ACTA
APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ANNUS X X I
- VOLUMEN
XXI
R O M A E
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
M • DCCCC • XXIX
A-
t
4
I.
Almus X X I - Yol. X X I
ACTA
Í5 Ianuarii 1929
APOSTOLICAE
Num. 1
SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
CONSTITUTIO
APOSTOLICA
IUBILAEUM UNIVERSALE EXTRA ORDINEM INDICITUR AD TOTUM
ANNUM MDCCCCXXIX.
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M D E I
AD
PERPETUAM
REI
MEMORIAM
Auspicantibus Nobis singulari Dei beneficio annum a suscepto sacerdotio quinquagesimum, communi omnium Patri nihil
fuit, nihil esse poterat optatius, quam ut una Nobiscum filii
universi, coniunctis animis precibusque, Deo grates agerent ab
eoque opem implorarent tum Nobismet ipsis, tum concreditae
Nobis Ecclesiae tot malis periculisque circumventae opportunam;
qua quidem ope muniti, et ad christianam amplificandam augendamque Fidem et ad vitam sanctius instituendam - quod in clero
potissimam spectamus - omnes erigerentur.
Iucundissima igitur, eademque eo iucundior quo fuit promptior
atque alacrior, mirifica illa accidit consensio, qua boni omnes
eiusmodi eventum Nobis gratulantes, precibus per hos ipsos
ineuntis anni dies privatim publice Deo adhibitis et votis laetisque
ominibus ad Nos undique delatis celebrare aggressi sunt. Tantus
enim ac tam subitus animorum motus id nimirum luculentissime
6
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
comprobat, piissimae sobolis esse, ut "cum aegritudines ac molestias
tum laetitiam gaudiumque participet Patris, ob illam quandam
veluti necessitudinem, qua tota domestici ipsius convictus societas continetur ac regitur. Lex enim est caritatis praecipua, ut
haec non tam verbis quam factis demonstretur, quae quidem
facta eiusmodi sint, ut in mutua quadam communione bonorum
posita esse videantur.
Eadem vero lege Kos tam arcte adstringimur, ut cum filiis Nostris carissimis, pro facultate, bona participemus Nostra, eosdemque
in Nostrorum communionem gaudiorum ita vocemus, ut propositis caelestium munerum thesauris, quorum est in Nostra potestate dispensatio, privatam Patris laetitiam communibus filiorum gaudiis atque utilitatibus cumulemus.
Quapropter, decessorum Nostrorum, in primisque Leonis X I I I ,
vestigiis insistentes illud consilium inivimus, ut alterum annum
sacrum extra ordinem, in Jubilaei universalis modum — qui vertente anno, idest ad plenum Decembrem mensem, contineretur —
toto christiano orbi indiceremus. Iamvero largius paterna liberalitate reseratis, per totum hoc temporis spatium, Ecclesiae fontibus, vehementer confidimus, christifideles omnes iam nunc alacrius libentiusque iis salutis praesidiis sic usuros, ut mores privati
ac publici emendentur, fidei vigor confirmetur pietatisque ardor
excitetur. Etenim, si precandi studium, quod saepe, vel nuper,
commendavimus, in christiano populo acrius incendatur, nullum
Nobis Ecclesiaeque validius adiumentum gravissimis hisce potissimum
reipublicae
christianae temporibus obtingere poterit.
Eo ipso igitur, quo f. r. decessor Noster Leo X I I I , consilio permoti
eademque spe ducti, Nos quoque sacrum iubilaeum indicimus
« monendis cohortandisque quotquot sua est cordi salus, ut colligant paulisper sese, et demersas in terram cogitationes ad meliora
traducant; quod non privatis solum, sed toti futurum est reipublicae salutare, propterea quod quantum singuli profecerint in
animi perfectione sui, tantumdem honestatis ac virtutis ad vitam
moresque publicos accedet ». Cum autem huc sacer annus spectet,
ut laeta fidei incrementa in populo foveantur moresque ad evan-
Acta
Pii PP.
XI
7
gelicam legem rite componantur, videtur praeterea diei illius
recordatio, quo die sacerdotali potestate aucti sumus, eos omnes,
quotquot hac eadem potestate honestantur, commonere vehementius, ut vitam totam ad tanti ordinis dignitatem religiosius in dies sanctiusque conforment. Ex quo multiplici Jubilaei
fructu, qui in singulos cives et in societatem humanam manabit,
illam denique profecturam esse confidimus, quam quaerimus,
pacis Christi absolutam perfectamque in Eegno Christi instaurationem.
Itaque de omnipotentis Dei misericordia, ac beatorum Apostolorum Petri et Pauli auctoritate confisi, ex illa ligandi atque solvendi potestate, quam Nobis Dominus licet indignis contulit,
ad provehenda fidei incrementa, morum emendationem et potissimum cleri sanctimoniam, universis et singulis utriusque sexus
christifidelibus plenissimam peccatorum omnium indulgentiam
ad generalis Jubilaei modum concedimus, ab hoc die usque ad
plenum mensem Decembrem vertentis anni lucrandam, ita quidem ut sequitur:
I. Incolae et advenae intra ambitum exsistentes dioecesis
Eomae :
1.° Sive eodem die, sive diversis diebus bis visitent Basilicas
Lateranensem SSmi Salvatoris, Vaticanam S. Petri Ap. et Liberianam S. Mariae Maioris; ibique devotas preces per aliquod temporis spatium effundant ad mentem Summi Pontificis superius
propositam ac generatim pro conversione peccatorum, exstirpatione haeresum ac schismatum, pro pace et concordia omnium principum, unde facilius consequentur exaltatio, prospectas et libertas Ecclesiae catholicae eiusque Capitis, Vicarii
Iesu Christi.
Quod, si vel nimia locorum distantia, vel alio iusto impedimento, incolis praesertim suburbii ad memoratas Basilicas difficilis
sit aditus, concedimus ut confessarii singulis permittant
accessum ad aliam parochialem ecclesiam oratoriumve publicum,
ubi Missae Sacrificium celebrari consueverit, ad easdem visitationes similiter complendas.
8
Acta
Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
2 . ° Duobus diebus, praeter illos in quibus ieiunium et abstinentia ex praecepto obligant, ieiunent cum abstinentia ad normam
canonum Codicis iuris canonici.
3 . ° Confessionem sacramentalem rite instituant, in qua a
peccatis absolvantur, praeter confessionem annuam praecepto
communi iniunctam; ac sancta
Eucharistiae communione pie
reficiantur, praeter communionem paschalem.
4 . ° Tandem aliquam eleemosynam pro sua quisque facultate
et pietate, audito confessarii consilio, in aliquod opus pium elargiantur; praecipue Opus Propagationis et Praeservationis fidei
commendamus.
II. Extra Eomanam dioecesim, ubique terrarum praescribimus duas visitationes, vel eodem die vel diversis diebus, pie
peragendas in tribus ecclesiis vel oratoriis publicis, in quibus Missa
saltem celebrari soleat, quae a loci Ordinario vel ex ipsius mandato assignanda erunt; quod si tot templa alicubi non habeantur, tres visitationes in duobus, aut sex in uno peragantur.
Praeterea cetera superius recensita opera a singulis accurate perficienda sunt.
III. Pro iis qui sive Eomae, sive ubique collegialiter seu
cessionaliter,
pro-
ut aiunt, duce parocho aliove designato sacerdote,
visitationes instituere velint, Ordinarius poterit visitationes prudenti suo arbitrio etiam ad minorem numerum reducere.
IV. Visitationes possint peragi partim in una dioecesi et
partim in alia; et in eadem dioecesi partim in uno loco, partim
in alio; in templis tamen pro unoquoque loco legitime assignatis.
, V. Fideles, qui fuerint quavis iusta et rationabili causa impediti quominus vel aliquod ex recensitis operibus vel etiam omnia
rite compleant, confessam poterunt dispensare, opera praescripta
in aliquod aliud opus commutando.
VI. Eeligiosi omnes et quotquot hoc nomine veniunt in parte
secunda libri secundi Codicis iuris canonici dispensari possunt tum
singillatim tum collegialiter a suis immediatis Superioribus, commutatis operibus praescriptis in alia, quae tamen non sint sub
praecepto debita; Congregationes autem religiosae laicales ab
Acta
Pii
PP.
9
XI
eo -sacerdote, qui regimen earum exercet in foro externo; atque,
occurrente necessitate, singuli a proprio confessario.
Confessarii, per totum Jubilaei tempus, generatim sequantur,
in absolvendo et dispensando, disciplinam a Codice iuris canonici novissime inductam.
Minime tamen suspendimus extraordinarias facultates utcumque delegatas, quibus forte iidem potiuntur. Sed praeterea has,
quae sequuntur facultates ipsis concedimus hoc anno exercendas, intra limites iurisdictionis sive ordinariae sive delegatae,
qua a suis Ordinariis instructi sint. Scilicet, sive Romae, sive
alibi absolvere valeant poenitentes rite dispositos ab omnibus
casibus vel ab homine vel a iure, sub censura vel sine censura
utcumque reservatis, exceptis dumtaxat casibus cum violationis
secreti Sancti Officii, tum specialissimo modo Summo Pontifici
reservatis (cann. 2320, 2343, 2367 et 2369 Cod. I. C ) , tum
denique illis, pro quibus, vel post obtentam vi canonis 900
absolutionem, obligatio adhuc manet ad Sacram Poenitentiariam
recurrendi et standi eius mandatis (cfr. Decretum Sacrae Poenitentiariae 16 Novembris 1928). Concedimus item singulis confessariis, ut supra approbatis, facultatem dispensandi ex rationabili
causa in votis privatis omnibus, etiam iuratis, iis tamen exceptis
quae canone 1309 Sedi Apostolicae reservantur, exceptoque voto
acceptato a tertio, cui dispensatio proinde detrimento esset, nisi ipse
iuri suo cesserit. Vota quoque poenalia commutari poterunt, sed
in opus tandummodo quod aeque efficaciter a peccato retrahat.
Facultates huiusmodi absolvendi vel dispensandi illis solis
applicari possunt, quibus sincerus est animus lucrandi Jubilaeum
atque opera praescripta vel commutata adimplendi. Si tamen
iidem fideles, applicatione iam obtenta, rationabili impedimento
prohibeantur
quominus
cetera
perficiant,
benigne statuimus,
acceptam applicationem fore item valituram.
Iisdem porro facultatibus confessarii utantur in solo foro conscientiae etiam extra sacramentali, nisi, ut patet, agatur de peccato sacramentaliter absolvendo*
10
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
Qui aliqua censura fuerint nominatim affecti vel uti tales
publice
renuntiati
nequeunt tamdiu
frui beneficio
Jubilaei,
quandiu in foro externo non satisfecerint prout de iure. Si tamen
contumaciam in foro interno sincere deposuerint et rite dispositos
sese ostenderint, poterunt, remoto scandalo, in foro sacramentali interim absolvi ad finem dumtaxat lucrandi Jubilaeum cum
onere quam primum se subiiciendi etiam in foro externo ad
tramitem iuris.
Jubilaeum, quod attinet ad plenariam indulgentiam sibi vel
animabus purgatorii applicandam, bis aut pluries acquiri potest,
iniuncta opera bis aut pluries iterando; sed tum tantummodo,
cum Jubilaeum prima vice acquiritur, confessarii uti possunt,
etiam pluries, facultate absolvendi a censuris et a casibus reservatis, commutandi vel dispensandi cum eodem poenitente qui
nondum omnia opera iniuncta adimpleverit.
Vertente Jubilaei anno, nullatenus cessant indulgentiae alias
concessae pro operibus distinctis ab operibus Jubilaeo lucrando
praescriptis. Imo benigne concedimus, ad augendum cotidie magis
precandi spiritum, ut omnes fideles, per huius anni spatium, lucrari possint indulgentiam septem annorum totidemque quadragenarum, quoties coram divino Eucharistiae Sacramento, vel
clauso Tabernaculo, pias preces aliquandiu ad mentem Summi
Pontificis effuderint; idque firmis indulgentiis pro eodem opere
alias concessis. Qui autem singulis diebus per integram hebdomadam hanc piam visitationem peregerint, indulgentiam plenariam usitatis conditionibus acquirere possint. Praeterea, ad fovendam toto hoc anno cleri in sacro litando pietatem, singulis
sacerdotibus tribuimus, fruendum usque ad diem x x x r mensis
Decembris huius anni, privilegium personale, cuius vi indulgentiam plenariam quotidie possint, Missae sacrificium celebrando,
uni animae in Purgatorio detentae applicare.
Ut autem Litterae hae Nostrae ad fidelium omnium notitiam
facilius perveniant, volumus earum exemplis etiam impressis^
Acta
Pii
PP.
11
XI
manu tamen alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius
personae in ecclesiastica auctoritate constitutae munitis, eadem
prorsus fides adhibeatur, quae ipsis praesentibus adhiberetur, si
forent exhibitae vel ostensae.
Nulli igitur hominum liceat hanc paginam Nostrae indictionis, promulgationis, concessionis et voluntatis infringere, vel ei
ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et
Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.
Datum Eomae apud S. Petrum, die vi mensis Ianuarii, in
festo Epiphaniae Domini, anno millesimo nongentesimo vicesimo
nono, Pontificatus Nostri septimo.
F R . ANDREAS CARD. FRÜHWIRTH,
L A U R E N T I U S CARD. L A U R I ,
Cancellarius S. B. E.
ioseph.
Poenitentiarius
Wilpert,
Dominicus
Jorio,
Decanus
Göll.
Protonotarius
Loco >J< Plumbi
Beg. in Cane. Ap., vol. XXXIX, n. 37. - M. Riggi.
Proton.
Maior.
Apostolicorum.
