Sky 1 Sky curatore loris lorenzini 02/2002 2 Sky L’Universo Aperto La teoria del Big Bang prevede che, se la densità globale dell’universo non raggiunge un valore di Ωo (Omega Zero) =1, esso sia destinato ad espandersi indefinitamente. Attualmente sembra che questo valore possa essere di 0.2 - 0.3. In questo riepilogo vedremo invecchiare l’età dell’Universo di 10 volte ad ogni immagine. 3 Sky Prima dell’inizio potrebbe esserci l’Incalcolabile poi ... 4 -44 10 sec Sky 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec Big Bang Epoca di Plank Era Inflazionaria 5 Sky -43 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 6 Sky -42 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 7 Sky -41 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 8 Sky -40 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 9 Sky -39 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 10 Sky -38 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec Inizio dell’Esplansione Inflazionaria 11 Sky -37 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 12 Sky -36 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 13 Sky -35 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 14 Sky -34 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec Fluttuazioni microscopiche... 15 Sky -33 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec ...diventano i semi di galassie e ammassi 16 Sky -32 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec Finisce l’epoca dell’espansione inflazionaria Era delle radiazioni 17 Sky -31 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 18 Sky -30 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 19 Sky -29 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 20 Sky -28 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 21 Sky -27 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 22 Sky -26 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 23 Sky -25 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.000.001 sec 24 Sky -24 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.000.001 sec 25 Sky -23 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.000.001 sec 26 Sky -22 10 sec 0.000.000.000.000.000.000.001 sec 27 Sky -21 10 sec 0.00.000.000.000.000.000.001 sec 28 Sky -20 10 sec 0.0.000.000.000.000.000.001 sec 29 Sky -19 10 sec 0.000.000.000.000.000.001 sec 30 Sky -18 10 sec 0.00.000.000.000.000.001 sec 31 Sky -17 10 sec 0.0.000.000.000.000.001 sec 32 Sky -16 10 sec 0,000.000.000.000.001 sec 33 Sky -15 10 sec 0.00.000.000.000.001 sec 34 Sky -14 10 sec 0.0.000.000.000.001 sec 35 Sky -13 10 sec 0.000.000.000.001 sec 36 Sky -12 10 sec 0.00.000.000.001 sec 37 Sky -11 10 sec 0.0.000.000.001 sec 38 Sky -10 10 sec 0.000.000.001 sec Fase di transizione elettrodebole; le forze elettromeccaniche e deboli si separano per la prima volta 39 Sky -9 10 sec 0.00.000.001 sec 40 Sky -8 10 sec 0.0.000.001 sec 41 Sky -7 10 sec 0.000.001 sec 42 Sky -6 10 sec 0.00.001 sec 43 -5 10 sec Sky 0.0.001 sec I Quark sono confinati a formare protoni e neutroni 44 Sky -4 10 sec 0.001 sec 45 Sky -3 10 sec 0.01 sec 46 Sky -2 10 sec 0.1 sec 47 Sky -1 10 sec 1 sec 48 Sky 1 10 sec 10 sec 49 Sky 2 10 sec 100 sec Sintesi degli elementi leggeri 50 Sky 3 10 sec 1.000 sec 51 Sky 4 10 sec 10.000 sec 52 Sky 5 10 sec 100.000 sec 53 Sky 6 10 sec 1.000.000 sec 54 Sky 7 10 sec 10.000.000 sec 55 Sky 1 anno 1 anno 56 Sky 10 anni 10 anni 57 Sky 2 10 anni 100 anni 58 Sky 3 10 anni 1.000 anni 59 Sky 4 10 anni 10.000 anni 60 Sky 5 10 anni 100.000 anni L’universo si raffredda, elettroni e protoni si combinano a formare atomi di idrogeno L’universo diventa trasparente alle radiazioni, la radiazione cosmica di fondo circola liberamente. 61 Sky 6 10 anni 1.000.000 anni Si formano le prime stelle Era Stellifera 62 Sky 7 10 anni 10.000.000 anni 63 Sky 8 10 anni 100.000.000 anni 64 Sky 9 10 anni 1.000.000.000 anni Si formano le prime galassie 65 Sky 10 10 anni 10.000000000 anni Oggi 66 Sky 11 10 anni 100.000000000 anni 67 Sky 12 10 anni 1.000.000000000 anni 68 Sky 13 10 anni 10.000.000000000 anni 69 Sky 14 10 anni 100.000.000000000 anni Le ultime nane rosse muoiono 70 Sky 15 10 anni 1.000.000.000000000 anni Era della generazione 71 Sky 16 10 anni 10.000.000.000000000 anni 72 Sky 17 10 anni 100.000.000.000000000 anni I pianeti si staccano dalle stelle 73 Sky 18 10 anni 1.000000000.000000000 anni 74 Sky 19 10 anni 10.000000000.000000000 anni 75 Sky 20 10 anni 100.000000000.000000000 anni Le stelle e i pianeti lasciano le galassie 76 Sky 21 10 anni 1.000.000000000.000000000 anni 77 Sky 22 10 anni 10.000.000000000.000000000 anni 78 Sky 23 10 anni 100.000.000000000.000000000 anni Le nane bianche residue assorbono... 79 Sky 24 10 anni 1.000.000.000000000.000000000 anni …la massa oscura delle galassie 80 Sky 25 10 anni 10.000.000.000000000.000000000 anni 81 Sky 26 10 anni 100.000.000.000000000.000000000 anni 82 Sky 27 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000 anni 83 Sky 28 10 anni 10.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri fagocitano le nane bianche spente e ... 84 Sky 29 10 anni 100.000000000.000000000.000000000 anni … le stelle di neutroni su scala galattica. 85 Sky 30 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000 anni 86 Sky 31 10 anni 10.000.000000000.000000000.000000000 anni 87 Sky 32 10 anni 100.000.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri fagocitano le stelle restanti ... 88 Sky 33 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000 anni … su scala di ammasso di galassie. 89 Sky 34 10 anni 10.000.000.000000000.000000000.000000000 anni 90 Sky 35 10 anni 100.000.000.000000000.000000000.000000000 anni 91 Sky 36 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000.000000000 anni Decadimento del protone? Nulla che sia fatto di atomi sopravvive. 92 Sky 37 10 anni 10.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Gli atomi scompaiono. 93 Sky 38 10 anni 100.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 94 Sky 39 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Era dei buchi neri 95 Sky 40 10 anni 10.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 96 Sky 41 10 anni 100.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 97 Sky 42 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Gli assioni decadono a fotoni. 98 Sky 43 10 anni 10.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 99 Sky 44 10 anni 100.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 100 Sky 45 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 101 Sky 46 10 anni 10.