des
Personals im Lehr- und Verwaltungs
bereich. Sie werden bei Personen, die als
Ordensangehörige den Lehrberuf ausüben, nach Durchschnittsbezügen berechnet.
Circa l'articolo 5 :
Zu Artikel 5 :
Nell'ordine di urgenza i progetti di
costruzioni non vengono posposti ad
analoghi piani per scuole pubbliche.
In ihrer Dringlichkeit stehen die Baumaßnahmen nicht hinter entsprechenden
Vorhaben für öffentliche Schulen zurück.
Se nel territorio assegnato agli enti gestori di pubbliche Grundschulen, Haupt schulen o Sonderschulen (Volksschulen)
viene eretta una Grundschule Hauptschule o Sonderschule in gestione della
Chiesa Cattolica, il Land garantirà che,
su richiesta dell'ente gestore, i locali scolastici resi liberi in conseguenza della
istituzione della scuola in gestione della
Chiesa Cattolica siano messi a disposizione di questa dietro conveniente indennizzo.
Wird im Gebiet von Trägern öffentlicher
Grund-, Haupt- oder Sonderschulen
(Volksschulen) eine Grund-, Hauptoder Sonderschule in Trägerschaft der
Katholischen Kirche errichtet, so wird
das Land gewährleisten, daß auf Verlangen des Schulträgers der durch die
Errichtung der Schule in Trägerschaft
der Katholischen Kirche freigewordene
Schulraum gegen angemessene Kostenerstattung bereitgestellt wird.
L'ente gestore della scuola dovrà impiegare detti locali scolastici della scuola
pubblica, se ciò risulti per lui accettabile.
Der Schulträger soll den freigewordenen
Schulraum der öffentlichen Schule nutzen, wenn dies für ihn zumutbar ist.
La messa a disposizione e l'impiego del
locale reso libero dovranno aver luogo,
se ciò giovi ad un ordinato funzionamento della scuola in gestione della
Chiesa Cattolica e se il funzionamento
della scuola pubblica, che continui ad
esistere, non ne riceva danno.
Bereitstellung und Nutzung des freigewordenen Schulraumes sollen erfolgen,
wenn sie dem ordnungsgemäßen Betrieb
der Schule in Trägerschaft der Katholischen Kirche dienen und der Betrieb der
verbleibenden öffentlichen Schule nicht
beeinträchtigt wird.
Circa l'articolo 8 :
Zu Artikel 8:
I maestri statali vengono assegnati in
numero non superiore a quello che in
media è a disposizione per il complesso
Staatliche Lehrer werden höchstens in
einer Anzahl zugewiesen, wie sie zur
Deckung des Unterrichtssolls einer ver-
}
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
254
di ore d'insegnamento normalmente previsto in una paragonabile scuola pubblica.
gleichbaren öffentlichen Schule durchschnittlich zur Verfügung steht.
L'ente gestore può richiedere che l'assegnazione venga revocata, se il maestro
non si trova più in armonia con il particolare fine formativo ed educativo della
scuola.
Der Schulträger kann verlangen, daß
die Zuweisung wieder aufgehoben wird,
wenn der Lehrer mit dem besonderen
Erziehungs- und Bildungsziel der Schule
nicht mehr übereinstimmt.
Bonn - Bad Godesberg, 21 febbraio 1975
Bonn - Bad Godesberg, 21. Februar 1975
CORRADO BAPILE
D R . FRANZ JOSEF RÖDER
Nunzio Apostolico
Ministerpräsident
Conventione inter Apostolicam Sedem et Saravicam
Civitatem rata
habita, die XV mensis aprilis anno MCMLXXV Ratihabitionis Instrumenta accepta et reddita mutuo fuerunt. Exinde, i. e. a die XV mensis
aprilis anno MCMLXXV, huiusmodi Conventio inter Apostolicam Sedem
et Saravicam Civitatem icta vigere coepit, ad normam articuli 11 eiusdem Pactionis.
Acta Pauli Pp. VI
255
EPISTULA
Ad E.mum P. D. Antonium S. R. E. Cardinalem Caggiano, Bonaërensem
Archiepiscopum, moderatione illius archidioecesis se abdicantem, ac simul
munera Vicarii Castrensis et Ordinarii catholicorum ritus orientalis, qui
Ordinario ritus proprii carent, deponentem.
Redditae sunt Nobis litterae, abs te datae die xv mensis Augusti
proxime elapsi, quibus Nos rogasti, ut tibi liceret titulum abdicare
Archiepiscopi Bonaërensis, ac simul munera deponere V i c a r i i Castrensis et Ordinarii catholicorum ritus orientalis, qui, Ordinario ritus proprii carentes, in Republica ista domicilium habent.
Consilio tuo libenti sane animo satisfacimus, causas probantes quae
te ad illud capiendum permoverunt, nempe obsequium erga Concilii
Oecumenici Vaticani II et Apostolicae Sedis optata, atque animi sollicitudinem quae te in timorem inducit — ut Nobis ipse significasti —
ne ob provectam aetatem sacerdotibus tuis ac christiano populo iam
valeas, sicut oportet, deservire.
Ad rem quod attinet, nunc Nobis pergratum est in memoriam revocare te iam a die i mensis Septembris, anno MCMLXVI, ab episcopali
munere exercendo abdicationem postulavisse, eo quidem proposito, ut
sine mora obtemperares monitis Litterarum Apostolicarum
« Eccle-
siae Sanctae », quae paucos ante dies editae erant.
Nobis visum non est statim plene annuere postulationi, quam tunc,
exemplum egregium praebens, ad Nos detulisti; eandem vero nunc
ratam habemus et confirmamus ob rationes, quibus compulsus tuum
consilium patefecisti, id fore omnino confisi, ut amoris fidelitatisque
testimonium a te prolatum, nec non consociata tua cum Apostolica
Sede voluntas salutarem vim habere pergant apud omnem populum Dei,
ac praesertim apud istius Nationis sacerdotes.
Admiratione gratoque animo erga te affecti, facere non possumus
quin mentem convertamus Nostram ad
omnia,
quae per diuturnum
tempus sacerdotalis vitae tuae fuique episcopalis muneris egregie gessisti, semper corde et opere c u m universalis Ecclesiae Pastore arcte
coniunctus in communi obeundo officio procurandae animabus salutis.
A p o s t o l i c a autem Benedictio, quam a Nobis petivisti Nosque effusa
caritate tibi impertimus, copiam caelestium gratiarum afferat tibi, Ve-
Acta Apostolicae Sedis -
256
Commentarium Officiale
nerabilis Frater Noster, ac tuo in episcopali munere Successori, itemque
archidioecesi Bonaerensi cunctaeque Nobis carissimae Argentinae Nationi.
E x Aedibus Vaticanis, die x x mensis Octobris, anno MCMLXXIII,
Pontificatus Nostri undecimo.
PAULUS PP. VI
NUNTII GRATULATOMI
I
Ad E.mum P. D. Iosephum Clementem S. R. E. Cardinalem Maurer,
Sucrensem Archiepiscopum, quinque condentem lustra a suscepta ordinatione episcopali.
Tanta est sacerdotii dignitas, tam praestans est episcopalis muneris
celsitudo, ut super utroque inenarrabili huiusmodi dono Christo, Regi
regum et aeterno Pontifici, numquam satis reddantur gratiae. H o c tibi,
Venerabilis Frater Noster, continget, cum hoc anno sueto religiosiore
mentis obsequio recoles anniversariam memoriam diei, quo unctus fuisti
a D e o oleo laetitiae prae consortibus tuis,
1
consecratus Episcopus et
paulo post etiam ad sacrum presbyteratum ascensum commemorabis.
Decora eiusdem diei circumfusus luce, tu, altari Domini astans, id
postulasti, id enixe orasti, ut Congregationis S S . Redemptoris sodalis,
sublimioribus in Ecclesia mancipandus muneribus, spiritu afflatuque
Legiferi Patris tui militiae Christi servires.
Praepositi tenax,
dives
fide, spe fultus, qua ad ardua quoque sustinenda quieto tenore animi
semper moveris, in dilecta Bolivia pastorali ministerio te tuaque pius,
integer, navus devovisti. Primum Antistes Auxiliaris sacri Praesulis
Pacensis in Bolivia, dein per quinque fere lustra Sucrensis Ecclesiae ad
laboriosa gubernacula sedens, de catholici nominis incremento insigniter
meritus e s ; atque hac quoque de causa Purpuratorum Patrum decore
a Nobis iure honestatus es.
L o n g u m est enumerare campum finesque, ubi indefessa tua sudavit
navitas. Tuae laudis praeconio in primis sit quod complures aedes
sacras a solo excitasti, quod sacrorum alumnis, tuo gaudio et corona,
curas habuisti adsiduas, quod magnificum Seminarium maius condidisti et studiorum Universitatis Bolivianae praecipuus auctor fuisti;
quod ad christianae humanitatis cultum, ad religiosam iuvenum insti1
Cfr. Ps. 44, 8.
Acta Pauli Pp. VI
257
tutionem, ad rem socialem studia diligentiae plena contulisti. Miseria
et inopia pressis providus adesse soles, sicut angelus loquens Zachariae
2
prophetae verba bona, verba consolatoria. In rutilantiore lumine quoque
ponendum est te, episcopalis Bolivianae Conferentiae Praesidem, rerum
usu, sagaci consilio, concordiae suasu, ecclesiasticae disciplinae compaginem et in primis cum Petri Sede arctam coniunctionem provehere,
firmare.
Perge igitur in reliquum esse in templo Dei firma c o l u m n a ; depositum fidei a noxis erroribus indemne serva, chrismate veritatis exornatus, quo Episcoporum ordo praepollet, fac semper inseras nova veteribus oculata prudentia, ut genuina natura paradisi arboris, quae est
integra catholica fides, sano auctu crescat et ad congruentem ei exitum
adducatur,
qualem S.
Irenaeus celso eloquio enuntiat :
vivens h o m o , vita autem hominis visio Dei )).
Haec
denique,
votis oramus,
quae
auspice
tibi,
Venerabilis
Virgine
Maria,
« gloria Dei
3
Frater
matre
Noster, flagrantibus
Ecclesiae,
Apostolica
Benedictio confirmet.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x v i mensis Martii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
II
Ad E.mum P. D. Gabrielem Mariam S. R. E. Cardinalem Garrone, Sacrae
Congregationis pro Institutione Catholica Praefectum, quinquagesimo exacto anno ex quo sacerdotio est auctus.
Adsumus tibi, Venerabilis Frater Noster
et
pro
spectata Nostra
erga temet benevolentia vehementer quidem iam nunc gratulamur vitae
tuae memorandum prorsus eventum. Optabilis enim mox tibi illucescet
anniversarius dies quinquagesimus, ex quo Christi sacerdos divino consilio creatus es in perpetuum et ipsius Evangelii Ecclesiaeque publicus
minister constitutus ad procurandam animarum salutem ac munia sacra
varie pro Christiano nomine explenda. Quamvis omnem plenitudinem
interea assecutus sis eiusdem presbyteratus ordinis atque Patris Cardinalis dignitatem insuper adeptus, laeti tamen novimus Nos quanta pietate et religione, quo amore et adfectu celebrare consueveris ac venerari
sacerdotii huius tui exordia.
2
Cfr. Zach. 1, 13.
3
Adv. Haer. IV. 20.
17 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
258
Quapropter per hasce Litteras Nostras tecum veluti praesentes cupimus eximium istud communicare gaudium, quod tibi sine dubio adferet
fortunata haec memoria ordinationis tuae sacerdotalis atque iucunda
pariter recordatio multiplicium rerum in vinea Domini a te ipso fideli
nimirum Ecclesiae presbytero gestarum. Tametsi necesse non esse arbitramur singula percurrere merita tua uti Coadiutoris et Archiepiscopi
Tolosani, ac deinde uti Praefecti Sacrae Congregationis pro Institutione
Catholica, c u m omnibus illa pridem innotuerint neque candidum sacerdotii ipsius tui splendorem longiore mentione offundere debeant, iuvat
tamen Nos in praesentia contemplari et h o c praecipue tempore dilaudare
studium istud tuum proprie vereque sacerdotale, quo in primis educationem renovationem actionem Catholicam Tolosae indefessus provexisti inter maiores etiam incuriosorum animorum difficultates, et quo
crebrius
dilectum
gregem
sollertiae tuae creditum
invisisti
eiusque
causa passim nova templa excitanda curasti. Placet aequabiliter Nobis
diutius considerare, quanta sacerdotali alacritate ad gravissimas Concilii Vaticani Secundi deliberationes incubueris quantaque simili fidelitate adhuc minime desiveris sapientes eiusdem constitutiones de sacerdotum conformatione et omnium christifidelium instructione ad effectum
felicem deducere. Demum illud etiam in sacerdotii tui laude ponendum
est, quod etsi multiplicis navitatis onere gravatus, haud paucos conscripsisti libros religionis causae perutiles. Has itaque libenter commemoramus laudes praestantiores presbyteralis operositatis tuae.
Quomodocumque autem faustissimum mensis A p r i l i s undecimum
transiges diem, D e o certissime ex cordis tui sacrario tacitas referes
grates de adfluentia atque excellentia donorum quae tibi sacerdoti providus reservavit ; et N o s utique tecum precando D o m i n u m ac laudando
coniungemur, qui ex te presbytero tot beneficia in Populi Sui communitatem derivavit. A c c i p i t o ergo, Venerabilis Frater Noster, gratulanti s animi Nostri testificationem hanc et mentis simul significationem
valde exoptantis ut, ipso opitulante Summo Sacerdote Christo Iesu,
ministerio sacro tam prospere diu posthac valeas perfungi quam antehac
feceris; cuius rei causa Apostolicam Nostram Benedictionem munerum
supernorum conciliatricem tibi amantissime profecto elargimur.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x x mensis Martii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp. VI
259
III
Ad E.mum P. D. Antonium S. R. E. Cardinalem Samorè, Episcopum
suburbicariae Sedis titulo Sabinensis et Mandelensis nec non Sanctae
Romanae Ecclesiae Bibliothecarium ac Tabularium, diem anniversarium
vicesimum quintum explentem, ex quo episcopalem ordinationem suscepit.
Die XVI huius mensis A p r i l i s , laete spirante vere, diem vitae tuae
sollemnissimum ac faustissimum, Venerabilis Frater Noster, celebratos,
cum annus x x v tibi abeat a suscepto Episcopatu. Quod si consueverunt
homines albo signare lapillo diem illum, quo lucem hanc adspexere,
aequiore sane causa illum tu recoles, quo, iam D e o carus per sacerdotalis officii sacramentum, cum Apostolorum successoribus Episcopus
annumeratus es. Quorum profecto tunc, cum amplissima dignitas in te
Auxit, tum etiam auctoritas : quae enim de eorum dignitate sacra pagina
docet : « Et fecit ut essent duodecim cum illo
quos dixit (( amicos » ,
2
3
atque de auctoritate : (( Sicut misit me Pater, et ego mitto vos » , iure
merito in te cadunt, qui illis in utramque succedis.
Est ergo, Venerabilis Frater Noster, cur summo Deo gratias agas
quam plurimas, et Nos tecum, atque vehementer gaudeas, in quem dona
tanta scilicet cumulata sunt, ut (( cum principibus populi sui »
4
collo-
catus sedeas.
Adsunt autem et aliae festivi gaudii causae, quas placet tum breviter percensere, tum etiam efferre, cum et Nos, ad sententiam beati
Gregorii Magni, iam honore afficiamur, cum Fratribus Nostris Episcopis
5
honor debitus non negatur ; eo magis quod ingenii atque animi tui laudes longa ac prope familiari consuetudine experti perspectas habemus :
laudes, dicimus, sacerdotalium tuarum virtutum, praecipue vero egregiae pietatis, prudentiae tum divinarum tum humanarum rerum, studii
tui singularis gloriae Dei procurandae, benignitatis erga proximos ;
praeterea diuturnae operae, quam summa semper et cura, et deditione,
et amore ñdelitateque erga Christi V i c a r i u m in variis
gravibusque
muneribus obeundis Apostolicae Sedi navasti, primum scilicet, ut prae-
' Me. 3, 14.
2
Io. 15. 15.
3
Io. 20, 21; cfr. Me. 16, 15; Io. 20, 23.
4
Ps. 112, 8.
5
Cfr. Ad Eulog. 8, 30; PL 11, 933.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
260
cipua attinganms, partes agens A p o s t o l i c i Nuntii in Columbia, deinde
Viri a Secretis Sacrae Congregationis Negotiis Extraordinariis Ecclesiae explicandis, sicut tunc temporis appellabatur, deinde vero Praesidis Pontificiae Commissionis p r o America Latina, tum Praefecti Sacrae
Congregationis de disciplina Sacramentorum, extremum S. E. E. Bibliothecarii atque Tabularli, quo in munere nunc versans.
Bene igitur tibi, Venerabilis Frater Noster, illud Pauli A p o s t o l i
aptatur : « Bonum certamen certavi » .
6
Ceterum data Purpura Patrum
Cardinalium tum est meritorum tuorum indicium, tum etiam benevolentiae Nostrae signum haud incertum.
Nunc autem Litteris Nostris finem imponentes, quamquam currentem stimulare videamur, facere non possumus, quin te ad omnimodam
sanctitatem hortemur, secundum divina Evangelii iussa,
7
omnia simul
fausta, prospera, felicia ominantes.
Ultimum te, Venerabilis Frater Noster, A p o s t o l i c a Benedictio roboret
atque ad maiora instauret; quam tibi amanter; impertimus, et tuis, et
iis qui tecum onus cotidianum subeunt, omnibusque quos amas.
Ex Aedibus Vaticanis, die v mensis Aprilis, anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
IV
Ad E.mum P. D. Ermenegildus S. R. E. Cardinalem Florit, Florentinum
Archiepiscopum, decem condentem lustra ex quo ad sacri presbyteratus
gradum evectus est.
Cum tantus catholico sacerdotio insit splendor tantaque dignitas,
ut inter maxima D e i dona recenseatur, m o x habebis profecto cur de
huiusmodi beneficio tibi divinitus collato efïusiores Ipsi gratias persolvas : festus enim appropinquat dies, qui reducet quinquagesimam anniversariam memoriam sacerdotii tui.
Benevolentiae affectus, quo Venerabiles in episcopatu Fratres complectimur eorumque fausta tristia participamus,
sane poscit, ut tibi
huiusmodi natalem celebranti adsimus bene ominantibus votis, quibus
6
Cfr. 2 Tim. 4, 7.
7
Cfr. Mt. 5, 48.
Acta Pauli Pp. "VI
261
a fonte et principio bonorum, unde omne donum perfectum descendit,
1
quaecumque sunt salutaria, consolatoria, laetabilia impetremus.
H a e c memoranda vitae et operae tuae adepta meta procul dubio
sponte animum compellit tuum ad recogitandum diuturnum hoc spatium
sacri ministerii, cui quidem fideliter adimplendo numquam desiisti sacerdotalium virtutum exemplo,
sanae doctrinae copia
animarumque
sollicitudine sedulam dare operam in perfunctione gravium munerum,
quae hoc tempore tibi sunt concredita : primum nempe in Nostra Lateranensi Studiorum Universitate,
ubi plures annos
Sacras
Scripturas
tradidisti, ac deinde in Ínclita Florentina sede, in qua anno MCMLIV
Antistes Coadiutor assignatus desideratissimo Card. Eliae Dalla Costa,
post eius mortem sacer Pastor eiusdem Archidioecesis constitutus es et
in Patrum Cardinalium collegium adlectus.
Haud ignoramus, Venerabilis Frater Noster, difficultates non exiguas nec paucas, quae tam onerosam hodie reddunt pastoralis muneris
sarcinam, ac probe novimus quantopere ipse sis annisus ut novis huius
temporis postulationibus auctisque fidelium necessitatibus aptior sacri
ministerii ratio responderet. P r o hisce laboribus in Ecclesiae bonum
exanclatis paterno erga te animo affecti, Nos hac data opportunitate
libenter Christum Dominum deprecamur, ut qui suo te praeveniens
amore ad sacerdotium vocavit, idem in quinquagesima spiritualis huius
eventus memoria vehementer excitet gratiam, quam olim per sacrarum
2
manuum impositionem accepisti, novum addat vigorem dignaque tibi
solacia tribuat, adeo ut in arduum sacri ministerii munus incumbere
valeas
aucto fidei ardore
atque ea
semper
impulsus
caritate,
(( omnia suffert, omnia credit, omnia sperat, omnia sustinet » .
Haec habuimus,
quae ad te, Venerabilis
Frater
quae
3
Noster, amanter
scriberemus. Tibi, demum, Clero gregique tuo universo Apostolicam
Benedictionem, caelestium pignus donorum, volentes impertimus.
Ex Aedibus Vaticanis, die x mensis Aprilis, anno MCMLXXV, Pon
tificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
1
Cfr.
2
Cfr. 2 Tim. 1, 6.
3
Cfr.
Iac. l, 17.
1 Cor. 13, 7.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
262
ALLOCUTIONES
I
Praesidentibus Commissionum Conferentiarum Episcopalium pro Missionibus. *
Venerati e amatissimi Fratelli,
Vi accogliamo ben volentieri nella giornata conclusiva della riunione
che avete tenuto a R o m a , organizzata dalla nostra diletta Congregazione per l'Evangelizzazione dei P o p o l i ; e vi diciamo il nostro pieno
compiacimento per quest'incontro. Più di un titolo vi raccomanda alla
nostra attenzione,
alla nostra
stima,
alla nostra benevolenza,
oltre
quello dell'Episcopato che ci fa partecipi della grazia e del dono di
Cristo Sommo Pastore e Maestro e Sacerdote : siete infatti, ciascuno, in
qualità di Presidenti delle Commissioni Episcopali per le Missioni
presso le Conferenze Episcopali di tutto il mondo, i primi responsabili,
gli esperti qualificati dell'attività missionaria nella Chiesa, c o l o r o a cui
spetta, al livello più alto, promuovere, sensibilizzare, stimolare l'ansia
apostolica nelle rispettive Nazioni, nella novella primavera missionaria
che spira dappertutto nel mondo, infondendo energie e speranze nuove.
Sappiamo quali pensieri vi occupino e quali ansie vi preoccupino, in
questo che è l'impegno per eccellenza della Chiesa per espresso incarico
di Cristo — (( andate in tutto il mondo e predicate il Vangelo a ogni
creatura »
1
— ma che, in pari tempo, è anche il segno distintivo, il
parametro, il banco di prova della vitalità spirituale e apostolica di
ogni singola diocesi.
V o r r e m m o aver maggior tempo a nostra disposizione per soffermarci
più a lungo con ognuno di voi, e sentire dalla vostra voce gli esperimenti, le iniziative, le opere che vengono sostenute nelle vostre rispettive Nazioni e Regioni sul piano dell'animazione missionaria. Ma certo
non mancherà di informarci compiutamente lo zelantissimo Cardinale
Agnelo Rossi, Prefetto di (( Propaganda F i d e ». A voi vorremmo brevemente confidare le nostre consegne ed esprimere il nostro compiacimento per la presenza a questo convegno, i cui temi, senza dubbio,
saranno fecondi di sviluppo ulteriore per l'azione che vi attende : una
* Die 11 mensis aprilis a. 1975.
1
Mt. 16, 15.
Acta Pauli Pp. VI
263
azione da programmare con la sapienza e la preveggenza che merita un
compito assolutamente prioritario.
Ci fa piacere specialmente che abbiate studiato a f o n d o , tra l'altro,
il tema dell'evangelizzazione sotto l'aspetto teologico e spirituale. Esso
costituisce la spina dorsale dell'azione ecclesiale; e soprattutto c o l recente Sinodo dei Vescovi, in cui è stato considerato nelle sue varie implicazioni, esso ha ricevuto una nuova spinta nella considerazione della
Chiesa universale e delle Chiese locali, venendo riproposto in tutta la
sua urgenza questo che è il problema-base, la conditio sine qua non
della esistenza stessa della Chiesa, fondata da Cristo per la diffusione
della lieta novella della salvezza. (( Fine proprio dell'attività missionaria — infatti ha detto il Concilio Vaticano II — è la evangelizzazione
e l'impianto della Chiesa in quei popoli e gruppi, in cui ancora non ha
messo radici ... Il mezzo principale di questo impianto è la predicazione
del Vangelo di Gesù Cristo, per il cui annunzio il Signore inviò nel
mondo intero i suoi discepoli, affinché gli uomini, rinati mediante la
Parola di D i o , siano col Battesimo aggregati alla Chiesa, che, in quanto
corpo del V e r b o incarnato, riceve nutrimento e vita dalla parola di D i o
2
e dal pane eucaristico )). L'evangelizzazione è dunque il punto focale,
verso cui deve convergere continuamente l'opera dell'intera comunità
ecclesiale. Noi facciamo voti che la considerazione del problema sia
feconda di applicazioni per il compito primario e insostituibile dell'annuncio del Vangelo nelle singole Nazioni, anche in quelle di antica cristianità, ove il problema di attualizzare il Vangelo e di farlo giungere
nelle forme consone alle varie categorie di persone diventa sempre più
grave : come è annunciato il Vangelo ai poveri? ai bambini? alla gioventù? ai lavoratori? ai professionisti, nella vasta gamma delle loro
esigenze spirituali? È necessario un ampio e severo esame di coscienza.
E là dove l'azione missionaria specifica è ben organizzata, un riflusso
benefico di indicazioni e di iniziative non può non riversarsi a vantaggio
della catechesi ai diversi livelli, per sostenere la fiamma che deve bruciare nel cuore di ogni vero sacerdote.
Così ci fa piacere che abbiate considerato il tema della cooperazione
missionaria, che oggi ha bisogno e di stimolo e di coordinamento, perché tante ricche energie e idee non vadano disperse ; né vogliamo lasciare
senza una lode speciale l'attenzione che dedicate alle Pontificie Opere
Missionarie — e per le quali si sta studiando un nuovo progetto di
2
Decr. de activ. mission. Ecclesiae Ad gentes divinitus, n. 6.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
264
statuti — le quali sono come il polmone benefico che dà ossigeno a
tutto il vasto organismo delle opere missionarie, che vivono nel m o n d o ,
in condizioni, spesso di estremo bisogno.
D i o vi ricompensi, Fratelli carissimi, per tutto quanto fate nel suo
Nome : del resto, è Lui stesso che ha promesso, per mezzo del F i g l i o suo,
la mercede dell'apostolo a chi si prodiga per sostenere l'apostolo e il
3
profeta. Siate perciò fiamme che ardono, fiaccole che brillano affinché
nelle vostre nazioni sia sempre di più ascoltato e seguito l'impulso dello
Spirito Santo, che infonde « nel cuore dei fedeli quello spirito missio4
nario, da cui era stato spinto Gesù stesso » , e così l'ideale missionario
dia risultati sempre maggiori, in vocazioni, in personale, in generosità
per le iniziative di evangelizzazione e per le opere sociali e di beneficien za. E specialmente la « scientia Crucis », negli scacchi apparenti,
negli ostacoli, nelle difficoltà, come nella preziosa collaborazione dei
malati e dei sofferenti, opportunamente sensibilizzati, vi sia sempre maestra di vita e speranza di Redenzione!
Sia pegno di questi voti la nostra Benedizione Apostolica, che di
gran cuore impartiamo a voi e a tutte le dilette Nazioni che oggi rappresentate davanti ai nostri occhi, qui al centro della Chiesa.
II
Membris Commissionis a studiis de muneribus mulieris in Societate et
in Ecclesia itemque Membris Consilii praepositi anno internationali « de
muliere » celebrando. *
Soyez les bienvenues, chères Filles, et avec vous, tous ceux qui
composent ce Comité pour l'Année Internationale de la Femme ou qui,
dans votre Commission, représentent les Dicastères du Saint-Siège ou
d'autres
organismes internationaux.
Le 17 novembre 1973, nous avions défini la tâche confiée à la Commission d'étude sur le rôle de la Femme dans la Société et dans l'Eglise :
au plan de la documentation et de la réflexion, au plan de l'étude pour
la promotion effective de la dignité et de la responsabilité des femmes.
Ces buts vous sont certainement présents à l'esprit. Cette œuvre de
3
Cfr. Mt. 10, 41-42; Me. 9, 41.
4
Decr. de activ. mission. Ecclesiae Ad gentes divinitus, n. 4.
* Die 18 mensis aprilis a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
265
promotion demande nne maturation progressive, qui ne brûle pas les
étapes. H s'agit en effet de discerner avec sagesse. Les questions sont
délicates; parler d'égalisation des droits ne résoud pas le problème, qui
est beaucoup plus profond : il faut viser une complémentarité effective,
afin que les hommes et les femmes apportent leurs richesses et leur
dynamisme propres à la construction d'un monde, non pas nivelé et
uniforme, mais harmonieux et unifié, selon le dessein du Créateur, ou,
pour reprendre les termes de l'Année Sainte, renouvelé et réconcilié.
Par ailleurs, il faut agir à bon escient, non pas échafauder des programmes utopiques, conçus au sommet par une élite et pour une élite,
mais correspondre aux vrais besoins du peuple, pour faire cheminer
celui-ci ensemble, à travers des étapes opportunes et réalistes. Il y a
tant à faire en ce domaine ! Faut-il mentionner qu'il y a encore des millions de femmes qui ne jouissent pas des droits essentiels ni des égards
élémentaires?
La mise en route du travail de la Commission d'étude a coïncidé très
heureusement avec la préparation dans le monde de l'Année Internationale de la Femme, proclamée par les Nations Unies pour cette année 1975.
Et nous avons déjà dit le 6 novembre dernier combien l'Eglise se
sentait solidaire des buts assignés à cette Année Internationale de la
Femme. Le Saint-Siège est heureux d'accueillir l'invitation qui lui est
faite par l'Organisation des Nations Unies d ' y collaborer à son niveau,
mais c'est toute l'Eglise qui est concernée ; c'est dans les communautés
locales qu'il faut susciter une révision de vie sur la façon dont sont
respectés et promus les droits et les devoirs respectifs de l'homme et de
la femme, et sur la participation des femmes à la vie sociale d'une part,
à la vie et à la mission de l'Eglise d'autre part.
Parlons d'abord de ce dernier secteur, bien qu'il ne faille pas y
limiter votre ambition. L'un ne va pas sans l'autre. Le Concile Vatican II a rappelé solennellement le droit et le devoir qu'ont tous les
baptisés, hommes et femmes, de prendre part, comme membres responsables du Peuple de Dieu, à la mission de l'Eglise, et il a précisé en
outre : « Comme de nos jours les femmes ont une part de plus en plus
active dans toute la vie de la société, il est très important que grandisse
aussi
leur
participation
dans
les divers
secteurs
de
l'Eglise )).*
1
Decr.
de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem,
n.
9.
l'apostolat
de
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
266
Beaucoup de groupes cherchent aujourd'hui l'inspiration de ce renouveau dans la Parole de Dieu. Comment ne pas s'en réjouir, tant
qu'elle est interprétée avec rectitude, sans passion, dans la tradition
vivante de l'Eglise? On se plaît à relever l'exemple de Jésus : la nouveauté — l'audace même par rapport aux mœurs de son temps — de son
comportement vis-à-vis des femmes. Si les femmes ne reçoivent pas
l'appel à l'apostolat des Douze et donc aux ministères ordonnés, elles
sont cependant conviés à suivre le Christ c o m m e disciples et collaboratrices. Les femmes qui avaient accompagné Jésus depuis la Galilée sont
2
présentes à la Croix ; elles observent l'ensevelissement de Jésus et sont
3
de nouveau là au matin de la résurrection. On peut dire avec raison :
si le témoignage des apôtres fonde l'Eglise, le témoignage des femmes
contribue grandement à nourrir la foi des communautés chrétiennes.
Nous ne pouvons pas changer le comportement de Notre-Seigneur
ni son appel aux femmes; mais nous devons reconnaître et promouvoir
le rôle des femmes dans la mission d'évangélisation et dans la vie de la
communauté chrétienne. Ce ne sera pas une nouveauté dans l ' E g l i s e ;
on en trouve des traces même dans les communautés primitives; et ensuite dans beaucoup de pages de l'histoire de l'Eglise à travers les
siècles, sous différents modes. Mais aujourd'hui une plus nette avancée
se dessine.
Effectivement, depuis plusieurs décennies, très nombreuses sont les
communautés chrétiennes qui bénéficient de l'engagement apostolique
des femmes, tout spécialement dans le domaine capital de la pastorale
familiale. Actuellement, certaines femmes sont même appelées à participer aux instances de réflexion pastorale, soit au niveau des diocèses,
soit à l'échelon des paroisses et des doyennés. Il va de soi que ces
nouvelles expériences ont besoin de mûrir. Le Siège Apostolique a luimême appelé, vous le savez, quelques femmes particulièrement qualifiées
à prendre place dans certains de ses organismes de travail.
Ce qui urge le plus, présentement, c'est, de toute évidence, l'immense travail d'éveil et de promotion féminine, à la base, dans la société
civile tout autant que dans l'Eglise. C'est la tâche que nous avons nousmême fortement soulignée, dans le discours adressé aux juristes italiens, le 7 décembre dernier : travailler partout à faire découvrir, respecter, protéger les droits et les prérogatives de toute femme, dans sa
2
Le. 23, 49.
3
Le. 24, 1-10.
Acta Pauli Pp. VI
267
vie célibataire, conjugale, éducative, professionnelle, civique, sociale>
religieuse.
Mais l'Année Internationale ne vise pas seulement à obtenir pour la
femme l'égalité des droits ; elle vise aussi à assurer la pleine intégration
des femmes dans l'effort global de développement et leur contribution
croissante au renforcement de la paix entre les hommes, entre les peuples. Ce dernier but a une résonance toute particulière pendant cette
Année Sainte. Dans la famille, comme éducatrices, et dans tous les
secteurs de la société, les femmes chrétiennes ont un apport irremplaçable à fournir à la paix du monde et à la construction d'une société
plus juste et plus fraternelle. Sans cet apport spécifique — nous en
sommes convaincu et l'expérience des peuples est là pour le confirmer —
le progrès ne sera pas pleinement humain.
Oui, femmes chrétiennes, l'avenir de la société civile et de la communauté ecclésiale attend beaucoup de votre sensibilité et de votre capacité de compréhension, de votre douceur et de votre persévérance, de
votre générosité et de votre humilité. Ces vertus, si bien accordées à
la psychologie féminine, et magnifiquement épanouies dans la Vierge
Marie, sont aussi des fruits de l'Esprit Saint. Cet Esprit Saint vous
guidera sûrement dans le plein épanouissement, dans la promotion que
vous cherchez, que nous cherchons tous.
A v e c notre Bénédiction Apostolique.
III
Ad sodales Pontificii Sophoruni Collegii, per hebdomadam Coetum habentes, proposita quaestione: « Le membrane biologiche e artificiali e la
desalinizzazione dell'acqua ». *
Messieurs les Cardinaux,
Excellences,
A l'issue de votre Semaine d'Etudes, Nous sommes heureux de vous
renouveler l'expression de notre profonde estime et nos encouragements
chaleureux à apporter au progrès scientifique la contribution de haute
qualité dont l'Académie Pontificale des Sciences est capable.
Si le Saint-Siège se réjouit de cette contribution, et en partage avec
vous la fierté, c'est en raison du service notable que vous pouvez rendre
* Die 19 mensis aprilis a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
268
à l'humanité pour une connaissance approfondie de la nature et l'amélioration des conditions de vie. L ' E g l i s e est encore plus directement
concernée lorsqu'il s'agit de domaine où sont impliquées en même
temps la science, l'éthique et la foi, secteurs où votre témoignage de
croyants joint à votre compétence scientifique est particulièrement apprécié.
Durant l'année 1974, les activités de l'Académie pontificale des
Sciences n'ont pas manqué, sous l'impulsion vigoureuse de son Président
auquel Nous tenons à rendre hommage. Travaux et confrontations d'experts,
publications scientifiques,
manifestations
culturelles,
interven-
tions en relation avec le Synode des Evêques ont manifesté avec éclat la
vitalité de votre institution, qui va bientôt fêter ses quarante ans. Nous
gardons un souvenir particulier de la Commémoraison de Guglielmo
Marconi, due à votre initiative.
Actuellement vous venez d'étudier le problème hautement spécialisé
des membranes biologiques et artificielles capables de procurer le dessalage des eaux. Nous n'entrerons point, vous le pensez bien, dans la complexité de cette question technique, ni dans ses possibilités d'application qui seraient sans doute encore prématurées.
Mais Nous savons
qu'il s'agit là d'une sorte de métabolisme important que l'humanité a
intérêt à bien cerner, alors que la pénurie de ses réserves d'eau douce
risque d'entraver son développement.
Soulignons seulement, dans le domaine plus général de la recherche
scientifique, deux attitudes qui Nous semblent devoir caractériser le
savant, et spécialement le savant chrétien. D ' u n e part, il doit se poser
loyalement la question de l'avenir terrestre de l'humanité et, en homme
responsable, concourir à le préparer, à le préserver, à éliminer les
risques; Nous pensons que cette solidarité avec les générations futures
est une forme de charité à laquelle beaucoup d'hommes sont d'ailleurs
sensibles aujourd'hui, dans le cadre de l'écologie. Mais en même temps,
le savant doit être animé de cette confiance que la nature réserve des
possibilités secrètes qu'il revient à l'intelligence de découvrir et de
mettre en œuvre, pour parvenir au développement qui est dans le dessein du Créateur. Cette espérance bien comprise dans l'Auteur de la
nature et de l'esprit humain est capable de donner une énergie nouvelle
et sereine au chercheur croyant.
Dans cet esprit, Nous vous encourageons à poursuivre vos travaux
et à réaliser, selon les moyens pécuniers, hélas limités, de l'Académie,
les heureuses initiatives qui lui font honneur. Nous avons la joie de
Acta Pauli Pp.
VI
269
remettre maintenant la Médaille Pie XI à Monsieur Stephen W i l l i a m
Hawking, dont les études, entre autres, sur les « B l a c k Holes » lui ont
mérité à juste titre une réputation internationale. Toutes nos félicitations, cher Professeur, et à vous tous, chers Messieurs, nos vœux les
meilleurs pour vos activités et celles de l'Académie. Nous y joignons,
en gage de notre sollicitude pour votre vie spirituelle et celle de vos
proches, notre Bénédiction Apostolique.
IV
In Basilica Vaticana habita ad eos qui interfuerunt sollemni Beatifìcationi
Ven. Servi Dei Caesaris de Bus, sacerdotis fundatoris Congregationis Presbyterorum a Doctrina Christiana. *
Réjouissez-vous tous, Vénérables Frères et chers Fils ! Que l'Eglise
entière exulte parce qu'un nouveau bienheureux lui est donné en exemple, parce qu'elle peut admirer dans tout leur éclat les merveilles accomplies par Dieu dans la vie d'un homme ! Louons ensemble le Seigneur
pour sa sainteté qui resplendit en ses œuvres !
La cérémonie d'aujourd'hui met à l'honneur la ville de Cavaillon,
dans ce Comtat Venaissin alors territoire pontifical ; Nous sommes
heureux de saluer en premier les représentants de cette cité antique
et de participer à leur action de grâces. Nous saluons aussi tous les
pèlerins du diocèse d ' A v i g n o n : il était juste que leur Archevêque fut
associé d'une manière particulière à un événement comme celui-ci, et
Nous remercions Monseigneur Eugène Polge d'avoir répondu à notre
invitation de présider la concélébration eucharistique.
Mais le ministère de César de Bus N o u s fait réserver ce matin d'autres mots chaleureux pour ceux qui ont marché sur ses traces, Nous
voulons parler des religieux et des prêtres adonnés à l'enseignement de
la Doctrine chrétienne, c'est-à-dire à la transmission de la F o i , de la
Parole de V i e . Et comment ne pas mentionner les catéchistes, ces artisans de la première évangélisation missionnaire, et tous les jeunes
volontaires qui, sacrifiant leur temps libre pour se consacrer à l'annonce
de la Bonne Nouvelle, contribuent à nous édifier et à nourrir notre
espérance en l'avenir? A un titre tout à fait spécial, la fête d'aujourd'hui est leur fête.
* Die 27 mensis aprilis a. 1975.
270
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ainsi Nous venons de procéder solennellement à la Béatification de
César de Bus. Une étude approfondie — plus de trois siècles et demi
se sont écoulés depuis le terme de sa vie terrestre — a révélé en effet
que cette grande figure du passé avait vraiment poussé les vertus êvangéliques jusqu'à l'héroïsme, et qu'elle était vraiment digne d'éloge.
Rien n ' a été négligé de sa biographie ni des idées conductrices de son
action. En conscience et avec notre autorité apostolique, Nous autorisons donc le culte local de César de Bus ; N o u s croyons qu'il sera bénéfique, et voici pourquoi.
Nous relèverons d'abord quelques aspects de la vie du bienheureux
choisis parmi les plus significatifs et les plus aptes à servir de leçon à
l'époque qui est la nôtre. Mille cinq cent quarante-quatre, année de
sa naissance à Cavaillon : le monde chrétien est en crise, l'une des
crises les plus graves de son histoire, crise non seulement religieuse et
doctrinale, mais crise de civilisation aussi, avec l'afflux de courants
de pensée nouveaux, certes pas tous négatifs, mais qui désorientent la
masse des fidèles. César de B u s vient au monde en cette période
troublée, où les hommes s'ouvrent progressivement à la culture, aux
arts et au règne du plaisir. Lui-même se laissera entraîner pendant
l'adolescence et le début de l'âge adulte sur la pente de la facilité à
laquelle le prédisposaient sa condition et da fortune. V i e légère, insouciante, d'un être doué, brillant en société, poète à ses heures, davantage
sensible à la jouissance de tout qu'aux exigences de l'Evangile.
La conversion ne pouvait être que radicale, et elle le fut. Trois
personnes très diverses l'aidèrent profondément :
Louis G u y o t , tail-
leur, humble sacristain de la cathédrale de Cavaillon, au rayonnement
tout à fait remarquable; l'étonnante Antoinette Réveillade, qui vivait
dans la proximité de Dieu et s'efforçait d'aider ses proches à en comprendre la volonté, — analphabète, semble-t-il, elle allait jusqu'à supplier César de Bus de lui faire la lecture des vies de saints, lui donnant
ainsi l'occasion de réfléchir et de prier —; et enfin le jésuite Pierre
Péquet dont l'expérience spirituelle, la prudence, le discernement et la
fermeté seront d'un grand secours pour le jeune César. Sous leur influence, il rompt bientôt avec la frivolité; il se livre à l'étude et se
prépare au sacerdoce. En voyant l'obstination avec laquelle ces trois
« mystiques » s'emploient à conseiller et à reprendre sans cesse leur
protégé, on ne peut s'empêcher de penser qu'ils furent les instruments
de Dieu, chargés de préparer un disciple de c h o i x . Et cette réflexion
Nous remplit de confiance : Oui, chers Frères et Fils, le B o n Pasteur
Acta Pauli Pp. VI
271
prend soin de son t r o u p e a u ! Oui, il se choisit des ministres pour la
mission de demain ! Oui, il compte sur chacun de vous pour leur révéler
cet appel et pour les guider dans leur cheminement!
L'itinéraire spirituel du bienheureux ne fut pas, vous vous en doutez,
sans à-coups. Moments de découragement, de nuit, d'incertitude. Nous
avons été frappé, cependant, par ce qui sera, presque dès l'origine, une
caractéristique de toute sa vie. Peut-être est-ce là que réside le secret
de sa constance, en tout cas ce qui lui a toujours permis de surmonter
ses difficultés et de repartir avec une énergie accrue :
Nous voulons
parler de son esprit de pénitence. La pénitence, ce n'est pas un vain mot
pour lui. Il la pousse jusqu'à l'extrême : il revient de loin ! Il doit dominer les passions dont il s'est fait autrefois l'esclave, combat violent et
perpétuel. Il apprend ainsi à rechercher et à aimer le sacrifice, car le
sacrifice configure au Christ souffrant et vainqueur. S'offrir en libation,
tout abandonner entre les mains de Dieu au prix des renoncements les
plus coûteux, tel semble avoir été son leitmotiv, le but perpétuel de ses
efforts. Et lorsqu'à la fin de sa vie, perclus de maux et affligé de cécité,
il pourra enfin se disposer au don suprême, il réalisera combien l'ascèse
lui a été utile pour maîtriser le vieil homme. Il sera prêt à rencontrer
le Seigneur. Sa joie sera parfaite.
Le corps de César de Bus repose aujourd'hui à R o m e , en l'église
Sainte-Marie in Monticelli.
Mais, par un dessein assurément de la
Providence, tout n'est pas fini pour nous avec cette mort ! Le peuple de
Dieu, en proie aux difficultés du monde contemporain, contemple en
effet dans la gloire l'un des siens traçant pour lui une route vers le
Royaume. Devant les problèmes qui sont actuellement les nôtres, n ' y
a-t-il pas là une voie étroite, faite de conversion personnelle, de prière
et d'austérité, faite de réponse courageuse à un appel intérieur?
Nous vous laissons répondre à cette question, et en tirer vous-mêmes
les conclusions nécessaires pour vous et pour votre apostolat. Toutefois, il Nous semble que la personne de César de Bus n'est pas seule
riche d'enseignement. Au delà de l'homme, particulièrement brillant, il
y a l'œuvre accomplie par cet homme, œuvre considérable dans la
région où il vivait, et qui devait influencer d'une manière heureuse la
pastorale catéchétique du moment, encore balbutiante.
L'objectif du Père de Bus est de communiquer la doctrine chrétienne au peuple. L'idée est loin d'être neuve. Dès les origines, les
premiers chrétiens se montrèrent soucieux de transmettre — et de transmettre avec exactitude — l'essentiel de ce qu'ils avaient reçu. L ' o n vit
272
Acta Apostolicae
Sedis - Commentarium
Officiale
rapidement se former des recueils rapportant les faits et dits les plus
marquants de la Révélation. L'ère apostolique et les décades postérieures en donnent plusieurs témoignages. Il importe plus que jamais,
au milieu d'un monde païen et face aux dangers des déviations doctrinales, d'inculquer aux catéchumènes et de rappeler aux disciples un
kérygme, c'est-à-dire un noyau central, un résumé de la foi axé sur
l'essentiel, qui puisse servir de base à des développements adaptés aux
circonstances et à la psychologie des auditeurs. Il faut donner un fondement solide à leur foi, étayer leur attachement affectif et caritatif
au Dieu vivant, par une connaissance des vérités de la foi qui corresponde à cet amour.
Dans la deuxième moitié du seizième siècle — que l'on ne se fasse
pas d'illusions! — la masse des catholiques est généralement peu instruite, même si sa conviction est extérieurement renforcée par un cadre
de chrétienté ou par les oppositions religieuses où se mêlent de temps
en temps des considérations d'un tout autre ordre. L'intuition, le génie
pourrait-on dire, de César de Bus, est de mettre le doigt sur un besoin
primordial, pressenti avec tant de perspicacité par les Pères du Concile
de Trente avec le catéchisme dont ils ordonnèrent la rédaction, afin
que tous les pasteurs, de l'évêque au curé d'une modeste paroisse, possèdent un manuel de référence. Mais le terrain est encore en friche. Le
dénuement du peuple est extrême et le dévouement de ses ministres ne
suffit pas à lui seul à le pallier.
Intelligemment formé à l'école ignatienne,
par les soins de son
directeur Péquet, César de Bus va aussi, ce qui est très important, apprendre à connaître la vie, la doctrine spirituelle et l'œuvre d'autres
maîtres à penser de l'époque, Robert Bellarmin, Philippe Néri et Charles Borromée. Les deux derniers surtout laissent en lui une empreinte
indélébile; il se pénètre de leurs inspirations, nourrit son action de la
leur et brûle du même zèle qu'eux. A v e c un sien cousin, Jean-Baptiste
Romillon, qui a partagé sa recherche et suit à présent la même orientation que lui, il commence à sillonner bourgs et campagnes pour catéchiser ceux qu'il appelle ses « ouailles ». Sa méthode est l'enseignement
de la foi à toutes les catégories de la population, en distinguant des
degrés, bien sûr, entre ceux qui sont capables d'accueillir beaucoup et
ceux pour lesquels il faudra se contenter, dans un premier temps, d'un
minimum. Mais le point important est que tous soient évangélisés, que
tous reçoivent un enseignement à leur portée. Les paroles sont simples;
les formules, peu nombreuses, sont bien frappées et faciles à retenir.
Acta Pauli Pp.
VI
273
A u t o u r de ce schéma vient se greffer une prédication pétrie d'Ecriture
Sainte, adaptée aussi afin que les notions apprises ne restent jamais
sans suite, et qu'elles se traduisent dans l'attitude spirituelle et dans la
manière d'agir, dans la vie en un mot.
Comment ne pas voir en cet apostolat de notre bienheureux une
parenté étroite avec celui de saint Charles Borromée qui, dès mille
cinq cent soixante-neuf, obligeait chaque diocèse de sa province à organiser des écoles de la doctrine chrétienne? Le Cardinal Borromée les
multipliait lui-même à Milan et il n'hésita pas à en réunir les maîtres
dans une Compagnie et à fonder une Congrégation séculière pour assurer la durée et la bonne marche de l'œuvre : ce furent les « Operarii D o c trinae Christianae », les Ouvriers de la Doctrine chrétienne.
1
Quelle
place, quels encouragements le saint Archevêque de Milan n'accorde-t-il
pas à cette œuvre? Ne formerait-il qu'un seul vrai chrétien, un catéchiste
n'aurait pas perdu sa peine. Commentant l'Evangile de la Samaritaine,
il s'adresse directement à ses chers « o u v r i e r s » : « V o y e z l'importance
de votre labeur! N'auriez-vous ramené qu'une seule enfant à l'Eglise ...
comprenez que vous avez accompli une œuvre de grand prix ! Le Christ
avait le monde entier à racheter et pour cette œuvre immense il n'avait
qu'un court espace de trois ans ... Et cependant, sur ce temps si court,
quelle part considérable n'a-t-il pas pris pour la seule Samaritaine?
2
Que ce soit pour vous le plus grand des stimulants » . Mais il faut s'attacher à la formation des parents : N'est-ce pas « la charge des pères,
leur fonction, de conduire au Christ les enfants qu'ils ont eux-mêmes
reçus d u Christ? » .
3
César sera profondément frappé par cet exemple. Lisant la vie de
saint Charles que lui avait procuré l'Archevêque d ' A v i g n o n , il se sent
« embrasé d'un si grand désir de faire quelque chose à son imitation,
que — dit-il — je n'accorderai sommeil à mes yeux, ni repos à mes jours
que je n'aie donné quelque contentement à ma résolution » .
4
Comme
l'Archevêque de Milan, loin de se limiter à l'éducation des enfants, il
1
Acta
Ecclesiae
MediolanensisMediolani
1599,
pp.
864-865;
Pietro
Giussano,
Vita di San Carlo, livre V I I I , ch. V I , tome I I , pp. 254-261.
2
Cfr. Homilia 100 in Evangelium Ioannis, dans S.
Caroli Borromei... Homiliae...
Ioseph Antonii Saxii praefatione et annotationibus illustratae, t. I I I , Mediolani 1747,
p. 340.
3
Id., t. I, p. 247.
4
H.
Bremond, Histoire littéraire
du sentiment religieux
en France,
II,
L'invasion
mystique, p. 19; cfr. A. Rayez, S.I., La spiritualità del Ven. Cesare de Bus, R A M 134,
avril 1958, p. 20.
18 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
274
regarde les familles et les milieux, s'attache à l'instruction des parents
et à la formation des maîtres. A v e c lui est promue une véritable catéchèse familiale qui sera le meilleur remède et le meilleur antidote contre
l'hérésie.
De cette activité débordante, « Les Instructions familières
sur les quatre parties du Catéchisme romain », publiées près de soixante
ans après sa mort, ont porté jusqu'à nous le témoignage toujours valable.
Elles révèlent ce que doit être le vrai catéchiste : l'homme de la Bible,
l'homme de l'Eglise, soucieux de transmettre la véritable doctrine du
5
Christ. Il dispose les oœurs à la foi qui, elle, demeure le secret de la
liberté et de la grâce de Dieu.
L'œuvre de César de Bus suscite toujours, après trois siècles, notre
admiration. V o i l à quelqu'un qui a vu juste. Il a su déceler les besoins
de son époque, et y répondre avec autant de générosité que l'efficacité.
Attirés par sa clairvoyance et son rayonnement, d'autres hommes enthousiastes se sont peu à peu groupés autour de lui, s'initiant à sa
méthode et prenant exemple sur lui.
Rapidement ils formèrent une
famille religieuse qui, malgré les vicissitudes de l'histoire, fleurit encore
aujourd'hui en divers pays ; par un retour aux sources, elle vient de se
réimplanter en France, à Cavaillon : que les Pères de la Doctrine chrétienne ici présents sachent en ce j o u r notre sollicitude particulière
pour eux, notre estime, et qu'ils reçoivent nos vœux et nos encouragements ! Nous sommes heureux de les honorer maintenant en la personne de leur fondateur.
Frères et Fils, Nous voudrions, pour conclure, vous inviter à un bref
regard sur le monde contemporain et, plus précisément, sur l'enseignement de la foi à l'heure actuelle.
Les circonstances s'y prêtent,
n'est-il pas vrai? Un effort a été fait ces dernières années,
surtout
depuis le Concile Vatican I I , pour promouvoir une catéchèse accessible,
compréhensible, proche de la vie. Il se traduit par une attention plus
grande à la diversité des démarches individuelles et collectives, par un
souci d'accompagner l'enfant ou l'adulte dans sa lente recherche de Dieu.
Nous nous en félicitons, car Nous trouvons cette option pastorale vraiment évangélique, inspirée de l'attitude du Christ lui-même avec ses
interlocuteurs. César de B u s , lui aussi, a choisi cette ligne de conduite.
Il Nous semble toutefois qu'en une période où le monde, comme jadis,
est en crise, où la plupart des valeurs, même les plus sacrées, sont inconsidérément remises en question au nom de la liberté, si bien que
s
Cfr.
A.
Rayez,
S.I.,
La
spiritualitàpp.
29-30.
Acta Pauli Pp. VI
275
beaucoup ne savent plus à quoi se référer, en une période où le danger
ne vient certes pas d'un excès de dogmatisme mais plutôt de la dissolution doctrinale et du flou de la pensée, il Nous semble qu'un effort
supplémentaire devrait être entrepris
avec
courage
pour
donner
au
peuple chrétien, qui l'attend plus qu'on ne le croit, une base catéchétique solide, exacte, facile à retenir. Nous comprenons bien que l'adhésion de la foi soit difficile aujourd'hui, particulièrement chez les jeunes,
en proie à tant d'incertitudes. A tout le moins, ont-ils droit de connaître
avec précision le message de la Révélation qui n'est pas le fruit de la
recherche, et d'être les témoins d'une Eglise qui en vit. C'est le but
poursuivi d'ailleurs par le Directoire catéchétique général de la Congrégation pour le Clergé, publié récemment en application du Décret conciliaire Christus Dominus (n. 44). Et N o u s désirons que les pasteurs et
les responsables de la catéchèse s'en servent pour alimenter leur réflexion
et guider leurs travaux.
Bienheureux César de Bus, toi qui nous as laissé l'exemple admirable d'une vie toute donnée à Dieu, toi qui brûlais du désir de communiquer la vie de Dieu à tes frères, intercède maintenant pour nous tous
auprès du Seigneur, pour que le même feu nous consume et que la
même charité nous presse.
Et vous, chers Frères et Fils, Nous vous confions à lui et Nous vous
bénissons de tout cœur.
Rivolgiamo un particolare saluto ai pellegrini di lingua italiana,
presenti a questa solenne celebrazione liturgica per la beatificazione di
Cesare de Bus. Il nuovo Beato è figura che attrae e fa pensare : la sua
storia singolare; il suo fermissimo proposito di conversione, proprio
durante un Giubileo, quello del 1675; il suo programma di evangelizzazione fino alla morte, continuato fino al giorno d'oggi mediante la
Congregazione religiosa dei Dottrinari, da lui fondata, presentano un
fascino tutto moderno, e ci dicono che nulla è impossibile a chi abbia
preso sul serio la vocazione cristiana, che è fondamentalmente vocazione
alla santità. Il nuovo Beato ha perciò tanto da dirci, e ci incoraggia c o l
suo esempio forte e mite a seguire sempre più da vicino Cristo Maestro,
V i a , Verità e V i t a . La diletta Nazione italiana ha anche un titolo particolare per invocarlo, perché Cesare de Bus appartenne a una famiglia
di origine anch'essa italiana e le sue reliquie sono custodite a R o m a :
sia egli propizio al popolo fedele, che affidiamo alla sua intercessione e
alla sua protezione.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
276
On this day of Joy we acclaim the merits of Christ and the power
of his Pascha! Mystery reflected in the life of Blessed César de Bus.
We présent before the w o r l d fresh
courage.
motivation
for confidence and
To all the members of the Church of G o d we repeat the words
of Jesus : " L e t not your hearts be troubled ... I am the way, and the
truth, and the life " .
6
In a special way, we wish to express our love
and support for those who are devoted " t o prayer and to the ministry
of the word "
7
— to ali those who through their teaching give glory to
the L o r d .
A u c h euch, liebe Pilger deutscher Sprache, gilt Unser herzlicher
Willkommensgruss.
Beherzigt in eurem
Bemühen um religiöse Er-
neuerung in diesem Heiligen Jahr die W o r t e des seligen César de Bus,
der uns ermahnt : » D a s Christentum muss mehr gelebt als gepredigt
werden !« W i r alle sind dazu berufen, durch unser christliches Leben
für unsere Mitmenschen W e g zu Christus und Vermittler seiner Versöhnung zu werden. Dazu ermutige und bestärke uns der selige César
de Bus durch sein eigenes Lebenszeugnis und durch seine machtige
Fürsprache.
A todos vosotros queridos peregrinos de lengua española presentes
en la Basílica, dirigimos nuestro cordial saludo. Pedimos al Señor, por
intercesión del nuevo Beato, que os ayude siempre a vivir con entusiasmo y generosidad los ideales de una auténtica vida cristiana. Con
estos deseos, impartimos a vosotros y a vuestros familiares nuestra paterna Bendición Apostólica.
NUNTIUS
RADIOTELEVISIFICAS
Universis Urbis et Orbis Christifidelibus cunctisque hominibus, die Paschatis Resurrectionis Domini nostri Iesu Christi, antequam ex externo
Petrianae Basilicae podio Beatissimus Pater Apostolicam impertiit Benedictionem. *
Pasqua ! È Pasqua, Fratelli ! Buona Pasqua a voi tutti ! Ed evviva
la Pasqua di Gesù Cristo ! Alleluia ! E g l i è veramente, realmente risorto,
alleluia ! N o n soltanto nell'opinione e poi nella persuasione soggettiva
della prima comunità, che da Lui ebbe origine ; ma è risorto personalmente, storicamente, sempre Lui, il Gesù del V a n g e l o , in una condi6
7
Jn 14:1, 6.
Acts 6:4.
* Die 30 mensis martii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
277
zione di vita radicalmente nuova, che conserva, ma oltrepassa lo stato
della presente umana esistenza, sublimandone la pienezza, la gloria, la
potenza, la spiritualità.
1
È risorto ! A Lui tributiamo l'omaggio della
nostra fede e della nostra esultanza ! Alleluia !
E poi lasciamo che la luce, la virtù di tanto mistero fluiscano sopra
la nostra umanità, come questa notte l'inno beatissimo déìVExultet ce
ne ha dato l'annuncio e quasi l'esperienza. Perché la risurrezione di
Cristo non è soltanto un suo trionfo personale, ma è altresì il principio
della nostra salvezza e quindi della nostra risurrezione. Lo è fin d'ora,
come liberazione dalla causa prima e fatale della nostra morte, che è il
peccato, il distacco dall'unica e vera sorgente della vita, che è D i o ;
2
lo è come pegno della nostra corporale risurrezione futura salvati, come
3
siamo, nella speranza che non fallisce, per l'ultimo giorno, per la vita
4
che non conosce la fine ; e lo è anche come modello ed energia del
continuo rinnovamento morale, spirituale, sociale della vita presente,
eh'è ora per noi l'oggetto del nostro immediato interesse.
Non importa, Fratelli, se l'esperienza della caducità delle forze umane
delude ogni giorno le nostre fragili speranze d'uno stabile ordinamento
della società umana; e non importa nemmeno se dal progresso stesso
generato dallo sviluppo moderno e dalla cultura sovrana degli utili
segreti della natura sembra derivare all'uomo non pienezza, non sicurezza di vita, ma piuttosto tormento d'insoddisfatte aspirazioni; non
importa poiché una nuova, originale, inesauribile sorgente di vita è
stata infusa nel mondo dal Cristo risorto,
operante per
quanti ne
ascoltano la parola, ne accolgono lo spirito e ne compongono il mistico
c o r p o , nel mondo e nel tempo.
Forse la croce, con la quale Gesù redivivo è fedelmente e simbolicamente presentato, rende pavidi gli uomini, orientati verso la eliminazione dello sforzo e del dovere, e trattiene l'adesione di molti ; non però
i giovani intuitivi della verità e avidi di interiorità lieta e sincera,
così che a chi accoglie il Signore, Egli svela il segreto della sua croce ;
essa è libertà, essa è forza, essa, sì, è sacrificio, ma per la grandezza
morale dell'uomo e per il sopravvento, sullo sterile e micidiale egoismo,
dell'amore che mai non muore.
1
1
Cfr.
1
Cfr. Rom. 4, 25; 6, 11.
3
Cor. 15, 42, ss.
Rom. 8. 24.
* Io. 6, 49, ss.
5
Cfr.
1
Cor. 13, 8.
5
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
278
Noi auguriamo che così Cristo risorto sia compreso e seguito. E
questo a stimolo di quanti operano per il rinnovamento della umanità,
a conforto dei poveri e dei sofferenti, ancor oggi così numerosi, a speranza degli umili e degli oranti, di tutta la Chiesa, di tutta l'umanità.
Questo l'augurio, questa la nostra benedizione pasquale, in questo
anno di grazia e di rinnovazione.
Deinde Beatissimus Pater lingua italica, gallica, anglica, germanica,
hispanica, lusitana, graeca, polona, russica, sinensi, vietnamensi et latina
cunctis qui Eum audiebant, felicia omina pronuntiavit.
NUNTIUS SCRIPTO DATUS
Universis catholicis Christifidelibus, ob diem celebrandum ecclesiasticis
iuvandis vocationibus per totum terrarum orbem dicatum.
Cari Figli e Figlie della Chiesa,
« La messe è molta, ma gli operai sono pochi ».*
Chi di voi non sente l'attualità bruciante di questa parola del Signore
Gesù?
È un fatto che tutti conoscete : il bisogno di sacerdoti, di religiosi,
di anime consacrate è immenso. Se in alcune regioni si annuncia una
fioritura piena di speranze, in molte altre è apparsa una flessione inquietante di vocazioni, che pesa seriamente sull'avvenire.
Certamente, questa rarefazione provoca talvolta un risveglio salutare
delle comunità cristiane : i catechisti, i membri dell'Azione Cattolica,
molti altri laici dalla fede e dalla testimonianza ammirevoli assumono
responsabilità, garantiscono « ministeri », che aiutano la vitalità cristiana dei loro fratelli ed incarnano il messaggio cristiano nel cuore delle
realtà quotidiane. Il loro ruolo è insostituibile. Lo Spirito Santo li
anima. N o i siamo i primi a rallegrarci di questa promozione del laicato,
ad incoraggiarla.
Ma tutto questo — bisogna pur dirlo — non supplisce il ministero
indispensabile del sacerdote, né la testimonianza specifica delle anime
consacrate. Anzi, li esige. Senza di l o r o , la vitalità cristiana rischia di
staccarsi dalle sue sorgenti, la comunità di disgregarsi, la Chiesa di
secolarizzarsi. Trascurare il problema delle vocazioni farebbe correre un
1
Mt. 9, 37; Lc. 10, 2.
Acta Pauli Pp. VI
279
rischio gravissimo alla Chiesa. Significherebbe allontanarsi dalla volontà
chiarissima del Signore, che disse ai suoi apostoli : « Seguitemi, vi
2
farò diventare pescatori di uomini » — e di fatti essi abbandonarono le
loro reti per seguirlo — e ad alcuni discepoli : « V a ' , vendi quello che
hai e
dallo ai poveri e avrai un tesoro in cielo ; poi vieni e seguimi » .
3
Questo appello del Signore è una grazia inestimabile. Il Signore
— siamone persuasi — continua a farlo risonare nel cuore di numerosi
giovani e adulti. Per mezzo della Chiesa, il Cristo si presenta — oggi
come ieri — come colui che annuncia l'amore senza misura di D i o suo
P a d r e ; che dona il perdono, la guarigione del cuore, la pienezza della
sua v i t a ; che invita ad edificare con lui, sulla verità e sull'amore, un
mondo nuovo, un mondo di figli di D i o e di fratelli. Questa è la Buona
Novella, che del resto è proposta alla fede di tutti i cristiani.
Ma quando il Signore chiama qualcuno, in maniera particolare, mediante una luce interiore e per mezzo della voce della Chiesa, a servirlo
come sacerdote, religioso, membro di un Istituto Secolare, suscita in lui
e gli domanda una preferenza assoluta per la sua persona e per l'opera
del suo Vangelo : « Seguimi ! ». Questa preferenza è seducente ; essa può
veramente riempire il cuore umano. Essa suppone un atteggiamento di
fede molto salda. È qui, cari Figli, il nodo del problema delle vocazioni.
Nel nostro tempo, in cui la serenità degli stessi credenti è turbata, la
volontà di un impegno totale e definitivo alla sequela del Cristo appare
ancora più diffìcile. Occorre una fiducia totale per abbandonarsi all'appello del Cristo. Questa preferenza suppone anche una volontà di rottura, certamente c o l peccato — menzogna, impurità, egoismo, rancore —,
ma anche con alcuni valori umani che appartengono all'ordine dei
mezzi : le soddisfazioni dell'amore umano, la ricchezza, la riuscita professionale, il piacere, il successo, il potere. Per un'anima profonda,
retta e generosa, i valori del Regno possono prevalere : la gioia pura
e semplice, la sete di D i o incontrato nella preghiera, il servizio degli
altri, la sollecitudine per i loro bisogni spirituali. Occorre inoltre svincolarsi dal materialismo diffuso, per operare questo giudizio, per prendere
questa decisione. È dunque tutto un clima che bisogna rinnovare, perché
le vocazioni possano germogliare e consolidarsi. È compito dei chiamati.
È compito di tutta la comunità cristiana insieme c o n loro. L ' A n n o Santo
ne è veramente il tempo favorevole : « Convertitevi e credete al Vangelo » .
2
3
4
Me. 1, 17.
Me. 10. 21.
Me. 1. 15.
4
Acta Apostolicae
280
Sedis - Commentarium
Officiale
È dunque sotto il segno di questo A n n o Santo, anno di conversione
e di rinnovamento nella fede, che noi, Successore dell'Apostolo Pietro,
incaricato come lui di confermare i nostri fratelli, vi indirizziamo questo
messaggio, pieno di gravità e di speranza, per la Giornata mondiale
delle vocazioni.