Apostolicus.
ii
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
L I T T E R A E A P O S T O L I C A E
DE BULLA CRUCIATA
AD ALPHONSUM X I I I
HISPANIARUM REGEM CATHOLICUM
PIUS PP. XI
Carissime in Christo Fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. —=- Providentia opportuna Decessores Nostri, omnibus
rerum circumstantiis ac spiritualibus Hispaniarum populorum
necessitatibus sedulo studio perspectis, Bullam Cruciatavi iterum
iterumque prorogarunt. Originem suam ipsa duxit Bulla Cruciata
ex Apostolicis Litteris, quas iam Hispaniarum Eeges Catholici,
Decessores Tui, ab hac Sancta Sede receperunt, cum, Christianitatis vindices defensoresque, teterrimis Mediae Aetatis temporibus, cum suis pugnabant infideles adversus, qui gravissimis periculis damnisque non modo Hispaniarum sed totius quoque Europae Christianos populos divexabant atque angebant. Hisce quidem rationibus urgentibus, Praedecessores Nostri plures gratias
favoresque tum spirituales tum temporales Bulla Cruciata eadem
pro certo annorum spatio concessere illis ex hispanica dicione
Christi fidelibus, qui vel ad bonum contra infideles certamen decertandum proficiscerentur, vel susceptas adversus eos aut suscipiendas militares expeditiones propriis sumptibus iuvandas curarent. Labentibus vero annis cum nulla amplius urgeret praeliandi
contra infideles necessitas, eleemosynas pro indultis lucrandis,
per Bullam Cruciatam eandem concessis, conrogatas, in praestitutos usus pios ac praesertim in divini cultus splendorem augendum ipsi Nostri Praedecessores erogandas decrevere. Porro in
sollemni de ecclesiasticis negotiis Conventione, quae cum Hispaniarum Regina Catholica die x v i m. Martii anno
MDCCCLI
inita,
Litteris Apostolicis Nonis Septembribus confirmata fuit, articulo
quadragesimo cautum est, ut in posterum ditionis Hispanicae
Acta
Pii PP.
XI
Í3
intra fines Ordinarii Praesules in sua quisque dioecesi Bullae Cruciatae proventus administrent ad eos usus erogandos iuxta normam in ultima prorogatione Indulti Apostolici praescriptam,
salvis obligationibus quibus iidem proventus, vi Conventionum
cum Sancta hac Sede initarum, obnoxii sunt; in Conventione
autem additionali die x x v m. Augusti inita anno MDCOCLIX expresse cautum fuit ut in posterum omnes Bullae Cruciatae proventus, salva eorumdem parte Sanctae Sedi debita, ut superius,
in divini cultus expensas exclusive impendi deberent. Quod vero
attinet ad facultates Apostolicas officio Commissarii Generalis
Bullae Cruciatae adnexas, et consequentes attributiones, in memorato sollemnis Conventionis articulo quadragesimo statutum
fuit, ut illae per Archiepiscopum Toletanum ea forma atque amplitudine exerceantur, quas Sancta haec Sedes praefiniverit. Ipsa
quidem Bulla per Apostolicas Litteras die xxi m. Septembris
an. MDCCCCIX Piscatoris annulo obsignatas, ad duodecim annos prorogata fuit a rec. mem. Leone Pp. X I I I , finemque habuit prima
Dominica Adventus anni MDCCCCXIV. Eandem vero Bullam bo. me.
Pius Pp. X ad annum dumtaxat produxit per Secretariae Status
mandatum sub die xxrv m. Iunii ipsius anni MDCCCCXIV; consilium
enim mente susceperat Bullam enunciatam reformandi, ut magis
illam praesentium temporum adiunctis respondentem redderet.
Ipsius vero Pii Pp. X voluntatem ad exitum adduxit rec. mem.
Decessor Noster Benedictus Pp. XY Litteris Apostolicis sub anulo
die XII m. Augusti an. MDCCCCXV datis, quibus Cruciatae Bullam
pro Hispaniarum Regno ad duodecim alios annos prorogavit a
prima dominica Adventus eiusdem anni MDCCCCXV computandos.
At etiam in praesens ad ipsius Regni christifidelium bono satius
consulendum aliae emendationes atque additamenta praesertim ob
iuris canonici Codicis promulgationem in supra dicta Bulla Cruciata desiderabantur; ideoque schema eiusdem novum tum Sacrae
Congregationi Consistoriali tum Sacrae Congregationi pro ecclesiasticis negotiis extraordinariis propositum est atque ab eisdem
recognitum. Nunc autem, exhibitas Tuo nomine Nobis per Tuum
apud Nos Legatum preces ultro libenterque excipientes, Crucia-
14
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tae Bullam, novo eiusdem textu recognito, pro Tuo Hispaniarum
Éegno, motuproprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine
praesentium Litterarum vi, ad duodecim annos prorogamus a
prima dominica Adventus vertentis anni
MDCCCCXXVIII
compu-
tandos. Circa vero ipsius Bullae publicationem, eiusdem indulta
quoad indulgentias, divina officia et sepulturam, confessionem et
votorum commutationem; dispensationem ab irregularitate et ab
impedimento afiinitatis et criminis; beneficiorum convalidationes
et compositiones; legem abstinentiae et ieiunii; condiciones circa
usus huius indulti; quoad denique privata oratoria, servari praecipimus religiose in omnibus condiciones legesque, quae in indiculo continentur, quod a memoratis Sacris Congregationibus
adprobatum in Tabulario tertiae Sectionis Secretariae Nostrae
Status a Brevibus Apostolicis asservari iussimus; cuius tenor sequens est:
«INDULTA PONTIFICIA HISPANICAE NATIONI CONCESSA.
Publicatio Indultorum eorumque usus. Indulta, Hispanicae Nationi
a Sancta Sede concessa, singulis annis publicanda sunt. Annus
computatur a die antea factae publicationis, usque ad diem novae
faciendae publicationis. Summaria sumpta a fidelibus pro eorum
usu valent, durante toto praedicto anno. Indulta autem semper
prorogari intelliguntur, pro maiore christifidelium commoditate,
ad unum integrum mensem post annum expletum ab eorum publicatione. Indultis omnes fruuntur, qui in Hispaniarum territorio
versantur, vel in alio quocumque Hispanicae ditioni subiecto territorio, si tamen Summaria sumant. Indulto vero quoad abstinentiae et ieiunii legem tum in Hispanus tum extra Hispanias
uti possunt, dummodo scandalum absit. Pro Indultorum licito
validoque usu sufficit Summaria sumere. Subscribere in illis
proprium nomen et cognomen necessarium non est; neque illa
secum habere vel illa servare necessarium est. Taxa vel eleemosyna solvenda ad uniuscuiusque Summarii calcem consignanda
est. Christifideles autem sciant huiusmodi proventus ad divinum
cultum sustinendum principaliter destinari, ad pia beneficentiae
opera, ad ipsius Bullae Cruciatae onera sustinenda. Horum indul-
Acta
Pii
PP.
15
XI
torum exsecutor est dilectus filius Noster Cardinalis Archiepiscopus Toletanus, qui omnes ei tributas facultates singulis Ordinariis subdelegare potest ».
((Indultum quoad Indulgentias. - 1) Plenaria conceditur indulgentia, bis acquirenda intra annum Indulti, duobus distinctis
diebus ad arbitrium eligendis, ex intentione praefatam lucrandi
Indulgentiam, ab iis, qui, confessi, sacra Communione refecti fuerint, si possint, si vero non possint, dummodo id fecerint infra
tempus praescriptum ab Ecclesia, praedicta habita intentione
eandem acquirendi Indulgentiam. 2) Indulgentia conceditur quindecim annorum et quindecim quadragenarum iis, qui corde saltem
contriti, voluntarie ieiunaverint quocumque ex diebus non consecratis ecclesiastico ieiunio, et aliquas vocales preces secundum
Summi Pontificis intentionem effuderint. Praedictum ieiunium
in aliud pium opus commutari potest, pro illis qui ieiunare non
possunt, ab Ordinario, a parocho atque etiam a Confessario. Praeterea
praedicta peragentibus conceditur participatio omnium
piorum operum, quae diebus illis in Ecclesia militante fiant.
3) Indulgentiae Stationum Almae Urbis, in Rescripto S. C. Indulgentiarum die i x Iulii an.
MDCCLXXVH
dato (cfr. Rescrip. Auth.
Indulg. n. 313, p. 239) recensitae, iis omnibus conceduntur qui
aliquam ecclesiam vel publicum aut semipublicum Oratorium
visitent, vocales fundendo preces secundum Summi Pontificis
intentionem, addita tamen Confessione et Communione, si Indulgentia acquirenda plenaria sit. Quas Indulgentias duabus vicibus
lucrari possunt illi omnes qui duo Summaria sumunt. Illi autem,
qui ad Poenitentiae et Eucharistiae sacramenta accedunt, possunt ea die, loco partialis Indulgentiae, Plenariam Indulgentiam
lucrari. 4) Ad normam can. 930 iuris canonici Codicis omnes
praefatae Indulgentiae animabus in Purgatorio detentis applicabiles sunt. 5) Omnibus qui Summarium sumunt,
si intra
annum
articulo
Indulti moriantur,
Indulgentia Plenaria
in
mortis conceditur, dummodo confessi ac Sacra Synaxi refecti,
vel,
si id
nequiverint,
saltem contriti,
Sanctissimum
Iesu
nomen ore, si potuerint, sin minus corde, devote invocaverint,
16
Acta Apostolicae- Sedis - Commentarium Officiale
et mortem, tamquam peccati stipendium, de manu Domini
pa-
tienter susceperint. Haec Indulgentia animabus in Purgatorio
detentis applicari nequit. 6) Ii praeterea christifideles Indulgentiam plenariam alicui defuncto applicare possunt si accepto Summario, condicionibus Confessionis et Communionis satisfecerint
et pro eiusdem defuncti anima devote oraverint. Si vero, anno
Bullae Cruciatae durante, duplex Summarium sumunt, iterum
Plenariam Indulgentiam eidem defuncto vel diverso applicare
poterunt ».
« Indultum quoad divina officia et sepulturam. - 1) Qui Summarium habent, possunt, tempore interdicti, cui causam ipsi
non dederint, nec per ipsos stet quominus amoveatur, sive in
ecclesiis, in quibus divina officia eo tempore permittantur, sive
in privatis oratoriis rite erectis, Missas et alia divina officia vel
per seipsos celebrare, si fuerint sacerdotes, vel facere ut in sua ac
familiarium, domesticorum et consanguineorum praesentia celebrentur; sed clausis ianuis, non pulsatis campanis, excommunicatis et specialiter interdictis exclusis; et, in oratorio privato,
aliquot pro Sanctae Ecclesiae exaltatione precibus fusis. Itemque
eisdem in locis sacram Eucharistiam et alia Sacramenta suscipere possunt. 2) Decedentium corpora, qui Summarium habeant,
nisi forte excommunicationis vinculo per condemnatoriam vel
declaratoriam sententiam innodati decesserint, eodem interdicti
tempore, cum moderata funerali pompa sepeliri possunt. 3) Ecclesiastici omnes sive cleri saecularis, sive regularis, recitatis
vesperis et completorio, matutinum cum laudibus officii diei
sequentis pridie recitare immediate post meridiem libere possunt ».
« Indultum quoad confessionem et votorum commutationem. 1) Conceditur ut omnes, etiam Regulares utriusque sexus, licet expressa et individua mentione digni et quovis efficaciore privilegio
excepti, absolvi tantum in foro conscientiae possint, iniunctis de
iure iniungendis, semel in vita seu extra mortis periculum, et semel,
in mortis periculo intra annum concessionis, vel bis in utroque
casu si duplex Summarium sumatur, a quovis confessario sibi
libere electo inter adprobatos (pro utroque sexu, si de monialibus
Acta
Pii
PP.
17
XI
et quibuslibet aliis mulieribus agatur) ab Ordinario loci, a peccatis et censuris cuiuscumque et quocumque modo, etiam speciali, non vero specialissimo, reservatis a iure vel ab homine, ita
ut vi praesentis concessionis, de speciali gratia, sic absoluti deinde
ad alium quemcumque Superiorem recurrere non teneantur. In
hac concessione facultas quoque comprehenditur absolvendi a
casu falsae denuntiationis de crimine sollicitationis, de quo in
canone 894 iuris canonici Codicis; sed confessarius electus a tali
crimine non absolvat, nisi ad normam canonis 2363 ipsius Codicis.
Quattuor vero censurae specialissimo modo Sedi Apostolicae reservatae ad normam tantum canonum 2252 et 2257 memorati Codicis absolvi poterunt. 2) Conceditur praeterea ut confessarius electus, ut supra, in solo conscientiae foro, etiam extra sacramentalem
confessionem, possit omnia vota privata, in quibus ius quaesitum
tertio non sit, atque exceptis votis perfectis castitatis perpetuae
et religionis, post completum decimum octavum aetatis annum
emissis, in alia pietatis opera dispensando commutare, iisque
adiungendo aliquod subsidium transmittendum ad harum Litterarum Apostolicarum exsecutorem, atque in fines a Sancta Sede
statutos adhibendum. Praesens Indultum non valet, nisi quis
cum hoc Summario simul Indulti divinorum officiorum et sepulturae Summarium, nec non Indulgentiarum Summarium sumat ».
« Indultum quoad dispensationem ab irregularitate et ab impedimento affinitatis et criminis. - 1 ) Exsecutor harum Litterarum Apostolicarum possit dispensare super irregularitate cum iis qui censuris ligati Missam celebraverint, vel alia divina Officia peregerint,
non tamen in contemptum Clavium, et ex Ordinis non debiti
exercitio ante susceptum Presbyteratum, nec non super irregularitate ex legitimorum natalium defectu, dummodo de adulterinis
vel sacrilegis non agatur, ad effectum suscipiendi primam clericalem tonsuram^et sacros Ordines usque ad Presbyteratum inclusive, et super alia qualibet irregularitate ex delicto proveniente,
exceptis irregularitatibus ex homicidio voluntario, etiam occulto,
aut ex apostasia a Fide, aut ex haeresi, vel ex alio delicto scandalum in populum generante, provenientibus, et exceptis irreguACTA, vol. XXI, n. 1. — 15-1-929.
2
18
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
laritatibus ad Sanctum Officium pertinentibus, imposita dispensatis consueta eleemosyna, in fines a Sancta Sede statutos impendenda, ceterisque iniunctis de iure iniungendis. 2) Possit idem
Exsecutor harum Litterarum Apostolicarum dispensare ab impedimento publicae honestatis in primo gradu lineae rectae, nec non
ab impedimento publicae honestatis in secundo gradu lineae rectae ex concubinatu publico vel notorio, aut ex matrimonio invalido, ad ineundum matrimonium, sive etiam ad initum matrimonium convalidandum, dummodo nullum subsit dubiam quod
alteruter contrahentium possit esse proles ab altero genita; imposita dispensatio aliqua eleemosyna ad fines a Sancta Sede statutos impendenda».
