MANUAL
Praticum: Situaziuns d’emprender
Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala
1. onn da studi
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Du könntest das besser,
sagte der Meister
zum Schüler,
als er sah,
dass dem Schüler
etwas gelang,
was er
- der Schüler noch gar nicht konnte.
Nun könnte man annehmen,
dass der Meister im Unrecht war.
Peter Bichsel
Ti savessas far quai pli bain,
ha ditg il maister
al scolar,
cur ch’el ha vis,
ch’il scolar ha savì
far insatge,
ch’ el
- il scolar na saveva betg anc far
Ussa pudessan ins pensar,
ch’il maister ha gì tort.
(trad. en rumantsch)
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
1
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Introducziun
L’accent dals ateliers precedents è stà il s’orientar en il champ professiunal ed i sa fatschentar cun la midada
da rolla d’in(a) student(a) ad ina persuna d’instrucziun.
En il praticum “situaziuns d’emprender” giogan il mintgadi en scola e scolina sco er ils uffants la rolla
centrala. S’orientar a l’uffant en scolina e scola sco idea generala furma ussa l’accent dal praticum: Tge
situaziuns d’emprender èn effectivas per uffants en scola u scolina? Co èn las situaziuns d’emprender
concepidas en l’instrucziun? Co concepeschan ins situaziuns ed ambients d’emprender ch’èn adattads per
uffants? En quest praticum fan ils/las student(a)s emprims pass per planisar, realisar e reflectar talas situaziuns
d’emprender. L’incumbensa per il praticum “situaziuns d’emprender” s’orientescha al plan da studi general
(cf. er “plans da studi generals”, da chattar sut http://www.phgr.ch Scolaziun).
Finamiras da la furmaziun da la pratica professiunala en il 1. onn da studi
>
>
>
>
>
vesair ils ateliers e praticums sco lieus per emprender
sclerir e differenziar la motivaziun per la professiun
retschertgar la realitad da scola
percepir, observar e documentar il mintgadi en scolina e scola
preparar, realisar e reflectar situaziuns da giugar e d’emprender cun uffants, sa basond sin la teoria
Finamiras dal praticum “situaziuns d’emprender”
> arranschar e reflectar inscunters ed interacziuns cun uffants da scolina e scola
> sviluppar e cumplettar cumpetenzas en il champ da percepir, observar e reflectar
> percepir e reflectar differentas furmas d’emprender dals uffants
> ospitar ed assister sco er preparar, realisar e reflectar sequenzas d’instrucziun
> lavurar vi da cumpetenzas elegidas ch’èn relevantas per la professiun (v. carnet d’elements), reflectar en il
team da praticum davart enconuschientschas ed experientscha che correspundan a las cumpetenzas elegidas
e documentar quai en l’agen portfolio
> percepir e registrar fassettas dal champ da lavur or da la perspectiva da persunas d’instrucziun
> survegnir ina invista en l’organisaziun e l’instrucziun en scolina, scola primara e stgalim superiur cun midar
ils stgalims en mira
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
2
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Tge ch’ins spetga dals students / da las studentas
Ils/las student(a)s sa fatschentan cun l’emprender dals uffants en differentas situaziuns. Els/ellas surpiglian
responsabladad per planisar, realisar e reflectar sequenzas da giugar e d’emprender e/u lecziuns en champs
tematics u roms elegids.
Surtut spetgan ins ch’ils/las student(a)s
> sclereschian durant il di d’ospitaziun las premissas persunalas e situativas dal(s) stgalim(s) en mira
> communitgeschian las cumpetenzas elegidas or dal carnet d’elements e la moda da lavurar vi da quellas
cumpetenzas a las persunas d’instrucziun da la pratica ed als menturs / a las mentur(a)s
> sajan pront(a)s da sa confruntar cun l’eterogenitad en scolinas e scolas e da discutar davart consequenzas
pussaivlas
> planiseschian, preparian e realiseschian a moda precisa ed a basa da la teoria sequenzas da giugar ed
emprender e lecziuns tenor il schema da planisaziun ch’è dà avant en ils differents champs d’emprender
> fetschian las preparaziuns en scrit (per regla en l’emprima lingua dals students/da las studentas)
inclusivamain pensums, materialias, meds d’agid, e.u.v.
> surpiglian dapli responsabladad cun l’ir dal temp
Scola primara (SP):
Emprima e segunda emna: Accent sin sequenzas d’instrucziun e lecziuns: preparar e realisar ina sequenza
d’instrucziun al di, per regla ina lecziun ubain ina lecziun dubla
L’ultima emna: Student(a)s surpiglian mintgamai in terz da l’instrucziun, persunas d’instrucziun da la
pratica surpiglian dus terz
Scolina (S):
Elements d’instrucziun: sequenzas manadas, approfundaziun individuala, planisar e realisar
l’accumpagnament dal giugar per ina sequenza libra.