N o i lo indirizziamo a voi, nostri Fratelli nell'Episcopato, di cui
condividiamo la preoccupazione di fronte alla messe così abbondante
e alla scarsità degli operai.
N o i lo indirizziamo a voi, sacerdoti, affinché, ravvivando in voi la
fierezza di servire il Cristo, con le tribolazioni e le gioie dell'apostolo,
suscitiate la stima e il desiderio del sacerdozio. La vostra fedeltà, la
vostra speranza, l'unità tra di voi attestino che si tratta di una grazia
incomparabile.
N o i lo indirizziamo a voi, religiosi e religiose, affinché la libertà e
gratuità della vostra consacrazione esclusiva al Cristo, che permette
anche una dedizione aperta a tutti, possano comunicare il gusto del
R e g n o di D i o , rendendo il Vangelo attuale, credibile, attraente.
N o i lo indirizziamo a voi, educatori, a voi soprattutto, padri e
madri di famiglia, affinché la fermezza della vostra fede, la profondità
della vostra generosità, il vostro amore per la Chiesa, vi permettano di
preparare anime forti, capaci di ascoltare l'appello del Signore.
N o i lo indirizziamo specialmente a voi, giovani e adolescenti, che
siete attratti dal messaggio del Cristo e scossi dai bisogni spirituali dei
vostri fratelli. L ' u o m o non vive soltanto di pane. Interrogatevi sotto lo
sguardo del Cristo.
N o i lo indirizziamo anche a voi, fanciulli. Il Cristo vi ama con
predilezione. V o i siete già capaci di dare una preferenza a D i o che
può trascinare tutta la vostra vita alla sequela di Gesù.
Ricercatelo
con tutto il vostro cuore, in una preghiera più ardente, nell'offerta della
vostra vita, in un apostolato a misura delle vostre forze.
Tutti preghino il Padrone della messe : « Signore, vieni in soccorso
della tua Chiesa ! ». I bisogni sono immensi. Le possibilità di generosità
sono molteplici. L'appello e la grazia del Signore non vengono mai meno.
V o g l i a il cielo che non veniamo meno noi nei suoi riguardi.
Vi benediciamo nel nome del Signore.
D a l V a t i c a n o , 2 febbraio 1975.
PAULUS PP. VI
Sacra Congregatio pro doctrina Fidei
ACTA
SS.
281
CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO P R O DOCTRINA FIDEI
DECRETUM
De Ecclesiae pastorum vigilantia circa libros
Ecclesiae pastorum, quibus cura commissa est Evangelium ubique
terrarum annuntiandi,
1
est veritates fidei servare, exponere, diffundere
ac tueri necnon morum integritatem fovere et tutari. Profecto « quae
Deus ad salutem cunctarum gentium revelaverat, eadem benignissime
disposuit ut in aevum integra permanerent omnibusque generationibus
transmitterentur. Ideo mandatum dedit Apostolis ut Evangelium, quod
promissum ante per Prophetas Ipse adimplevit et proprio ore promulgavit, tanquam fontem omnis et salutaris veritatis et morum disciplinae
2
omnibus praedicarent, eis dona divina communicantes » . Munus itaque
authentice interpretandi verbum Dei scriptum vel traditum soli vivo
3
Ecclesiae Magisterio concreditum est. Illud exercent Episcopi, Apostolorum successores, singulari vero ratione exercet successor Petri, utpote
unitatis tum Episcoporum tum fidelium multitudinis perpetuum ac visi4
bile fundamentum. Ipsi etiam christifideles, pro suo quisque munere,
peculiari quidem ratione scientiarum sacrarum cultores, officio tenentur
c u m Ecclesiae pastoribus cooperandi ad fidei veritates integre servandas
et tradendas moresque sartos tectos habendos.
Ut vero veritatum fidei morumque integritatem servent ac tueantur,
officium et ius est Ecclesiae pastoribus invigilandi ne christifidelium
fides aut mores per scripta detrimentum patiantur ; ideoque etiam exigendi ut quae fidem moresque respiciant scripta edenda, suae praeviae
approbationi subiiciantur; necnon reprobandi libros vel scripta quae
rectam fidem aut bonos mores impetunt. H o c munus competit Episcopis,
tum singulis tum in Conciliis particularibus Episcoporumve Conferentiis
adunatis
quoad
christifideles
suae
curae
commissos,
supremae Ecclesiae auctoritati quoad universum Dei populum.
1
2
3
4
Cfr. Conc. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 23.
Conc. Vat. I I , Const. dogm. Dei Verbum, n. 7.
Const. dogm. Dei Verbum, n. 10.
Cfr. Const. dogm. Lumen gentium, loc. cit.
atque
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
282
Ad libros aliaque scripta edenda quod attinet, haec Sacra Congregatio, postquam plures
Ordinarios locorum ubi activitas editorialis
maioris est momenti consultaverit, in Plenario Coetu sequentes normas
statuit.
ART. 1
1.
M s i aliud statuatur, loci Ordinarius, cuius approbatio ad libros
edendos iuxta normas quae sequuntur est petenda, est loci Ordinarius
proprius auctoris aut Ordinarius loci in quo libri publici iuris fiant,
ita tamen ut, si eorundem quis approbationem denegaverit, non liceat
auctori eandem ab alio petere, nisi eundem de denegata ab alio approbatione certiorem faciat.
2.
Quae his normis statuuntur de libris praescripta,
scriptis divulgationi publicae destinatis applicanda sunt,
quibuslibet
nisi aliud
constet.
ART. 2
1.
Libri Sacrarum Scripturarum edi non possunt nisi qui aut ab
Apostolica Sede aut a loci Ordinario approbati sunt ; itemque eorumdem
versiones in linguam vernaculam ut edi possint, requiritur ab eadem
auctoritate sint approbatae atque insimul necessariis et sufficientibus
explicationibus sint instructae.
2.
Versiones
Sacrarum
Scripturarum
convenientibus
explicatio-
nibus instructae, communi etiam cum fratribus seiunctis opera, parare
atque edere possunt christifideles catholici, de consensu loci Ordinarii.
ART.
1.
5
3
Libri liturgici itemque eorum versiones in linguam vernaculam
eorumve partes ne edantur nisi de mandato Episcoporum Conferentiae
atque sub eiusdem vigilantia, praevia confirmatione Apostolicae Sedis.
2.
Ut iterum edantur libri liturgici qui a Sede Apostolica probati
sunt necnon eorum versiones in linguam vernaculam ad normam par. I
factae et approbatae, eorumve partes, constare debet de concordantia
cum editione approbata ex attestatione Ordinarii loci in quo publici
iuris fiunt.
3. Libri quoque preces ad orationem
edantur nisi de licentia loci Ordinarii.
5
privatam
Cfr. Conc. Vat. I I , Const. dogm. Dei Verbum, nn. 22, 25.
proponentes
ne
Sacra Congregatio pro doctrina Fidei
283
ART. 4
1.
Catechismi necnon alia scripta ad institutionem catecheticam
pertinentia eorumve
versiones,
ut edantur,
approbatione egent loci
Ordinarii, aut Conferentiae Episcopalis sive nationalis sive regionalis.
2.
Nisi cum approbatione competentis Auctoritatis ecclesiasticae
editi sint, in scholis, sive elementariis sive mediis sive superioribus,
uti textus quibus institutio nititur adhiberi non possunt libri qui ad
quaestiones spectant ad Sacram Scripturam, ad Sacram Theologiam,
Ius canonicum, Historiam ecclesiasticam, et ad religiosas aut morales
disciplinas pertinentes.
3.
Commendatur ut libri materias de quibus in par. 2 tractantes,
licet non adhibeantur ut textus in institutione tradenda, itemque scripta
in quibus aliquid habetur quod religionis aut morum honestatis peculiariter intersit, approbationi subiiciantur loci Ordinarii.
4.
In ecclesiis oratoriisve exponi, vendi aut dari non possunt libri
vel alia scripta de quaestionibus religionis aut morum tractantes, nisi
cum approbatione competentis Auctoritatis ecclesiasticae editi sint.
ART. 5
1.
Attentis eorum munere peculiarique responsabilitate, enixe com-
mendatur clericis saecularibus ne libros edant quaestiones religionis
aut morum spectantes sine licentia proprii Ordinarii; sodalibus Institutorum perfectionis nonnisi de licentia Superioris maioris, salvis eorum
Constitutionibus, quae obligationem imponant.
2.
In diariis, foliis aut libellis periodicis qui religionem catholicam
aut bonos mores manifesto impetere solent, ne quidpiam scribant christifideles, nisi iusta et rationabili de causa ; clerici autem et Institutorum
perfectionis sodales, tantummodo approbante loci Ordinario.
ART. 6
1.
Integro remanente iure uniuscuiusque Ordinarii committendi,
pro sua prudentia, iudicium de libris personis quibus fidem facit, in
singulis regionibus ecclesiasticis ab Episcoporum Conferentia confici
potest elenchus censorum, scientia, recta doctrina et prudentia praestantium, qui Curiis episcopalibus praesto sint, aut constitui commissio
censorum, quam loci Ordinarii consulere possint.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
284
2. Censor, in suo obeundo officio, omni personarum acceptione seposita, prae oculis tantummodo habeat Ecclesiae de fide et moribus doctrinam, uti a Magisterio ecclesiastico proponitur.
3. Censor sententiam suam scripto dare debet; quae si faverit,
Ordinarius pro suo prudenti iudicio licentiam concedat ut editio fiat
c u m sua approbatione, expresso suo nomine necnon tempore ac l o c o
concessae approbationis; quod si approbationem non concedat, rationes
denegationis cum operis scriptore Ordinarius communicet.
Has normas, in Plenario Coetu Sacrae Congregationis pro Doctrina
Fidei propositas, Summus Pontifex PAULUS V I , in Audientia die
7 Martii 1975 infrascripto Praefecto impertita, approbavit et publici
iuris fieri iussit, derogans simul Codicis Iuris Canonici praescriptis
quae eisdem normis sint contraria.
R o m a e , die 19 Martii 1975.
FRANCISCUS Card. SEPER, Praefectus
L. © S.
83 F r . Hieronymus Hamer, Archiep. tit. Lorensis, a Secretis
SACRA
CONGREGATIO
PRO
EPISCOPIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 12 Martii 1975. — Cathedrali Ecclesiae Rottenburgensi E x c . P.
D. Georgium Moser, hactenus Episcopum tit. Thigensem.
die 17 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Sancti Ferdinandi,
nuper erectae, E x c . P. D. Aemilium Cinense, hactenus Episcopum
Sancti Ferdinandi.
— Titulari episcopali Ecclesiae Clypiensi R. P. D. Petrum Nettekoven, Vicarium Generalem Archidioecesis Coloniensis, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Höffner, Archiepiscopi Coloniensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Guzabetensi R. D. Nicolaum D i c k ,
presbyterum Archidioecesis Coloniensis, parochum ad S. Michaelis
Sacra Congregatio pro Episcopis
285
in Wuppertal, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Iosephi S. R. E.
Cardinalis Höffner, Archiepiscopi Coloniensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Vinensi R. D. Ioachim Meisner,
consiliarium sodalitatis a caritate in Erfurt, quem deputavit Auxiliarem
E x c . m i P. D. Hugonis Aufderbeck, Episcopi titularis Arceni, Administratoris Apostolici territoriorum germanice Erfurt et Meiningen
nuncupatorum.
die 22 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Carcabiensi R. P.
Claudium Hümmes, sodalem Ordinis Fratrum Minorum, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis E x c . m i P. D. Georgii Marci de
Oliveira, Episcopi Sancti Andreae in Brasilia.
die 2 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Raleighiensi E x c . P. D. Franciscum Iosephum Gossman, hactenus Episcopum titularem Aguntiensem.
— Cathedrali Ecclesiae Nashvillensi Rev.mum D. Iacobum D. M e dergeses, curionem ad Sanctos Petrum et Paulum in oppido vulgo Chattanooga dioecesis Nashvillensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Taraquensi R. D. Norbertum F.
Gaughan, Vicarium Generalem dioecesis Greensburgensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Villelmi G. Connare, Episcopi Greensburgensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Grumentinae R. D. Ferdinandum
Capaila, e clero archidioecesis Iarensis, quem deputavit Auxiliarem
E x c . m i P. D. Antonii Mabutas et Lloren, Archiepiscopi Davaënsis.
die 3 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Vianensi R. P. Adalbertum
da Silva, sodalem Ordinis Fratrum Minorum Capuccinarum.
die 5 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Rivogallaëcensi E x c . P. D.
Michaelem Angelum Alemán, e Societate S. Francisci Salesii, hactenus
Episcopum titularem Puppitanum.
— Cathedrali Ecclesiae Rivadaviae R. P. Argimirum Danielem
Moure, e Societate S. Francisci Salesii, inspectons munere fungentem
in praefectura Platensis regionis eiusdem Societatis.
— Cathedrali Ecclesiae Viedmensi R. D. Michaelem Stephanum
Hesayne, e clero dioecesis Azulensis, Vicarium Episcopalem pro actione
pastorali promovenda in eadem dioecesi.
die 7 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Vardimissensi R. P.
Alanum Mariam Pena, sodalem Ordinis Fratrum Praedicatorum, quem
deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Alberti Gaudentii Ramos, Archiepiscopi Belemensis de Para.
die 10 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Tulancingensi R. D. Petrum
Arandadíaz Muñoz, curionem paroeciae vulgo San Francisco del R i n c ó n
et Vicarium Episcopalem pro actione pastorali sociali promovenda in
dioecesi Leonensi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
286
D I A R I U M R O M A N A E CURIAE
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI ha nominato :
5
aprile
16
»
1974. S. E. Mons. Barbarito Luigi, Arcivescovo tit. di Fiorentino, Pro-Nunzio Apostolico in Alto Volta.
»
Il Rev.mo Mons. De Andrea Giovanni, Delegato Apostolico in Angola.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
31 gennaio 1975. Il Rev.mo Mons. Zlatñansky Jozef, Capo ufficio nella
Sacra Congregazione per la Dottrina della
Fede.
3 febbraio
»
Il Sig. Meerts Louis, Presidente della « Union Catholique
Internationale de la Presse», Membro della
Pontificia Commissione per le Comunicazioni
Sociali, «durante munere)).
»
»
» Il Sig. Gélamur Jean, Consultore della Pontificia Commissione per le Comunicazioni Sociali.
6
»
»
Il Rev.do Swayne Sean, Consultore della Sacra Congregazione per il Culto Divino.
26
»
» Gli Ecc.mi Monsignori : Baraniak Antonio, Arcivescovo
di Poznan; Cahill Thomas Vincent, Arcivescovo di Canberra; López Jorge, Arcivescovo
di Corrientes; Arulappa Rayappa, Arcivescovo
di Madras-Mylapore; Dione François, Vescovo
di Thiès; Lévesque Charles Henri, Vescovo di
S.te Anne de la Pocatière; Wetter Friederich,
Vescovo di Speyer, Membri della Sacra Congregazione per la Disciplina dei Sacramenti.
9 aprile
»
Il Rev. Mons. Salerno Francesco, Referendario del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.
18
»
» S. E. Mons. Ballestrero Anastasio Alberto, Arcivescovo
di Bari, Membro della Sacra Congregazione
per le Cause dei Santi.
23
»
»
S. E. il Sig. Cardinale Bertoli Paolo, Membro della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del
Vaticano.
24
»
»
Il Rev.do Padre Dhanis Edouard, S.I., Membro della
Commissione Teologica Internazionale.
Diarium Romanae Curiae
287
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
Protonotari Apostolici soprannumerari:
Ol
31 maggio 1974. Mons.
20 novembre »
Mons.
22 gennaio 1975. Mons.
21
Mons.
»
»
Mons.
»
»
»
28
Mons.
»
1 febbraio
Mons.
»
»
Mons.
23
»
»
Mons.
4 aprile
Mons.
10
»
Mons.
Long Lancelot John (Westminster).
Bernabé Paterno E. (Cabanatuan).
Murdoch William (Aberdeen).
Viebock Francesco (Linz).
Guidara Vito (S. Lucia del Mela).
Campagna Angelo (Salerno).
Giavarini Fortunato (Adria).
Oinotti Vincenzo (Alife).
Razza Leonello (Frascati).
Sch walke Giovanni.
Onclin Guglielmo (Liège).
Prelati d'onore di Sua Santità:
6
26
20
aprile
1974. Mons.
Mons.
»
maggio
Mons.
»
Mons.
»
»
»
1 giugno
Mons.
»
15 luglio
Mons.
17 novembre »
Mons.
20
Mons.
»
»
Mons.
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
Mons.
»
»
Mons.
»
»
Mons.
»
Mons.
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
»
Mons.
»
»
23
Mons.
»
»
Mons.
»
Mons.
»
»
»
5 dicembre
Mons.
6
Mons.
»
»
21
Mons.
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
»
»
Mons.
»
»
»
Gillespie John (Glasgow).
Mc Guinness Denis (Westminster).
Brennan James (Edimburgh).
O'Kelly Sean John (Edimburgh).
Keenam Terence (Westminster).
Wirtz Antonio (Köln).
Kobal Ivan (Trieste e Capodistria).
Cabiling Horacio M. (Cabanatuan).
Cinense Florentino F. (Cabanatuan).
Estonilo Jesus B. (Cabanatuan).
Exaltación Esteban E. (Cabanatuan).
Lacson Jose T. (Cabanatuan).
Champlin Joseph M. (Syracuse).
Doran Thomas M. (Syracuse).
Fries Leonardo J. (Syracuse).
Kelly William M. (Syracuse).
Luczycki Matthew C. (Syracuse).
Lutz M. James (Syracuse).
Meany Philip J. (Syracuse).
Yennock Eugene M. (Syracuse).
Gstaltmeyer Francesco (Wien).
Kosen Francesco (Wien).
Strobl Carlo (Wien).
Kordsmeier Charles (Little Rock).
Lally Dennis M. (Saint Paul and Minneapolis)
Dunda Ernest L. (Munhall dei Ruteni).
Hladky Sylvester (Munhall dei Ruteni).
Pataki Andrew (Munhall dei Ruteni).
Procyk Judson M. (Munhall dei Ruteni).
Tay Peter (Munhall dei Ruteni).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
288
17 gennaio 1975. Mons. Leifeld Antony (New Ulm).
21
»
»
Mons. Pozzi Gian Pietro (Roma).
24
»
»
Mons. Pfeiffer Hermann (Linz).
25
»
»
Mons. Ca vini Giovanni (Firenze).
31
»
»
Mons. De Nicolò Pier Giacomo (Rimini).
1 febbraio
»
Mons. Dalla Villa Lino (Adria).
5
»
»
Mons. Ricigliano Raffaele (Alife).
28
»
»
Mons. Gelin Joseph (Lyon).
Cappellani di Sua Santità:
22
1.5
»
»
»
15
»
4
17
»
4
21
»
»
»
»
24
»
24
»
1
»
»
»
»
settembre 1973.
giugno 1974.
»
»
»
»
»
»
luglio
»
»
»
novembre »
»
»
»
»
dicembre »
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
gennaio 1975.
»
»
febbraio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Calderoni Michele (Faenza).
Albertazzi Niso (Bologna).
Campagnoli Luigi (Bologna).
Mónti Antonio (Bologna).
Sarti Luciano (Bologna).
Greb Ludwig (Köln).
Külzer Walter (Köln).
Gehleh Giuseppe Maria (Köln).
Filipic Janez (Trieste e Capodistria).
Metlikovec Albert (Trieste e Capodistria).
Kokkelkoren Antonio (Haarlem).
Bobak John (Munhall dei Ruteni).
Mankovich Theodore J. (Munhall dei Ruteni).
Rommack Gregory P. (Munhall dei Ruteni).
Shereghy Basil (Munhall dei Ruteni).
Smiciklas Nicholas X. (Munhall dei Ruteni).
Gamperl Giovanni (Wien).
Malcic Giovanni (Wien).
Kneidinger Ludovico (Linz).
Bucea Antonio (S. Lucia del Mela).
Chinaglia Stefano (Adria).
Gabrielli Alberino (Adria).
Martinelli Rodolfo (Adria).
Zanca Vittorio (Adria).
Gallo Giuseppe (Teggiano).
NECROLOGIO
1
aprile
15
»
20
23
»
»
1975. E.mo Signor Cardinale Jaeger Lorenz, del Titolo di
S. Leone I, già Arcivescovo di Paderborn.
»
E.mo Signor Cardinale Journet Charles, del Titolo di
S. Maria in Portico.
» Mons. Thibault Ciò vis, già Arcivescovo di Davao.
»
Mons. Nettekoven Peter, Vescovo titolare eletto di Clipia, Ausiliare dell'Arcivescovo di Köln.
An. et vol. LXVII
31 Maii 1975
N. 5
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
C O M M E N T A R I U M OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
ADHORTATIO APOSTOLICA
Ad Episcopos, Sacerdotes et Christifideles totius catholici orbis: de christiano gaudio.
PAULUS PP. V I
VENERABILES FRATRES AC DILECTI FILII,
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
GAUDETE IN DOMINO,
invocant in veritate !
quoniam prope est omnibus, qui eum
1
Iam pluries per huius Anni Sacri cursum Populum Dei
sumus cohortati, ut studio laeto et alacri gratiam Iubilaei exciperet. Nostrum vero hortamentum,
quemadmodum probe
novistis, suapte natura ad interiorem renovationem et ad reconciliationem in Christo advocat. Agitur ipsa hominum salus,
plena eorum felicitas. Hoc igitur tempore, quo per totum
orbem terrarum fideles adventum Spiritus Sancti celebraturi
sunt, vos rogamus, ut ab Eo hoc gaudii donum imploretis.
Re quidem vera, ad Nos quod attinet, ministerium reconciliationis inter non paucas dissensiones ac difficultates exer2
cetur, sed idem gaudio Spiritus Sancti in Nobis excitatur et
1
Cf. Phil. 4, 4-5; Ps. 145, 18.
2
Cf. Adhort. Apost. Paterna eum benevolentia:
19 - A. A. S.
AAS &l (1975), pp. 5-23.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
290
firmatur. Itaque omni cum veritate fiduciam, ab Apostolo
Paulo in Corinthiorum communitate collocatam, Nosmet ipsi
repetere possumus, eam ad universam Ecclesiam transferentes :
In
vendum.
cordibus
Multa
consolatione,
nostris
mihi
estis
ad
fiducia
superabundo
commoriendum
est
gaudio
apud
in
et
vos...,
omni
ad
convi-
repletus
sum
tribulatione
no-
2
stra. Profecto et Nos amore compellimus ut cohortemur ad
participandum hoc cumulatissimum gaudium, quod est donum Spiritus Sancti.
4
Persensimus igitur interiorem egregiamque necessitatem vobis adhibendi — hoc gratiae Anno vertente et praeclara sollemnitatis Pentecostes opportunitate oblata — Adhortationem A p o stolicam, cuius
argumentum
esset
ipsa
laetitia
christiana,
gaudium scilicet in Spiritu Sancto. Velimus equidem ad celebrandum divinum gaudium quasi quendam hymnum canere,
qui in toto mundo repercutiatur, maxime vero in Ecclesia, ea
sane mente, ut gaudium diffundatur in cordibus hominum una
cum caritate, cuius illud est fructus per Spiritum Sanctum, qui
datus est nobis.
5
Optamus etiam, ut laetitia vestra Nostro
gaudio iungatur ad spiritualem comparandam Ecclesiae Dei
consolationem et omnium hominum, qui ex animis huic celebrationi attendere cupiant.
I.
Non satis, ut addecet, quis christianam praedicat laetitiam,
si testimonium illud externum et internum minus percipiat,
quod Deus, rerum conditor, de se ipse in creatura perhibet:
6
Et vidit Deus quod esset bonum.
Deus,
excitans hominem in
rerum universitate, quod est opus eius potentiae, sapientiae,
amoris — etiam antequam se ipsum Revelationis ope manife3
2 Cor. 7, 3-4.
4
Gal. 5, 22.
5
Cf. Rom. 5, 5.
6
Gen. 1, 10. 12. 18. 21. 25. 31.
Acta Pauli Pp. VI
291
stet —, intellectum et cor creaturae suae ad hauriendum gaudium simulque veritatem disponit. Est ergo attendendum ad
hanc appellationem, quae, quasi praesagium mysterii divini,
ex corde hominis erumpit a teneris annis infantiae, quae stupet et admiratur, usque ad serenam senectutem.
Nonne homo, ubi primum ad mundum se vigilanter convertit, non solum naturale desiderium experitur eum cognoscendi ac possidendi, sed etiam se ipsum inibi complendi et
beatum reddendi? Huius quidem beatitudinis, ut cuique pernotum,
plures
sunt
gradus.
Praestantissima
autem
eius
forma est gaudium, vel « beatitudo » proprie dicta, cum homo
secundum superiores suas facultates delectatur possessione ali7
cuius boni cogniti et amati. Sic homo gaudio afficitur, quoties
concordat cum natura, ac praesertim quoties cum aliis hominibus congreditur et res partitur et ipse coniungitur. Potiore
vero ratione percipit gaudium, sive beatitudinem spiritualem,
cum animus eius intime Deum possidet, quem quidem cogno8
scit et diligit uti bonum supremum et immutabile. Poetae, artifices, alta mente praediti homines, atque etiam viri et feminae,
ad quandam simpliciter lucem internam perspiciendam apti,
qui sive temporibus ante Christi adventum fuerunt sive hac
aetate et inter nos sunt, potuere ac possunt quiddam illius
gaudii, quod est in Deo, experiri.
Sed quisnam diffitetur eiusmodi laetitiam semper esse imperfectam, infirmam, rebus adversis obnoxiam? Conscientia
enim — est res prorsus mirabilis contraque communem opinionem — illorum, quae extra oblectamenta caduca et temporaria veram efficiunt beatitatem, etiam certitudinem continet,
qua quis sibi persuasum habet non esse felicitatem perfectam.
Eo quod experimur omnia esse terminis circumscripta — unaquaque autem hominum aetas eiusmodi experientiam rursum
7
S. THOMAS, Summa Theologiae, I-II, q. 31, a. 3.
8
S. THOMAS, Summa Theologiae,
II-II,
q. 28, aa. 1, 4.
292
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
adipiscitur — adigimur ad affirmandum et perscrutandum immensum discrimen, quod semper est inter rei veritatem ac
desiderium infinita consequendi.
Mirabile hoc contraque communem opinionem, et haec
difficultas gaudii percipiendi videntur Nobis singularem in modum his temporibus invalescere; quod quidem huiusce nuntii
Nostri est causa. Hominum societas, inventis technicis dives,
multiplicare potuit opportunitates oblectamenta capiendi, sed
multum laborat, ut gaudium pariat, cum hoc aliunde exoriatur, quippe quod sit spirituale. Quamquam pecuniae, lautitiae,
artes tuendae valetudinis, securitas circa bona materialia saepe non desunt, tamen taedium, animi aegritudo, tristitia sunt,
pro dolor, sors multorum. Quae interdum ad anxitudinem ac
desperationem perducant, quas simulata hilaritas, vesana cupido voluptatum, ut sint in procinctu, et artificiosi, quos dicunt,
paradisi auferre nequeunt. Numquid homines fortasse progressionibus quaestuosae industriae moderari, vel humana ratione
societatem disponere se non posse sentiunt? Num tempus futurum fortasse nimis incertum videtur, ac vita hominum nimiis
obnoxia periculis? Nonne potius de solitudine agitur, de vehementi et inexpleto desiderio amoris et amicabilis praesentiae,
itemque de rerum statu quodam inani et vacuo, quem recte
definire non possis? E contra, in multis regionibus atque interdum inter nos, cumulus dolorum corporalium et moralium
gravior fit: tot enim fame vexantur, tot in proeliis inutilibus pereunt, tot a vita paene sunt reiecti! Quae quidem calamitates fortasse non sunt acriores quam praeteritis saeculis
fuerunt; verumtamen iam tantopere pervagantur,
ut totam
terram complectantur; notiores etiam factae sunt, et communicationis socialis instrumentis illustrantur, saltem non minus
quam eventus laetifici; in conscientiis hominum suo veluti
pondere insident, neque humana ratione pro sua amplitudine
expediri posse videntur.
Haec vero rerum condicio Nos non prohibet, quominus de
Acta Pauli Pp. VI
293
gaudio loquamur, quominus gaudium speremus. Aequales enim
nostri in mediis miseriis, in quibus versantur, opus habent
gaudium experiri, eiusdem veluti carmen audire. Vehementer
dolore movemur eorum, qui, aerumnis et cruciatibus omne
genus oppressi, in tristitiae tenebris iacent. Peculiari vero modo
de iis recogitamus, qui opibus sunt destituti, auxiliis et amicis
carent, spem humanam suam ad irritum cadere vident. Cum
his arctissima iungimur necessitudine in precibus fundendis,
in eosque caritatis affectu ferimur. Nolumus sane quemquam
animo deficere; sed, contra, remedia exquirimus, quae apta
sint ad lucem afferendam. Quae, Nostro quidem iudicio, triplicis sunt ordinis.
Homines, ut liquet, coniunctis viribus contendere debent,
ut saltem minimum quiddam levationis, commodi, securitatis,
iustitiae ad felicitatem necessariae, comparent multis populis,
qui iis sunt destituti. Huiusmodi actio, quae fit conspirantes
iam est Dei opus, planeque cum Christi mandato congruit.
Eadem pacem iam affert, spem redintegrat, communionem
corroborat, animum efficit gaudio patentem sive eius qui donat,
sive eius qui accipit,
cum beatius sit
donare quam
9
accipere. Quantoties vos, Fratres ac filii carissimi, monuimus,
ut alacres terram magis habitabilem magisque fraternam praeparetis, et sine mora iustitiam et caritatem ad effectum deducatis ad plenum cunctorum profectum! Iam enim Constitutio
Concilii Vaticani II, a verbis Gaudium et Spes incipiens,
necnon plura Documenta pontificalia hanc rem inculcarunt.
Quamvis hoc non sit argumentum, de quo hic proxime tractemus, tamen unusquisque caveat, ne primarium hoc officium
caritatis erga proximum obliviscatur, sine quo sermo de gaudio absonus esset.
Patienter etiam conitendum est institutione quadam, ut
animi discant, vel iterum discant cum simplicitate multiplici-
9
Cf. Act. 20, 35.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
294
bus gaudiis humanis frui, quae Creator nobis in hac peregrinatione constitutis impertit. Agitur scilicet de gaudio, quo
perfundimur eo quod exsistimus et vivimus; de gaudio cum
casta et sanctificatrice caritate iuncto; de gaudio pacificante,
quod ex natura et silentio hauritur; de gaudio interdum severo, quod opus accurate perfectum gignit; de gaudio ac delectatione, quae ex officio impleto oriuntur; de gaudio limpido,
quod ex puritate, famulatu, communione accipitur; de gaudio
laborioso, quod a se devovendi studio proficiscitur. Christianus eiusmodi laetitiae formas purificare potest, complere, nobilitare, non vero ei licet easdem dedignari. Laetitia christiana
postulat, ut homo capax sit ad gaudia naturalia capienda.
Etenim saepe ab his exordium sumens, Christus Regnum Dei
annuntiavit.
Sed huius argumentum Adhortationis hos etiam fines egreditur, siquidem quaestio Nobis potissimum ad ordinem spiritualem pertinere videtur. Homo enim in ipso animo suo
caret vigore, quo dolores et miserias horum temporum assumat; quae eum deiciunt quo magis sensum vitae amittit, quatenus non amplius certus est de se ipso, de vocatione sua ac
futura sorte, quae humanam naturam transcendunt. Is universum sacra indole exuit, idemque nunc facit quoad Immanità
tem; interdum vitale vinculum, quo cum Deo coniungebatur,
disrupit. Vis et momentum entium atque spes non sunt amplius in tuto collocata. Deus homini videtur a sensibus sevocatus et inutilis et, quamvis id verbis exprimere nesciat,
silentium Dei ponderi ei est. Profecto frigus ac tenebrae in
animo hominis insunt, qui tristitiam experitur. Neque reticeri
potest hominum fide carentium tristitia, quoties videlicet spiritus humanus — ad imaginem et similitudinem Dei creatus
ac propterea ex natura ordinatus ad eum veluti ad bonum suum
supremum et unicum — non eum clare cognoscit neque amat,
nec proinde laetitiam illam experitur, quam afferunt vel imperfecta Dei cognitio atque certa scientia, qua creditur esse
Acta Pauli Pp. VI
295
vinculum cum eo, quod ne mors quidem dirumpere possit. Quis
est quin verba Sancti Augustini teneat: Fecisti nos, Domine,
ad
te
et inquietum
est
cor nostrum,
donec requiescat in
10
Te?
Quapropter, cum homo ad Deum propius adesse conatur simulque se a peccato avertit, occupari tum reapse potest laetitia
spirituali. Absque dubio,
caro et sanguis ad hoc vim non
11
habent, sed Revelatio hanc viam potest aperire et gratia istam
commutationem efficere. Est igitur Nobis definite propositum,
ut vos ad fontes gaudii christiani revocemus. Quomodo id facere
possumus, nisi consilium Dei omnes inspicimus, nisi laetum
nuntium amoris eius audimus?
IL
Gaudium christianum essentialiter est spiritualis participatio illius gaudii inscrutabilis, divini simul et humani, quod
in animo est Iesu Christi glorificati. Cum enim Deus Pater in
historia notum facere coepit mysterium voluntatis suae,
cundum
in
"beneplacitum
dispensationem
eius,
quod
plenitudinis
proposuit
temporum?
in
Iesu
statim
hoc
se-
Christo
gau-
dium in medio Populo Dei arcano modo comparuit, quamquam
eius natura nondum patefiebat.
Ita Abraham, pater noster, de implenda olim promissione
certior factus et sperans contra spem, primitias propheticas
huius gaudii post natum filium Isaac accepit.
13
Quod gaudium
quodam modo transfiguratum est, dum morte ille temptabatur
et filius vivens eidem est redditus, qui resurrectionem praefigurabat venturi Filii Unigeniti, promissi in sacrificium, quo
Redemptio efficeretur. Abraham hac de causa exsultavit, quod
videret diem Iesu Christi, diem salutis: vidit et gavisus est?
10
S. AUGUSTINUS, Confessionum lib. I, 1: CSEL 33, p. 1.
11
Cf. Mt. 16, 17.
12
Cf. Eph. 1, 9-10.
13
Cf. Gen. 21, 1-7; Rom. 4, 18.
14
Io. 8, 56.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
296
Gaudium de salute deinde amplificatur et communicatur
decursu historiae propheticae veteris populi Israel. Servatur
quidem et revirescit constantissime in gravibus calamitatibus,
quas infidelitas a populo electo admissa et externae persecutiones, quibus ille a Deo suo dimovere tur, induxerunt. Hoc
igitur gaudium, semper difficultatibus obnoxium et resurgens,
proprium est populi, qui ab Abraham originem traxit.
Agitur quidem semper de experientia, animos permovente,
liberationis et restaurationis — hae saltem annuntiantur —,
quae ab amore misericordi Dei proficiscitur erga populum dilectum, pro quo promissiones Foederis efficit e sola gratia et
potentia prodigiali. Hoc est gaudium Paschatis Mosaici, quod
figura factum est liberationis eschatologicae, per Iesum Christum patrandae in paschali rerum ordine, novi et aeterni Testamenti proprio. Agitur etiam de gaudio ad aetatem quoque
nostram pertinente, quod saepius in Psalmis celebratur, quodque in eo est positum ut cum Deo ac pro Deo vivatur. Agitur
demum ac quidem potissimum de gaudio glorioso et supernaturali,
mente praesaga
nuntiato
circa novam
Ierusalem,
quae, ab exsilio educía, caritate mystica a Deo ipso amatur.
Intima significatio huius amoris, exundantis et inefïabilis,
redemptionem secumferentis, solum tempore novi Paschatis
novique Exodi manifesta erit. Tunc enim Populus Dei, per
mortem et resurrectionem
Servi pro
nobis
passi,
de hoc
mundo ad Patrem ducetur, de Ierusalem, quae, per figuram
dicta, his in terris est, ad Ierusalem, quae est in caelis: Pro
eo quod fuisti derelicta et odio habita et non erat qui per
te
transiret,
in
ponam
generationem
virgine,
sponsam,
15
et
te
in
superbiam
generationem...
Habitabit
et habitabunt in te filii tui.
et
gaudebit
super
te
saeculorum,
Deus
Is. 60, 15; 62, 5 ; cf. Gal. 4, 27; Ap. 21, 1-4.
enim
gaudium
iuvenis
cum
Et gaudebit sponsus super
5
tuus}
Acta Pauli Pp. VI
297
III.
Hae promissiones mirabiles, per saeculorum cursum et in
calamitatibus immanibus, spem mysticam veteris populi Israel
firmaverunt. Qui eas Ecclesiae Christi transmisit, ita ut eidem
debeamus nonnulla, quae in hoc cantico gaudii pleno purissime exsonant. Verumtamen, secundum fidem et experientiam christianam Spiritus, haec pax a Deo impertita, quae
velut flumen exundans diffunditur, cum tempus adest consolationis,
16
cum adventu et praesentia Christi coniungitur.
A gaudio, per Dominum Iesum allato, nemo excluditur;
etenim gaudium magnum, ab Angelo nocte qua Christus natus
est nuntiatum, reapse ad universum populum pertinet,
17
ad
populum videlicet Israel, qui tum Salvatorem sollicite exspectabat, et ad innumerabilem populum eorum omnium, qui temporum decursu eundem nuntium accepturi erant, cum eo vitam conformare studentes. Primum quidem per os Gabrielis
archangeli id allatum est ad beatam Mariam Virginem, cuius
hymnus, a verbo Magnificat incipiens, iam canticum exsultationis omnium humilium fuit. Quotiescumque Rosarii preces
recitamus, mysteria, gaudii nomine appellata, eventum illum
ineffabilem referunt, qui est veluti centrum et fastigium historiae, nempe adventum in terra Emmanuelis, qui est « nobiscum
Deus ». Ipse etiam Ioannes Baptista, cui munus mandatum
est eum exspectanti populo Israel annuntiandi, exsultavit in
gaudio, illo praesente, in utero matris.
18
Cum vero Iesus mini-
sterium suum exsequi incipit, Ioannes gaudio gaudet propter
vocem
19
sponsi.
Immoremur nunc in ipso contemplando Iesu Christo, vitam
terrenam ducente ; qui sua humanitate gaudia nostra est exper1 6
Cf. Is. 40, 1; 66, 13.
" Cf. Lc. 2, 10.
18
Cf. Lc. 1, 44.
19
Io. 3, 29.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
298
tus, et manifesto cognovit, probavit praedicavitque varios veluti gradus gaudii humani, gaudii dicimus simplicis et cotidiani, quod praesto est cunctis. Altissima eius vita interior
non effecit, ut obtutus eius, in rerum veritate defixus, animique sensus imminuerentur. Admiratur ergo aves caeli et lilia
campi, ilico illum assecutus intuitum, quo Deus in ipsis historiae initiis creaturam aspexit. Libenter laetitiam celebrat hominis, qui seminat et qui metit, qui thesaurum absconditum
invenit, pastoris, qui ovem reduxit, vel mulieris, quae drachmam amissam repperit; praedicat gaudium eorum, qui ad festum agendum sunt vocati, vel nuptiarum, vel patris, qui
filium redeuntem a vita perdita excipit, vel feminae, quae infantem est enisa. Humana eiusmodi gaudia ipsi Iesu videntur
tantum habere momenti ac firmitatis, ut fiant signa spiritualium
Regni Dei gaudiorum: gaudia dicimus sive hominum in hoc
Regnum intrantium, eo redeuntium, ibi operantium, sive Patris
qui eosdem excipit. Ipse autem Iesus ostendit delectationem
suam tenerumque animum, cum obviam fit parvulis se adire
cupientibus, adulescenti cuidam di vi ti, fideli et maiora agere
studenti, amicis, qui ut Martha, Maria, Lazarus, tecto eum
recipiunt. Maxime vero laetatur, cum verbum accipi animadvertit, obsessos liberari, mulierem peccatricem vel publicanum, ut Zachaeum, ad bonam frugem se convertere, viduam
de paupertate sua eleemosynam dare. Exsultat gaudio videns
parvulis revelatum esse Regnum, quod sapientibus et prudentibus abscondatur.
nostra
condicionis
20
Re quidem vera, Christus, quoniam in
forma
est
conversatus
per
omnia
absque
peccato? gaudia affectiva et spiritualia ut donum Dei suscepit
et expertus est; neque desiit salutem evangelizare pauperibus,
maestis
corde
72
laetitiam.
De
quo
semine
laetitiae
in
Lucae
Evangelio peculiare perhibetur testimonium. Miracula enim
20
Cf. Lc. 10, 21.
21
Prex Eucharistica n. I V ; cf. Heb. 4, 15.
22
Ibid.; cf. Lc. 4, 18.
Acta Pauli Pp. VI
299
Iesu, verba quibus veniam impertiit, totidem signa sunt bonitatis divinae:
Omnis populus gaudebat in universis,
quae glo-
riose fiebant ab eo? et gloriam tribuebat Deo. Christiani igitur
est — quemadmodum Iesus fecit — gaudiis humanis, quae
Creator ei largitur, frui gratias agendo Patri.
Sed iam pervestiganda est arcana ratio gaudii inscrutabilis,
quod in Iesu inest quodque eius est proprium. Quae quidem
praesertim in Evangelio secundum Ioannem detegi potest,
quo intima verba Filii Dei incarnati traduntur.
Si a Iesu
tanta pax manat, tanta securitas, tanta alacritas, tantum
studium se paratum praebendi, causa est amor inefïabilis,
quo se a Patre diligi persentit. Iam in baptismate ad Iordani
ripam hic amor, qui iam a primo Incarnationis momento
viguit, manifestatur:
Tu es Filius meus dilectus, in te com-
placui mihi? Quae animi certitudo a conscientia Iesu seiungi
non potest. Hanc ob praesentiam ipse numquam est solus;
25
hac cognitione intima ipse cumulate afficitur: sicut novit me
Pater, et ego agnosco Patrem;* haec est mutua ratio ac quidem indesinens et plena : et mea omnia tua sunt et tua mea?
Pater Filio potestatem iudicandi, de vita scilicet statuendi,
attribuit. Alter in altero inhabitat : Non credis quia ego in Patre
et Pater in me est?™ Vicissim Filius Patrem amore immenso
prosequitur:
Diligo
29
Pater, sic facio.
« cibus » eius.
30
Patrem,
et
sicut
mandatum
dedit
mihi
Semper id agit, quod Patri placet: hic est
Est animo tam prompto, ut suam hominis
vitam profundere sit paratus, fiducia eius usque ad certitudinem resumendi illam progreditur :
2 3
Cf. Lc. 13, 17.
24
Lc. 3, 22.
2 5
Cf.
2i
Io.
Io.
Io.
Io.
14, 31.
Cf.
Io. 8, 29; 4, 34.
27
28
29
3 0
Io. 16, 32.
10, 15.
17, 10.
14, 10.
Propterea me Pater diligit,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
300
quia
ego
pono
animam
meam,
ut
iterum
sumam
1
eam?
Hac
mente ductus, ipse gaudet ire ad Patrem; neque agitur apud
Iesum de conscientia, quae ad breve tempus tantum acuitur,
siquidem, in ipsa eius ut hominis conscientia amor ille quasi
repercutitur, quo semper ut Deus in sinu Patris fruitur: Dilexisti
me
ante
mundi
32
constitutionem,
Significatur
hic
mutuus
amor, qui communicari nequit, cum idem sit atque exsistentia
eius ut Filii, et qui est arcana ratio vitae trinitariae; in hac
enim Pater ille est, qui se Filio donat sine ulla exceptione
et intermissione, ac quidem laeto cum animi ardore et impetu; Filius vero ille est, qui eodem modo se Patri donat cum
laeti gratique animi incitatione, in Spiritu Sancto.
Discipuli igitur et omnes in Christum credentes vocantur
ad hoc gaudium participandum. Vult enim Iesus, ut suum
in
se ipsi gaudium habeant impletum :
nomen
tuum
et
notum
faciam,
ut
dilectio
33
Notum
qua
feci
eis
dilexisti
me
34
in ipsis sit et ego in ipsis.
Hoc gaudium manendi in amore Dei incohatur quidem in
terra, estque Regni Dei proprium, sed tribuitur in itinere
salebroso constitutis; quocirca fiducia plena, in Patre et Filio
collocata,
et animus Regnum Dei praeoptans requiruntur.
Iesu Christi Evangelium in primis gaudium promittit ac quidem gaudium, multum sane exigens. Nonne beatitudinibus tale
gaudium
Dei.
patescit?
Beati
pauperes,
Beati qui nunc esuritis,
fletis,
quia
quia
vestrum
quia saturabimini.
est
Regnum
Beati qui nunc
35
ridebitis.
Christus ipse arcano modo, ut ex corde humano peccatum,
quo quis sibi sufficere arbitratur, eradicaret utque Patri oboedientiam filii propriam et omnimodam ostenderet, per manus
31
Io. 10, 17.
32
Io. 17, 24.
3i
Cf. Io. 17, 13.
34
Io. 17, 26.
35
Lc 6, 20-21.
Acta Pauli Pp. VI
iniquorum interimi
36
301
et in cruce mortem obire fuit paratus.
Verumtamen Pater non sivit eum mortis imperio detineri. Resurrectio Iesu e mortuis est quodam modo sigillum, quo Pater
pretium sacrificii Filii confirmavit, eademque fidelitatem Patris comprobat, secundum vota, quae Iesus, antequam Passionem iniret, protulit : Pater,
37
tuus clarificet te.
... clarifica Filium tuum, ut Filius
Exinde Iesus in perpetuum vivit in gloria
Patris, eademque de causa discipuli in gaudio, quod exstingui
non poterat, sunt firmiter constituti, cum vespere Paschatis
Dominum suis oculis conspexerunt.
Inde consequitur, ut gaudium Regni Dei ad effectum deducti exoriri nequeat, nisi a celebrandis intime conexis morte
et resurrectione Domini. Contra communem prorsus opinionem condicio vitae christianae est, quae singularem in modum
ipsam condicionem humanam illuminat:
neque discrimina
neque dolores e terrestri incolatu facessunt,
attamen nova
induuntur significatione, cum certe sciamus ita nos esse participes redemptionis, quam Dominus perfecit, et heredes gloriae
eius. Quam ob rem christianus, licet difficultatibus, quas humana vita inferre solet, sit obnoxius, non incerto pede iter
temptare cogitur, neque in morte finem spei suae pavere. Quemadmodum
vidit
ait propheta;
lucem
lux orta
magnam-,
est eis.
Populus,
habitantibus
qui
in
Multiplicasti gentem,
ambulabat
regione
et
non
in
umbrae
tenebris,
mortis,
magnificasti
lae-
titiam? Paschale praeconium, a verbo Exsultet incipiens, canit mysterium, quod spem propheticam transcendit: in iubilo
annuntiatae resurrectionis etiam aerumnae hominis transfigurantur, dum plenitudo gaudii e victoria Crucifixi, e Corde eius
transfixo, e Corpore eius glorioso erumpit, ac tenebras animarum illuminat :
3 6
Cf. Act. 2, 23.
37
Io. 17, 1.
35
Is. 9, 1-2.
39
Et nox illuminatio
Praeconium paschale.
mea in
deliciis meis?
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
302
Gaudium paschale non solum transfiguratione, quae fieri
possit, continetur, sed est gaudium novae praesentiae Christi,
qui a mortuis exsurgens Spiritum suis impertit, ut cum ipsis
maneat. Tali igitur modo Spiritus Paraclitus Ecclesiae dono
datur quasi principium inexhaustum gaudii, quo ut Sponsa
Christi glorificati perfruitur. Idem ei in memoriam revocat ipsa
praecepta Domini per ministerium gratiae et veritatis, quod
Apostolorum successores obeunt. Idem in ea vitam divinam
et apostolatum excitat; atque christianus homo optime novit
numquam fore in rerum cursu ut hic Spiritus exstinguatur,
siquidem fons spei, quae Pentecostes die est manifestata, numquam exarescet.
Itaque Spiritus, qui a Patre et Filio procedit, quorum ipse
est mutuus et vivus amor, Populo novi Foederis exinde tribuitur et unicuique animo, qui actioni intimae eius patescit. Idem nosmet suum habitaculum efficit:
dulcis hospes
animae? Una cum eo hominis cor a Patre simul et a Filio
incolitur.
41
Idem Spiritus Sanctus excitat in eo filiorum preca-
tionem, quae ex ima animi parte prorumpit quaeque laudatione exprimitur, gratiarum actione, expiatione, supplicatione.
Tunc sane perfrui valemus laetitia proprie spirituali, quae est
fructus Spiritus Sancti:
42
in eo illa consistit, quod spiritus ho-
minis quietem invenit magnamque oblectationem in possessione Dei Trini, qui per fidem cognoscitur et caritate diligitur
ex ipso orta. Talis ergo laetitia, inde profecta, signat ac distinguit omnes christianas virtutes. Exigua gaudia humana, quae,
in vita nostra veluti semina sunt rerum altiorum, transfigurantur. Quod quidem gaudium hisce in terris quiddam semper continet aerumnarum, quibus pariens mulier laborat, ac quandam,
saltem specie, derelictionem, similem orbato parentibus filio:
ploratus et lamentationes audientur, dum mundus malas delec40
Sequentia
in
Pentecostes
sollemnitate.
« Cf. Io. 14, 23.
« Cf. Rom. 14, 17; Gal. 5, 22.
Acta Pauli Pp. VI
303
tationes ostentat. Verumtamen discipulorum tristitia, quae est
secundum Deum, non secundum mundum, brevi vertetur in
gaudium spirituale, quod nemo auferet ab iis.
43
Haec est lex vitae christianae, ac praesertim vitae apostolicae; quae, cum caritate urgente erga Dominum et fratres
moveatur, necessario sub paschalis sacrificii signo panditur,
amoris causa morti occurrens atque morte ad vitam et ad amorem pertingens. Hisce rationibus condicio christiani hominis
constat, ac praecipue condicio apostoli, qui oportet fiat forma
gregis? et passioni Redemptoris libere se ipse societ. Eadem
plane illis praescriptionibus Evangelii respondet, quae appellatae sunt lex beatitudinis christianae, qua sors prophetarum
continuatur:
persecuti
vos
mentientes
vestra
qui
Beati
fuerint
propter
copiosa
fuerunt
estis,
et
me:
est in
ante
cum
maledixerint
dixerint
gaudete
caelis;
omne
et
sic
vobis
malum
exsultate,
enim
persecuti
homines
adversum
quoniam
sunt
et
vos
merces
prophetas,
vos?
Saeculo nostro, quod inani felicitatis specie captum tot
periculis premitur, haud raro, pro dolor, occasiones nobis
praebentur experimento cognoscendi « animalem » hominem
ineptum esse ad percipienda ea quae sunt Spiritus Dei; stultitia
enim
est
illi,
et
non
potest
intelligere,
quia
spiritualiter
examinatur* Mundus — qui nempe non valet Spiritum Veritatis recipere, quem neque videt neque cognoscit — nonnisi
unam rerum faciem discernit, cum tantummodo dolorem et
paupertatem discipuli consideret; iste vero in altis animi sui
recessibus iugi gaudio perfruitur, quia vivit communione coniunctus cum Patre et eius Filio Iesu Christo.
43
Cf. Io. 16, 20-22; 2 Cor. 1, 4; 7, 4-6.
44
1 Pt. 5, 3.
45
Mt. 5, 11-12.
46
1 Cor. 2, 14.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
304
IV.
Talis est, venerabiles Fratres ac dilecti filii, laeta spes,
quae ab ipsis Verbi Dei fontibus hauritur. Huiusmodi laetitiae
fons, abhinc viginti saecula apertus, in Ecclesia scaturire non
cessat, peculiarique modo in animis Sanctorum. Nunc autem
opus est nonnulla testimonia afferre spiritualis huiusce experientiae ; quae quidem conferre poterit ad christianae laetitiae
mysterium
illustrandum,
pro
charismatum
peculiariumque
vocationum diversitate.
Ac primo quidem loco Beatissima Virgo Maria commemoranda est, gratiarum plena nostrique Redemptoris Mater. Cum
nuntium ex alto obsequenti animo excepisset, ipsa, ancilla
Domini, sponsa Spiritus Sancti àeternique Filii mater, sivit
gaudium suum erumpere coram Elisabeth, consobrina sua,
quae ipsius fidem ex tulerat : Magnificat anima mea Dominum,
et exsultavit spiritus meus in Deo
salutari meo...
1
tam me dicent omnes generationes?
Ex
hoc
bea-
Magis quam ceterae crea-
turae intellexit Deum mirabilia facere; itemque sanctum esse
eius nomen, ipsum misericordiam suam ostendere, humiles
exaltare, promissa fideliter servare. Mariae vitae curriculum,
prout exterius apparebat, nullo modo a sueto vivendi genere
discedebat; at ipsa vel minima Dei signa meditabatur, eadem
conferens in corde suo. Neque a doloribus sustinendis exempta
fuit; inde ab initio, enim, stetit iuxta Crucem, mater dolorum,
cum sacrificio Servi innocentis arctissime consociata. Sed eius
animus quam latissime ad gaudium resurrectionis patebat ;
atque ad caelestem gloriam anima et corpore etiam evecta
est. Quae prima ex omnibus humanis creaturis redempta fuit,
Immaculata iam inde a sua conceptione, incomparabile Spiritus Sancti habitaculum atque purissimum Redemptoris hominum domicilium, ipsa simul est Filia Dei dilectissima atque
47
Lc. 1, 46-48.
Acta Pauli Pp. VI
305
in Christo Mater universalis. Eadem typus exstat perfectissimus Ecclesiae terrestris et glorificatae. Quam mirum in modum in singularem vitam huius Virginis Israel cadunt prophetica verba, quae ad novam Ierusalem pertinent :
gaudebo in Domino,
induit
dabit
me
et exsultabit anima mea in Deo meo,
vestimentis
me,
quasi
Gaudens
salutis
sponsum
et
indumento
decoratum
corona
iustitiae
et
quasi
quia
circumsponsam
ornatam monilibus suis.** Proxima adstans Christo,
omnia
gaudia in se colligit ac perfecta fruitur laetitia, quae Ecclesiae
promissa
est:
Mater plena
sanctae
laetitiae;
ac
iure
merito
eius filii hoc in mundo, dum ad hanc matrem spei ac matrem
gratiae aspiciunt, eam suae ipsorum laetitiae causam invocant:
Causa nostrae
laetitiae.
Post Mariam, purissimi iucundissimique gaudii significationem ii nobis exhibent, qui fidelissime amore crucem Iesu
amplexi sunt, Martyres scilicet, quibus Spiritus Sanctus inter
summos corporis cruciatus incensissimum inicit desiderium
adventus Sponsi. S. Stephanus, qui moritur dum videt caelos
apertos, nonnisi primus est ex his innumeris Christi testibus.
Nostris quoque temporibus quam multi sunt, qui, in variis terrarum orbis regionibus se suaque omnia pro Christo in discrimen adducentes, haec S. Ignatii Antiocheni verba proferre
possunt:
meus
Vivens
enim
crucifixus est nec
scribo
est in me
aqua vivens et loquens in me
ad
vobis,
est,
mòri
desiderans.
ignis materiae
mihi
interius
amans;
dicens:
Amor
sed
Veni
Patrem?
Ac revera Ecclesiae vis, certa eius de victoria spes eiusque
laetitia, cum suorum Martyrum certamen celebrat, ex eo proficiscuntur quod in iis gloriosam crucis fecunditatem contemplatur. Hac de causa Decessor Noster S. Leo Magnus, dum ex
48
Is. 61, 10.
"Epistula ad Romanos, V I I , 2:
p. 261; cf. Io. 4, 10; 7, 38; 14, 12.
20
- A. A.
S.
Patres Apostolici, ed.
F U N K , I,
2
Tubingae 1901 ,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
306
hac romana Cathedra martyrium extollit sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, in haec erumpit verba : Pretiosa est ergo
in
conspectu
tatis
genere
religio.
et
Non
semper
quae
Domini
mors
sanctorum
destrui
potest
sacramento
minuitur
Dominicus
singula
eius;
persecutionibus
ager
cadunt,
segete
ullo
crudeli-
crucis
Christi
fundata
Ecclesia,
sed
augetur;
ditiori
multiplicata
nec
vestitur,
dum
grana,
50
nascuntur.
Praeterea, multae mansiones in domo Patris sunt, atque
iis, quorum animi amore Spiritus Sancti consumuntur, plures
dantur viae ac rationes sibimet ipsis monendi atque ad gaudium sanctum resurrectionis accedendi. Sanguinis effusio haud
quidem sola via habenda est; nihilominus certamen pro Regno
Dei transitum necessario secumfert per quandam amoris passionem, de qua spirituales magistri egregia locuti sunt. Hac
in re intimae eorum experientiae inter se congruunt, quamvis
variae sint mysticae traditiones cum in Oriente tum in Occidente. Quae quidem testantur idem esse animorum iter — « per
crucem ad lucem » — ex hoc mundo ad Patrem, sub vivificante
Sancti Spiritus afflatu.
Singuli hi spirituales magistri peculiarem nobis de gaudio
nuntium reliquerunt. Orientales scilicet Patres complura reddiderunt testimonia huius laetitiae in Spiritu Sancto. Origenes
verbi causa saepius gaudium depinxit illius, qui Iesum intime
cognoscit: anima nempe eius perfunditur iucunditate sicut
senis Simeonis ; in templo, quod est Ecclesia, amplexatur Iesum
brachiis; gaudet de plenitudine salutis, dum ipsum ulnis tenet,
51
in quo mundus reconciliatus est Deo. Media vero Aetate inter
plures scriptores Nicolaus Cabasilas, magister spiritualis ex
Oriente, demonstrare studet, quomodo amor Dei sibi summam
laetitiam pariat.
52
In Occidentali Ecclesia commemorare suf-
ficiat nonnulla eorum nomina, qui praecepta de via sanctitatis
50
51
52
Serm. 82, In Natali apostolorum Petri et Pauli, 6: PL M, 426; cf. Io. 12, 24.
Cf. In Lucam Horn. 15: PG 13, 1838-1839.
Cf. De vita in Christo, V I I : PG 150, 703-715.
Acta Pauli Pp. VI
307
et laetitiae tradiderunt : Sancti iUigustinus, Bernardus, Dominicus, Ignatius a Loyola, Ioannes a Cruce, Theresia Abulensis,
Franciscus Salesius, Ioannes Bosco.
Peculiari autem modo volumus in mentem revocare tria
exemplaria, quibus adhuc universus christianus populus vehementer allicitur. Atque in primis proponere placet pauperem
atque humilem Asisinatem, cuius vestigia, hoc vertente Anno
Sacro, peregrini bene multi persequi conantur. Cum omnia
pro Christo reliquisset, is, per « dominam paupertatem », quiddam repperit, ut ita dicamus, primaevae beatitudinis, cum
mundus prodiit integer e manibus Creatoris. In rerum abdicatione quam maxima, iam fere caecus, ipse immortale Canticum Creaturarum canere valuit,
itemque laudes nostri fra-
tris solis, laudes rerum naturae universae,
quae ipsi facta
fuit veluti lucidum purumque divinae gloriae speculum, ac
vel ipsam laetitiam ob nostrae sororis mortis corporalis adventum :
Beati
qui invenientur
tuis
sanctissimis
voluntatibus
con-
formes.
Aetate nobis propinquiore, S. Theresia Lexoviensis nobis
ostendit arduam animosamque viam ad plenam sui deditionem Deo faciendam, cui suam parvitatem commisit. Neque
ipsi incognitus fuit absentis Dei sensus, quem quidem saeculum nostrum modo sibi proprio acerbe experitur: Interdum
parvae
aviculae
(quacum
aliud esse praeter nubes,
quo
pauper
Quam
lucem
illa
bonum
aspicere,
ac
ipsi
comparat)
quae
animula
illic
nihilominus
ab
videtur
eam obvolvunt...
debilis
est
quae
se
eius
fide
credere
Roc
perfecto
est
fruitur
manere,
ad
nihil
tempus
gaudio...
invisibilem
53
removetur!
Denique, cur non commemoremus Beatum Maximilianum
Kolbe, verum Sancti Francisci discipulum, cuius imago hominibus nostrae aetatis tantopere in exemplum refulget? Inter
calamitosissimos casus, qui nostrae aetati tam cruentas caedes
53
Histoire
d'une
âme,
Manuscrits
Paris 1973, p. 227 (Ms B, fol. 5).
autobiographiques,
Cerf-Desclée
de
Brouwer,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
308
attulerunt, is ultro se obtulit morti, ut ignotum fratrem salvaret. Testes nobis rettulerunt interiorem eius pacem, eius
serenum animum eiusque gaudium effecisse, ut locus dolorum,
qui plerumque veluti inferni imaginem referebat, ipsi eiusque
calamitatis consortibus in aeternae vitae vestibulum quodammodo conversus sit.
In vita filiorum Ecclesiae haec gaudii Christi Domini participatio disiungi nequit a mysterii eucharistici celebratione,
in qua ipsi Corpore Christi nutriuntur et eius Sanguine potantur. Ac revera, ita refecti, viatorum instar qui ad aeterna
regna iter faciunt, iam nunc sempiterni gaudii libamentum
sacramentali modo recipiunt.
Hac in luce positum, abundans atque intimum gaudium,
quod iam ex hac terrena vita effunditur in corda christifidelium veri nominis, non apparere non potest « diffusivum
sui », omnino sicut ipsa vita et amor, quorum est laetum indicium. Quod quidem gaudium, cum a communione quadam
divina et humana procedat, ad universaliorem usque communionem efficiendam spectat. Nullatenus eorum animos, qui eo
fruuntur, inclinare potest ad se ipsos aliquo modo conversandos. Ex contrario, efficit ut corda more vere catholico ad universam hominum societatem pateant, dum in ipsis aeternorum
bonorum desiderium, vulneris instar, excitat. Item christianos religiosiores magis conscios reddit de propria exsulum condicione, eosdem tamen a sollicitatione defendit deserendi certamen pro Regni Dei adventu. Denique eos impellit, ut ad
nuptias Agni in caelis consummandas actuose festinent. Cum
autem medium sit inter terrestris laboris momentum et pacem
aeternam mansionis,
tranquilla contentione utrimque trahi-
tur, iuxta legem qua Spiritus Sanctus animos ducit: Si igitur
nunc pignus
resurgentes
membra
habentes
facie
affluenter
cantia eum,
ad
clamamus,
faciem
videbimus
exsultationis
qui suscitaverit
Abba Pater;
eum;
hymnum
ea ex
quid
mortuis,
fiet
quando
quando
omnia
protulerint,
et
aeternam
glorifivitam
Acta Pauli Pp. VI
donaverit?
ipsum,
Si
iam facit
ritus gratia,
ciet,
enim
et
pignus
dicere,
quae
perficiet
complectens
Abba
hominibus
voluntate
309
Pater,
quid
dabitur a
Patris;
cundum imaginem et similitudinem
hominem
efficiet
Dei.
semet-
faciet universa
Deo?
54
in
Similes
enim
Spi-
nos
effi-
hominem
se-
Iam hisce
in
terris
Sancti primitias nobis exhibent similis huius condicionis.
V.
Multiplicem hanc concordemque Sanctorum vocem audientes, num rerum status obliti sumus, in quo nunc humana societas versatur, quae tam parum curae videtur ad supernaturalia
bona con vertere? Num spirituales christianorum hodierni temporis appetitiones plus aequo extulimus? Num adhortationem
Nostram tantummodo parvo sapientum atque prudentum numero adhibuimus? Haud ignoramus Evangelium initio pauperibus atque humilibus nuntiatum esse, et ea quidem ratione,
ut tam simplicem suum splendorem atque integras suas sententias plene servaret.
Quod si fulgidos christianae laetitiae prospectus ante oculos
ponere exoptavimus, non idcirco hoc fecimus ut inter vos quis
animum demittat, venerabiles Fratres ac dilecti filii, qui animum divisum animadvertitis, cum Dei appellatio vos attingit.
Ex contrario, sentimus nostrum gaudium, sicut vestrum, tunc
solummodo plenum fore, si una simul fidenter adspexerimus
in
sibi
auctorem
fidei
et
gaudio,
sustinuit
consummatorem
crucem,
Iesum,
confusione
contempta,
dextera sedis Dei sedet.
Recogitate
enim eum,
nuit
adversum
semetipsum
ut
a
ne
peccatoribus
fatigemini
animis
vestris
qui,
qui
proposito
atque
talem
in
susti-
contradictionem,
55
deficientes.
Cum vero Deus Pater invitat ad Abrahae gaudium f estumque
aeternum nuptiarum Agni cumulate participandum, universo
54
S. IRENAEUS, Adversus haereses, V, 8, 1: PO 7, 1142.
55
Heo. 12, 2-3.
Acta Apostolicae
310
Sedis - Commentarium
Officiale
profecto homines advocat. Hoc enim invitamentum unusquisque homo, modo sese intentum recteque dispositum faciat, penitus in animo suo percipere valet, hoc iubilari praesertim
Anno, cum ab Ecclesia divinae misericordiae thesauri largius
omnibus reserantur.
et
omnibus,
Deus
qui
Vobis enim est repromissio et filiis vestris
longe
sunt,
quoscumque
advocaverit
Dominus
56
noster.
Nos equidem Populum Dei abstracta quadam ratione cogitare nequimus, nostroque contuitu puerorum primum multitudinem complectimur. Qui cum necessariam sibi securitatem
in propinquorum suorum caritate inveniunt, statim ipsi facultatem res excipiendi, admirandi, confidendi ac sponte donandi
assequuntur. Ipsi ad Evangelii laetitiam gustandam aptissimi
sunt. Quisquis in Regnum Dei cupit intrare — ita nos monet
Iesus —, parvulos in primis respiciat oportet.
57
Ad omnes praeterea attendimus homines, qui suo pro officio summas in familiis, in artium exercitatione, in societate
obtinent partes. Iniuncti muneris onus saepe saepius, dum
mundus citissimo impellitur motu, impedit, ne ii gaudiis cotidianis perfrui possint. Gaudia tamen in promptu sunt, dum
illos Spiritus Sanctus vult adiuvare, ut ea detegant, purificent,
participent.
Multitudinem pariter recogitamus eorum, qui in dolorum
angustiis versantur, quique ad vitae suae vesperam properant.
Ad ianuam tot aerumnarum sive corporis sive animi pulsat
Deus gaudiorum largitor, non ut aliquam irrisionem inducat,
verum ut suum vix credibile opus efficiat, quo dolor ipse immutatur.
Noster item animus nostrumque cor ad eos omnes convertuntur, qui extra adspectabilem Populi Dei compagem vitam
degunt. Ii enim, si suum vivendi morem ad profundissimas
56
Act. 2, 39.
57
Cf. Me. 10, 14-15.
Acta Pauli Pp. VI
311
conscientiae invitationes accommodant, in qua repercussa sonat vox Dei, in ipsa via quae ducit ad gaudium sunt constituti.