Idem dispensare possit (haec tamen facultas non erit publicanda in Summario) in occulto criminis impedimento, neutro
machinante, sive ut supra ad ineundum, sive ad initum matrimonium convalidandum, iniuncta eleemosyna ut superius indicatum est.
« Indultum quoad beneficiorum convalidationes et quoad compositions. - 1) Possit harum Litterarum Apostolicarum Exsecutor
convalidationem concedere super titulo cuiuscumque ecclesiastici beneficii, si bona fide beneficiatus in illius possessionem immissus fuerit, excluso tamen casu quod collationis seu institutionis nullitas ex simonia proveniat. 2) Possit idem Exsecutor
perceptos bona fide fructus remittere, in praecedenti casu, iniuncto tamen aliquo congruo subsidio ad finem a Sancta Sede statutum adhibendo. 3) Possit etiam Exsecutor ad congruam compositionem admittere bénéficiâtes omnes, qui ad restitutionem fructuum tenentur ob omissam Horarum canonicarum recitationem, vel ob neglectum aliud beneficii officium, exclusa tamen
Missarum celebrandarum omissione. 4) Possit item Exsecutor
admittere ad congruam compositionem omnes ob iniuste ablata,
acquisita, quocumque modo retenta, quacumque causa, si tamen
id in confidentiam Indulti factum non fuerit, et si adhibita debita diligentia incertus sit dominus vel reperiri nequeat. 5) In
compositionis casu, ut in paragraphis tertio et quarto, quae solvan-
Acta
Pii
PP.
19
XI
tur in finem a Sancta Sede adsignatum impendenda sunt. Ubi
autem admodum grave sit aliquid solvere, Exsecutor plenam debiti
remissionem facere possit. Ceterum, quovis in casu, decimam quantitatis non bene acquisitae partem solvere sufficit. Ac si agatur
de non notabili quantitate, quae nempe summam centum pesetarum non excedat, compositio plenum suum sortitur effectum,
ipso facto sumendi Bullas compositionis, quin opus sit ad quempiam recurrere ».
Nota bene. Nihil determinatur quoad quantitatem solvendam
ratione compositionis, paragraphis 3) et 4) quia, cum in compositione respiciendum sit animarum bonum, et consequenter
iudicium quantitatis solvendae a variis practicis circumstantiis
pendeat, unde aliquando etiam, ut habetur paragrapho quinto
totum sit simpliciter remittendum, praeter solutam pro Summario taxam, remittitur prudenti arbitrio, omnibus bene perpensis, determinatio quantitatis solvendae. Qua in re, ut patet ex
dictis, scrupolose procedendum non est, et potius cum liberalitate quam cum rigore agendum est.
((Indultum quoad legem abstinentiae et ieiunii. - 1). Omnibus
absolute quacumque die et refectione lacticinia, ova et pisces
comedere licet. 2) Abstinentia a carne et a iure carnis servanda
est tantum feriis sextis Quadragesimae, Quattuor Temporum,
nec non tribus pervigiliis Pentecostes, Assumptionis B. Mariae
Virginis in caelum, Nativitatis D. N. Iesu Christi. 3) Ieiunium
servandum tantum erit feriis quarta et sexta, nec non
sab-
batis Quadragesimae, et tribus pervigiliis, praecedenti paragrapho
secundo
notatis. Pervigilium Nativitatis
anticipatur
ac
remittitur ad sabbatum proxime praecedentium Quattuor Temporum.
Condiciones circa usum praecedentis Indulti. Indulto
paragrapho primo et secundo,
integra manet lex ieiunii, seu
unicae comestionis per diem, pro illis qui ieiunare tenentur
secundum paragraphum tertium. Eodem Indulto non fruuntur,nisi illi tantum qui sumpserint praesens Summarium et Indulgentiarum
ac
divinorum
officiorum
Summaria
et
solverint
taxatam eleemosynam, quae in beneficium Seminariorum et
20
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
alios pios fines a Sancta Sede adsignatos applicanda est. Indultum hoc sumi potest Summario collectivo pro se et tota familia extensive ad quoslibet familiares, hospites etiam ad brevissimum tempus et commensales. Summarium istud collectivum
eosdem omnino effectus habet si a matre familias sumitur. Pauperes Summaria praedicta sumere non tenentur, nec ullam eleemosynam largiri, ut indulto fruantur quoad legem abstinentiae
et ieiunii. Tenentur vero si aliis Indultis frui velint. Omnino excluduntur ab Indulto eodem, quoad abstinentiae legem, Regulares,
qui, ex speciali voto, esuriales cibos toto anno servare tenentur.
«Indultum de privatis oratoriis. - 1) Sacerdotibus conceditur
facultas Missam celebrandi in quovis privato oratorio, canonice
erecto atque adprobato ab ecclesiastica auctoritate, et quolibet
die, excepto Maioris Hebdomadae ultimo triduo, quamvis aliae vel
plures Missae ibidem ex Indulto celebrari queant et sine praeiudicio eiusdem Indulti. 2) Laicis permittitur, dummodo Ordinarii
locorum id necessarium vel vere utile censeant, ut in quovis privato oratorio, ut supra, Missam in sua praesentia celebrandam
curare possint per quemcumque rite probatum sacerdotem, eidemque sacratissimo Sacrificio adsistendo praecepto sacrum audiendi
satisfacere queant ».
Nota bene. - Varia Indultorum, quae facta est, distinctio est
tantum ad varia Indulta proprio in loco et ordinate exponenda.
Exsecutor Litterarum Apostolicarum poterit ipse, prout melius
iudicabit, inde varia extrahere et conficere Summaria, plura vel
pauciora, pro suo prudenti arbitrio. Quapropter possunt omnia
praecedentia Indulta simul colligi in Summario Cruciatae, excepto Indulto abstinentiae et ieiunii, quod separari ab aliis potest,
illud substituendo Indulto Quadragesimali quod hactenus publicatum est.
Quae cum ita sint, volumus et mandamus ut Archiepiscopus Toletanus, utpote horum Indultorum Exsecutor eorundem Summaria typis edenda curet, eaque reliquis Ordinariis
iuxta illorum postulationes distribuat. Propterea, Apostolica
item Nostra auctoritate, concedimus ut idem Toletanus Archie-
Acta
Pii
PP.
21
XI
piscopus Exsecutor has Nostras Litteras in vernaculam linguam
convertere, illasque et quae in illis continentur, sive Summaria
aut indultorum ac facultatum compendia in quibuslibet Hispanicae ditionis locis, viva voce, seu scriptis aut per typos impressis
exemplis publicare atque enunciare queat. Christifideles vero ex
utroque sexu, in Hispaniarum Regno et in locis civili ipsius regni
gubernio subiectis degentes, ut privilegiis, favoribus et gratiis
supra dictae Bullae Cruciatae participes fiant, enunciata Summaria accipere debebunt, et pro vario ipsorum gradu et condicione
taxatam eleemosynam persolvere. Tam Archiepiscopus Exsecutor, in archidioecesi Toletana, quam in respectiva sua dioecesi unusquisque Praesul pro huiusmodi eleemosynis colligendis
idoneos sibi adiutores nec non depositarios, ratiocinatores aliosque similes Officiales deputare, et cum opportunis facultatibus
constituere poterunt; Archiepiscopo autem Exsecutori fas sit ea
omnia peragere, quae ipsi pro faciliore praesentium Litterarum
Apostolicarum exsecutione magis apta videantur.
Haec omnia et singula concedimus atque indulgemus, decernimus ac mandamus, non obstantibus Sanctae huius Sedis et Conciliorum quoque generalium constitutionibus et ordinationibus,
ceterisque decretis qualibet forma editis, aliisque contrariis quibuslibet. Praesentium vero Litterarum Apostolicarum ad effectum quoad Indulgentias, praescriptionibus expresse derogamus
quae in Motu proprio a rec. mem. Pio Papa X die vii m. Aprilis
anno MDCCCCX, edito continentur. Volumus tandem ut harum Litterarum exemplis, sive transumptis, etiam per typos editis, manu
alicuius notarii publici subscriptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis, eadem prorsus fides adhibeatur, quae voluntati Nostrae his ostensis Litteris haberetur.
Datum Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris,
die
XV
m. Augusti, an.
MDCCCCXXVIII,
P.
Pontificatus Nostri septimo.
CARD. GASPAREI,
a Secretis Status.
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
EPISTOLA
A D R . P . D . H E C T O R E M FELICI, ARCHIEPISCOPUM T I T . C0RINTHD3NSEM, E U N D E M Q U E N U N C I U M APOSTOLICUM A P U D R E M P U B L I C A M CHILENSEM, QUEM
D E P U T A T L E G A T U M S U U M A D C O N V E N T U M EUCHARISTICUM E X U N I V E R S A
R E P U B L I C A SERENOPOLI H A B E N D U M .
PIUS PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. — In tanta
ioiquitate rerum quibus afficiatur Ecclesia, in magnam quidem spem melioris aevi animus Noster erigitur c u m passim cernimus per catholicum
o r b e m in dies cultum augeri Sacramenti augusti, ac studio quasi inter se
certare gentes ut publicis sollemnibusque honoribus hoc divini amoris
mysterium prosequantur. Ac merito quidem: ubinam enim salutis viam
vel opportuna solatia invenient omnes qui laborant et onerati sunt, nisi in
sacrosancta Eucharistia, qua c u m D e o homines iunguntur ipsoque, quasi
1
futuram praecipientes beatitatem, q u o d a m m o d o fruuntur ? Itaque facile
intelliges, venerabilis frater, quam libenter Nos didicerimus, conventum
eucharisticum, quartum quidem ex tota natione Chilensi, Serenopoli m o x
actum iri, iamque Episcopum illius dioecesis c u m ceteris sacris pastoribus
impensam dare operam ut omnia digne apparentur. Hanc Nos communem
sollertiam dilaudantes, volumus equidem ut in re tanti ponderis nihil
desideretur quod ad celebrationis istius splendorem animarumque fructum
pertineat. Quapropter te, venerabilis frater, his litteris eligimus qui, personam Nostram gerens, nomine et auctoritate Nostra Serenensi Conventui
praesis, aliasque caeremonias modereris; id fore plane confisi ut Chilenses
fideles, qui frequentes certe Serenopolim convenient, avita fide roborati et
caritatis igne succensi, alacrius in dies optabilia omnia urgere pergant ad
catholicae civilisque rei utilitatem. Ad hanc rem indulgentias, privilegia,
7
indulta et dispensationes confirmamus quae in Apostolicis Litteris, die
V I I mensis Martii anno MDCCCCXXIV datis, concessimus. Interea, id precantes ut plene in ista Eepublica pax Christi optatissima in regno Christi
triumphet, caelestium conciliatricem munerum ac paternae benevolentiae
Nostrae testem, apostolicam benedictionem tibi, venerabilis frater, singulis
Episcopis iisque omnibus qui coetibus intererunt amantissime in D o m i n o
impertimus.
D a t u m Romae, apud Sanctum Petrum, die xx mensis Iulii anno
MDCCccxxvm, Pontificatus Nostri septimo.
PIUS PP. X I
-Acta SS. Congregationum
^
23
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus
Dominus
Noster
Pius
divina
Providentia
Papa
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas
XI
quae
sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
7 Decembris 1928. — Cathedrali Ecclesiae Lyciensi praefecit R. P. D. Albertum Costa, hactenus Episcopum Melphiensem Rapollensem et (propter
unionem in personam) Venusinum.
4 Ianuarii 1929. — Cathedrali Ecclesiae Roffensi in America, R. P. D.
Ioannem Franciscum O'Hern, hactenus eiusdem dioecesis Administratorem
Apostolicum.
— Cathedrali Ecclesiae Sacramentensi, R. D. Robertum Armstrong^
parochum ad S. Pauli in Yalcima, dioecesis Seattlensis.
7 Ianuarii. — Titulari episcopali
Ecclesiae Sionensi, R. P. D. R a y -
mundum Perez y Rodríguez, Pro-Cappellanum Maiorem Regis Catholici,
ac Vicarium Castrensem Hispaniarum, hactenus Episcopum Pacensem.
11 Ianuarii.
— Titulari archiepiscopali
Ecclesiae
Petrensi, E m u m
P. D. Aloisium tit. S. Georgii in Velabro S. R. E. Card. Sincero, qui
eandem Ecclesiam dimisit post peractam episcopalem sui consecrationem,
die 13 subsequenti.
NOTIFICATIO
Si rende noto che il sacerdote L u d o v i c o Lucantonio è stato privato
dalla Sacra Congregazione dei Concilio, per gravi ragioni, non solo dei
Beneficio da lui posseduto in R o m a , ma anche dell'abito ecclesiastico.
R o m a , 5 Gennaio 1929.
f Giuli o Vesc. tit. di Lampsaco, Segretario,
u
Acta Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
SACHA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
NOMINATIONES
Decreto Sacri Consilii de Propaganda Fide diei 22 Decembris 1928,
E. D. Alfredus Lellis archidioeceseos Torontinensis renuntiatus est Praeses Consilii Centralis Pontificii Operis a Propagatione Fidei pro regione
Canadensi occidentali.
I t e m decreto eiusdem Sacrae Congregationis diei 28 Decembris 1928
E. D. Taddaeus Zakrzewski adlectus est in Consilium Superius Generale
eiusdem Pontificii Operis pro Polonia.
SACRA CONGREGATIO RITUUM
M O N A G E N . ET
FRISINGEN.
CONFIRMATIONIS CULTUS A B I M M E M O R A B I L I T E M P O R E P R A E S T I T I V E N . S E R V A E
D E I IRMENGARDI, ABBATISSAE ORD. S. BENEDICTI, BEATAE NUNCUPATAE.
SUPER DUBIO
An sententia lata ab Emo Domino Cardinali Archiepiscopo Monacensi super
cultu seu casu excepto praefatae Servae Dei sit confirmanda?
