Pretsch Fr. 1.60 14. annada, numer 192
GA 7007 Cuira Glindesdi, ils 4 d’october 2010
Canorta d’uffants
Muntanella
Venderdi passà ha gì lieu l’inauguraziun da la canorta d’uffants Muntanella a San Murezzan.
Las premias
s’augmentan puspe
Cusseglier federal Didier Burkhalter
ha gì da preschentar venderdi las premias da las cassas da malsauns.
11
14 LA VOUSCH DA SURMEIR
Redacziun: Via comerciala 22, 7007 Cuira, tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15
Brigitta Gadient sa retila
■ (mc) Suenter avair appartegnì 17 onns al Parlament federal ha cussegliera naziunala Brigitta Gadient (pbd) communitgà ch’ella sa retira sin la
fin da questa perioda da legislatura. Brigitta Gadient presidiescha actualmain la fracziun
da la partida burgais-democratica en il Parlament federal.
Cun questa decisiun vul Brigitta Gadient era sa retrair definitivamain da la politica activa.
Quai veglia era dir, ch’ella na
stettia betg a disposiziun per ina
candidatura en il cussegl dals
chantuns l’atun 2011. La pbd
respecta questa decisiun ed è
cunscienta chi na vegn betg ad
esser lev d’occupar questa largia. Passa la mesadad da la delegaziun grischuna a Berna sto
vegnir remplazzada 2011. Sper
Gadient sa retiran era ils cussegliers naziunals Andrea Hämmerle e Sep Cathomas, sco era
cusseglier dals chantuns Theo
Maissen.
Da las alps en la citad
■ (anr/gns) La festa da giubileum 50 onns Uniun grischuna
dal persunal d’alp a Cuira è stada in grond success. Be il cortegi da giubileum han 11 000
persunas guardà. Attratg il gust
dal public han cunzunt ils uffants
dals signuns e dals pasters, dentant er ils blers animals pli pitschens e pli gronds. Karin Nie-
derberger, la presidenta da l’uniun
giubilara, ha fatg ina bilantscha
ple che positiva dals dus dis da festa en la chapitala grischuna. Er la
premiaziun dal chaschiel d’alp ha
sveglià il interess da tuts. Il meglier chaschiel ha fatg Jan Ehrensperg sin l’Alp Albin d’Andeer.
➢ PAGINA 2
Dis grondius per la Val Müstair
Survgni il label da l’Unesco e da Parc da natüra
DA MARTINA FONTANA / ANR
■ Da survgnir labels es hozindi bod «normal». Labels sco
Unesco Biosfera o sco Parc da
natüra regiunal d’importanza
naziunala, però brich. E precis
quai ha dat andit a la populaziun jaura da far festa. Uossa
esa ufficial e perquai eir perfet:
Ils respunsabels da la Biosfera
Val Müstair l e dal Parc da natüra regiunal d’importanza naziunala tegnan in man ils labels da
l’Unesco e dal Parc da natüra.
Davo diversas «trembladas» s’ha
la situaziun calmada fingià cur
chi’d es gnü cuntschaint dad
avair ragiunt il böt. «Da pudair
artschaiver ils labels ufficialmaing es però amo alch oter ed
ün act special», disch la directura da la Unesco Biosfera Val
Müstair, Gabriella Binkert. Cha
da pudair organisar la festa da
surdatta tant dal label da reservat da biosfera da l’Unesco sco
al listess mumaint eir quella dal
label da Parc da natüra regiunal
d’importanza naziunala saja stat
ün sentimaint grondius chi haja
eir chaschunà emoziuns: «La lavur per rivar al böt d’eira gron-
■ SURMEIR
Agricultura sco sin la champagna en mez la chapitala da noss chantun
tar igl cortegi da giubileum da l’Uniun grischuna dal persunal d’alp.
FOTO G. N. STGIER
■ MUSTÉR
■ SURSAISSA
Nova basa
pil stradalesser
7,1 milliuns per in
parc da divertiment
(anr/hh) El decuors dils davos
dus onns ha il cantun Grischun
realisau sut Segnas a Mustér ina
nova basa per igl uffeci da construcziun bassa. Quella cumpeglia dus baghetgs e ha custau biebein quater milliuns francs. Ils
otg collaboraturs digl uffeci che
lavuran da cheu anora han obteniu localitads ed infrastructura
adattada al temps. Il venderdis
vargau ei la basa nova vegnida
inaugurada en preschientscha da
plirs hosps, denter quels era il
cusseglier guvernativ Stefan Engler. La basa a Mustér ei ina part
dil district 6 che cumpeglia l’entira Surselva ed ina reit da vias da
totalmein 284 km.