Dei autem Populus ultra progredi nequit, si ductores desunt.
Hi sunt sacri pastores, viri rerum theologicarum periti, spiritualis vitae magistri, presbyteri, omnes denique qui una cum
iis
ad
christianas
recte
incitandas
communitates
operam
sociant. Eorum quippe munus est suos adiuvare fratres, ut
vias evangelici gaudii ineant inter mundi res et eventus, quibus ipsorum vita constat quaeque efïugere nequeunt.
Revera enim immensa Dei caritas ut ad caelestem confluant
civitatem incitat homines, qui, ex variis orbis terrarum plagis
venientes, sive prope hoc sacri Iubilaei tempore sunt, sive
longe adhuc absunt. Quoniam vero omnes qui advocantur, id
est nos omnes diversa sane ratione implicamur peccatis, in
praesenti oportet ut « obdurare corda nostra » desistamus velimusque ((vocem Domini audire», propositam magnae gratiae ac veniae condicionem illam admittentes, qualem Ieremias
propheta nuntiavit :
Et emundabo illos ab omni iniquitate sua,
in
mihi:
qua
peccaverunt
bus eorum,
in
quibus
et
deliquerunt
(Ierusalem) erit mihi in nomen,
et in
exsultationem
promissa
propitius
mihi,
ero
cunctis
et
spreverunt
et in gaudium,
cunctis gentibus
terrae?
iniquitatime.
Et
et in laudem,
Quoniam
insuper
huiusmodi propitiatio, plurimaeque aliae promis-
siones a sacrificio Iesu Redemptoris, Servi patientis, supremam
significationem recipiunt, ipse ipseque unus, maximo dum
discrimine humani generis vita laborat, ita nos alioqui potest :
Poenitemini,
et
credite
59
Evangelio.
Nam
Dominus
nos
prae-
sertim instimulat, ut intellegamus eam, quam a nobis postulet,
conversionem nullo pacto esse reversionem, quemadmodum
propter peccata evenit. Contra, conversio est in rectam viam
deductio atque ad germanam libertatem laetitiamque provectio;
33, 8-9.
58
Ier.
59
Me. 1, 15.
Acta Apostolicae
312
Sedis -
Commentarium
Officiale
simulque responsio est benignae, officiosae, instantissimae invitationi, quae ab eo manat: Venite ad me omnes, qui laboratis,
et onerati estis,
et ego reftciam vos.
Tollite iugum meum super
vos, et discite a me, quia mitis sum,
et humilis corde: et inve-
nietis
requiem
animabus
vestris?
Etenim, quodnam pondus gravius delicto inveniri potest?
Quaenamque calamitas maiorem affert solitudinem quam miseria deperditi filii, sicut sanctus Lucas in suo Evangelio depinxit? E contra, quae congressio magis commovet animum
quam mutua Patris patientis et misericordis filiique ad bonam
frugem redeuntis occursatio? Ita gaudium erit in
uno
peccatore
novem iustis,
poenitentiam
agente,
quam
61
qui non indigent poenitentia.
caelo
super
Nunc
super
nonaginta-
autem
quis-
nam, Christo eiusque immaculata Matre exceptis, sine peccato
est? Et ita Annus sanctus — cuncto qui populo tamquam promissum iubilationis est —, cum per poenitentiam reditum ad
Patrem maturare suadeat, idem exstat invitamentum, ut sive
significatio sive usus sacramenti Reconciliationis iterum inveniantur. Vestigiis optimae de vita spirituali traditionis insistentes, id Nos iuvat fideles eorumque pastores commonere
gravium peccatorum accusationem esse faciendam, confessionemque
crebro
usitatam
ditissimum
fontem
sanctimoniae,
pacis, gaudii permanere.
VI.
Nihil nunc detrahentes fervidissimo nostro nuntio, qui ad
Populum Dei in universum pertinet, aliquod temporis spatium
reservare volumus, ut longiore sermone iuventutem alloquamur, peculiari sane spe ducti atque impulsi.
Etenim, si Ecclesia, ex Spiritu Sancto renata, tamquam
vera « mundi iuventus » potest existimari, quatenus erga naso Mt. 11, 28-29.
61
Lc. 15, 7.
Acta Pauli Pp. VI
313
turam suam suumque munus servat fidelitatem, nonne sese
prima veluti sponte ac potiore modo agnoscet in vultu eorum
qui vitam et spem secumferre advertunt officiumque obire
futurae consulendi aetati, quae praesentem historiam subsequetur? Et rursus, ii qui, in unaquaque huiusce historiae
tempestate, in se ipsi vehementius vivendi impetum experiuntur earumque, quae futurae sunt, rerum exspectationem verique
nominis renovationis necessitatem, nonne cum Ecclesia, Christi
Spiritu incitata, quamvis latenter, consentire videntur? Quidni
exspectent, ut sibi ab ea tradatur arcanum illud perpetuae eius
iuventae atque adeo gaudium iuventae suae?
Huiusmodi convenientiam sive iure sive re adesse arbitramur; quae, non semper visibilis, certo certius imis haeret animis, quamvis multas adversitates oriri contingat. Inde est cur,
in hac Nostra de christiana laetitia adhortatione, mens simulque cor Nos moveant, ut prompte fidenterque ad iuvenes
hodierni temporis convertamur. Quod libentes facimus nomine
Christi eiusque Ecclesiae^ quam ipse vult, quamvis humanis
pressam
infirmitatibus,
aut rugam,
aut
aliquid
gloriosam...,
huiusmodi,
non
sed
ut
habentem
sit
sancta
maculam,
et
im-
maculata?
Neque tamen, id agentes, molliores animi sensus excolimus
iisque concedimus. Si tantum ad aetatis rationes attenditur,
iuventa fluxum quiddam evanidumque est, ideoque, cum amplis
extollitur laudibus, id mox inane desiderium vel ludibrium
sapit. Sed aliud profecto fit, si spiritualis spectatur significatio huiusce aetatis beatae, qualis iuventa est, modo authentica
ratione agatur. Quod enim nostram occupat considerationem
est convenientia — caduca scilicet ac periculis obnoxia, sed
singularis tamen plenaque magnanimae spei, quam portendit —
inter impulsum vitae, naturali virtute patentis invitationibus
et necessitatibus nobilissimae sortis humanae, et dynamicam
62
Eph. 5, 27.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
314
vim Spiritus Sancti, unde Ecclesia nulla prorsus intermissione
suam iuventam, suam erga se ipsam fidelitatem viventemque
etiam, hac servata fidelitate, creandi facultatem haurit. Ex
occursu quippe hominis, per aliquot summi momenti annos,
iuventa florentis ac fruentis et Ecclesiae in spiritali iuventa
stabiliter constitutae, necessario oriuntur utrimque et gaudium
exquisitissimum et spes bona fecunditatis.
Ecclesia autem oportet, uti Dei Populus qui ad futurum
Regnum peregrinatur, se perennem efficiat seseque idcirco per
hominum generationes renovet : haec illi est fecunditatis suae,
vel simpliciter vitae necessaria condicio. Hoc igitur magni
momenti est, ut, unoquoque eius historiae tempore, nova
quae oritur generatio quodam saltem modo adimpleat superiorum spem generationum eiusdemque Ecclesiae spem, quae
in dono Dei, Veritatis ac Vitae, indeficienter tradendo continetur. Quamobrem, in unaquaque generatione, christiani iuvenes ratum facere debent, clara ducti conscientia nullaque praepediti condicione, foedus illud, quod Baptismatis sacramento
pepigerunt et postea sacramento Confirmationis corroboraverunt.
Qua in re, aetas nostra, utpote quae multis penitus mutationibus obsignetur, graves sane importat Ecclesiae difficultates. Harum Nos bene conscii sumus, qui una cum toto
Episcoporum
Collegio
sollicitudinem
omnium
63
Ecclesiarum
necnon curam de futura earundem sorte participamus.
simul,
in
fide
et in spe,
quae non
confundit?
Sed
asseveramus
gratiam numquam esse defuturam christiano Populo; atque
hunc ominamur non esse defuturum gratiae neque abiecturum — ut quidam hodie facere conantur — veritatis et sanctitatis hereditatem, quae ad hanc usque summi discriminis
aetatem post tot saeculorum cursum pervenit. Atque etiam
— hoc enim potissimum agitur — bonis Nos inniti rationibus
63
2 Cor. 11, 28.
6 4
Cf. Rom. 5, 5.
Acta Pauli Pp. VI
315
putamus, si christianae confidamus iuventuti:
hanc, inqui-
mus, non esse defuturam Ecclesiae, si in ipsa Ecclesia inveniat
sat multos provectioris aetatis homines, qui eam et recte aestimare et diligere et regere et ad futura munia praeparare sciant,
fidelissime tradita sempiterna Veritate. Tum novi denique operarii, constantes et studiosi, ingredientur vicissim, ad spirituale
et apostolicum opus exsequendum, in regiones, quae albae
sunt iam ad messem. Tum et qui seminant et qui metunt eadem
perfruentur laetitia Regni caelorum.
65
Nobis revera videtur hodiernum mundi discrimen, quod
plurimorum iuvenum errores et dubitationes signant, ex altera
parte commonstrare faciem senescentem et in praesenti iam
penitus obsoletam cuiusdam civilis cultus, ad mercaturam,
studium voluptatum, materiales res annitentis, qui nihilominus se exhibere contendit tamquam futurae prosperitatis auctorem. Quod complures iuvenes naturali veluti impetu huic
refragantur deceptioni, id ipsum, quamvis modus nonnumquam excedatur, certam aliquam significationem habet. Aliud
prorsus ab hodierna iuvenum generatione exspectatur! Quae
enim destituta saepe est bonarum custodia traditionum, mox
vero est acerbe decepta vanitate et spirituali inanitate opinionum falso novarum, compositarum de Deo tollendo doctrinarum, perniciosarum de mystico studio rationum, nonne ea
detectura est vel iterum inventura solidam et immobilem novitatem divini mysterii, quod in Christo Iesu est revelatum?
Nonne ipse, secundum pulcherrimam Sancti Irenaei formulam,
omnem
novitatem
attulit,
semetipsum
60
afferens?
Qua de causa Nobis placet hanc laetitiae spiritualis celebrationem magis proprie dedicare vobis, christiani iuvenes nostrae aetatis, qui estis spes Ecclesiae venturae. Vos proin magnopere hortamur, ut diligenter attendatis invitationes, quae
ex intimo animo vobis oriuntur. Vos item incitamus, ut oculos
65
Cf. Io. 4, 35-36.
66
S. IRENAEUS, Adversus haereses, IV, 34, 10: PG 7, 1083.
316
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
et cor viresque integras ad célsìora attollatis, ac nisus quoque
ad spiritus ascensiones libentes suscipiatis. Atque vobis illud
confirmamus et testamur: quantumvis forsitan animum frangat vel debilitet opinatio hodie passim diffusa — scilicet mentem humanam non valere reperire Veritatem sempiternam et
vivificam —, e contrario tam profunda est tantümque liberat
laetitia ex Veritate divina, quae in Ecclesia tandem agnoscitur:
6,1
gaudium de Veritate. Istam nempe vobis praebemus laetitiam.
Sed iis solum conceditur, qui adeo vehementer illam amant,
ut pertinaciter quaerant. Si ergo vos parati estis ad idem gaudium amplexandum et communicandum, iam in tuto collocatis
universam vestram perfectionem in Christo atque etiam proximum aevum historiae Populi Dei.
VII.
In ipsum iter totius Populi Dei inseritur suapte natura
Annus sanctus, unaque simul peregrinatio, eiusdem propria.
Etenim Iubilaei gratia impetratur tantummodo revera proficiscendo et progrediendo ad Deum per fidem, spem et caritatem. In magna varietate, quam statuimus, rationum ac temporum peragendi huius Iubilaei, voluimus faciliorem unicuique eundem reddere. Verumtamen pernecessaria pars manet
illa interior voluntas, qua singuli proprio modo respondent
invitanti Spiritui, tamquam discipuli Iesu ac filii catholicae
et apostolicae Ecclesiae, huius menti obsequentes. Eeliqua
cuncta sunt instrumenta et signa. Ita profecto: optata peregrinatio significat Populo Dei universo et singulis eiusdem P o
:
puli membris motum quendam, Pascha — quod idem valet ac
transitus — in animi penetralia, ubi Pater et Filius et Spiritus
eos admittunt in propriam unitatem vitamque intimam divinam:
61
Si
quis
diligit
me,
sermonem
meum
servabit,
S. AUGUSTINUS, Confessionum lib. X, 23: CSEL, 33, p. 252.
et
Pater
Acta Pauli Pp. VI
meus diliget eum,
317
et ad eum veniemus et mansionem apud eum
faciemus.® Ut quis autem praesentiam istam percipiat, semper
altior poscitur conscientia vera sui ipsius, uti creaturae et
filii Dei.
Nonne autem huiusmodi prorsus renovationem interiorem
novissimum Concilium cogitabat et cupiebat?
69
Illic certissime
exstant Spiritus opus et donum Pentecostes. Item agnoscenda
est visio aliqua vere provida in Decessore Nostro fel. mem.
Ioanne XXIII, quippe qui fructum ac proventum Concilii
contemplatus sit veluti novam Pentecostem
70
Nos quoque ea-
dem prospicere voluimus atque consortes fieri eiusdem exspectationis; non sane quasi Pentecostes vim suam aliquando per
longam Ecclesiae historiam exercere desiverit, sed quia tantae
sunt nostri temporis necessitates et rerum discrimina, tam late
patent visiones hominum, qui coniunctionem et concordiam
totius orbis iam esse faciendam censent, sed efficere non possunt; adeo ut iisdem nulla speranda sit salus, nisi donum
Dei rursus effundatur. Utinam ergo Spiritus ille Creator, qui
renovet faciem terrae adveniat! Praeterea, hoc Anno sancto
a vobis profecto petivimus, ut peregrinationem sacram corpore,
vel animo saltem et voluntate, ageretis Romam, ad centrum
videlicet catholicae Ecclesiae. Verum, ut liquido patet, Romana Urbs minime est finis peregrinationis nostrae per tempus
huius mundi. Immo nulla urbs sancta hoc in orbe terminum
illum constituit, quoniam finis itineris ultra terras reperitur in
intimo Dei mysterio, quod nobis adhuc latet : per fidem nimirum ambulamus, non autem in clara rerum specie, neque adhuc
apparet quid simus futuri. Ierusalem Nova, cuius iam nunc
68
69
Io. 14, 23.
Cf. PAULUS P P . V I , Allocutio habita initio secundae Sessionis Conc. Oec. Vat. II,
die XXIX sept. MCMLXIII: AAS 55 (1963), pp. 845ss. ; Litt. Enc. Ecclesiam Suam: AAS (56)
(1964), pp. 612, 614-618.
70
IOANNES P P . X X I I I , Allocutio habita in fine primae Sessionis Conc. Oec. Vat. I I ,
die VIII dec, MCMXXII:
AAS 55
(1963), pp. 38 ss.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
318
71
cives sumus et filii, ex alto descendit a Deo. Sed illius permanentis civitatis splendorem nondum conspeximus, nisi tamquam in speculo et confuse, propheticum dictum firmiter retinentes. Sed iam nunc eius cives sumus, vel invitamur ut tales
fiamus. Totius igitur peregrinationis spiritualis sensus altissimus hauritur ex ultimo hoc fine.
Sic accidit in Ierusalem illa, quam psalmistae celebraverunt. Iesus ipse ac Maria eius mater ascendentes in Ierusalem
cecinerunt in terris cantica Sion : Ex Sion species decoris eius ;
Fundatur exsultatione universae
terrae
mons
12
Sion.
Atqui
nunc
Ierusalem recipit omnem suam formositatem et pulchritudinem a Christo, ad quem interioribus animi gradibus procedimus.
Sic accidit in urbe Roma, ubi postremum testimonium sanguine suo sancti Apostoli Petrus et Paulus reddiderunt. Munus
videlicet, ad quod Roma vocatur, effluit ex origine apostolica;
atque ministerium, Nobismet ipsis ibidem praestandum, officium est erga Ecclesiam universam omneque hominum genus.
Sed ministerium istud pernecessarium est; nam placuit Sapientiae divinae collocare Romam Petri et Pauli in via, ut ita
dicamus, quae ad Civitatem aeternam ducit, quandoquidem
Petro, in quo Episcoporum Collegium unitur, decrevit, ut
claves Regni Caelorum committerentur. Hic enim non ex hominum voluntate, sed ex libera et misericordi benevolentia
Patris et Filii et Spiritus consistit soliditas Petri illa, quam
S. Leo Magnus, Decessor Noster, verbis memorabilibus extollit : soliditas nempe Petri, qui sedi suae praeesse non desinit,
et
indeficiens
obtinet
ditas enim illa,
in
suos
aliquid
ostenditur
Viget
71
Cf. Gal. 4, 26.
72
Ps. 50, 2; 48, 3.
aeterno
Sacerdote
consortium.
Soli-
quam de Petra Christo etiam ipse Petra factus
accepit,
pastoris...
cum
quoque
se
transfudit
firmitatis,
prorsus
et
non
vivit
in
heredes,
dubie
et
apparet
Apostolorum
ubicumque
fortitudo
Principe
illa
Acta Pauli Pp. VI
Dei
hominumque
catenae,
non
dilectio,
populares
quam
impetus,
runt; et insuperabilis fides,
quae
319
non
claustra
non
minae
bellando
non
carceris,
non
regiae
exterrue-
cessit,
vincendo
3
non
tepuit?
Semper quidem, sed multo magis in catholica hac celebratione Anni sancti, exoptamus, ut vos, sive Romae mor amini
sive alibi in Ecclesia universa, quae novit se concinere debere
cum vera ac solida traditione Romae asservata,
cum experiamini quid sit:
dum
habitare
fratres
in
74
illud Nobis-
Ecce quam bonum et quam iucun5
unum?
Commune itaque hoc gaudium est ac vere supernaturale,
donum scilicet Spiritus unitatis et amoris, quod nullibi sane
potest inveniri,
nisi ubi fidei praedicatio integra recipitur
secundum apostolicam normam. Hanc nimirum fidem Ecclesia
catholica
genter
et
quidem
custodit,
credit iis,
quasi
in
universum
unam
domum
videlicet quasi unam animam
et consonanter haec praedicat,
possidens
mundum
et docet,
disseminata,
inhabitans:
habens,
et
et
similiter
et unum
tradit,
dilicor,
quasi unum
6
os?
Haec una domus, hoc cor et haec anima una, hoc os pernecessarium est Ecclesiae, omnique hominum generi, ut nempe
perpetuo his in terris et congruenter cum Ierusalem caelesti
extolli possit canticum novum, carmen divinae laetitiae. Haec
proinde ratio est, cur Nos, etiam inter multorum ignorationem ac neglegentiam, reddere oporteat testimonium humile,
patiens, obstinatum officio, a Domino recepto, ut gregem duceremus ac fratres confirmaremus.
77
Quam multis tamen modis
Nos vicissim confirmamur a fratribus Nostris, si vel sola omnes
vos cogitatione complectimur, ut Nostrum apostolicum munus
73
Serm. V, in anniversario ipsius assumptionis ad Pontificatum, 4:
74
Cf. S. IRENAEUS, Adversus haereses, III, 3, 2: PG 7, 848-849.
75
Ps. 153, 1.
76
S. IRENAEUS, Adversus haereses, I, 10, 2: PO 7, 551.
7 7
Cf. Lc. 22, 32.
PL 54, 155-156.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
320
explere possimus, ad totius Ecclesiae adiumentum et Dei Patris
gloriam !
In medio cursu huius Anni sancti putavimus Nos impulsionibus Sancti Spiritus stare, id postulantes a Christifidelibus,
ut ad fontes laetitiae tali redirent via.
Nonne legitimum est, Fratres et filii dilectissimi, laetitiam
inhabitare in nobis, cum corda nostra rationes eius praecipuas
in fide contemplentur vel denuo inveniant? Quae simplices
sunt :
Sic
Deus
dilexit mundum,
ut Filium
suum
unigenitum
daret ; per Spiritum suum Ipse numquam desinit nos sua
benignitate complecti infusaque sua vita pervadere; nos vero
ad beatam currimus transfigurationem vitae nostrae, iter resurrectionis Iesu terentes. Utique res nimis esset insolita, nisi
laetus hic nuntius,
in Ecclesia per vocem Alleluia resonans,
nobis faciem tribueret hominum, qui salutem sunt assecuti.
Gaudium enim, quo christianos nos esse laetamur — arcte
coniunctos cum Ecclesia, « in Christo », in statu gratiae cum
Deo —, reapse potest cor hominis cumulare et explere. Nonne
haec penitus insidens exsultatio est, quae vim incredibilem paeneque impetum illi addit scripto Blasii Pascal: Gaudium, gaudium, gaudium, lacrimae gaudii? Quot autem scriptores recentioris etiam temporis — inter quos verbi gratia Georgium Bernanos cogitamus — significant scite novaque quadam forma hanc
laetitiam evangelicam humilium, quae ubique refulget in mundo, loquen ti de silentio Dei! Laetitia semper oritur a quodam
obtutu in hominem atque in Deum: Si oculus tuus fuerit simplex,
totum corpus tuum lucidum erit? Nativam hic
tangimus
humanae personae proprietatem, quae abalienari nequit : eius
propensio ad bonum semper per vias intellegentiae et amoris
transit atque contemplationis et actionis. Utinam valeatis ea
percipere, quae optima sunt, in animis fratrum istamque Dei
praesentiam, cordi hominis tam propinquam!
78
Lc. 11, 34.
Acta Pauli Pp. VI
321
Reiciant igitur inquieti filii nostri quorundam coetuum eam
criticae censurae intemperantiam, quae et data opera fiat et ad
dissolvendum spectet ! Nihil a veritate rerum discedentes, christianae communitates sedes fiant rectae serenaeque fiduciae, ubi
omnes sodales se fortiter exerceant in bonitate hominum atque
eventuum
congaudet
sperat,
Ad
dispicienda!
autem
omnia
Caritas
veritati:
omnia
non
gaudet
suffert,
omnia
super
iniquitate,
credit,
omnia
19
sustinet.
huiusmodi figendum obtutum
informare
haud
est
merum disciplinae psychologicae munus, sed proprius etiam
est fructus Spiritus Sancti. Qui Spiritus, plene inhabitans in
persona Iesu, effecit, ut is, vitam degens in terris, animum in
gaudia vitae cotidianae tam diligenter intenderet, seque tam
mitem et efficacem gereret ad peccatores in viam novae iuventutis reducendos, corde et spiritu novos! Idem Spiritus tum
Virginem Mariam tum singulos Sanctos intus fovendo movit.
Idem etiam Spiritus adhuc aetate nostra tot Christifidelibus
laetitiam suppeditat peculiaris vocationis cotidie vivendae,
et quidem in pace et in spe, quae frustrationem atque aerumnas transcendunt. Spiritus est sacrae Pentecostes, qui in praesenti plurimos Christi discipulos ducit in vias orandi et deprecando in iucunda laudatione filiorum, ad humile laetumque
famulatum praestandum exheredibus et reiectis societatis nostrae. Laetitia enim seiungi nequit a sui communicatione, siquidem ipso in Deo omnia gaudium, quia omnia donum.
Benevolens hic obtutus in homines
atque in res,
qui
fructus est et humani spiritus recte sentientis et Spiritus Sancti,
singularem invenit apud Christifideles locum ad sese excolend u m : paschalis celebrationem mysterii Iesu. Revera in passione et morte et resurrectione sua Christus historiam uniuscuiusque hominis omniumque hominum summatim colligit,
eorum sumpto pondere aerumnarum et peccatorum, eorumque
79
1 Cor 13, 6-7.
21 - A. A. S.
322
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
aucta facultate sui perficiendi et sanctificandi. Propterea, hanc
hortationem vobis facientes, postremum verbum Nostrum est
instans invitamentum ad omnes auctoritate pollentes in christianis communitatibus earumque spirituales incitatores: ne
dubitent urgere, opportune et importune, baptizatorum fidelitatem ad Eucharistiam diebus dominicis festive laetanterque
celebrandam. Quo enim modo hunc occursum neglegant, tantumque convivium, quod Christus suo pro amore nobis apparat? Haec igitur Eucharistiae participatio
quam
dignis-
simo et cum iucunditate fiat! Ipse Christus, cruci affixus
itemque glorificatus, graditur in medio discipulorum suorum,
ut omnes per trahat in renovationem resurrectione sua factam.
Fastigium est heic Foederis amoris inter Deum eiusque Populum : signum et fons christianae laetitiae est, itemque statio
itineris ad aeternam ducentis sollemnitatem.
Illuc utinam vos Pater et Filius et Spiritus Sanctus perducant, dum vobis singulis universis peramanter benedicimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die ix mensis Maii,
anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. V I
Acta Pauli Pp. VI
323
LITTERAE APOSTOLICAE
I
S. Teresia a Iesu Jornet Ibars Patrona senum Peruvianae Nationis confirmatur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam.
Iesu
Jornet
deprehendet
Ibars,
quamvis
quanto
opere
—
Qui vitam
breviter,
ac
labore
sanctae
consideret,
eadem
facile
sancta
Teresiae
a
profecto
is
famula
in
Dei
senum, aegrotorum inopum curam incubuerit. Quae sane non m o d o
vetulos
et
innumeros,
excepit,
et
squalidiores
curavit
saepe,
diligentissime,
et
domibus
ubique
pavit,
eorumque
conditis,
animos
excoluit ad aeternaque traduxit, sed hoc eo amore, dilectione, studio
egit,
quasi omnium
eorum mater esset,
atque Christum ipsum,
ad
Evangelii placita (cfr. Matth. 25), in infirmissimis Ecclesiae membris reficeret. Quam ob rem, cum Venerabilis Frater Noster Ioannes
S. R. E. Cardinalis Landázuri Ricketts, Conferentiae episcopalis Peruvianae Praeses, id ab hac A p o s t o l i c a Sede petierit, ut electionem S. Teresiae a Iesu Jornet Ibars tamquam Patronae senum, qui in Peruviana
natione degunt, factamque a se probationem auctoritate Nostra confirmaremus, ad normam Instructionis de Calendariis particularibus atque
Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis, n. 3 0 ; Nos admotae
expostulationi aeque concedimus, certa spe fore, ut non solum beatissimae illius mulieris laudes et virtutes plene percipiantur, sed etiam
ut eadem, superum munere, inceptum opus in terris, benigne perficiat
in caelis. Qua de re, iis probatis quae Sacra Congregatio p r o Cultu
D i v i n o , factis a Nobis potestatibus egit, concedimus atque probamus
S. Teresiam a Iesu Jornet Ibars senum Peruvianorum Patronam apud
Deum haberi posse et esse, factis iuribus et privilegiis liturgicis iuxta
rubricas consequentibus. Contrariis minime obstantibus.
Datum Eomae, apud S.
Petrum, sub A n u l o Piscatoris, die x i v
mensis A p r i l i s , anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
Loco SB Sigilli
In Secret. Status tab., n. 279895.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
324
II
Venerabili Dei famulo Caesari de Bus Beatorum honores decernuntur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Ministerium verbi, pastoralis nempe
praedicatio, catechesis omnisque instructio christiana, in qua homilia
liturgica eximium locum habeat oportet,
nutritur sancteque virescit
(cfr.
Sacra Scriptura salubriter
Dei verbum, n. 24).
Haec
Concilii
Vaticani II significans sententia mirifice studium et apostolicam operandi
rationem explanat venerabilis Famuli Dei Caesaris de Bus, sacerdotis,
conditoris Congregationis Presbyterorum a Doctrina Christiana, quem
ad Beatorum Caelitum honores hodie evehendum statuimus. Quo aptius
enim et efficacius catechetico se dederet operi, quod unum fuit navitatis
eius onus et officium, Sacrorum Bibliorum paginis tamquam cotidiano
nutrimento mentem aluit. E u m praeterea, qui sibi suisque in Christo
sodalibus id praecipuum suasit, ut tota vitae ratione evangelicam doctrinam docerent, dignum omnino existimavimus,
qui
sacerdotibus,
religiosis sodalibus laicisque fidelibus catechesis tradendae incitatur
simul esset et e x e m p l u m ; etenim in comperto est nostris diebus catechistarum
officium
maximum
momentum
habere
(cfr.
Ad
gentes,
n. 17). Caesar de Bus natus est in Galliae urbe « Cavaillon » appellata,
prope Avenionem, die III februarii, anno MDXLIV, e familia abunde
praedita sive copiis sive christianis moribus. Post spei plenissimam
adolescentiam et iuventam, recte vivendi rationis paulisper oblitus est ;
attamen ad bonam frugem se reduxit seque ad unum Deum cognoscendum magisque in dies diligendum incredibili animi ardore applicuit.
Solitariam plerumque vitam exinde degit, praecationibus intentus atque
corporis macerationibus, necnon adsiduae Sacrae Scripturae meditationi egenorumque aegrotorumque curationi,
quibus iuvandis
semet
ipsum suaque omnia, gentium Apostolum secutus, revera impedit (cfr.
2 Cor. 12, 15). De sacerdotii interim dignitate sibi sumenda consilium
cepit, cuius charismate in Cavallicensi templo est auctus, cum vir iam
esset duorum de quadraginta annorum. Praestat omnino in lucem ponere
eum, eiusdem ipsius diei vespere, proferendi verbi Dei initium fecisse,
gravissimi videlicet illius muneris, quo totam vitam catechismi praeceptione functus est. Huiusmodi autem religionis elementa non solum
excultis, nec adultae tantum aetatis fidelibus, verum etiam ac praecipue
rudibus et pueris tradere conatus est, aptioribus ad hoc usurpatis subsi-
Acta Pauli Pp. VI
325
diis. Quinimmo, ut proposita haec sua quam efficientissime ad rem
adduceret, de duabus constituendis religiosis Congregationis a. MDXCII
egit, altera nempe ut viris, altera ut mulieribus religiose informandis
provideretur. Catholicam insuper veritatem tueri perdiligenter studuit,
cui labefactandae tam acriter novatores eo tempore insidiabantur. Nec
Caesari de Bus adversi defuerunt vitae casus
neque aerumnae.
Ut
namque pravis vexatus est ac fere diuturnis animi perturbationibus, ita
corporis aegritudine ad extremam usque vitam est afflictus. Quinquagesimum praeterea agebat annum, c u m oculorum usu prorsus destitutus e s t ; quae gravis deminutio apostolicam eius operam aliquantum
quidem, non autem penitus ademit. Consiliis enim et adhortationibus
ipse sive Congregationis suae sodales, sive eos, qui solacii causa ad
eum plurimi accedebant, ad optima quaeque ineunda incitare perrexit
et consolari. Expedit vero eam referre sententiam, quam ipsemet lingua
latina composuit, quamque sibi saepe in solacium repetebat : « Sint sine
luce oculi, sit plena doloribus aetas. Crux mihi deliciae, crux mihi lumen
erit ». T o t tamen inter animi corporisque afflictationes summo gaudio
perfusus est, quod Avenionensis Episcopus antea, deinde Clemens V I I I
Pont. Max., die x x v n mensis Iunii, a. MDXCVIII, ab eo conditam Congregationem Presbyterorum a Doctrina Christiana auctoritate sua probarunt. Ineunte tandem mense A p r i l i , anno MDCVII, letali morbo correptus, post firmiter et patienter acerbissimos toleratos cruciatus, vita
functus est, die xv eiusdem mensis et anni, ipso Paschatis sollemnitatis
festo, tres c u m esset super sexaginta annos natus. Qui vivens christianae et religiosae vitae praeclara exempla dedit, vel maiori mortuus admirationi fuit, ita quidem ut de tribuendis tanto Dei viro Beatorum
Caelitum honoribus inde ab anno MDCXI, agi coeptum sit, Causaeque
introductionem Beatus Innocentius X I , die x v i n mensis Ianuarii, a.
MDCLXXXVi, rite subscripserit. Eundem tamen in exercendis theologalibus et cardinalibus virtutibus heroum in modum egisse, tunc tantum
est sollemniter statutum, cum Pius V I I Pont. Max., peculiare edi mandavit ad rem decretum, a. MDCCCXXI, ipso Immaculatae B. M. V. Conceptionis festo, quo manifestius nempe singularis eius pateret in beatissimam D e i Matrem pietas et religio, qua vivens flagravit. De miraculis
autem, quae, eo intercedente, divinitus ferebantur patrata, disquisitum
perdiligenter est in episcopalibus Curiis Asculana Apuliae, Astensi et
Taurinensi ; deinde Romae, in suetis Sacrae Congregationis pro Causis
Sanctorum comitiis. Quibus rite peractis, constare Ipsimet decrevimus
de duobus miraculis intercedente venerabili servo Dei Caesare de B u s
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
326
Officiale
a D e o patratis. Quod die iv mensis Octobris, superiore anno, fecimus.
D i e autem ad eiusdem Beatificationem statuto, hodie nempe, optatis
sollemnibus N o s praefuimus, atque Missae initio, cui ut praesideret
facultatem permisimus Avenionensis Ecclesiae A r c h i e p i s c o p o , haec verba
protulimus : « N o s , vota fratris Nostri Eugenii P o l g e , Archiepiscopi
Avenionensis, necnon plurium aliorum fratrum in Episcopatu, multorumque Christifidelium explentes, de Sacrae Congregationis pro Causis
Sanctorum consulto, auctoritate Nostra apostolica facultatem facimus,
ut venerabilem servum Dei Caesarem de B u s beati nomine in posterum
appelletur, eiusque festum die ipsius natali quintodecimo mensis Aprilis, in locis et modis iure statutis, quotannis celebrari possit.
Quae per has Litteras ediximus firma esse et fore volumus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v n
mensis Aprilis, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
Loco £B Sigilli
In Secret. Status tab., n. 278980.
EPISTULA
E.mo P. D. Stephano S. R. E. Cardinali Wyszynski, Gnesnensi Archiepiscopo, nongentesimo septuagesimo quinto exacto anno ex quo melita
Gnesnensis Ecclesia prima Poloniae metropolitana Sedes constituta est.
Nuntiatum est Nobis istic mox sollemnia habenda esse ad eventum
recolendum memoria sane dignum, scilicet nongentos septuaginta quinque exactos annos, ex quo Ínclita ista Gnesnensis Ecclesia a Decessore
Nostro Silvestro P p . I I fel. rec. prima Poloniae metropolitana Sedes
constituta e s t ; idque eo libentius accepimus, quod fieri continget die
festo sancti Adalberti, caelestis gentis vestrae Patroni, cuius nomen
arcte c u m primordiis fidei catholicae in P o l o n i a connectitur, cuiusque
sepulcrum apud vos summa colitur religione.
P r o paterna sollicitudine, qua res c u m adversas tum prosperas vestri
populi prosequimur, cupimus admodum hisce celebrationibus animo
per has Litteras praesentes adesse, c u m de eventu agatur, qui in fastis
Polonae gentis aureis litteris inscribitur. N a m probe novimus, quantopere huius ecclesiasticae provinciae ortus contulerit sive ad firmiter
Acta Pauli Pp. VI
327
stabilienda fundamenta catholicae Ecclesiae, tunc recens apud vos conditae, sive etiam ad eius felicia incrementa promovenda atque ad Nationis vestrae coniunctionem cum Apostolica Sede vinculis solidissimis
confirmandam. Neque ignoramus praeclara beneficia in missionale E c clesiae opus exinde profecta apud finitimas regiones, nondum christiano
nomini adiunctas. Sollicitudo enim Gnesnensis Ecclesiae validissimo
semper auxilio et praesidio fuit fidei praeconibus, qui ex mandato Romanae Sedis in illis terris evangelio propagando prospero cum exitu allaboraverunt.
Quare optimo consilio statuisti, Venerabilis Frater Noster, ut haec
omnia proximis celebritatibus ante omnium oculos proponerentur; idque putamus non m o d o vetustae isti Ecclesiae decorum, sed perutile
etiam animorum bono.
Etenim
tot vestrorum
Pastorum
sanctissima
exempla in memoriam revocata, tam arcta cum Petri Cathedra necessitudo, tam insignia catholicae fidelitatis testimonia per omne tempus
apud vos exhibita etiam inter graviora rerum descrimina :
haec pro-
fecto eiusmodi sunt, ut animos ad salutaria concipienda proposita quam
maxime permoveant, vosque iubeant diligentiore studio servare ac provehere sacram ac nitentem hereditatem a maioribus vestris acceptam,
catholicam scilicet fidem, quacum semper visa est Poloniae magnitudo
et salus coniuncta.
F a x i t Deus,
ut ea quae peracturi estis sollemnia, vobis afferant
exspectatam fructuum salutarium copiam ;
atque divina ope fiat, ut
futura aetas cum praeterita apte et decore istic cohaereat per inconcussam fidem, fraternam caritatem, fidele erga Apostolicam Sedem obsequium, solidamque omnium ovium cum sacro Pastore suo unitatem.
Quam quidem unitatem pergite, ut facitis, omnibus viribus in tuto collocare ac fovere, in v o s referentes de hac re sancti Augustini hortatoria
verba : « Teneamus ergo unitatem, fratres carissimi : praeter unitatem,
et qui facit miracula nihil est )).*
D u m haec vota Beatissimae Virgini Mariae, almae Poloniae Reginae, fidenter committimus, tibi, Venerabilis Frater Noster, Episcopis
Auxiliaribus tuis, universo clero et p o p u l o istius archidioecesis, itemque omnibus qui hisce celebrationibus praesentes aderunt vel quoquo
modo intererunt, Apostolicam Benedictionem peramanter in D o m i n o
impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xv mensis Aprilis, anno
MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
1
In Io. Evang. 13, 17 ; PL 35, 1501.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
328
ALLOCUTIONES
I
Membris Commissionis consuetudinibus fovendis inter publicos legumlatorum Coetus et Europae Consilium. *
C'est une joie pour Nous de recevoir ce matin la Commission chargée,
au sein de l'Assemblée parlementaire du Conseil de l ' E u r o p e , des relations avec les Parlements nationaux et l'opinion publique. Nous tenons
d'abord à vous dire notre estime, en pensant à vos responsabilités et à
la grande conscience avec laquelle vous les exercez.
Nous sommes aujourd'hui le cinq mai. Il y a vingt-six ans, la Conférence des D i x , réunie à Londres, fondait le Conseil de l ' E u r o p e et en
approuvait les statuts. Cet heureux anniversaire paraît vraiment digne
d'être souligné. Comment ne pas évoquer en effet le chemin parcouru
depuis
cette date,
sous
l'impulsion
première d'hommes
d'Etat
par-
ticulièrement clairvoyants, tels les regrettés Robert Schuman, Alcide
de Gasperi et K o n r a d Adenauer? Il s'agissait, au lendemain du conflit
mondial, de construire l'unité européenne, de l'établir sur les bases solides de la fraternité et de la coopération en tous domaines, afin d'assurer
les conditions de la paix et du progrès.
D ' o ù l'insistance de l'Organisation dont vous êtes les représentants
qualifiés, à promouvoir en priorité la liberté et le respect des droits de
la personne humaine. D ' o ù son attention vigilante, manifestée à plusieurs reprises encore tout récemment, pour les problèmes sociaux ; car
l'harmonisation des législations du travail, rendue indispensable par la
circulation des travailleurs d'un pays à l'autre, est incontestablement
bénéfique et contribue à une meilleure justice. D ' o ù l'intérêt aussi de
votre Organisation pour le monde des jeunes, pour les principes moraux
qui doivent présider à l'action en faveur du développement des nations
moins favorisées. L ' o n pourrait continuer l'énumération des nombreux
sujets qui nourrissent votre réflexion et vos échanges. Disons seulement qu'ils Nous frappent par leur caractère hautement humanitaire.
Oui, vous avez à Strasbourg un magnifique laboratoire d'idées, et Nous
sommes heureux que vous vous attachiez à faire passer progressivement
celles-ci auprès des instances qui vous ont mandatés.
* Die 5 mensis maii, a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
329
Il Nous semble qu'il existe une convergence entre tous ces efforts et
ce que l'Eglise essaie de faire en conformité avec les lignes directrices
de l'Evangile. Ces efforts, en effet, ne peuvent que contribuer à l'union
de peuples aussi riches d'idéaux, de traditions et d'énergies que le sont
les peuples de l'Europe, même si leurs divergences et leurs divisions ne
leur permettent pas, hélas ! d'exercer dans le monde le rôle important,
la haute responsabilité
qui revient
à
l ' E u r o p e en raison
justement
de ces richesses particulières. Ces mêmes efforts, orientés immédiatement vers la construction d'une Europe unie, contribuent également,
d'une manière indirecte mais efficace, à l'avènement de la réconciliation
entre tous les hommes et entre tous les peuples, à laquelle l'Eglise,
pour sa part, invite spécialement en cette Année Sainte.
V o u s Nous permettrez donc d'en éprouver une vive satisfaction, et
de vous renouveler les encouragements que Nous avions déjà eu l'occasion d'adresser autrefois à votre Commission. Que le Seigneur éclaire
et bénisse votre recherche de l'unité, et qu'il vous assiste dans votre
belle tâche !
Il
Ad Excellentissimum Virum Delinois Célestin, Haitianae Reipublicae cum
auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras demandati muneris testes
tradentem. *
Monsieur
l'Ambassadeur,
Nous apprécions vivement ces paroles délicates et les sentiments
profonds dont elles témoignent, au moment où V o t r e Excellence inaugure ses fonctions d'Ambassadeur de la République d'Haïti auprès du
Saint-Siège.
V o u s avez évoqué les liens anciens et étroits qui unissent le peuple
haïtien avec l'Eglise catholique et rendu hommage à l'œuvre spirituelle
accomplie par cette dernière. V o u s vous êtes plu à souligner comment
vous en avez vous-même bénéficié. Une telle confiance nous touche profondément, et Nous avons le ferme espoir qu'elle continuera à permettre, non seulement des relations courtoises mais une collaboration
fructueuse entre l'Eglise et les responsables civils que vous représentez,
selon la compétence de chacun. Il y va d'abord de la qualité spirituelle
des hommes et de leurs relations. Un réel sentiment religieux anime vos
* Die 12 mensis maii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
330
compatriotes : l'Eglise ne cherche rien d'autre que de l'épanouir dans
la vérité. Mais l'amour désintéressé qui l'inspire, spécialement au service des plus pauvres, est aussi un gage de la précieuse contribution que
les chrétiens peuvent toujours apporter à la construction de la cité,
pour q u ' y régnent, au profit de tous, le bien-être, la paix, la justice et
toutes les conditions d'une vie digne de l'homme. Nous savons avec
quel zèle nos Frères et F i l s d'Haïti s'y emploient et Nous les y encourageons.
P o u r vous, Monsieur l'Ambassadeur, recevez nos souhaits fervents
et l'assurance de nos prières pour Pheureux déroulement de votre mission. Veuillez aussi transmettre à Monsieur le Président de la République d'Haïti l'expression de notre gratitude pour ses vœux, dont vous
vous êtes fait l'interprète, et lui dire la sympathie et l'affection que Nous
portons au Peuple Haïtien, sur lequel Nous invoquons la Bénédiction
de Dieu.
III
Membris Summorum Consiliorum Pont.
Operum Missionalium,
Romae
plenarium Coetum habentibus. *
Nous sommes heureux d'accueillir avec vous, Monsieur le Cardinal,
les membres des Conseils supérieurs des Œ u v r e s pontificales missionnaires. Depuis mardi, vous tenez votre Assemblée plénière, attentifs
aux besoins des missions et soucieux de leur apporter l'aide la plus
efficace possible.
Nous voulons d'abord, chers Frères et Fils, vous féliciter, vous
remercier des efforts que vous déployez, et notre pensée va, à travers
vos personnes, à tous ceux que vous représentez ici, à tous les membres
des diverses œuvres missionnaires, qui se dévouent chaque jour pour
soutenir l'activité missionnaire de toute l'Eglise.
V o u s êtes bien placés, cependant, pour voir combien les moyens
actuels, dont disposent l'Eglise et notamment les organismes consacrés
à P évangélisation des peuples et rattachés à cette Congrégation, ne
vous permettent pas de répondre encore, c o m m e vous le voudriez, à
tous les appels qui vous parviennent. Car les besoins missionnaires n'ont
certes pas diminué.
Us croissent au contraire continuellement,
non
seulement à cause des nouveaux champs d'action qui se présentent,
grâce à Dieu, mais aussi à cause des nouvelles méthodes d'évangélisa* Die 15 mensis maii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
331
tion. Concernant l'éducation, il faut souvent développer l'enseignement
catholique aux plans élémentaire et secondaire, et aussi au niveau
supérieur. P o u r ce qui est de la préparation du clergé, non seulement
il est nécessaire de donner aux missionnaires des possibilités d'études
plus approfondies, mais il faut assurer la formation du clergé autochtone dans des conditions plus difficiles, parfois à l'extérieur de
leur propre pays. La contribution des catéchistes est en maints endroits
très appréciable, mais elle demande une préparation et un soutien
onéreux. De même les mouvements chrétiens, nécessaires pour soutenir
ou maintenir une action apostolique du laïcat, cohérente et stable. Nous
pensons encore à la presse catholique, aux émissions radiophoniques
ou télévisées, aux autres moyens de communication sociale, sans lesquels
aujourd'hui l'Eglise ne peut faire entendre suffisamment sa v o i x , alors
que les consciences subissent tant d'autres influences. Oui, les besoins
seraient très nombreux : nous devons même choisir les plus urgents,
les mieux ordonnés à l'évangélisation. Par ailleurs, le témoignage de
l'Evangile est celui de la charité, et il est normal que l'Eglise participe,
à la mesure de ses moyens, à l'œuvre d'alphabétisation des adultes, à
l'entraide sanitaire, au développement sous toutes ses formes, qui sont
si fréquemment et à bon droit associés à l'action évangélisatrice.
C'est dire que Nous vous encourageons vivement à recueillir les ressources nécessaires. Mais votre ambition ne se limite pas là, et Nous
apprécions tout autant l'effort que vous développez pour sensibiliser et
éduquer tout le peuple chrétien au sens missionnaire :
lui faire voir
l'immensité des besoins matériels et spirituels, contribuer à former sa
générosité et sa prière missionnaires, n'est-ce pas une excellente manière
de lui donner concrètement le sens de l'Eglise? Une telle charité envers
le « prochain », même apparemment lointain, doit faire partie de la
préoccupation habituelle des chrétiens et de la formation spirituelle
donnée aux jeunes. Le souci des missions est toujours capable de susciter des merveilles de solidarité, même chez les plus démunis de biens
matériels :
tels la veuve de l'Evangile, ils savent prendre sur leur
nécessaire, alors que tant d'autres n'ont pas le courage de prendre sur
leur superflu. Là encore, il importe évidemment d'adopter des moyens
modernes appropriés — presse, films éducatifs — pour développer ce
sens missionnaire,
en faisant mieux comprendre les
situations,
les
besoins, les méthodes, les initiatives concrètes à réaliser ...
Enfin comment ne pas souligner l'œuvre des prêtres envoyés au
titre de « Fidei donum »? Us continuent à se mettre au service de l'Eglise
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
332
autochtone, avec beaucoup de désintéressement, et même si leur apostolat est temporaire il est très appréciable, il est, en beaucoup d'endroits,
nécessaire, sans compter les liens précieux qui sont ainsi tissés entre
le pays d'origine et le pays d'adoption. Oui, nous souhaitons que cet
élan de solidarité missionnaire ne se ralentisse pas.
A travers tout cela — et nous n'avons pu évoquer que quelques
aspects — c'est l'Esprit Saint qui est à l'œuvre, c'est Lui que nous
voulons invoquer spécialement en ces jours préparatoires à la Pentecôte.
Vivons nous-mêmes dans l'action de grâces pour ce D o n de Dieu que
nous avons reçu. Qu'il féconde votre activité. Qu'il permette ainsi à
l'Eglise d'annoncer hardiment l'Evangile à ceux qui l'attendent, « à
ceux qui sont au loin » .
1
De grand cœur, en signe d'encouragement, Nous vous donnons notre
Bénédiction Apostolique.
IV
Iis qui interfuerunt Coetui decimo generali, Romae habito ab Instituto
« Caritas Internationalis » appellato, vicesimo quinto exacto anno ab eodem
Instituto condito. *
Chers Fils et chères Filles,
V o t r e visite nous est particulièrement agréable et réconfortante.
C'est l'Année Sainte pour vous aussi! C'est le vingt-cinquième anniversaire de votre fondation ! Ce sont les travaux prometteurs de votre
dixième Assemblée générale! P o u r le passé, le présent et l'avenir de
Caritas Internationalis, avec vous Nous rendons grâce au Seigneur !
Nous vous redisons notre conviction profonde : votre Institution de
charité a accompli un travail considérable qui fait singulièrement honneur à l'Eglise. Le nom de Caritas est désormais attaché aux secours de
tout ordre dirigés vers les détresses les plus diverses. Nous pensons
aux besoins permanents de certains peuples et de certains groupes sociaux
défavorisés : vous contribuez au programme d'entraide qui s'impose,
par exemple dans le cadre de l'alphabétisation, des migrants. II y a
aussi les multiples détresses imprévues, parfois les plus tragiques, qui
1
Cf. Ac. 2, 39.
* Die 16 mensis maii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
333
surgissent de quelque calamité régionale : sécheresse, inondation, tremblement de
terre,
etc.
Et
à
l'intérieur
de
Caritas
Internationalis,
presque une centaine de Caritas nationales sont nées et ont grandi, en
collaboration avec leurs Evêques, pour agir et témoigner dans chaque
Eglise particulière. Elles mettent sans cesse en œuvre l'amour de chaque chrétien pour son prochain, un amour industrieux qui invente les
moyens efficaces de subvenir rapidement aux misères contrastant avec
le progrès de notre époque quand elles ne sont pas engendrées par lui.
Nous savons aussi que Caritas Internationalis cherche son second
souffle. Il est certain que la fidélité à la charité exige un renouveau continuel. Et le monde contemporain a plus besoin que jamais de cette
jeunesse de la charité, jeunesse alimentée et purifiée à sa source la plus
profonde par l'Esprit Saint.
Cette nouveauté permanente transcende
toujours les entreprises techniques et même humanitaires. C'est bien cela
que l ' A p ô t r e Paul et l ' A p ô t r e Jean ont parfaitement exprimé dans
1
leurs lettres aux premiers chrétiens. Ces pages constituent la véritable
charte de Caritas Internationalis. Il vous appartient d'être les acteurs
et les éducateurs de cette charité, humble et chaleureuse, patiente et
désintéressée, permanente et universelle. Une telle charité prolonge les
miracles du Christ si attentif à percevoir la souffrance humaine et à
répondre aux appels imprévus des personnes et des foules. Sans ce
témoignage de charité, vous le savez, on ne peut reconnaître les disciples
2
du Christ, on ne peut reconnaître l'Eglise. Telle est votre tâche propre
dans l'ensemble harmonieux des initiatives du monde catholique et plus
particulièrement des Organisations Catholiques Internationales. Au plan
de la pédagogie de la charité, Nous nous permettons même d'insister :
les appels adaptés et rénovés sont toujours capables d'ouvrir les esprits
et les cœurs.
Enfin Nous souhaitons profondément
que
Caritas
Internationalis
garde son identité, son originalité. Aujourd'hui on fait couramment
le procès de la charité. Il est vrai que la controverse du secours immédiat ou du secours différé renaît à chaque génération. Autrement dit,
faut-il se précipiter immédiatement à l'aide des malheureux ou faut-il
d'abord modifier les structures sociales? C'est la grandeur de la tradition sociale chrétienne d'avoir mené de front l'action caritative et
l'action pour la justice, chaque chrétien et chaque institution insistant
1
2
Cf. notamment 1 Gor. 13 et 1 Jn.
Cf. Jn. 13, 35.
334
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sur l'une ou l'autre selon sa vocation propre. Ceci dit, Nous souhaitons
vivement que Caritas Internationalis, tout en restant en lien avec les
Institutions ecclesiales qui ont le souci du renouveau de la société,
demeure elle-même, c'est-à-dire demeure l'instance de la charité prompte
et efficiente ! A v e c d'autres organismes de secours — dont les initiatives
sont également harmonisées par notre Conseil Pontifical Cor Unum —
vous continuerez d'être à l'écoute des besoins et des misères, vous aiderez les personnes et les collectivités à fraterniser, à partager, à étendre
les espaces de la charité.
Le risque n'est pas chimérique, dans notre monde actuel, de se lancer
dans une entreprise d'entraide, rationnelle, certes, mais anonyme, qui
fait fi de l'ouverture du cœur, qui ne sait plus voir la personne derrière
le besoin ; ou encore de cataloguer les personnes selon des appréciations
politiques ou autres, pour mesurer la bienveillance ou le secours qu'elles
méritent ; ou encore de négliger la charité envers les « pauvres » d'aujourd'hui, sous le prétexte de préparer un régime social plus juste pour
demain. De telles attitudes contrastent avec la parabole du Bon Samaritain, qui demeure toujours le test de la charité chrétienne : secourir,
sur le champ, l'homme en détresse que d'aucuns auraient considéré
comme un étranger. V o i l à le témoignage dont le monde a si grand
besoin. C'est dans cet esprit que Nous vous encourageons à poursuivre
votre belle mission. Nous prions l'Esprit d'amour de vous affermir sur
ce chemin. Et de tout cœur Nous vous bénissons.
V
In auditorio Pontificii Athenaei a Sancto Antonio in Urbe ob coactos
Conventus, VII Mariologicum atque XIV Marianum. *
Venerabiles Fratres ac dilecti filii,
Postquam et animo et precatione et paterna Nostra adhortatione
Congressui Mariologico vestro praesentes adfuimus, putamus prorsus
respondere Nostro Pastoris universae Ecclesiae officio, postremam hanc
celebrationis sessionem participare. Ac si licet visitationem hanc Nostram aliquo m o d o cogitatione prolatare, hac salutatione complectimur, una vobiscum, eos etiam qui quartodecimo Congressui Mariano,
mox habendo, intererunt.
Nos ante omnia permovit amor erga Mariam, Matrem Dei et Eccle
* Die 16 mensis maii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
335
siae, praeterquam uniuscuiusque nostrum. Evangelium, quod nos certissime docet Mariam esse Dei matrem,
1
solidissimum simul funda-
mentum praebet — neque ullo umquam dubio subruendum — omnis
honoris, quem Mariae reddere debemus, atque teneri amoris significationis quae, veluti dulcis vocis imago, in ipsum F i l i u m redundat.
Praeterea Nos impulit manifestum pondus et momentum, quod prae
se ferunt, per huius Anni Sancti decursum, hi duo Congressus, Mariol o g i c a scilicet et Marianus. Etenim, si Maria « gratia plena » reapse
est, quae nobis Iesum Christum dedit, nemo est quin videat, quantum
exemplum eius, quantum eius deprecatio et protectio adiuvare valeant
fideles, ut se ipsos renovent et reconcilient cum D e o et cum fratribus,
dum a peccato se prorsus avertunt.
Nobis in animo etiam erat convenientem observantiam erga eos
omnes testari, qui utrumque Congressum apparaverunt, eisque ipsis
gratias agere, quoniam eorum exemplum filialis amoris erga Christi
Matrem et accuratius studium ipsius personae et muneris Mariae utilissimum esse arbitramur universae Ecclesiae. Sensus itaque gratae Nostrae mentis aperimus in primis dilecto Nobis Cardinali Leoni Iosepho
Suenens, Congressuum Praesidi, Reverendis Sodalibus Franciscalibus
Carolo Balie, Praesidi Pontificiae Academiae Internationalis Marianae,
et Roberto Zavalloni, Rectori Magnifico huius Pontificii Athenaei A n toniano itemque illustribus Oratoribus omnibusque Consociationibus
Marianis, quae se consortes esse voluerunt harum Congressionum, ac
denique universis, qui magno numero hisce intersunt.
Optamus,
ut
his omnibus id feliciter contingat, quod de Sapientia dicitur et Ecclesia
2
adhibet ad Mariam : Qui elucidant me, vitam aeternam habebunt.
Etiam singula argumenta duorum Conventuum peculiarem mentionem merentur et laudationem. Alter enim — nempe Mariologicus —
sibi proposuit studium cultus in Mariam a saeculo xn ad saeculum xv ;
alter — Marianus — investigationes instituet de Spiritu
Sancto
et
Maria Sanctissima. Argumenta his opportuniora et gravioris momenti
vix cogitari possunt.
I
Iuvat N o s ante omnia notare, quam opportune et feliciter a>mbo hi
Congressus inter se consocientur et veluti conspirent intra fines hodiernae investigationis theologicae atque secundum novam rationem pietatis
1
Cf.
2
Eccli. 24, 31.
LG.
1, 26 ss.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
336
marianae, quae graviter definita est et enuntiata a Concilio Vaticano II :
cuius quidem doctrina, dum sua vera in luce posuit dignitatem ad V i r ginem Sanctissimam pertinentem in ipso mysterio Christi et Ecclesiae,
iam nunc constituit columen
ac fundamentum omnino
necessarium
aequae progressionis mariologiae, simulque sanam directionem fidelium
ad Matrem Dei et nostram excolendam.
Ex eo autem q u o d , ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filium
3
suum factum ex muliere, et quod idem Concilium ostendit Mariam non
mere passive a Deo adhibitam, sed libera fide et oboedientia humanae
saluti
cooperantem*
sequitur
ut
Maria
partem
essentialem
mysterii
salutis efficiat.
Christus ad nos venit per M a r i a m ; eum suscepimus ex ipsa. Quapropter, si christiani vere esse volumus, agnoscere debemus vinculum
illud necessarium et vivum, quod Mariam c u m Iesu coniungit quodque
nobis aperit viam, quae ad eundem perducit. N o n igitur oculos avertere possumus ab ea, quae ex creaturis simillima Christo est, ipsa
(( typus » Ecclesiae, atque, ut docet Concilium, in fide et caritate...
exemplar
5
spectatissimum.
Bene idcirco semper reminiscendum est huius doctrinae, quippe in
qua omnes affectus amoris et honoris ac venerationis nitantur,
qui
Mariae a nobis exhibeantur oportet, et qui rectissime ac felicissime appellantur cultus marialis, dummodo locutio ista ita semper intellegatur, ut intellexit et docuit Ecclesia. H o c iam explicavimus in Adhortatione Apostolica, quae ab iisdem verbis incipit « Marialis Cultus » :
In quacumque significatione cultus erga Virginem Mariam peculiare
assignetur momentum parti christologicae atque ita res disponatur, ut
referatur ad ipsum consilium Dei, quo illius Virginis primordia una
simul cum divinae Sapientiae incarnatione fuerant praestituta.
Hoc
sine ulla dubitatione, nedum imminuat, ( . . . ) plurimum conferet ad cultum ipsi Christo debitum augendum, quandoquidem, secundum perenne
Ecclesiae sensum, (...) refertur ad Dominum quod servitur Ancillae;
sic redundat ad Filium quod impenditur Matri; (...) sic transit honor
6
in Regem, qui defertum in famulatum Reginae.
H a c igitur ratione
pietas in Christi Matrem opportunitatem fidelibus praebet proficiendi
in divina gratia; quo in profectu supremus pastoralis actionis finis
3
Gal.
4
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 56.
5
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 53; cf. nn. 61, 65.
6
N. 25.
4, 4.
Acta Pauli Pp. VI
337
ponendus est. Etenim fieri nequit, ut Plenam gratiae digno in honore
habeat quin in semetipso honoret gratiam divinam, hoc est Dei amicitiam, animi cum eo communionem et habitationem Spiritus Sancti.
Quae divina gratia hominem penitus afficit et conformem efficit imagini
Filii
7
Dei.
II
Ex eis ergo quae adhuc diximus, facile colligere potestis magnum
momentum et pondus, quod nos duplici Congressioni, quae nunc temporis agitur, assignamus. Semina his diebus iaciuntur, quae certe afferent abundantes salutaresque fructus non tantum in provincia mariologica, verum etiam in theologica, liturgica, oecumenica et potissimum
pastorali. Etenim, ipsum resumendo opus a superioribus duobus Congressibus iam inchoatum,
quos Pontificia Academia Mariana Interna-
tionalis convocatos celebraverat, ex altera parte doctae peraguntur investigationes de aetate quae certe praestitit in affirmando ac provehendo
mariali cultu, incitantibus praesertim praeclarissimis illius temporis
theologis, sicut Sancto Alberto Magno, Sancto Thoma Aquinate, Sancto
Bonaventura, Ioanne Duns S c o t o , ut paucos tantum memoremus inter
insigniores, qui sese dederant ad munus et privilegia Mariae Sanctissimae altius pervestiganda. Ex altera vero parte, studia quae in illustrandis mutuis rationibus inter Spiritum Sanctum et Mariam — quae
studia tanquam peculiaris finis Mariano Congressui sunt attributa —
pleniore in luce partes collocare poterunt, quae ex divino salutis consilio, ad utrumque congruunt. Ad hoc quod attinet, in Adhortatione
Apostolica, quam supra memoravimus, haec scripsimus : Dicuntur interdum plures textus recentiores pietatis non satis referre omnem doctrinam de Spiritu Sancto.
Atque haec verba addebamus :
Studiosorum
autem est hanc comprobare asseverationem eiusque effectum ponderare?
Nobis ergo videtur duplex, quem celebratis, Congressus apta sedes esse,
quae ceteris praestat, unde responsa hisce postulatis Nostris exspectentur.
III
Hisce Nostris animadversionibus satis Nobis iam dixisse videmur
ac dicendi finem faceremus, nisi argumenti ipsius praestantia capti
cuperemus Nostrum quoque florem addere pulcherrimo doctrinae serto
7
N. 57.
8
N. 27.
22 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
338
inserendum, quod vobis in animo est, h o c A n n o Sacro, ad pedes Beatissimae Virginis deponere. Quem florem magis ex Nostro corde, quam ex
Nostra mente decerpere placet, idque facimus potius ad finem pastoralem, quam ad doctrinae rationem attendentes, quamquam novimus finem
pastoralem non abesse ab obsequio, quod vestri Congressus — Mariol o g i c o haud excepto — Mariae exhibere contendunt. Scilicet quaestioni
respondere volumus, quae hodie maximi momenti est in pastoralis actionis c a m p o , atque etiam in doctrinae provincia :
qua nova aptaque
ratione Maria christiano populo proponenda est, ut in eo marialis pietatis renovatum studium excitetur?
H a c in re duplex nobis panditur via, atque in primis via veritatis :
via scilicet investigationis biblicae, historicae ac theologicae, spectantis
ad locum Mariae proprium statuendum in mysterio Christi et Ecclesiae ;
quam viam, doctorum nempe virorum viam, vos sequimini, eademque
perutilis est ad mariologiae studia provehenda.
Sed alia via est, et
quidem omnibus pervia, h u m i l i o n s etiam condicionis hominibus, quam
viam pulchritudinis appellamus :
ad quam viam tandem perducit ipsa
arcana, mirabilis ac pulcherrima doctrina de Maria et Spiritu Sancto,
in qua studia Congressus Mariani versari debent. Ac revera Maria « tota
pulchra » est eademque « speculum sine macula » ; item exstat supremum atque absolutissimum perfectionis exemplar, cuius imaginem omni
tempore artifices in suis operibus effingere conati sunt; Mulier amicta
sole est,
9
in quam purissimi humanae pulchritudinis radii una con-
fluunt c u m radiis pulchritudinis caelestis, qui superioris quidem sunt
ordinis, sed percipi possunt. Curnam haec omnia? Quia Maria « plena
gratia » est, hoc est — ita dicere possumus — quia plena est Spiritu
Sancto, cuius supernaturale lumen in ea incomparabili splendore refulget. Profecto, nobis opus est ad Mariam adspicere in eiusque inconta
minatam pulchritudinem oculos convertere, quippe quos saepe nimis
offendant et quasi obcaecent fallaces
pulchritudinis
imagines
huius
mundi. Contemplatio excelsae Mariae pulchritudinis, ex contrario, quot
egregios animi sensus gignere potest, quot generosa proposita puritatis,
quot invitamenta ad pietatis rationem amplectendam, quae vere animos
renovet !
D u m Nostris hisce temporibus mulieres in vita sociali multum progrediuntur, nihil utilius est, nihil magis animos allicere potest, quam
huius Virginis et Matris imaginem in exemplum proponere, quae Spi9
Apoc. 12, 1.
Acta Pauli Pp. VI
339
ritus Sancti lumine effulget, quaeque pulchritudine sua omnia vera
humani spiritus bona veluti colligit et quodammodo exprimit.
Operam igitur demus, Venerabiles Fratres ac dilecti filii, ut aetate
hac nostra huiusmodi suavissima ac materna lux, quae a mariali pietate
procedit, nedum remittat, magis magisque in animis accendatur.
Haec ex animo ominati, vobis qui praesentes adestis, atque omnibus
Congressus participantibus Apostolicam Benedictionem, divinarum gratiarum auspicem, peramanter in Domino impertimus.
NUNTIUS SCRIPTO DATUS
Universis Christifidelibus et bonae voluntatis hominibus, die recurrente
recto instrumentorum communicationis socialis usui provehendo per totum
terrarum orbem dicato.
Chers Fils de VEglise,
et vous tous, hommes de bonne volonté,
C'est l'Année Sainte qui fournit le thème de notre Message pour la
Journée mondiale des Communications sociales : la réconciliation. Oui,
la presse, la radio, la télévision et le cinéma doivent servir la réconciliation entre les hommes sur la terre, servir la pleine réconciliation des
chrétiens dans une unité toujours plus visible et plus solide, servir la
réconciliation et l'élévation vers Dieu.
Cette Journée annuelle est un moment privilégié de prière, de méditation et de réflexion sur une réalité qui comporte une dimension spirituelle authentique, d'intérêt vital pour tous : l'influence positive des
mass media sur la vie individuelle ou sociale, et en même temps leur
ambiguïté et le danger de manipulation auquel ils sont exposés. Ils
peuvent en effet protéger et stimuler les efforts qui contribuent vraiment
à libérer l'homme et à l'orienter vers la réalisation de ses aspirations
les plus profondes ; ils peuvent également être asservis à la mode et à la
curiosité superficielle et même soutenir des desseins d'exploitation ou
de discrimination.
Dans notre Message du 25 mars 1971, Nous avions déjà mis en lumière
le service de l'unité des hommes. Cette année, Nous insistons sur la
première condition qui permet, au niveau des communications sociales,
de favoriser un climat de réconciliation : le respect de l'objectivité des
340
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
faits et de l'authenticité de l'échelle des valeurs auxquelles ils sont
référés. Là-dessus, Nous tenons à redire notre estime et nos encouragements à tous les artisans des mass media qui s'efforcent de faire connaître le vrai et de donner au bien la place qu'il mérite. Mais Nous ne
pouvons pas Nous empêcher non plus d'exprimer nos préoccupations
relativement à certaines situations ou à certains périls.