Irmengardes iuxta antiquissimam traditionem circa annum 832 nata
ex genitoribus L u d o v i c o Teutonico Eege, Caroli Magni nepote, et H e m m a
eius uxore, Regina, n o n est confundenda c u m Irmengarde prima uxore
Ludovici nec c u m Irmengarde, comitissa de Süchteln quae sancte vixit
et post a. 1082 piissime obiit et in dioecesi Coloniensi cultu publico, ab
Apostolica Sede approbato, die 4 Octobris religiose honoratur. Nostra autem
Irmengardes Chiemensis nuncupatur ob rationes infra adducendas. In libro
Confraternitatis Sangallensis, primo loco inscribuntur cum matre Regina
H e m m a quatuor eius filiae Hildegardes, Irmengardes, Berta, Gisela, c u m
quibus Dei famula primam aetatem recte honesteque peregit. Hildegardes
et Berta, virginum coenobiis a patre acceptis, tamquam abbatissae, praefuerunt. Irmengardes, quae inter ceteras sorores et arnicas religione et
pietate eminebat, saeculi pompis, illecebris et divitiis valedicens se totam
divino servitio devovit. Quapropter a genitore petiit atque obtinuit prius
S. Congregatio Rituum
25
monasterium Buchawiense, postea monasterium seu abbatiam regalem
Chiemensem simulque dotem ad illa restauranda. In hoc monasterio ipsa,
virtutis et perfectionis forma, uti magistra et abbatissa, sibi sociavit multas
virgines, unde meruit elogium Gerardi, abbatis Seeonensis, quod « o v i l e
guum deduxit ad A g n u m , A g n o dans plures virgineas comites, sanctis
eara D e o meritis, eximiis undique plena bonis, sponso sponsa dicata D e o ».
Itaque Irmengarden duo fundavit seu instauravit monasteria eaque instruxit omni supellectili et bonorum copia ditavit ad divinum cultum augendum
et ad momalium indigentias sublevandas. In monasterio Chiemensi tamquam in horto et viridario moram fixit et virginibus sodalibus omni b o n o
opere praeluxit. Ieiuniis, vigiliis et orationibus simulque caritatis et misericordiae operibus in egenos et pauperes summum D e u m propitium et
benignum reddere satagebat. Scriptores, poetae atque .artifices, secundum
proprias scientias et bonas artes, Irmengardis praeclaras virtutes et gloriosa gesta illustrarunt. Dei Famula in paucis vitae annis multa explevit
tempora. Meritis plena, arcanam quandam Sponsi v o c e m audiens Veni
sponsa ad caelestes divini Agni nuptias evolavit die 16 Iulii a. 866 in aetate
triginta quatuor annorum. Servae Dei corpus in eiusdem monasterii ecclesia in arca marmorea honorifice depositum fuit. Chiemenses moniales fideliumque populus famulam Dei invocare et venerari coeperunt, eiusque
cultus per plus quam undecim saecula perdurans usque in hodiernum diem
floruit et floret. I d e o quaestio moveri licuit de cultu immemorabili famulae
D e i seu de casu excepto a decretis Urbanianis. Cuius Causa ob varia
impedimenta, ultimo propter immane bellum europaeum et subsequentes
perturbationes, mansit suspensa, in Curia Archiepiscopali Monacensi deinceps resumpta et absoluta fuit c u m sententia affirmativa et declaratoria
Eminentissimi Archiepiscopi Ordinarii sub die 4 Octobris 1923. A c t a processualia ad Sacram Rituum
Congregationem transmissa fuerunt c u m
litteris datis die 2 Aprilis 1924. Instantibus autem Germaniae Episcopis,
Fuldae congregatis, una c u m coetu Episcoporum Bavariae, in civitate
Frisingensi coadunato, R. P. Gabriel Locher, monachus O. S. B., Secretarius R m i P. Abbatis Primatis et huius Causae legitimus Postulator, humillime petiit atque obtinuit a Ssmo D o m i n o Nostro P i o Papa X I , per decretum S. R. C. diei 20 Octobris anni 1926, ut ista Causa cultus immemorabilis
apud hanc Sacram Congregationem ageretur iuxta veterem iuris ordinem
et m o d u m , c u m dispensatione a novissimis Apostolicae Sedis decisionibus.
H i c innuere libet quod in actis processualibus impressis et Eminentissimorum Patrum iudicio subiectis plura continentur argumenta ab actoribus
Causae exhibita ad probandum cultum publicum ecclesiasticum perseverantem usque in praesens Abbatissae Irmengardi praestitum, iuxta veterem
26
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
normam decretorum sa. me. Urbani Papae V I I I . Inter cetera enumerantur
et describuntur: elevatio, visitatio et translatio canonica reliquiarum c u m
solemnitate et processione; pietas, fiducia et concursus fidelium ad easdem
reliquias et imagines venerandas; ipsae imagines depictae c u m titulo Beatae,
radiis lucentibus et diademate in capite, gestantis baculum abbatialem,
a peritis iuratis probatae; corona precum in honorem Beatae, Festum celebratum die 17 Iulii c u m Officio et Missa, et panegyrico; tabellae voti vae
ad sepulcrum et altare pro beneficiis impJoratis et acceptis, epitaphium
an. 1004 a Gerardo A b b a t e Seeonensi compositum, qui fuit praelatus insignis et S. Henrico Imperatori intimus familiaris. Itaque instante praelaudato adm. R e v . P. Gabriele Locher O. S. B . , attentis litteris postulatoriis
Emorum Patrum Cardinalium, Archiepiscoporum Monacen, et Frisingen.,
Colonien, et Episcopi Wratislaviensis, necnon R e v m o r u m Archiepiscoporum
et Episcoporum Bavariae et Germaniae; rogantibus etiam abbatissa et
sanctimonialibus coenobii Chiemensis, Emus et Rmus Dnus Cardinalis
Franciscus Ehrle eiusdem Causae Eelator, in Ordinariis sacrorum rituum
Congregationis comitiis, subsignata die ad Vaticanas aedes coactis, sequens
dubium discutiendum proposuit: An sententia lata ab Emo Domino Cardinali Archiepiscopo Monacensi et Frisingensi super cultu seu
casu excepto
praefatae Servae Dei sit confirmandae Et Emi ac R m i Patres sacris tuendis
ritibus praepositi post relationem ipsius Emi Ponentis, audito v o c e et
scripto R. P. D. Carolo Salotti, Fidei promotore generali, omnibus accurate
discussis ac perpensis rescribendum censuerunt: Affirmative seu sententiam
Emi Archiepiscopi Monacensis
et Frisingensis
esse confirmandam. Die 18
Decembris 1928.
Facta p o s t m o d u m de his Sanctissimo D o m i n o Nostro P i o Papae XI
per R. P. D. Carolum Salotti, Fidei promotorem generalem, relatione,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem Sacrae Congregationis ratum habuit et
probavit, die 19 eisdem mense et anno.
£g A . C A E D . V I C O , E p . Portuen. et S. Eufinae,
S. B.
L.
83
C. Praefectus.
S.
Angelus Mariani,
Secretariis.
Diarium Romanae Curiae
Sabato 22 Dicembre 1928 la Santità di Nostro Signore
ha ricevuto in solenne Udienza Sua Ecc. il Signor RODOLFO
KOHLRUSS, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario
d'Austria, per la presentazione delle lettere Credenziali.
SAGRA CONGREGAZIONE
PER LA CHIESA ORIENTALE
NOTIFICATIO
Cum aedes Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali et Commissionis
pro Russia nuperrime ampliatae fuerint, eadem servata sede, aditus ad eas
erit in futurum ex via Borgo Nuovo, 76.
Quare litterae et alia ad Secretariam huius Sacrae Congregationis mittenda,
hoc modo inscribantur : Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale - Borgo
Nuovo, 76 - Roma (q. 113).
Eadem directio servanda erit pro litteris mittendis ad «.Pont. Commissionem pro Russia».
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 6 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con Y intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio sopra due miracoli
che si asseriscono da Dio operati per intercessione della Venerabile Serva di
Dio Teresa Margherita Redi, del Sacro Cuore di Gesù, Religiosa professa
dell'Ordine dei Carmelitani Scalzi, i quali miracoli vengono proposti per la
sua beatificazione.
Martedì, 15 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio,
della causa del martirio e dei segni o prodigi del Servo di Dio Der Gomìdas
Keumergian, o Cosma da Carboniano, Sacerdote armeno, ucciso, come si
asserisce, in odio alla Fede.
28
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
NOTA DELLE CONGREGAZIONI DEI SACRI RITI
DA TENERSI NBLL^NNO 1929
1. -
8 Gennaio.
Congregazione preparatoria sui miracoli della Ven. Serva
di Dio Teresa Margherita Redi.
2. r- 15
»
Congregazione preparatoria sopra il martirio del Servo di
3. - 29
»
Congregazione preparatoria sopra i miracoli del Ven.
Dio Cosma di Carboniano.
Servo di Dio Claudio de la Colombière.
4 . - 5 febbraio.
Congregazione
antipreparatoria
sopra
i
miracoli
della
5. - 19
6. - 26
Congregazione generale.
Congregazione preparatoria sopra i miracoli del Ven. Servo
Ven. Serva di Dio Elisabetta Bichier des Ages.
»
»
di Dio Fr. Francesco da Camporosso.
7. -
5 Marzo.
8. - 12
»
Congregazione generale.
Congregazione preparatoria sopra i miracoli dei Beato
Teofilo da Corte.
9 . - 9 Aprile.
10. - 16
»
Congregazione generale.
Congregazione
añtipreparatoria
sopra
il
martirio
del
Ven. Servo di Dio Giorgio Haydock e compagni.
11.-23
12. -
»
Congregazione generale.
7 Maggio
13. - 14
»
Congregazione generale.
Congregazione añtipreparatoria sopra il martirio del Ven.
Servo di Dio Giovanni Ogilvie.
14. - 28
15. -
»
Congregazione generale.
4 Giugno.
16. -11
»
Congregazione ordinaria.
Congregazione antipreparatoria sopra i miracoli del Beato
Salvatore da Orta.
17. - 18
»
Congregazione ordinaria particolare.
18. -
2 Luglio.
19. -
9
»
Congregazione ordinaria.
20. - 23
»
Congregazione
preparatoria.
Congregazione
antipreparatoria
21. -
6 Agosto.
Congregazione preparatoria.
sopra i
miracoli
delia
Ven. Serva di Dio Paola Frassinetti.
22. - 29 Ottobre.
Congregazione antipreparatoria sopra i miracoli del Ven.
Servo di Dio Antonio Maria Claret.
23. - 12 Novembre. Congregazione generale.
24. - 19
25. -
»
3 Dicembre.
26. - 17
»
Congregazione ordinaria particolare.
Congregazione antipreparatoria.
Congregazione ordinaria.
Diarium Romanae
Curiae
29
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è
degnato di nominare:
24 Novembre 1928. Monsig. Colombano Dreyer, O. F. M., Arcivescovo tit. di
Aduli, Delegato Apostolico neW Indocina.
29
»
»
Monsig. Edoardo Michaud, dei Padri Bianchi, Vicario Apostolico di Tabora.
17 Dicembre
»
V Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Pro-Prefetto della
Sacra
»
»
»
Congregazione dei Piti.
L'Emo Sig. Cardinale Enrico Alessio Lepicier, Prefetto
della Sacra Congregazione dei Religiosi.
3 Gennaio 1929. L'Emo Signor Cardinale Camillo Laurenti, Protettore del
Pontificio Istituto Polacco in Roma.
Assistente al Soglio Pontificio :
10 Novembre 1928. Monsig. Vincenzo Alonso y Salgado, Vescovo di Cartagena."
Protonotarii Apostolici
19
Luglio
»
»
1 Dicembre
19
»
ad instar
participantium:
1928. Monsig. Nicola Fasolino, dell'archidiocesi di Buenos Aires.
»
Monsig. Antonio Rocca, della medesima archidiocesi.
»
Monsig. Edmondo Kretz, della diocesi di Strasburgo.
»
Monsig. Giuseppe Consoli, della diocesi di Cefalù.
3 Gennaio 1929. Monsig. Pietro Borninski, della diocesi di Plock.
5
»
»
Monsig. Zefirino Lahaye, della diocesi di Nicolet.
»
»
»
Monsig. Alessandro Hartmann, della diocesi di Misnia.
Prelati Domestici di S. S.:
2
Giugno
1928. Monsig. Arturo Cozzi, dell'archidiocesi di Benevento.
15
Ottobre
»
Monsig. Paolo Hiboux, della diocesi di Friburgo (Svizzera).
16
»
»
Monsig. Teodoro Mackowski, della diocesi di Danzica.
1 Dicembre
»
Monsig. Carlo Kolb, della diocesi di Strasburgo.
»
»
»
Monsig. Ferdinando Vuillard, della medesima diocesi.
9
»
»
Monsig. Carlo Duchemin, della diocesi di Southwark (resid.
Roma).
14
»
»
Monsig. Giuseppe Dean, dell'archidiocesi di Liverpool.
18
»
»
Monsig. Enrico Bertemati y Pareja, delParchid. di Siviglia.
22
»
»
Monsig. Giovanni Korotnoki, della diocesi di Eperjes dei
Ruteni.
30
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
22 Dicembre 1928. Monsig. Nicola Rusznak, della medesima diocesi.
»
»
»
28
»
»
Monsig.. Tommaso Bianchetta, dell'archidiocesi di Torino.
Monsig. Carlo Grosso (Roma).
5 Gennaio 1929. Monsig. Adamo Gerstmann, dell'archidiocesi di Leopoli dei
Latini.
»
»
»
Monsig. Stanislao Sokolowski, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Carlo Franco, dell'archidiocesi di Torino.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si è
degnato di conferire:
La Placca dell'Ordine Piano:
22 Dicembre 1928. Al sig. comm. Francesco Saverio Seganti (Roma).
La
Commenda dell'Ordine Plano :
14 Novembre 1928. Al sig. Adolfo Mayer (resid. Würzburg).
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
7 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Espasa y Escayola, della diocesi di Barcellona.
»
»
»
Al sig. Giovanni Espasa y Escayola, della medesima diocesi.
22
»
»
Al sig. Eugenio Sipöcz, dell'archidiocesi di Strigonia.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
8\Novembre 1928. Al sig. Francesco Gay, dell'archidiocesi di Parigi.
30
»
»
Al sig. marchese Filippo Castagnola, della diocesi di LuniSarzana.