Emprima e segunda emna: exercitar singuls elements
Davosa emna: student(a)s surpiglian mintgamai in terz da l’instrucziun senza la plaina responsabladad per
la sequenza libra
> sajan pront(a)s da collavurar cun persunas d’instrucziun da la pratica, cun il team da scola, cun mentur(a)s
sco er cun conscolar(a)s
> mussian interess, engaschament, flexibilitad, fidadadad e l’esser pront per la confruntaziun
> fetschian ina documentaziun precisa da las experientschas fatgas durant il praticum a maun da documents
resp. objects rimnads e reflecteschan davart lezza
> discutian il portfolio cun las persunas d’instrucziun da la pratica
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
3
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Tge ch’ins spetga da las persunas d’instrucziun da la pratica
La persuna d’instrucziun da la pratica surdat ad uras il tema dal champ d’emprender lingua u/e matematica
(SP) ed il tema dal praticum (S) als students/ a las studentas. Durant il di d’ospitaziun dat la persuna
d’instrucziun da la pratica ina invista en il mintgadi da la scolina resp. da la scola (cundiziuns d’emprender,
nivel da svilup ed emprender, temas, structuras socialas, rituals e.u.v.). Las persunas d’instrucziun da la pratica
e las students/ ils students discutan durant il di d’ospitaziun la structura da las trais emnas da praticum incl. la
responsabladad. Da las persunas d’instrucziun da la pratica spetg’ins, ch’els/ellas concepeschian il praticum
“situaziuns d’emprender” sco lieu d’emprender, nua che
> ins possia percepir il champ da professiun cun tut sias fassettas e nua ch’ins vesia l’organisaziun scola or
da la vista da la persuna d’instrucziun
> ins possia realisar e viver conscientamain la midada da rolla da student(a) en ina persuna d’instrucziun ed
uschia avair la basa per definir la posiziun persunala
> ils/las student(a)s survegnian invista en auters stgalims (scolina, scola primara, stgalim superiur) en il rom
dad in fin dus mez dis ubain da singulas lecziuns
> ils/las student(a)s possian sviluppar vinavant e reflectar las cumpetenzas ch’èn relevantas per la professiun
e ch’els/ellas vegnian sustegnid(a)s en eleger ed exercitar questas cumpetenzas (basa: carnet d’elements)
> ins studegia communablamain co concepir ambients per giugar ed emprender ch’èn efficazis ed adattads
per uffants
> i è garantì d’ospitar, d’assister e d’avair invistas en la lavur da mintgadi da persunas d’instrucziun
> ins pretendia ch’ils/las student(a)s fetschian planisaziuns precisas en scrit e ch’ins discutia regularmain
lezzas (avant e suenter la realisaziun)
> ils/las student(a) possian surpigliar cun l’ir dal temp adina dapli responsabladad
Scola primara (SP):
Emprima e segunda emna: Accent sin sequenzas d’instrucziun e lecziuns: preparar e realisar ina sequenza
d’instrucziun per di, per regla ina lecziun ubain ina lecziun dubla
L’ultima emna: Student(a)s surpiglian mintgamai in terz da l’instrucziun, persunas d’instrucziun da la
pratica surpiglian dus terz.
Scolina (S):
Elements d’instrucziun: sequenzas manadas, approfundaziun individuala, planisar e realisar
l’accumpagnament da giugar per ina sequenza libra.
Emprima e segunda emna: exercitar singuls elements
Davosa emna: Student(a)s surpiglian mintgamai in terz da l’instrucziun senza la plaina responsabladad per
la sequenza libra
> ins applitgeschia conscientamain ina pratica reflexiva (incumbensa d’observar – protocollar – reflexiun a
bucca – reflexiun en scrit) en las discussiuns da reflexiun da mintgadi tranter persunas d’instrucziun e
student(a)s
> i dat feedbacks davart il portfolio e nua ch’ins ha temp da lavurar vi da lez
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
4
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Organisaziun
Attribuziun da las plazzas da praticum
La partiziun da la furmaziun da la pratica professiunala attribuescha ils/las student(a)s a las plazzas da
praticum. Ils/las student(a)s contacteschan las persunas d’instrucziun da la pratica fin al cumenzament da
l’emna 50. Il praticum ha lieu en las regiuns da l’emprima lingua per student(a)s da lingua tudestga,
rumantscha e taliana. En il 1. onn da studi absolvan ils/las student(a)s ils praticums per regla en dus.