L'objectivité de l'information est une visée essentielle; elle correspond au droit de chacun de développer intégralement sa personnalité,
selon la vérité, et de pouvoir exercer ses responsabilités sociales en connaissance de cause. E l l e suppose d'abord q u ' o n rapporte honnêtement
les faits ; ou peut utilement enrichir cet exposé d'une certaine « interprétation )) : celle-ci se justifie dans la mesure où elle fait mieux apparaître la nature des faits, la dimension réelle qu'ils prennent dans tout
un contexte et leur référence aux valeurs humaines. Nous ne saurions
par contre approuver certains procédés qui prétendent être « neutres »
et « indépendants », alors que concrètement, ils s'avèrent des manipulations habiles, comme par exemple : la mise en relief unilatérale des
dépravations humaines ; la pression sur l'opinion publique pour susciter
des aspirations insatiables, décevantes et d'ailleurs impossibles à réaliser, par exemple consommer toujours davantage des choses superflues ;
la présentation des modèles de comportement illusoires ou i m m o r a u x ;
le fait de taire, de sélectionner ou de déformer les événements les plus
importants selon un plan idéologique qui ne respecte pas la liberté de
l'homme et viole le droit à l'information; la façon de soulever des
problèmes et d'imposer des doutes mettant en crise des certitudes éthiques indiscutables ; le fait de considérer comme art ce qui est permissif,
et comme répression les impératifs humains qui correspondent légitimement à la façon de vivre en société; le fait d'appeler justice ce qui
est violence, vengeance, représailles ...
P o u r servir vraiment la réconciliation, l'objectivité dans le choix
et la présentation des faits requiert un sens profond des responsabilités,
une préparation et une compétence adéquates et un véritable renouveau
des attitudes regrettables adoptées trop souvent par des sources d'information, des professionnels des communications sociales et un public
de lecteurs, de spectateurs et d'auditeurs qui s'en rendent complices.
On y parviendra d'autant mieux qu'on assurera concrètement dans
tous les pays une pluralité raisonnable de voies d'information. Au lieu
d'obliger pour ainsi dire les usagers à s'en tenir à leurs nouvelles et à
leurs interprétations, ces différents organes doivent alors consentir un
Acta Pauli Pp. VI
341
dialogue ouvert et une confrontation loyale permettant aux personnes
les plus valables et aux idées les plus nobles de s'exprimer librement.
Autrement, parfois, on en arrive à une sorte de « tyrannie » ou à un
« terrorisme culturel », diffus et quasi anonyme, qui peut même, paradoxalement, trouver un accueil favorable sous le prétexte que ce monopole sert la promotion personnelle et sociale, même s'il viole les convictions religieuses, éthiques et civiques.
En exprimant de telles préoccupations Nous voulons contribuer positivement à ce que les communications sociales jouent le rôle bienfaisant
dont elles sont capables, en favorisant la réconciliation humaine et
chrétienne. Et Nous invitons tous les fils de l'Eglise à travailler à ce
renouveau. En fait, Nous souhaitons que les artisans des mass media
se sentent eux-mêmes appelés à défendre et à accroître leur liberté
d'expression, Nous entendons la liberté fondée sur la vérité, sur l'amour
des frères et de Dieu. Nous n'ignorons certes pas les difficultés qu'ils
rencontrent et le courage qui leur est demandé, en particulier quand il
s'agit de « s a t i s f a i r e » un public de lecteurs, d'auditeurs et de spectateurs qui semble peu se soucier de rechercher cette vérité et cet amour.
Puissent-ils songer alors aux graves responsabilités qui leur incombent,
à cause de l'impact certainement profond qu'ils exercent sur l'information et, partant, sur les structures de pensée et l'orientation même
de la vie !
Notre appel s'adresse, plus pressant encore, à ceux qui disposent
d'une pouvoir politique, social ou économique auprès de ces agents des
communications sociales : qu'ils favorisent eux aussi le progrès d'une
saine liberté d'information et d'expression. Quand la vérité est étouffée
par des intérêts économiques injustes, par la violence de groupes qui
entendent faire œuvre de subversion dans la vie civile ou par la force
organisée en système, c'est l'homme qui est blessé : ses justes aspirations
ne peuvent plus être entendues, encore moins satisfaites. A l'inverse, la
liberté revendiquée ne saurait être affranchie d'une norme morale, intrinsèque, qui trouve protection dans des dispositions légales; elle demeure toujours en effet corrélative aux droits d'autrui et aux impératifs de la vie en société, au devoir par conséquent de respecter la réputation des personnes honnêtes, l'honneur des fonctions de responsabilité
au service du bien commun, la décence des mœurs publiques. Il est
évident par exemple que la publicité qui étale les dépravations humaines
ou excite les instincts immoraux déshonore la presse, corrompt l'éducation du sens moral, notamment chez les jeunes, et ne saurait prétendre
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
342
Officiale
être couverte par le droit à l'information, auprès de l'autorité civile.
L ' E g l i s e , en ce domaine comme en d'autres, ne revendique pas de
privilèges, encore moins de monopoles. Elle réaffirme simplement le
droit et le devoir de tous les hommes de répondre à l'appel de Dieu et le
droit de ses fils d'accéder à l'utilisation de ces instruments de communication, dans les respect des droits légitimes d'autrui. Toute personne,
tout groupe social n'aspire-t-il pas à être présenté selon la réalité de
son être propre? L ' E g l i s e a droit elle aussi à ce que l'opinion publique
connaisse sa véritable image, sa doctrine, ses aspirations, sa vie.
En rappelant ces exigences, Nous espérons faciliter la réconciliation
entre les hommes, qui ne peut avoir lieu que dans un climat de respect,
d'écoute fraternelle, de recherche de vérité, de volonté de collaboration.
Nous sommes sûr que cet appel trouvera un écho chez beaucoup d'hommes de bonne volonté, fatigués d'un conditionnement qui asservit et
finit par aggraver les tensions déjà pesantes. Mais à nos Frères et Fils
dans la foi, Nous ajoutons : travaillez de toutes vos forces à la réconciliation à l'intérieur de l'Eglise, comme notre Exhortation Apostolique
du 8 décembre dernier vous y conviait. Que les moyens de communication
sociale, loin de durcir les oppositions entre chrétiens, d'accentuer les
polarisations, de donner force aux groupes de pression, de nourrir la
partialité, œuvrent à la compréhension, au respect, à l'acceptation des
autres dans l'amour et le pardon, à l'édification du Corps unique du
Christ dans la vérité et la charité! Il n ' y a pas de véritable christianisme en dehors de là.
Tel est le renouveau fondamental que Nous implorons de Dieu en
cette Année Sainte, pour les méritants promoteurs et pour les bénéficiaires des communications sociales : que grâce à celles-ci, la réconciliation véritable progresse entre les groupes sociaux, entre les nations,
entre ceux qui croient en Dieu, et spécialement entre les disciples du
Christ. Et que tous ceux qui s'y emploient soient bénis par le Dieu de
paix !
Du Vatican, le 19 avril 1975.
PAULUS PP. VI
Sacra Congregatio pro Episcopis
343
ACTA SS. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA
CONGREGATIO
PRO
EPISCOPIS
I
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia
Pp.
VI,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 14 Decembris 1974- — Cathedrali Ecclesiae Bovinensi E x c . P. D.
Iosephum Lenotti, Episcopum Fodianum.
— Cathedrali Ecclesiae Troianae E x c . P. D. Iosephum Lenotti, Episcopum Fodianum et Bovinensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Aecanae E x c .
Santis, hactenus Episcopum titularem
P.
D. Marium De
Heracleensem,
quem deputavit
Auxiliarem Exc.mi P. D. Iosephi Lenotti, Episcopi Fodiani, Bovinensis
et Troiani.
die 24 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Minturnensi R.
D. Petrum Iulianum Tiddia, Vicarium Generalem Archidioecesis Calaritanae, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Iosephi Bonfiglioli,
Archiepiscopi Calaritani.
die 14 Aprilis 1975. — Titulari pro hac vice Archiepiscopali Ecclesiae Aquavivensi R.
D.
Ioannem De Andrea,
presbyterum dioecesis
Eporediensis, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae, ab officiis Secretariae Status, quem constituit Delegatum Apostolicum in regione A n g o l a .
die 18 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Vallisoletanae E x c . P. D.
Iosephum Delicado
die 21 Aprilis.
Baeza,
hactenus
Episcopum Tudensem-Vicensem.
— Cathedrali Ecclesiae
S.
Iacobi
Capitis Viridis
R. P. Paulinum do Livramento Evora, Congregationis S. Spiritus sub
tutela Immaculati Cordis Beatissimae Virginis Mariae sodalem.
die 29 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Azoguensi E x c . P. D. Radulphum Vela Chiriboga, hactenus Episcopum titularem Ausafensem.
die 10 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Arpinae E x c .
P. D.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
344
Iohannem Felicem Pepén y Soliman, hactenus Episcopum a Domina
Nostra vulgo de la Altagracia in Higüey, seu Higueyensem, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Octavii Antonii Beras, Archiepiscopi
S. Dominici.
— Cathedrali Ecclesiae a Domina Nostra vulgo de la Altagracia in
Higüey, seu Higueyensi, E x c . P. D. H u g o n e m Eduardum Polanco Brito,
hactenus
Archiepiscopum
titularem
Mentesanum,
eidem
archiepisco-
palem dignitatem seu titulum ad personam servans.
— Titulari episcopali Ecclesiae Gilbensi R. D. Priamum Periclem
Tejeda Rosario, secretarium pro actione pastorali promovenda in archidioecesi S. Dominici, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Octavii Antonii Beras, Archiepiscopi S. Dominici.
die 14 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Tacapitanae R. D. Arsenium Radulfum
Casado, cancellarium curiae
Saltensis et vicarium
episcopalem pro pastorali laicorum actuositate fovenda in eadem archidioecesi,
quem
deputavit Auxiliarem
Exc.mi
P.
D.
Caroli
Mariani
Pérez Eslava, Archiepiscopi Saltensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Nasaitensi R. P. Aldonem Mongiano,
sodalem Instituti Missionum a Consolata,
quem constituit Praelatum
Roraimensem.
II
PANAMENSIS - DARIENENSIS
DECRETUM
De finium mutatione
Maiori
Christifidelium
spirituali
bono
apprime
studentes,
Exc.mi
P P . D D . Marcus Gregorius McGrath, Archiepiscopus Panamensis, et
Iesus Serrano Pastor, Episcopus titularis Hypselitanus, Vicarius A p o stolicus
Darienensis,
audita
Conferentia
Episcopali
Panamensi,
una-
nimi consensu, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut ecclesiastici fines
circumscriptionum
sibi
commissarum
aliquantulum
immutarentur
et
ita aptius disponerentur.
Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi
P. D. Eduardi R o v i d a , Archiepiscopi titularis Tauromenitani, in Republica Panamensi Apostolici Nuntii, atque initis consiliis c u m
Congregatione pro Gentium
Sacra
Evangelizatione quoad territorium Vica-
Sacra Congregatio pro Episcopis
345
riatus Apostolici Darienensis, rata petitam immutationem aeternae animarum saluti cessuram, vigore specialium facultatum sibi a Summo
Pontifice P a u l o , Divina Providentia P p . V I , tributarum, oblatis precibus annuendum censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Decreto a Vicariatu
A p o s t o l i c o Darienensi distrahit territorium regionis vernacula lingua
Archipiélago de Las Perlas nuncupatum, intra fines civilis provinciae
cui nomen Panamá exstans, illudque archidioecesi Panamensi adnectit,
mutatis, hac ratione, praefatarum circumscriptionum limitibus.
Quamobrem documenta et acta memorati territorii clericos, fideles
et bona temporalia respicientia a Curiae Darienensis tabulario ad Curiae
Panamensis archivum,
quam primum, transmittantur.
Ad clerum quod attinet, simul ac praesens Decretum ad effectum
deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi adscripti censeantur in cuius
territorio ecclesiasticum beneficium aut officium detinent; ceteri autem
sacerdotes, clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant
vel incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium.
Ad haec perficienda Sacra Congregatio pro Episcopis praefatum
E x c . m u m P. D. Eduardum R o v i d a deputat, necessarias et opportunas
eidem tribuens facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,
quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito
ad eandem Sacram Congregationem, cum primum fas erit, authenticum
exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit Decretum perinde valiturum ac si
Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Eomae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,
die 30 mensis aprilis anno 1975.
SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus
L . © S.
© Ernestus Civardi, A r c h i e p . tit. Serdicen., a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
346
SACRA CONGREGATIO
PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE
SEU DE
PROPAGANDA FIDE
i
BIKOROËNSIS - MBANDAKANAE
(MBANDAKANAE - BIKOROËNSIS)
DECRETUM
De finium atque nominis mutatione
Cum ad bonum animarum in Zaire provehendum expostulatum esset
ut pars septemtrionalis dioecesis Bikoroënsis, paroecias vulgo « B i k o r o »
« Irebu » (( B o k o n g o » « Lukolela » « Itipo » et « Iboko » complectens,
archidioecesi Mbandakanae adscriberetur, cuiusque praesens denominatio ita permutaretur ut deinde Mbandakanae-Bikoroënsis nuncupan t u r , Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , re mature perpensa, accepto favorabili voto E x c . m i ac
Rev.mi Domini Laurentii Antonetti, Archiepiscopi titulo Rusellensis
atque Apostolici in Zaire Pro-Nuntii, itemque consensu E x c . m o r u m
Ordinariorum, quorum interest, prae oculis habito, oblatis precibus obsecundare censuit.
Itaque eadem Sacra Congregatio vigore facultatum sibi a S S . m o
D o m i n o Nostro Paulo Divina Providentia Papa VI concessarum, supramemoratas propositiones adprobavit ac praesens ad rem Decretum confici iussit.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis p r o Gentium Evangelizatione seu de Propaganda F i d e , die 12 mensis Aprilis a. D. 1975.
AGNELLUS Card. R o s s i , Praefectus
L. © S.
© B. Gantin, a Secretis
Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione
347
II
BIKOROËNSIS - INONGOENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Cum ab bonum animarum in Zaire provehendum expostulatum sit
ut pars meridionalis dioecesis Bikoroënsis, paroecias vulgo « Bolobo » et
« Y u m b i » complectens, dioecesi Inongoënsi adscribatur, Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando, accepto favorabili voto E x c . m i
ac Rev.mi Domini Laurentii Antonetti, Archiepiscopi titulo Rusellensis atque Apostolici in Zaire Pro-Nuntii, itemque consensu E x c . m o r u m
Ordinariorum, quorum interest, prae oculis habito, re mature perpensa,
oblatis precibus obsecundare censuit.
Itaque eadem Sacra Congregatio vigore facultatum sibi a
SS.mo
D o m i n o Nostro Paulo Divina Providentia Papa VI concessarum, supramemoratam propositionem adprobavit ac praesens ad rem
Decretum
confici iussit.
Datum Romae,
ex Aedibus
Evangelizatione seu de
Sacrae
Congregationis
pro
Gentium
Propaganda F i d e , die 12 mensis Aprilis
a.
D . 1975.
AGNELLUS Card. R o s s i , Praefectus
L. © S.
© B. Gantin, a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
348
ACTA
COMMISSIONUM
PONTIFICIA COMMISSIO
DECRETIS CONCILII VATICANI II
INTERPRETANDIS
Responsa ad proposita dubia
Patres Pontificiae Commissionis Decretis Concilii Vaticani II Interpretandis, propositis in plenario coetu quae sequuntur dubiis, respondendum esse censuerunt ut infra :
I.
(De ministro Sacramenti Confirmationis)
D. - Utrum facultas, de qua in Ordine admissionis valide iam baptizatorum in plenam communionem Ecclesiae Catholicae (Praenotanda,
n. 8) , necnon in Ordine Confirmationis (Praenotanda, n. 7, b) iuxta quam
presbyter ab E p i s c o p o pro admissione deputatus potest candidatum
confirmare in ipso actu admissionis, comprehendat etiam casum readmissionis apostatae a fide, nondum confirmati.
R.
- Affirmative.
II.
(De
Episcopis Auxiliaribus)
D. - Utrum per Decretum Christus Dominus, n. 26, et Litt. A p o s t .
Ecclesiae Sanctae, I, n. 13 § 3, derogatum sit can. 355 § 2 C . I . C . circa
cessationem officii Episcopi Auxiliaris cessante munere Episcopi dioecesani.
R. - Affirmative, nisi expresse ab A p o s t o l i c a Sede, in casu particulari, aliud provisum fuerit.
Ss.mus Dominus Noster Paulus P p . VI in Audientia die 25 aprilis 1975 infrascripto impertita supradictas decisiones ratas habuit, adprobavit et publicari iussit.
PERICLES Card. FELICI, Praeses
Diarium Romanae Curiae
D I A R I U M ROMANAE
349
CURIAE
Lunedì 12 Maggio 1975, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor DELINOIS CÉLESTIN, A m basciatore Straordinario e Plenipotenziario di Haiti.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
17
»
»
22
maggio 1975. Il Rev.do P. Stano Gaetano, O.F.M. Conv., Promotore
Generale della Fede della Sacra Congregazione
per le Cause dei Santi.
»
»
Il Rev.do P. Amore Agostino, O.F.M., Relatore Generale dell'Ufficio Storico-Agiografico della Sacra
Congregazione per le Cause dei Santi.
»
» Mons. Papa Giovanni, Vice Relatore Generale dell'Ci f ficiò Storico-Agiografico della Sacra Congregazione per le Cause dei Santi.
»
»
S. E. il Sig. Cardinale Rosales Julio, Arcivescovo di
Cebu, Membro della Pontificia Commissione
per la revisione del Codice di Diritto Canonico.
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha nominato:
Assistente al Soglio Pontificio:
13
maggio
1975. S. E. Mons. Abed Antoine, Arcivescovo di Tripoli del
Libano dei Maroniti.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
Protonotari Apostolici soprannumerari:
10
9
aprile 1975. Mons. Di Nallo Amedeo (Boiano-Campobasso).
maggio
»
Mons. Durand Giorgio (Bayeux).
Cappellani di Sua Santità:
8
»
»
15
28
»
febbraio 1975. Mons. Briata Carlo (Genova).
»
»
Mons. Kotowski Massimiliano (Katowice).
»
»
Mons. Szymankiewicz Michele (Vilna).
»
» Mons. Pif ano Paolo (Policastro).
»
»
Mons. De Venuto Pasquale (Ruvo e Bitonto).
»
»
Mons. Pierro Pasquale (Ruvo e Bitonto).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
350
9
20
»
22
marzo
»
»
»
1975.
»
»
»
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Perfumo Carlo (Tortona).
Rossi Dante (Trivento).
Zanier Giovanni (Udine).
Bianchi Sergio (Roma).
ONORIFICENZE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha conferito :
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
13 febbraio 1975. A S. E. Sánchez Salinas Enrique Fernando (Nicaragua).
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
21 gennaio
1975. Al sig. Rollet Henri (Paris).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
conferito :
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
8 ottobre 1974. Al sig. Friesenhahn Ernst (Köln).
6 febbraio 1975. Al sig. Tobón Mejia Aurelio (Colombia).
11 marzo
»
Al sig. Abbas Afchar (Iran).
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe militare:
8
marzo
1975. Al sig. Danese Alberto (Italia).
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
18 dicembre 1974. Al sig. Duchamp Claude (Lyon).
28 gennaio 1975. Al sig. Casini Giacomo (Roma).
28 febbraio
»
Al sig. Doumith Michele (Beirut).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
26 aprile 1974. Al sig. Elfer Walter (Westminster).
27 luglio
»
Al sig. Brenninkmeyer Robert (Köln).
21 dicembre »
Al sig. Daley Dennis (Cardili).
»
»
»
Al sig. Hallinan Charles (Cardili).
»
»
»
Al sig. Horwood Charles (Cardia ).
»
»
»
Al sig. Turnbull Gerard (Cardili).
17 gennaio 1975. Al sig. Amabile Mario (Cava e Sarno).
»
»
»
Al sig. Pedrini Arturo (Cremona).
28
»
»
Al sig. Barbieri Aurelio (Reggio Emilia).
»
»
»
Al sig. Tortorella Alfonso (Salerno).
»
»
»
Al sig. Tortorella Almerigo (Salerno).
15 febbraio
»
Al sig. Mortamet Giuseppe (Lyon).
»
»
»
Al sig. Franceschi Lucio (Roma).
28
»
»
Al sig. Santarelli Michelino (Italia).
»
»
»
Al sig. Zancla Emilio (Italia).
2
Diarium Romanae Curiae
II Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
14
18
4
9
10
6
9
15
20
»
»
»
»
»
»
21
25
21
17
»
»
20
»
24
28
»
5
28
»
»
14
»
dicembre 1973. Al sig. Kellett Robert (Westminster).
maggio 1974. Al sig. Farrell Norman George (Cardio!).
agosto
»
Al sig. Collins Lawrence (Northampton).
ottobre
»
Al sig. Stanley Giuseppe (Birmingham).
»
»
Al sig. Sauter Theodor (Köln).
novembre »
Al sig. Prin Maurice (Toulouse).
»
»
Al sig. Gunneweg Enrico ('s-Hertogenbosch).
»
»
Al sig. Van Elderen Cristiano ('s-Hertogenbosch).
»
»
Al sig. Andres Mauricio (Cabanatuan).
))
»
Al sig. Castro Manuel (Cabanatuan).
»
»
Al sig. Coronel Jose (Cabanatuan).
»
»
Al sig. Javier Beniamin (Cabanatuan).
»
»
Ai sig. Macapagal Victoriano (Cabanatuan).
»
»
Al sig. Ortiz Luis Juan (Cabanatuan).
»
»
Al sig. Violago Eleuterio (Cabanatuan).
»
»
Al sig. Walsh John James (Northampton).
»
»
Al sig. Van Wayenburg Alessandro (Utrecht).
dicembre »
Al sig. Gijsen Teodoro Giovanni Maria (Roermond).
gennaio 1975. Al sig. Ferolie Joseph (Brooklyn).
»
»
Al sig. O'Donnei William (Little Rock).
»
»
Al sig. Mullin Peter (Salford).
»
»
Al sig. Jaboulet Michel Ange (Lyon).
»
»
Al sig. Reveyron M. (Lyon).
»
»
Al sig. Passtoors Giovanni ('s-Hertogenbosch).
»
»
Al sig. Albanese Elio (Roma).
»
»
Al sig. Cosgrove Giovanni (Washington).
febbraio
»
Al sig. Tarrazi Amin (Paris).
»
»
Al sig. Piccolomini Luigi (Bertinoro).
»
»
Al sig. Tramonti Aldo (Bertinoro).
»
»
Al sig. Pellegrini Vero (Parma).
»
»
Al sig. Della Loggia Fulvio (Ortona).
»
»
Al sig. Porta Antonio (Roma).
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
15 giugno 1974. Al sig. Muscani Augusto (Bologna).
5 dicembre »
Al sig. Dadak Mario (Sankt Pölten).
6
»
»
Al sig. Ludovicy Ernest (Luxembourg).
21
»
»
Al sig. Geis Nicolaus (München und Freising).
»
»
»
Al sig. Hitzel Franz (München und Freising).
17 gennaio 1975. Al sig. Ballarmi Gianfranco (Roma).
»
»
»
Al sig. Romandini Mario (Taranto).
24
»
»
Al sig. Pieber Rodolfo (Graz-Seckau).
»
»
»
AI sig. Hickel Giuseppe (Wien).
»
»
»
AI sig. Ivan Francesco (Wien).
28
»
»
AI sig. La Bruna Salvatore (Monreale).
»
»
»
Al sig. Rinaldi Giovanni (Salerno).
»
»
»
Al sig. Rome Beniamin (Washington).
351
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
352
Ol
febbraio 1975. Al
»
»
» Al
28
»
» Al
»
» Al
14 marzo
Al
»
»
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Lupoli Rodi (Napoli).
Fasciani Ennio (Roma).
Vecchio Giuseppe Salvatore (Mileto).
Boldrini Lino (Modena).
Palmerio Giuseppe (Lanciano).
Tenaglia Domenico (Lanciano).
II Cavai ierato dell'Ordine di san Silvestro Papa:
1974. Al
»
» Al
23
»
» Al
27 agosto
» Al
10 ottobre
» Al
3 novembre »
Al
4
»
» Al
Al
6
Al
8
»
Al
9
»
»
»
» Al
23
»
» Al
4 dicembre
» Al
»
» Al
21
» Al
Al
»
»
17 gennaio 1975. Al
»
»
» Al
»
» Al
Al
»
24
»
» Al
Al
»
»
28
Al
»
»
» Al
5 febbraio
» Al
Al
15
»
28
»
» Al
5 marzo
» Al
9
Al
»
» Al
14
» Al
Al
15
giugno
CO
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Borghesi Angelo (Bologna).
Contri Angelo (Bologna).
Beyk Giovanni (Haarlem).
Lappe Herbert (Köln).
Oxtoby Friderick Joseph (Salford).
Van Deursen Federico (Groningen).
Mattusch Walter (Köln).
Janssen Giovanni Giuseppe (Roermond).
Derckx Giovanni (Roermond).
Van Hijfte Maurice (Breda).
Beerkens Winando Pietro (Roermond).
Dejong Pietro (Roermond).
Van Hezewijk Riccardo ('s-Hertogenbosch)
Wagemans Camillo (Liège).
Cleary Patrick (Cardin ).
Fröhlich Rodolfo (Innsbruck).
Stomph Pietro N. (Breda).
Van der Valk Leonardo (Groningen).
Schäfers Giuseppe (Paderborn).
Van Sambeek Enrico ('s-Hertogenbosch).
Miserka Federico (Wien).
Sprung Ernesto (Wien).
Bondi Marino (Reggio Emilia).
Ferrara Rino Bruno (Roma).
Sheen Roger (Mechelen-Brussel).
Marini Gino (Forlì).
Bertacchini Aldo (Modena).
Marel Oqueli Ocampo José (Tegucigalpa).
Marmiroli Giuseppe (Reggio Emilia).
Luca Vincenzo (Roma).
Cipollone Vittorio (Lanciano).
Caraceni Tommaso (Ortona).
2
NECROLOGIO
1
6
maggio
»
16
22
»
»
1975. Mons. Sevrin Oscar, Vescovo titolare di Mossina.
»
E.mo Signor Cardinale Mindszenty Jozsef, del Titolo di
S. Stefano al Monte Celio, già Arcivescovo di
Esztergom.
»
Mons. Zaleski Alexander M., Vescovo di Lansing.
» Mons. Rosenthal John Baptist, già Vescovo di Queens town.
An. et vol. LXVII
30 Iunii 1975
N. 6
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano —• Administratio:, Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Ovenium S. R. E. Cardinalem McCann, Civitatis Capitis
Archiepiscopum,
quinque
complentem
lustra
ex
quo
Episcopus
ordi-
natus est.
V o c e m exsultationis et gratiarum actionis in Ecclesia Civitatis
Capitis Christo Iesu, Pontifici aeterno, plenius decebit insonare p r o x i m o
adventante die, qui tibi, Venerabilis Frater Noster, perquam felix illucescet. Quinque enim complebuntur lustra ex quo ipse ordinatus es
Episcopus. Piis tunc celebrandis in honorem tuum coetibus libenter
animo adesse volumus ac participatione Nostra eis quasi sertum imponere laetitiae, prout poscit et exigit ecclesialis communionis reciproc u m vinculum, arctius in praesens solidandum.
Tecum considerans hactenus decursa tuae viae itinera, recte potes
sacri Psaltae gratulabunda significatione uti : « Deus, docuisti me a
iuventute mea, et usque nunc pronuntiabo mirabilia tua » -
1
Profecto,
c u m ad sacri ordinis gradum evectus fuisti, tuis concedens precibus,
dedit tibi Deus spiritum non timoris, sed virtutis et dilectionis et so2
brietatis. Neque in te reposita spes ullo m o d o fefellit, imo quo maiora
credita sunt tibi munera in militia Christi, facta tua augescente amore
et labore cum dignitate tua consenserunt. P r i m u m Antistes Vicarius
1
Ps. 70, 17.
2
Cfr. 2 Tim. 1, 7.
23 - A . A. S.
Acta Apostolicae
354
Sedis - Commentarium
Officiale
Apostolicus Civitatis Capitis, dein, c u m constituta fuerit in A f r i c a
sacra Hierarchia, Archiepiscopus Metropolita eiusdem urbis, postea a
N o b i s , quod quidem valde delectat, Purpuratorum Patrum honore decor a t a , vigore ingenii, prudentia consilii, sollertia operae praeditus, de
catholicae Ecclesiae statu et incremento in Africana continenti terra
egregie meritus es. Praeter alia tuae ascribitur magnanimitate quod
autochthonum civilia iura tuitus es et tueris. H i s quoque maiora abs
te actum iri spondes, si, ut vis, sensum unitatis Ecclesiae, quae in Petri
Sede divinis promissis fulcitur, concordiam fratrum, lectam eruditionem cleri, civium probitatem morum magis magisque défendes et provehes.
Nobis quidem videtur optima spe exspectari posse dilectae Nobis
Africae secundiores eventus,
si reconditi in penetralibus Ecclesiae
thesauri, inaestimabiles prorsus, tuo magisterio et exemplo vitae hauriantur. Verissima enim est S. Irenaei sententia : « Ubi Ecclesia, ibi
Spiritus D e i ; et ubi Spiritus D e i , ibi Ecclesia et omnis gratia : Spiritus autem veritas est » .
3
Deipara V i r g o Maria, speciosior Cherubicis choris, Regina Ecclesiae,
te tuosque benigno vultu aspiciat, semper salutaris opifera.
H a e c flagrantissima vota A p o s t o l i c a Benedictio confirmat.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x i x mensis Aprilis anno MCMLXXV,
Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
II
E.mo P. D. Leoni Iosepho S. R. E. Cardinali Suenens, Mechliniensi-Bruxellensi Archiepiscopo, ob Marianum ex omnibus nationibus Conventum
peragendum.
È c o n sentimenti di grande fiducia e di intima gioia che salutiamo
i partecipanti al Congresso Mariano Internazionale, promosso e organizzato dalla benemerita Pontifìcia A c c a d e m i a Internazionale. Il suo
tema, invero, non soltanto s'inquadra mirabilmente nel contesto delle
celebrazioni proprie d e l l ' A n n o Giubilare, ma sembra conferire ad esse
un nuovo incomparabile fascino.
Nessun dubbio, infatti, che l ' A n n o Santo richiami alla purifìca3
Adv. Haer. I I I , 26.
Acta Pauli Pp. VI
355
zione interiore e al progresso degli animi nella via della santità. Ma
come non sperare che lo studio e l'approfondimento dei vincoli interiori, purissimi e santissimi, che avvinsero e avvincono tuttora là Vergine Maria allo Spirito Santo nell'opera dell'umana redenzione, daranno risultati quanto mai proficui, oltre che allo sviluppo del dogma
cattolico e della scienza teologica, anche all'incremento del culto allo
Spirito Santo e a quello della Madre di D i o e Madre della Chiesa?
N o n ignoriamo che la teologia cattolica ha maggiormente insistito,
ai tempi nostri, nello studio delle verità mariane, custodite nella Sacra
Scrittura e nella Tradizione divina, allo scopo di enuclearne il contenuto
e porne in luce gli effetti salutari. Ma tale lodevolissimo intento, c o ronato da frutti abbondanti, non ha fatto offuscare il primato della
fede e del culto che la Chiesa intera tributa allo Spirito Santo, in
conformità c o l Simbolo « Quicumque » ; « Patris et Filii et Spiritus
Sancti una est divinitas, aequalis gloria, eoaeterna maiestas )).* Ciò
vale soprattutto del culto liturgico, ch'è l'espressione genuina e più
nota della fede e della pietà cristiana, secondo il noto assioma : « Lex
orandi, lex credendi » .
2
La Chiesa cattolica, del resto, ha sempre creduto che lo Spirito
Santo, intervenendo in modo personale, anche se in comunione inscindibile con le altre Persone della S S .
salvezza
3
Trinità, nell'opera dell'umana
ha associato a se stesso l'umile vergine di Nazareth. Così
la Chiesa ha pensato che Egli lo abbia fatto in modo consono alla sua
indole di A m o r e Personale del Padre e del F i g l i o , con azione cioè
insieme potentissima e soavissima, così da adattare perfettamente la
persona di Maria, con tutte le sue facoltà ed energie sia spirituali che
corporali, ai compiti a lei riservati nel piano della redenzione.
4
Pog-
giati su tale credenza, che scaturisce dall'intelligenza sempre più approfondita e chiara dei sacri testi, Padri e Dottori della Chiesa, sia
in Oriente che in Occidente, hanno attribuito alle varie missioni dello
Spirito Santo, procedenti dal Padre e dal F i g l i o , la pienezza di grazia
e di carità dei doni e dei frutti di ogni virtù, nonché delle beatitudini
evangeliche e di speciali carismi, che adornarono, quasi corredo di celestiali nozze, la predestinata mistica sposa del divin Paracleto e Madre
1
PL 88, 585 s.
2
Pio X I I , Encycl. Mediator Dei: A.A.S. 39 (1947), p. 541.
3
Cfr. G. Philips, L'Union personnelle avec le Dieu vivant. Essai sur l'origine et le
sens de la grâce créée, 1974.
4
Cfr. S. Tommaso, Sum. Theol. I I I , q. 27.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
356
del Verbo di D i o fatto carne. È appunto a motivo dei suoi privilegi e
degli eccezionali doni di grazia, tutti promananti dal divino Spirito,
che Maria è salutata nella S. Liturgia : « Templum Domini, sacrarium
Spiritus Sancti » .
Sarà, allora, sorgente di grande conforto, per gli animi nostri, indugiarci alquanto nella contemplazione gaudiosa delle principali operazioni dello Spirito di Cristo sull'eletta Madre di D i o . Fu lo Spirito
Santo che, riempiendo di grazia la persona di Maria nel primo istante
del suo concepimento, la redense in m o d o più sublime in vista dei
meriti di Cristo Salvatore del genere umano e la rese quindi Immaco5
lata ; fu lo Spirito Santo che, sopravvenendo in lei, le ispirò il consenso, a nome del genere umano, alla concezione verginale del F i g l i o
dell'Altissimo e ne fecondò il seno affinché desse alla luce il Salvatore
6
del suo p o p o l o , sovrano di un regno imperituro ; fu ancora lo Spirito
Santo che ne infiammò l'animo di giubilo e di riconoscenza, stimolandola così a sciogliere a D i o , suo salvatore, il cantico Magnificat;
7
fu
parimente lo Spirito Santo che suggerì alla Vergine il buon consiglio
di conservare fedelmente nel suo cuore il ricordo delle parole e dei
fatti concernenti la nascita e l'infanzia del suo Unigenito, ai quali
8
Ella aveva preso parte così intima ed amorosa ; fu sempre lo Spirito
Santo che spinse Maria a sollecitare amabilmente dal F i g l i o suo il
p r o d i g i o della conversione dell'acqua in vino alle nozze di Cana, c o l
quale Gesù diede inizio alla sua attività taumaturgica, provocando la
9
fede dei suoi discepoli ; fu nuovamente lo Spirito Santo che sostenne
l'animo della Madre di Gesù, presente ai piedi della sua Croce, ispirandole, come già nell'Annunziazione, il Fiat alla volontà del Padre
celeste, che la voleva maternamente associata al sacrificio del F i g l i o
per la rendenzione del genere umano ;
10
fu ancora lo Spirito Santo
che dilatò, con immensa carità, il cuore della Madre dolorosa, aftinché
accogliesse dalle labbra del F i g l i o , quale suo estremo testamento, la
missione di Madre nei riguardi del discepolo prediletto Giovanni,
5
Cfr. Pio IX, Bolla Ineffabilis Deus, 8 dicembre 1854; DS 2803.
« Cfr. Lc. 1, 35-38.
7
Cfr. Lc. 1, 45-55.
8
Cfr. Lc. 2, 19; 33, 51.
9
Cfr. Gv. 2, 11.
10
Cfr. Gv. 19, 25.
» Cfr. Gv. 19, 26-27.
11
pre-
Acta Pauli Pp. VI
357
figurante, « secondo il perenne senso della Chiesa »
12
la sua maternità
spirituale a beneficio dell'intera umanità; fu di nuovo lo Spirito Santo
che elevò Maria, sulle ali della più fervida carità, al ruolo di Orante
per eccellenza nel Cenacolo, dove i discepoli di Gesù erano « tutti assidui e concordi nella preghiera insieme con varie donne, nominatamente
Maria Madre di Gesù,
13
in attesa del promesso Paracleto ; fu, infine,
lo Spirito Santo che, divampando con supremo ardore nell'animo di
Maria pellegrina sulla terra, la rese bramosissima di riunirsi al F i g l i o
glorioso e con ciò la dispose a conseguire degnamente, a coronamento
dei suoi privilegi, quello dell'Assunzione in anima e corpo al cielo,
secondo la definizione dogmatica,
14
di cui, come ricordiamo con parti-
colare commozione, ricorre quest'anno il X X V anniversario.
Ma non si concluse con l'Assunzione gloriosa la missione di Maria,
quale socia dello Spirito di Cristo nel mistero della salvezza. Benché
assorta nella contemplazione gaudiosa della Trinità beata, Ella continua
ad essere presente spiritualmente a tutti i figli della redenzione, sempre stimolata al suo nobilissimo ufficio d e l l ' A m o r e Increato, anima del
Corpo mistico e suo motore supremo.
L'incessante presenza di Maria in seno alla Chiesa pellegrinante è
stata confermata dal Concilio Vaticano I I , che ha dichiarato : « Questa
maternità di Maria nell'economia della grazia perdura senza soste ...
Difatti assunta in cielo non ha deposto questa funzione di salvezza,
ma con la sua molteplice intercessione continua a ottenerci le grazie
della salute eterna » .
1 5
È pertanto, cosa assai meritevole e giusta che la Santa Genitrice
di D i o , come lo è stata fin dai primi secoli della Chiesa,
essere « chiamata beata da tutte le generazioni »
cata nella Chiesa con i titoli di
Mediatrice » ;
18
1
7
16
continui ad
e ad essere « invo-
Avvocata, Ausiliatrice,
Soccorritrice,
ma, come ammonisce sapientemente il Concilio : « in
modo che nulla detragga alla dignità e all'efficacia di Cristo, unico
12
Leone
XIII,
Encycl.
Adiutricem
populi:
5
settembre
1895:
Acta
Leonis
XIII,
vol. XV, p. 302.
13
Att.
14
Cfr.
1,
14.
Pius
XII,
Const.
Apost.
Munificentissimus
42 (1950), p. 768.
15
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 62.
16
Antif. Sub tuum praesidium.
" Magnificat.
18
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 62.
Deus,
1
novembre
1950:
A.A.S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
358
Mediatore » ;
1 9
e, dobbiamo aggiungere, in m o d o che nulla detragga
alla dignità e air efficacia dello Spirito, eh'è il Santifìcatore sia del
Capo che delle singole membra del Corpo mistico,
Dobbiamo, perciò, ritenere che l'azione della Madre della Chiesa, a
beneficio dei redenti, non sostituisce, né rivaleggia con l'azione onnipossente ed universale dello Spirito Santo, ma la implora e la prepara,
non soltanto con la preghiera di intercessione, in armonia con i disegni
divini contemplati nella visione beata, ma anche con l'influsso diretto
dell'esempio, compreso quello, importantissimo, della massima docilità
alle ispirazioni del divino Spirito.
20
È quindi sempre in dipendenza
dallo Spirito Santo che Maria conduce a Gesù le anime, le foggia a sua
immagine, ispira ad esse buoni consigli, è vincolo di amore tra Gesù e i
credenti.
A conferma di queste nostre riflessioni, ci piace di ricordare la
testimonianza che anche i Padri e Dottori della Chiesa d'Oriente, pur
così esemplari nella fede e nel culto verso lo Spirito Santo, hanno reso
alla fede e al culto ecclesiali verso la Madre di Cristo, quale mediatrice
dei divini favori. Le loro affermazioni, per quanto sorprendenti, non
dovrebbero turbare alcuno, poiché in esse è sottintesa, e talvolta chiaramente accennata,
la dipendenza fontale dell'azione mediatrice della
Vergine da quella dello Spirito di D i o . Così, ad esempio, S. Efrem
esalta Maria con questi superlativi accenti : « Beata colei, che è stata
fatta sorgente per il mondo intero, emanante tutti i beni » ;
21
ed ancora :
( ( S i g n o r a s a n t i s s i m a . . . ; la sola resa domicilio di tutte le grazie del
Santissimo Spirito » .
2 2
S. Giovanni Crisostomo, p o i , compendia l'opera
salvifica di Maria in questo stupendo elogio : « Una vergine ci ha scacciato dal p a r a d i s o ; grazie all'intervento di un'altra vergine, abbiamo
ritrovato la vita eterna. Come siamo stati condannati per colpa di una
vergine, così per merito di una vergine siamo stati coronati » .
2 3
Ad essi
fa eco, nel sec. VIII, S. Germano di Costantinopoli, che rivolge a Maria
queste commoventi invocazioni : « T u , o castissima, ottima e misericordiosissima Signora, conforto dei C r i s t i a n i . . . , proteggici con le ali
della tua b o n t à ; sii a noi presidio con la tua intercessione, donandoci
la vita eterna; tu che dei Cristiani sei la speranza che non illude ...
19
l.c.
20
Cfr. Const.
21
S.
22
Assem.
23
Expos, in ps. 44, 7:
dogm. de Ecclesia Lumen gentium, nn. 63-65.
Ephraem Syri hymni
graec.
III,
et serm., ed.
524.
PG 55, 193.
Th.
Lamy
Malines,
1882-1902,
II, p.
548.
359
Acta Pauli Pp. VI
I tuoi doni sono innumerevoli. Poiché nessuno, se non per te, o santissima, consegue la salute. Nessuno, se non per te, è liberato dai mali.
Chi come te, in accordo c o l tuo Unigenito, ha cura del genere umano? » .
Questa fede
tradizionale,
comune
alla
Chiesa
2 4
sia d'Orienté che
d'Occidente, ha trovato un'autorevolissima conferma nel magistero del
nostro grande predecessore Leone X I I I , il quale, se emanò numerose
lettere encicliche dirette alla promozione del culto alla Madre di D i o ,
invocata specialmente sotto il titolo di Regina del Santo R o s a r i o ,
dedicò altresì un'ampia e documentata enciclica all'esaltazione, ancor
più eccellente, dello Spirito Santo e alla promozione del suo c u l t o .
25
In quest'ora particolarmente critica per la storia della Chiesa e
per le sorti dell'umanità,
nella quale il rinnovamento
interiore dei
Cristiani e la loro riconciliazione c o n D i o e tra loro sono requisiti
indispensabili perché « la Chiesa sia in Cristo c o m e un sacramento o
segno e strumento dell'intima unione c o n D i o e dell'unità di tutto il
genere umano » ,
2 6
il culto allo Spirito, fonte sovrana di carità, di unità
e di pace, deve eccellere nell'anima dei fedeli ; ma, in armonia con esso,
acceso e ravvivato dal fuoco del Divino A m o r e , deve altresì risplendere
nell'animo dei credenti il culto alla gran Madre di D i o , Madre della
Chiesa, modello incomparabile di amore verso D i o e verso i fratelli.
Raccomandando le nostre considerazioni all'amorosa riflessione dei
partecipanti al Congresso Mariano Internazionale, formuliamo i voti
più fervidi per il felice svolgimento delle riunioni di studio, che saranno
degnamente coronate da manifestazioni di cristiana solidarietà e di culto
alla Vergine Santa ; ed a Lei, Signor Cardinale, allo zelante Presidente
della Pontifìcia A c c a d e m i a Internazionale, ai maestri del Congresso
ed a tutti i partecipanti impartiamo, in pegno della particolare effusione dei doni dello Spirito Santo e della materna protezione della
Madre di D i o , la nostra Benedizione Apostolica.
D a l Vaticano, 13 Maggio 1975.
PAULUS PP. VI
24
Concio in sanctam Mariam: PG 98, 327.
25
Encycl.
Divinum
illud
munus,
9
maggio
1897:
pp. 126-148.
26
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. l.
Acta
Leonis
XIII,
vol
XVII,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
360
III
Ad E.mum P. D. Sergium S. R. E. Cardinalem Pignedoli, quem Beatis*
simus Pater detigit Missum Extraordinarium ut ritum dedicationis peragat
sanctuarii Martyrum Ugandensium in loco Namugongo.
Suave Nobis est atque iucundum memoria repetere et veluti animo
iterum vivere beatos dies illos, quos, sex fere abhinc annos praesentes
transegimus cum Ugandae totiusque Africae continentis Episcopis nec
non sacerdotibus religiosis ac fidelibus compluribus dilectissimae Ugandensis Nationis. Per hasce igitur litteras Nostras, dum maiore studio
et affectu rursus ex longinquo consalutamus in D o m i n o carissimum
gregem Ugandensem, illam precationem Nostram quam ut primum aeronavigio appulimus, fervide pronuntiavimus nunc toto pectore renovamus, ut Deus ipse benignus eundem laetificet, tueatur ac prosperet
semper.
Consolatione dulcissima nimirum perfundimur hoc tempore,
cum
cogitamus causam cur te, Venerabilis Frater Noster, Missum Extraordinarium Nostrum illuc miserimus et epistulam
hanc Nostram
tibi
simul dederimus. Eventus videlicet, quem communitas Kampalaënsis
brevi celebrabit, serto quodam quasi cumulat et coronat alia duo memorabilia eventa, quibus non m o d o libentissimi aliquando interfuimus,
verum etiam pro auctoritate Nostra volentes praefuimus. Ritus enim
ille, quo die x v i n mensis Octobris, anno MCMLXIV, viginti duos Martyres Ugandenses in Sanctorum Caelitum album gloriose adscripsimus
et quo die il mensis Augusti MCMLXIX in sacerrimo l o c o Namugongo
aram maximam Eucharistico Sacrificio destinatam rite expiavimus et
consecravimus, iamiam die III Iunii mensis huius Iubilaei A n n i convenienter quodam modo perficietur atque complebitur.
Sacellum namque ipsum, quod proximis his annis ad gloriam Dei
et Sanctorum Ugandensium memoriam admirabiliter exaedificatum est
super martyrii locum Caroli Lwanga, quodque altare a Nobismet sacratum medium circumdat, sollemni ritu inaugurabitur, communi omnium
festivitate initiabitur,
publico usui
et consentaneo
Martyrum cultui
commendabitur. Ut ergo Nos quam proxime accedere possimus illuc et
participes
esse
iucunditatis
sanctae
atque
celebritatis
totius
populi
Ugandensis, idcirco mandamus tibi, Venerabilis Frater Noster, ut N o stra potestate et nomine peragas ritum dedicationis sanctuarii Marty-
Acta Pauli Pp. VI
361
rum
Ugandensium; idcirco etiam has tibi committimus litteras,
ut
inde
percipiatur
et
paternae
veluti
viva
vox
Nostra
gratulationis
studiosae
salutationis.
D e o grates in primis habemus,
quod tot superatis difficultatibus,
praeclarum hoc templi consilium ad felicem effectum adduci tandem
v o l u i t ; laudes tribuimus Venerabili Fratri Emmanueli Nsubuga, A r chiepiscopo Kampalaénsi, qui arduum opus tanta constantia et providentia a d i u v i t ; benevolentiam Nostram eis omnibus testamur, qui suo
quisque modo — precibus et studiis, facultatibus et subsidiis — aliquid
conduxerunt ad aedem hanc affabre modeste digne extruendam. A d miscemus denique significationem gaudii Nostri et solacii de sacello
isto absoluto tot aliorum signis laetitiae et gratulationis.
Relinquitur tantum ut, quae omnia coram inculcavimus sex ante
annos, hac oblata singulari opportunitate repetantur diligenter animo.
Ita enim fiet, ut templi huius dedicatio convertatur in renovatae alacrità tis firmitatisque fidei originem, ut propria haec Martyrum Ugandensium ecclesia medium quoddam centrum sit, unde christianae fortitudinis et perseverantiae exempla petantur,
unde
gratiarum divina-
rum latices abunde hauriantur, unde etiam coniunctio animorum inter
sacros Pastores et gregis oves corroboretur, unde demum Evangelii
Christi lumen quoquoversus resplendeat. Haec ominamur et optamus
Venerabili Fratri Emmanueli Nsubuga, qui Antistes communitatis Kampalaënsis est et princeps auctor novi aedificii, pariterque ceteris fratribus Episcopis qui cum eo communicant curam dominici gregis eadem
in natione et sollemnibus illis prompto animo adsistunt; haec etiam
spiritalia beneficia a Deo expetimus cuncto fidelium populo qui ab eis
pastoribus in viis Domini ducitur, quemque N o s vere et ex animo diligimus. Universis autem praesentibus proventum uberrimum huius Iubilaei A n n i ex congruenti celebratione dedicatae aedis Martyrum Ugandensium instantes precamur, dum Apostolicam Nostram Benedictionem
cum hisce litteris amantissime transmittimus.
Ex Aedibus Vaticanis, die xv mensis Maii anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
362
IV
E.mo P. D. Hermanno S. R. E. Cardinali Volk, Moguntino Episcopo,
millesimo anno peracto a condita primitus illius dioecesis augusta cathedrali aede.
(( F e l i x Maguntia » : salutavit oppidum laeto clamore Venantius Fortunatus poeta, cum opifer ad gregem suum rediisset Sidonius Antistes.
1
« Honoratam Maguntiam » dicere etiamnunc potest quisquis cognovit
ibi A p o s t o l u m Germaniae Sanctum Bonifatium episcopum consedisse,
ibi initium et terminum defixisse tot sacrarum expeditionum ad Christi
praecepta exemplaque inter finitimos ac longinquus populos disseïàinanda. Cuius nimirum ex impulsu contigit ut metropolitana dicio et provincia
Moguntina plures
suffraganeas
dioeceses
complecterentur ac
latissimos propterea multarum gentium fines. Christiana igitur religio
et historia Maguntiae urbis communitatem eius catholicam praecipuo
afficit ornamento eiusque cives insigni decore cohonestat.
Quot igitur nomina congruentis gloriationis quamque multiplices
titulos tum antiquae et recentioris tum ethnicae et christianae dignitatis prae se fert celeberrima ipsa Maguntia urbs, in qua tu, Venerabilis Frater Noster,
tredecim iam annos
pastor sacer catholicorum
praesides communitati !
A t , si quod civitatis illius monumentum has omnes laudes aspectabili
maxime modo veluti cumulat et ostentat, si quod publicum signum homines cotidie commonefacit pristini sed numquam exstincti eius splendoris, si denique aedificium ibidem ullum accendere valet ante acti
temporis studium et praebere simul vehemens incitamentum ad redintegrandos fervore Christianorum animos — hoc nominatim est et haec
proprie efficit praeclara Cathedralis Moguntina Ecclesia : basilica nempe
romanica illa quae a S. Villigi metropolita Moguntino fundata et in
honorem Sancti Martini Turonensis episcopi aedificata, ob mirabilis
architecturae qualitatem exstat et eminet inter Germaniae sacras aedes
atque pulcherrimum iudicatur omnium eiusdem generis templorum.
Gratulamur proinde ex animo tibi, Venerabilis Frater Noster, et toti
pervetustae perque illustri dioecesi Moguntinae millesimum iam annum
a condita primitus i n d u t a vestra et augusta cathedrali aede. Cumque
praeterea eum faustissimum eventum laeti cognoverimus Nos his diebus
1
Misceli. Lib. IX, c. 9: PL 88, p. 308.
Acta Pauli Pp. VI
363
concelebrat, istic etiam publicis ritibus a plurimis communiter civibus
et magistratibus, consociamur i d c i r c o . N o s magnae benevolentiae affectu atque libentissimi cupimus vobiscum participes esse iucunditàtis et excellentis illius gloriae, quae p o p u l o Moguntino affatim obvenit
ex h o c ipso architecturae exemplari sed multo magis ex universa ista
maximi pretii hereditate quam ad manus prae oculis in memoria habetis.
Quam
incidit
in
opportune
Iubilaeum
omnino
Sacrum
natalis
catholicae
templi
Maguntiae
ecclesiae
principis
peregrinantis
in
terris! Sollemnia quin immo millesimi anni singularem profecto affert
vobis omnibus opportunitatem — quam et Nos etiam atque etiam c o m mendamus — excolendae quidem grato erga Deum animo honoriflcae
antiquitatis vestrae, at praesertim nunc ipsum excitandi novi amoris
et cultus et studii apostolicae fidei patrum vestrorum, fidei carissimae
priscis Christianis Maguntiae degentibus, fidei luciferae victricis consolatoriae Sancti Bonifatii ac tot aliorum praecellentium episcoporum
quorum monumenta istam ecclesiam cathedralem exornant, fidei tandem
multo diuturnioris et solidioris quam est illud quod gloriose commemoratur aedificium sacrum. Iam enim « estis cives sanctorum et domestici D e i , superaedificati super fundamentum apostolorum et prophetarum, ipso summo angulari lapide Christo I e s u ; in quo omnis aedificatio constructa crescit in templum sanctum in D o m i n o ; in quo et vos
coaedificamini in habitaculum Dei in spiritu » .
2
E x o p t a m u s ergo Nos ut post has celebritates, quas procul animo
intento spectamus, ecclesia cathedralis mirifica ista Moguntina plus plusque habeatur verum centrum vigoris ac spiritale c o r dioecesis totius,
ubi videlicet Sacramenta divina Deique V e r b u m integras vires apostolicas
novatis
Christianis
perpetuo
impertiant,
quo
se
pertinere
suo iure sentiant universi filii et filiae eiusdem communitatis,
unde
plures singulis posthac annis sacerdotes novensiles, vocante D o m i n o ,
dimittantur alacres in adultam animarum segetem quae sitit Eucharisticum Sacrificium et ministerium Verbi et multiplex pastorale officium.
Magnopere autem confidimus tua, Venerabilis Frater Noster, praeeunte cohortatione et navitate et episcoporum auxiliarium opera, diligentia pariter sacerdotum ac religiosorum et cura ipsorum fidelium futur u m esse ut haec millenaria festivitas ad maius supernaturale emolumentum gregis istius redundet, ut iubilaeus annus cathedralis augeat et mul-
2
Eph. 2, 19-22.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
364
Officiale
tiplieet optatos fructus renovationis atque reconciliationis A n n i Sancti
MDCCCCLXXV, ut respiciatur deinde aedificium illud novo fidei obtutu
tamquam Dei tabernaculum inter homines, portus salutis et statio Matris Ecclesiae, ut Deus sit omnia in omnibus.
3
Haec vota ex i m o pectore facientes consalutamus vos iterum in
D o m i n o vereque gratulati honorem hunc et dignitatem felicis Maguntiae specialis R o m a n a e Ecclesiae filiae singulis amantissime dilargimur
Apostolicam Benedictionem benignitatis Nostrae testem Deique praesidii auspicem.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x i n mensis Maii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Iis qui III ex omnibus nationibus Conventui interfuerunt de renovatione
charismatica catholica. *
V o u s avez choisi en cette Année sainte la ville de R o m e pour célébrer votre troisième Congrès international, chers fils et chères filles;
vous Nous avez demandé de vous rencontrer aujourd'hui et de vous
adresser la parole : vous avez voulu montrer par là votre attachement
à l'Eglise instituée par Jésus-Christ et à tout ce que représente pour
vous ce Siège de Pierre. Ce souci de bien vous situer dans l'Eglise est
un signe authentique de l'action de l ' E s p r i t Saint. Car Dieu s'est fait
homme en Jésus-Christ, dont l'Eglise est le Corps mystique, et c'est
en elle que l'Esprit du Christ fut communiqué au jour de la Pentecète, quand il descendit sur les A p ô t r e s réunis dans « la chambre
haute », « assidus à la prière )), « autour de Marie, mère de Jésus » -
1
N o u s le disions en octobre dernier devant quelques-uns d'entre vous,
l'Eglise et le monde ont besoin plus que jamais que « le prodige de la
3
1 Cor. 15, 28.
* Die 19 mensis maii a. 1975.
1
Cf. Ac 1, 13-14.
Acta Pauli Pp: VI
Pentecôte se poursuive dans l'histoire » .
2
365
En effet, grisé par ses con-
quêtes, l'homme moderne a fini par s'imaginer que, selon les expressions
du dernier Concile, « il est à lui-même sa propre fin, le seul artisan et
démiurge de sa propre histoire » .
3
H é l a s ! chez combien de ceux-là
mêmes qui continuent, par tradition, à professer son existence, et, par
devoir, à lui rendre un culte, Dieu n'est-il pas devenu un étranger
dans leur vie?
Rien n'est plus nécessaire à un tel monde, de plus en plus sécularisé,
que le témoignage de ce « renouveau spirituel )), que Nous voyons le
Saint-Esprit susciter aujourd'hui dans les régions et les milieux les
plus divers. Les manifestations en sont variées: communion profonde
des âmes, contact intime avec Dieu dans la fidélité aux engagements
pris lors
du baptême,
chacun,
s'exprimant librement, aide, soutient, nourrit la prière des
dans
une
prière souvent communautaire,
où
autres, et, à la base de tout, une conviction personnelle, qui n'a pas
sa source uniquement dans un enseignement reçu par la foi, mais aussi
dans une certaine expérience vécue, à savoir que, sans Dieu, l'homme
ne peut rien, qu'avec lui, par contre, tout devient possible : d ' o ù ce
besoin de le louer, de le remercier, de célébrer les merveilles qu'il
opère partout autour de nous et en nous. L'existence humaine retrouve
sa relation à Dieu, ce qu'on appelle la « dimension verticale », sans
laquelle l'homme est irrémédiablement mutilé.
Non certes
que cette
recherche de Dieu apparaisse comme une volonté de conquête ou de
possession • elle veut être pur accueil de Celui qui nous aime et librement
se donne à nous, désirant, parce qu'il nous aime, nous communiquer
une vie que nous avons à recevoir gratuitement de Lui, mais non pas
sans humble fidélité de notre part.
Et cette fidélité doit savoir unir
l'action à la foi selon l'enseignement de saint Jacques :
(( De même
que le corps sans âme est mort, la foi sans les œuvres est morte » .
4
Comment alors ce « renouveau spirituel » ne pourrait-il pas être une
« chance » pour l'Eglise et pour le monde? Et comment, en ce cas, ne
pas prendre tous les moyens pour qu'il le demeure?
Ces moyens, chers fils et chères filles, le Saint-Esprit voudra bien
vous les indiquer, selon la sagesse de ceux q u ' i l a lui-même « établis
gardiens pour paître l'Eglise de Dieu » .
5
Car c'est le Saint-Esprit qui
2
L'Osservatore
3
Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 20, 1.
4
Je 2, 26.
5
Ac 20, 28.
Romano,
17
oct.
1974.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
366
a inspiré à saint Paul certaines directives fort précises, que Nous nous
contenterons de vous rappeler. Y être fidèles sera pour vous la meilleure des garanties pour l'avenir.
V o u s savez le grand cas que l ' A p ô t r e faisait des « dons spirituels » :
« N'éteignez pas l'Esprit », écrivait-il aux Thessaloniciens,
6
tout en
7
ajoutant aussitôt : « Vérifiez tout, retenez ce qui est bon )). Il estimait
d o n c qu'un discernement était toujours nécessaire, et il en confiait le
8
contrôle à ceux qu'il avait mis à la tête de la communauté. A v e c les
Corinthiens, quelques années plus tard, il entre dans plus de détails :
il leur signale notamment trois principes à la lumière desquels ils pourront plus aisément pratiquer ce discernement indispensable.
Le premier, par quoi il commence son exposé, est la fidélité à la
doctrine authentique de la f o i .
9
Ce qui la contredirait ne saurait pro-
venir du Saint-Esprit : celui qui distribue ses dons est le même qui a
inspiré l'Ecriture et qui assiste le Magistère vivant de l'Eglise auquel,
selon la foi catholique, le Christ a confié l'interprétation authentique
de cette Ecriture.
10
C'est bien pourquoi vous éprouvez le besoin d'une
formation doctrinale toujours plus approfondie : biblique, spirituelle,
théologique. Seule une telle formation, dont l'authenticité doit être
garantie par la Hiérarchie, vous préservera de déviations toujours possibles, et vous donnera la certitude et la joie d'avoir servi la cause de
l'Evangile « sans frapper dans le vide » .
u
Deuxième principe. Tous les dons spirituels sont à recevoir avec
gratitude ; et vous savez que l'énumération est longue,
prétendre être complète.
mun » ,
1 4
13
12
sans d'ailleurs
Toutefois, accordés « en vue du bien com-
ils ne le procurent pas tous au même degré. Aussi les Corin-
thiens doivent-ils « ambitionner les dons supérieurs » ,
à la communauté.
1 5
les plus utiles
16
Le troisième principe est, dans la pensée de l ' A p ô t r e , le plus impor-
6
1 Th 5, 19.
7
Ibid. 5, 21.
8
Ibid. 5, 12.
9
1 Co 12, 1-3.
10
Cf. Const. dogm. de Divina Revelatione Dei verbum, n. 10.
11
1 Co 9, 26.
12
1 Co 12, 4-10; 28-30.
13
Cf. Rm 12, 6-8; Ep 6, 11.
14
1 Co 12, 1.
15
Ibid. 12, 31.
16
Cf. Ibid. 14, 1-5.
Acta Pauli Pp. VI
367
tant. Il lui a suggéré une des pages les plus belles, sans doute, de
toutes les littératures, à laquelle un traducteur récent a donné un titre
évocateur : « Au-dessus de tout plane l'amour » .
1 7
Si désirables que soient les dons spirituels — et ils le sont — seul
l'amour de charité, Vagape, fait le chrétien parfait, seul il rend l'homme (( agréable à D i e u » , « g r a t i a gratum faciens », diront les théologiens. C'est que cet amour ne suppose pas seulement un don de l ' E s p r i t ;
il implique la présence active de sa Personne au cœur du chrétien. Commentant ces versets, les Pères de l'Eglise l'expliquent à l'envi. Au
dire de saint Fulgence, pour ne citer qu'un exemple, « le Saint-Esprit
peut conférer tout espèce de dons sans être présent lui-même; il
prouve en revanche qu'il est présent par la grâce, quand il accorde
l'amour »,
« se ipsum demonstrat per gratiam praesentem,
tribuit caritatem » .
1 8
quando
Présent dans l'âme, il lui communique, avec la
grâce, la propre vie de la Très Sainte Trinité, l'amour même dont le
Père aime le F i l s dans l'Esprit,
19
l'amour dont le
Christ nous a
aimés et dont à notre tour nous pouvons et devons aimer nos frères,
20
(( non seulement en paroles, avec la langue, mais en actes, véritablement » .
2 1
Oui, l'arbre se juge à ses fruits, et saint Paul nous dit que « le
fruit de l'Esprit, c'est l'amour » j
22
tel qu'il l'a décrit dans son hymne
à Pamour. C'est à lui que sont ordonnés tous les dons que l'Esprit
Saint distribue à qui il veut, car c'est l'amour qui édifie,
23
comme c'est
lui qui, après la Pentecôte, a fait des premiers chrétiens une communauté (( assidue à la communion fraternelle » ,
cœur e t qu'une âme » .
2 4
« tous n'ayant qu'un
2 5
Soyez fidèles à ces directives du grand A p ô t r e . Et selon l'enseignement du même A p ô t r e , soyez également fidèles à célébrer fréquemment
et dignement l'Eucharistie.
17
26
C'est la voie que le Seigneur a choisie
E. Osty.
18
Contra Fabianum, Fragment 28; PL 65, 791.
1 9
Cf. Jn 17, 26.
2 0
Cf. Jn 13, 34.
21
1 Jn 3, 18.
22
Ga 5, 22.
2 3
Cf. 1 Co 8, 1.
24
Ac 2, 42.
25
Ibid. 4, 32.
26
Cf. 1 Co 11, 26-29.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
368
pour qué nous ayons sa V i e en nous.
27
De même encore, approchez-
vous avec confiance du sacrement de la réconciliation. Ces sacrements
expriment que la grâce nous vient de Dieu, par la médiation nécessaire
de l'Eglise.
Chers F i l s et Chères Filles, avec le secours du Seigneur, forts de
l'intercession de Marie, mère de l'Eglise, et en communion de foi, de
charité et d'apostolat avec vos Pasteurs, vous serez sûrs de ne pas vous
tromper. Et vous contribuerez ainsi, pour votre part, au renouveau de
l'Eglise.
Jésus est le Seigneur ! Alleluia !
II
In Petriana Basilica habita a Beatissimo Patre iis qui sollemni canonizationi Beati Ioannis Baptistae a Conceptione et Beatae Vincentiae Mariae
López Vicuña interfuerunt. *
Gode oggi la Chiesa,
lieta di registrare nell'albo dei
Santi due
nuovi nomi, che ella è ormai sicura di dichiarare, secondo l'espressione di Gesù, « scritti in cielo » ;
Beato
Giovanni
Battista
della
1
sono quelli ora « canonizzati » del
Concezione,
Riformatore dell'Ordine
della Santissima Trinità, vissuto dal 1561 al 1613, e della Beata Vincenza Maria López y V i c u ñ a , Fondatrice delle F i g l i e di Maria Immacolata, vissuta nel secolo scorso dal 1847 al 1890. Noi tutti abbiamo
gioito ascoltando p o c o fa la lettura dei due rispettivi Decreti,
che
motivando con sommarie ma decisive notizie, le ragioni del giudizio
della Chiesa circa le prove ed i meriti della santità rispettiva della
prima e dell'altra figura di queste persone, già onorate dalla beatificazione l o r o riconosciuta, hanno dato a noi la felicissima occasione di
proclamare la l o r o canonizzazione.
La schiera dei Santi si accresce. Noi tutti dobbiamo goderne per
la gloria di D i o , per l'onore del Signore nostro Gesù Cristo, per il
gaudio che ne deriva alla Madre dei Santi, la Chiesa cattolica, ed in
particolare
alle
rispettive
Famiglie
Religiose
illustrate
dall'opera
e
dalla virtù di questi loro Santi Patroni ; e poi per l'edificazione di tutto
2 7
Cf. Jn 6, 53.
* Die 25 mensis maii a. 1975.
1
Lc. 10, 20.
'
Acta Pauli Pp. VI
369
il P o p o l o di D i o , che sa di poter venerare in questi suoi membri benedetti due fratelli esemplari, degni d'ammirazione e di devozione, e che
confida inoltre d'averli solidali ed efiicaci intercessori presso l'unica
fonte della nostra salvezza in virtù della comunione dei Santi, Cristo
Signore.
La schiera dei Santi, tali ufficialmente dichiarati, si a c c r e s c e ; e, a
D i o piacendo, ancora, durante quest'Anno Santo, e poi negli anni successivi, si accrescerà. N o n sorga in alcuno il dubbio che questo progressivo aumento di figli eletti della Chiesa sia frutto d'una facile inflazione devozionale. Chi conosce la complessità e il rigore dei processi,
che precedono tanto le Beatificazioni, quanto le Canonizzazioni, sa bene
quanto la Chiesa sia cauta ed esigente in c i ò che concerne le prove delle
virtù di grado « eroico », o possiamo dire superlativo, eminente, comprovato da inconfutabili testimonianze, analizzato con rigore critico e c o n
metodo obbiettivamente storico, anzi convalidato da due verifiche, una
negativa, quella così detta del « non culto », la quale assicura i giudici del processo non esservi l'influsso di qualche eventuale mistificazione popolare ; e quella positiva dei miracoli, quasi come attestato trascendente d'un divino beneplacito all'eccezionale riconoscimento della
santità, che la Chiesa intende venerare nei singoli e singolari candidati
agli onori degli altari. La legislazione canonica è molto grave e prudente in questa materia, e tale rimane, anche se alcune forme procedurali d'altri tempi, non p o c o ritualizzate e complicate, dei processi in
questione dovranno essere alquanto semplificate, pur conservando la
dovuta, essenziale e inequivocabile verifica dei titoli eccezionali reclamati per l'esito positivo di ognuno di tali processi.