3 Dicembre
13
»
»
Al sig. Ernesto Moscatelli, della diocesi di Fabriano.
»
Al sig. Alessandro Schmidt, dell'archidiocesi di Strigonia.
5 Gennaio 1929. Al sig. Mattia Valtera, dell'archidiocesi di Praga.
8
»
»
Al sig. cav, Giovanni Steinbrener, della diocesi di Budè-
»
»
»
Al sig. cav. Ruperto Steinbrener, della medesima diocesi.
10
»
»
Al sig. cav. Clemente Brenninkmeyer, della diocesi di Mün-
jovice.
ster.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
27 Novembre 1928. Al sig. alfiere Mario Carvalho Nunez, dell'archidiocesi di
Lisbona.
Diarium Romanae
Curiae
31
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
12 Settembre 1928. Al sig. Miecislao Teodoro wicz, dell'archidiocesi di Leopoli
degli Armeni.
»
»
»
Al sig. Mariano Kizsztofowicz, della medesima archidiocesi.
17
»
»
Al sig. Roberto Graham, della diocesi di Indianapolis.
»
»
»
Al sig. Giovanni H. Fendrich, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Raimondo Graham, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Giuseppe Graham, della medesima diocesi.
11
Ottobre
»
Al sig. Stefano Piccardo, dell'archidiocesi di Genova.
13 Novembre
»
Al sig. rag. Giuseppe Terilli, della diocesi di Aquino.
»
»
»
Al sig. Eugenio Dulery, dell'archidiocesi di Rouen.
23
»
»
Al sig. Ernesto Baldini (Roma).
»
Al sig. prof. Romualdo Castelli, della diocesi di Fabriano e
3 Dicembre
Matelica.
4
»
>t-
Al sig. Luigi Iacobini, della diocesi di Albano.
15
»
»
Al sig. dott. Guglielmo Klein, della diocesi di Paderborn.
5 Gennaio 1929. Al sig. ing. Angelo Galbiati (Roma).
»
»
»
Al sig. ing. Ivo Bonetti (Roma).
»
»
»
Al sig. Emmanuele Musso (Roma).
5
»
»
Al sig. dott. Giuseppe Sklenaf, dell'archidiocesi di Praga.
8
»
»
Al sig. Giacomo Julia y Vernet, della diocesi di Barcellona.
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
1 Dicembre 1928. Al sig. Felice Zaleski (Polonia).
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
9 Dicembre 1928. Al sig. Nunzio Bernardo, della diocesi di Boiano-Campobasso.
12
»
»
Al sig. Roberto Berruti, dell'archidiocesi di Torino.
29
»
»
Al sig. Origene Tarmin, della diocesi di Uberaba.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
3 Novembre 1928. Al sig. Gioacchino Detoma, dell'archidiocesi di Torino.
»
»
»
Al sig. Santino Galli, della medesima archidiocesi.
12
'»
»
»
Al sig. Aldo Garlando, della medesima archidiocesi.
»
»
Al sig. Giuseppe Aliberti, della medesima archidiocesi.
5 Gennaio 1929. Al sig. Giulio Ciocci (Roma).
»
»
»
Al sig. Alessandro Contessa (Roma).
»
»
»
Al sig. Paolo Berardi (Roma).
3§
Aeta Apcstoheae Sedis - Commentarium
Officiale-
MAGGIORDOMATO DI SUA SANTITÀ
NOMINE
Il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
14 Gennaio 1928. Monsig. Francesco De Assis Caruso, dell'archidiocesi di Ri®
de Janeiro.
»
»
»
Monsig.
Antonio Girolamo Rodrigues, della medesima archidiocesi.
24 Novembre
»
Monsig. Virgilio Lapenda, della medesima archidiocesi.
Monsig. Giovanni Sabota, della diocesi di Scranton.
Monsig. Andrea Zychowicz, della medesima diocesi.
Monsig. Patrizio J. Murphy, della medesima diocesi.
»
»
»
»
Monsig. Carlo Goeckel, della medesima diocesi.
Monsig. Michele F. O'Rourke, della medesima diocesi.
Monsig. Pietro C. Winters, della medesima diocesi.
Monsig. Angelo Di Tomaso, della diocesi di Amelia.
1 Dicembre
»
»
»
»
Monsig. Angelo Restelli, dell'archidiocesi di Milano.
Monsig. Giovanni Pasetti, della medesima archidiocesi.
Monsig. Luigi Moneta, della medesima archidiocesi.
Monsig. Attilio di Agostino CapacciO/li, dell'archidiocesi di
Firenze.
»
»
»
Monsig. Michelangelo D'Amico, della diocesi di Acireale.
Monsig. Mario D'Agata, della medesima diocesi.
13
»
»
Monsig. Serafino Gemelli, della diocesi di Novara.
9
»
»
NECROLOGIO
31
Ottobre 1928. Monsig. Francesco Melchiori, Arcivescovo di Durazzo.
14 Novembre
»
Monsig. Odorico Tc'eng, Vescovo tit. di Cotenna.
26 Dicembre
»
Monsig. Michele Crane, Vescovo tit. di Curio.
7 Gennaio 1929. L ' E m o Sig. Card. EUGENIO TOSI, del Titolo dei SS. Silvestro e Martino, Arcivescovo di Milano.
10
»
»
Monsig. Giuseppe Pfluger, Arcivescovo tit. di Macre.
AHIIUS
XXI
ACTA
Num. 2
6 Februarii 1329
- Vol. X X I
APOSTOLICAE
SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
CONSTITUTIO
APOSTOLICA
D E LITURGIA D E Q U E CANTU GREGORIANO E T MUSICA SACRA COTIDIE MAGIS
PROVEHENDIS.
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM
Divini cultus sanctitatem tuendi cum Ecclesia a Conditore
Christo munus acceperit, eiusdem est profecto, salva quidem
Sacrificii et sacramentorum substantia, ea praecipere - caerimonias nempe, ritus, formulas, preces, cantum - quibus ministerium illud augustum et publicum optime regatur, cuius peculiare
nomen est Liturgia, quasi actio sacra praecellenter. Atque res
utique sacra est liturgia; per eam enim ad Deum evehimur ipsique coniungimur, fidem nostram testamur nosque gravissimo ei
obligamur officio ob accepta beneficia et auxilia, quibus perpetuo
indigemus. Hinc intima quaedam necessitudo inter dogma et liturgiam sacram, itemque inter cultum christianum et populi sanctificationem. Quapropter Caelestinus I fidei canonem expressum
•esse censebat in venerandis liturgiae formulis; ait enim: « legem
credendi lex statuat supplicandi. Cum enim sanctarum plebium
praesules mandata sibimet legatione 'fungantur, apud divinam cleACTA, VOL. XXI. N. 2. — 6-2-929.
34
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
mentiam humani generis agunt causam, et tota secum Ecclesia con1
gemiscente postulant et precantur ».
Quae communes supplicationes primum opus Dei, deinde
officium divinum appellatae, quasi debitum cotidie Deo solvendum, noctu dieque olim fiebant, magna quidem christianorum
frequentia.
Ac mirum quantum iam inde ab ipsa antiquitate
temporum ingenuae illae cantilenae, quae sacras preces actionemque liturgicam exornabant, ad fovendam in populo pietatem contulerunt. Namque in veteribus praesertim basilicis, ubi
episcopus, clerus populusque divinas laudes alterne concinebant,
non parum liturgici cantus eo valuere ut plurimi ex
barbaris ad christianum civilemque cultum, historia teste, adducerentur.
In templis catholicae rei
oppugnatores altius san-
ctorum communionis dogma didicerunt;
quamobrem Yalens
imperator, arianus, prae divini mysterii maiestate, a S. Basilio peracti, stupore quodam insolito correptus, animo deficiebat;
ac Mediolani S. Ambrosius ab haereticis arguebatur se turbas
liturgicis cantibus fascinare, quibus quidem perculsus Augustinus
consilium cepit Christi fidem amplectendi. In ecclesiis deinde,»ubi
ex tota fere civitate chorus ingens fiebat, opifices, aedium f abri,
pictores, Sculptores, litterarum ipsi studiosi, per liturgiam ea theologicarum rerum cognitione imbuebantur, quae hodie ex illius
aetatis mediae monumentis tantopere elucet.
Ex his intelligitur cur Romani Pontifices tantam adhibuerint
sollicitudinem in liturgia tutanda et custodienda; et quemadmodum tam multa erat eis cura in dogmate aptis verbis exprimendo,
ita liturgiae sacrae leges ordinare, tueri et ab omni adulteratane
praeservare studuérint. Itemque patet
cur Sancti Patres litur-
giam sacram (seu supplicandi legem) verbis scriptisque commentati sint; et Tridentinum Concilium voluerit eam esse christiano
populo exponendam et explicandam.
Quod vero ad nostra haec tempora attinet, Pius X, abhinc
annos x x v , in praescriptionibus illis Motu Proprio promulgan-
1
Epist, ad episcopos Galliarum, Patrol. Lat., L, 535.
Acta
Pii PP.
XI
35
dis, ' quae ad cantum gregorianum et musicam sacram pertinent, hoc in primis sibi proposuit ut scilicet christianum spiritum in populis excitaret et aleret, ea sapienter removendo quae
templi sanctitudinem maiestatemque dedecerent. Etenim ob eam
causam ad aedes sacras fideles conveniunt ut pietatem inde,
tamquam ex praecipuo fonte,
hauriant, veneranda Ecclesiae
mysteria ac publicas sollemnesque preces actuose participando.
Permagni
igitur
interest
quidquid est liturgiae
ornamentum
normis quibusdam praeceptisque Ecclesiae contineri, ut artes
reapse, velut par est, quasi ancillae nobilissimae divino cultui inserviant; quod quidem nedum in detrimentum, in maiorem potius
dignitatem splendoremque ipsarum artium quae in sacris locis
adhibentur certe cedet. Idque mirum sane in modum in musica
sacra effectum est: ubicumque enim praescriptiones illae diligenter sunt in usum deductae, ibidem cum lectissimae artis venustates reviviscere, tum religiosi spiritus late florere coeperunt ;
^ propterea quod populus christianus, liturgico sensu altius imbutus, et eucharisticum ritum et psalmodiam sacram et supplicationes publicas participare impensius consuevit. Quod Nos quidem ipsi tum iucunde experti sumus, cum, primo Pontificatus
Nostri anno, ingens clericorum chorus ex omni natione liturgiam
sollemnem, quam in Vaticana Basilica celebravimus, gregoriano
cantu nobilitabit.
Iam vero dolendum hic est quibusdam in locis eas leges sapientissimas plene non fuisse in usum deductas; ideoque optatos fructus inde perceptos non esse. Namque probe novimus
vel dictitasse aliquos se eis legibus non teneri quae tam sollemniter edictae fuerant; vel nonnullos, primum quidem iisdem
paruisse, sed pedetentim ei musicae generi induisisse quod est
omnino a templis arcendum; vel denique alicubi, cum praesertim saecularia sollemnia in memoriam celebrarentur musicorum
illustrium, causam inde quaesitam esse quaedam opera in templo
exsequendi quae, quamvis praeclara, cum sacri loci et liturgiae
sanctitati non congruerent, in ecclesiis nequaquam erant adhibenda.
m
Acia
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
At tamen, quo clerus populusque eis legibus et praescriptionibus, quae sancte, inviolateque in Ecclesia universa servandae
sunt,
religiosius pareat, nonnulla beic adiicere placet,
quae
nempe hoc x x v annorum spatio experiendo didicimus. Idque eo
libentius Nos facimus quod hoc anno non solam musicae sacrae
restaurationis, quam diximus,
recordatio, sed etiam memoria
monachi illius Guidonis Arretini celebrata est; qui, cum circiter
abhinc annos nongentos, Romani Pontificis iussu, in Urbem
venisset, ingeniosum illud suum inventum protulit, quo liturgici cantus, iam inde ab antiquitate traditi, et facilius evulgarentur, et, ad Ecclesiae artisque ipsius utilitatem ac decus,
integre servarentur in posterum. In Lateranis aedibus, ubi antea
S. Gregorius Magnus, monodiae sacrae thesauro - hereditate
quidem monumentoque Patrum - collecto, digesto et aucto, Scholam illam percelebrem, ad veram liturgicorum cantuum interpretationem perpetuandam, tam sapienter constituerat, Guido monachus
experimentum egit mirifici sui inventi, coram romano clero ipsoque Pontifice Maximo; qui, rem eximie probando meritaque
laude prosequendo, hoc effecit ut eadem innovatio longe lateque
paulatim propagaretur, atque omne musicae artis genus magnum
inde caperet incrementum.
Omnibus igitur Episcopis atque Ordinariis, quibus quidem,
cum sint liturgiae custodes, de sacris artibus in ecclesiis cura
esse debet, nonnulla hic Nos commendare volumus, quasi optatis respondentes, quae ex tot musicis congressionibus, praecipueque ex recentiore conventu, Romae habito, Nobis significarunt non pauci sacri Pastores ac studiosissimi rei huius praecones, quos omnes merita hic laude honestamus; eademque, ut
infra, efficacioribus viis rationibusque propositis, ad effectum
deduci iubemus.
I. Quicumque sacerdotio initiari cupiunt, non modo in Seminariis sed etiam in religiosorum domibus, iam inde a prima aetate cantu gregoriano et musica sacra imbuantur; propterea quod
facilius tum ea perducunt, quae ad modulationes sonosque pertinent; et vocis vitia, si fortasse habeant, eradicare vel saltem
Acta
Pii
PP.
XI
37
corrigere queunt, quibus quidem postea, adultiores aetate, mederi prorsus non possent. Ab ipsis primordiorum scholis institutio
cantus et musicae incipienda est, ac deinde in gymnasio et lycaeo
continuanda; ita enim qui sacros ordines suscepturi sunt, cum
iam cantus periti sensim sine sensu facti sint, in theologicorum
studiorum curriculo, sine ullo quidem labore ac difficultate, altiore
illa disciplina institui poterunt quam verissime aestheticam dixeris
monodiae gregorianae ac musicae artis, polyphoniae atque organi,
quamque clerum pernoscere omnino decet.