(anr/hh) Las lavurs da construcziun per il niev parc da divertiment «Rufali» a Sursaissa/
Misanenga ein vegnidas lantschadas la sonda avon miezdi. El
decuors dils proxims 14 meins
vegn investau cheu 7,1 milliuns
francs. Als iniziants dil project eis
ei reussiu las davosas jamnas da
segirar la finanziaziun, denter
auter han els saviu animar rodund 500 acziunaris da separticipar vid il capital d’aczias da 1,3
milliuns francs. Il niev parc duei
cuntener differents stabiliments,
denter auter in lag da far bogn.
Erigius vegn igl entir edifeci sin
ina surfatscha da 35 000 meters
quadrat.
➢ PAGINA 5
➢ PAGINA 7
Servetsch d’abunents e da
distribuziun: tel. 0844 226 226
mail: [email protected]
10004
9 771424 749004
Cumbat per/cunter
il Parc Ela cuntinua
(mc) Suenter che la cuminanza
d’interess «Forza idraulica e turissem en Surses» avaiva tramess ier
in figl sgulant en singulas vischnancas da Surses, ch'intimescha
ils avdants da dir na Parc Ela, han
persunas singulas or da politica,
economia e turissem en Surses
tramess ier lur resposta en furma
ed appellà a la populaziun en Surses da dir gea al Parc Ela. Quai sco
reacziun sin in fegl sgulant ch’ina
cuminanza d’interess anonima
aveva tramess ier cunter il parc.
Ins haja stuì reagir, perquai ch’ils
adversaris hajan sugerì che
l’EWZ saja er cunter il parc, damai ch’els han duvrà illegalmain
il logo da l’EWZ. Quai ha Ludwig Caluori ditg, il deputà per il
circul Belfort ed in dals aderents
dal Parc Ela. Sustegnì vegn quest
manifest da Ludwig Caluori,
Peder Cathomen, Carmen Dedual,
Pauli Dosch, Nocola Foglia, Ruth
Giovanoli, Fritz Guidon, Marco
Jäger, Guido Luzio, Marc Mareischen, René Müller, Baltermia
Peterelli, Bruno Salis, Matthis
Schmidt, Rico Schnöller, Toni Sonder, Rina Steier, Astrid Turner e
Sepp Waldegg. Il davos pled han
ussa ils votants e las votantas da
las 21 vischnancas pertutgadas.
Georg Falett, grondcusglier, ed Andrea Hämmerle, cusglier naziunal, survegnan da Willy Geiger, Uffizi federal
per l’ambiaint, il Label da l’Unesco Biosfera Val Müstair-Parc Naziunal.
MAD
da. Ma grazcha al sustegn e l’incletta da la populaziun eschna
rivats pass per pass da realisar
nossas visiuns», intun’la. A partir dals prüms schner da prossem on cuntinua la lavur sco fin
qua: Quai però ill’uschenomnada fasa da realisaziun e na plü in
quella da preparaziun. Grazcha
als labels es eir sgürà il sustegn
finanzial da la Confederaziun e
dal Chantun e cun quel ils dif-
ferents progets chi vegnan realisats suot la bachetta da l’Unesco
Biosfera Val Müstair-Parc Naziunal.
➢ PAGINA 9
L’Alpsu sco center da divertiment
150 milliuns francs duein vegnir investai denter Andermatt e Sedrun
DA HANS HUONDER / ANR
■ Il territori dall’Alpsu duei
daventar in liug da divertiment per il sport d’unviern e
per la stad. Igl ei previu d’investar cheu rodund 150 milliuns francs. En quei senn han
ils responsabels pil turissem
orientau il venderdis sera la populaziun a Sedrun. Tenor il
meinaproject Benno Bühlmann
eis ei previu d’ereger nov sutgeras ni telecabinas novas sin
l’Alpsu e da remplazzar tschun
indrezs da transport existents.
Da niev duei ei era dar ina colligiaziun cun ina telecabina da
Chaschinutta
sil
Gütsch.
Cheutras duein ils hosps che arrivan sin l’autostrada haver in
access direct el territori da skis
dall’Alpsu e quei senza stuer serender ad Andermatt. Plinavon
ei previu a Dieni sper la staziun
da val dallas Sedrun Pendicularas SA in grond resort da vacanzas per 700 entochen 800 per-
sunas. Casas cun habitaziuns da
vacanzas, ustrias, hotels e stizuns duein purtar dapli hosps
allas pendicularas ed aschia reducir la dependenza dil turissem dil di. Ferton che la planisaziun dalla colligiaziun dils
territoris da skis da Sedrun ed
Andermatt ei progredida pulitamein, sesanfla il project per il
resort da vacanzas aunc ella fasa d’entschatta
➢ PAGINA 3
Il model dil resort da vacanzas a Dieni. Sil parcadi sut la staziun da val dallas pendicularas duei vegnir erigiu
in vitg cun habitaziuns, ustrias, hotels e stizuns.
MAD (MAURUS FREI: PARTNER)