Ma che la schiera dei Santi si arricchisce di nuovi nomi c o l procedere del cammino della Chiesa nel tempo, e che noi ne siamo i fortunati testimoni deve essere motivo di gaudio e di speranza : la Chiesa
v i v e ; non invecchia, ma fiorisce; e mentre le vicende della storia
spesso ne turbano il pacifico svolgimento, anzi talora ne sconvolgono e
ne affliggono il suo normale cammino terreno, ella reagisce in santità,
offrendo a se stessa e al mondo il conforto e l'esempio di alcuni imprevisti e tipici suoi figli, che con mirabili carismi di carità e d'altre virtù
evangeliche, e doni e frutti propri del Paraclito, sostengono la fede
minacciata dei p o p o l i , e offrono al loro secolo e a quelli successivi
l'inestinguibile presenza dello
Spirito vivificante in seno alla santa
Chiesa di Cristo.
E questa
24 - A. A. S.
semplice riflessione,
che potrebbe svolgersi in filosofìa
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
370
della storia ed in teologia della Chiesa pellegrina e militante, deve
aprire oggi all'esultanza per le due
Canonizzazioni ora felicemente
celebrate; e le dia alimento e conferma qualche breve accenno biografico,
anzi agiografico dei nuovi due eletti al titolo ufficiale di
santità.
Deinde Beatissimus Pater ita est prosecutus :
La figura de San Juan Bautista de la Concepción, lejos de haberse
desgastado con el paso de los siglos, sigue inalterable ofreciendo la
entereza y frescura de su testimonio de hijo de la Iglesia. Nació Juan
Bautista el año mil quinientos sesenta y uno, en un hogar profundamente cristiano de A l m o d o v a r del Campo. A l l í había nacido un insigne
Maestro del espíritu, también canonizado p o r Nos, San Juan de A v i l a .
Parece c o m o si estas dos existencias, plasmadas en el mismo ambiente,
hubiesen sido, p o r designio divino, una prolongación ininterrumpida
no tanto en el tiempo cuanto en un común empeño reformador : el
Maestro A v i l a murió precisamente cuando Juan Bautista iba a cumplir ocho años.
H a y otro dato significativo y curioso. Tiene Juan Bautista quince
años cuando una gran Santa reformadora, Teresa de Jesús —a quien
Nos hemos proclamado D o c t o r a de la Iglesia— va a A l m o d o v a r y se
hospeda en la casa del futuro Santo trinitario. Este florecimiento de
Santos con temple renovador al comienzo de una etapa postconciliar, la
de Trento, ¿ n o resulta aleccionadora para nuestros tiempos de resurgimiento y creciente desarrollo eclesial? Porque es claro que un determinado período de la Iglesia no puede caracterizarse c o m o época de
reforma auténtica y fructuosa si no produce una constelación de Santos.
Con ocasión de estas canonizaciones del A ñ o Jubilar ¿ n o es oportuno
recordar el capítulo quinto de la Constitución dogmática « Lumen
gentium », que nos habla de la vocación universal a la santidad en la
Iglesia? Sí, nos parece un momento propicio para lanzar a todos nuestros colaboradores en la evangelización, obispos, sacerdotes, diáconos,
religiosos y seglares el reto de la santidad, sabiendo bien que sin ella
la renovación quedaría comprometida y perdería el fruto primero y
fundamental, tanto del Jubileo c o m o del C o n c i l i o .
2
No es mera coincidencia, carente de sentido, el hecho de que Juan
Bautista de la Concepción sea canonizado, casi cuatro siglos después
2
Ofr. también Decr. de past. Episcop. munere in Ecclesia Christus Dominus, n. 15.
371
Acta Pauli Pp. VI
de su muerte, en este A ñ o Santo y en el décimo aniversario de la
clausura del Concilio Vaticano I I . Este Concilio ha puesto a la Iglesia
al ritmo de la renovación. Pero ¿de qué renovación se trata? Evidentemente no puede ser una renovación sin discernimiento. Son los Pastores de la Iglesia los que, reunidos en Concilio, bajo la presidencia del
Sucesor de P e d r o , han señalado el sentido de la renovación que necesita
nuestro tiempo. Los actuales problemas eclesiales encontrarán solución,
en la fidelidad a las enseñanzas del Concilio,
siguiendo las sabias
directrices de la Jerarquía.
De una manera concreta, San Juan Bautista de la Concepción nos
enseña con su vida cuáles han de ser las disposiciones y actitudes de
los auténticos renovadores. Y particularmente en lo que se refiere a
las familias religiosas, ya que él ha pasado a la historia c o m o el reformador de la Orden de la Santísima Trinidad.
Nuestro
Santo,
que
viste el hábito de la Orden a los diecinueve años, se prepara a su
misión, entregándose con generosidad al Señor, cultivando en su alma
la piedad eucaristica y mariana, con un deseo grande de imitar las
austeridades de los Santos reseñadas en el « F l o s Sanctorum » que
lee con fruición. Se afana en el estudio para obtener una sólida formación teológica, a base sobre todo de la Sagrada Escritura y de los
Santos Padres, que le servirán en su ministerio de predicator incansable. Se propone ser un religioso observante que quiere abrazar la
regla primitiva, austera y pobre de la Orden y, para ello, rompe decididamente con la (( tiranía de los cumplimientos del mundo » .
3
¿ N o es
ese el camino de los Santos?
Para realizar la reforma de su Orden, peregrina a R o m a ; y su
obra, tanto en España come fuera, se ve sometida a graves pruebas.
Pero no le importa : « Claro está —dice— que si yo te amo, Señor,
no tengo de querer en esta vida honra, ni gloria, sino padecer p o r tu
amor » .
4
Cuando el Papa Clemente V I I I aprueba la reforma de la
Orden Trinitaria,
nuestro
Santo vuelve a
España para aplicar con
total fidelidad las normas que le ha dado la Santa Sede. Exige a los
frailes que abrazan la vida reformada
la exacta observancia de la
regla, profunda vida de oración, de penitencia y de pobreza, siempre en
un clima de alegría
que
no
está reñida c o n
la austeridad.
El
se
muestra siempre humano y delicado en sus intervenciones; pero al
3
Obras V I I I , 29.
4
Obras V I I I , 128.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
372
mismo tiempo firme, recto y obediente a sus superiores. Y he aquí
los f r u t o s : su obra tiene éxito y las vocaciones se multiplican.
Cuando su vida declina, vuelven las pruebas y contradicciones;
¿ c ó m o reaccionar? Como lo hacen los Santos. Sí, con la c a r i d a d ; así,
su alma se purifica en la renovación personal y asciende a m a y o r
santidad. Cuando muere en Córdoba a los cincuenta y un año de edad
deja en su obra y en sus escritos una lección perenne : ¡ No hay auténtica
reforma
eclesial
sin
la
renovación
interior,
sin
obediencia,
sin cruz. Sólo la santidad produce frutos de r e n o v a c i ó n ! Que el Señor siga bendiciendo a la Orden de San Juan de Mata y de San Juan
Bautista de la Concepción que tiene precisamente c o m o finalidad el
culto a la Santísima Trinidad y el apostolado liberador entre los cristianos que por sus circunstancias sociales especiales se encuentran en
mayor peligro de perder la fe.
Este apostolado caracteriza también en cierto sentido la obra de la
nueva
Santa.
Vicenta María López y V i c u ñ a está más cerca de nosotros en el
tiempo. Nació en las nobles y cristianas tierras de Navarra, el día
veinticuatro de marzo de mil ochocientos cuaranta y siete, para morir ya en los umbrales de este siglo. Transcurrió una juventud serena,
durante la cual fueron madurando en ella los frutos de una esmerada
educación cristiana, en la que dejó huellas inconfundibles el ambiente
familiar : la madre, un tío sacerdote, una tía religiosa. ¡ Oh ! Nunca
ponderaremos bastante la importancia formativa del núcleo familiar;
esa labor ejemplar, insustituible, de siembra y cultivo de conocimientos
y virtudes. Y D i o s bendice con predilección a las familias auténticamente cristianas ; son ellas, p o r su parte, la mejor cantera de Vocaciones para el servicio de la Iglesia. En España tenéis, a este respecto,
una tradición espléndida, gloriosa, fecunda.
Os recordamos esto ahora, amadísimos hijos, porque abrigamos la
esperanza de que el A ñ o Santo se distinga también por un despertar
de las vocaciones,
por « un incremento
numérico
de aquellos
que
sirven a la Iglesia con particular dedicación de su vida, es decir, de
los sacerdotes y religiosos » .
5
Nuestra Santa es muy joven aún, cuando oye en sus adentros la
llamada divina. No fue una decisión fácil de realizar. Con sencillez
5
Bula Apostolorum limina, IV.
Acta Pauli Pp. VI
373
y dulzura, c o n sacrificio y caridad logra verse liberada de la perspectiva
que le ofrece una vida en el mundo tranquila, acomodada, halagadora.
En la fiesta de la Santísima Trinidad de mil ochocientos setenta y
seis recibe el hábito religioso junto con dos c o m p a ñ e r a s ; nace así la
Congregación de las Religiosas de María I n m a c u l a d a ; una familia que
tiene p o r misión la santificación personal de sus miembros y la ayuda a
las jóvenes que trabajan fuera de sus propios hogares.
A esas jóvenes, rodeadas con frecuencia de no pequeñas dificultades y peligros, Vicenta María entrega su vida entera. Al poner en la
balanza el futuro de su vocación, podrá d e c i r :
« ¡ L a s chicas han
v e n c i d o ! » . Y a ellas se dará sin reservas, para hacerles encontrar un
hogar acogedor, donde hallen una voz amiga, la palabra alentadora
y desinteresada, el calor de un corazón, donde descubran la riqueza
inmensa humano-divina de sus vidas, el secreto de los valores perennes,
de la paz interior y donde, a la vez, aprendan a promoverse integralmente, para hacerse cada vez más dignas ante D i o s y realizarse mejor
como jóvenes.
¡ De qué maravillosas intuiciones es capaz quien ama de veras !
¡ Qué fina pedagogía sabe aplicar quien habla ese lenguaje sublime
que se aprende en el corazón de Cristo !
Nuestra Santa tenía ya una experiencia personal en este apostolado
específico.
Sus
mismos familiares de Madrid la habían puesto en
contacto con esa clase trabajadora, tan necesitada. El deseo de entregarse a D i o s hace lo demás. Ella misma siente en su alma la exigencia
insaciable de renuncia genuina, deliberada, amorosa, que se le pide
al discípulo de Cristo (( para gloria de D i o s más palpable. Más pobreza.
Más mortificación de mis naturales inclinaciones. Mucho peligro de
sufrir desprecios. ¡ Cuántos la vituperarán ! Continuo esfuerzo, continuo sacrificio. Necesidad de la época ». Son estos precisamente los
motivos que la impulsan a hacer la fundación, según ella misma ha
dejado escrito.
6
A pesar de su muerte prematura, a los cuaranta y tres años, no
sin sufrimientos físicos y sobre todo morales — ¡ l a Cruz es la compañera inseparable de los santos! — la Madre V i c u ñ a vio aprobada
su obra por la Santa S e d e ; tenía ya casas repartidas por España y
estaba ilusionada con fundar en Buenos Aires. La Congregación se
« Cfr. Escritos de la Fundadora, Cuaderno t. f. 80 r. O.c. 124-130.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
374
abría así a todos los horizontes de la Iglesia, c o m o lo está hoy c o n
numerosas comunidades esparcidas p o r E u r o p a , A m é r i c a , Africa y Asia.
Recordamos bien cuando fue beatificada p o r nuestro venerable Predecesor P í o X I I en el anterior A ñ o Santo. Y en este A ñ o Santo, que
coincide además con el A ñ o Internacional de la Mujer, podríamos
preguntarnos : ¿qué mensaje trae Santa Vicenta María para la Iglesia
y para el mundo de nuestro tiempo?
Al iniciar el c i c l o de beatificaciones de este A ñ o Santo c o n María
Eugenia Milleret decíamos que « la santidad, buscada en todos los
estados de vida, es la promoción más original y más llamativa a la
que pueden aspirar y acceder las mujeres ».
Santa Vicenta María ha sentido, imperioso, el reclamo de la caridad hecha servicio, algo que le está invitando a prodigar su atenc i ó n hacia la mujer, sobre todo la joven, necesitada de cuidados religiosos, de asistencia social, de la auténtica sublimación cristiana, en
una palabra, de promoción en el sentido más completo y elevado del
término. Una tarea que, con las diversas modalidades que van presentando los tiempos, constituye también una exigencia importante del
mundo actual.
El carisma de la F u n d a d o r a tiene así en nuestra época una vivencia singular. Esto mismo os exige a vosotras, religiosas de María
Inmaculada, un empeño y un compromiso : un empeño de constante y
7
auténtica renovación, fijando la mirada en vuestra santa Madre, para
8
imitar su ejemplo de perfección evangélica, centrada en la caridad y
alimentada c o n la adoración eucaristica y la devoción a la Santísima
V i r g e n , características sobresalientes de la espiritualidad de Vicenta
María ; así c o m o su fidelidad y amor a la Iglesia ; en una palabra, para
seguir sus pasos en la vida espiritual y en la vida apostólica.
Un compromiso también : el de la caridad social que constituye
la herencia principal de vuestra Fundadora.
En casi cien años de
vida, i qué bien ha sabido emplear vuestra Congregación esta herencia
en favor de la promoción de las jóvenes, c o n residencias, escuelas
profesionales, centros sociales y misionales. Os lo decimos con gozosa
complacencia a vosotras, queridas religiosas de María Inmaculada aquí
presentes y a todas las que, no habiendo p o d i d o venir, tienen en estos
7
Cfr. Decr. de accomm. renov. vitae religiosae Perfectae caritatis, n. 2.
8
Cfr. Mt. 5, 48.
Acta Pauli Pp. VI
375
momentos su mirada puesta en esta asamblea eclesial. ¡ A n i m o ! ¡ Siempre adelante
!
Amadísimos h i j o s : La Iglesia rebosa hoy de g o z o . Su vitalidad
perenne es fruto de la presencia divina. Se difunda el canto de acción
de gracias que la Iglesia dedica al Padre y al H i j o y al Espíritu
Santo que la guían y la embellecen constantemente, sembrando de
Santos los senderos del mundo. Sí, alegrémonos porque Dios ha hecho
maravillas en las almas de San Juan Bautista de la Concepción y de
Santa Vicenta María, c u y o paso por esta tierra atraen nuestras miradas, nuestras aspiraciones de conquistas más sublimes, nuestros anhelos
más apremiantes de transformación
sean dadas a la Trinidad
terrena y
trascendente.
Gracias
Santa desde lo más hondo de nuestros
corazones.
Nos quisiéramos que este canto de alegría se tradujera ahora en
un ferviente mensaje de felicitación a España entera. Lo merece, porque en su secular trayectoria eclesial nos ofrece dos nuevos testimonios
de su espiritual y religiosa fecundidad, que deben servir de constante
estímulo, de compromiso perenne para las actuales y futuras generaciones. A ejemplo de vuestros Santos, manteneos siempre fieles a la
Iglesia ! T o d o s unidos, sacerdotes, religiosos y fieles de España, continuad por el camino de la adhesión y fidelidad al mensaje de Cristo,
promoviendo con vuestra conducta obras generosas que sirvan a la
causa del bien espiritual y del progreso social de vuestra Patria. Esta
es nuestra esperanza, estos son nuestros deseos, que en este día luminoso
encomendamos de manera particular a San Juan Bautista de la Concepción y a Santa Vicenta María López y V i c u ñ a , para gloria de D i o s ,
Padre, H i j o y Espíritu Santo.
III
In Petriana Basilica habita, Beatissimo Patre sacrum concelebrante, ad
E.mos Cardinales et Exc.mos Praesules ex Italico Episcopali Coetu, qui
generali Conventui Romae interfuerunt. *
Congregava nos in unum Christi amor. Sì, stamani, nella Solennità
del Cuore di Cristo che è la celebrazione dell'amore di Cristo, questo
stesso amore ci ha qui radunati insieme. N o i ne godiamo intimamente,
come, ne siamo certi, voi tutti ne gioite nel vostro spirito ; perché siamo
* Die 6 mensis iunii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
376
tutti uniti, noi, insieme c o n v o i , Vescovi d'Italia, e con i vostri sacer
doti, in questa cerimonia giubilare che è qualcosa di più di una manifestazione esterna, sia pur solenne e sentita : essa è il segno visibile di
un fatto interiore, di quella realtà viva che è la Chiesa italiana, qui
presente nei suoi Pastori, raccolti per la l o r o Assemblea Generale, nei
l o r o diretti collaboratori, i sacerdoti, come nell'espressione qualificata
del laicato, generoso cooperatore. Sicché la vostra presenza, qui, presso
il trofeo nascosto e splendente del Principe degli Apostoli, accanto al
suo umilissimo Successore, assume il significato evidente della comunione. Congregava nos in unum Christi amor: e tanto di più lo sottolinea la ricchezza della Liturgia del mistero odierno, celebrazione
dell'amore di D i o , che si riverbera nel cuore umano del V e r b o Incarnato. Ce lo ha ricordato S. Giovanni nella sua prima lettera, or ora
udita : « In questo si è manifestato l'amore di Dio per noi : D i o ha
mandato il suo unigenito F i g l i o nel mondo, perché noi avessimo la
vita per lui ... Se ci amiamo gli uni gli altri, D i o rimane in noi e
l'amore di lui è perfetto in noi. Da questo si conosce che noi rimaniamo in lui ed egli in noi : egli ci ha fatto dono del suo Spirito w.
1
Comunione, dunque, che immerge le sue radici nella vita stessa della
SS.ma Trinità. Ma ecco che da questa comunione derivano subito per
noi eletti favori e doveri concreti e stringenti : quelli dell'unità, della
solidarietà, dell'azione concorde che non solo dev'essere proclamata a
parole, ma dimostrata quotidianamente nella realtà delle azioni :
di
qui l'importanza dei programmi unitari, dei quali l'Assemblea della
C . E . I . e la sua assidua attività ci danno un'immagine molto confortante; di qui la forza delle realizzazioni c o m u n i ; di qui l'impegno
degli sforzi di tutte le componenti della comunità ecclesiale.
1. Ma in quale spirito dobbiamo compiere tutto questo? Con un
rinnovato impegno, con un rinnovato ardore, con una rinnovata generosità,
che trae la sua
norma dalla (( metanoia »
a
tutti imposta
d a l l ' A n n o Santo. Se la comunione è lo specchio della nostra realtà interiore e l'espressione della esteriore attività, allora in questa luce dobbiamo sentire l'obbligo di proseguire con nuovo impulso l'opera comune
di salvezza e di evangelizzazione alla quale ci chiama la nostra vocazione. Pare a noi che un nuovo periodo di vita ecclesiale stia delineandosi : occorre che la nostra fedeltà alla tradizione canonica si esprima
1
1 Io. 4, 9, 12-13.
Acta Pauli Pp. VI
377
in un rinnovato fervore di propositi e di opere.
2
I tempi esigono da
parte nostra, di Pastori responsabili e coscienti, due cose : un'applicazione aderente e concorde del grande tesoro di dottrina e di precetti
del recente Concilio, che la Provvidenza ha disposto fosse celebrato
nella nostra generazione; non ieri, non domani, o g g i , noi, operai della
vigna del Signore, siamo chiamati ad un lavoro assai impegnativo ;
3
il Concilio deve diventare stimolo continuo e legge operante della
nostra presente vita ecclesiastica. E seconda cosa :
dobbiamo avere
una percezione attenta e vigilante della trasformazione, specialmente
nei suoi aspetti culturali, del mondo in cui siamo chiamati ad operare.
E allora, vogliamo noi accennare insieme per sommi capi a ciò che
dobbiamo compiere in questo nuovo spirito, per ricominciare davvero
il compimento della nostra missione con energie non mai stanche e
sempre vigorose?
Le vocazioni, anzitutto ! Dobbiamo incominciare di qui per vitalizzare e incrementare le comunità ecclesiali :
diventare maestri di una
nuova generazione di preti, e approfondire la coscienza sacerdotale.
Ma è il Vescovo il primo maestro delle vocazioni nella sua diocesi
come della formazione dei propri sacerdoti, aggiornata e matura, non
mai disgiunta da una intensissima vita spirituale.
Questa diretta re
sponsabilità non certo priva dalla scelta e valida collaborazione di
ottimi Confratelli è stata espressamente ricordata dal Concilio Vati4
cano I I . Occorre perciò che sia il Vescovo a interessarsi anche personalmente dei propri
seminaristi e
sacerdoti,
affinché
questi
trovino
veramente in lui il Padre, il Consigliere, l ' A m i c o , la guida, il sostegno,
l'aiuto.
Occorrerà in pari tempo rispondere consapevolmente al grave obbligo
di dare una formazione apostolica anche ai laici, a quelli specialmente
che accettano di inserirsi nella sempre attuale formula dell'Azione
Cattolica, in un momento come questo di grande necessità di non far
mancare la chiarezza della dottrina, la forza dei princìpi, la luce dell'esempio. A n c h e qui la voce dei Padri Conciliari è stata categorica :
« Spetta alla Gerarchia promuovere l'apostolato
dei laici,
fornire i
princìpi e gli aiuti spirituali, ordinare l'esercizio dell'apostolato mede2
Cfr. Rom. 12, 2.
3
Cfr. Mt. 20, 7.
4
Decr. de past. Episcop. munere in Ecclesia Christus Dominus, nn. 15; 16; Decr.
de Presbyt. ministerio et vita Presbyterorum ordinis, n. 7; Decr. de institutione sacerdotali Optatam totius, n. 2.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
378
simo al bene comune della Chiesa, vigilare affinché la dottrina e l'or5
dine siano rispettati » . In questa luce, vediamo con grande consolazione
e con lietissima speranza il fenomeno, in sviluppo, e staremmo per
dire, in certi casi sorprendente dei catechisti : essa è cosa ottima, da
incoraggiare c o n grande sapienza, perché dimostra la sempre vitale e
generosa energia delle giovani forze della Chiesa. Ed è chiaro il perché :
soltanto in una solida formazione religiosa, in connubio con la vita
di grazia, e nell'esercizio della testimonianza dottrinale, si possono
avere comunità ecclesiali adulte, su cui fare sicuro affidamento per
l'avvenire.
2. Ma noi vogliamo sottolineare anche lo scopo a c u i siamo chiamati oggi nella nostra attività pastorale : ed è quello di essere attivi e
forti. Attivi, anzitutto, perché la logica del Vangelo ci chiama a spendere i talenti, che ci ha affidato il Signore, senza stancarci, senza interromperci mai, senza lasciarci sopraffare dalle preoccupazioni della
routine :
(( Nec in te patitur Dominus unius usum esse operis aut
laboris, quia, dum vivimus, debemus semper operari », dice S. A m brogio.
6
Forse una sottile tentazione potrebbe introdursi nel Pastore d'anime,
e il sovraccarico di lavoro le darebbe facile attenuante : <( Tanto oggi
c ' è la C . E . I . ; c ' è chi ci pensa ! ». È la tentazione di demandare all'organismo collegiale ciò che solo la personale responsabilità può realizzare. Siamo tutti convinti che è così, non è vero? Ciascun V e s c o v o
conserva intera la propria responsabilità, ciascuno deve proporsi di risolvere personalmente, con l'aiuto del proprio Presbiterio, i propri
problemi immediati, perché ciascuno sarà giudicato sulla generosità e
sull'impegno con c u i avrà risposto alla grazia dello stato : senza peraltro dimenticare, al tempo stesso, che tutti dobbiamo agire come in
un unico concerto, in un'unica armonia, secondo quell'unitarietà di
programmi a cui già abbiamo accennato, che sola assicura la validità
delle singole iniziative.
P e r c i ò , Fratelli, siate anche f o r t i ! Forti nell'incanalare le energie
del b e n e ; forti nel favorire lo sviluppo positivo che avete rilevato nelle
tensioni di rinnovamento e di collaborazione nelle varie componenti
della vita ecclesiale; forti nel rispondere alle difficoltà che hanno investito un p o ' tutte le forme associative, e, qua e là, la stessa vita del
clero e delle anime consacrate. Ma forti soprattutto nell'amore ! Attin5
Decr. de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, n. 24.
6
Exp. Ev. sec. Luc. 8, 31; CC, p. 309.
-
Acta Pauli Pp. VI
379
gerete, Fratelli, come ben sapete, tale vera, indispensabile forza dall'intensità della vita religiosa, sia personale, che comunitaria e liturgica ; e la attingerete, come s'è detto, dalla vostra unione. Ora la vostra
unione dev'essere la Conferenza Episcopale, che egregiamente presiede
e provvede ad armonizzare e intensificare la consistenza religiosa del
P o p o l o italiano. L'unione, si dice, fa la forza ; ma quale forza da cotesta
unione? La forza d e l l ' a m o r e ; dell'amore pastorale! A m o r e per gli
uomini del nostro t e m p o ; sì, a questo scopo è consacrata la nostra
v i t a ; ma ricordiamo bene come dobbiamo interpretare questa magnanima e polivalente parola « amore », secondo il significato cioè che
Cristo le attribuì, di liberazione, di servizio, di sacrifìcio, e ciò secondo
la formula di S. Paolo che fa della carità e della verità un binomio
inscindibile. Bisogna praticare l'amore secondo le esigenze della vera
dottrina, senza lasciarsi trascinare, con infantile volubilità e con illo7
gica acquiescenza da ogni vento di pubblica opinione in auge, come
pur troppo oggi avviene anche in alcuni impegnati al servizio della
fede, i quali, sebbene talvolta con generose intenzioni, da maestri e
guide, come dovrebbero essere, dei fratelli dispersi su aberranti sentieri, se ne fanno seguaci e pedissequi, e deviano il dinamismo della
nostra carità sociale in ausilio a sistemi ideologici e pratici, che ne
soffocano l'intrinseca libertà, e ne rifiutano alla fine il religioso valore.
3. Ripetiamo : sia l'amore la nostra fortezza : « N o i abbiamo ricono8
sciuto e creduto nell'amore ! » . La realtà del Cuore di Cristo ci spinge
a questo amore, anche in spem contra spem! Sì, fratelli, oggi la società
ha bisogno d'amore : vi sono disordini sociali, fermenti di disgregazione, errori morali (droga, perversioni, e c c . ) perché forse il nostro
p o p o l o , in alcune espressioni della sua vita (il bisogno di giustizia
sociale, ad esempio, l'impegno del lavoro industriale, lo studio della
mentalità moderna) non si è sentito abbastanza amato ! Anche nella
diffidenza e nei pregiudizi che tengono lontana dalla Chiesa tanta parte
delle classi
sociali più preparate,
della cultura, dell'insegnamento,
delle arti, è stata vista, a torto una mancanza d'interesse e d'amore.
Tutti invece debbono sentirsi di casa nella Chiesa, che non è ostile a
nessuno perché a tutti porge la verità, la luce, la lungimiranza, la
pazienza, la pace, la carità di D i o . E c c o la nostra forza : un maggiore
amore, una maggiore bontà : dobbiamo farci amare di più, amando,
7
Cfr. Eph. 4, 14-15.
8
1 Gv. 4, 16.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
380
farci, come P a o l o , « tutto a tutti per fare tutti salvi » .
9
È la nostra
professione, la nostra vocazione, la nostra tremenda e corroborante
responsabilità. A tanto ci chiama il Cristo, che, per mezzo nostro — di
noi V e s c o v i , di noi sacerdoti, come dei laici generosi — vuol far sentire
a tutti gli uomini le ansie del suo Cuore ; l'abbiamo udito nel Vangelo :
« Venite a me, voi tutti che siete affaticati e oppressi, e io vi ristorerò.
Prendete il mio giogo sopra di voi e imparate da me, che sono mite e
umile di cuore e troverete ristoro per le vostre anime ! » .
1 0
Il mondo che
soffre nel gelo dell'egoismo e della paura ha bisogno di risentire questa
certezza, che rinnova e avvera per sempre le grandi parole d e l l ' A l l e a n z a : ( ( I l Signore si è legato a voi ... Il Signore vi a m a » .
1 1
Sì, Fratelli, sì, amici : questo il nostro impegno, questa la nostra
gloria, questo il nostro premio. Ci confortino San Pietro e tutti gli
apostoli con la loro eroica testimonianza; ci aiuti la Vergine Santissima, Madre della Chiesa ; ci incoraggi e ci benedica D i o Padre, F i g l i o ,
Spirito Santo. Amen.
IV
Ad Excellentissimum Virum Humayun Rasheed Choudhury, apud Sedem
Apostolicam Reipublicae Popularis Bangladesanae primum cum auctoritate Legatum, qui Summo Pontifici Litteras concrediti muneris fidem
facientes tradidit. *
Mr
Ambassador,
We are pleased to welcome y o u as the first Ambassador of Bangladesh to the H o l y See.
In thanking y o u for your kind words we
also wish to express our sincere appréciation of the greetings which
H i s Excellency the President has sent to us in his own name and in
that of the Government and people of your country.
We would ask
Y o u r Excellency to inform him that we gratefully and willingly reciprocate thèse greetings.
Y o u have spoken of our very brief stop in y o u r country, and we
are happy to assure y o u that the memory of that occasion is always in
9
Cfr. 1 Cor. 9, 22.
10
Mt. 11, 28-29.
11
Dt 7, 7. 8.
* Die 9 mensis iunii a. 1975.
381
Acta Pauli Pp. VI
our thoughts,
just
as
the
needs
and
legitímate aspirations
of
the
belo ved people of Bangladesh are always in our prayers.
Although the Catholic Church has only very limited material means
at her disposai she will always continue to do her best to help people
in need, whatever their religious beliefs, and we rejoice to hear from
y o u of the beneficiai effects of this help in your land.
However, the
Church can draw upon unlimited resources in fulfìlling her spiritual
mission. Thus, while continuing to con tribute in whatever way possible
to the establishment of a worthy standard of material prosperity for
everyone, she will strive always and everywhere to promote among ali
people a knowledge and appréciation of spiritual truths together with
a strong and invincible love for one another.
The practice in Bangladesh of moral virtues in the atmosphère of
religious freedom, to which y o u have referred, can indeed be a powerful
aid to the strengthening of a loving brotherhood among men.
G o d , to
whom it is so pleasing to see brothers d Welling peaceably together,
will indeed come to the help of a people where men and women love
their neighbours as themselves.
The very first words we spoke to the Bengalees at D a c c a were to
teli them that we had come " a s a friend among friends, as a brother
among brothers V Mr Ambassador, in assuring you of our continuing
prayerful under standing for Bangladesch, for its Authorities and for all
its people, we do so truly as one who is proud to have been and to
remain a friend and a brother to y o u ali.
1
27 November 1970.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
382
ACTA SS. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA
CONGREGATIO
PRO
EPISCOPIS
I
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 18 Martii 1975.
— Cathedrali
Ecclesiae
Triventinae
praefecit
R. P. Entium d'Antonio, e clero archidioecesis Lancianensis.
— Coadiutorem cum iure successionis E x c . m i P. D. Alberti Carinci,
Archiepiscopi Boianensis-Campobassensis, constituit E x c . P . D . Entium
d ' A n t o n i o , Episcopum Triventinum.
die 25 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Gravinensi R. P. Salvatorem
Isgrò,
moderatorem seminarii archidioecesani Arborensis.
— Praelaturae Altamurensi E x c . P. D. Salvatorem Isgrò, Episcopum Gravinensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Risinitanae R. D. Ioannem Pes, e
clero dioecesis Bosanensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D.
Sebastiani Fraghi, Archiepiscopi Arborensis.
die
6
Maii.
—
Praelaturae
Missionis
Galliae
seu
Pontiniacensi
E.mum ac Rev.mum P. D. Franciscum S. R. E. Cardinalem Marty,
Archiepiscopum
Parisiensem,
Praesidem
Conferentiae
Episcoporum
Galliae.
— Titulari episcopali Ecclesiae Utimmensi R. D. Ioannem Rémond,
presbyterum Praelaturae Missionis Galliae, quem deputavit Auxiliarem
E.mi ac Rev.mi P. D. Francisci S. R. E. Cardinalis Marty, Praelatum
Missionis Galliae.
die 9 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Aguntiensi R. D. Iosephum Plöger, parochum et decanum in urbe germanice Bonn archidioecesis Coloniensis, quem deputavit Auxiliarem E.mi ac Rev.mi P. D*
Iosephi S. R. E. Cardinalis Höffner, Archiepiscopi Coloniensis.
Sacra Congregatio pro Episcopis
383
die 22 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Manizalensi E x c . P.
D.
Iosephum de Jesu Pimiento Rodríguez, hactenus Episcopum Garzo nensem.
— Cathedrali Ecclesiae Mercedanianae E x c . P. D. Andream Rubio
García, hactenus Episcopum titularem F o r i
Traiani.
die 23 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Picuensi, noviter erectae, R.
D. Augustum Alves da R o c h a , vicarium cooperatorem paroeciae S. Petri de Alcantara, in dioecesi Oeirensi.
die 24 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Atellanae
Rev.mum
P. D. Clementem Riva, ex Instituto Caritatis, quem deputavit Auxiliarem E.mi Cardinalis Urbis Vicarii.
— Metropolitanae Ecclesiae Brundisinae, cui adnexa est Administratio perpetua dioecesis Ostunensis, E x c . P. D. Septimium Todisco,
hactenus Episcopum tit.
Bigastrensem.
die 26 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Aquaealbensi in Mauritania R. D. Richardum Suriñach, e clero dioecesis Poncensis, quem
deputavit Auxiliarem E x c . m i P.
D.
Ioannis Fremiot Torres
Oliver,
Episcopi Poncensis.
die 30 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Valariensi Rev.mum
P. D. Hugolinum Cerasuolo, sodalem Ordinis Fratrum Minorum, hactenus Praefectum Apostolicum Galagapensem, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Bernardini Echeverría Ruiz, Archiepiscopi Guayaquilensis.
die 6 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Derthonensi E x c . P. D. Aloisium Bongianino, hactenus Episcopum Albae Pompeiensis.
II
SEGOBRICENSIS - CASTELLIONENSIS
TERULENSIS ET CONCHENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Spirituali Christifidelium bono sedulo prospicientes, Exc.mus P. D.
Iosephus Maria Cases Deordal,
Episcopus
Segobricensis-Castellionen-
sis, Exc.mus P. D. Damianus Iguacen Borau, Episcopus Terulensis et
Exc.mus P. D. Iosephus Guerra Campos, Episcopus Conchensis, nuper
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
384
Apostolicae Sedi supplices porrexerunt preces ut suarum Ecclesiarum
fines aliquatenus immutarentur aptiusque
disponerentur.
P o r r o , Sacra Congregatio p r o Episcopis, praehabito favorabili voto
E x c . m i P. D. Aloisii D a d a g l i o , Archiepiscopi titularis Leriensis et in
Hispania Nuntii A p o s t o l i c i ,
rata huiusmodi petitionem in animarum
utilitatem cessuram, preces ad se admotas excipiendas censuit.
Quapropter, suppleto quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, hoc Decreto perinde valituro ac si
Apostolicae sub plumbo Litterae datae fuissent, haec quae sequuntur
decernit.
A dioecesi Segobricensi-Castellionensi separat :
— territorium paroeciarum hispanice A r c o s de las Salinas, Cervera
et
Las
Dueñas
nuncupatarum
illudque
dioecesi
Terulensi
perpetuo
adnectit ;
— territorium
paroeciae
hispanice
Santa
Cruz
de
Moya
dictae,
illudque dioecesi Conchensi assignat.
Ad haec vero exsequenda Sacra Congregatio pro Episcopis praefatum E x c . m u m P. D. A l o i s i u m Dadaglio deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates,
quo
agitur,
quemlibet
virum
in
etiam
subdelegandi,
ecclesiastica
ad effectum de
dignitate
constitutum,
onere ipsi imposito ad eandem Sacram Congregationem quam primum
remittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Contrariis
quibuslibet
Datum Romae,
minime
obstantibus.
ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis
die 30 mensis Maii anno 1975.
ffi SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus
L . © S.
ffi Ernestus Civardi, A r c h i e p . tit. Serdicen., a Secretis
Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione
SACRA
PRO
CONGREGATIO
GENTIUM
SEU
DE
385
EVANGELIZATIONE
PROPAGANDA
FIDE
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis
Sacrae Congregationis pro
Gentium
Evangeliza-
tione seu de Propaganda Fide, singulas quae sequuntur Ecclesias de
novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 30 Ianuarii 1975. — Titulari episcopali Ecclesiae Zicensi praefecit R. D. Ioachimum Mbadu Kikhela, e clero saeculari autochthone,
quem
constituit
Coadiutorem
Raimundi Nianga-Nzita,
cum iure
successionis
E x c . m i P.
D.
Bomaënsis Episcopi.
die 28 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Eshovensi R. D. Mansuetum Biyase,
e clero dioecesis Marianhillensis eiusdemque Vicarium
Generalem.
— Cathedrali Ecclesiae Hamiltonensi in Bermuda R. P. Brennum
Leonem Ioannem Hennessy, e Congregatione a Resurrectione D. N. I.
Chr., in civitate Hamiltonensi Sancti Ioseph paroeciae curionem.
— Titulari episcopali
Albertum Llaguno Farias,
Ecclesiae Mozotcoritanae R.
sodalem
Societatis
Iesu,
P.
quem
Iosephum
deputavit
Vicarium Apostolicum Tarahumarensem.
die 17 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Portus Victoriae seu Seychellarum R. D. Felicem Paul, e clero dioecesano, ecclesiae cathedralis
parochum.
die 5 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Sciiamchiamensi R. D. Ioannem Baptistam Cheng-chung W u , curionem ecclesiae Sanctae Annae,
in oppido vulgo Hsin Miaoli, dioeceseos Hsinchuensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Novensi R. P. Alfredum Gontium
in religione P i u m , Datubara,
Ordinis Fratrum
Minorum Capuccino-
rum, Vicarium Generalem archidioecesis Medanensis, quem deputavit
Auxiliarem E x c . m i P. D. Antonii Henrici van den Hurk, Medanensis
Archiepiscopi.
25 - A. A . S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
386
die 6 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Siguitanae R. D. I o sephum Chhmar Salas, e clero saeculari nativo, quem constituit Coadiutorem c u m iure successionis E x c . m i P. D. Ivonis Georgii Renati
Ramousse, episcopi titularis Pisitani et Vicarii Apostolici de PhnomPenh.
die 15 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Tabuniensi R.
D.
Ioannem Baptistam Bui-Tuân, moderatorem spiritus in seminario dioecesis Longxuyensis, quem constituit Coadiutorem c u m iure successionis
E x c . m i P.
D.
Michaelis
Nguyên-Khac-Ngu,
Episcopi
Longxuyensis.
die 28 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Praetoriensi R. D. Georgium Franciscum Daniel, presbyterum eiusdem archidioecesis, curionem
S S . Trinitatis paroeciae, in oppido vulgo Olifantsfontein nuncupato.
— Cathedrali Ecclesiae Chiangmaiensi E x c . P. D. Robertum Ratna
Bamrungtrakul,
hactenus
Episcopum
Ratchaburensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Horrensi R. D. Alfonsum U Than
A u n g , sacerdotem nativum, ecclesiae cathedralis curionem, quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Aloisii U Ba K h i n , Archiepiscopi Mandalayensis.
II
NOMINATIONES
Decretis ut infra datis,
zatione seu de
Sacra Congregatio p r o Gentium Evangeli-
Propaganda F i d e ad suum beneplacitum renuntiavit :
die 4 Martii 1975. — E x c . P. D. Ioannem R u p p , Archiepiscopum
titularem Dionysopolitanum, Pro-Nuntium Apostolicum
in
Cuvaitensi
Dominatu.
die 19 Martii. — E x c . P. D. Nicolaum Huynh van Nghi, Episcopum
titularem Saelesiensem necnon Auxiliarem E x c . m i P. D. Pauli Nguyên
van
Binh,
Archiepiscopi
Saigonensis,
Administratorem
Apostolicum
« ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis nuper erectae, Phanthietensis in
Vietnamensi
Natione.
die 22 Maii. — E x c . P. D. Thomam Nantha, Episcopum titularem
Succubensem, Vicarium Apostolicum Vientianensis Vicariatus.
Sacra
Congregatio
pro
Gentium
Evangelizatione
387
III
ANTILLARUM
DECRETUM
De nova erectione Delegationis Apostolicae Antillarum
Sacra Congregatio Consistorialis, ut religioso bono consuleret, a. D.
1925 Delegationem Apostolicam Antillarum erexit, quae tamen, mutatis
circumstantiis, a. D. 1938 a Sacra Congregatione pro Negotiis Ecclesiasticis Extraordinariis abolita fuit.
Nunc autem, cum Conferentia Episcopalis Antillarum constituta sit
pro nonnullarum circumscriptionum ecclesiasticarum Sacro
Consilio
Christiano Nomini Propagando subiectarum Ordinariis in Antillis et
territoriis adiacentibus sitarum, Summus Pontifex Paulus Divina Providentia P p . V I , ut Ecclesiae Sanctae status in illis locis magis magisque
floreat, votum Archiepiscoporum et Episcoporum illius Conferentiae
Episcopalis Antillarum benigne excipiens, omnibus mature perpensis,
Delegationem Apostolicam Antillarum noviter erigere dignatus est, sub
ditione huius Sacri Dicasterii, statuens eiusdem Sedem pro nunc in
urbe Portus Principis stabiliendam esse ; in cuius rei memoria Litteras
Apostolicas in forma Brevis maioris confici iussit et expediri.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, in Sollemnitate Sancti Ioseph,
B. V. M. Sponsi et Ecclesiae Universalis Patroni, die 19 mensis Martii
anno Domini 1975.
AGNELLUS Card. R o s s i , Praefectus
L. & S.
© Bernardinus Gantin, a Secretis
Acta Apostolicae
388
Sedis -
Commentarium
Officiale
IV
PORTUS H I S P A N I A E
DECRETUM
De ecclesiae concathedralis erectione
Urbs vulgo San Fernando in Archidioecesi Portus Hispaniae et
Statu Sanctissimae Trinitatis et Tabacensis exstans, loci opportunitate
felicia labentibus annis suscepit incrementa et eadem in praesens P o p u l i
Dei numero incolarumque industria ac negotiis floret.
Itaque E x c . m u s ac Rev.mus Dominus Antonius Pantin, Archiepiscopus Portus Hispaniae,
ab Apostolica Sede petivit — ad aptius
tutiusque totius Archidioeceseos animarum bono consulendum — ut
templum in eadem urbe Sancti Ferdinandi exstans et D e o in honorem
Beatissimae Virginis sub invocatione A Perpetuo Succursu dicatum, ad
dignitatem et fastigium Ecclesiae Concathedralis eveheretur.
P o r r o hoc Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando, vigore
facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Paulo Divina Providentia
Pp.
VI sibi tributarum,
rata id
in
annuendum
animarum
omnibus rerum adiunctis mature perpensis,
bonum
cessurum,
porrectis
precibus
libenter
censuit.
Quapropter eadem Sacra Congregatio p r o Gentium Evangelizatione
praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae expeditae forent, praefatum templum in urbe Sancti Ferdinandi
exstans et D e o in honorem Beatissimae Virginis Mariae sub titulo A
Perpetuo Succursu dicatum, ad dignitatem et fastigium Ecclesiae Concathedralis Archidioecesis Portus Hispaniae evehit, ita ut in eadem
Ecclesia, m o d o in Concathedralem evecta, Cathedra Episcopalis erigi
possit et Archiepiscopus pro tempore, prout ipsi magis expedire videbitur, etiam diebus sollemnioribus pontificalia exercere queat.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae,
ex Aedibus
Sacrae Congregationis pro
Gentium
Evangelizatione seu de Propaganda Fide, in Festo B. V. M. « Auxilium
Christianorum », die vicesima quarta mensis Maii anno Domini 1975.
AGNELLUS Card. R o s s i , Praefectus
L. SB S.
© Bernardinus Gantin, a Secretis
Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione
389
V
INSULARUM COMORENSIUM
DECRETUM
Administratio Apostolica Insularum Comorensium constituitur
Quo aptius consuleretur bono animarum in Insulis vulgo « Comores »,
hucusque pertinentibus ad dioecesim Ambaniaënsem, in Madagascariae
propositum est ut memoratae Insulae peculiaribus Administratoris A p o stolici curis committerentur.
Qua de re Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini P r o p a g a n d o , re
mature perpensa atque accepto favorabili voto E x c . m i ac Rev.mi D o mini Michaelis Cecchini, Archiepiscopi titulo Aquileiensis atque A p o stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, memoratas preces excipiendas esse
censuit.
Quam eiusdem Sacri Consilii sententiam in Audientia diei 5 mensis
Iunii vertentis anni Sanctissimo D o m i n o Nostro Paulo Divina Providentia Papae VI ab infrascripto Cardinali Praefecto relatam,
Ipse
Summus Pontifex benigne excipiens ratamque habens statuit, ut praefatae Insulae a dioecesi Ambaniaënsi seiungantur atque Administrationem A p o s t o l i c a m Insularum Comorensium constituant.
Datum R o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, die 5 mensis Iunii a. D. 1975.
AGNELLUS Card. R o s s i , Praefectus
L . © S.
© Bernardinus Gantin,
a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
390
SACRA CONGREGATIO
PRO
CAUSIS
SANCTORUM
i
ANICIEN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Fratris
Polycarpi Gondre,
III Superioris Generalis Congregationis Fratrum a Ss.mo Corde Iesu.
SUPER DUBIO
An Causa eius introducenda sit
Christus, qui Ecclesiae suae numquam se defuturum spopondit, sapienti consilio prospicit ut unaquaeque aetas suos habeat electos viros,
virtutibus donisque supernis praeditos, qui moribus restituendis vitam
devoverent atque posteritati quoque servirent operibus in aevum mansuris.
Frater Polycarpus
Gondre inter eos est accensendus
qui morali
religiosaeque renovationi se devoverunt societatis potissimum christiana
iuventutis institutione atque religiosae vitae testimonio.
Is ortum duxit in Galliae vico Les Héritières, qui pars erat pagi
La Motte-en-Champsaur, intra fines Vapicensis dioecesis, die 21 mensis
Augusti anno 1801, eodemque die tinctus est salutis aqua, nominibus
impositis Ioanne H i p p o l y t o . Parentes eius, Ioannes Iosephus Gondre
et V i c t o r i a Gonzalin, tenuis bonorum fortunae, sed morum integritate
et christianae vitae laude conspicui, firma eum imbuerunt pietate ac
religione, quae totam deinde eius vitam penetrarunt atque ad agendum
moverunt.
Post elementorum ludum in natali l o c o celebratum,
scholas fre-
quentava superioris ordinis obtinuitque anno 1822 publicam docendi
facultatem seu ludimagistri d i p l o m a ;
ideo paulo post scholam pro
pueris sui pagi aperuit, quibus se per quinquennium litteris erudiendis
et christiane educandis, futurae sane vocationis suae signum ac práelusio, totum devovit.
At Hippolytus maiore flagrabat desiderio se artius Deo tradendi
eique famulandi. Cum usus intercessisset ei cum quibusdam Fratribus
Instituti a Sacratissimo Corde Iesu, petiit ut in eorundem reciperetur
/Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
391
Institutum. Ingressus igitur eam Congregationem die 27 Iunii anno 1827,
quam anno 1821 Lugduni condiderat sacerdos Andrea Coindre, sacrum
induit habitum, sumpto nomine Fratris P o l y c a r p i , die 6 mensis Septembris eodem anno. Tirocinio rite expleto post biennium, professus
est statim ex privilegio vota perpetua. Ob peculiarem, quam consecutus erat, aestimationem, iam altero novitiatus anno commissa sunt ei
spiritualis tironum cura necnon adnexae scholae moderamen, quae munia laudabiliter explevit.
Instituti novitiatus, ob civilium perturbationem rerum annis 18301834 clausus, apertus est anno 1837 et Fratri P o l y c a r p o moderandum
concreditus est. I a m anno 1835 secundus adiutor generalis Congrega
tionis nominatus erat, atque anno 1830 primus adsistens Superioris Generalis electus.
Mense Septembri anni 1841 in rerum adiunctis haud favorabilibus
capitulum
celebratur
generale
Congregationis et
unanimi
suffragio,
quippe qui carus acceptusque omnibus, Moderator Generalis renuntiatus est Dei F a m u l u s ; quinquennio autem transacto, anno scilicet 1846,
ad vitam eodem in officio confirmatus est.
Ex quo Famulus Dei Congregationem Fratrum a Ss.mo Corde Iesu
ingressus est, habitus fuit magnae vir humanae et religiosae maturitatis,
affabilis simplicitatis, bonitatis et mansuetudinis, quibus alios sibi statim conciliabat. Plenus fuit fide et ad Dei unius voluntatem vitam
accommodabat. Congregationi praefuit cum prudentia, suavitate et fortitudine; illius exstitit columen et fundamentum, nam eo duce solidas
egit radices, mirum in modum aucta est tam in Gallia quam in Foederatis Americae Septentrionalis Civitatibus; insuper legibus propriis et
statutis auxit ac perfecit, legalem eius approbationem obtinuit, fratres
visitavit eosque erudivit et defendit. Iure igitur et merito Servus Dei
veluti alter Congregationis conditor consalutatur. Constat enim ipsum
condidisse alias 82 domus sodaliumque numerum ita excrevisse, ut
ad eius obitum 400 numerarentur, dum in regiminis eius initio eorum
59 fuisset numerus ; sublevasse Congregationem ex ruinae periculo eamque fortem et florentem reliquisse.
Valetudine licet non fuisset praestans, omnia tamen fortiter sustinuit et numquam in suo munere patris et pastoris deflexit; officii negotia, visitationes et itinera numquam intermisit nisi mense Decembri
anno 1858 ad finem vertente. Tandem a sodalibus et ab amicis comploratus, obdormivit in D o m i n o die 9 Ianuarii anno 1859, aetatis suae o c tavo supra quinquagesimum, sanctitatis famam post se relinquens.
Acta Apostolicae Sedis -
392
Commentarium Officiale
Quam sanctimoniae famam Deus supernis signis confirmare visus
est. Quapropter, cum vix Fratribus Congregationis a Ss.mo Corde Iesu
licuit, instantia est facta ut Causa de Beatorum Caelitum honoribus
Servo Dei P o l y c a r p o Gondre decernendis inchoaretur. Processus itaque
episcopali potestate instructus est annis 1929-1930 apud Curiam Aniciensem R o m a m q u e delatus, ubi anno 1931, una cum processiculo super
scriptis eidem Servo Dei tributis, apertus est Causaque commissa fuit
Sectioni historicae S. Rituum Congregationis. Positio autem ex oûicio
concinnata
super
vita
et
virtutibus
favorabilia nacta
est
suffragia
Consultorum in historia peritorum die 31 Novembris a. 1968.
Eadem in Curia Aniciensi a. 1936 processus adornatus est super
cultu eidem F a m u l o Dei numquam praestito. Die 30 Novembris a. 1940,
Sacra eadem Rituum Congregatio, P i o Papa X I I probante, edixit nihil
obstare ex parte scriptorum Servi Dei quominus ad ulteriora procedi
p o s s e t ; simili m o d o , die 21 Octobris a. 1965, circa scripta nuper inventa. Postulatoriae interim litterae Summo Pontifici adhibitae sunt,
quibus plurimi patres cardinales, archiepiscopi et episcopi ex universo
terrarum orbe efflagitabant ut Causa beatificationis Fratris Polycarpi
apud Sedem A p o s t o l i c a m introduceretur.
Servatis igitur omnibus de iure servandis, instanteque Rev. F r . Brunone Bergeron, Congregationis Fratrum a Ss. Corde Iesu postulatore
generali, habitus est, die 21 mensis Iunii a. 1974, Congressus Ordinarius S. Congregationis pro Causis Sanctorum, quem secuta est Congregatio Peculiaris die 17 Decembris eodem anno 1974 celebrata, in qua
Em.mus ac Rev.mus Cardinalis Ioannes V i l l o t , Causae Ponens seu Relator,
dubium
discutiendum
proposuit :
An
introducenda
sit
Causa
beatificationis in casu et ad effectum de quo agitur, et de ea rettulit.
Et Patres
Cardinales,
omnibus mature perpensis,
affirmativum
pro-
tulerunt responsum, esse scilicet Causam introducendam, si Summo
Pontifici placuisset.
Super hisce omnibus supra expositis facta R o m a n o Pontifici Paulo VI
per infrascriptum Cardinalem relatione, Beatissimus Pater responsum
Patrum Cardinalium ratum habuit et confirmavit.
Datum Romae, die 16 Ianuarii A n n o Iubilaeo 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
;
L. © S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
393
II
BAIOCEN. ET LEXOVIEN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Petri Francisci Jamet, Sacerdotis saecularis, Superioris Instituti Sororum a Bono Salvatore.
SUPER DUBIO
An Causa eius introducenda sit
« Ad sacerdotes, qua in fide educatores, pertinet curare ... ut singuli fideles ad suam propriam vocationem secundum Evangelium excolendam, ad sinceram, operosamque caritatem et ad libertatem, qua
Christus nos liberavit, in Spiritu Sancto adducantur ». Quo in munere
obeundo presbyteri « peculiari modo commendatos
sibi habent pau-
peres et tenuiores cum quibus Dominus Ipse sese sociatum ostendit,
et
quorum
etiam
evangelizatio
diligentia
signum
prosequentur
messianici
iuniores »
operis
datur.
(Presbyterorum
Peculiari
ordinis,
6).
Ad illud porro munus non parum ducit, si christiani, dum « quae sursum sunt quaerunt » ac sapiunt, cum omnibus hominibus adlaborant
ad aedificationem mundi humanioris, ad integram hominis vocationem
consequendam, ad quod multum confert incumbere in varias disciplinas et artes, illuminante divina Sapientia (cfr. Gaudium et spes, 57).
Haec Concilii Vaticani Secundi proposita et hortamenta, perpetuo
maximeque in Ecclesia eulta, immensa humanae consortioni attulerunt
c o m m o d a , quae nulla unquam socialis vitae ratio et disciplina attulit.
Id etiam vita operaque Servi Dei Petri Francisci Jamet, presbyteri Cadomensis, Instituti a B o n o Salvatore restauratoris, praeclare evincit.
Is die 12 mensis Septembris anno 1762, in l o c o cui nomen Fresnes,
intra fines dioeceseos Baiocensis, natus, postridie baptizatus est, accepto nomine Petri Francisci, tertius inter o c t o filios optimae et locupletis familiae coniugum Petri Jamet et Mariae Busnot. Sancta in Deum
pietate imbutus, in regio collegio Viriensi, annis 1777-1782, litterarum
studiis impiger incubit, inter condiscipulos interdum princeps, nitore,
religione et indolis firmitate enitens. Divina vocatione accepta, alumnus
seminarii maioris Societatis S. Ioannis Eudes, apud Cadomensem studiorum universitatem philosophiae sacrisque disciplinis operam dedit,
atque die 22 Septembris a. 1787 sacerdotio auctus est. Altiora theologiae
394
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
studia, ad academicos gradus consequendos, ob exortam Gallicam rerum perturbationem, absolvere haud potuit. Interim capellanus ac spiritualis pater parvae communitatis Sororum a B o n o Salvatore in urbe
Cadomensi seu vulgo Caen nominatus est.
Temporibus igitur difficillimis ministerium sacerdotale Famulus D e i
inivit. Civili cleri constitutioni c u m adversaretur, continuo ad necem
quaesitus erat, sed insidias vigilum vanas semper faciens, sive noctu
sive diu varia ministerii munia obibat. A n n o 1799, sedata Gallica eversione, ad publicum ministerium alacer rediit multumque adlaboravit
ad iterum coadunandam Congregationem fere extinctam Sororum B o n i
Salvatoris, nova acquisita sede multisque praestitutis caritatis operibus
exercendis. Instituto autem Cadomi succrescente, Dei Servus et Albiae
et apud Pont-V Abbé ampla nosocomia scholasque Sororibus curat erigenda vel adsignanda.
In regendis moderandisque Sororibus elucent
eius caritas cum firmitate coniuncta, in curanda praesertim regulari
observantia, zelus sanae doctrinae, studium adipiscendae sanctitatis,
sacrae liturgiae et cantus provehendi diligentia, amor ad aeternam proximi salutem procurandam.
Annis 1811-1814,
graviter aegrotantibus
Hispanicis captivis ut adstaret, omni periculo posthabito, eorum sermonem discit eosque solatur, instruit et Ecclesiae sacramentis munit. Mortis periculo iterum iterumque se exponit, dum anno 1832 morbo cholera affectis, caritate plenus, adest.
Ceterum omnes Famuli Dei res
gestae fidei, spei et caritatis praeclaris notis signatae sunt. Equidem,
ut Dei scientiam et salutis viam adulescentes surdos ac mutos doceret
sive ipse per se sive per religiosas Instituti, novam aptiorem invexit
methodum et propagavit. Cui curae salutis, alia opera addidit praeclara,
auxilium nempe mente captis ab Instituto Boni Salvatoris ample praestitum, et scholas, praesertim pro pauperibus, a sororibus erectas. Fidei, caritatis et prudentiae validissimum ministerium illi fuit regimen
quoque studiorum Universitatis Cadomensis, cuius magnificus exstitit
rector annis 1822-1830, magno actus zelo incredulitatis f ugandae et
catholicae religionis restituendae morumque integritatis servandae post
tot tantasque ruinas a Gallica eversione cumulatas. A quo munere se
anno 1830 abdicavit, contentus se illud studiorum domicilium florentius novisque disciplinis uberius reliquisse. Paulo post bis episcopatum recusavit omnique ope nisus est ne cuiquam id innotesceret, / t u n c
se totum spirituali impendit regimini et dilatationi Instituti a B o n o
Salvatore, sive praedicatione et sacris colloquiis, sive scriptis, etiam
395
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
editis, praesertim ad alendam fovendamque religionem et cultum in
Christi Passionem et S S . Cor Iesu, erga Deiparam V i r g i n e m , atque ad
contemplandam et adorandam S S . Trinitatem, praecipua Famuli Dei
devotionis obiecta, contra resurgentem rigorismum. Infirma quoque valetudine perculsus atque progrediente senectute, semper vigil, orationi
instans omnibusque virtutibus clarus, domos Instituti invisebat, infirmorum, alumnorum ac sororum in Christo pater, eis iterans veluti signum :
Filioli, diligite alterutrum.
Tandem invalescente paralysi,
qua
iam ab anno 1840 pluribus ictibus percussus erat, editis novis virtutum
exemplis sacramentisque piissime receptis, die 12 Ianuarii a. 1845 in
d o m o Cadomensi ad superos evolavit.
Iam anno 1846 biographia Servi Dei in lucem prodiit, confirmans
genuinam illam sanctitatis famam, qua ille et vivens fruitus est. Qua
percrebrescente apud christifideles cuiusque ordinis et gradus atque
caelestibus confirmata signis, Causa de Beatorum Caelitum honoribus
ei decernendis agi coepta est. Instructi itaque sunt aa. 1936-1941, processus ordinarii super fama sanctitatis vitae,
virtutum et miraculo-
rum in genere, super scriptis eidem tributis et super cultu non praestito, Romamque translati. Ex capite autem scriptorum nihil obstare
quominus ad ulteriora procedi posset, Sacra tunc Rituum Congregatio,
probante P i o Papa X I I , die 3 mensis Decembris a. 1944 decrevit. Cum
autem in processu ordinario testes de visu interrogari non potuerint,
eadem Causa studio Sectionis Historicae eiusdem Sacrae Congregationis
die 17 Martii a. 1945 commissa fuit. Quae, documentis et testimoniis
scriptis undique diligenter collectis eorumque valore et authenticitate
in tuto positis, amplam Positionem, servatis normis de tractatione Causarum, quae dicuntur, historicarum, digessit, quam Promotori Generali Fidei transmisit ut disceptatio fieret, ad iuris normam, super Causae introductione.
Instante deinde Rev.do P. Friderico a Virgine Perdolente, Congregationis Passionis, Causae novo postulatore, habitus est, die 28 Octobris a.
1974,
Ordinarius
Congressus S.
Congregationis pro
Causis
Sanctorum, quem excepit, die 17 Decembris eodem anno, Peculiaris,
quae dicitur, Congregatio; in qua, relatore E m . m o Cardinali Gabriele
Garrone, dubium disceptatum est : An introducenda sit Causa, in casu
et ad effectum de quo agitur. Et Patres Cardinales adfirmando responderunt, si Summo Pontifici placuisset.
Facta postmodum, die 16 Ianuarii anni huius 1975, de hisce omni-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
396
bus Summo Pontifici per subscriptum
Cardinalem
Praefectum rela-
tione, Sanctitas Sua responsum Patrum Cardinalium ratum habuit et
approbavit, edicens Causam Servi D e i Petri Francisci Jamet esse introducendam.
D a t u m R o m a e , die 16 Ianuarii A n n o S a c r o 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. F o r o n o v a n . , a Secretis
III
SYRACUSANA SEU RAGUSIEN.
Beatificationis et canonizationis
Servae Dei Mariae a
saeculo:
Fundatricis
Mariae
Schininá),
Sacro
Congregationis
Corde
Sororum
(in
a
S. Corde Iesu.
SUPER DUBIO
An Causa eius introducenda sit
Prudentes inter virgines,
quae cum lampadibus oleo paenitentiae
ornatis flammaque caritatis accensis ad púdicas Caelesti Sponsi nuptias receptae sunt, F a m u l a Dei Maria a S. Corde referri potest.
Ipsa Ragusae, die 10 Aprilis anno 1844, ortum habuit eique eodem
nativitatis die lustralibus aquis ablutae nomen Mariae fuit. Parentes,
qui
praeter
quam
nobilitate
censuque
etiam
religione
praestabant,
omnes contulerunt vires ut sex, quos susceperant liberos, inter quos
Serva Dei quinta erat,
christianae religionis praeceptis instituèrent.
Humanarum litterarum rudimenta domi, ex sacerdotis cuiusdam disciplina, didicit, artemque musicam felici c u m profectu tractavit.
Sextum aetatis annum c u m ageret,
Confirmationis chrismate fuit
uñeta, atque septennis ad Eucharisticam mensam primum est admissa.
Ex eo tempore sacerdotem a confessionibus habuit praeclaris virtutibus
praeditum,
utilitas.
Eodem
cuius
moderamine
pietatis
magistro
Christi Corpore bis in mensem,
haud
parva
suadente
iuvenis
ac
autem
obtigit
Servae
permittente,
Dei
puella
qualibet hebdomada
reficiebatur.
Cum autem aetate floresceret, D e i ancilla e sedulo virtutum exercitio parumper deflexit, saeculi indulgens vanitatibus, praesertim quod
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
corporis cultum
fanis
miscens,
ornamentumque attineret.
communia
pietatis,
397
Nihilominus,
caritatis
spectataeque
sacra
pro-
honestatis
officia non intermisit, idque non sine vulgi admiratione. Sane, nuptias
pluries sibi oblatas praefracte recusavit. A n n o s nata duo et viginti
optimo
genitore
fuit
orbata;
cuius
repentina mors
vehementissime
eam afflixit, parum tamen aut nihil ab iis mundanis moribus recedens.
Trigesimum annum agens, fere extemplo atque inopinato a mundano splendore ad severae vitae rationem et mores transiit.
Novo
itaque inito vitae genere, Missae cotidie intererat, ad sacram synaxim
accedebat, deinde se ad pauperes derelictos vel infirmos visendos, solandos adiuvandosque conferebat, posteaque denuo ecclesiam Iesum
in Eucharistia delitescentem adoratura petebat; per civitatis vias et
plateas modeste incedebat. Pueros christiana doctrina statis diebus diligenter imbuebat; cultum et devotionem S S . Iesu Cordis et B. Mariae
Virginis, Rosarii Reginae, instanter et assidue dilatabat. T u m certam
quamdam experiri coepit ad monasticam vitam attractionem seseque
convertit ad monasterium quoddam Melitense strictioris observantiae;
sed ab eiusmodi inito consilio parochus eam avertit, ratus matrem
senectute provectam,
quacum
Serva Dei in
paternis aedibus vitam
duceret, non deserendam.
Matre autem anno 1884 e vita migrata, Famula Dei negotium de
religioso statu capessendo omni ope egit. At Syracusanus Archiepiscopus ei persuasit ut, deposito consilio adeundae Melitae, omnes impenderet vires ad Institutum religiosum propria in urbe aperiendum, cui
peculiare esset caritatis opera exercenda. Die igitur statuto, 9 mensis
Maii anno 1889, cum quinque aliis sociis, studio miseris opitulandi incensis, religiosum habitum ab eodem Syracusano Praesule recepit emisitque tria religiosa vota, addito quidem quarto, ad annum dumtaxat,
serviendi scilicet pauperibus. A t q u e adeo evenit ut Christi Ecclesia novo
sacrarum virginum coetu ditaretur et exornaretur, a Sacro Corde Iesu
nuncupato. Cuius primarium domicilium in d o m o conducticia constitutum fuit una cum hospitio pro vetulis egestate vel infirmitate laborantibus necnon pro puellis parentibus orbatis excipiendis.
Aspera sane et paupérrima Instituti fuere e x o r d i a ; non defuerunt
et in solidando firmandoque Instituto vexationes et aerumnae,
quas
neque paucas neque leves sollers fundatrix passa est. Sed pia ac prudens legifera Mater
tot in
adversis numquam est conquesta,
quin
i m m o , se totam D e o committendo, omnibus semper apparuit ut vera
Christi sponsa recto animo corroborata et suavitate perfusa. Solebat
Acta Apostolicae Sedis -
398
enim d i c e r e :
Commentarium
Officiale
Omnia possum in eo qui me confortât
(Philip. 4, 13).
Divina Providentia opitulante difficultates sunt superatae, ita ut paulatim orphanarum atque anicularum numerus hospitio receptarum, necnon et novitiarum, succreverit. Ceterum, primis Instituti temporibus
Famula Dei pauperibus subveniebat etiam in ipsorum domibus ; fuitque
ipsa inter primas Unionis Dominarum a Caritate S. Vincentii socias
Ragusae anno 1894 constitutae et fuit a consiliis eiusdem sodalicii.
Annis 1896-1897 verità non est strenue decertare adversus eos qui
fideles a catholica fide avertere studebant. E r g a eos qui in carcerem
conditi erant summam aluit pietatem, et obstinatorum pertinaciam interdum devicit. Pari allaborabat studio ut operarii paschale praeceptum
adimplerent. Pauperibus, aegrotis atque angustia quavis laborantibus
solacio erat et levamini, pro quibus ostiatim emendicare non erubuit.