II. Esto igitur in Seminariis ceterisque studiorum domiciliis,
utrique clero recte conformando, brevis quidem sed frequens
ac paene cotidiana cantus gregoriani et musicae sacrae lectio vel
exercitatio; quae si liturgico spiritu peragatur, solatium potius
quam onus, post se verior u m disciplinarum studium, alumnorum
animis afferet. Auctior ita pleniorque utriusque cleri in liturgica
musica institutio id certe efficiet ut ad dignitatem
priscam
splendoremque chorale officium restituatur, quod pars est divini cultus praecipua; itemque ut scholae et capellae musicorum,
quas vocant, ad veterem gloriam revocentur.
III. Quicumque in basilicis aedibusque cathedralibus, collegiatis
et conventualibus religiosorum cultum moderantur et exercent,
iidem totis viribus contendant ut rite, id est ad Ecclesiae praescripta, chorale officium instauretur; neque id solum quod ad
commune praeceptum spectat divini officii peragendi digne semper, attente ac devote, sed etiam quantum ad canendi artem attinet; in p saliendo enim, et iusta tonorum ratio curanda est una
eum mediis suis numeris clausulisque ad sonum exquisitis, et
congruens ad asteriscum mora, et plena denique concordia illa in
psalmodicis versiculis hymnorumque strophis conclamandis. Quae
si egregie efficiantur, omnes rite psallentes, cum suorum animorum
in adorando Deo unitatem mirifice ostendant, tum, in moderata
duarum chori partium vice, sempiternam illam Seraphim laudem,
qui clamabant alter ad alterum: « Sanctus, Sanctus, Sanctus »
aemulari videntur.
IV. Ne quis autem in posterum faciles excusationes prae-
38
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
texat ut ab officio Ecclesiae legibus parendi liberatum se existimet, ordines canonicorum omnes ac religiosae eaedem communitates de his rebus in statis coetibus agant ; et quemadmodum
olim cantor erat seu rector chori, ita in posterum in canonicorum
et religiosorum choris aliquis eligatur peritus, qui cum liturgiae
cantusque choralis normas in usum deducendas curet, tum singulorum vel chori universi vitia emendet. Quo in genere praetereundum non est, ex veteri constantique Ecclesiae disciplina atque ex
ipsis capitularibus constitutionibus quae adhunc vigent, quotquot
ad chorale officium tenentur, eos omnes saltem cantum gregorianum rite pernoscere oportere. Cantus vero gregorianus, in ecclesiis
omnibus cuiusvis ordinis adhibendus, is est qui ad veterum codicum fidem restitutus, ab Ecclesia in editione authentica, vaticanis typis, iam propositus est.
V. Gapellas etiam musicorum iis omnibus ad quos spectat commendatas hic volumus, utpote quae, decursu temporum, in antiquarum scholarum locum suffectae, eo pacto in basilicis maioribusque templis constitutae sint ut polyphonicam praecipue
musicam ibidem efficerent. Quam quidem ad rem, merito. polyphonia sacra post gregorianum cantum altero loco haberi solet:
ideoque vehementer Nos cupimus ut capellaehuiusmodi, quemadmodum a saeculo X I V ad saeculum X V I floruerunt, ita hodie
illic maxime renoventur ac revirescant ubi divini cultus frequentia et amplitudo maiorem cantorum numerum exquisitioremque eorum delectum postulant.
V I . Scholae puerorum, non modo apud maiora templa et
cathedrales, sed etiam penes minores et paroeciales aedes excitentur ,• pueri autem a capellarum magistris ad recte
canen-
dum instituantur ut ipsorum voces, iuxta veterem Ecclesiae
morem, virorum choris sese adiungant, maxime cum in polyphonica musica, ut olim, adhibendae sint pro suprema voce,
quae cantus appellari consuevit. Ex eorum numero, saeculo praesertim XVI, polyphoniae auctores peritissimi, uti est compertum,
prodiere, quos inter omnium facile princeps Ioannes ille Petrus
Aloisius Praenestinus.
Acta
PU PP.
XI
39
VII. Quoniam vero didicimus tentari alicubi ut quoddam musicae genus resumatur, sacrorum officiorum perfunctioni haud
omnino congruens, praesertim ob immoderatiorem instrumentorum usum, Nos quidem hic profitemur cantum cum symphonia
coniunctum nullo modo ab Ecclesia tamquam perfectiorem musicae formam rebusque sacris aptiorem haberi; etenim magis quam
instrumenta, vocem ipsam in sacris aedibus resonare decet: vocem
nempe cleri, cantorum, populi. Neque est autem putandum incremento musicae artis Ecclesiam, obsistere, quod instrumento
cuilibet humanam vocem anteponat; siquidem nullum instrumentum, quamvis eximium atque perfectum, in exprimendis animi
sensibus humanam vocem superare potest, tum maxime cum
ipse animus ea utitur ut preces et laudes ad omnipotentem Deum
extollat.
VIII. Est quidem Ecclesiae proprium musicum instrumentum
a maioribus traditum, organum, ut aiunt; quod, ob miram quandam
granditatem maiestatemque, dignum habitum est ut cum liturgicis
ritibus coniungeretur, sive cantum confitando, sive, silente choro,
ad praescripta, harmonias suavissimas eliciendo. At vero in hoc
etiam illa vitanda est sacri et profani permixtio, quae causa cum
fabrorum qui organa conficiunt, tum modulatorum quorundam
qui novissimae musicae portentis indulgent, huc demum evaderet
ut de ipso ad quem destinatur fine mirificum hoc instrumentum deflectent. Equidem ad liturgiae normas Nosmet ipsi optamus ut quaecumque ad organum spectant nova semper incrementa capiant;
sed temperare Nobis non possumus quin conqueramur quod, uti
olim aliis musicae formis quas merito Ecclesia prohibuit, ita hodie
novissimis sane formis tentetur ut in templum profani spiritus invehantur ; quas quidem formas, si gliscere inciperent, facere non
posset Ecclesia quin omnino damnaret. Personent in templis ii
tantum organi concentus qui maiestatem loci referant ac rituum
sanctitudinem redoleant ; hoc enim pacto ars tum fabrorum in
construendis organis, tum musicorum in eisdem adhibendis, revirescet ad liturgiae sacrae efficax adiumentum.
I X . Quo autem actuosius fideles divinum cultum participent,
40
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cantus gregorianus, in iis quae ad populum spectant, in usum
populi restituatur. Ac revera pernecesse est ut fideles, non tamquam extranei vel muti spectatores, sed penitus liturgiae pulchritudine affecti, sic caerimoniis sacris intersint — tum etiam cum
pompae seu processiones, quas vocant, instructo cleri ac sodalitatum agmine, aguntur — ut vocem suam sacerdotis vel scholae
vocibus, ad praescriptas normas, alternent ; quod si auspicato contingat, iam non illud eveniet ut populus aut nequaquam, aut levi
quodam demissoque murmure communibus precibus, liturgica vulgarive lingua propositis, vix respondeat.
X. In hoc utriusque cleri industria
desudet, praeeuntibus
quidem Episcopis et locorum Ordinariis, ut, per se vel per alios
rei peritos, liturgicam musicamque populi institutionem curent,
utpote cum doctrina christiana coniunctam. Quod quidem facilius
efficietur scholas praecipue, pia sodalicia ceterasque consociationes
liturgicis cantibus instruendo; religiosorum autem, sororum ac
piarum feminarum communitates alacres sint ad hunc finem assequendum in variis institutis quae sibi ad educandum et erudiendum concredita sunt. Itemque valde ad hanc rem valituras
esse confidimus eas societates quae in nonnullis regionibus, ecclesiasticis auctoritatibus obsequentes, musicam sacram ad Ecclesiae
leges restaurare contendunt.
X I . Ad haec omnia, quae sperantur, adipiscenda peritis magistris iisdemque frequentissimis omnino opus est. Quo in genere,
Scholis et Institutis illis, passim per catholicum orbem conditis,
debitas laudes tribuimus; siquidem disciplinas huiusmodi diligenter docendo, praeceptores optimos idoneosque effingunt. Sed
maxime memorare hoc loco ac dilaudare placet Pontificiam
Scholam musicae sacrae altius tradendae, quae inde ab anno MCMX
in Urbe a Pio X constituta est. Hanc Scholam, quam deinde proximus decessor Noster Benedictus XV studiose provexit novaque
sede donavit, Nos quoque peculiari quodam favore prosequimur,
tamquam pretiosa Nobis hereditate a duobus Pontificibus relictam, eandemque idcirco Ordinariis omnibus magnopere commendatam volumus.
Acta
Pii
PP.
ii
XI
Equidem probe novimus ea omnia, quae supra mandavimus,
quantum studii postulant ac laboris. At vero quis ignorat quam
multa opera quamque magno artifìcio confecta, nullis devicti
difficultatibus, maiores nostri posteritati tradiderint, utpote qui
pietatis studio ac liturgiae spiritu imbuti essent ? Neque id mirum: quidquid enim ab ipsa, quam Ecclesia vivit, interiore vita
proficiscitur, mundi huius
perfectissima quaeque transcendit.
Difficultates coepti huius sanctissimi animos Ecclesiae Antistitum
excitent atque erigant nedum infringant; qui voluntati Nostrae
concorditer omnes constanterque obsequentes, operam navabunt
Summo Episcopo episcopali suo munere dignissimam.
Haec edicimus, declaramus, sancimus, decernentes Apostolicam hanc Constitutionem firmam, validam et efficacem semper
esse ac fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri atque
obtinere, contrariis quibusvis non obstantibus. Nulli igitur hominum liceat hanc Constitutionem a Nobis promulgatam infringere vel eidem temerario ausu contraire.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, in quinquagesimo sacerdotii Nostri natali, die x x mensis Decembris anno
MOMXXvni,
Pontificatus Nostri septimo.
F R . ANDREAS CARD. F R Ü H W I R T H ,
GAMILLUS C A R D . L A U R E N T ! ,
Cancellarius S. B. E.
Iosephus
Wilpert,
Dominicus
Loco
S. B.
C. Pro Praefectus.
Decanus Coll. Proton.
Spolverini,
Protonotarius
Plumbi
Beg. in Cancellaria Apostolica,
vol. XXXIX, n.
45 - M.
RIGGI.
Apostolicorum.
Apostolicus.
42
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
DUBIUM
CERCA M O D U M SE G E R E N D I O R D I N A R I O R U M E R G A CLERICOS QUOAD SOCIE
T A T E S QUAE « R O T A R Y CLUBS » I N S C R I B U N T U R .
Ab hac Sacra Congregatione Consistoriali n o n pauci sacrorum Antistites,
pro
sua
pastoralis
officii religione,
permittere possint clericis ut nomen dent
exquisierunt: An Ordinarii
Societatibus, hodiernis temporibus
constitutis, quibus titulus « Rotary Clubs », vel ut earumdem coetibus saltem
intersint.
Sacra
autem
haec Congregatio Consistorialis, re mature perpensa,
respondendum censuit: Non expedire.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
4 Februarii 1929.
C.
CARD.
Secretarius.
PEROSI,
L.EiS.
f Fr. Raphael C, Archiep. Thessalonicen., Adsessor.
Il
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus
Dominus
Noster
Pius
divina
Providentia
Papa
XI
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae
sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
15
Ianuarii
1929.
—
Cathedrali
Ecclesiae
Hildeshiensi
praefecit
R. D. Nicolaum Bares, canonicum ecclesiae cathedralis Trevirensis ae
ibidem rectorem Seminarii.
18 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Abellinensi, R. D. Franciscum
Petronelli, canonicum curatum cathedralis Lyciensis.
S. Congregatio Rituum
43
SACRA CONGREGATIO RITUUM
I
INSTRUCTIO
D E COMMUNIONE P L U R I U M I N F I R M O R U M
Quo breviori et faciliori ratione sacra Communio pluribus infirmis
ministrari valeat, Sacra Rituum Congregatio sequentem instructionem
probari posse censuit; nimirum:
Quando sacra Communio distribuitur pluribus infirmis, qui in eadem
d o m o , vel in eodem hospitali, sed in distinctis cubiculis degant, Sacerdos
vel Diaconus ministrans, in primo tantum cubiculo recitet plurali numero
omnes preces ante infirmorum Communionem dicendas iuxta Rituale
Romanum, Tit. I V , cap. 4; in aliis autem cubiculis dicat tantummodo
preces: Miser eatur tui... Indulgentiam... Ecce Agnus Dei..., semel Domine
non sum dignus... Accipe frater (soror)... vel Corpus Domini nostri Iesu
Christi...; et in ultimo cubiculo addat versum: Dominus vobiscum, cum
suo responsorio et cum sequente oratione plurali numero dicenda: Domine
sancte..., ibique, si qua particula consecrata superfuerit, benedictionem
eucharisticam impertiatur, ac tandem reliquas preces praescriptas in Ecclesia de more persolvat.
Pacta postmodum de his omnibus Sanctissimo, D o m i n o nostro P i o
Papae XI per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationi Pro
Praefectum relatione, Sanctitas Sua praefatam instructionem ratam habuit
et confirmavit ; eamque pro opportunitate adhibendam benigne concessit*
Contrariis non obstantibus quibuscumque.
Die 9 Ianuarii 1929.
C.
CARD.
LAURENTI,
S. B. C. Pro Praefectus.
Angelus Mariani, Secretarius.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
OFFICIUM ET MISSA
P R O FESTO SACRATISSIMI CORDIS JESU
ET EJUS OCTAVA
INSERENDUM
US
PROPRIO
DE
TEMPORE
I N F R A H E B D O M A D A M I I POST O C T A V A M P E N T E C O S T E S
FERIA
Y
I N O C T A V A SSMI CORPORIS CHRISTI
Vesperae de sequenti.
FERIA
YI
I N FESTO S A C R A T I S S I M I C O R D I S J E S U
Duplex
I
classis
cum
IN
Ant. 1. Suavi jugo
Octava
I
privilegiata
III
ordinis
VESPERIS
tuo * dominare, Dómine,
iii
medio
inimicorum
tuorum.
Ps. 109. D i x i t Dominus.
2. Misericors * et miserator Dominus: escam dedit timéntibus se.
Ps. 110. Confitebor tibi, Dómine.
3. E x o r t u m est * in tenebris lumen rectis; misericors et miserator Dominus.
Ps.
