La Quotidiana 10-05-2004,p. 18 Las lavurs da construcziun èn prest ventschidas e la plazza survegn ina nova cuvrida. FOTOS L. DEPLAZES Las Grischunas ed ils Grischuns da Berna han demussà bler interess per la renovaziun da la plazza federala. Plattas grischunas per il plaz avant la chasa federala Finalmain ina plazza digna avant in edifizi simbolic DA LUCAS DEPLAZES / ANR ■ Dapi la stad passada èn diversas firmas vidlonder da renovar il plaz avant la chasa federala e cuvrir quel cun plattas da gneis da Val S. Pieder. La «Gruppa d’art e cultura» da l’Uniun grischuna da Berna ha laschà infurmar ils responsabels davart las lavurs e l’avertura da la nova plazza. Cun passa 70 participants è l’interess stà remartgabel. Las emprimas plattas da gneis èn gia sin il plaz e fan buna parita. Ma ellas èn anc plazzadas be provisoriamain. La tschentada dal crap da fundament è previsa ils 24 da matg. L’avertura uffiziala cun l’absoluziun politica è fixada sin il prim d’avust 2004. Dapi quasi in onn èn las lavurs da transfurmaziun Editur: Hanspeter Lebrument Directur: Andrea Masüger Schefredacziun: Martin Cabalzar, schefredactur (mc) Gieri Antoni Caviezel, substitut/producent (gac) Redacziun: Augustin Beeli (abc), Andreas Cadonau (ac), Erwin Caduff (ec), Giusep Venzin (gv). Collavuraturas redacziunalas: Susi Bearth (sb), Gabi Degonda (gd), Renania. Adressas: redacziun centrala: La Quotidiana, Via centrala 4, 7130 Glion, tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15. E-mail: [email protected] Sutselva/Renania: La Pùnt, 7433 Donat, tel. 081 630 70 53, fax 081 630 70 51. Editura Südostschweiz Presse AG, Via dalla caserna 1, 7007 Cuira; tel. 081 255 50 50, fax 081 255 51 00 Manader da l’editura: Beat Ravaioli Servetsch d’abunents e da distribuziun: tel. 081 255 55 00 Inserats Südostschweiz Publicitas AG, Via centrala 4, 7130 Glion tel. 081 920 07 17, fax 081 920 07 18, E-mail: [email protected] La Quotidiana cumpara tschintg giadas ad emna Ediziun: «Die Südostschweiz»: 144 926 exemplars. Commanicaziun da participaziuns considerablas sin fundament da art. 322 CP: Südostschweiz Radio/TV AG, Südostschweiz Pressevertrieb AG, Südostschweiz Grischacom AG. Dretgs d’editur Igl è scumandà a terzas persunas betg autorisadas da reutilisar en ina moda u maniera ils inserats stampads en quest titel u parts da quels, surtut cun endatar els en in servetsch d’online. Mintga cuntravenziun vegn persecutada giudizialmain da la societad da propaganda, suenter avair consultà la editura. Südostschweiz Presse AG fitg intensivas, ed ins vesa ussa las novas conturas. Il parcadi avant la chasa federala svanescha per adina e la pli impurtanta plazza da la Svizra avant la chasa federala survegn finalmain ina apparientscha digna da sia funcziun. L’edifizi dal parlament federal e da la regenza è in monument architectonic cun ina gronda valur simbolica. Avant in tal bajetg tutga era ina plazza che sa cumporta cun la muntada e la funcziun da la chasa federala. Il crap grischun ès ì cun la plima Ditg e lung èn criticas, propostas ed ideas vegnidas formuladas, examinadas e refusadas. Suenter onns ed onns han ins chattà la storta ed approvà in project che ha persvas ils blers «cuschiniers». Questa renovaziun prevesa ina simpla cuvrida da la plazza cun plattas, senza monuments e firlefanzas. Dal fund cuchegian or 26 ejecturs che signifitgeschan ils 26 chantuns e lubeschan sco funtauna siglinta divers gieus d’aua ensemen cun glischs en colurs. L’emprim è stà selecziunà in granit bernais, chavà or dal tunnel dal Lötschberg. Ma quel n’è betg stà dir avunda. La finala han ils experts chattà il crap grischun, l’enconuschent gneis da Val S. Pieder. Quel saja sis giadas pli ferm che betun e dettia a la plazza federala vairamain in fundament stabil, solid e persistent sco quai ch’i descha. Il crap natiral grischun cun sia structura viva e clera sa cumportia bain cun ils edifizis monumentals vischins (Banca naziunala, Banca chantunala, Banca Valiant e Café federal) e dettia a la plazza in’atgna identitad, han ils experts punctuà. Grond interess dals Grischuns La «Gruppa d’art e cultura» da l’Uniun grischuna da Berna ha envidà ses commembers ad ina visita ed infurmaziun da la nova plazza. E quai è sa mussà sco grond hit. Ricco Bergamin, il president da la gruppa, ha gì plaschair da preschentar als responsabels per la construcziun da la nova plazza ils passa 70 Grischuns e Grischunas. En quatter gruppas han ils visitaders retschavì infurmaziuns d’emprim maun davart il project, las lavurs da construcziun, las scuvertas archeologicas ed ils indrizs da la nova plazza. Dals custs da total 8 mil- liuns francs surpiglia la confederaziun 2,3 milliuns. La citad da Berna sa participescha cun var 4 milliuns francs. Las assicuranzas «Mobiliar», domiciliadas a Berna, han fatg in regal da giubileum da 1,7 milliuns francs a la plazza federala. En l’avegnir na datti nagins plazs da parcar pli. La plazza resta da princip vida, ella stat dentant a disposiziun per sentupadas, demonstraziuns e manifestaziuns. Ina part è reservada per l’enconuschent martgà da products agrars il mardi e la sonda. Cun bels maletgs da la cuntrada e da la chava da crappa ha Pius Truffer preschentà sia interpresa da famiglia a Val S. Pieder che ha retschavì l’incarica da furnir las plattas da gneis per embellir la plazza federala.