Quae antea dives erat, facta est pauper cum pauperibus; quae aliquando elegantia specieque praecipuam esse cupiebat inter aequales,
facta est humilis omniumque famula.
Laboribus
vitaeque
asperitatibus
fracta,
digna
fuit
indefaticata
miserorum adiutrix, quae acciperet praemium, quod Christus Dominus
iis pollicitus est, qui Sibi in minimis fratribus bene fecissent. Die enim
11 mensis Iunii anno 1910, aetatis suae septimo supra sexagesimum,
extremis Ecclesiae Sacramentis munita, dulciter subridens ad Dominum evolavit. Die quo funeris exequiae sunt celebratae, perfrequens
populus Ragusiensis ei parentavit, conclamantibus multis « Sanctam »
e vivis excessisse.
Percrebrescens autem in dies eius fama sanctitatis caelestibus signis visa est confirmari.
Quapropter Causa de
Beatorum Caelitum
honoribus eidem decernendis agi coepta est. Constructi itaque sunt
annis 1937-1945 processus ordinarii in Curia archiepiscopali Syracusana
super fama sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere, et
super scriptis Servae Dei ; ad quas inquisitiones accessit processus
additionalis annis 1956-1957 in Curia episcopali dioeceseos Ragusiensis,
interea erectae.
Antistitum
Qui
processus una cum
postulatoriis
ad
Sacram
tunc
pluribus
Rituum
litteris
sacrorum
Congregationem
transmissi sunt. Et Sacra eadem Congregatio, scriptis Servae Dei perpensis, ut ad ulteriora procedi posset, probante P i o Papa X I I , die 2
Ianuarii a. 1949 edixit.
Instante denique Rev. P. A n t o n i o Ricciardi, O . F . M . Conv., nuius
Causae legitime constituto postulatore, habitus est die 2 mensis Iulii
anno 1974 Congressus Peculiaris S. huius Congregationis p r o Causis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
Sanctorum,
399
quem secuta est Congregatio Peculiaris diei 17 mensis
Decembris eodem anno, in qua Em.mus Cardinalis Silvius Oddi, Causae Ponens seu Relator, dubium discutiendum posuit :
An introdu-
cenda sit causa beatificationis, in casu et ad effectum de quo agitur.
Et Patres Cardinales, omnibus mature perpensis,
affirmando respon-
derunt, Causam scilicet esse introducendam, si Summo Pontifici placuisset.
Quibus de rebus facta Summo Pontifici Paulo VI per subscriptum
Cardinalem Praefectum, in Audientia diei 16 mensis Ianuarii anni huius,
relatione, Sanctitas Sua rescriptum Patrum Cardinalium ratum habuit
et confirmavit.
Datum Romae, ex aedibus S. Congregationis pro Causis Sanctorum, die 16 Ianuarii, A n n o Sacro 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
IV
OSNABRUGEN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Nicolai Stenonis, Episcopi tit.
Titiopolitani.
SUPER DUBIO
An Causa eius introducenda sit
Sacrosanctum Oecumenicum Concilium Vaticanum II in Constitutione dogmatica Lumen gentium praeclaris verbis perennem extulit
valorem cultus Sanctorum, in quibus scilicet Deus praesentiam cultumque suum hominibus vivide manifestat, immo nos alloquitur signumque nobis praebet Regni sui (n. 50).
Nemo sane dixerit argumenta deesse quibus eruatur voluisse forsitan Deum Ecclesiam suam hoc modo alioqui etiam per D e i Servum
Nicolaum Stenonis vulgo Stensen. Is enim, c u m vir esset scientiarum
fama clarissimus, sacerdos dein, atque adeo, episcopus effectus, vitam
suam in servitium veritatis et caritatis totam impendit,
exemplum,
hodie perquam opportunum, tradens concinnae illius unionis q u a e ' v i -
Acta Apostolicae
400
geat oportet
Sedis -
Commentarium
Officiale
scientiam inter et fidem, pariterque inter
dilectionem
Ecclesiae catholicae et verum oecumenicum spiritum, necnon inter
indefessam exteriorem actuositatem et cum D e o unionem.
Is natus est e lutherana familia in urbe Copenhagen (Hafnia), die
11 mensis Ianuarii anni 1638; vitae autem cursum absolvit in urbe
Schwerin, tunc in Ducatu Mecklenburgensi, die 5 Decembris a. 1686.
Studia quae in natali l o c o inceperat, in Neerlandia complevit, lauream
medicinae adeptus. Inventiones vero quas continenti rei anatomicae
investigatione perfecerat, eum notissimum per totam Europam reddiderunt amicitiasque plurium claror um virorum ipsi conciliaverunt.
A c c i d i t autem ut,
munere
anatomiam
in
matre demortua et ablato per competifcorem
Hafniensi
studiorum
Universitate
docendi
(a. 1664), itinerandi studio sese dederit, per Galliam primum (aa. 16641665), deinde per Italiam (aa. 1666-1667) ubi, inventis Florentiae Magno Duce Ferdinando II de Medicis, eiusque fratre Leopoldo, solida
eisdem iungitur amicitia, profunda invicem reverentia atque aestimatione suffulta. Usus autem et consuetudo, quibus ad ferventes quosdam
catholicos viros adnectebatur Florentiae, necnon sollemnis liturgica
pompa Corporis Christi, cui adfuit Liburni, denique adsidua de rebus
religiosis colloquia cum piissima femina Lavinia Arnolfini, occasiones
fuere ut animum ad catholicam religionem pressius considerandam et
cognoscendam converteret. Tandem, divina adiuvante gratia, catholicam fidem amplexatus, publice receptus est in Ecclesiam catholicam
die 7 Novembris anno 1667.
Sacerdotio initiatus est die 14 Aprilis a. 1675. Post biennium vero,
die 19 Septembris a. 1677, episcopali consecratione insignitus, renuntiatus est Vicarius Apostolicus in ditione Hannoveriana (aa. 1677-1679).
Datus est deinde E p i s c o p o Paderbornensi et Monasteriensi ut suffraganeus pro dioecesi Monasteriensi (aa. 1680-1683), ubi, iuxta Tridentini
Concilii normas,
ecclesiasticam disciplinam instaurare conatus est.
Demortuo autem Episcopo-Principe Monasteriensi Ferdinando de Füstenberg, reliquum vitae tempus Servus Dei totum impendit in spiritualem curam Vicariatuum A p o s t o l i c o r u m ipsi concreditorum, cominorans primum Hamburgi (aa. 1683-1686), deinde Sverini (aa. 1685-1686)
ubi, ut superius est dictum, piam obiit mortem.
Ubique Dei Famulus vitam egit rigidae paupertatis legibus accommodatam
totamque
apostolicae
missioni
deditam.
Difficultates
illi
apostolatus generi adnexas magno superavit animo, Dei gloriae animarumque saluti unice intentus.
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
401
Sanctitatis fama, qua vivens ornatus erat, post obitum Servi D e i
non periit. Eius corpus, cura et sollicitudine amici ac benefactoris
Cosimi I I I de Medicis Florentiam est delatum ibique, in crypta sancti
Laurentii rite conditum.
Progrediente autem tempore, ac praesertim inde a fine superioris
saeculi, merita quoque scientiae et doctrinae Famuli Dei prosecuti
sunt viri docti ac studiosi. H i n c factum est ut non solum virum doctrina instructum et eruditum magni facerent, verum etiam hominem
Dei, christianis virtutibus ornatum et sanctimoniae fama clarum c o gnoverint. Quapropter, die 29 mensis Martii anni 1950, Commissio
quaedam, quae vices gerebat c u m cleri tum laicorum ex dioecesibus
Osnabrugensi, Monasteriensi, Hildesiensi et ex universa Dania, rogavit
Osnabrugensem Episcopum, Rev.mum D o m i n u m Villelmum Berning,
vellet instruere ordinarios, qui vocabantur, processus in Causa beatificationis eiusdem Servi Dei.
Adornati itaque sunt apud Curiam Osnabrugensem, et per rogatorias litteras, apud Curiam Florentinam, annis 1963-1964, processus ordinarii super fama sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere,
necnon et super scriptis et super cultu publico Famulo Dei non praestito ; qui R o m a m translati apud Sacram tunc Rituum Congregationem, die 7 Novembris a. 1964 aperti sunt. Scriptis autem Servo Dei
tributis perpensis, Sacra eadem Congregatio, probante Paulo P a p a V I ,
die 21 Decembris a. 1968 edixit nihil obstare quominus ad ulteriora
procedi posset.
Cum autem in processu ordinario nullus testis, uti patet, fuisset
de visu, Causa tota studio Officii Historici Hagiografici Sacrae huius
Congregationis pro Causis Sanctorum, interea institutae, commissa est.
Quod quidem Officium,
documentis et testimoniis
scriptis
undique
collectis eorumque valore criticae methodi trutina expensis, amplissimam Positionem super introductione Causae et super virtutibus Servi
Dei concinnavit publicique iuris superiore anno fecit.
Instante igitur R e v . d o P.
Paulo Molinari,
Societatis Iesu sodali
atque huius Causae persedulo Postulatore legitime constituto, habitus
est die 13 Decembris a. 1974 Congressus Ordinarius Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, in quo disceptatum est super dubio num
Causa Servi Dei Nicolai Stenonis introducenda esset. Super eodem
dubio iterum, ad iuris normam, discussum est, die 30 Ianuarii anni
huius 1975, in Congregatione Peculiari Patrum Cardinalium, qui, referente E m . m o Cardinali Silvio Oddi, loco et vice Em.mi D o m i n i
26 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
402
A l o i s i i Traglia, Causae Ponentis seu Relatoris, cunctis suffragiis affirmando
responderunt.
F a c t a postmodum, die 13 Martii h o c eodem anno, Summo Pontifici
P a u l o V I , per infra scriptum Cardinalem Praefectum relatione, Sanctitas Sua rescriptum Patrum Cardinalium ratum habuit et confirmavit,
Causam nempe Servi Dei Nicolai Stenonis, E p i s c o p i titularis Titiopolitani, introducendam esse.
Datum R o m a e , die 13 Martii, A n n o Iubilaeo 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
V
ROMANA SEU PLATEN. IN ARGENTINA
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Camillae Rolón a S. Ioseph,
Fundatricis Congregationis Sororum Pauperum Bonaërensium a Sancto
Ioseph.
SUPER DUBIO
An Causa eius introducenda sit
Ecclesia, Iesu Christi doctrina exemploque permota, « omnes infirmitate humana afflictos amore circumdat, imo in pauperibus et patient i u s imaginem Fundatoris sui pauperis et patientis agnoscit, eorum
inopiam sublevare satagit, et Christo in eis inservire i n t e n d i t » (Const.
d o g m . Lumen gentium, n. 8 ) .
Cui evangelicae normae, a Concilio V a t i c a n o II enunciatae constanterque in Ecclesia excultae, Camilla R o l ó n a Sancto Ioseph propriam
vivendi agendique rationem conformare studiose contendit.
Nata est F a m u l a Dei in o p p i d o Sancti Isidori Agricolae nomine
insignito, intra fines archidioeceseos
Bonaërensis in
Argentina,
die
18 mensis Iulii anno 1842, a piis honestisque parentibus Eusebio R o l ó n
et Maria Gutiérrez,
atque in Baptismi sacramento
Corinna Camilla
appellata.
S a c r o Chrismate sexennis, prout loci tunc ferebat consuetudo, .confirmata, et
eucharistica
dape
christianae
educationis
semina
circa
decimum
apud
familiae
suscepta alacri confovit animo, assidua in
aetatis
saepta
annum
docili
refecta,
mente
sacramentis participandis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
403
pietatisque exercitiis peragendis et caritatis operibus inde ab adolescentia apprime intenta.
D u m adhuc saecularem degeret vitam, praeclarum, inter alia, edidit
caritatis exemplum, cum anno 1868 iterumque anno 1871, saeva per
Bonaërensem urbem grassante pestilentia, miseris aegrotis, spreto quovis propriae vitae periculo, suis manibus inservivit et christianae pietatis officia sollerter impendit.
De religioso amplectendae vitae genere secum iamdiu recogitans,
at propositum, ob infirmam plerumque valetudinem, diutius differre
coacta, tandem anno 1875, triginta et tres circiter annos nata, Bonaerense Carmelitarum Excalceatarum monasterium ingressa e s t ; sed, ingravescente valetudinis infirmitate, incoeptum tirocinium m o x abrumpere debuit. Nec tamen, ex monasterio egressa, religiosae vitae desiderium atque propositum amplectendae dimisit, assiduam interim tum
in opitulandis infirmis tum in christianae doctrinae institutione pueris
rudibusque tradenda, in parochi auxilium, operam impendens.
V o t i tandem compos effecta, consiliis pii Vincentiani presbyteri
Aemilii George permota, ipsius Bonaërensis Ordinarii Friderici Aneiros
benevolentia suffulta, die 28 Ianuarii anno 1880 novae Congregationis
Sororum Pauperum Bonaërensium a sancto Ioseph nuncupatarum fundamenta iecit, cuius peculiaris propriusque finis hic esset, varia quaeque
caritatis opera in opitulandis orphanis, infirmis et pauperibus exercere.
Rebus itaque feliciter initis, die 19 Martii a. 1882, aetate vitaeque
experientia iam matura, Camilla R o l ó n , una cum duabus primis sociabus, Deo in proximorum servitium religiosis se mancipavit votis.
Generalis Antistita iterum atque iterum electa, novum Institutum per
sex fere lustra, quoad vixit, moderata est, prudentiae sedulitatem c u m
materna dilectione coniungens, eiusque opera ac domicilia, in Argentinae praesertim et Uruquariae regionibus, firmare ac dilatare sategit,
apostolica approbatione a Leone Papa X I I I primum, die 16 Iunii a. 1891,
per Laudis, quod dicunt, decretum, ac definitive a S. P i o X, die 29 Iunii
a. 1909, impetrata.
Actuosam vitam Famula Dei die 16 Februarii anno 1913, in Urbe,
pia iustorum morte absolvit ; eius exuviae, in Argentinam subinde translatae,
apud
oratorium
Sororum
Pauperum
Bonaërensium
in
urbe
MuMz, tunc Platensis dioecesis, tumulatae sunt.
Camillam R o l ó n per diuturnam
ac
numquam interruptam inno-
centis vitae seriem, praesertim vero sex ultimis religiosae vitae lustris,
praeclara edidisse virtutum specimina, constans fuit aequalium opinio
Acta Apostolicae Sedis -
404
Commentarium
Officiale
ac testimonium. At singularem in modum caritas in proximum, in
pauperes potissimum et infirmos, atque evangelicae paupertatis cultus
et exercitium in eius vita enituerunt. Paupertatem autem pro Christi
amore
susceptam,
ceu
pretiosum
thesaurum
adamavit
suisque
soda-
libus veluti peculiarem Instituti notam tradidit servandam, earumque
operam in orphanorum et egenorum servitium penitus dicatam voluit.
Nil proinde mirum quod sanctitudinis fama, qua Dei ancilla adhuc
vivens apud aequales inclaruerat, post eius obitum magis increverit
et ad nostros usque dies vigere dignoscatur. Re quidem vera, ubi primum, post alterius mundialis conflictus acerbitatem,
serenitas inter
populos denuo illuxit, de Beatorum Caelitum honoribus eidem comparandis mature cogitatum est. Instructi itaque sunt processus ordinaria
potestate apud Urbis Vicariatum annis 1950-1952 et per rogatorias apud
ecclesiasticas
Sacram,
quae
Curias
tunc
Platensem
vocabatur,
et Bonaërensem
Rituum
anno
1951
Congregationem
et
ad
transmissi.
Interim plurimae Litterae Postulatoriae praesertim sacrorum Antistitum
Reipublicae
Argentinae,
ad
Summum
Pontificem
pervenerunt,
quibus Causae beatificationis introductio expostulabatur. Sacra autem
eadem Congregatio, scriptis eidem Servae Dei tributis ad iuris normam perpensis, die 28 mensis Ianuarii a. 1959 nihil obstare decrevit
quominus ad ulteriora procedi posset.
Instante itaque Rev. P. A n t o n i o R i c c i a r d i , O . F . M . Conv., sedulo
huius Causae postulatore legitime constituto,
Congressus Peculiaris
S. Congregationis pro Causis Sanctorum die 10 Decembris prioris anni
1974 habitus est, in quo dubium est disceptatum super introductione
Causae praedictae Servae Dei. Quod dubium iterum in discussionem
venit in Congregatione Peculiari die 30 mensis Ianuarii a. 1975 celebrata, referente E m . m o Cardinali Humberto Mozzoni, Causae ponente
seu
relatore.
Et
qui
aderant
Patres
Cardinales
responderunt
affir-
mando, si tamen Summo Pontifici placuisset.
F a c t a demum ab infrascripto Cardinali Praefecto relatione in Audientia diei 13 Martii anni huius, Paulus Papa VI responsum Sacrae
Congregationis ratum habuit et confirmavit,
Causam nempe beatifi-
cationis Servae Dei Camillae R o l ó n a Sancto Ioseph esse introducendam.
Datum R o m a e , die 13 Martii, A n n o Iubilaeo 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L.
/
m s.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
405
VI
AREQUIPEN.
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Annae ab Angelis Monteagudo,
Monialis Professae Ord. S. Dominici.
SUPER DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,
Fortitudine et Temperantia, earumque adnexis, in gradu
heroico,
in casu et ad effectum de quo agitur.
Longinquae ad occasum spectantes Americae meridionalis orae,
humani civilisque cultus ab antiquo feraces, multis etiam claustris,
quae sunt Dominici schola servitii (cf. Reg. S. Benedicti, p r o l . ) , virent;
idcirco, ex quo Christi fides illuc invecta est, efficiunt ut : « Fideliter
serventur atque magis in dies elucescat in suo germano spiritu tum in
Oriente tum in Occidente venerabile vitae monasticae institutum, quod
praeclara merita longo saeculorum cursu in Ecclesia et in humana
consortione sibi acquisivit » (Perfectae caritatis, 9 ) .
Ad id autem assequendum summopere contulit Serva Dei A n n a
Monteagudo, Arequipae in Peruvia inito saeculo x v n progenita, patre
Sebastiano, hispano, matre Francisca P o n c e de León, arequipensi. P r o
stirpe paterna oriunda fuit e familia ad quam pertinuit S. Thomas de
Villanova, archiepiscopus Valentinus.
Cum esset trium annorum, monialibus Ordinis Praedicatorum in
monasterio S. Catharinae Senensis educanda, ut ceteroquin mos erat,
c o n c r e d i t u r ; septennis vero domesticos lares repetere cogitur, parentibus post futurum matrimonium proponentibus.
Anna tamen,
plane
(( cogitans quae Domini sunt, ut esset sancta corpore et spiritu » (1 Cor.,
7, 34), nullis ut recederet consiliis allici potuit. A Sebastiano fratre adiuta
et ab altero fratre Francisco, sacerdote, canonica dote suppeditata, die
30 Novembris a. 1618 novitiatum in eodem Arequipensi claustro incepit,
appellativo ab Angelis nomine sumpto.
Sollemnibus, anno sequenti, religionis revincta votis, praecipuum
D e o suum sacravit officium, praestans scilicet eius « Maiestati humile
simul ac nobile servitium » (Perf. car., 9). Quod et in umbratili vita
adimplevit et in bonum commune persolvit cum, sacristanae et novitia-
406
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rum magistrae munere iuncta, piae devotionis affectu erudita, sodales
quoque divino cultu erudivit. Et caritate acta, qua nobis magis propinqui magis simul diligendi sunt (cf. 8. Th., I I - I I , 26, 7 ) , sanctimoniales
annis 1645-1647 moderata est, quibus prae cunctis ibat exemplo, molestis
nonnullis rebus constanter devictis.
Nec m o d o intra claustra suam continuit dilectionem qua, Senensis
Virginis instar, hominum sitiebat salutem, quia persuasum sibi habebat
fieri « monasteria
velut
seminaria
aedificationis
populi
christiani ))
(Perf. car., 9 ) . Igitur, Ecclesiae Arequipensis episcopis religiose accepta
et ab ipsis confirmata, universos iuvit fidelium coetus, orationibus, consiliis et charismatibus bene multis. Et in eo perseverans monasterio
quod, in media urbe Arequipa, mole et arte oppidulum adhuc exstat
insigne, terrena paupertate necnon superna spe suffulta, cives edocuit
suos quod « non habemus hic manentem civitatem, sed futuram inquirimus » (Hebr., 13, 14). Quin amplius, eadem ultra terras vecta misericordia, S. Nicolao de Tolentino magistro et protectore, defunctorum
animis precum solaciis quam frequenter est opitulata.
Semetipsam vero ad aeternum convivium apparare eucharistico continuavit pane, et spiritum suum purificare, extremos praesertim per
decem annos, quos caecitate et febri laborans transegit, dum caeli
munera exultabunda contemplabatur. Mane diei 10 Ianuarii a. 1686,
diutinum monasticae conversationis explevit cursum atque honorifico
fuit a tota urbe Arequipensi decorata funere.
Inde eodem anno, ipso loci Ordinario actore, Processus Informativus inchoatus est, cuius acta R o m a m cum mitterentur undis probabiliter fuerunt summersa. Quia vero Serva Dei non intermissa virtutum
et miraculorum fama per saecula gavisa est, et fidelis quaedam primi
Processus c o p i a supererai, beatificationis
Causa circa finem saeculi
praeteriti iterum sumpta fuit. Constructa ergo annis 1902-1903 de continuatione famae Processu,
Causa apud
S.
Rituum Congregationem
die 13 Iunii 1917 introduci potuit. Apostolicis inquisitionibus annis
1921-1923 peractis, S. Rituum Congregationis Sectioni Historicae munus
fuit commissum ut Summarium additionale ad Positionem super virtutibus ex officio compilaret : quod anno 1943 editum est.
Die autem 8 Februarii a. 1966 locum habuit, super virtutibus discutiendis, Congregatio quae dicebatur Antepraeparatoria; quam secuti
sunt, iuxta novum S. Congregationis pro Causis Sanctorum ordiiiem,
Congressus Consultorum peculiaris die 10 Decembris a. 1974 et plenarius P P . Cardinalium coetus die 11 Martii a. 1975. Postquam ideo
Saora Congregatio pro
407
Causis Sanctorum
per Rev.mum eiusdem S. C. Praefectum die 13 Martii huius anni relatio
de favorabili exitu ei facta fuit, Summus Pontifex Paulus VI decretum
de virtutibus redigendum statuit.
Hodierna demum die, accitis coram se Rev.mis P P . Cardinalibus
Aloisio Raimondi, Praefecto, et Aloisio Traglia, Causae relatore, me
Secretario aliisque de more convocandis, edixit : Constare de virtutibus
theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum,
necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine et Temperantia, earumque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Annae ab Angelis
Monteagudo, monialis professae Ordinis S. Dominici, in casu et ad
effectum de quo agitur.
H o c idem decretum promulgari et in actis S. C. pro Causis Sanctorum
inseri iussit.
Datum R o m a e , die 23 Maii, A n n o Sacro 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, Archiep. tit. Foronovan., a Secretis
VII
RUREMONDEN.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Arnoldi Janssen, Sacerdotis, fundatoris Societatis Verbi Divini necnon duarum Congregationum:
Missionalis Servarunt Spiritus Sancti et Servarum Spiritus Sancti ab adoratione perpetua.
SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur
Recentioribus
praesertim
saeculis,
Spiritu
afflante
Sancto,
non
defuerunt viri qui cognitionem, amorem plenamque ad evangelizationem
mundi deditionem in seipsis et in aliis fovendo, ab Ecclesia peculiari
aestimatione et honore digni sunt habiti, cum ipsi maximopere dent
operam « ut ... gentes quamprimum ad agnitionem veritatis adducantur (1 Tim. 2, 4) et claritas Dei, quae in facie Christi Iesu resplendet,
per Spiritum Sanctum omnibus illucescat (2 Cor. 4, 6) » ( C o n . V a t . I I ,
Ad gentes, n. 42).
Quos inter Evangelii praecones iure meritoque adnumeratur V e -
Acta Apostolicae Seáis - Commentarium Officiale
408
nerabilis Servus Dei Arnoldus Janssen qui, ortus in oppido Qoch, intra
fines Monasteriensis dioeceseos in Germania, die 5 Novembris a. 1837,
ad superos evolavit die 15 mensis Ianuarii a. 1909, in domo missionali
Steylensi ab ipso in Neerlandia fundata.
Cuius inter alia praeclara opera tres exstant Congregationes missionales,
quae actione,
oratione atque scriptis
per totum
terrarum
orbem a lumine Evangelii paganos inter et non catholicos et catholic o s quoque homines diffundendo non cessaverunt.
Ipsum Servum Dei heroicum attigisse christianarum gradum virtutum Summus Pontifex Paulus V I , servatis omnibus de iure servandis,
die 10 mensis Maii a. 1973 declaravit. Ita gressus est factus ad duo
miracula rite cognoscenda quae, Dei F a m u l o intercessore, a Deo ferebantur patrata quaeque ad ipsum inter Beatos Caelites recensendum
proposita sunt.
P r i o r autem ex binis sanationibus mirum in modum obtentis atque Dei Famuli intercessioni tributis haec est : frater laicus Kostka
(in saeculo Iosephus W a s e l ) , sodalis Societatis Verbi Divini in d o m o
apud St. Wendel intra Trevirensis dioeceseos fines, sexagesimum aetatis
annum agens, frigidissima hieme anni 1929 in valetudinario domus
missionalis degebat propter pessima tubera ex congelatione orta et
ulcera in cruribus. Cum morbus in dies ingravesceret atque salus ab
humana arte in vanum quaereretur, aegrotus divino quodam instinctu
actus, mense Martio a. 1929, sanationem a D e o per intercessionem fundatoris proprii Instituti efflagitavit ; et ecce, eodem die, repente sanatum se sensit. Sanatio ita perfecta et constans fuit, ut insequentibus annis pedes numquam tumidi fuerint neque ulcera apparuerint.
Praeter naturae vires hanc sanationem evenisse testes, medicus a curatione, periti ex officio et ab inspectione necnon Medicum Consilium
huius Sacrae Congregationis uno ore confessi sunt.
Altera autem mira sanatione fruitus est dominus Iosephus Miehlich
(antea Frater Pancratius, sodalis eiusdem Societatis V e r b i D i v i n i ) , ortus in l o c o KircKbierlingen, in finibus dioeceseos Rottenburgensis, viginti tunc annorum, mulctoris fungens officio. Medicis curationibus in
cassum adhibitis,
status eius laevi cruris,
ob imarum venarum in-
flammationem cum sanguinis coagulo atque in
statu chronico post-
operatorio, quem vocant, magis magisque in peius vertebatur. Effusis
autem ferventibus ad Venerabilem A r n o l d u m Janssen precibus novendialibus cum ab aegroto tum a novitiorum coetu sanationis impetrandae causa, nocte inter diem 18 et 19 mensis Iulii anno 1924 crus per-
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
409
fecte est restitutum. H a n c quoque sanationem ultra naturae vires et
leges contigisse testes, medicus a curatione, periti medici ab inspectione atque ex officio deputati, necnon Sacrae huius Congregationis
Medicorum Consulta unanimiter affirmarunt.
Super utraque sanatione processus episcopali potestate in Curia
Trevirensi a die 31 Octobris anni 1935 usque ad diem 31 Martii anni 1936
adornatus est, cuius iuridicam vim haec Congregatio agnovit et declaravit die 6 Iulii a. 1973 et die 24 Octobris a. 1974.
Praehabito igitur medicorum iudicio favorabili, habitus est die 14
Ianuarii a. 1975 Congressus, qui dicitur, Peculiaris S. Congregationis
pro Causis Sanctorum, quem postmodum, die 11 mensis Martii eiusdem
anni, secuta est Congregatio Plenaria, in Vaticanis coadunata Aedibus,
in qua Rev.mus Cardinalis Agnelus Rossi, Causae Ponens seu Relator,
dubium posuit discutiendum :
An et de quibus miraculis
constet in
casu et ad effectum de quo agitur. Et Patres Cardinales cunctis suffragiis affirmaverunt.
F a c t a deinde de hisce omnibus Summo Pontifici Paulo VI per
subscriptum Cardinalem relatione, idem Summus Pontifex, responsum
Patrum Cardinalium excipiens ratumque habens,
mandavit ut super
duabus miris sanationibus Decretum rite appararetur.
Quod cum factum esset, hodierno die Beatissimus Pater, ad se
accitis infrascripto Cardinali Praefecto atque Cardinali Agnelo Rossi,
Causae Ponente seu Relatore, meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, edixit : Constare de duobus miraculis,
Venerabili Servo Dei Arnoldo Janssen intercedente, a Deo patratis,
videlicet: de instantánea, perfecta constantique sanatione tum Fratris
Kostka,
in
saeculo
Iosephi
Wasel,
a
congelatione
membrorum
infe-
riorum, ulceribus ac necrosibus affectorum, in subiecto flebopathico;
tum de instantánea, perfecta atque constanti sanatione domini Iosephi
Miehlich, antea Fratris Pancratii, a trombophlebite in statu chronico
postoperatorio venarum imarum cruris sinistri.
H o c autem Decretum publici iuris fieri et in acta S.
Congrega-
tionis p r o Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum R o m a e , die 23 Maii, Sacri Iubilaei 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. © S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
410
VIII
TIRASONEN. SEU PASTOPOLITANA
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Ezechielis Moreno Díaz,
Ordinis Recollectorum S. Augustini, Episcopi Pastopolitani.
SUPER DUBIO
An et de quo miraculo constet in casu et ad effectum de quo agitur
Religiosae Augustinianae vitae o b s e r v a n t i s s i m i ^ ,
Evangelii nun-
tium in Philippinis Insulis studiosissimum atque vigilantissimum epis c o p u m Pastopolitanum in Columbia, Venerabilem Servum Dei Ezechielem Moreno Díaz, anno 1906 vita functum, heroum in modum exercuisse
virtutes tam théologales, fidem videlicet, spem et caritatem, quam cardinales, scilicet prudentiam, iustitiam, fortitudinem et temperantiam,
iisque adnexas, Paulus Papa VI fel. reg. die 1 Februarii Anni huius Iubilaris 1975 sollemniter declaravit.
P r o impetrandis autem Beatorum Caelitum honoribus huic Venerabili Servo Dei, bina facta tamquam prodigiosa, quot nempe, pro iuridica Causa condicione, afferri probarique necesse erat, ad cognoscendum proponere sollertes auctuosique actores curarunt, idque, de Summi
ipsius Pontificis venia, antequam Decretum super virtutum heroici tate
publici iuris fieret.
E duabus vero sanationibus, ad intercessionem eiusdem Servi Dei,
uti ferebatur, patratis, prior praevio Consilii Medici Sacrae huius Congregationis examini subiecta, etsi positivis non careret elementis, ob
lacunosas tamen probationes circa diagnosim statuendam, non ita clara
visa est ut certum tutumque super eadem ferri posset iudicium. Quapropter actores ipsi ab ulteriore eiusdem clinici casus disceptatione sponte destiterunt.
Altera vero sanatio, quae felicem sortita est exitum et in praevia
peritali investigatione et in formali huius sacri F o r i disceptatione, haec
est : Maria Carmelitis Jurado, domicilio Pastopolitana in Columbia, annos nata quattuor et quinquaginta, mense Iulio anni 1946 molesta ad
fauces animadvertere coepit incommoda, ita quidem ut sensim - sine
sensu vocem nonnisi difficulter emitteret, vehementes per sentiret dolores atque cibum vel potum gluttire vix iam posset. Mense autem Decem-
Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum
411
bri eiusdem anni, peractis radiologicis et histologicis explicationibus,
periti medici agi edixerunt de mali moris tumore in palati velo. Cumque nulla sanandi spes superesset, infirma novendiales preces D e o ferventissimas per Servi Dei Ezechielis Moreno Díaz intercessionem adhibuit
easque pluries iteravit; et ecce, dictu mirabile, sub vespere diei 11 Februarii insequentis anni 1947, placidissimo correpta est somno ad sequens usque mane, ex quo expergefacta plene se convaluisse persensit.
A cura medici primum, peritique ab inspectione deinde absolutam sanationem comprovarunt.
Qua super sanatione processus est institutus Apostolicae Sedis auctoritate in Curia episcopali Pastopolitana a die 15 Octobris ad diem
14 Decembris anni 1951 Romamque delatus, de eius iuridica vi et validitate die 18 Decembris anno 1965 declaratum est. Consilium autem
Medicum huius Sacrae Congregationis, severo examini subiectis depositionibus tum testium excussorum tum medicorum a curatione, ab
inspectione et ex officio adlectorum, praeter naturae vires et ordinem
eandem sanationem evenisse affirmavit in coetu diei 29 Novembris
a. 1967.
Servatis itaque de iure servandis, eadem asserta mira sanatio ad
examen theologorum semel et iterum vocata est : primum in Congressu
Peculiari, qui appellatur, die 25 Februarii anni huius 1975, deinde in
Congregatione Plenaria Patrum Cardinalium, die 15 decurrentis huius
mensis Aprilis in Vaticanis aedibus celebrata, in qua Reverendissimus
Cardinalis Arturus Tabera A r a o z , Causae ipsius Ponens seu Relator,
sequens dubium proposuit disceptandum : An et de quo miraculo constet
in casu et ad effectum de quo agitur. Et qui interfuere Patres Cardinales omnino affirmantes responderunt.
Facta
postmodum
Summo
Pontifici
Paulo
VI
per
subscriptum
Cardinalem Praefectum in Audientia eidem concessa die 17 Aprilis mensis, relatione, Beatissimus Pater responsum S. Congregationis ratum
habens, mandavit ut decretum super memorata mira sanatione exararetur ; facta simul, actoribus Causae enixe instantibus, dispensatione ab
altero miraculo iure praescripto, ita ut ad sollemnem Venerabilis Servi
Dei beatificationem uno dumtaxat miraculo rite agnito et approbato
deveniri queat.
Hodierno tandem die, accitis ad Se Cardinalibus infrascripto et
R e v . m o Arturo Tabera A r a o z , Causae Ponente, meque Antistite a Secretis, ceterisque de more accersendis, iisque adstantibus edixit : Constare
de uno miraculo, Venerabili Servo Dei Ezechiele Moreno Diaz, Episcopo
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
412
Pastopolitano intercedente, a Deo patrato, nimirum instantaneae, perfectae constantisque sanationis dominae Mariae Garmelitidis Jurado a
carcinomate veli
palati.
H o c autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro
Causis Sanctorum referri mandavit.
D a t u m R o m a e , die 23 Maii, A n n o Iubilaeo 1975.
ALOISIUS Card. RAIMONDI, Praefectus
L. & S.
© Iosephus Casoria, A r c h i e p . tit. Foronovan., a Secretis
Diarium
Romanae
Curiae
413
D I A R I U M ROMANAE CURIAE
Lunedì, 9 Giugno 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere Credenziali, Sua Eccellenza il Signor HUMAYUN RASHEED CHOUDHURY,
primo Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario del Bangladesh.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
26 maggio 1975. Il Rev.mo P. de Couesnongle Vincent, Membro della Sacra
Congregazione per i Religiosi e gli Istituti Secolari.
30
»
» Gli Ecc.mi Monsignori: Sin Jaime L., Arcivescovo di
Manila ; Badré Jean, Vescovo di Bayeux ; Khoarai Paul, Vescovo di Leribe; Moser Georg, Vescovo di Rottenburg; Vallarne Fausto, Vescovo
tit. di Frigento; Castrillón Hoyos Darío, Vescovo tit. di Villa del re; Crowley Joseph
Robert, Vescovo tit. di Maraguia; Clancy Edward Bede, Vescovo tit. di Ard Carna, Membri della Pontificia Commissione per le Comunicazioni Sociali.
1 giugno
»
S. E. Mons. Zacchi Cesare, Arcivescovo tit. di Maura,
Presidente della Pontificia Accademia Ecclesiastica.
10
»
»
S. E. il Sig. Cardinale Carpino Francesco, Membro del
Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.
»
»
»
Gli Ecc.mi Monsignori: Romero Oscar A., Vescovo di
Santiago de Maria, e Bernal Vargas Jorge,
Vescovo tit. di Velen, Prelato di Chetumal,
Consultori della Pontificia Commissione per
f America Latina.
414
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
Prelati d'onore di Sua Santità :
3 febbraio 1974. Mons. Donnelly Giovanni Giuseppe (Miami).
15 novembre »
Mons. Reiss Carlo (Mainz).
5 febbraio 1975. Mons. Cepon Antonio (Ljubljana).
28
»
»
Mons. Auer Massimiliano (Augsburg).
»
»
»
Mons. Scharf Ludwig (Regensburg).
»
»
»
Mons. Hörning Oskar (Würzburg).
»
»
»
Mons. Schultes Heinrich (Würzburg).
24 marzo
»
Mons. AUag y Belda Narciso (Tuguegarao).
»
»
»
Mons. Talamayan y Aenlle Diosdado (Tuguegarao).
13 aprile
»
Mons. Walmsley Francis Joseph (Southwark).
18
»
»
Mons. Giusti Mario (Luni-La Spezia).
»
»
»
Mons. Zolesi Ivaldo (Luni-La Spezia).
»
»
»
Mons. Pennese Giuseppe (Segni).
23 maggio
»
Mons. Andritzki Giovanni (Meissen).
»
»
»
Mons. Weisbender Ermanno Giuseppe (Meissen).
Cappellani di Sua Santità:
26
21
»
»
17
5
12
28
»
»
»
6
8
12
18
»
»
»
30
24
settembre 1974.
dicembre
»
»
»
»
»
gennaio 1975.
febbraio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
aprile
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
maggio
»
Mons. Beccherie Angelo (Verona).
Mons. Ciaramitaro Francesco (Palermo).
Mons. Scardamaglia Gaetano (Palermo).
Mons. Vinci Pietro (Palermo).
Mons. Wey and Alfons (Trier).
Mons. Rupnik Giovanni (Ljubljana).
Mons. Nanning Antonio (Feldkirch).
Mons. Günther Karl (Regensburg).
Mons. Knauer Ludwig (Regensburg).
Mons. Königbauer Andrea (Regensburg).
Mons. Steinbauer Antonio (Regensburg).
Mons. Janko Anton.
Mons. Thiemeyer Anton (Essen).
Mons. Dzwonyk Danilo (Lwów degli Ucraini).
Mons. Orengo Luigi (Luni-La Spezia).
Mons. Viviani Armando (Luni-La Spezia).
Mons. Amadio Orlando (Segni).
Mons. Proscio Alberto (Segni).
Mons. Manoni Adalberto (Pesaro).
Mons. Belvedere Bruno (Roma).
ONORIFICENZE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Paolo VI ha conferito :
La Cran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
12 marzo 1975. Al sig. Pakenhan Francis Aungi er (Arundel and Brighton).
Diarium Romanae Curiae
415
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
conferito:
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
3
aprile
1975. Al sig. Valentinotti Cesare (Roma).
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
10 febbraio
24 marzo
»
»
Al sig. Martinelli Giuseppe (Milano).
Al sig. Kasel Joseph Charles (Luxembourg).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile
co
5 novembre 1971. Al
»
»
» Al
Al
»
»
Al
»
»
»
20 marzo 1974. Al
28 febbraio 1975. Al
10 aprile
»
Al
»
»
» Al
» Al
»
»
12
»
» Al
Al
13
»
»
»
» Al
18
»
» Al
maggio
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Bonner Clarence A. (Austin).
Boriski Frank (Austin).
Parson Walter (Austin).
Zubik Jerome (Austin).
Grillot Pierre (Autun).
Winkelheide Bernhard (Münster).
Rossi Guy (Paris).
Giardini Augusto (Roma).
Zandl Leopoldo (Wien).
Tonietti Carlo (Bagdad).
Lewis Sauders (Cardin*).
Lyons James (Cardiff).
Jandot Marcel (Lyon).
Laudisi Giuseppe (Genova).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
co
27 novembre 1971. Al
Al
»
»
»
18 gennaio 1975. Al
27 febbraio
Al
»
»
»
» Al
Al
»
»
»
Al
»
»
»
»
» Al
17 marzo
Al
aprile
Al
»
»
» Al
10
»
» Al
»
» Al
18
» Al
»
Al
»
»
»
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Brady Jesse John (Austin).
Clark George E. (Austin).
Mountrose Joseph (Arundel and Brighton)
Bonnet Georges (Rennes).
Brun André (Rennes).
Buffet Henry (Rennes).
Fournier Gaston (Rennes).
Quentier Henry (Rennes).
Strode Michele (Arundel and Brighton).
Jannelli Otello (Roma).
Marcucci Gian Carlo (Roma).
Masucci Enzo (Roma).
Tranquilli Antonio (Roma).
Bernardoni Silvio (Luni-La Spezia).
Brizzi Francesco (Luni-La Spezia).
Cozzani Mario (Luni-La Spezia).
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
25 novembre 1974. Al
Al
18 dicembre »
»
»
» Al
»
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
Jung Franz (Mainz).
Bellotti Eugenio (Palermo).
Galasso Renato (Palermo).
Sinagra Emanuele (Palermo).
416
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
27 febbraio 1975. Al sig. Hubner Paolo (Freiburg im Breisgau).
17 marzo
»
Al sig. Allocco Franco (Alessandria).
20
»
»
Al sig. Carmina Giorgio (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Catanzaro Omero (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Leto Domenico (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Montanaro Giuseppe (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Sammartino Vincenzo (Agrigento).
8 aprile
»
Al sig. Aime Ugo (Casale Monferrato).
10
»
»
Al sig. Mafifei Vincenzo (Rimini).
»
»
»
Al sig. Giovine Guido (Roma).
»
»
»
Al sig. Oliveri Renato (Roma).
18
»
»
Al sig. Franchini Franco (Luni-La Spezia).
»
»
»
Al sig. Lattanzi Pacifico (Luni-La Spezia).
14 maggio
»
Al sig. Cesaroni Gino (Chiusi e Pienza).
»
»
»
Al sig. Dall'Osso Tullio (Imola).
»
»
»
Al sig. Fiorentini Vittorio (Imola).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa:
9 novembre 1974. Al sig. Widder Ladislao (Eisenstadt).
22 febbraio 1975. Al sig. Chao Su Luigi (Kiayi).
28
»
»
Al sig. Biaggioni Mario (Roma).
»
»
»
Al sig. Salustri Luciano (Roma).
»
»
»
Al sig. Tarpani Adolfo (Roma).
11 marzo
»
Al sig. Grabner Ernesto (Eisenstadt).
17
»
»
Al sig. Dadone Umberto (Alessandria).
20
»
»
Al sig. Marno Alfonso (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Sarullo Ignazio (Agrigento).
»
»
»
Al sig. Feigl Leopoldo (Sankt Pölten).
8 aprile
»
Al sig. Scassini Isidoro (Todi).
10
»
»
Al sig. Anzellini Lorenzo (Civita Castellana-Orte-Gallese).
»
»
»
Al sig. Valeriani Pietro (Roma).
13
»
»
Al sig. Lashford Wilfred D. (Cardia ).
18
»
»
Al sig. Martinelli Mameli (Luni-La Spezia).
3
NECROLOGIO
6
12
13
giugno
»
»
»
17
19
»
»
»
24
»
»
»
1975. Mons. García Fernández Segundo, Vescovo tit. di Olimpo.
»
Mons. MacCarthy John, già Arcivescovo di Kaduna.
»
L'E.mo Sig. Cardinale Tabera Araoz Arturo, del Titolo
di S. Pietro in Montorio, Prefetto della S. Congregazione per i Religiosi e gli Istituti Secolari.
»
Mons. Smith Eustache J., Vescovo tit. di Apamea Ciboto.
»
Mons. Brustia Francesco, Vescovo di Mondovì.
»
Mons. Massimiliani Roberto, Vescovo di Civita Castellana,
Orte e Gallese.
»
L'E.mo Sig. Cardinale Raimondi Luigi, Diacono dei
SS. Biagio e Carlo ai Catinari, Prefetto della
S. Congregazione per le Cause dei Santi.
»
Mons. Duc Frédéric, già Vescovo di Saint-Jean-çle Maurienne.
31 Iulii 1975
N. 7
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
CONSTITUTIO APOSTOLICA
Sacris Congregationibus de Disciplina Sacramentorum et pro Cultu Divino suppressis nova inde erigitur Sacra Congregatio Sacramentis Divinoque Cultui moderandis.
PAULUS PP. VI
S E R V U S S E R V O R U M DEI
A D P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
CONSTANS NOBIS
studium assiduaque cura fuit hisce prae-
sertim annis, qui Oecumenicum Concilium Vaticanum II subsecuti sunt, Romanam Curiam ita disponere, ut eius instituta,
per quae bono ac profectui Ecclesiae universae consulimus,
suorum
munerum
amplitudinem
efficaciter
exsequerentur,
atque adeo augescentibus rei pastoralis necessitatibus aptius
usque responderent. Inde primum factum est, ut edita Apostolica Constitutione Regimini Ecclesiae Universae, secundum
1
eiusdem Concilii vota, novam uberioremque concinnaremus
generalem ordinationem, ad Sacras Congregationes, Tribunalia, Secretariatus, Officia ceteraque Curiae instituta pertinen1
Cfr. Decretum de past. Episcop. munere in Ecclesia, Christus Dominus, 9:
58 (1966), pp. 676-677.
27 - A. A. S.
AAS
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
418
2
tem, quae sane, dum antiquiores formas seu structuras prudenti ratione immutavit, alias deinde inducendi aliasve abolendi, pro rerum opportunitate, neque facultatem neque viam
praepediebat.
Has autem formas recolere supervacaneum nunc esse arbitramur, quippe quae, suo statutae tempore, rite iam sint evulgatae. Sed illud potius monere iuvat, si plures in praesenti
fiant ecclesiastici regiminis permutationes, ex altera parte citatissimum apparere cursum societatis hodiernae; ex altera vero
parte sollicitudinem sedulitatemque ipsius Ecclesiae eminere,
quae quidem, idoneis tempestive usa instrumentis, huiusmodi
attendere cursum quasi quoddam signum temporis nitatur, ad
supernaturalem nempe missionem, a divino sibi Conditore
creditam, accurandam. Certo enim movemur proposito, ut
eae, quas diximus, structurae cunctis Dei Populi membris
inserviant, cum earum natura in ministrando reapse contineatur.
3
Nunc vero ex iis, quae ab anno MCMLXIX — cum scilicet
Sacram Congregationem pro Cultu divino instituimus — ad
praesens usque tempus experti sumus, clare perspectum est
mutuas inter hanc Congregationem et Congregationem de
disciplina Sacramentorum necessitudines tam arctas eodemque vergentes esse, ut primo quidem consilium et deinde firmum in Nobis propositum ortum sit: operam reapse utilem,
immo etiam necessariam fieri, si duorum horum Dicasteriorum materia uni novoque Instituto attribueretur. Agitur
4
2
Cfr.
3
Cfr. Const. Apost. Sacra Rituum Congregatio, qua nempe S.
Const.
Apost.
Regimini
Ecclesiae
tuum divisa est in duas Congregationes:
Universae:
AAS
59
(1967),
pp.
885-928.
Congregatio Ri-
AAS 61 (1969), pp. 297-305; Litt. Apost. Motu
Proprio datae Apostolicae Caritatis, quibus Pontificia Commissio de spirituali migratorum atque itinerantium cura constituta est:
AAS 62 (1970), pp. 193-197; Epist. Amo-
ris officio, ad D.num Card.
qua
Ioannem Villot,
Pontificium
Consilium
«Cor
Unum»
conditum est: AAS 63 (1971), pp. 669-673; Litt. Apost. Motu Proprio datae Quo aptius,
quibus Cancellariae Apostolicae munera in Secretariam Status seu Papalem translata
sunt: AAS 65 (1973), pp. 113-116.
4
Cfr. Const. Apost. Sacra Rituum Congregatio:
AAS 61
(1969), pp. 297-305.
Acta Pauli Pp. VI
419
etenim, aliquo saltem modo, unum theologici generis negotium, in quo pars sive liturgica-cultualis sive pastoralis cum
canonica et iuridica parte ita copulatur, ut altera ab altera
vix separari nequeat.
Quapropter,
plane Nobis persuasum
habemus per aptiorem compositionem rerum, quas adhuc duo
illa Dicasteria exsequebantur, vel commodius adiuvari atque
augeri posse illam Sacrae Liturgiae renovationem, quae, a
Concilio Vaticano II sapienter decreta, iam multum profecit,
tantique operis rectam exsecutionem, cui sane Nobis esse
assidue adlaborandum sentimus, et ex qua tot iam laetique
religiosae vitae fructus in universum Dei Populum redundarunt.
Quae cum ita sint, postquam totam huiusmodi quaestionem diligenter expendimus, sententiamque gravium peritorumque virorum cognovimus, prae oculis habita — ut diximus — opportunitate ad unitatem redigendi munera sive ad
Sacramentorum disciplinam, sive ad divinum Cultum attinentia, pro illis, quae antea fuerant, Congregationibus novum
Dicasterium substituere decrevimus.
Cuius rei causa haec, quae sequuntur, statuimus:
1. S. Congregatio de disciplina Sacramentorum et S. Congregatio pro Cultu divino in ea, quam nunc obtinent, conformatione esse desinunt.
2. Nova S. Congregatio instituitur, quae « Sacra Congregatio
pro
Sacramentis
divinoque
Cultu »
appellabitur.
3. Nova haec Congregatio, cui praeest Cardinalis Praefectus, Secretario operam conferente, in duas partes seu sectiones dividitur, alteram pro Sacramentorum disciplina, alteram pro Cultu divino. Utrique sectioni Subsecretarius destinatur.
4. Sectio prior pro commisso sibi munere recipit materiam, quae antea ad S. C. de disciplina Sacramentorum spec-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
420
tavit,
ut
in
Const.
Apost.
Regimini
Ecclesiae
Universae,
5
nn. 54-57 propositum fuit; altera vero Sectio pro commisso
sibi munere recipit materiam, quae antea ad S. C. pro Cultu
divino spectavit, quemadmodum in Const. Apost. Sacra Rituum
Congregatio, nn. 1-4 statutum fuit.
6
5. Ea omnia, quae hac Nostra Constitutione praescribimus, a die i insequentis mensis Augusti vigere incipient.
Nostra haec autem statuta et praescripta nunc et in posterum firma et efficacia esse et fore volumus, non obstantibus,
quatenus opus est, contrariis Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis, a Nobis et Decessoribus Nostris editis, ceterisque praescriptionibus, etiam specialissima mentione dignis.
Datum Romae, apud S. Petrum, die xi mensis Iulii, anno
MCMLXXV, Pontificatus Nostri tertiodecimo.
PAULUS PP. VI
5
Cfr. AAS 59 (1967), pp. 903-904.
6
Cfr. AAS 61 (1969), pp. 299-301.
Acta Pauli Pp. VI
421
SOLLEMNIS CONVENTIO
INTER SANCTAM SEDEM ET REMPUBLICAM COLUMBIANAM
CONCORDATO
CONCORDATO
FRA LA SANTA SEDE
ENTRE LA REPUBLICA
E
DE
LA REPUBBLICA DI COLOMBIA
COLOMBIA Y LA SANTA SEDE
La Santa Sede e la Repubblica di
Colombia, con il proposito di assicurare una feconda collaborazione per il
maggior bene della Nazione Colombiana, animate dal desiderio di tener
conto delle nuove circostanze che si
sono verificate tanto per la Chiesa
Cattolica, Apostolica e Romana quanto
per la Repubblica di Colombia dopo
il 1887, data del Concordato da esse
sottoscritto, hanno determinato di stipulare un nuovo Concordato, il quale
costituisce la norma che regolerà per
l'avvenire, su basi di reciproca deferenza e mutuo rispetto, le relazioni
fra la Chiesa Cattolica e lo Stato.
La República de Colombia y la Santa
Sede, con el propósito de asegurar
una fecunda colaboración para el mayor bien de la Nación Colombiana,
animados por el deseo de tener en
cuenta las nuevas circunstancias que
han ocurrido, tanto para la Iglesia
Católica, Apostólica y Romana como
para la República de Colombia desde
1887, fecha del Concordato suscrito
entre ellas, han determinado celebrar
un nuevo Concordato, que constituye
la norma que regulará en lo sucesivo,
sobre bases de recíproca deferencia y
mutuo respeto, las relaciones entre la
Iglesia Católica y el Estado.
A tal fine Sua Santità PAOLO V I
ha nominato Suo Plenipotenziario :
Con tal fin, Su Excelencia el Presidente de Colombia, Señor Doctor
MiSAEL
PASTRANA
BORRBRO,
ha
desig-
nado como su Plenipotenciario :
Sua Eccellenza Mons. Angelo Palmas, Arcivescovo titolare di Vibiana,
Nunzio Apostolico in Bogota
A Su Excelencia el Señor Doctor
Alfredo Vázquez Carrizosa, Ministro
de Relaciones Exteriores; y
E Sua Eccellenza il Presidente
di Colombia, Signor Dottor MISABL
designado como su Plenipotenciario :
PASTRANA
BORRERO,
Plenipotenziario :
ha
nominato
Suo
Su Santidad el PAPA PAULO V I ha
422
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
Officiale
Sua Eccellenza Dottor Alfredo Vázquez Carrizosa, Ministro degli Affari
Esteri,
A Su Excelencia Monseñor Angelo
Palmas, Arzobispo titular de Vibiana,
Nuncio Apostólico en Bogotá,
i quali, scambiati i loro Pieni Poteri e trovatili in buona e dovuta
forma, hanno convenuto negli articoli
seguenti :
quienes, después de canjear sus respectivos Plenos Poderes, hallados en
buena y debida forma, han convenido
en lo siguiente :
Articolo I
Artículo I
Lo Stato, in ossequio al tradizionale sentimento cattolico della Nazione Colombiana, considera la Religione Cattolica, Apostolica e Romana
come elemento fondamentale del bene
comune e dello sviluppo integrale
della comunità nazionale.
El Estado, en atención al tradicional sentimiento católico de la Nación
Colombiana, considera la Religión Católica, Apostólica y Romana como elemento fundamental del bien común y
del desarrollo integral de la comunidad nacional.
Lo Stato garantisce alla Chiesa Cattolica e a quanti appartengono ad
essa il pieno godimento dei loro diritti
religiosi, senza pregiudizio della giusta libertà religiosa delle altre confessioni e dei rispettivi membri, come pure di tutti i cittadini.
El Estado garantiza a la Iglesia Católica y a quienes a ella pertenecen el
pleno goce de sus derechos religiosos,
sin perjuicio de la justa libertad religiosa de las demás confesiones y de
sus miembros lo mismo que de todo
ciudadano.
Articolo II
Artículo II
La Chiesa Cattolica conserverà la
sua piena libertà e indipendenza dal
potere civile e di conseguenza potrà
esercitare liberamente e integralmente
la sua autorità spirituale e la sua
giurisdizione ecclesiastica, governandosi e amministrandosi in conformità
alle sue proprie leggi.
La Iglesia Católica conservará su
plena libertad e independencia de la
potestad civil y por consiguiente podrá
ejercer libremente toda su autoridad
espiritual y su jurisdicción eclesiástica, conformándose en su gobierno y
administración con sus propias leyes.
Articolo I I I
Artículo I I I
La legislazione canonica è indipendente da quella civile e non ne costituisce parte, però sarà rispettata dalle
Autorità della Repubblica.
La Legislación canònica es independiente de la civil y no forma parte de
ésta, pero será respetada por las autoridades de la República.
Acta Pauli Pp. VI
423
Articolo IV
Artículo IV
Alla Chiesa Cattolica, come anche
alle Diocesi, alle Comunità Religiose
e agli altri enti ecclesiastici ai quali
la legge canonica concede personalità giuridica, rappresentati dalle rispettive legittime autorità, lo Stato
riconosce vera e propria personalità
giuridica.
El Estado reconoce verdadera y propia personería jurídica a la Iglesia Católica. Igualmente a las Diócesis, Comunidades Religiosas y demás entidades eclesiásticas a las que la ley canónica otorga personería jurídica, representadas por su legítima autoridad.
Di uguale riconoscimento godranno
gli enti ecclesiastici che abbiano ricevuto personalità giuridica mediante
un atto della legittima autorità, in
conformità alle leggi canoniche. Affinché il riconoscimento civile di questi ultimi divenga effettivo è sufficiente
che essi comprovino con certificato la
propria esistenza canonica.
Gozarán de igual reconocimiento las
entidades eclesiásticas que hayan recibido personería jurídica por un acto de
la legítima autoridad, de conformidad
con las leyes canónicas. Para que sea
efectivo el reconocimiento civil de estas
últimas basta que acrediten con certificación su existencia canónica.
Articolo V
Artículo V
La Chiesa, cosciente della missione
che le spetta di servire alla persona
umana, continuerà a cooperare per
lo sviluppo della medesima e della
comunità per mezzo delle sue istituzioni e servizi pastorali, in particolare mediante la educazione, l'insegnamento, la promozione sociale ed
altre attività di pubblico beneficio.
La Iglesia, consciente de la misión
que le compete de servir a la persona
humana, continuará cooperando para
el desarrollo de ésta y de la comunidad
por medio de sus instituciones y servicios pastorales, en particular mediante la educación, la enseñanza, la
promoción social y otras actividades
de público beneficio.
Articolo V I
Artículo VI
Lo Stato e la Chiesa collaboreranno alla sollecita ed efficace promozione delle condizioni umane e sociali
degli indigeni e della popolazione residente in zone marginali suscettibili
di un regime canonico speciale. Una
Commissione Permanente composta di
funzionari designati dal Governo Nazionale e di prelati scelti dalla Conferenza Episcopale, regolata di co-
El Estado y la Iglesia colaborarán
en la pronta y eficaz promoción de las
condiciones humanas y sociales de los
indígenas y de la población residente
en zonas marginadas susceptibles de
un régimen canónico especial. Una
Comisión Permanente integrada por
funcionarios designados por el Gobierno Nacional y prelados elegidos por la
Conferencia Episcopal, reglamentada
424
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
mune accordo, progetterà piani di
sviluppo e vigilerà sulla graduale esecuzione di quelli adottati.
de común acuerdo, programará y vigilará el desarrollo progresivo de los
planes que se adopten.
Le funzioni della Commissione Permanente saranno esercitate senza pregiudizio dell'autorità che è propria
della pianificazione dello Stato e senza
che la Chiesa debba assumere attività aliene dalla sua natura e missione.
Las funciones de la Comisión Permanente serán ejercidas sin perjuicio
de la autoridad propia de planeación
del Estado y sin que la Iglesia tenga
a su cargo actividades ajenas a su
naturaleza y misión.
Articolo V I I
Artículo V I I
Lo Stato riconosce pieni effetti civili al matrimonio celebrato conformemente alle norme del diritto canonico. Per rendere effettivo tale riconoscimento, la competente autorità
ecclesiastica trasmetterà copia autentica dell'Atto al rispettivo funzionario
dello Stato il quale dovrà trascriverlo
nel registro civile.
El Estado reconoce plenos efectos
civiles al matrimonio celebrado de
conformidad con las normas del derecho canónico. Para la efectividad
de este reconocimiento la competente
autoridad eclesiástica transmitirá copia auténtica del Acta al correspondiente funcionario del Estado quien
deberá inscribirla en el registro civil.
Articolo V I I I
Artículo V I I I
Le cause relative alla nullità e allo
scioglimento del vincolo dei matrimoni canonici, comprese quelle che si
riferiscono alla dispensa del matrimonio rato e non consumato, sono di
competenza esclusiva dei Tribunali Ecclesiastici e delle Congregazioni della
Sede Apostolica.
Las causas relativas a la nulidad
o a la disolución del vínculo de los
matrimonios canónicos, incluidas las
que se refieren a la dispensa del matrimonio rato y no consumado, son de
competencia exclusiva de los Tribunales Eclesiásticos y Congregaciones
de la Sede Apostólica.
Le decisioni e le sentenze di queste
cause, quando siano divenute definitive
ed esecutive, secondo il diritto canonico, saranno trasmesse al Tribunale
Superiore del distretto giudiziario territorialmente competente, il quale emanerà i decreti per Ja loro esecuzione
quanto agli effetti civili e ordinerà
la loro iscrizione nel registro civile.
Las decisiones y sentencias de éstas,
cuando sean firmes y ejecutivas, conforme al derecho canónico, serán
transmitidas al Tribunal Superior del
distrito judicial territorialmente competente, el cual decretará su ejecución en cuanto a efectos civiles y
ordenará su inscripción en el registro
civil.
Acta Pauli Pp. VI
425
Articolo IX
Artículo IX
Le Alte Parti Contraenti convengono che le cause di separazione dei
coniugi legati da matrimoni canonici
siano trattate dai Giudici dello Stato,
in prima istanza presso il Tribunale
Superiore rispettivo ed in seconda
istanza presso la Corte Suprema di
Giustizia.
Las Altas Partes Contratantes convienen en que las causas de separación
de cuerpos de los matrimonios canónicos sean tramitadas por los Jueces
del Estado, en primera instancia ante el Tribunal Superior respectivo y
en segunda instancia ante la Corte
Suprema de Justicia.
A richiesta di uno dei coniugi la
causa relativa si sospenderà in prima
istanza e per una volta sola, durante
trenta giorni, per rendere possibile
l'azione conciliatrice e pastorale della Chiesa, salva la competenza del
Tribunale per adottare i provvedimenti cautelativi che stimi convenienti.
Trascorso tale termine il rispettivo
Tribunale riprenderà la relativa trattazione.
A solicitud de uno de los cónyuges
la causa respectiva se suspenderá en
primera instancia y por una sola vez,
durante treinta días, para dar lugar
a la acción conciliadora y pastoral
de la Iglesia, salvo la competencia del
Tribunal para adoptar las medidas
precautelativas que estime convenientes. Vencido el plazo el respectivo
Tribunal reanudará el trámite correspondiente.
Articolo X
Artículo X
1. Lo Stato garantisce alla Chiesa
Cattolica la libertà di fondare,
organizzare e dirigere sotto la dipendenza dell'autorità ecclesiastica
centri di educazione di qualsiasi
livello e di qualsiasi specialità e
ramo dell'insegnamento, senza pregiudizio del diritto d'ispezione e
vigilanza che spetta allo Stato.
1. El Estado garantiza a la Iglesia
Católica la libertad de fundar, organizar y dirigir bajo la dependencia de la autoridad eclesiástica
centros de educación en cualquier
nivel, especialidad y rama de la
enseñanza, sin menoscabo del derecho de inspección y vigilancia que
corresponde al Estado.
2. La Chiesa Cattolica conserverà la
sua autonomia per fondare, organizzare e dirigere facoltà, istituti
di scienze ecclesiastiche, seminari
e case di formazione di religiosi.
Il riconoscimento da parte dello
Stato degli studi e dei titoli concessi da questi centri sarà oggetto
di regolamentazione successiva.
2. La Iglesia Católica conservará su
autonomía para establecer, organizar y dirigir facultades, institutos de ciencias eclesiásticas, seminarios y casas de formación de religiosos. El reconocimiento por el
Estado de los estudios y de los títulos otorgados por dichos centros
será objeto de reglamentación posterior.
426
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Articolo XI
Artículo XI
Al fine di rendere effettivo il diritto
che hanno le famiglie di scegliere liberamente centri di educazione per i
propri figli, lo Stato contribuirà in
misura equa, con fondi del Bilancio
Nazionale, al sostentamento delle istituzioni cattoliche.
A fin de hacer más viable el derecho que tienen las familias de escoger
libremente centros de educación para
sus hijos, el Estado contribuirá equitativamente, con fondos del Presupuesto Nacional, al sostenimiento de
planteles católicos.
Articolo XII
Artículo XII
Per l'attuazione del diritto che hanno le famiglie cattoliche di dare ai
propri figli una educazione religiosa
corrispondente alla loro fede, i programmi educativi, a livello di grado
primario e secondario, comprenderanno
negli istituti scolastici ufficiali l'insegnamento della religione e la formazione religiosa secondo il Magistero
della Chiesa. Al fine di rendere effettivo tale diritto, spetta alla competente autorità ecclesiastica fornire
i programmi, approvare i testi dell'insegnamento religioso e verificare
come si imparte detto insegnamento.
L'autorità civile terrà conto dei certificati di idoneità per insegnare la
Teligione, rilasciati dalla competente
autorità ecclesiastica.
En desarrollo del derecho que tienen las familias católicas de que sus
hijos reciban educación religiosa acorde con su fe, los planes educativos,
en los niveles de primaria y secundaria, incluirán en los establecimientos
oficiales enseñanza y formación religiosas según el Magisterio de la Iglesia. Para la efectividad de este derecho, corresponde a la competente
autoridad eclesiástica suministrar los
programas, aprobar los textos de enseñanza religiosa y comprobar cómo
se imparte dicha enseñanza. La autoridad civil tendrá en cuenta los certificados de idoneidad para enseñar la
religión, expedidos por la competente
autoridad eclesiástica.
Lo Stato favorirà nei gradi superiori dell'insegnamento la creazione
di istituti o dipartimenti di scienze
superiori religiose, dove gli studenti
•cattolici abbiano la possibilità di perfezionare la loro cultura in armonia
<;on la propria fede
El Estado propiciará en los niveles
de educación superior la creación de
institutos o departamentos de ciencias
superiores religiosas, donde los estudiantes católicos tengan opción de
perfeccionar su cultura en armonía
con su fe.
Articolo X I I I
Come servizio alla comunità nelle
zone marginali, che hanno bisogno
temporaneamente di un regime canonico speciale, la Chiesa collaborerà
nel settore dell'educazione ufficiale me-
Artículo X I I I
Como servicio a la comunidad en
las zonas marginadas, necesitadas
temporalmente de un régimen canónico especial, la Iglesia colaborará
en el sector de la educación oficial
Acta Pauli Pp. VI
427
diante contratti che svolgano i relativi programmi ufficiali e contemplino
le circostanze e le esigenze specifiche
di ciascun luogo. Tali contratti stipulati col Governo Nazionale si adatteranno a criteri previamente concordati
fra questo e la Conferenza Episcopale,
conformemente alle disposizioni dell'Articolo V I .
mediante contratos que desarrollen
los programas oficiales respectivos y
contemplen las circunstancias y exigencias específicas de cada lugar. Tales contratos celebrados con el gobierno
nacional se ajustarán a criterios previamente acordados entre éste y la Conferencia Episcopal, de conformidad con
lo dispuesto en el Artículo V I .
Articolo XIV
Artículo XIV
Il diritto di nominare Arcivescovi e
Vescovi spetta esclusivamente al Romano Pontefice. Prima di procedere
alla nomina di un Arcivescovo o di un
Vescovo residenziali, e di un Coadiutore con diritto di successione, nomina
che dovrà ricadere su cittadini colombiani, la Santa Sede comunicherà al
Presidente della Repubblica il nome
della persona prescelta, al fine di sapere se ha obiezioni di carattere civile
o politico. Si intenderà che esse non
esistono se egli non le manifesta entro
trenta giorni. Queste pratiche si svolgeranno da entrambe le parti con la
maggiore sollecitudine e riserva.