III. Beatus vir qui timet Dominum.
4. Quid retríbuam D ó m i n o pro ómnibus quae retribuit mihi.
Ps. 115. Crédidi, propter quod locutus sum.
ö. A p u d D o m i n u m * propitiatio est et copiósa apud eum redemptio.
Pi?. 129. De profundis clamavi ad te, Domine.
GapituUim
. Ephes. 3, 8-9
Fratres, mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi; et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacraménti absconditi a saeculis in D e o . "
S.
Congregatio
Ritmim
45
Hymnus
En ut superba criminum
Et saeva nostrorum cohors
Cor sauciávit innocens
Meréntis haud tale D e i !
Vibrántis hastam militis
Peccata nostra dirigunt,
Ferrúmque
dira3 cúspidis
Mortale crimen ácuit.
Ex Corde scisso Ecclesia,
Christo jugáta, nascitur:
H o c ostium arcss in latere est
Genti ad salutem positum.
Ex h o c perennis gratia,
Ceu septifórmis flúvius,
Stolas ut illic sórdidas
Lavémus Agni in sanguine.
Turpe est redire ad crimina,
Quae Cor beatum lacèrent:
Sed aemulémur cordibus
Flammas amoris indices.
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam,
Cum Patre et almo Spiritu
In sempiterna sécula.
Amen.
Sic terminantur omnes Hymni per totam Octavam,
f. Tóllite jugum meum super vos et discite a me.
1$. Quia mitis sum et humilis Corde.
Ad Magnif. Ant. Ignem * veni mittere in terram, et quid volo nisi
ut accendatur?
Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri dignáris; concede, quaesumus,
ut illi devótum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.
Nulla fit commemoratio, nisi Ss. Petri ei Pauli Apostolorum vel S. Joannis Baptistce si hac die occurrerint.
Completorium
de Dominica.
M
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
AD
Officiale
MATUTINUM
Invit. Cor Jesu amóre nostri vulnerátum * Venite, adoremus.
Ps. 94. Venite, exsultémus.
Hymnus
A u c t o r beáte saeculi,
Christe, Redemptor omnium,
Lumen Patris de lumine,
Deusque verus de D e o :
A m o r coegit te tuus
Mortale corpus sumere,
Ut, novus A d a m , rédderes
Quod vetus ille abs tulerat.
Ille amor almus ártifex
T e m e marisque et siderum,
Errata patrum miserans
Et nostra rumpens vincula.
N o n Corde discedat tuo
Vis illa amoris inclyti:
H o c fonte gentes hauriant
Remissionis gratiam.
Percussum ad h o c est lancea
Passúmque ad hoc est vulnera,
Ut nos laváret sórdibus,
Unda fluènte et sanguine.
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam,
Cum Patre et almo. Spiritu
In sempiterna saecula.
Amen.
IN I NOCTURNO
Ant. Cogitationes * Cordis ejus in generatione et generationem.
Ps. 32. Exsultate, justi, in D o m i n o .
Ant. A p u d te * est fons vitae; torrènte voluptatis tuae potábis nos, Dómine.
Ps. 35. Dixit injustus ut delinquat in semetipso.
Ant. H o m o pacis meae, qui edébat panes meos, magnificavit super me
supplantatiónem.
Ps. 40. Beatus qui intelligit super egénum et pauperem.
V. Tóllite jugum meum super vos et discite a me.
3$. Quia mitis sum et humilis Corde.
S.
Congregatio
47
Rituum
De Hieremi a Propheta
Lectio I
Cap. 24, 5-7
Haec dicit Dominus, Deus Israel: Cognóscam transmigratiónem Juda,
quam emisi de loco isto in terram Chaldaeorum, in bonum. Et ponam
oculos meos super eos ad placándum, et redúcam eos in terram hanc; et
sedificábo eos, et non déstruam; et plantábo eos et non evéllam. Et dabo
eis cor ut sciant me, quia ego sum Dominus; et erunt mihi in populum, et
ego ero eis in Deum, quia revertantur ad me in toto corde suo.
Fériam eis pactum sempiternum et non désinam eis benefácere et
timorem meum dabo in corde eorum * Ut non recédant a me. Y. Et laetábor super eis cum bene eis fecero in toto Corde meo. Ut non.
Lectio
II
Cap. 30, 18-24
Haec dicit D o m i n u s : Ecce ego convértam conversionem tabernaculórum J a c o b , et tectis ejus miserébor, et aedificábitur civitas in excelso suo,
et templum juxta ordinem suum fundábitur, et egrediatur de eis laus,
v o x q u e ludéntium. Et erit dux ejus ex eo, et princeps de medio ejus producetur; et applicábo eum et accedet ad me. Quis enim iste est qui applicet cor suum ut appropinquet mihi? ait Dominus. Et eritis mihi in p o pulum, et ego ero vobis in Deum. Ecce turbo Domini, furor egrédiens,
procélia mens; in capite impiorum conquiéscet. Non avértet iram indignatiónis Dominus, donec faciat et compleat cogitationem Cordis sui: in
novissimo dierum intelligétis ea.
1$. Si inimicus meus maledixisset mihi, sustinuissem utique * Tu véro
h o m o unanimis qui simul mecum dulces capiébas cibos. f. Et si is qui me
óderat super me magna locutus fuisset, abscondissem me forsitan ab eo.
Tu vero.
Lectio III
Cap. 31, 1-3, 31-33
In tempore illo, dicit Dominus, ero Deus universis cognatiónibus Israel,
et ipsi erunt mihi in populum. Haec dicit Dominus: Invenit gratiam in
deserto populus qui remanserat a glàdio; vadet ad réquiem suam Israel.
Longe Dominus apparuit mihi. Et in caritate perpétua diléxi te: ideo atfcráxi te, miserans. E c c e dies venient, dicit Dominus: et fériam domui
Israel et domui Juda foedus n o v u m : n o n secundum pactum, quod pépigi
eum patribus eorum in die, qua apprehendi manum eorum, ut educerem
eos de Terra iEgypti: pactum quod irritum fecerunt, et ego dominatus
sum eorum, dicit Dominus. Sed hoc erit pactum, quod fériam cum d o m o
Israel: post dies illos dicit D o m i n u s : D a b o legem m e a m in visceribus
eorum, et in corde eorum scribam e a m : et ero eis in Deum, et ipsi erunt
mihi in populum.
£8
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
1$. Cum essemus mortui peccatis, convivificávit nos Deus in Christo *
propter nimiam caritatem suam qua dilexit nos. V. Ut ostenderet in saeculis supervenientibus abundantes divitias gratiae suae. Propter. Gloria
Patri. Propter.
IN
II
NOCTURNO
Ant. R e x omnis terrae * Deus; regnábit super Gentes.
Ps. 46. Omnes Gentes, plaudite manibus.
Ant. D u m anxiarétur * Cor meum, in petra exaltásti me.
Ps. 60. Exaudi, Deus, deprecatiónem meam.
Ant. Secundum multitudinem * dolorum meórum in Corde meo, cons o r t i o n e s tuae laetifìcavérunt animam meam.
Ps. 93. Deus ultiónum Dominus.
T. E g o dixi, Dómine, miserere mei.
1$. Sana animam meam quia peccavi tibi.
Lectio
IV
Inter mira sacrae doctrinae pietatisque incrementa, quibus divinae Sapientiae consilia clarius in dies Ecclesiae manifestantur, vix. aliud magis
conspicuum est quam triumphális progressio cultus Sacratissimi Cordis
Jesu. Saepius quidem, priorum decursu temporum, Patres, Doctores, Sancti,
Redemptoris nostri amorem celebrarent: vulnus in latere Christi apertum
omnium gratiarum arcanum dixerunt fontem. At inde a medio aevo,
cum tenerióre quadam erga Sanctissimam Salvatoris Humanitatem religione fideles affici coepti sunt, animae contemplativae per plagam illam
ad ipsum Cor, amóre hominum vulnerátum, penetrare fere solebant.
Atque ex eo tempore haec contemplatio sanctissimis quibusque ita familiaris evasit, ut neque regio neque ordo religiosus sit, in quibus non insignia, hac aetate, ejus reperiantur testimonia. Proximis demum saeculis,
eoque potissimum tempore quo haeretici, sub falsae pietatis titulo, a Sanctissima Eucharistia Christianos deterrére conabantur, cultus Sacratissimo Cordi publice exhiberi coeptus est, ópera imprimis sancti Joannis
Eudes, qui auctor liturgici cultus Sacrorum Cordium Jesu et Mariae haud
immérito nuncupatur.
I#. Prope est Dominus ómnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. 1$. Miserator et misericors Dominus, patiens et
multum misericors. Omnibus.
Lectio V
Verum, ad cultum Sacratissimi Cordis Jesu plene perfectéque constituendum, eundemque per totum orbem propagándum, Deus ipse sibi
instrumentum elegit humillimam ex órdine Visitationis virginem, sanctam
S.
Congregatio
49
Rituum
Margaritam Mariam Alacoque, cui, a prima quidem aetate j a m in Eucharistiae Sacramentum amóre flagranti, Christus Dominus saepenumero apparens, divini Cordis sui et divitias et optata significare dignatus est.
Quarum apparitionum celebérrima illa est, qua ei ante Eucharistiam oranti
Jesus conspiciéndum se dedit, Sacratissimum Cor ostendit et, conquestus quod, pro immènsa sua caritate, nihil nisi ingratórum hominum contumelias reciperet, ipsi praecepit ut n o v u m festum, feria sexta post octav a m Corporis Christi, instituendum curaret, quo Cor suum honore débito
ederetur, atque injuriae sibi in Sacraménto amoris a peccatoribus illatae
dignis expiaréntur obsequiis.
Quot autem quantasque Dei fámula in
Christi mandatis exsequendis experta sit difficultates, nemo est qui ignoret; sed ab ipso D ó m i n o confirmata, atque a religiosis animae suae moderatoribus, qui incredibili quodam ardóre ad hunc cultum promovendum
laborarunt, strènue adjúta, munere sibi caélitus commisso fideliter fungi
ad m o r t e m usque non destitit.
3$/. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
¿tapiéntibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis. T. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Anno tandem millesimo septingentésimo sexagésimo quinto, Clemens
Decimus tertius Pontifex Maximus officium et missam in honorem Sacratissimo. Cordis Jesu approbavit; Pius vero Nonus festum ad universam
Ecclesiam extendit.
Exinde,
cultus Sacratissimi Cordis,
quasi flumen
exundans, prolatis impedimentis ómnibus, per totum se orbem effudit et,
n o v o illucescénte s é c u l o , jubilaéo indicto, Leo Decimus tertius humanum
genus universum Sacratissimo Cordi devótum voluit. Quae consecratio, in
émnibus quidem catholici orbis ecclesiis, sollemni ritu peracta, ingens
attulit devotionis hujus incrementum, et ad eam n o n solum populos,
rerum etiam singulares familias adduxit, quae Divino Cordi innumerabiles se devovent, regióque ejus imperio subjíciunt. Dénique, Pius Undecimus .Pontifex Maximus, quo plenius festi sollemnitas populi christiani
devotioni tam late patenti responderet, Sacratissimi Cordis Jesu festum
ad ritum duplicem primae classis cum octava evexit; ac praeterea, ut v i o lata jura Christi summi Regis ac Domini amantissimi resarciréntur, populorúmque peccata defleréntur, eodem festo die piaculárem precationem
in ómnibus christiani
orbis
templis
quotannis
recitándam
mandavit.
3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te,
Dómine. J. Et glorificábunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
ACTA, vol. XXI, n. 2. — 6-2-929.
4
50
Acta Apostolicae Sedis -
IN
Ant. Qui
diligitis
III
Commentarium Officiale
NOCTURNO
Dominum, * confìtémini memoriae
sanctificationis
ejus.
Ps. 96. Dominus regnávit, exsúltet terra.
Ant. Viderunt * omnes termini terrae salutare Dei nostri.
Ps. 97. Cantate Dómino canticum n o v u m .
Ant. Psallam tibi * in nationibus, quia magna est super caelos misericordia tua.
Ps. 107. Paratum cor meum Deus, paratum cor meum.
f. Memoriam fecit mirabilium suorum miserator Dominus.
J$. Escam dedit timéntibus se.
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Judaéi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Bonaventurae episcopi
Liber de ligno vitae, num. 30
Ut de
latere Christi
dormiéntis in
cruce formarétur Ecclesia,
et
Scriptura impleretur quae dicit: Videbunt in quem transfixérunt, divina
est ordinatione indultum ut unus militum lancea latus illud sacrum aperiendo perioderei, quatenus, sanguine c u m aqua manante, pretium effunderetur nostrae salutis, quod a fonte, scilicet Cordis arcano profúsum, v i m
daret sacramentis Ecclesiae ad vitam gratiae conferendam, essetque j a m
in Christo viventibus póculum fontis vivi, salientis in vitam aeternam. Surge
igitur, ánima amica Christi, vigilare non cesses, ibi os appóne, ut háurias
aquas de fontibus salvatoris.
1^. E g o si exaltatus fuero
a terra * Omnia traham ad meipsum,
y. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
De vite mystica
Lectio VIII
Cap. 3
Quia semel venimus ad Cor Domini Jesu dulcissimi, et b o n u m est nos
hic esse, non facile evellámur ab eo. O quam b o n u m et jucúndum habitare in Corde hoc. Bonus thesaurus, pretiosa margarita Cor tuum optime
S.
5.1
Congregatio Rituum
Jesu,. quam fosso agro corporis tui invenimus. Quis hanc margaritam
abjiciat? Quin potius, dabo omnes margaritas, cogitationes et affectiónes
meas commutábo et coníparábo illam mihi, jactans o m n e m cogitatum
meum in Cor boni Jesu, et sine fallàcia illud me enútriet. H o c igitur tuo
et meo Corde, dulcissime Jesu, invento, orábo te D e u m m e u m : admitte
in sacrarium exauditiónis preces meas: immo me totum trahe in Cor tuum.
1$. Simus ergo imitatores D e i * Et ambulémus in dilectione. Y. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio
IX
Ad hoc enim perforátum est latus tuum, ut nobis pateat introitus. Ad
hoc vulnerátum est Cor tuum, ut in illo ab exterioribus turbatiónibus
absoluti habitare possimus. Nihilominus et propterea vulnerátum est, ut
per vulnus visibile, vulnus amoris invisibile videamus. Q u o m o d o hic ardor
melius posset ostendi, nisi quod non solum corpus, verum etiam ipsum Cor
lancea vulneràri permisit? Carnale ergo vulnus, vulnus spirituale ostendit.