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 102 Sky 47 10 anni 100.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 103 48 10 anni Sky 1.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri sono.... 104 49 10 anni Sky 10.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … i soli resti ... 105 50 10 anni Sky 100.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … massicci rimasti. 106 Sky 51 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 107 Sky 52 10 anni 10.000.000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 108 Sky 53 10 anni 100.000.000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 109 Sky 54 10 anni 1.000.000.000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 110 Sky 55 10 anni 10.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 111 Sky 56 10 anni 100.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 112 Sky 57 10 anni 1.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 113 Sky 58 10 anni 10.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 114 Sky 59 10 anni 100.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 115 Sky 60 10 anni 1.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 116 Sky 61 10 anni 10.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 117 Sky 62 10 anni 100.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 118 Sky 63 10 anni 1.000.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 119 Sky 64 10 anni 10.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 120 Sky 65 10 anni 100.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri di ... 121 Sky 66 10 anni 1.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … massa stellare ... 122 Sky 67 10 anni 10.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … evaporano. 123 Sky 68 10 anni 100.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 124 Sky 69 10 anni 1.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 125 Sky 70 10 anni 10.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 126 Sky 71 10 anni 100.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 127 Sky 72 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 128 Sky 73 10 anni 10.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 129 Sky 74 10 anni 100.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 130 Sky 75 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 131 Sky 76 10 anni 10.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 132 Sky 77 10 anni 100.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 133 Sky 78 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 134 Sky 79 10 anni 10.000.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 135 Sky 80 10 anni 100.000.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 136 Sky 81 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 137 Sky 82 10 anni 10.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 138 Sky 83 10 anni 100.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 139 Sky 84 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri di ... 140 Sky 85 10 anni 10.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … massa di milioni di ... 141 Sky 86 10 anni 100.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … volte il sole ... 142 Sky 87 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … evaporano. 143 Sky 88 10 anni 10.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 144 Sky 89 10 anni 100.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 145 Sky 90 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 146 Sky 91 10 anni 10.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 147 Sky 92 10 anni 100.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 148 Sky 93 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 149 Sky 94 10 anni 10.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 150 Sky 95 10 anni 100.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 151 Sky 96 10 anni 1.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 152 Sky 97 10 anni 10.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 153 Sky 98 10 anni 100.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni I buchi neri di ... 154 Sky 99 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … massa galattica ... 155 Sky 100 10 anni 10.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … evaporano. 156 Sky 101 10 anni 100.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Inizia l’era vuota. 157 Sky 102 10 anni 1.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Era buia 158 Sky 103 10 anni 10.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 159 Sky 104 10 anni 100.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 160 Sky 105 10 anni 1.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 161 Sky 106 10 anni 10.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Formazione e ... 162 Sky 107 10 anni 100.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … decadimento del ... 163 Sky 108 10 anni 1.000.000.000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … positronio. ( Il prositronio è una specie di “atomo” formato da un elettrone e un protone che spiraleggiano uno attorno all’altro alla distanza dell’attuale universo. ) 164 Sky 109 10 anni 10.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 165 Sky 110 10 anni 100.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 166 Sky 111 10 anni 1.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 167 Sky 112 10 anni 10.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 168 Sky 113 10 anni 100.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni 169 Sky 114 10 anni 1.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni Processi di ... 170 Sky 115 10 anni 10.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … decadimento ... 171 Sky 116 10 anni 100.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … protonico di ... 172 Sky 117 10 anni 1.000.000.000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni … ordine superiore. 173 Sky 118 10 anni 10.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni ... 174 Sky 119 10 anni 100.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni ... 175 Sky 120 10 anni 1.000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000. 000000000.000000000.000000000.000000000.000000000 anni …………………………………………………………………………………...…..……… ? ... 176 Sky 120 10 anni ? 177 120 10 anni 178 120 10 anni ? Sky Tratto da una tabella trovata in un mobile e dall’articolo di Fred Adams e Gregory Laughlin apparso su Sky & Telescope Grazie e al prossimo . .... ......... tempo. 180 Lorisky FINE FINE FINE FINE 181