El derecho de nombrar Arzobispos y
Obispos corresponde exclusivamente al
Romano Pontífice. La Santa Sede antes de proceder al nombramiento de un
Arzobispo u Obispo residencial, o de
un Coadjutor con derecho a sucesión,
que deberá recaer en ciudadano colombiano, comunicará al Presidente de
la República el nombre de la persona
escogida, a fin de saber si tiene objeciones de carácter civil o político. Se
entenderá que ellas no existen si no
las manifiesta dentro de treinta días.
Estas gestiones se adelantarán por
ambas partes con la mayor diligencia
y reserva.
Articolo XV
Artículo XV
La Santa Sede, potrà erigere nuove
circoscrizioni ecclesiastiche e modificare i confini di quelle esistenti, quando
lo stimi opportuno, per il miglior compimento della missione della Chiesa.
A tale scopo informerà previamente il
Governo, accogliendo le indicazioni
giuste e convenienti che da esso riceva.
La Santa Sede podrá erigir nuevas
circunscripciones eclesiásticas y modificar los límites de las existentes, cuando lo creyere oportuno para el mejor
desempeño de la misión de la Iglesia.
Con tal finalidad informará previamente al Gobierno, acogiendo las indicaciones justas y convenientes que de
él reciba.
Articolo XVI
Artículo XVI
La Santa Sede è d'accordo per elevare con la maggior sollecitudine possibile le giurisdizioni missionarie alla
La Santa Sede conviene en elevar
con la mayor celeridad posible las jurisdicciones misionales a la categoría
428
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
categoria di diocesi, nella misura in
cui lo sviluppo delle regioni sia in
armonia con le esigenze pastorali diocesane.
de diócesis, a medida que el desarrollo
de las regiones resulte armónico con
las exigencias pastorales diocesanas.
Articolo XVII
Artículo XVII
L'assistenza spirituale e pastorale
dei membri delle Forze Armate si effettuerà per mezzo del Vicariato Castrense, secondo le norme e i regolamenti emanati al riguardo dalla Santa
Sede, d'accordo col Governo.
La atención espiritual y pastoral de
los miembros de las Fuerzas Armadas
se ejercerá por medio de la Vicaría
Castrense, según normas y reglamentos
dictados al efecto por la Santa Sede,
de acuerdo con el Gobierno.
Articolo X V I I I
Artículo X V I I I
I chierici e religiosi non potranno
essere obbligati ad assumere pubblici
incarichi incompatibili col loro ministero e professione religiosa e saranno
inoltre esenti dal servizio militare.
Los clérigos y religiosos no podrán
ser obligados a desempeñar cargos públicos incompatibles con su ministerio
y profesión religiosa y estarán además
exentos del servicio militar.
Articolo XIX
Artículo XIX
Continueranno ad essere deferite ai
Tribunali dello Stato le cause civili dei
chierici e dei religiosi e quelle che si
riferiscono alla proprietà e ai diritti
temporali delle persone giuridiche
ecclesiastiche, come pure i processi penali contro le suddette persone per
contravvenzioni e delitti estranei al
ministero ecclesiastico, sanzionati dalle leggi della Repubblica. Si eccettuano, tuttavia, i processi penali contro i
Vescovi e quanti ad essi sono equiparati nel diritto ecclesiastico, i quali
sono di competenza esclusiva della Sede
Apostolica.
Continuarán deferidas a los Tribunales del Estado las causas civiles de
los clérigos y religiosos y las que se
refieren a la propiedad y derechos temporales de las personas jurídicas eclesiásticas, como también los procesos
penales contra aquellos por contravenciones y delitos ajenos al ministerio
eclesiástico, sancionados por las leyes
de la República. Se exceptúan, sin
embargo, los procesos penales contra
los Obispos y quienes están asimilados
a éstos en el derecho eclesiástico, que
son de competencia exclusiva de la Sede
Apostólica.
Articolo XX
Artículo XX
In caso di processi penali contro
chierici e religiosi, la competenza sarà
in prima istanza, senza intervento della giuria, dei Giudici Superiori o di
chi li sostituisca ed in seconda istanza
dei Tribunali Superiori. All^inizio del
En caso de procesos penales contra
clérigos y religiosos, conocerán en
primera instancia, sin intervención de
Jurado, los Jueces Superiores o quienes los reemplacen y en segunda, los
Tribunales Superiores. Al iniciarse el
Acta Pauli Pp. VI
429
processo, si comunicherà il fatto all'Ordinario proprio, il quale non porrà ostacolo alla procedura giudiziaria.
I giudizi non saranno pubblici. Nella
detenzione e nell'arresto, prima e durante il processo, essi non potranno
essere rinchiusi in carceri comuni;
ma se poi fossero condannati in ultima
istanza verrà loro applicato il regime
ordinario relativo alla esecuzione delle
pene.
proceso se comunicará el hecho al Ordinario propio, el cual no pondrá obstáculo al procedimiento judicial. Los
juicios no serán públicos. En la detención y arresto, antes y durante el proceso, no podrán aquellos ser recluidos
en cárceles comunes, pero si fueren
condenados en última instancia se les
aplicará el régimen ordinario sobre
ejecución de las penas.
Articolo XXI
Artículo XXI
I funzionari dei settori giurisdizionale ed esecutivo dello Stato presteranno, se necessario, la propria collaborazione nella esecuzione dei provvedimenti dei Tribunali Ecclesiastici,
al fine di proteggere i diritti delle
persone che potrebbero essere lesi dalla
esecuzione incompleta o mancata di
tali provvedimenti.
Los funcionarios de las ramas jurisdiccional y ejecutiva del Estado, si
fuere necesario, prestarán su colaboración en la ejecución de las providencias de los Tribunales Eclesiásticos,
con el fin de proteger los derechos de
las personas que podrían ser lesionados por ejecución incompleta o fallida
de tales providencias.
Articolo XXII
Artículo XXII
L'esercizio illegittimo di giurisdizione o di funzioni ecclesiastiche da parte
di chi è privo di missione canonica per
compierle, comunicato ufficialmente
dall'autorità ecclesiastica al competente funzionario dello Stato, sarà considerato da questo come usurpazione di
funzioni pubbliche.
El ejercicio ilegítimo de jurisdicción
o funciones eclesiásticas por quienes
carecen de misión canónica para desempeñarlas, oficialmente comunicado
por la autoridad eclesiástica al competente funcionario del Estado, será
considerado por éste como usurpación
de funciones públicas.
Articolo XXIII
Artículo XXIII
La Chiesa Cattolica e le altre persone giuridiche di cui all'articolo IV del
presente Concordato hanno facoltà di
acquistare, possedere, alienare e amministrare liberamente beni mobili e
immobili nella forma stabilita dalla legislazione colombiana per tutti i cittadini, e le loro proprietà, fondazioni e
diritti saranno non meno inviolabili
di quelli che appartengono alle altre
persone naturali e giuridiche.
La Iglesia Católica y las demás personas jurídicas de que trata el artículo IV del presente Concordato tienen
facultad de adquirir, poseer, enajenar
y administrar libremente bienes muebles e inmuebles en la forma establecida
por la legislación colombiana para todos los ciudadanos, y sus propiedades,
fundaciones y derechos serán no menos
inviolables que los pertenecientes a las
demás personas naturales y jurídicas.
x
430
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
Articolo XXIV
Officiale
Artículo XXIV
Le proprietà ecclesiastiche potranno
essere assoggettate a tributi nella stessa forma ed estensione di quelle dei
privati. Tuttavia, in considerazione
della loro peculiare finalità, si eccettuano gli edifìci destinati al culto, le
curie diocesane, le case vescovili e
parrocchiali ed i seminari.
Las propiedades eclesiásticas podrán
ser gravadas en la misma forma y
extensión que las de los particulares.
Sin embargo, en consideración a su
peculiar finalidad se exceptúan los edificios destinados al culto, las curias
diocesanas, las casas episcopales y curales y los seminarios.
Ai beni di utilità comune senza fine
di lucro, appartenenti alla Chiesa e
alle altre persone giuridiche di cui all'articolo IV del presente Concordato,
come quelli destinati a opere di culto,
di educazione o beneficenza, si applicheranno in materia tributaria le disposizioni di legge stabilite per le altre
istituzioni della stessa natura.
Los bienes de utilidad común sin
ánimo de lucro, pertenecientes a la
Iglesia y a las demás personas jurídicas
de que trata el artículo IV del presente Concordato, tales como los destinados a obras de culto, de educación o
beneficencia se regirán en materia tributaria por las disposiciones legales
establecidas para las demás instituciones de la misma naturaleza.
Articolo XXV
Artículo XXV
Lo Stato riconosce il diritto della
Chiesa di richiedere liberamente ai fefeli contributi ed offerte per il culto
divino, il sostentamento dei suoi ministri ed altri fini propri della sua
missione.
El Estado reconoce el derecho de la
Iglesia a recabar libremente de los
fieles contribuciones y ofrendas para
el culto divino, la sustentación de sus
ministros y otros fines propios de su
misión.
Articolo XXVI
Artículo XXVI
Le Alte Parti Contraenti unificano
le obbligazioni finanziarie assunte dallo Stato in virtù del Concordato del
1887 e della Convenzione sulle Missioni
del 1953. Di conseguenza regoleranno
il loro ammontare in forma che consenta di adempiere debitamente dette
obbligazioni. Sarà ugualmente regolato il contributo dello Stato per la
creazione di nuove diocesi e per il sostentamento di quelle che si trovano
nei territori anteriormente chiamati di
missione. Agli enti che ricevono la
Las Altas Partes Contratantes unifican las obligaciones financieras adquiridas por el Estado en virtud del
Concordato de 1887 y de la Convención
sobre Misiones de 1953. En consecuencia reglamentarán su cuantía en forma
que permita atender debidamente aquellas obligaciones. Será también reglamentada la contribución del Estado
para la creación de nuevas diócesis
y para el sostenimiento de las que
funcionen en los anteriormente llamados territorios de misiones. El
Acta Pauli Pp. VI
431
cosiddetta rendita nominale lo Stato
darà la possibilità di riscattarla.
Estado concederá a las entidades eclesiásticas que reciben la llamada renta
nominal la posibilidad de redimirla.
Articolo XXVII
Artículo XXVII
Lo Stato garantisce alla Chiesa il
diritto di possedere e amministrare
propri cimiteri, i quali saranno sottoposti alla vigilanza ufficiale per quanto
si riferisce all'igiene e all'ordine pubblico. Nei cimiteri dipendenti dall'autorità civile, la Chiesa potrà esercitare
il suo ministero nella inumazione dei
cattolici.
El Estado garantiza a la Iglesia el
derecho de poseer y administrar sus
propios cementerios, que estarán sometidos a la vigilancia oficial en lo
referente a higiene y orden público.
En los cementerios dependientes de
la autoridad civil, la Iglesia podrá
ejercer su ministerio en la inhumación de los católicos.
Articolo XXVIII
Artículo XXVIII
Per la difesa e la promozione del
patrimonio culturale colombiano la
Chiesa e lo Stato collaboreranno nell'inventario dell'arte religiosa nazionale, il quale comprenderà monumenti,
oggetti di culto, archivi, biblioteche
ed altri oggetti che per il loro valore
storico o estetico siano degni di una
attenzione congiunta affinché siano conservati, restaurati ed esposti, ai fini
della educazione sociale.
En defensa y promoción del patrimonio cultural colombiano la Iglesia
y el Estado colaborarán en el inventario del arte religioso nacional, que
incluirá monumentos, objetos de culto,
archivos, bibliotecas y otros que por
su valor histórico o estético sean dignos de conjunta atención para conservarse, restaurarse y exponerse con
fines de educación social.
Articolo XXIX
Artículo XXIX
Nella esecuzione delle disposizioni
contenute in questo Concordato, come
pure nelle sue regolamentazioni e per
risolvere amichevolmente eventuali difficoltà relative alla sua interpretazione
ed applicazione, le Alte Parti Contraenti procederanno di comune accordo.
En la ejecución de las disposiciones
contenidas en este Concordato, como
en sus reglamentaciones y para resolver amistosamente eventuales dificultades relativas a su interpretación
y aplicación, las Altas Partes Contratantes procederán de común acuerdo.
Articolo XXX
Artículo XXX
Il presente Concordato, salvo quanto è stabilito nell'Articolo XXVI,
lascia senza vigore ed effetto quello
El presente Concordato, salvo lo
acordado en el Artículo XXVI, deja
sin vigor y efecto el que las Altas
432
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
che le Alte Parti Contraenti firmarono
in Roma il 31 dicembre 1887, approvato con la Legge 35 del 1888, ed i
seguenti accordi: la Convenzione addizionale al Concordato, firmata a Roma il 20 luglio 1892, approvata con la
Legge 34 del 1892; gli accordi derivati
dallo scambio di note numero 27643
del 27 febbraio 1924 diretta dal Segretario di Stato di Sua Santità al Ministro Straordinario e Plenipotenziario
di Colombia presso la Santa Sede e la
risposta di questo del 10 giugno 1924,
le quali diedero origine alla Legge 54
del 1924; e la Convenzione sulle Missioni, firmata a Bogota il 29 gennaio
1953.
Partes Contratantes firmaron en Roma el 31 de Diciembre de 1887, aprobado por la Ley 35 de 1888, y los
siguientes acuerdos : La Convención
adicional al Concordato, firmada en
Roma el 20 de Julio de 1892, aprobada
por la Ley 34 de 1892; los acuerdos
derivados del canje de notas número
27643 del 27 de Febrero de 1924, dirigida por el Secretario de Estado de
Su Santidad al Ministro Extraordinario y Plenipotenciario de Colombia
ante la Santa Sede y la respuesta de
éste del 10 de Junio de 1924, que
dieron origen a la Ley 54 de 1924; y
la Convención sobre Misiones, firmada
en Bogotá el 29 de Enero de 1953.
Allo stesso tempo sono derogate tutte le disposizioni di leggi e di decreti
che in qualsiasi maniera siano incompatibili con questo Concordato.
Así mismo, quedan derogadas todas las disposiciones de las leyes y
decretos que en cualquier modo se
opusieran a este Concordato.
Articolo XXXI
Artículo
XXXI
Il presente Concordato viene firmato
in doppio esemplare e in lingua italiana e spagnuola, i cui testi sono
ugualmente autentici e fanno ugualmente fede.
El presente Concordato se firma en
doble ejemplar y en lenguas española
e italiana, cuyos textos serán igualmente auténticos y harán fe.
Articolo XXXII
Artículo XXXII
Questo Concordato entrerà in vigore
alla data dello scambio dei rispettivi
strumenti di ratifica delle Alte Parti
Contraenti.
Este Concordato entrará en vigor en
la fecha del canje de las respectivas
ratificaciones de las Altas Partes
Contratantes.
In fede di che i sottoscritti Plenipotenziari firmano questo Concordato,
nella città di Bogota, Repubblica di
Colombia, il dodici luglio millenovecentosettantatrè.
En fe de lo cual, los suscritos Plenipotenciarios firman este Concordato,
en la ciudad de Bogotá, República de
Colombia, a los doce días de Julio de
mil novecientos setenta y tres.;
SB ANGELO PALMAS
ALFREDO VÁZQUEZ CARRIZOSA
Nunzio Apostolico
Ministro de Relaciones Exteriores
433
Acta Pauli Pp. VI
PROTOCOLLO FINALE
PROTOCOLO FINAL
Al momento di procedere alia firma
del Concordato oggi sottoscritto fra la
Santa Sede e la Repubblica di Colombia, i Plenipotenziari delle Alte Parti
Contraenti fanno le seguenti dichiarazioni che formano parte integrante del
Concordato medesimo :
En el acto de la firma del Concordato suscrito en la fecha entre la
República de Colombia y la Santa Sede, los Plenipotenciarios de las Altas
Partes Contratantes hacen las siguientes declaraciones que forman parte
integrante del mismo Concordato :
Circa l'Articolo V I I
En relación con el Artículo V I I
1. D'accordo con la legislazione vigente nello Stato colombiano la iscrizione di un matrimonio canonico
che non sia stato annotato nel registro civile al tempo della sua celebrazione, potrà sempre farsi a richiesta di qualsiasi dei coniugi o di
chi abbia interesse legittimo a detto
matrimonio. A tale scopo, sarà sufficiente la presentazione di una copia
autentica del relativo atto ecclesiastico. La morte di uno o di entrambi i coniugi son sarà di ostacolo a detta iscrizione.
1. De acuerdo con la legislación vigente en el Estado colombiano la
inscripción de un matrimonio canónico que no haya sido anotado
en el registro civil al tiempo de su
celebración, podrá siempre efectuarse a requerimiento de cualquiera de los cónyuges o de quien
tenga un interés legítimo en dicho
matrimonio. Con tal fin será suficiente la presentación de una copia
auténtica de la respectiva partida
eclesiástica. La muerte de uno o de
ambos cónyuges no será obstáculo
para efectuar dicha inscripción.
2. Gli effetti civili del matrimonio
canonico, debitamente iscritto nel
registro civile, decorreranno dalla
data della celebrazione di detto
matrimonio.
2. Los efectos civiles del matrimonio
canónico debidamente inscrito en el
registro civil regirán a partir de la
fecha de la celebración canónica de
dicho matrimonio.
Circa l'Articolo V I I I
En relación con el Artículo V I I I
La Repubblica di Colombia riconosce la competenza esclusiva dell'autorità ecclesiastica per quanto si riferisce agli aspetti canonici del Privilegio della Fede.
Per quanto si riferisce ai relativi
effetti civili si terrà conto delle disposizioni della giurisprudenza e della
legislazione civile colombiane in mo-
La República de Colombia reconoce
la competencia exclusiva de la autoridad eclesiástica en cuanto se refiere a
los aspectos canónicos del Privilegio
de la Fe.
Por lo que se refiere a los efectos civiles correspondientes se tendrá en
cuenta lo dispuesto por la jurisprudencia y la legislación civil colom-
28 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
434
Officiale
do che siano rispettati tanto i diritti
acquisiti dai coniugi quanto i diritti
delle persone legalmente protette nella società coniugale.
biana de manera que sean respetados
tanto los derechos adquiridos por los
cónyuges como los derechos de las
personas legalmente amparadas en la
sociedad conyugal.
Circa l'Articolo IX
En relación con el Artículo IX
La disposizione di questo articolo
che le cause di separazione del matrimonio canonico saranno decise nel
Tribunale Superiore e nella Corte Suprema di Giustizia di Colombia, non
impedirà che, nel futuro, lo Stato
Colombiano possa stabilire una istanza speciale per esaminare e giudicare
le cause relative al diritto di famiglia
e che abbia un grado equivalente a
quello degli organi menzionati.
La determinación que hace este artículo de que las causas de separación
del matrimonio canónico serán dirimidas ante el Tribunal Superior y la
Corte Suprema de Justicia de Colombia, no impedirá que, en el futuro, el
Estado colombiano pueda establecer
una instancia especial para examinar
y juzgar las causas relativas al derecho de familia y que tenga un nivel
equivalente al de aquellas entidades.
Il presente Protocollo si firma nella città di Bogota, Eepubblica di
Colombia, il dodici luglio millenovecentosettantatré.
El presente Protocolo se firma en
la ciudad de Bogotá, República de
Colombia, a los doce días de Julio de
mil novecientos setenta y tres.
8Ü ANGELO PALMAS
ALFREDO VÁZQUEZ CARRIZOSA
Nunzio Apostolico
Ministro de Relaciones Exteriores
Sollemni
Conventione
inter
Apostolicam
Sedem
Columbianam rata habita, die 2 mensis Iulii anno
et
Rempublicam
MCMLXXV
in
Aedibus Vaticanis Ratihabitionis Instrumenta accepta et reddita mutuo fuerunt. Exinde, i.e. a die 2 mensis Iulii anno MCMLXXV, eadem
Conventio vigere coepit.
Acta Pauli Pp. VI
435
CONVENTIO
INTER SANCTAM SEDEM ET REMPUBLICAM LUSITANAM
ad immutandum articulum XXIV Concordati die VII Maii MCMXL initi
PROTOCOLLO
ADDIZIONALE
PROTOCOLO
ADICIONAL
AL CONCORDATO FRA LA SANTA SEDE
1 CONCORDATA ENTRE A SANTA SÉ
E LA REPUBBLICA PORTOGHESE DEL
E A REPÚBLICA PORTUGUESA DE
7 MAGGIO 1940
7 DE MAIO DE 1940
LA SANTA SEDE
A
E
IL
GOVERNO
SANTA
SÉ
E
PORTOGHESE,
o
GOVERNO PORTUGUÉS,
affermando la volontà di mantenere il
vigente regime concordatario per la
pace ed il maggior bene della Chiesa
e dello Stato,
afirmando a vontade de manter o regime concordatàrio vigente para a paz
e o maior bem da Igreja e do Estado,
prendendo in considerazione, d'altro
lato, la nuova situazione fatta presente da parte portoghese per quel che
riguarda la disposizione contenuta nell'articolo XXIV del Concordato del 7
maggio 1940,
tomando em consideracelo, por outro
lado, a nova situaçâo apresentada pela
parte portuguesa no que se refere
à disposiçâo confida no Artigo XXIV
da Concordata de 7 de maio de 1940,
hanno convenuto quanto segue :
acordaram no que segue :
I
I
L'articolo XXIV del Concordato del
7 maggio 1940 viene così modificato:
O Artigo XXIV da Concordata de 7
de maio de 1940 é modificado da seguinte forma:
« Celebrando il matrimonio cattolico,
i coniugi assumono per ciò stesso, di
fronte alla Chiesa, l'impegno di atte-
« Celebrando o casamento católico os
cônjuges assumem por esse mesmo
facto, perante a Igreja, a obrigaçâo
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
436
nersi alle norme canoniche che lo regolano e, in particolare, di rispettarne
le proprietà essenziali.
de se aterem às normas canónicas que
o regulam e, em particular, de respeitarem as suas propriedades essenciais.
La Santa Sede, mentre riafferma la
dottrina della Chiesa Cattolica circa
la indissolubilità del vincolo matrimoniale, ricorda ai coniugi, che hanno
contratto matrimonio canonico, il grave dovere, che ad essi incombe, di non
valersi della facoltà civile di chiedere
il divorzio ».
A Santa Sé, reafirmando a doutrina
da Igreja Católica sobre a indissolubilidade do vínculo matrimonial, recorda aos cónjuges que contraírem o
matrimònio canònico, o grave dever
que lhes incumbe de se nâo valerem da
faculdade civil de requerer o divorcio » .
II
II
Restano in vigore gli altri articoli del
Concordato del 7 maggio 1940.
Mantêm-se em vigor os outros Artigos
da Concordata de 7 de maio de 1940.
III
III
Il presente Protocollo, i cui testi in
lingua italiana ed in lingua portoghese faranno ugualmente fede, entrerà
in vigore al momento dello scambio
degli strumenti di ratifica.
O presente Protocolo, cujos textos em
lingua portuguesa e em lingua italiana
faräo igualmente fé, entrará em vigor
logo que sejam trocados os instrumentos de ratificaçâo.
Fatto in doppio esemplare.
Feito em duplo exemplar.
Città del Vaticano, 15 Febbraio 1975.
Cidade do Vaticano, 15 de Fevereiro
de 1975.
Œi GIOVANNI Card. VILLOT
FRANCISCO SALGADO ZBNHA
Conventione inter Apostolicam Sedem et Rempublicam Lusitanam
rata habita, die 23 mensis Aprilis anno MCMLXXV TJlysipponis Ratihabitionis Instrumenta accepta
et reddita mutuo
fuerunt.
Exinde,
i.e. a die 23 mensis Aprilis anno MCMLXXV, eadem Conventio i vigere coepit.
Acta Pauli Pp. VI
437
EPISTULA
Perillustri Dominae Helvi Sipilä, a Secretis Coetus ex omnibus nationibus habiti anno internationali « de muliere » celebrando.
Nos sentimos feliz de enviar un saludo a la Conferencia Mundial
del A ñ o Internacional de la Mujer, que va a inaugurarse próximamente
en México, a la vez que formulamos los mejores votos por el éxito de
sus trabajos,
que podrán ofrecer una positiva contribución para el
porvenir de la humanidad.
Nos hemos tenido ya la oportunidad de subrayar —en ocasión de
vuestra visita— la atención y simpatía con las que queríamos seguir
el A ñ o Internacional de la Mujer, proclamado por las Naciones Unidas.
Porque reconocíamos en el triple tema del A ñ o : igualdad, desarrollo,
paz, la síntesis de una vasta problemática que las Instituciones de la
comunidad mundial deben afrontar hoy y que es expresión de aspiraciones con las que la Iglesia se siente solidaria. La presente Conferencia
marca, sin embargo, una etapa verdaderamente nueva en ese caminar
de las naciones, siempre a la búsqueda de condiciones de vida más
justas y más humanas.
Se trata, por otra parte, de hacer justicia a la mujer, la cual en el
curso de la historia se ha encontrado —o se encuentra todavía— relegada a una situación de inferioridad con respecto al hombre y víctima, con mayor frecuencia que él, de las plagas del subdesarrollo y de
la guerra. Pero por otra parte, como Nos nos complacíamos en hacer
notar a propósito de los objetivos asignados al A ñ o Internacional, se
trata también de asegurar concretamente la plena integración de la
mujer al esfuerzo global de desarrollo y de reconocer y promover su
aportación para el reforzamiento de la paz. ¡ Qué esperanza para la
humanidad si, mediante el esfuerzo concertado de todas las buenas
voluntades, los centenares de millones de mujeres de todas las regiones
del mundo pudieran finalmente poner al servicio de esas grandes causas,
y a la de la « reconciliación en las familias y en la sociedad », no solamente su fuerza numérica sino la aportación irremplazable de sus dones
de inteligencia y corazón ! Esta es la esperanza que Nos evocábamos,
más recientemente, en ocasión de la Jornada Mundial de la Paz.
No es sólo ahora cuando la Iglesia Católica desea la realización de
estos objetivos propuestos por el A ñ o Internacional de la Mujer. H a c e
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
438
ya casi 20 años —por no remontarnos más allá— que nuestro Predecesor P í o X I I decía a las mujeres católicas del mundo entero : « Vosotras
podéis y debéis hacer vuestro, sin restricciones, el programa de la
promoción de la mujer, que suscita inmensas esperanzas en la muchedumbre innumerable de hermanas vuestras que se ven aún sometidas a
costumbres degradantes, o víctimas de la miseria, de la ignorancia de
1
su medio, de la falta total de medios de cultura y de formación » - Esta
« promoción » debía concebirse (( en términos cristianos, a la luz de la
fe )) ; no ciertamente para disminuir su alcance. Al contrario, ya que
es a esta luz c o m o mejor resalta la verdadera igualdad entre hombre y
mujer, dotados, cada uno según su manera de ser propia, de la dignidad de la persona humana y creados a imagen de D i o s .
En este mismo sentido el Papa Juan X X I I I , en su encíclica Pacem
in terris, saludaba c o m o un (( signo de los tiempos » el hecho de que
la mujer, « cada vez más consciente de su dignidad humana, no admite
ya ser considerada c o m o un instrumento ; ella exige que se le trate c o m o
persona, tanto dentro del hogar c o m o en la vida pública » .
2
Al mismo
tiempo el Concilio Vaticano I I , tomando conciencia de la solidaridad
de toda la Iglesia con las « alegrías y las esperanzas, las tristezas y
las angustias » del mundo contemporáneo, se aprestó a condenar las
injusticias de una discriminación basada en el sexo y a reivindicar para
la mujer, junto con el respeto de derechos y deberes correspondientes
a su propia naturaleza, una participación responsable y total en la vida
entera de la sociedad )).
3
No es necesario recordar aquí todos los esfuerzos, a través de los
cuales la Iglesia Católica trata de contribuir eficazmente a la integración de las mujeres en las obras de desarrollo y de la paz. Bástenos
mencionar simplemente un campo por el que sentimos particular interés : el de la lucha contra el analfabetismo, que juega un papel nefasto,
sobre todo entre las mujeres de las regiones rurales, poniendo obstáculos al desarrollo y lesionando los derechos esenciales, pues — c o m o
ya
lo
recordamos
en
nuestra
encíclica
Populorum
Progressio— « el
hambre de instrucción no es menos deprimente que el hambre de alimentos : un analfabeto es un espíritu subalimentado » .
1
4
A la Unión Mundial de las Organizaciones Femeninas Católicas, 29 de setiembre
de 1957; A.A.S. 49 (1957), p. 907.
2
A.A.S. 55 (1963), pp. 267-268.
3
Cfr. Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, nn., 29, 2;
60, 3.
« N. 35; A.A.S. 59 (1967), p. 274.
Acta Pauli Pp. VI
439
Subrayar la necesidad elemental de instrucción de las masas desheredadas no quiere decir olvidar la importancia, para los objetivos del
A ñ o Internacional de la Mujer, de la educación bajo todas sus formas
—educación tanto de los hombres c o m o de las mujeres— y de la acción
que hay que llevar a cabo en el c a m p o de la opinión pública. P o r otra
parte, un sano esfuerzo de educación hará posible la aplicación del
necesario discernimiento, para que la (( liberación » no desemboque en
nuevas y peores servidumbres, y que la lucha contra la discriminación
no pretenda recurrir a una « falsa igualdad que niegue las distinciones
5
establecidas por el mismo Creador » o que corra el riesgo de atenuar la
visión exacta de la misión privilegiada de la mujer.
A fin de promover y orientar esta acción hacia un cambio saludable
de mentalidad, Nos hemos querido crear un Comité de la Santa Sede
para el A ñ o Internacional de la Mujer. Hemos propuesto también a las
iglesias locales, extendidas p o r todo el mundo, que aprovechen esta
ocasión para preguntarse acerca de la participación efectiva de las
mujeres en la vida de la Iglesia, así c o m o acerca de la aportación de
los católicos a todo esfuerzo que tienda a la colaboración armónica
entre hombres y mujeres en las grandes tareas de la sociedad humana.
Nos deseamos contribuir de esta manera a que el A ñ o Internacional
de la Mujer sea realmente, de acuerdo con la feliz idea de sus promotores, el punto de arranque de una acción a largo plazo.
Dirigimos finalmente nuestra mirada hacia el Altísimo. El ha creado
a la mujer, lo mismo que al hombre, a su imagen ;
6
El ha querido
también llamar a una mujer, la Virgen María, para que diera « su
7
consentimiento activo y libre » al acontecimiento decisivo de la venida
de Cristo a la tierra, buena nueva de verdadera liberación para toda
la humanidad. Que El bendiga los trabajos de esta conferencia ; que El
de luz y fuerza a todos aquellos y aquellas que tienen la responsabilidad
de la misma, al servicio de la familia humana.
Vaticano, 16 de junio de 1975.
PAULUS PP. VI
5
Carta Apost. Octogésima adveniens, 13;
6
On.
7
Exhortación Apost. Marialis cultus, 37:
A.A.S. 63
(1971), p. 411.
A.A.S. 66
(1974), p.
1, 27.
148.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
440
ALLOCUTIONES
I
Collegio scriptorum e Societate Iesu Commentariis v. « La Civiltà Cattolica » exarandis. *
Ci fa molto piacere ricevere stamani i responsabili della Rivista
« La Civiltà Cattolica » : cioè la Comunità dei Padri Scrittori, e gli
Addetti all'Amministrazione e alla Casa, uniti nella gioia e nel vanto
di celebrare la prossima edizione del Numero 3.000 della Rivista stessa.
È un traguardo davvero importante : e tanto più perché si tratta di
un periodico che dal 1850 tiene alta la fiaccola della sua fede e delle sue
idee, senza compromessi alle mode culturali correnti — e quante sono
state in questi 125 anni di vita ! — fiduciosa unicamente nell'aiuto di
D i o e nella forza persuasiva della verità, servita con amore esemplare
alla Chiesa.
Con voi ringraziamo profondamente il Signore per il nuovo dono
che fa alla vostra R i v i s t a ; come vi siamo riconoscenti per aver voluto
sottolineare, con delicatezza di affetto, che questo tremillesimo fascicolo
esce in coincidenza col X I I anniversario della nostra elezione al Pontificato.
A questo punto il discorso tenderebbe istintivamente a rivolgersi
alle origini storiche e ideali della gloriosa e annosa Rivista, convinti
come siamo che l'inizio della sua pubblicazione rappresenti un fatto
tipico e importante nella sofferta e agitata vicenda temporale e spirituale non solo della Compagnia di Gesù nel periodo della sua rinascita, ma ancor più della Chiesa nel secolo scorso, e particolarmente
della Chiesa in Italia, aperta, potenzialmente almeno, a comprendere
le esigenze dei tempi nuovi e a misurarsi c o n esse. Ricordare è dovere.
Fortunatamente
questo
sguardo
retrospettivo,
che
ci
presenta
le
condizioni di scarsa vitalità, ma paradossali e drammatiche nei suoi
nodi operativi della società italiana, alla metà del secolo scorso, è già
stato offerto per quanto riguarda la Rivista in questione, da un recente
studio, originale e interessante del professor Gabriele De Rosa,, in
apertura del primo dei quattro volumi di antologia, desunta d a i ' p i ù
* Die 14 mensis iunii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
441
autorevoli scritti pubblicati dalla « Civiltà Cattolica » dal 1850 al 1945 ;
1
ripensiamo quindi riconoscenti a questo documento che ci consente
d'entrare nel vivo della vicenda spirituale e concreta, donde il periodico trasse l'inizio, e si attestò nel c a m p o della stampa c o n una sua
propria fisionomia, non del tutto scomparsa con l'andare degli anni.
Quale fisionomia? Giovanile e pugnace, un p o ' amareggiata, se volete,
dallo smarrimento diffuso delle i d e e ; e perciò caratterizzata da una
vigorosa affermazione di verità militante; affermazione che potremmo
dire qualificante l'atto di nascita della Rivista, quasi un gesto d'audacia, se considerato al confronto della scena storica, che ne circondò
la comparsa e se pensiamo alla anormalità della situazione storicopolitica (Pio IX era esule a Napoli, dove la Rivista dapprima venne
alla luce) e dall'atmosfera ideologica, che gratificava quel tempo, fremente per le inquietudini ereditate dalla rivoluzione francese e dall'illuminismo che la precedette, non che dall'epopea napoleonica, ma tuttora
languente di statiche consuetudini economo-sociali, e privo di cultura
proporzionata ai bisogni e alle aspirazioni delle nuove generazioni, c o l
titolo stimolante di risorgimento.
Per rifarci a quel momento di tensione e di confusione, donde, come
nuova scintilla d'una fiamma di
rinnovata
dottrina
e
di impellente
bisogno d'azione, scaturì la « Civiltà Cattolica », ci sia concesso riportare una citazione programmatica di uno dei più validi e rappresentativi
campioni di quella rischiosa e quasi temeraria impresa ; è parola del
Padre Carlo Curci, una grande mente, di cui conosciamo l'avventurosa
e non sempre felice vicenda, anche se terminata in virtuosa pace :
« Il particolar compito che noi ci abbiam prefisso non sembra ancor
abbracciato da veruno, almeno con quell'ampiezza di materie e di diffusione che noi divisiamo; talmenteché non possiamo essere accagionati
di tirar l'acqua al nostro mulino o di entrar colla falce nelle messi
altrui. Noi intendiamo ad una assidua, regolare e logicamente concatenata diffusione di dottrine sociali e cattoliche, e c i ò non per questa o
quella parte della Penisola, ma universalmente per tutte ; e veniamo in
isperanza che il nostro Periodico, benché pubblicato in una contrada
italiana, possa essere riguardato come indigeno e naturale in ciascuna.
Chi sa che la impresa non verrà riputata troppo ardua e d'impossibile
riuscimento ! ma ove mai il fatto ce ne mostrasse minori, come pur
troppo abbiam coscienza di essere, ci si usi la indulgenza di recare
1
Pp. 9-101.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
442
questo conato meno ad improvvido ardimento, che ad un sincero desid e r i o di rendere un grande, forse il più necessario servigio alla patria
•comune )).
2
Ma guardare indietro non basta.
L'attualità ci interessa,
e tanto
p i ù in quanto essa rispecchia, in sempre rinnovata espressione, il disegno
costituzionale della Rivista ; che potremmo così delineare V osservazione
informativa, ampia, eclettica, obbiettiva e tempestiva sempre, così che
il lettore sia spettatore aggiornato della sempre più larga e più mutev o l e vicenda dei tempi ; poi il giudizio sereno, sincero e forte, circa gli
•avvenimenti alla luce dei principii del pensiero cattolico, anzi della sua
sapienza e della sua capacità di valutare i fatti in funzione di quella verità razionale e religiosa, che costituisce, in Cristo luce del mondo, la
nostra fortuna e la nostra responsabilità, la vera lampada della civiltà ;
«e, terzo, lo sguardo profetico e dinamico verso l'avvenire, interpretato
nel quadro vivente così osservato e illuminato, per scoprire, indovinare se occorre, i segni dei tempi, cioè i doveri, i bisogni, le vie aperte
all'avvenire della
società e specialmente
della
Chiesa
pellegrinante
verso il domani, un domani che si prolunga in estensione escatologica.
Indipendenza, onestà, carità di giudizio, lavoro attento e indefesso,
saranno le virtù di tale palestra di studio e di ricerca, di discussione e
di polemica, di pedagogia a commisurare il pensiero alle proporzioni
d'una civiltà, che cattolica vogliamo chiamare e formare.
V o r r e m m o perciò lasciarvi, brevemente, qualche pensiero che ricordi
incisivamente co testa data e vi esprima i sentimenti con cui oggi seg u i a m o la vostra opera intelligente e fattiva.
1) E anzitutto sembra a noi che la fisionomia, il ruolo, il merito
di « La Civiltà Cattolica » sia stato e continui ad essere quello di
segnare un solco sicuro, di dare un chiaro orientamento, di esprimere
un giudizio meditato e illuminante sugli avvenimenti che caratterizzano
la vita della società e della Chiesa. Nella estrema mobilità delle condizioni storiche, dottrinali, teologiche, filosofiche, di costume, e c c . , proprie dell'esaltante e pur spesso inquieto cammino della società moderna,
<( La Civiltà Cattolica » è stata un punto di riferimento, col quale è
stato sempre vantaggioso porre il confronto : e lo è stata, non certo
dettando
norme astratte
dall'alto
di
un'impassibile
lontananza,
ma
prendendo viva parte al travaglio del secolo, interpretandone le correnti,
indicandone i traviamenti, sceverandone gli elementi positivi, costi-
z
Dal I voi. dell'antologia citata, p. 107.
Acta Pauli Pp. VI
443
tuendo una sicura pietra di paragone, un reagente che permettesse il
confronto delle idee, nel rispetto degli uomini, sì, ma nel più grande
e necessario rispetto della verità. E anche oggi, alla soglia di un nuovo
traguardo,
la vostra vocazione rimane
questa :
quella di dare una
chiarezza dottrinale sui punti della vita odierna della società e della
Chiesa, di proporre la ricchezza della verità posseduta, di indicare le
vie pericolose del pensiero umano, quando una gnosi autosufficiente e
razionalistica, sia pure smagliante di seducenti sofismi, tenta perennemente di svuotare del suo contenuto i dommi rivelati, di porre l'uomo
al posto di D i o , di celebrare i suoi riti profani spesso pervasi di crudeltà e di sensualità e di noia, abbandonando la via maestra della
Parola di D i o , che è luce al nostro cammino, lampada per i nostri passi.
3
Il vostro impegno continuo è di indicare sempre di nuovo ai contemporanei la direzione giusta.
2)
E questo voi lo fate nella piena, generosa, adulta fedeltà al
Magistero della Chiesa. È il vostro titolo d'onore, ma anche la ragione
ultima della vitalità della Rivista. Ed è altresì il vostro quotidiano
impegno. Perché la fedeltà alla Chiesa non esime certo l'intelligenza
e la volontà dalla ricerca, dallo sforzo di indagare, di accostare il pensiero degli altri ; non dispensa dalla fatica della conquista personale
della verità e della sua presentazione agli u o m i n i ; non libera dall'impegno della verifica costante della sincerità dei nostri intenti.
È un
travaglio che cresce al vedere come oggi troppo facilmente si sacrifichi
alla dirittura delle convinzioni per cedere all'aura spesso molto profìcua
degli appoggi umani, delle consorterie potenti, degli andazzi effimeri,
del favore cercato ad ogni costo, del successo a buon mercato.
L'adesione sincera al Magistero ecclesiastico, che per divina disposizione è depositario autentico della verità che fa liberi,
4
assicura a
cotesto sforzo la sua fecondità spirituale, lo mantiene nel giusto solco,
lo arricchisce di tutto il calore della tradizione ; e gli conferisce una
vitalità straordinaria.
Ma la vostra fedeltà, oltre che in questo orientamento di fondo, si
manifesta altresì nel vivere in sintonia con gli eventi della Chiesa, nel
presentarli nella loro giusta luce quando altri organi di stampa li ignorano o travisano, nel trasmetterne il palpito luminoso ai lettori : e ci
sia consentito citare almeno quanto ha fatto « La Civiltà Cattolica »
3
Cfr. Ps. 118, 205.
4
Cfr. Gv. 8, 32.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
444
in occasione dei Concilio Vaticano I I , e delle celebrazioni del Sinodo
dei Vescovi, dando un'informazione completa e appassionante che è un
merito indiscutibile, tra tanti altri, di questi anni recenti.
Perciò, in Nome di Colui che umilmente rappresentiamo, noi non
abbiamo che da lodare questo vostro impegno di fedeltà, che corrisponde tanto profondamente ai desideri del Cuore di Cristo — ut unum
5
sint — come alle consegne del post-Concilio, e alle esigenze di intesa
e di collaborazione, che debbono essere propri di questo A n n o Santo,
secondo la nostra Esortazione sulla riconciliazione all'interno della
Chiesa.
6
3) E ora guardiamo al domani : il cammino che vi attende, d o p o
questa, diciamo pure, pietra miliare, non sarà più facile, o più c o m o d o .
7
Si tratta di combattere sempre la bella battaglia : bella perché è svolta
per la verità e per la giustizia ; ma sempre battaglia, cioè dura, cioè
difficile, cioè logorante. Affilate con sapienza le armi : non certo quelle
della polemica acrimoniosa e sterile, ma quelle che han fatto il vanto
della Rivista : intelligenza, cultura, comprensione del momento storico
e culturale, rispetto e amore dell'uomo anche quando non se ne condividono le i d e e ; e agilità mentale, e forza di argomentazioni e serenità
di impostazione e di trattazione.
Noi vi assicuriamo che non vi mancherà l'appoggio della Santa Sede,
in quella stima e collaborazione su cui sempre potrete contare. I documenti con c u i i nostri Predecessori, da Pio IX a Pio X I I e a Giovanni X X I I I , hanno seguito il cammino più che centenario del vostro
periodico, sono là a dimostrare anche solennemente e pubblicamente
quell'affetto che i Papi hanno finora avuto per « La Civiltà Cattolica »
in una fitta trama di gesti concreti e amabili.
Vi riconfermiamo di tutto cuore questo affetto e questo appoggio,
ringraziandovi per la testimonianza che d a t e ; e affidiamo voi, i vostri
studi, le vostre fatiche, i vostri problemi all'intercessione materna della
Madonna, dei vostri Santi Protettori, invocando su di voi, perenne, la
protezione divina. Ne sia pegno l'Apostolica Benedizione.
5
Gv. 17, 21.
6
Patema cum
7
Cfr.
2
benevolentia,
Tim. 4, 7.
8 Die.
1974:
A.A.S.
67
(1975),
pp.
5 ss.
Acta Pauli Pp. VI
445
II
Ad Excellentissimum Virum Dugaldum Malcolm,
Beatissimo Patri Lit-
teras crediti muneris testes tradentem, quibus ab Elisabetha II Regina
apud Sanctam Sedem Magnae Britanniae Legatus constituitur. *
Mr Minister,
We have much pleasure in receiving from you the Letters whereby
Her
Britannia
Majesty
accredits y o u as Envoy
Minister Plenipotentiary to the H o l y See.
Extraordinary
and
We extend to you a warm
and sincere welcome. The kind expression of the Queen's friendship and
goodwill finds a ready echo in our own heart, and we would ask y o u to
assure Her Majesty of our prayerful good wishes for herself and for all
the members of the R o y a l Family.
Y o u r generous appréciation of the Church's contribution to harmony
and justice throughout the world is greatly appreciated, and we are
particularly happy that the development of ecumenical relations between Churches, in a climate of friendliness, respect and prayer, is
setting a worthy example for men in other fields to follow.
Y o u have alluded to the recent confirmation of the British people's
décision to continue close links with other European countries. We
pray that the wider scope thus ofïered for mutual friendship and shared
concern for the needs of the less fortunate, may prove to be a valuable
spur to the strengthening of brotherhood among men and stability and
peace among nations.
The diffìculties you have mentioned which impede full understanding
and coopération in Northern Ireland are an anxious bürden for us too.
We recali to everyone that violence and hatred are heinous offences in
the eyes of G o d , and that mutuai love and respect are the best and
the most effective contributions to a just peace.
We bless the efforts
of ali those who are truly seeking a solution by means which are within
the framework of G o d ' s L a w and for the benefit of all Citizens without
distinction.
* Die 19 mensis iunii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
446
Y o u r Excellency, as we assure y o u that in the accomplishment of
y o u r mission y o u can be confident of the H o l y See's coopération, we
gladly commend to Almighty God yourself and your family and the
authorities and people of your belo ved country.
III
Ad Excellentissimum Virum Iosephum Sansón Teran, Nicaraquanae Reipublicae liberis cum mandatis Legatum, qui Summo Pontifici Litteras
concrediti muneris fidem facientes tradidit. *
Señor Embajador :
En este acto solemne, en que Vuestra Excelencia nos presenta las
Cartas que lo acreditan c o m o Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Nicaragua ante la Santa Sede, queremos ante todo agradecerle sus deferentes expresiones y darle nuestra cordial bienvenida,
que, a través de su Persona, se alarga en una manifestación de paterno
afecto para con todos los hijos de su noble País.
Desde el momento de este primer encuentro con Vuestra Excelencia,
deseamos asegurarle que,
por encima de las distancias
geográficas,
seguimos con interés y con esperanza las legítimas aspiraciones y las
realizaciones del pueblo nicaragüense, justamente orgulloso de sus ricas
tradiciones cívico-religiosas, que quiere mantener y desarrollar,
con
miras a un futuro mejor.
Vuestra Excelencia ha hecho alusión en su discurso a nuestros desvelos en favor de la paz y de la solidaridad para logar el bien común
de la humanidad. Ciertamente Nos hemos querido reservar a esta tarea
un puesto importante en nuestras solicitudes y trabajos, a fin de favorecer ese « espíritu nuevo », que ha de animar la convivencia de los
pueblos y que se funda en una nueva mentalidad acerca del hombre, de
sus deberes y destinos.
1
Y esta es la línea seguida por la Iglesia. P o r eso ella, en el respeto
profundo de las competencias proprias del Estado y en fidelidad a su
propia misión, recibida de Cristo, no dejará de poner todas sus energías
* Die 20 mensis iunii a. 1975.
1
Cfr. nuestro Mensaje para la celebración de una «Jornada internacional de la
Paz», 8 de Diciembre 1967.
Acta Pauli Pp. VI
447
al servicio de la constante promoción espiritual y h u m a n a ,
2
a la que-
también el pueblo de Nicaragua aspira con razón. Porque esa promoción:
integral en la justicia, y el disfrute tranquilo de los derechos inalienables*
que competen a la persona humana, son la base del orden estable, de
la serena convivencia, de la creciente dignificación del hombre, sujeto dedeseos superadores en lo humano y candidato a metas sublimes en lo
divino.
3
Señor Embajador :
Al iniciar su alta misión ante la Santa Sede, deseamos asegurarle
nuestra benevolencia para el feliz y fecundo desempeño de la misma.
Le rogamos transmita al Señor Presidente de su País nuestro agradecimiento sincero por el saludo que ha tenido a bien enviarnos, y le
pedimos, al mismo tiempo, que se haga intérprete de nuestro particular
recuerdo hacia los amadísimos hijos de Nicaragua, sobre quienes invocamos del Altísimo la abundancia de sus dones.
IV
E.mo P. D. Antonio
S.R.E.
Cardinali Samoré, Vaticanae
Bibliothecae
Praeposito, officialibusque omnibus, quinto pleno abeunte saeculo ab>
eadem Bibliotheca constituta. *
Signor Cardinale Bibliotecario,
Signor
Prefetto,
cari Officiali tutti della Biblioteca Apostolica Vaticana!
A b b i a m o motivo di definir doverosa, più che opportuna, l'odierna
nostra visita in questa sede accogliente della Biblioteca Apostolica
Vaticana, mentre si compiono con esatto ricorso cronologico ben cinque
secoli dalla sua fondazione. Il giugno del 1475 segnò, in effetti, il periodo
risolutivo in cui fu dato concreto avvio, grazie ad una coraggiosa e
lungimirante decisione del Pontefice Sisto I V , all'idea che già era stata
vagheggiata da un suo non lontano Predecessore : il Papa umanista
Niccolò V. A leggere cronache e documenti, è proprio in quel mese c h e
2
Litt. Encycl. Populorum progressio, 13.
3
Cfr. Const. past. de Ecc. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 12; Carta.
Apost. Octogésima adveniens, n. 40.
* Die 20 mensis iunii a. 1975.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
448
troviamo una serie di date che costituiscono le tappe fondamentali del
progetto ormai divenuto realtà. E c c o la famosa Bolla Ad decorem militantis Ecclesiae, del 15 giugno ;
1
e subito dopo, il 18 giugno, l'inizio
dell'attività del primo suo gubernator et custos, che fu — altro nome
illustre — il mantovano Bartolomeo P l à t i n a ; ed ancora, il 30 giugno,
il registro delle entrate e delle spese della nuova Biblioteca.
2
Ma, oltre ai momenti che abbiamo elencato, sono da sottolineare il
carattere ed il fine della nascente istituzione. Non era certo sorta dal
nulla la Palatina (questo il suo nome corrente) : essa accoglieva in artistici ambienti i manoscritti, i codici, i fondi, le raccolte di Sisto IV e
dei suoi Predecessori; veniva dotata, cioè, di un abbondante e prezioso,
anzi inestimabile patrimonio librario, per metterlo a disposizione degli
studiosi, nelle diverse fasi della consultazione, della lettura, del riscontro
e della sintesi conclusiva. Chiarissima appare, al riguardo, la Bolla
predetta:
dice,
sì,
ad decorem...
Ecclesiae,
ad fidei
augmentum,
ma
soggiunge anche : ad eruditorum quoque ac litterarum studiis insisten3
tium virorum commodum et honorem.
Questa peculiare destinazione « ad uso pubblico » definisce da presso
e qualifica nettamente nella storia della cultura, come a dire nell'iter
della ricerca ad alto livello scientifico, la ragion d'essere della Biblioteca. N o n , dunque, apertura solo materiale di locali o di testi, ma
soprattutto apertura culturale secondo l'accezione moderna e pregnante
di siffatta espressione.
Noi, tuttavia, non siamo venuti per fare una rievocazione storica,
oltretutto rapida, in termini trionfalistici, e neppure a tenere una commemorazione accademica a titolo apologetico. Fu una luce assai vivida
che s'accese, or sono cinque secoli, in questo luogo da D i o benedetto !
Una luce che s'aggiungeva, evidentemente, ai lampi e ai bagliori, già
allora splendidi, dell'Umanesimo europeo e del gran moto rinascimentale ; ma era una luce provvista di una sua tonalità ed intensità inconfondibile : luce di scienza e di fede, luce innalzata quale vessillo emblematico della civiltà cristiana per una più ampia sua irradiazione, per una
proiezione speculare verso il futuro, come poi puntualmente si sono
1
Cfr. testo e modifiche della Bolla di fondazione: J. Ruysschaert, Sixte IV, Fon-
dateur de la Bibliothèque Vaticane, in:
Archivum Historiae Pontificiae, 7; Roma, 1969,
pp. 523-524.
2
J. Ruysschaert, La fondation de la Bibliothèque Vaticane en lJf¡5 et les témoi-
gnages contemporains, in:
3
Ibidem, pp. 414-415.
Studi offerti a Roberto Ridolfi,
Firenze, 1973.
Acta Pauli Pp. VI
449
verificate. Se oggi, dunque, siamo qui, non stiamo noi a ricordare un
un evento esaurito e, magari, a fare l'elogio di una vicenda conclusa.
Vive ancora la nostra Biblioteca, a riprova dell'intuizione originaria
ed anche a lode sia dei munifici Pontefici, che, dopo averla istituita, la
seguirono con costante premura e con particolare interesse, sia di c o loro che, lungo i secoli, la diressero con sapienza e la fecero crescere. E
a questa istituzione vitale nella Chiesa, a questo centro culturale meritatamente onorato nel mondo, noi tuttora guardiamo con grande sollecitudine, riaffermando la permanente sua validità, incoraggiando gli sforzi
che qui si c o m p i o n o per adeguarla alle severe ed amplificate esigenze
della scienza bibliografica, offrendola ai ricercatori della verità come
strumento che consente la proficuità e, non di rado, la possibilità stessa
delle loro dotte fatiche. E ci piace ancora rilevare — a conferma di tale
attualità di funzione — il dinamismo che caratterizza oggi l'impresa :
la Biblioteca Vaticana rimane aperta agli studiosi d'ogni provenienza,
superando gli stessi confini della professione cattolica ed ammettendo
uomini di diverso orientamento religioso ; ma soprattutto essa tende
tanto a valorizzare il suo specifico e spesso unico, e inedito, patrimonio,
quanto a mantenersi aggiornata nell'ormai sconfinata mole delle pubblicazioni e dei libri.
E come potremmo, infine, dimenticare quel che si esprime in ogni
Biblioteca e, a fortiori, in questa Biblioteca che è denominata Apostolica? Dicevamo la cultura : ma che c o s ' è la cultura? E se sappiamo
c o s ' è , quale tipo di cultura? D o v r e m m o , a questo punto, aprire un altro
e forse interminato discorso. N o i , però, vogliamo restringerlo ad un solo
pensiero : cultura è maturazione umana, è crescita dall'interno, è acquisizione squisitamente spirituale; cultura è elevazione delle facoltà
più nobili che D i o Creatore ha dato a l l ' u o m o , per farlo uomo, per farlo
più uomo, per farlo simile a sé ! Cultura e mente, dunque ; cultura e
anima ; cultura e D i o . Anche con codesta « sua » istituzione, la Chiesa
ci ripropone questi essenziali e vitali binomi, che toccano l ' u o m o nella
sua dimensione più vera, e lo inclinano, quasi per un'inversione della
legge di gravità, verso l'alto, e lo sollecitano decisamente, incessantemente — ali'autosuperamento secondo la mirabile traiettoria agosti4
niana del quaerere super se. A n c h e c o l funzionamento di codesta (( sua »
istituzione, la Chiesa si ripromette oggi — come cinque secoli fa — di
servire tutti gli uomini, inscrivendo un tale suo ministero nel quadro
4
Cfr. S. Augustinus, Confesa. X, 6, 9; PL 32, 783.
29 - A. A. 8.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
450
più vasto di quél ministero che a lei è tanto essenziale da farla essere
Chiesa : Chiesa come comunità che evangelizza e che salva. Indicheremo allora, con accento più vibrato, un altro nesso o binomio ; cultura
e Vangelo.
Nel presentarvi, cari Dirigenti e Scrittori della Biblioteca Vaticana,
queste fugaci considerazioni, N o i nutriamo fiducia che le mète or ora
indicate arridano costantemente anche a v o i , pur nell'umiltà nascosta e
nell'umbratile applicazione del vostro quotidiano lavoro. Mentre agli
altri offrite i vostri apprezzati servizi, N o i vi esortiamo a servire la
Chiesa di Cristo Signore, nel cui N o m e paternamente tutti vi benediciamo.
V
Eminentissimis Sacri Collegii Cardinalium Patribus, Summo Pontifici die
Eius nominali felicia ac fausta ominantibus. *
Rispondiamo con tutto il nostro affetto agli auguri, che il Cardinale
Decano ha testé espresso, interpretando con tanta delicatezza i vostri
sentimenti, nostri Venerabili Fratelli del Sacro Collegio. È una circostanza per noi molto
gradita,
questa :
non
tanto
per l'attenzione
rivolta alla nostra persona, che vorrebbe costantemente eclissarsi davanti alla luce di Cristo Signore, seguendo l'esempio del Precursore
di cui portiamo il nome del nostro Battesimo : « Illum oportet crescere,
me autem minui )).* Ma soprattutto gradita, questa circostanza, perché
è un fatto di comunione, di hoinonia, un segno di quella carità che
vive nella Chiesa e unisce tutti i suoi membri, in un unico vincolo di
amore, che lo Spirito Santo sostiene, in un solidale impegno di servizio, in un'armonia profonda di voleri e di esempi.
Grazie, dunque, venerati Fratelli. L ' i n c o n t r o odierno
avviene nel
momento centrale d e l l ' A n n o Santo. Precisamente domani si compiranno
sei mesi dalla Notte di Natale, quando, trepidando di santa emozione,
e immersi nella preghiera, abbiamo aperto la P o r t a Santa, attraverso
la quale sono passati, a tutt'oggi, milioni di fedeli, incamminati per
questo simbolico passaggio sulle vie della conversione, dell'incontro
con D i o e dell'amore per i fratelli.
* Die 23 mensis iunii a. 1975.
1
Gv. 3, 30.
Acta Pauli Pp. VI
451
Una corrente di intensa spiritualità pervade il mondo, e bisognerebbe esser ciechi per non riconoscerlo. L'itinerario di R o m a non è che
il punto finale di una traiettoria che ha preso l'avvio dalle singole
Chiese locali : è la degna e logica conclusione delle celebrazioni su piano
parrocchiale, diocesano, nazionale e comunitario in tutti i Paesi dell'ecumene cattolica, che qui hanno portato e stanno portando non
masse amorfe, turisti svagati, ma persone che pregano, che affrontano
sacrifìci anche penosi — finanziari, di tempo, di adattamento, di fatica,
ecc. — attratti non da esteriorità, ma dal richiamo solenne e austero
di questi luoghi e dei grandi temi dell'Anno Santo. E ciò che più colpisce è il fatto che si tratta in massima parte di gente semplice, tanto
da imprimere a questo A n n o Santo, più che non agli altri passati,
proprio questa caratteristica : si tratta del p o p o l o che lavora, che dispone di mezzi limitati, che ha l'unica sua ricchezza nella famiglia e nella
custodia dei valori più santi ; e la relativa facilità di mezzi di trasporto
ne favorisce il pellegrinaggio, a cui bastano le ore o i giorni strettamente indispensabili, mentre il suo numero esatto nessuna rilevazione
statistica potrà mai conoscere adeguatamente, mentre il suo fervore è
noto soltanto a Colui che tutto vede.
Non possiamo che ringraziare D i o dal profondo del cuore per avere
anche visibilmente accompagnato con la sua grazia un così vasto movimento di pietà, di preghiera, di penitenza. E ci commuove questa vasta
rispondenza a quanto abbiamo chiesto al P o p o l o di D i o , fin dal primo
2
annuncio d e l l ' A n n o Santo, il 9 maggio 1973, e abbiamo ribadito nella
B o l l a di Indizione Apostolorum limina del 23 maggio dello scorso
anno, indicando il fulcro delle celebrazioni giubilari nel rinnovamento
e nella riconciliazione : « Le aspirazioni — scrivevamo — che i due temi
interpretano ...
troveranno
una
più
completa
attuazione
in
Roma,
dove i pellegrini alle tombe degli Apostoli Pietro e Paolo e alle memorie
degli altri Martiri, entreranno più facilmente in contatto con le antiche
fonti della fede e della vita della Chiesa, per essere convertiti nella
penitenza, ritemprati nella carità e uniti maggiormente con i fratelli
dalla grazia di D i o . Saranno un rinnovamento e una riconciliazione
1 documenti pubblicati
1
Cfr. A.A.8. 65 (1973), pp. 322-325.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
452
interiori,
anzitutto, perchè è nel profondo del cuore la radice di ogni
bene e, purtroppo, di ogni m a l e ; è là, dunque, che deve avvenire la
conversione » .
3
N o i vediamo ora ogni giorno, noi sentiamo dalla nostra finestra
aperta sul m o n d o , come i nostri figli di tutti i p o p o l i , di tutte le lingue,
di tutte le civiltà abbiano inteso e messo in pratica questo invito. È lo
Spirito Santo che fa sentire forte, oggi come sempre, la sua voce che
chiama all'interiorità, alla pace, alla vita nuova. E « gemiti inespri4
mibili ) ) salgono ogni giorno, da lui suscitati, dal cuore delle migliaia
e migliaia dei fedeli che qui vengono a sostare in preghiera e in meditazione.
Questa rispondenza così vasta e consolatrice ci permette di dedurre,
con profonda convinzione, che con la stessa attenzione generosa e sincera sia stato accolto anche il nostro (( caldo invito alla carità, alla
5
unione reciproca ... nel vincolo dell'unica carità di Cristo » , contenuto
nella
nostra
Esortazione
Apostolica
sulla
riconciliazione all'interno
della Chiesa, promulgata l'8 dicembre 1974, nell'ormai imminente apertura d e l l ' A n n o Santo. Molte voci ce lo confermano, anche se non vogliamo ignorare — e lo diciamo c o n profondissima pena — che nostri
figli, perché tali sempre li consideriamo, permangono in posizioni di
incertezza dottrinale, quando non siano di critica distruttrice, di diffidenza ostile, di connivenza con ideologie antitetiche al Vangelo
e alla
Chiesa. Ad essi ancora e sempre il nostro invito : c o m e abbiamo detto
di recente, nell'Udienza Generale d e l l ' l l giugno, che essi « non vogliano
6
privare noi e se stessi della gioia della nuova pace fraterna » . Le braccia sono aperte, il cuore ancora di più : dalla mutua carità e cooperazione deve risultare sempre più che la Chiesa è « nel mondo segno efficace di unione con D i o e di unità tra tutte le sue creature » .
7
Questa fusione dei cuori, nella carità e nella fedeltà assoluta alla
norma apostolica della dottrina, produce inoltre la fioritura suprema
della gioia : l'abbiamo voluto espressamente rilevare nella nostra recente
Esortazione Apostolica sulla gioia cristiana, sulla quale ci soffermeremo oltre. Ci basta qui aver colto i motivi di ottimismo, che vengono
dalla grandissima consonanza di
3
tutta
I ; A.A.S. 66 (1974), p. 292.
4
Rom. 8, 26.
5
A.A.S. 67 (1975), p. 6.
6
L'Osservatore
7
A.A.S. 67 (1975), p. 21.
Romano,
13
giugno
1975.
la
Chiesa col
suo
Supremo
Acta Pauli Pp. VI
453
Pastore e con i propri Vescovi, e da questa preminenza di interiorità e
di preghiera, che finora ha caratterizzato in un modo davvero inaspettato, e forse in una misura che non si era ancora mai manifestata in
eguale proporzione in altri Giubilei, la celebrazione dell'Anno Santo.
Il richiamo da noi lanciato al rinnovamento e alla riconciliazione è
stato accolto dalle varie Chiese locali con una intensa partecipazione
di riflessione e di corresponsabilità di cui ora si raccolgono i frutti
nella fase conclusiva del pellegrinaggio, apice e coronamento di tutte le
iniziative prese a larghissimo raggio nella intera comunità ecclesiale.
Se si stanno raccogliendo frutti tanto consolanti, di cui l'esperienza ci
dà ogni giorno conferma qui a R o m a — anche se nessuna pagina di
cronaca potrà mai registrare fatti essenzialmente soprannaturali c o m ' è
quello che stiamo vivendo — è proprio perché, grazie a D i o , le Chiese
locali, con uno slancio magnifico e silenzioso, hanno potuto prepararsi
per oltre un anno alla grazia del Giubileo con le loro celebrazioni particolari. I Pastori, il Clero, i Religiosi e i fedeli hanno compreso subito
che la venuta a R o m a non doveva costituire un fatto sporadico, un diversivo più o meno pio, o tanto meno un atto « magico », posto il quale
sarebbe scattato, lasciateci dire, con allusione ad una ben nota reminiscenza storica, il meccanismo misterioso dell'Indulgenza : ma il pellegrinaggio alle tombe degli Apostoli è stato preparato da una vasta corrente di interiorità e di preghiera e dall'invito alla conversione nei rapporti con D i o e con i fratelli, che ha fatto comprendere a fondo quella
(( dimensione verticale della vita » che nella Bolla Apostolorum limina
noi abbiamo auspicato come intimamente connessa c o l messaggio dell ' A n n o Santo per « assicurare il riferimento di tutte le aspirazioni ed
esperienze ad un valore assoluto e veramente universale.
8
Diamo atto ai Nostri Fratelli nell'Episcopato di tutto il mondo
per aver favorito con la loro pastorale collaborazione questo svolgimento d e l l ' A n n o Santo, che oggi, a R o m a , si realizza in forme tanto
nobili e alte, ridondando certamente a maggior frutto delle stesse diocesi che vi stanno prendendo parte con tanto fervore di iniziative.
Anche qui si manifesta, sul piano più alto, cioè teologico e spirituale,
la grande parola di Ignazio di Antiochia che, scrivendo ai Romani,
guarda alla Chiesa di R o m a come a quella che è « universo coetui ca-
8
A.A.S. 66 (1974), p. 293.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
454
ritatis praesidens » .
9
È un grande riflusso di carità, che dalle spiagge
di tutto il mondo confluisce qui a R o m a , la quale, mentre lo ha suggerito,
è la prima a godere della sua esperienza e dei
suoi frutti
spirituali.
Di fatto, quale carattere hanno i vari pellegrinaggi a cui abbiamo
assistito, se non quello di riprodurre in sé, in certo m o d o , le « note »
della Chiesa? Non vediamo noi in atto, ogni giorno, la realtà stupenda della Chiesa una, santa, cattolica e apostolica? Essa è Una : e, infatti,
quotidianamente ci è offerto il quadro della molteplicità fusa
nella preghiera di moltitudini, rese « un c u o r solo e un'anima sola »
dalle celebrazioni penitenziali,
1
0
e soprattutto dalla partecipazione al-
l'unica fede e all'unica Eucaristia : « Poiché c ' è un solo pane, noi,
pur essendo molti,
dell'unico pane » .
u
siamo un c o r p o solo :
tutti infatti partecipiamo
Santa, perché l o Spirito Santo l a anima, l a spinge
all'imitazione di Cristo umile, povero, crocifisso; suscita in lei il dono
del pentimento ; e egli — come abbiamo scritto nell'Esortazione A p o stolica sulla riconciliazione — ( ( è già presente e operante nel segreto
del cuore di ciascun fedele, e tutti condurrà, nell'umiltà e nella pace,
sulle vie della verità e dell'amore » .