Student(a)s che fan il diplom biling, absolvan ils praticums en il 1.onn da studi tenor in plan separà.
Di d’ospitaziun
Avant il praticum datti in di d’ospitaziun. En quest di duain ils/las student(a)s entrar en contact cun las
persunas d’instrucziun da la pratica e cun ils uffants, emprender ad enconuscher l’ambient da lavur e
survegnir il tema dal champ d’emprender en lingua e/u matematica (SP) resp. il tema da praticum (S) e tut las
infurmaziuns necessarias per la planisaziun. Ils/las student(a)s sa preparan per pudair infurmar las persunas
d’instrucziun durant ils di d’ospitaziun davart lur premissas persunalas (infurmaziuns biograficas, moduls gia
absolvads a la SAPGR, etc.). Ils/las student(a)s han l’incumbensa da mussar lur documentaziun da la
planisaziun a la persuna d’instrucziun da la pratica avant ch’il praticum cumenza.
Spesas
Custs per albiert, dunsena e viadi surpiglian ils/las student(a)s. Student(a)s che han basegn da sustegn
finanzial pon inoltrar ina dumonda tar il rectorat da la SAPGR, sch’ils custs per abitar e viagiar surpassan Fr.
100.- pro / emna da praticum. Ins sto demussar il basegn (p.ex. dretg per stipendis). Custs per materialias
d’instrucziun (copias, material da zambregiar e.u.v.) paja l’instituziun dal lieu da praticum.
Responsabladad ed indemnisaziun
La responsabladad per la preparaziun e la reflexiun dal praticum ha la partiziun da la furmaziun per la pratica
professiunala, ils/las mentur(a)s sco er il/la docent(a)s che dat il pensums. Per las emnas da praticum surpiglian
las persunas d’instrucziun da la pratica la responsabladad. L’onurari per la lavur prestada da las persunas
d’instrucziun da la pratica è Fr. 350.-/ emna da praticum (per persunas d’instrucziun da la pratica senza la
part fundamentala Fr. 300.-).
Accumpagnament
Ils/las student(a)s vegnan accumpagnad(a)s dals/ da las mentur(a)s (cf.Manual: mentoring). Ils/las mentur(a)s
surpiglian ensemen cun la partiziun da la furmaziun da la pratica professiunala la funcziun da colliar ils lieus
d’emprender dals praticums cun las SAPGR.
Portfolio
Ils/las student(a)s mainan in portfolio en il champ da la furmaziun da la pratica professiunala (FPP). Quai serva
a mussar l’agen process d’emprender e da reflectar quel. Persunas d’instrucziun da la pratica e mentur(a)s
han invista en il portfolio. Lezs fan in discurs cun ils/las student(a)s suenter mintga praticum (cf. Manual:
Scriver in portfolio).
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
5
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Carnet d’elements
Il carnet d’elements definescha, per ils/las student(a)s, situaziuns ubain occurrenzas d’emprender. Quellas sa
refereschan mintgamai als accents da furmaziun actuals dal praticum correspundent (cf. Manuals) ed als
cuntegns dals moduls. En il praticum furma il carnet d’elements la basa per sviluppar e cumplettar profils da
cumpetenzas ch’èn relevants per la professiun. Quests profils èn repartids en il carnet d’elements en
cumpetenzas che pon vegnir exercitadas ed observadas concretamain e per las qualas ils/las student(a)s
survegnan in feedback.
Cumprova da prestaziun
La persuna d’instrucziun da la pratica qualifitgescha aspects parzials da la lavur prestada tenor ils criteris per
cuntanscher las finamiras (cf. fegls da valitaziun). Sco basa per evaluar pon ins duvrar ils fegls da cumpetenza
or dals carnets d’elements. En pli fan ils/las student(a)s ina autovalitaziun ed han l’incumbensa da dar in resun
er a las persunas d’instrucziun da la pratica. Sco valitaziun finala dal praticum datti ina notas. La cundiziun per
survegnir ils puncts da credit (Praticum; Situaziuns d’emprender: 6 PC) è ina nota suffizienta.
Agiunta
Fegls da valitaziun (Valitaziun estra ed autovalitaziun)
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
6
MANUAL / Praticum: Situaziuns d’emprender
Contact
Scola auta da pedagogia dal Grischun
Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala
Scalärastrasse 17
7000 Cuira
www.phgr.ch
SAPGR – Partiziun; Furmaziun da la pratica professiunala / 1. onn da studi
7