1 2
Cattolica perché — basta guar-
darci attorno in una delle solenni cerimonie nella Basilica Vaticana,
come nelle Udienze Generali o nel festoso incontro dell'Angelus di ogni
domenica in piazza San Pietro — non esistono nella Chiesa differenze
di popoli e di c u l t u r e ; l ' A n n o Santo rinnova in certo m o d o il d o n o
del mattino di Pentecoste; esso è la cattolicità in atto. La collaborazione internazionale, che si sta faticosamente cercando sul piano della
vita sociale, politica, culturale, economica, è una realtà già operante
nella Chiesa : e il Giubileo ne è lo stimolo acuto e il rivelatore infallibile. A p o s t o l i c a , infine, è la Chiesa : e lo sottolinea il significato stesso dell'Indulgenza, collegata col pellegrinaggio alle memorie sacre al
martirio
degli
Apostoli,
nelle l o r o
splendenti
Basiliche che prima
di essere insigni monumenti d'arte sono sublimi atti di fede : è l'economia, vigente nella Chiesa per divina disposizione, per cui il dono
spirituale è collegato con un segno sensibile : in questo caso, con i
luoghi santificati dalla suprema testimonianza d'amore, data a Cristo
dai suoi martiri e A p o s t o l i , ove i fedeli si raccolgono in preghiera e
9
10
Ad Rom.; Prol. Funk, 1, 213.
At. 4, 32.
Cor. 10, 17.
11
1
12
A.A.S. 67 (1975), p. 22.
Acta Pauli Pp. VI
455
per la celebrazione dell'Eucaristia, oggi c o m e nei primi tempi della
Chiesa. Sì, abbiamo qui la conferma di quella realtà per cui non siamo
« più stranieri né ospiti, ma concittadini dei santi e familiari di D i o ,
edificati sopra il fondamento degli Apostoli e dei profeti, e avendo
come pietra angolare lo stesso Cristo Gesù » .
1 3
Questa realtà interiore della Chiesa, qual è posta in rilievo dal Giubileo, che stiamo celebrando, rifulge in modo speciale, con uno splendore esemplare, perché vi è contenuta tutta la ricchezza della Sposa
di Cristo « senza macchia né ruga ... ma santa e immacolata » ,
1 4
nei
modelli che abbiamo proposto, e che proporremo durante quest'anno
all'imitazione e alla venerazione di tutti i nostri figli. V o g l i a m o dire
i Beati e i Santi, che abbiamo avuto la grazia di dichiarar tali, in una
cornice eccezionale di popolo orante ed esultante.
Ricordiamo con animo ancora commosso le Beatificazioni di Maria
Eugenia di Gesù Milleret de B r o u , Fondatrice delle Suore dell'Assunzione, e quella di Cesare de Bus, Fondatore dei Dottrinari, avvenute
rispettivamente il 9 febbraio e il 27 aprile scorsi; così pure la Canonizzazione simultanea, il 25 maggio, di San Giovanni Battista della
Concezione, Riformatore dell'Ordine della SS.ma Trinità, e di Santa
Vincenza Maria López V i c u ñ a , Fondatrice delle Religiose di Maria
Immacolata. Altre ne seguiranno nei mesi prossimi, tra cui ci piace
citare la Beatificazione di D o n Steeb, in luglio, e quelle di Mons. De
Mazenod, di Madre Ledóchowska, di P. Janssen, di P. Freinademetz,
previste per la Giornata Missionaria Mondiale, in o t t o b r e ; e le Canonizzazioni di Elisabetta Anna Seton, di Giovanni Macias, in settembre, del martire Oliviero Plunkett e Giustino De Jacobis, in ottobre.
Sono nuovi astri,
della
Chiesa,
per
umili e luminosi,
indicare agli
sguardi
che
brillano
dell'uomo
nel firmamento
moderno,
spesso
abbaccinati da fonti di luce artificiale, o perduti nel vuoto siderale
del dubbio o della disperazione, che la vita vale la pena di esser vissuta per D i o e per i fratelli, e che, al di là del suo effìmero traguardo,
vi è il giudizio di D i o , e il premio senza fine riservato ai servi buoni
e fedeli.
13
15
Cfr. Ef. 2, 19-20.
14
Ef. 5, 27.
15
Cfr. Mt. 25, 21, 23; Lc. 19, 17.
Acta Apostolicae Sedig - Commentarium Officiale
456
Venerabili Fratelli ! La buona Provvidenza — per usare una frase
cara al nostro Predecessore Giovanni X X I I I , iniziatore del Concilio
V a t i c a n o II — ci fa celebrare questo A n n o Santo nel p r i m o decennio
dalla conclusione di quel grande avvenimento, che ha segnato un solco
indelebile nella vita della Chiesa di o g g i e di domani. Non ci sembra
certo di esagerare se vediamo il Giubileo 1975 come la grande dimostrazione della vitalità del Concilio e della sua applicazione a livello
di Chiesa universale ; abbiamo qui l'indicazione che i suoi insegnamenti
non sono caduti nel vuoto, oppure — c o m e qualcuno ha detto — nell'abuso di semplici citazioni, ma sono entrati nella vita quotidiana,
sono divenuti sostanza corroborante del pensiero e della vita pratica
cristiana,
nella ricerca appassionata e sincera della conformità con
Cristo V i a , Verità e V i t a , nel confronto quotidiano e stimolante del
suo Evangelo.
Non vediamo noi realizzarsi ogni giorno quanto ha detto il Concilio in uno dei suoi documenti? E c c o : « Mediante la carità, la preghiera, l'esempio e le opere di penitenza, la comunità ecclesiale esercita una vera azione materna nei confronti delle anime da avvicinare
a Cristo. Essa infatti viene ad essere, per chi ancora non crede, uno
strumento efficace per indicare o per agevolare il cammino che porta
a Cristo e alla sua Chiesa; e per chi già crede è stimolo, alimento e
sostegno per la lotta spirituale » .
dell'Anno
1 6
Vi è qui come il programma stesso
S a n t o ; e noi vediamo davvero
in
atto
questa
maternità
della Chiesa, che si manifesta soprattutto nella carità, nella preghiera,
nella coscienza ecclesiale, nei contatti ecumenici, e con le religioni non
cristiane. Effettivamente,
anzitutto, l ' A n n o Santo ci fa toccare c o n
mano l'amore c o n cui Cristo ci ha amati e il « nuovo precetto » del
P o p o l o messianico della Chiesa, che, « costituito da Cristo per una
comunione di vita, di carità e di verità, è pure da Lui assunto ad essere strumento della redenzione di tutti », e <( costituisce per tutta
l'umanità un germe validissimo di unità, di speranza e di salvezza » .
Questa
carità
1 7
brilla anche nell'aiuto che le comunità più dotate di
mezzi forniscono incessantemente, allo scopo di favorire quelle più povere per la l o r o venuta a R o m a , in semplicità e sobrietà. È questa carità che fonde continuamente i cuori nell'esempio e nell'aiuto reci-
16
17
Decr. de Presbyt. ministerio et vita Presbyterorum ordinis, n. 6.
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 9.
Acta Pauli Pp. VI
457
p r o c o , spirituale e materiale, e si manifesta come in luogo privilegiato
attorno
all'altare.
La preghiera sì, è anch'essa il segno di questa continuità tra il
Concilio e l ' A n n o Santo : si direbbe che i frutti della riforma liturgica
appaiono ora nel loro splendore, e che l'accento posto dai documenti
conciliari sulla realtà misteriosa e magnifica dello Spirito Santo, che
prega nella Chiesa e con la Chiesa ;
1 8
sulla presenza di Cristo nella
Chiesa orante, specie nelle sue azioni liturgiche ;
sui pregi della preghiera sia personale
20
1 9
sulla necessità e
sia comunitaria,
21
ha trovato
nella celebrazione dell'Anno Santo una sua verifica puntuale, una sua
conferma luminosa : abbiamo notizie consolantissime sulle varie funzioni
sacre nelle quattro Basiliche, specie in quella Vaticana, come nelle
Catacombe e negli altri luoghi di preghiera, frequentati da moltissimi
giovani. I pellegrinaggi grandiosi come gli umili gruppi o i semplici fedeli si notano soprattutto per questo bisogno, per questa fame e sete
di preghiera e di grazia. Non altro è loro promesso dal loro itinerario
romano ; né i fedeli si accontentano di qualche gesto esteriore che assicuri l'acquisto della Indulgenza ; ma sappiamo che vanno alle fonti della pietà cristiana, attingendo da esse, soprattutto dal Sacrificio eucaristico, la pienezza della vita. Pensiamo che questo ricuperato senso del
pregare sia una ricchezza grande e valida del Giubileo : e godiamo nel
vedere che così giungono a compimento le premesse, che il Sacro
Concilio aveva poste con tanta speranza, iniziando davvero una nuova
era nella vita della Chiesa del nostro tempo.
L'Anno
Santo denota altresì un
nuovo impegno
nella coscienza
ecclesiale, qual era stata auspicata da noi e dai Padri Conciliari, e che
veramente è uno dei più notevoli segni dei tempi, che il Signore ci
concede : essa si manifesta in quel carattere comunitario, in quella
solidarietà umana, in quella comunione fraterna che Cristo stesso ha
realizzato con la sua Incarnazione, ha dimostrato nella sua vita terrena, e ha affidato al suo Corpo che è la Chiesa, c o n l'impegno di accrescerla fino al giorno in cui sarà consumata.
18
22
Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 4; 84; Const. de S. Liturgia Sacro-
sanctum Concilium, n. 6.
19
Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 7.
20
Ibid., 12, 90.
21
Ibid., 7; 12.
22
Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes, n. 32; cfr. Decr.
de activ. mission. Ecclesiae Ad gentes divinitus, n. 15.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
458
Questa solidarietà si è parimente dimostrata nel corso di quest'anno nei rapporti che si hanno in forma discreta ma continua con i
Fratelli che con noi portano il N o m e di Cristo, anche se non ancora
con noi uniti nel vincolo della perfetta unione ; è veramente consolante
che l ' A n n o Santo abbia esercitato su di essi, e specialmente sui giovani, un'attrattiva potente nella quale non si può non ravvisare una
mozione dello Spirito Santo. Così siamo informati dell'interesse arcano che le cerimonie del Giubileo hanno prodotto nello spirito profondamente religioso di appartenenti a Religioni non Cristiane. I germi deposti dal Concilio Vaticano I I , e il lavorìo continuo che si sta
svolgendo sulla sua scìa, portano p o c o per volta a realtà meravigliose,
che in tempi, sia pure recenti, erano ancora insospettate. Ne lodiamo
insieme il Signore, perché « ogni buon regalo e ogni dono perfetto
viene dall'alto e discende » da Lui, « dal Padre della luce ) ) .
23
Ma il Giubileo vuol favorire anche la prosecuzione di quel dialogo
c o l mondo contemporaneo e con la storia presente, che il Concilio V a ticano II ha lasciato alla Chiesa come suo irrinunciabile c o m p i t o .
24
Da parte Nostra la volontà è ferma e cordiale : e crediamo di averne
date le prove concrete in questi dodici anni di Pontificato. Oh, non
ci facciamo illusioni sugli ostacoli, sulle difficoltà, sulle remore, come
sulle forze cieche, che spesso sembrano voler asservire questo mondo,
che pur è « cosa molto buona »
2
5
perché creato da D i o , ed è stato
tanto amato dal Padre e redento dal suo Unigenito, da lui mandato.
26
N o n ci attardiamo a menzionare esplicitamente gli orrori della guerra,
che insanguinano tuttora tanta parte del mondo, tanto sono vivi alla
coscienza di tutti ; ma non vorremmo nemmeno dimenticare gli assalti
che o g g i , in nome di una malintesa libertà che offende D i o e avvilisce
l ' u o m o , si vorrebbero perpetrare da una società che non vuole riconoscere più altra legge morale che la propria sufficienza e le proprie
affermazioni : ci riferiamo alla limitazione artificiale delle nascite, all'aborto, all'eutanasia, come a tutte quelle forme, aperte o larvate,
di manipolazione dell'uomo, che segnano e segneranno un grave conto
passivo nei confronti del mondo contemporaneo sul quadrante della
* Cc. 1, 17.
24
Const. past. de Eccl. in mundo huius temporis Gaudium et spes.
25
Gn. l , 31.
2 6
Cfr. Gv. 3, 16.
Acta Pauli Pp. VI
459
storia, la quale, a suo m o d o , è testimone e giudice severo delle azioni
e degli errori degli uomini.
Se ricordiamo queste cose, è per dire che, nonostante tutto, noi
seminiamo la Parola di D i o a difesa dell'uomo, specie del povero, dell'innocente, di chi non ha capacità, né forza di difendersi; noi diffondiamo il nostro messaggio di Verità, che è anche di dignità umana e
di liberazione da ogni forma di schiavitù. Non sappiamo se avrà effetto,
né pretendiamo di saperlo : ma continuiamo lo stesso, anche in spem
contra spem
27
come A b r a m o , come i Padri in cammino verso la Terra
promessa. Soltanto D i o lo sa, e in Lui riponiamo la nostra speranza.
Così per l'opera di pace, che ci sforziamo di continuare, con tutte
le iniziative, pubbliche e private, note e sconosciute, che sono a nostra
disposizione. A b b i a m o la volontà ferma di stimolarla, perché la pace
è bene troppo prezioso per l'umanità, e ce ne rivendichiamo l'onere
di promuoverla, che è pur tanto g r a v e ; non facciamo certamente conto del merito, anche se grandi organizzazioni internazionali ce lo riconoscono ; e noi siamo loro grati di ciò e di tutto cuore. Il nostro impegno è quello di proseguire in quest'opera, anche se i risultati non
corrispondono talora allo sforzo, anche se eventi continui sembrano
smentire questo anelito di pace. Che esso sia tale nell'umanità, ce lo
dicono le folle di ogni provenienza, che, qui a R o m a , fuse in un solo
palpito di preghiera, celebrano i riti della Chiesa, attorno all'Eucaristia, affratellate, anche senza conoscersi, dal vincolo della carità di
Cristo, dall'unica linfa vitale che alimenta la Chiesa. È anche da esse
che sale un appello al mondo perché voglia veramente amare e difendere la pace,
promuovere il progresso umano e sociale, rispettare
l ' u o m o che è fratello e amico, perché figlio di D i o .
« Euntes ibant et fiebant, mittentes semina sua; venientes autem
venient cum exsultatione, portantes manipulos suos » .
2 8
Con questa
speranza noi procediamo, paghi di rispondere alla volontà di D i o , che
ci ha scelti per annunciare e diffondere il suo Regno tra gli uomini.
A n d i a m o avanti, col cuore pieno di attese, sapendo che D i o seconderà
l'opera nostra, anche se non ne misuriamo l'effetto immediato, memori
di una splendida pagina di S. Agostino :
27
Rm. 4, 18.
28
Ps. 125, 6.
« In lacrimis seminatis, in
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
460
gaudio metetis. Quid enim, fratres mei? Ipse agricola, quando procedit cum aratro, et portat semen, nonne aliquando frigidus est ventus,
et imber deterrete Attendit caelum, videt triste, tremit frigore, et tamen procedit et seminat » .
2 9
A n c h e noi, guardando il cielo spesso offu-
scato di nubi, andiamo avanti e seminiamo. Per questo abbiamo rivolto alla Chiesa, anzi a tutti gli uomini la nostra recente Esortazione
sulla gioia cristiana, come un invito a superare i gravi e reali motivi
di scoramento, di angoscia, di tristezza che opprimono tanta parte
dell'umanità per attingere a una visione superiore quelli della gioia.
Non ignoriamo certo, come là dicemmo, che oggi l ' u o m o soffre per le
tensioni a cui è sottoposto dalla contraddittoria civiltà in cui vive : ma
abbiam rilevato il bisogno di gioia, che zampilla nel cuore di tutti gli
uomini, e che è eco della gioia stessa di D i o , e abbiamo cantato l'inno
a questa gioia cristiana. L ' A n n o Santo dev'essere — e, a quanto è
dato vedere, lo è certamente — un contributo fortissimo a soddisfare
questo bisogno di gioia, che è di indole essenzialmente spirituale. La
promessa del perdono di D i o , il rinnovamento delle coscienze, la riconciliazione con i fratelli a tutti i livelli della vita comunitaria, sociale,
internazionale — cardini del Giubileo — sono le condizioni insopprimibili della pace dell'anima da cui fiorisce la gioia : e perciò, ripetendo
le parole della Esortazione, « noi auguriamo in ogni tempo, ma soprattutto in
questa celebrazione cattolica d e l l ' A n n o
Santo, che,
sia a
R o m a , sia in tutta la Chiesa, consapevole di doversi accordare con
l'autentica tradizione conservata a R o m a , voi possiate provare con
noi " quanto è buono e quanto è soave che i fratelli vivano insieme " » .
3 0
Nostri Venerati e cari Fratelli ! Ormai al termine di questo colloquio, che ha voluto essere come un primo bilancio spirituale e pastorale d e l l ' A n n o Santo e della sua irradiazione nelle anime, nella
Chiesa e nel mondo, non possiamo non rivolgere il pensiero a quanto
ancora ci aspetta nei mesi venturi, che saranno sempre più e più densi
di profondi arricchimenti e incontri spirituali.
Ma pensiamo anche
a quanto verrà d o p o l ' A n n o Santo. Effettivamente, questa corrente di
rinnovamento e di riconciliazione non può certo chiudersi con i battenti della Porta Santa, nel prossimo Natale, quando si concluderà
29
Enarr. in Ps. C X X V , 13 ; PL 37, 1666.
30
A.A.S. 67 (1975), p. 319.
Acta Pauli Pp. VI
461
il Giubileo 1975; né il vasto movimento di anime da esso suscitato
potrà sopirsi in attesa del prossimo Giubileo. D a l 1950 ad oggi la
mano di D i o ha condotto la
Chiesa attraverso eventi memorabili,
straordinarie esperienze, gioie luminose e prove ardue e purificatrici.
E oggi la Chiesa è viva, la Chiesa — nonostante ogni contraria appar e n z a — è unita, la Chiesa è e rimane il lievito nella pasta,
sillo levato tra le Nazioni.
31
il Ves-
32
L'orizzonte che ora si apre per questi altri venticinque anni prepara
alla Chiesa nuovi campi di apostolato, nuovi confronti c o l m o n d o
ch'essa è chiamata a salvare, nuove purificazioni, nella partecipazione
al mistero sempre operante della Croce. Non ci fermiamo qui, certamente. Siamo aperti, siamo disponibili, pur nella consapevolezza dei
nostri limiti umani, all'opera che la Trinità Santissima vuol proseguire, servendosi dei nostri umili mezzi : senza tentennamenti, senza
pigrizie, senza timori. Una nuova èra si apre, di fedeltà allo Spirito
Santo, di amore a Cristo Crocefisso, di dedizione ai fratelli, di edificazione di una società più umana e più giusta. N o n vogliamo trarci
indietro. Avanti, in Nomine Domini.
San Giovanni Battista ci aiuti
a preparare le vie del Signore, come ha fatto lui, con la parola e con
l'esempio, fino al martirio; i Santi Pietro e Paolo ci siano di stimolo
e di modello per la generosità nella nostra missione e per l'evangelizzazione a raggio universale ; la Vergine Santissima, Madre della Chiesa,
sia ancora e sempre in mezzo a noi, come nel Cenacolo in attesa della
Pentecoste,
33
per infonderci luce e speranza.
È la nostra preghiera e il nostro augurio, che confortiamo con
l'Apostolica Benedizione.
31
Cfr. Mt. IS, 33.
32
Cfr. Is. 5, 26.
33
Cfr. At. 1, 14.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
462
ACTA SS. C O N G R E G A T I O N U M
SACRA
CONGREGATIO
PRO
EPISCOPIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia P p . V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 17 Maii 1975. — Titulari episcopali Ecclesiae Pertusensi praefecit R. D. Georgium K. Fitzsimons, Vicarium Generalem dioecesis
Kansanopolitanae-Sancti
Iosephi,
quem
deputavit
Auxiliarem
Exc.mi
P. D. Caroli H. Helmsing, Episcopi Kansanopolitani-Sancti Iosephi.
die 21 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Paulopolitanae et Minneapolitanae E x c . P. D. Ioannem R. R o a c h , hactenus Episcopum titularem Cenensem.
die 28 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Mentesanae R. D. Marium Iosephum Serra, Vicarium Episcopalem in archidioecesi Bonaerensi, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Ioannis Caroli Aramburu, Archiepiscopi Bonaërensis.
—
Titulari
episcopali
Leaden, e Societate
S.
Ecclesiae
Francisci
Theudalensi
Salesii,
R.
D.
Villelmum
Vicarium Episcopalem in
archidioecesi Bonaerensi quem deputavit Auxiliarem E x c . m i P. D. Ioannis Caroli Aramburu, Archiepiscopi Bonaërensis.
die
Exc.
k Iunii.
P.
D.
— Cathedrali
Celsum
Ecclesiae
Guevarra,
Balangensi,
hactenus
Episcopum
noviter
erectae,
titularem
Van-
nidensem.
die 5 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Norvicensi Rev.mum D. Danielem P. Reilly, Vicarium Generalem dioecesis Providentiensis.
die 10 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Claudii E x c . P. D. Gilbertum
Duchêne,
hactenus
Episcopum
titularem
Telensem.
Diarium Romanae Curiae
463
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Giovedì, 19 Giugno 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor DUGALD MALCOLM, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario di Gran Bretagna.
Venerdì, 20 Giugno 1 9 7 5 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor JOSÉ SANSÓN TERAN, A m basciatore Straordinario e Plenipotenziario di Nicaragua.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI ha nominato :
23
giugno
26
»
17
luglio
»
»
21
»
1975. Il Rev.do Mons. Kada Lajos, Nunzio Apostolico in Costarica.
»
S. E. Mons. Tagliaferri Mario, Arcivescovo tit. di Formia, Pro-Nunzio Apostolico in Cuba.
» S. E. il Sig. Cardinale Knox James Robert, Prefetto
della Sacra Congregazione per i Sacramenti
ed il Culto Divino.
»
S. E. Mons. Innocenti Antonio, Arcivescovo tit. di Eclano, Segretario della Sacra Congregazione per
i Sacramenti ed il Culto Divino.
»
S. E. Mons. Bafìle Corrado, Arcivescovo tit. di Antiochia di Pisidia, Pro-Prefetto della Sacra Congregazione per le Cause dei Santi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
464
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI ha
nominato :
20
giugno
2
luglio
14
»
17
»
1975. Gli E.mi Signori Cardinali : Colombo Giovanni, Arcivescovo di Milano; Vagnozzi Egidio; Hòffner
Joseph, Arcivescovo di Köln; Cooke Terence
James, Arcivescovo di New York.
Gli Ecc.mi Monsignori: Lumanauw Theodor,
Arcivescovo di Ujung Pandang; Laszlo Stefan, Vescovo di Einsenstadt, Membri della
Sacra Congregazione per V Evangelizzazione dei
Popoli.
» Il Rev.do P. Tessarolo Giulivo, O.S., Segretario della
Pontificia Commissione per la Pastorale delle
Migrazioni e del Turismo.
»
S. E. il Sig. Cardinale Staffa Dino, Membro della Saera Congregazione per l'Evangelizzazione dei
Popoli.
»
Il Rev.mo Mons. Magnoni Antonio, Sottosegretario della
Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il
Culto Divino, per la sezione dei Sacramenti.
Il Rev.mo Mons. Noè Virgilio, Sottosegretario della Sacra Congregazione per i Sacramenti
ed il Culto Divino, per la sezione del Culto
Divino.
NECROLOGIO
19
26
giugno
»
o
luglio
»
4
»
7
»
»
18
21
22
25
26
Mons. Hong Francis, Vescovo di Pyeong Yang,
1975. Mons. Guilhem Jacques, già Vescovo di Lavai.
»
Mons. Jedwabski Franciszek, Vescovo tit. di Massula,
Ausiliare dell'Arcivescovo di Poznan,
»
Mons. Cazaux Antoine Marie, già Vescovo di Luçon.
»
Mons. Baccino Luis, Vescovo di San José de Mayo.
Mons. Peters Carl Edward, Vescovo di Jérémie.
»
Mons. Borromeo Luigi Carlo, Vescovo di Pesaro.
»
Mons. da Piedade Rebello Francisco Xavier, Vescovo tit.
di Tipasa di Mauritania.
Mons. Marrocco Francis Anthony, Vescovo di Peterborough.
Mons. Mulvihill James Philip, già Vescovo di Whitehorse.
Mons. Berrios Gainza Roberto Bernardino, già Vescovo
di San Felipe (Cile).
Mons. Pirozzi Felice, Vescovo tit. di Graziana.
Mons. Tharayil Thomas, già Vescovo di Kottayam.
An. et vol. LXVII
31 Augusti 1975
N. 8
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Venerabili Dei famulo Ioanni Henrico Carolo Steeb sacerdoti, Conditori
Instituti Sororum a Misericordia Veronensium, honores
Beatorum de-
cernuntur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Gravis illa sententia Christi : « Nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit, ipsum solum
manet ; si autem mortuum fuerit fructum multum affert » (Io. 12, 25)
quasi nota peculiaris fuit, qua tota vita illustrata fuisse videtur famuli Dei Ioannis Henrici Caroli Steeb, sacerdotis, conditoris Instituti
Sororum a Misericordia Veronensium, quem hodie, Sacro vertente A n n o , qui est annus gratiae, ad Beatorum honores evehendum esse censuimus. Tamquam enim semen in terra ipsemet latere exoptavit demisseque operari, ut Deo unice gloria ac spiritalis hominibus eveniret utilitas. Illud praeterea sancti Pauli : « Induite vos viscera misericordiae »
(Col. 3, 12) tamquam vitae legem sibi proposuit. Mente namque et
opera totus in pauperum et aegrotorum sublevanda incommoda institit,
in puellarum popularis praesertim coetus educationem, in medendum
per paenitentiae sacramentum peccatorum noxis et animos moderandos, c u m magister factus sit pietatis et consiliarius, ob prudentiam et
sanctimoniae existimationem prae ceteris
conquisitus :
illud
nempe
S. Augustini sibi omnino persuasum habuit, esse misericordiam alie30 - A. A. S.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
466
nae
miseriae
Carolus
Steeb
in
corpore
natus
est
nostro
compassionem.
Tubingae,
in
1
praeclara
Ioannes
Henricus
Germaniae
urbe,
die XVIII mensis Decembris, anno MDCCLXXIII. Eius parentes ut sua
ipsorum
lutherana
eumque,
cum adolevit,
Parisiorum
locorum
religione
miserunt,
amoenitate
institueretur
perdiligenter
ad mercaturae artem addiscendam
deinde
Veronam.
sive veterum
Hanc
autem
monumentorum
vium gratia nobilissimam, alteram
patriam habuit.
gionem,
amplexus
lutherana
studuerunt,
abiurata,
inibi
est,
Lutetiam
urbem,
vestigiis
sive
sive
ci-
Catholicam reliiuvenis
duodevi-
ginti annorum. H a e c vero voluntaria optio quantum ei gravitatis et
afflictionis attulerit ex eo maxime evincitur,
quod quovis parentum
munimento exinde privatus est atque ipsa eorum consuetudine; eum
tamen a suis omnino abdicatum religiosi quidam viri amice subvenerunt.
Tres et viginti annos natus, sacerdotium iniit, d. VIII m. Septembris
a. MDCCXCVi, coepitque ilico perque longam annorum seriem perrexit,
in Veronae urbis valetudinario, egenis et aegrotis religiosam operam
navare, amoris plenissimam.
At praecipuus eius sacerdotalis laboris
ager milites fuerunt tum Francogallici tum Germani, in crebris bellis
tunc temporis in Italiae regionibus saevientibus sauciati ; idque profecto
haud sine gravi salutis vitaeque ipsius discrimine. Inter haec praeterea
de aliis nec paucis nec levibus suscipiendis et perficiendis inceptis cogitavit, ut, secundum evangelicum praeceptum, non solum corpore aegros
et sauciatos amplecteretur, verum etiam animo tractos et pravis moribus
perditos ; nec tantum adultae aetatis homines et mulieres, sed et pueros
iuvenesque, ut a malis eos omnimode servaret ad rectamque dirigeret semitam. Seiunctis insuper ab Ecclesia R o m a n a fratribus omni ratione
amantissime prospexit, ut ad eandem religionem adducerentur, ad quam
ipsemet tam provido Dei consilio adductus fuerat. Quo aptius autem
praeclarum et generosum propositum suum, derelictis praecipue auxilium praebendi, ad exitum perduceret, de religiosa constituenda Congregatione a. MDCCCXL egit, Mariae Vincentiae P o l o n i opera adhibita.
Quae mulier, ingenii suavitate morumque integritate insignis, tam apte ei obsecundavit, ut primum facta sit conditi Instituti Sororum a
Misericordia semen, simulque mater et fundamentum.
Incepto tamen
operi nec difficultates defuerunt, nec impeditiones, nec pravorum vituperationes et voculae, quas mira animi fortitudine firmissimaque in
Deum fide superare ille valuit. Ad postremos usque vitae annos, ad
1
Cfr.
De Cw. Dei IX, 5.
Acta Pauli Pp. VI
moderandum
Institutum
suum
adque
sacerdotalia
467
opera
perficienda,
nulli labori pepercit. I m m o vero, quas graves et continuas corporis
animique afflictationes firme semper tulerat, vel fortius senex eas passus est, mirum factus omnibus exemplum tolerantiae ac singularis in
Deum fidei. H o s inter dolores, ille maxime ipsum affecisse putandus
est, qui ei obvenit ex inopinata Mariae Vincentiae P o l o n i morte. A n n o
post, ipsemet eam secutus est; piissime enim Veronae obiit, d. xv m.
Decembris, a. MDCCCLVI, octoginta et tres c u m esset annos natus. Praestat omnino tanti Dei viri in promptu ponere hortationes et monita,
quae, saepe saepius vivens dictitata, plorantibus filiis iterum moriens
adhibuit :
ut, videlicet,
praepositis penitus parentes, demisse vitam
degerent seque Christo conformarent, qui « humiliavit semetipsum, factus oboediens usque ad m o r t e m » (Phil. 2, 8 ) ; ut summa animi puritate ac simplicitate Deo adhaererent, c u m pax multa eis sit, qui dirigunt D e u m ; ut erga afflictos caritate ardèrent, materna quasi cura in
egenos et aegrotos intendentes.
Eadem haec religiosa proposita ille
profecto vita tota coluerat : non enim animi virtutes resque egregias
suadere quisque valet,
nisi exculuerit ipse et perfecerit,
constanter
et fortiter. Caroli Steeb fama sanctitatis post obitum in dies crevit.
De eo tamen ad Beatorum honores evehendo tunc loqui coeptum est,
c u m , processibus canonice et rite institutis feliciterque perfectis a Sectione Historica Sacrae Congregationis Rituum, beatificationis et canonizationis introducta causa est, d. vi m. Iulii, a. MCMLXIII. NOS autem
plane constare ediximus de virtutibus cardinalibus et theologalibus, ab
eo heroum in modum cultis ; quod d. x i x m. Novembris a. MCMLXX
fecimus. Exercita deinde quaestio est de miraculis, quae, eodem intercedente, a Deo ferebantur patrata. De quibus cum perdiligenter disputatum esset in peculiaribus Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum congressionibus, post acceptam a Nobis disceptationum summam postque earum probatum exitum, de duobus miraculis decretum
edi iussimus, a Deo certe patratis per intercessionem venerabilis Famuli Dei Caroli S t e e b ; idque d. i m. Februarii, hoc ipso anno, factum
est. Die denique ad beatificationem statuto, Missae sollemnibus in Petriana Basilica praesentes affuimus, quibus ut praesideret facultatem
libenter permisimus Venerabili Fratri Iosepho Carraro, E p i s c o p o V e ronensi, atque haec divini Sacrificii initio verba protulimus :
« Nos,
vota fratris Nostri Iosephi Carraro, E p i s c o p i Veronensis, necnon plurium aliorum in episcopatu Fratrum multorumque christifidelium explentes, de Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum consulto, auc-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
468
toritate Nostra apostolica facultatem facimus, ut venerabilem servum
Dei Ioannem Henricum Carolum Steeb, sacerdotem, Beati nomine in
posterum appelletur,
eiusque festum
die ipsius natali
quintodecimo
mensis Decembris, in locis et modis iure statutis, quotannis celebrari
possit )).
Quae per bas Litteras ediximus firma esse et fore volumus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
vi mensis Iulii, anno MCMLXXV, Pontificatus Nostri tertio decimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
In Secret. Status tao., n. 282198.
II
S. Apollinaris confirmatur Patronus principalis dioecesium regionum Aemilianae et Flaminiae, in Italia.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — A primaeva Ecclesiae aetate consueverunt christifideles praeter D e u m eiusque Matrem beatissimam, etiam
Sanctos colere et venerari, maxime martyres. Quod agentes, ipsi putabant se D e u m ipsum per illos honorare, qui gratiam tantam iis contulisset, atque etiam praesidia sibi tutissima comparare ad recte vivendum, periculis undique ingruentibus, quae sane omnino declinare
in mortalium potestate non est positum. Neque Ecclesia consuetudinem hanc reprobavit, quin etiam pia religione fovit.
Quam ob rem, c u m Venerabiles Fratres E p i s c o p i dioecesium regionum Aemilianae et Flaminiae optatis populorum suorum concedentes, electionem S.
Apollinaris tamquam principalis
Patroni suarum
dioecesium apud Deum probaverint; cumque tum electionem hanc tum
probationem a Nobis confirmari ad normam Instructionis de Calendariis particularibus atque
Officiorum et Missarum Propriis
recogno-
scendis, n. 30, expostulaverint, N o s id existimantes aeque Deo optimo
maximo gloriae esse futurum, aeque tam egregio Christi athletae honori cessurum, simulque clero populoque stimulos ad virtutem esse
admoturum, libenti animo preces admittimus, rem confirmamus,
f
Iis ergo quae Sacra Congregatio p r o Cultu Divino hoc super negotio decreverit probatis, placet S. Apollinarem Patronum principa-
Acta Pauli Pp. VI
469
lem apud Deum dioecesium regionum Aemilianae atque Flaminiae esse
et haberi, factis iuribus et privilegiis liturgicis iuxta rubricas. Contrariis minime obstantibus.
N o n ante vero has Litteras absolvi patimur, quam clerum atque
populum regionum Aemilianae atque Flaminiae tam caros N o b i s paterne hortaverimus, ut fidem quam a maioribus tam sanctis acceperunt, teneant,
servent, roborent, ceu thesaurum omnium pretiosissi-
mum, ob eamque certent.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die v mensis
Iunii, anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status
In Secret. Status tab., n. 282! 10.
l
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Michaelem S. R. E. Cardinalem Pellegrino, primo volvente saeculo ab obitu sacerdotis Iacobi Pauli Migne.
Monsieur le Cardinal,
Nous avons pris connaissance avec la plus vive satisfaction du programme des célébrations prévues pour le centenaire de la mort de
l ' A b b é Jacques Paul Migne, et notamment de la Table ronde internationale organisée par le Comité international que vous présidez, qui
aura lieu tout prochainement à Chantilly sous le patronage de l ' A c a démie des Inscriptions et Belles Lettres.
Il était bien juste que fût solennellement célébré le souvenir de ce
prêtre insigne, dont la courageuse entreprise d'édition a rendu et continue à rendre de si grands services à l'Eglise universelle. De grand
cœur Nous nous associons à cette commémoration et félicitons ceux qui
en ont eu l'initiative et assumé l'organisation.
En publiant la « Bibliothèque universelle du clergé », l'abbé Migne
se proposait de rassembler toutes les oeuvres d'exégèse, de théologie,
de patristique, d'éloquence sacrée et de spiritualité, éparses dans diverses éditions particulières, difficilement accessibles et par surcroît
trop coûteuses pour des bourses moyennes.
470
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Il était persuadé que le renouvellement religieux — que, comme
prêtre, il avait souverainement à cœur — commence par l'illumination des esprits, et que celle-ci suppose, à son tour, qu'on puisse disposer, facilement et en abondance, d'oeuvres de saine et profonde doctrine. Il voulut d o n c , avec une remarquable intuition, et sans se laisser
arrêter par d'innombrables difficultés — y compris le terrible incendie
qui, le 12 février 1868, réduisit en cendre son imprimerie du Petit
Montrouge — mettre à la disposition et à la portée de tous, et surtout
du clergé et des laïcs cultivés, les trésors de la doctrine ecclésiastique
ancienne et moderne. Et il réussit par sa ténacité, à mener à bien une
partie considérable de son immense programme.
On vit sortir de sa typographie, avec une prodigieuse rapidité et à
des prix abordables pour toutes les bourses, des centaines et des centaines de volumes : le « cours complet » des traités d'exégèse et de
théologie, la collection intégrale et universelle des orateurs sacrés,
une encyclopédie théologique, les œuvres complètes de sainte Thérèse
d ' A v i l a , du Cardinal de Bérulle, de saint François de Sales, de Bossuet, de Fénelon, pour ne mentionner que celles-là.
Mais de toutes ces collections, les deux plus célèbres, les plus universellement connues et consultées restent sans contredit la Patrologie
latine, en 222 volumes, et la Patrologie grecque, avec traduction latine,
en 161 volumes. L'ampleur de cette publication dépassait de loin toutes les collections précédentes, et, débordant les limites de l'ère patristique, arrivait, pour la première collection jusqu'à notre prédécesseur Innocent I I I , et pour la seconde jusqu'au Concile de Florence.
L'infatigable éditeur montrait ainsi, par l'éloquence des faits, que
pour un chrétien, l'illumination de l'esprit passe par la Tradition, et
que la connaissance de la Tradition passe par l'étude des Pères de
l'Eglise. Son exemple avait et a encore valeur prophétique.
De fait, l'Eglise, dans sa fonction de « colonne et soutien de la
vérité
s'est toujours référée à l'enseignement des Pères, considé-
rant leur accord comme une règle d'interprétation de la Sainte Ecriture. Saint Augustin avait de son temps formulé cette règle
2
et l'avait
3
appliquée. Vincent de Lérins, à son tour, l'avait longuement exposée
4
dans son Commonitorium Primum.
Elle fut reprise et solennellement
1
1 Tim. 3, 15.
2
Cfr. De baptismo 4, 24, 31; MIGNE, P.L. 43, 174.
3
Cfr. Contra iulianum 2, 10, 33; MIGNE, P.L. 44, 697.
4
MIGNE, P.L.
50,
637-673.
Acta, Pauli Pp. VI
471
5
proclamée par le Concile de Trente et par le premier Concile du Vatican.
6
Le récent second Concile du Vatican s'est fait, si l'on peut dire,
plus insistant encore sur ce point. Car après avoir affirmé que « l'enseignement des Pères atteste la présence vivante de la Tradition, dont
les richesses passent dans la pratique et dans la vie de l'Eglise qui
7
croit et qui prie » , il a recommandé l'étude des Pères (( pour une intelligence toujours plus profonde des Saintes Ecritures )),
8
pour l'ensei-
gnement de la théologie, qui doit montrer aux étudiants (( l'apport
des Pères d'Orient et d'Occident à la transmission et à l'approfondis9
sement fidèles de chacune des vérités révélées » , pour une solide science
sacerdotale,
10
pour l'enrichissement de la prière officielle de l'Eglise
et pour la recherche théologique dans les terres de mission.
11
12
L'étude des Pères, d'une grande utilité pour tous, apparaît d'une
impérieuse nécessité pour ceux qui ont à cœur le renouvellement théologique, pastoral et spirituel promu par le récent Concile, et qui veulent y coopérer. Après les apôtres, l'Eglise a grandi, comme le dit
saint Augustin, grâce aux Pères, qui la plantèrent, l'irriguèrent, l'édifièrent, la nourrirent.
13
Elle continuera à croître en bénéficiant de leurs
richesses. Celles-ci sont d'une grande variété, mais elles comportent
des propriétés constantes, qui sont précisément à la base de tout renouvellement authentique dans l'ordre spirituel et théologique : l'attachement inébranlable à la F o i , le désir ardent de scruter le mystère du
Christ,
le sens profond de la Tradition, l'amour sans borne pour
l'Eglise. Ces sentiments, qui animent les Pères de l'Eglise, étaient
aussi ceux de l'abbé Migne.
P o u r porter un jugement équitable sur ce grand serviteur de l'Eglise, il faut bien comprendre le caractère spécifique de son œuvre. Le
but qu'il se proposait était de transmettre le patrimoine patristique
dans l'état où il le trouvait de son temps. On ne saurait d o n c lui
reprocher de n'avoir pas préparé des éditions scientifiquement irrépro5
Concilium Trident., ed. Goerresiana, V (Acta I I ) , 91 sq.
6
Collectio Lacensis 7, 251.
7
Const. dogm. Dei Verbum, n. 8.
8
Const. dogm. Dei Verbum, n. 23.
9
Decr. Optatam totius, n. 16.
10
Decr.
11
Const. Sacrosanctum Concilium, n. 92 b.
Presbyterorum
ordinis,
n.
19.
12
Decr. Ad gentes, n. 22.
13
Contra Julianum, 2, 10, 37; P.L. 44, 700.
Acta Apostolicae Sedis -
472
Commentarium
Officiale
chables. Ce n'était pas son but. Il recueillait les meilleures éditions
alors existantes et se contentait de les publier à nouveau, aidé dans
son choix par un collaborateur de haute compétence, le futur cardinal
Pitra.
Mais par le seul fait de rassembler en un corpus les écrits des
Pères et des écrivains ecclésiastiques, Migne a grandement favorisé
l'étude scientifique et les entreprises ardues d'éditions critiques postérieures. Aussi la Table ronde de Chantilly, en mettant à son programme le problème de la transmission et de l'édition des textes patristiques, rend-elle par là-même un hommage indirect au magnanime
éditeur qui a tant contribué à préparer ces
possibilités de travail
scientifique.
Nous voudrions saisir cette occasion pour encourager très vivement
ceux qui, au prix d'un labeur souvent austère, préparent aujourd'hui
ces éditions critiques et utilisent sagement le progrès des sciences pour
arriver à une connaissance toujours plus exacte des textes. Ils rendent
par là un signalé service à l'Eglise.
Ces encouragements, Nous tenons à les étendre à tous ceux qui se
consacrent à une œuvre non moins utile : celle de la diffusion des textes
patristiques. A v e c les heureux progrès de la culture, un nombre croissant de chrétiens manifestent aujourd'hui le désir de connaître directement les sources, et sont grandement reconnaissants à ceux qui leur
fournissent, dans des éditions accessibles à tous, ces trésors de foi et
de doctrine de la grande Tradition catholique.
Migne fut en ce domaine, qui était proprement le sien, un précurseur vraiment génial, et ceux qui, par la divulgation des textes
patristiques, marchent dans les voies qu'il a ouvertes, méritent, eux
aussi, à un titre très spécial la reconnaissance de l'Eglise. La collaboration si féconde de l'abbé Migne et du futur cardinal Pitra peut
en outre servir de modèle à la concertation si désirable entre éditeurs
et érudits.
On ne saurait oublier enfin qu'un des plus grands mérites de Migne
a été son souci d'englober dans son immense entreprise les témoins
de la tradition des Eglises Orientales, et de les mettre, grâce à une
traduction latine, à la portée du plus grand nombre de ses lecteurs.
Là encore il se montrait précurseur et annonçait déjà cet œcuménisme
positif et constructeur pour lequel on remarque aujourd'hui tant de
sensibilité dans l'Eglise, surtout depuis le second Concile du Vatican.
Nous aimons à faire remonter à l'abbé Migne une part du mérite de
Acta Pauli Pp. VI
473
ce climat nouveau dans les relations avec nos frères séparés d'Orient,
heureuse évolution, qu'atteste d'ailleurs éloquemment leur empressement à s'associer à ces fêtes centenaires.
En appelant les meilleures grâces sur tous ceux qui participent à
la Table ronde internationale de Chantilly, et en témoignage du vif
intérêt que Nous portons à leurs travaux, Nous leur envoyons à tous,
et d'abord à V o t r e Eminence, une large Bénédiction Apostolique.
Du Vatican, le 10 Mai 1975.
PAULUS PP. VI
II
E.mo P. D. Ioanni Carmelo S. R. E. Cardinali He e n a n, Vestmonasteriensi
Archiepiscopo, Summi Pontificis Misso Extraordinario ad templum Benedictinorum coenobii apud Worth sollemniter lustratum rite inaugurandum.
Iustam profecto ob causam hisce litteris nominare festinamus Missum Extraordinarium eumque vocis Nostrae ac mentis interpretem destinare, qui pro Nobis videlicet praesit ritui sacro maioris sane momenti in vita totius ecclesialis Anglicae communitatis. Temet ausponte
cogitamus in primis utpote qui duodecim iam annos, Archiepiscopi
Vestmonasteriensis pastorali munere fungaris atque hoc etiam tempore
Praesidis E p i s c o p o r u m Coetus Angliae et Valliae.
D o m i n i c o quidem mensis Iulii die, qui Sancti Benedicti Europae
Patroni celebritatem proximus consequetur, perantiqua illa Benedictina Congregatio in Britannia novo quodam illustri decore cohonestabitur novoque augebitur titulo dignitatis. Etenim absolutum nuper
templum grande Benedictinorum coenobii sub nomine Beatae Virginis
Mariae A u x i l i i
Christianorum
apud
Worth,
gaudentibus
plaudenti-
busque cunctis, sollemniter lustrandum erit et rite inaugurandum ad
gloriam Dei, Ecclesiae profectum, salutem animarum aeternam. H o c
nimirum eventum facere non potest, quin animum Nostrum recreet
simul magnopere et consoletur, quandoquidem Nobis ipsis optabilem
praebet salutandi et gratulandi et hortandi opportunitatem, concelebrantibus autem et adstantibus occasionem opinamur singularem fidei
Catholicae renovandae, et actionis Christianae corroborandae.
Quam addicti prorsus et dediti essemus Sancto Benedicto Abbati
— pacis nuntio, unitatis effectori, civilis cultus magistro, maxime
Acta
474
Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
vero religionis christianae praeconi ac monasticae vitae in Occidente
auctori — et quantum eius fratrum et sororum amplissimae familiae
tribueremus, duplici luculentissimo testimonio undecim abhinc annos
eodem die x x i v mensis Octobris comprobavimus, quo scilicet et illum
Sanctum
Caelitem
principalem
totius
Europae
Patronum
instituimus
per Apostolicas Litteras « Pacis Nuntius » inscriptas et Nos ipsi praesentes in summo Monte Casino consecravimus refectam post bellum
aedem Archicoenobii universi Ordinis. Quod similis ergo instat eventus — dedicatio fausta alicuius templi Benedictini maioris —,
pari
idcirco fatemur Nos studio incendi, atque eadem sic nunc per has litteras et per te,
Venerabilis
Frater
Noster,
nuntiare palam cupimus
honoratissimis auditoribus illic ac si coram eloqueremur, ut aliquando
intra veneranda claustra coenobii
Casinatis.
Omnes perbene noverunt quot cogitationes excitare consueverit et
quot imagines in memoriam revocare ipsum Sancti Benedicti nomen ac
species asceteriorum,
domus pacis
ubi eius vitae
et precationis,
sedes
institutum
litterarum
apostolatus et expeditionum sacrarum,
tionis.
Laetamur
quidem
fideliter
et
artium,
observatur :
curriculum
schola virtutis et contempla-
N o s vehementissime
adhuc
operam
sedulo
datam esse a communitate Benedictina ut intra et circa illud coenobium W o r t h — ex quo anno millesimo nongentesimo tricesimo tertio
conditum est — haec forma praeclara vitae monasticae apostolicae evangelicae congruenter institueretur reque ipsa diligenter impleretur.
Perfectio itaque maximi templi quod tu, Venerabilis Frater Noster,
auctoritate et voluntate Nostra ad liturgicas normas lustrabis rite et
dicabis, terminat prospere exterius istud constitutionis opus eodemque
tempore novam incohat aetatem floris eius pienissimi ac vigoris. T o t o
exinde pectore precamur N o s et fidentes exoptamus ut iam hoc Iubilaeo A n n o ac diutissime posthac ecclesia ista et communitas Benedictina Worthiensis magis usque frequentetur uti domus pacis et orationis, ubi homines se ipsos inveniant et D e u m intus secum quem foris
dignissimo cultu venerantur;
qui momentum
humanismi
uti sedes litterarum
christiani
perspexerunt
et artium pro iis
ac
diffundere
ge-
stiunt; uti curriculum apostolatus et missionalis navitatis tam prope
in auxilium Episcoporum regionis quam longe in dissitis orbis regionibus Christum sitientibus ; uti schola denique virtutis et conteniplationis quae abunde nascitur ex claris ac solidis explicationibus evangelii, doctrinae translaticiae, Ecclesiae magisterii. H o c videlicet pacto
certius continget, ut Benedictinorum templum et coenobium apud W o r t h
Acta Pauli Pp. VI
475
perennis quasi quidam fons sit renovationis et reconciliationis tot filiis
Ecclesiae, Christi sectatoribus et hominibus bonae voluntatis.
H a e c igitur hortari velimus et significare per te, Venerabilis Frater
Noster, omnibus qui ad aedis Worthiensis dedicationem convenient
teque
suscipient
Missum
Extraordinarium
et
has
Litteras
Nostras.
P r o spectato Nostro amore erga Catholicorum communitatem in Anglia et erga Ordinem Benedictinum, consalutamus singulos ritui adsistentes et cum eis Deum omnipotentem rogamus, ut festus dies ac
manifesta pietas dedicationis affatim de caelis conciliet omnia quae
diximus beneficia, adiuvante Apostolica Nostra Benedictione, quam unicuique praesenti benevolentissimi elargimur.
Ex Aedibus Vaticanis, die x mensis Iunii, anno MDCCCCLXXV, Pontificatus Nostri duodecimo.
PAULUS PP. VI
III
Ad E.mum P. D. Sebastianum S. R. E. Cardinalem Baggio, Sacrae Congregationis pro Episcopis Praefectum, quem Summus Pontifex Missum
Extraordinarium deligit ut Eucharistici Coetus, ex tota Brasilia in urbe
Manao habendi, celebritatibus praesideat.
Tot inter rerum vicissitudines, quae animum Nostrum pulsant et
angunt, laetus ad N o s allatus est nuntius m o x fore, ut in urbe Manao
nonus ex tota Brasilia Eucharisticus Conventus celebretur. Cuius amplissimae patentis regionis incrementa hominum studia merito excitant, siquidem nonnullae plagae, quae adhuc paene remotae esse videbantur ab humano cultu, iam ad territorium, communi civili utilitati
et emolumento deserviens, adiunguntur. Magnanimo enim capto consilio et technicis instrumentis adhibitis,
quae
aetas nostra induxit,
partes eiusdem regionis, quae ad aquilonem, quae inter septentriones
et orientem spectant, quae mediae orientales appellantur, iam civili
cultui patescunt.
Sacri vero pastores, dum eiusmodi progressionem gestientibus animis considerant, eo, p r o conscientiae officio, curas intendunt, ut tam
immensum inceptum, qua humanae vitae rationibus fovendis provehendisque consulitur, etiam in religionis bonum vertat, scilicet ut spi-
Acta
476
Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
ritualia eonxmoda, ex evangelico nuntio proficiscentia, ibidem spargantur et roborentur.
Verumtamen, ut liquet, eiusmodi opus non solum pastores tangit,
sed etiam omnes, qui sunt in Brasilia, Christifideles : quibus cunctis
est annitendum, ut gentes, quae in praedictis incolunt plagis, Ecclesiae
penitus incorporentur. Effulgeat igitur apud universos verus ille sensus communitatis, quod acti non modo ea, quae ad socialem provectionem pertinent, alacres persequantur, sed etiam, idque potissimum,
panem fidei, spei et caritatis fratribus impertiant.
Quae omnia praeclarissime fient, si veritas mysterii eucharistici
impense creditur et hoc donum infiniti amoris divini summa, ut decet, reverentia colitur. Etenim sanctissima Eucharistia, qua non solum
gratia
sed
auctor ipse
gratiae continetur,
vitam pietatis rationibus conformandam et ad
plurimum
valet
ad
conglutinandas cari-
tatis vinculo voluntates et ad Ecclesiae compagem coagmentandam.
Qui enim digne et devote caelesti
Christum in
fratribus
non agnoscent
hac
ac
dape
pascuntur,
diligent,
necnon
egentem studiose adiuvabunt? Libet ergo haec verba
S.
quomodo
in
ipsis
Augustini
iterare : « A c c i p i t e .. et edite corpus Christi, etiam ipsi in corpore
Christi facti iam membra Christi ; accipite et potate sanguinem Christi.
Ne dissolvamini, manducate vinculum vestrum ; ne vobis viles videamini, bibite pretium vestrum. Sicut in vos hoc convertitur, cum id
manducatis et bibitis, sic et vos in corpus Christi convertimini, cum
oboedienter et pie vivitis )).*
Quodsi ita hac superna utuntur alimonia, fideles etiam pignus habent illius beatitatis, quae, terrestri peregrinatione transacta, iis quasi
rutilans dies, occasurus numquam, illucescet; scilicet ad verum et supremum vitae finem perducentur, in cuius adeptione germana felicitas
continetur.
Sed etiam ad civilia instituta Eucharistia vim quandam habet efficacem, siquidem contingere solet, ut populus, qui eam piis prosequitur
obsequiis ex eaque vivit muneribus, quibus terrena conversatio recte
componatur, locupletetur.
Mentem igitur paternam ad multitudinem eorum convertimus, qui
in ista urbe congregabuntur, ut Christum, sub speciebus panis et vini
delitescentem, sollemni obsequio adorent, eiusque salutarem praesentiam in Brasiliae partibus, quas diximus, constituant atque stabiliant.
1
Sermones post Maurinos reperti, Romae 1930, I I I , 3, p
19.
Acta Pauli Pp. VI
477
Hisce autem indictis sollemnibus maius pondus tribuere cupientes,
te, Venerabilis Frater Noster, Missum Extraordinarium Nostrum constituimus ac renuntiamus,
tibique committimus,
geras Personam coetibusque praesideas.
ut Nostram
in
iis
Probe noscentes peculiaria
amoris vincula, quae te cum Brasiliensi Natione coniungunt, ubi diu
munus Nuntii Apostolici digne laudabiliterque gessisti, pro certo habemus egregiam te operam daturum, ut animi per sacrum hoc tempus
ad ferventiorem pietatem erga Sanctissimam Eucharistiam salubriter
exardescant.
D u m vero coniuncta studia sacrorum omnium Pastorum, eo spectantia, ut hic Conventus secundos exitus habeat, valde probamus et
praedicamus, Deo supplices preces adhibemus, ut exspectatam spiritualium fructuum copiam dilectae Nobis Nationi Brasiliensi, maxime
civibus terras memoratas inhabitantibus, benigne largiatur.
H a e c vota facientes, tibi, Venerabilis Frater Noster, cunctis Brasiliae Archiepiscopis et Episcopis, Magistratibus, sacerdotibus, religiosis et universo p o p u l o , qui eucharistica haec sollemnia participabunt,
Benedictionem Apostolicam, amantis animi Nostri testem, libenter impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die i mensis Iulii, anno
MCMLXXV, Pontificatus Nostri tertio decimo.
IV
Ad Exc.mum P. D. Augustinum Casaroli, Archiepiscopum tit. Carthaginensem, Virum a Secretis Consilii pro Publicis Ecclesiae Negotiis quem
Beatissimus Pater Delegatum mittit ad Conventum securitati et cooperationi in Europa fovendis in urbe v. Helsinki habendum.
En juin 1973, Nous avions voulu donner notre encouragement à une
initiative qui, se présentant comme étant destinée à promouvoir le bien
tellement souhaité et inestimable de la paix, était de grande importance, non seulement pour les peuples de l ' E u r o p e , mais pour toute
la famille des nations.
C'est bien dans cet esprit que Nous avons
accueilli l'invitation adressée au Saint-Siège pour prendre une part
directe, dans les formes qui lui sont propres, à la Conférence projetée
sur la sécurité et la coopération en Europe, dont la première phase se
déroulait à Helsinki en juillet de la même année.
Après les négotiations laborieuses de Genève qui ont duré presque
deux ans, on va maintenant procéder à la troisième phase avec la
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
478
Officiale
signature de l ' A c t e final au niveau de hauts représentants des E t a t s ;
elle aura lieu à Helsinki du 30 juillet au 1er août prochain. Nous
avons décidé de vous charger d ' y prendre part, en qualité de notre
Délégué spécial.
Eu même temps N o u s vous prions de bien vouloir porter notre salut
et exprimer nos vœux aux très hautes personnalités des pays représentés à la Conférence et aux autres membres distingués des Délégations respectives, les assurant de l'importance que Nous attachons
au travail a c c o m p l i , comme aussi de la prière et des souhaits dont Nous
accompagnons l'attente que la Conférence a suscitée d'une façon bien
compréhensible.
Cette Conférence se tient, peut-on dire, à un tournant de l'histoire
millénaire du continent européen, histoire qui offre un caractère assurément singulier, aussi bien par l'étonnante abondance des richesses
de l'esprit humain que par la densité d'événements significatifs.
Au sommet de cette histoire longue et souvent tourmentée, en vertu
de la variété des apports que chaque peuple de ce continent, avec son
génie propre, lui a conférée, l ' E u r o p e a un patrimoine idéal qui représente un héritage commun : celui-ci se base essentiellement sur le message chrétien, annoncé à toutes ses populations qui l'ont accueilli et
fait l e u r ; il comprend, en plus des valeurs sacrées de la foi en Dieu
et du caractère inviolable des consciences, les valeurs de l'égalité et
de la fraternité humaines, de la dignité de la pensée consacrée à la
recherche de la vérité, de la justice individuelle et sociale, du droit
conçu comme critère de comportement dans les rapports entre les citoyens, les institutions, les Etats.
C'est vers ce patrimoine, unique et indestructible, que Nous aimons
tourner notre pensée comme vers une source de paix, au moment où
les illustres représentants des Etats de l ' E u r o p e , des Etats-Unis d ' A m é rique et du Canada vont se rassembler, côte à côte, dans ce cher pays
de
Finlande.
Instruits
par
la
tragique
expérience de deux
guerres
épouvantables qui, allumées en Europe en l'espace de trente années,
consumèrent comme dans un brasier tant de millions de victimes, dévastant des régions étendues et florissantes et entraînant dans la lutte
fratricide beaucoup d'autres peuples non européens, ces représentants
veulent établir une entente qui repose sur des principes clairs et fermes
de droit international et mettre l ' E u r o p e — et le monde — à l'abri de
la menace de nouvelles expériences de destruction et de mort, infiniment plus terrifiantes. En même temps, ils veulent tracer les lignes
Acta Pauli Pp. VI
479
d'un début de coopération dans les divers domaines de l'activité humaine, de façon limitée mais c o n c r è t e ; ils espèrent ainsi qu'une telle c o o pération, en consolidant la paix, concourra à multiplier avec plus
d'intensité les échanges des valeurs qui forment la force spirituelle de
l'Europe.
La Papauté, tout en étant investie d'une mission religieuse ouverte
sur l'universel, a toutefois son siège en E u r o p e ; par là même, elle est
liée encore plus étroitement à l'histoire du continent. Aussi ne peutelle s'empêcher de désirer ardemment que cette entreprise, poursuivie
dans la fidélité aux engagements qui vont être signés, puisse produire
des fruits prometteurs et tangibles. La reconnaissance de l'interdépendance de la sécurité entre les Etats, confiée aux engagements solennels
du renoncement à l'emploi et à la menace de la force, du règlement
pacifique des différends, de l'accomplissement en bonne foi des obligations internationales; la résolution de développer des relations mutuelles correctes et amicales, basées sur le respect de la souveraineté
légitime et des droits qui doivent être reconnus à chaque pays, de sa
réalité humaine, politique, culturelle, sociale, en même temps que sur
le respect de la libre volonté de son peuple pour déterminer ses propres
institutions; l'intérêt commun porté au développement de la coopération dans les domaines économique, scientifique, technique, social, culturel et humanitaire, tout cela suffirait par lui-même à donner le sens
de l'engagement grave, délicat, difficile, dont veut s'inspirer la politique des Etats participants.
Nous disons des Etats, parce qu'ils sont la forme juridique des
sujets des rapports internationaux, mais
Nous voudrions viser plus
précisément les peuples qui forment la réalité vivante des Etats, leur
raison d'être et le motif de leur action. Ces peuples, de langues et de
traditions diverses, qui composent l'Europe plutôt qu'ils ne la divisent,
regardent avec une attention anxieuse les affirmations solennelles qui
vont être souscrites. Il y a des centaines de millions d'hommes et de
femmes, jeunes et vieux, qui aspirent à vivre des rapports toujours
plus sereins, plus libres, plus humains, c'est-à-dire à jouir de la paix
dans la j u s t i c e ; ils désirent certainement se sentir rassurés par la
garantie de la sécurité de chaque Etat, mais ils sont tout autant encouragés par la réaffirmation du respect des droits légitimes de l'homme
et de ses libertés fondamentales. Parmi ces droits, le Saint-Siège se
réjouit de voir soulignée de façon spécifique la liberté religieuse, tandis
qu'il considère avec un intérêt non moins grand les chances de pro-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
480
tection et de croissance humaine que de telles libertés signifient pour
les individus, les communautés, les migrants, les groupes ethniques,
les minorités nationales, les populations de toute région.
A juste titre on a pris particulièrement en considération la possibilité de faciliter les mouvements et les contacts entre les personnes
et les institutions ou organismes. Puissent les personnes qui se déplaceront ainsi plus librement pour se rencontrer d'un pays à l'autre de
l'Europe
être
toujours
porteuses
d'un
message
vivant
et
persuasif
d'amitié et de paix, symbole et gage de la paix et de l'amitié entre
leurs pays !
La paix en Europe, et la paix entre l ' E u r o p e et le monde entier !
Considérant leurs responsabilités historiques et celles qu'ils ont actuellement dans le contexte international, les pays d'Europe et, avec eux,
les Etats-Unis d'Amérique et le Canada, se déclarent conscients du lien
étroit qui existe entre la paix et la sécurité en Europe et celles du
monde, avec une considération spéciale pour le bassin méditerranéen;
ils réaffirment aussi leur engagement de contribuer à résoudre, dans un
esprit de vraie solidarité, les grands problèmes d'interdépendance et
de coopération qui hantent la vie de la communauté internationale.
Tels sont nos espoirs, tels sont les souhaits que Nous formons, au
nom de Dieu, en vertu de la sollicitude que Nous portons dans notre
cœur pour la paix et pour la réconciliation entre tous les peuples.
Du Vatican, le 25 juillet 1975.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Ad Excellentissimum Virum Marceilum Sandoungout, apud Sedem Apostolicam Gabonensis Reipublicae liberis cum mandatis Legatum, Summo
Pontifici Litteras commissi muneris testes tradentem. *
Monsieur r Ambassadeur,
Nous venons d'écouter avec satisfaction les propos que Votre Excellence a bien voulu Nous adresser en Nous remettant ses Lettres
de créance.
* Die 26 mensis iunii a. 1975.
Acta Pauli Pp. VI
481
V o u s vous êtes plu à souligner en effet la croyance en Dieu très
enracinée au cœur de vos compatriotes, l'œuvre bénéfique des missionnaires, le rôle spirituel et pacifique de l'Eglise, les relations confiantes
entre le Saint-Siège et le Gouvernement Gabonais. Oui, tout cela est
un motif d'espérance pour vous et pour Nous.
L'Eglise catholique, comme vous l'avez suggéré, vise d'abord la
formation des chrétiens, baptisés et catéchumènes, à une foi solide,
qui puise en Dieu, avec l'espérance d'une vie éternelle avec Lui, la
force d'une charité active et ouverte à tous. Par là même, elle pense
contribuer à l'épanouissement de toutes les vertus qui permettent de
construire, dès ici-bas, la société à laquelle les hommes aspirent : une
société juste,
où la vie,
l'honneur et tous les droits humains sont
respectés, une société ardente à préparer pour tous de dignes conditions de vie, grâce aux nombreuses ressources du pays, une société
fraternelle. C'est sur les mêmes critères que s'édifie la paix internationale durable, qui Nous tient tant à cœur.
Cette Année Sainte Nous donne l'occasion d'un contact très chaleureux avec nos Frères et Fils de tout l'univers. L'Afrique — dont
Nous suivons avec attention l'évolution, les promesses de vitalité et
aussi les difficultés — tient une place particulière dans ces rencontres.
Nous sommes heureux d'exprimer cette estime affectueuse, non seulement aux catholiques de votre pays, dont N o u s sommes fiers Nous aussi,
mais à tout le peuple du Gabon, sur lequel Nous implorons les Bénédictions de Dieu, afin q u ' i l les guide dans la voie du progrès et de
la paix.
V o u s voudrez bien exprimer à Son Excellence Monsieur le Président Albert Bernard B o n g o notre gratitude pour les vœux dont vous
vous êtes fait l'interprète, et le vivant souvenir que Nous gardons de
sa cordiale visite.
Et à Votre Excellence,
qui inaugure aujourd'hui
ses fonctions d'Ambassadeur auprès du Saint-Siège, Nous souhaitons
une heureuse et fructueuse mission.
31 - A. A. S.
!
482
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
In foro Petriano, die festo SS. Apostolorum Petri et Pauli habita, CCCLIX
sacerdotibus a Beatissimo Patre ordinatis. *
Fratelli e Figli!
La cerimonia della grande ordinazione, che stiamo celebrando, non
ci consente il tempo necessario per un'adeguata omelia, che nella cerimonia stessa avrebbe tante cose da commentare e da offrire alla vostra meditazione, come la composizione pentecostale di questa assemblea di Diaconi, finora non mai eguagliata, la festa odierna dei santi
apostoli Pietro e P a o l o ; l'occasione, cioè la presente straordinaria celebrazione giubilare; i testi liturgici, il l u o g o , sacro alla storia, all'arte, al c u l t o ; le persone, i sentimenti, i propositi, che animano questo
memorabile rito, sono tutte cose queste, noi crediamo, che parlano da
sé, e che impresse nella vostra memoria saranno ispiratrici di alti e
inesauribili pensieri.
Ma non possiamo tacere tre parole, che condensano in sé l'intrinseca verità del mistero dell'ordinazione sacerdotale, e che noi semplicemente proponiamo alla vostra memoria c o m e capitoli, che voi stessi,
lungo il cammino della vostra vita, dovrete continuamente ricordare
ed esplorare.
La prima parola, voi lo sapete, suona « vocazione ». V o i siete stati
chiamati. Chiamati da D i o , chiamati da Cristo, chiamati dalla Chiesa.
Qualunque sia il m o d o mediante il quale la vocazione ha risuonato
nella profondità interiore della vostra coscienza e nella realtà esteriore della vostra esperienza, ciascuno di voi dovrà sempre ricordare
questo fatto, che qualifica la vostra esistenza : la elezione divina rivolta alla vostra persona. Parola di Gesù, che dal vangelo è discesa fino
alla vostra umana esistenza: « I o h o scelto v o i » ;
1
a d ognuno d i voi
2
è stato detto da Cristo : « vieni, seguimi » ; e per tutti voi la stessa
voce è risuonata dolce, liberatrice e imperativa : « venite e seguitemi ;
Io vi farò diventare pescatori di uomini » .
3
Oh ! beati v o i , figli e fratelli carissimi ! beati voi, che avete avuto
la grazia, la sapienza, il coraggio di a
Scarica

ACTA APOSTOLICAE SEDIS