Quis illud Cor tam vulnerátum non diligat! quis tam amántem non rédamet? quis tam castum non amplectatur? Nos igitur adhuc in carne manentes, quantum possumus, amántem redamémus, amplectámur vulnerátum
nostrum, cujus impii agrícolas fodérunt manus et pedes, latus et Cor; oremusque ut cor nostrum, adhuc durum et impoénitens, amoris sui vinculo
constringere et jáculo vulnerare dignetur.
Te D e u m laudamus.
AD
LAUDES ET
PER HORAS
Ant. 1. Unus militum * lancea latus ejus aperuit et continuo exivit
sanguis et aqua.
Psalmi de Dominica
1
loco.
2. Stans Jesus * clamábat dicens: Si quis sitit veniat ad me et bibat.
3. In caritate perpétua * dilexit nos Deus, ideo, exaltatus a terra, attráxit nos ad Cor suum, miserans.
4. Venite ad me * omnes qui laborátis et onerati estis èt ego reficiam v o s .
ö. Fui * praebe mihi cor tuum et oculi tui custodiant vias meas.
Capitulum
Ephes., 3, 8-9
Fratres, mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi; et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacraménti absconditi a saeculis in D e o .
m
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
Hymnus
Cor, arca legem continens
N o n servitutis veteris,
Sed gratias, sed veniae,
Sed et misericordiae.
Cor, sanctuarium novi
Intemerátum foederis,
Templum vetusto sanctius,
Verumque scisso utilius.
Te vulnerátum caritas
Ictu patenti voluit,
Amoris invisibilis
Ut veneramur vulnera.
H o c sub amoris symbolo
Passus cruènta et mystica,
Utrumque sacrificium
Christus sacerdos obtulit.
Quis non amántem rédamet?
Quis non redemptus diligat,
Et Corde in isto seligat
./Eterna tabernácula?
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam
Cum Patre et almo Spiritu
In sempiterna saecula.
Amen.
f. Hauriétis aquas in gaudio.
1$. De fontibus Salvatoris.
Ad Benedictus Ant. Pacta sunt * enim
haec ut Scriptura
impleretur
quae dicit: Videbunt in quem transfixérunt.
Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri dignáris; concede, quaesumus,
ut illi devótum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.
Ad Horas Psalmi de Dominica, ad Primam tamen ut in Festis; et ad
eam in Besponsorio brevi dicitur Versus: Qui Corde fundis gratiam, per
totam Octavam.
S.
53
Congregatio Rituum
AD
TERTIAM
Capitulum Fratres, mihi omnium ut supra.
3$. br. Tóllite j u g u m meum super vos * et discite a me. Tóllite. y. Quia
mitis sum et humilis Corde. Et discite. Gloria Patri. Tóllite.
T. E g o dixi: Domine, miserere mei.
3$. Sana animam meam quia peccavi tibi.
AD
SEXTAM
Capitulum
Ephes, 3, 14-17
Hujus rei gratia flecto génua mea ad Patrem Domini nostri Jesu Christi,
ut det vobis secundum divitias gloriae suae virtute corroborari per Spiritum ejus in interiorem hominem: Christum habitare per fidem in cordibus
vestris.
3$. br. E g o dixi, Dómine * miserere mei. E g o dixi. Y. Sana animam
meam quia peccavi tibi. Miserere mei. Gloria Patri. E g o dixi.
T. Memoriam fecit mirabilium suorum miserator Dominus.
3$. Escam dedit timéntibus se.
AD
NONAM
Capitulum
Ephes, 3, 17-19
In caritate radicati et fundati, ut possitis comprehendere cum omnibus
sanctis, quae sit latitudo et longitúdo, et sublimitas et profundum; scire
etiam supereminentem scientiae caritatem Christi, ut impleámini in omnem
plenitudinem Dei.
R. br. Memoriam fecit mirabilium suorum * Miserator Dominus. M e
1
móriam. J. Escam dedit timéntibus se. Miserator. Gloria Patri. Memoriam.
y. Hauriétis aquas in gaudio.
3$. De fontibus Salvatoris.
IN
Antiphona} et Capitulum
Ssmi
Corporis
II
VESPERIS
de Laudibus. Psalmi ut in I Vesperis Festi
Christi.
Hymnus En ut supèrba criminum.
Y. Hauriétis aquas in gaudio.
1$. De fontibus Salvatoris.
Ad Magnificat Ant. Ad Jésum autem * cum venissent, ut viderunt eum
j a m mortuum, non f r egerunt ejus crura, sed unus militum lancea latus
ejus aperuit et continuo exivit sanguis et aqua.
Completorium
de Dominica.
54
Acta Apostolicae Seáis -
Commentarium.
Officiale
Infra octavam et in die Octavee Officium fit ut in Festo, prceter Lectiones,
quœ pro singulis diebus as signantur propriae.
Si infra Octavam celebretur Officium, quod Lectiones I Nocturni sumat
de Scriptura occurrente, hce dicuntur cum Besponsoriis de Festo.
A D MISSAM
Introitus
Ps. 32, 11 et 19
Cogitationes Cordis ejus in generatione etj generationem: ut eruat a
morte animas eorum et alat eos in fame. Ps. ibid. 1. Exsultate justi in
D ó m i n o , rectos decet collaudatio. Y- Gloria Patri.
Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri digneris; concede, quaesumus,
ut illi devótum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.
Lectio Epistolae beati Pauli Apóstoli ad Ephesios
Ephes. 3, 8-19
Fratres mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi: et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacraménti absconditi a saeculis in D e o qui omnia creavit:
ut innotescat principátibus et potestatibus in caelestibus per Ecclesiam
multiformis sapientia
Dei:
secundum
prasfinitiónem saeculorum
quam
fecit in Christo Jesu Domino nostro, in quo habemus fiduciam et accessum in confidentia per fidem ejus. Hu jus "rei gratia flecto génua mea ad
Patrem Domini nostri Jesu Christi, ex quo omnis paternitas in caelis et
in terra nominatur: ut det vobis secundum divitias gloriae suae virtute
/
corroborari per Spiritum ejus in interiorem hominem: Christum habitare
per fidem in cordibus vestris: in caritate radicati et fundati: ut possitis
comprehendere, cum omnibus sanctis, quae sit latitudo, et longitúdo, et
sublimitas et profundum: scire etiam supereminentem scientias caritatem
Christi, ut impleámini in omnem plenitudinem Dei.
Graduale. Ps. 24, 8-9. Dulcis et rectus Dominus, propter hoc legem
dabit delinquentibus in via. T. Diriget mansuetos in judicio, docebit mites
vias suas.
Alleluja, alleluja. Matth. 11, 29. Tóllite jugum meum super vos et discite
a me, quia mitis sum et humilis Corde, et invenietis réquiem animabus
vestris. Alleluja.
S.
Iri Missis
quenti,
Congregatio
55
Rituum
Votivis post Septuagesimam,
omissis Alleluja et
Versu se-
dicitur:
Tractus. Ps. 102, 8-10. Misericors et miserator Dominus, longánimis
et multum misericors. V. N o n in perpetuum irascétur, neque in aeternum
comminábitur. y. N o n secundum peccata nostra fecit nobis, neque secundum iniquitates nostras retribuat nobis.
Tempore autem Paschali, omissis
Graduali et Tractu,
dicitur:
Alleluja, alleluja. Matth. 11, 29 et 28. Tóllite jugum meum super vos et
discite a me, quia mitis sum et humilis Corde, et invenietis requiem animabus vestris. Alleluja. T. Venite ad me omnes qui laborátis et onerati
estis et ego reficiam vos. Alleluja.
£g Sequentia sancti Evangelii secundum Joannem
Joann.
19, 31-37
In illo tempore: Judaéi, quoniam Parasceve eratj ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Venerunt ergo milites,
et primi quidem fregérunt crura et alterius qui crucifixus est cum eo. Ad
Jesum autem cum venissent, ut viderunt eum jam mortuum, non fregérunt ejus crura: sed unus militum lancea latus ejus aperuit, et continuo
exivit sanguis et aqua. Et qui vidit testimonium perhibuit: et verum est
testimonium ejus. Et ille scit quia vera dicit, ut et v o s credátis. Facta
sunt enim haec ut Scriptura impleretur: Os non comminuétis ex eo. Et
iterum alia Scriptura dicit: Videbunt in quem transfìxérunt. Credo.
Offertorium. Ps. 68, 21. Impropérium expectávit Cor meum et misériam, et sustinui qui simul mecum contristarétur et non fuit; consolántem
me quaesivi et non inveni.
Tempore vero Paschali, in Missis votivis, sic mutatur
Offertorium:
Offertorium. Ps. 39, 7-9. Holocaustum et pro peccato non postulasti;
tunc dixi: E c c e vénio. In capite libri scriptum est de me ut facerem voluntatem tuam: Deus meus volui et legem tuam in medio Cordis mei. Alleluja.
Secreta
Réspice, quaesumus, Dómine, ad ineffábilem Cordis dilecti Filii tui caritatem: ut quod offérimus sit tibi munus acceptum et nostrorum expiátio
delictorum. Per eumdem Dominum.
Praefatio
Vere dignum et justum est, aequum et salutare, nos tibi semper et
ubique gratias agere: Domine sancte, Pater omnipotens, aetérne Deus: qui
Unigenitum tuum in cruce pendentem lancea militis transfigi voluisti, ut
56
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
apertum Cor, divinae largitatis sacrarium, torrentes nobis fúnderet miseratiónis et gratiae, et quod amóre nostri flagrare nunquam destitit, piis
esset requies et poenitentibus pateret salutis refugium. Et ideo...
Communio. Joann. 19, 34. Unus militum lancea latus ejus aperuit, efe
continuo exivit sanguis et aqua.
Tempore
autem Paschali,
in
Missis votivis,
sic mutatur
Communio:
Communio. Joann. 7, 37. Si quis sitit veniat ad me et bibat. Alleluja,
Alleluja.
Postcommunio
Prábeant nobis, Dómine Jesu, divinum tua sancta fervorem; quo dulcissima Cordis tui suavitate percepta, discamus terréna despicere, et amare
caelestia: Qui vivis.
SABBATO
D E I I D I E INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U
Semiduplex
A D MATUTINUM
Omnia ut in die festo, prœter sequentia.
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de feste.
IN
II
NOCTURNO
E x litteris Encyclicis Pii Papae X I
Miserentissimus
Lectio
Redemptor
IV
Inter cetera infinitae Redemptoris nostri benignitatis documenta, illud
potissimum elucet, quod, defervescente christifidelium caritate, ipsa D e i
caritas ad honorándum peculiari cultu proposita est, ejusque bonitatis
divitiae late patefáctae sunt per eam religionis formam qua Sacratissimum
Cor Jesu colitur, « in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi ». Nam, ut quondam humanae genti e Noetica arca exeúnti, amici
foederis signum illucéscere Deus voluit « arcum apparéntem in núbibus »,
sic turbulentissimis recentioris aevi temporibus, cum vaférrima omnium
serperet haeresis illa janseniána, amóri in D e u m pietatique inimica, quas
D e u m non tam diligéndum ut patrem quam extimescéndum ut implacábilem judicem praedicabat, benignissimus Jesus Cor suum Sacratissimum,
quasi pacis et caritatis vexillum elatum gentibus ostendit, haud
dubiam
porténdens in certamine victoriam.
1$. Prope est Dominus omnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
S. Congregatio Rituum
57
Lectio V
Siquidem appòsite felicis recordationis decessor Noster Leo X I I I , in:
Litteris Encyclicis « A n n u m Sacrum », tantam cultus Sacratissimi Cordis
Jesu opportunitatem admiratus, edicere non dubitavit: « C u m Ecclesia
per próxima originibus témpora caesáreo jugo premerétur, conspécta sublime adolescènti imperatóri crux, amplissimae victoriae, quae m o x est
consecuta, auspex simul atque efïéctrix. En alterum hodie oblatum oculis
auspicatissimum divinissimúmque signum: videlicet Cor Jesu Sacratissimum, superimpósita cruce, splendidissimo candore inter flammas elúcens.
In eo omnes collocandae spes; ex eo hominum petenda atque exspectánda
salus ».
ï$. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapiéntibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis. Y- Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et.
Lectio
VI
Ac jure id quidem; in illo enim auspicatissimo signo atque in ea, quae
exinde consequitur, pietatis forma nonne totius religionis summa atque
adeo perfectioris vitae norma continetur, quippe quae et ad Christum Dominum penitus cognoscendum mentes conducat expeditius et ad eundem
vehementius diligéndum pressiusque imitandum ánimos inflectat efñcáeius"? N e m o igitur miretur, hanc probatissimam religionis formam decessores Nostros continenter et a calumniatórum criminationibus vindicasse
et summis laudibus extulisse et vehementi provexisse studio, prout temporum rerumque rationes postularent. Dei autem adspirante numine factum est ut pia christifidelium erga Sacratissimum Cor Jesu voluntas majora
in dies incrementa caperet.
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te,
Dómine. Y- Et glorificábunt nomen tuum, quoniam magnus es tu, et faciens
mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Juditi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent in
«ruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum, ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
58
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
Homilia sancti Joannis Chrysóstomi
Homilia 85, alias 84 in Joannem, num. S
Viden' quam fortis sit veritas? Per Judaeórum studia impletur prophetia. Alia quoque praedictio finem accipit. Venientes enim milites aliorum fregérunt crura, Christi non item. Attamen hi, in gratiam Judaeórum,
ejus latus lancea perforant, - et
mortuo corpori contuméliam inferunt.
O sceléstum et exsecrándum facinus! Sed ne turbéris, ne dejiciáris, dilecte.
N a m quae mala illi voluntate faciebant, veritatem propugnabant;
pro-
phetia namque erat: Videbunt in quem transfìxérunt. Neque h o c tantum;
sed etiam iis qui infideles futuri erant, hoc facinus demonstratióni fuit, ut
Thomae et ipsi similibus. Ad haec etiam mysterium ineffàbile consummabátur. Exívit enim sanguis et aqua. N o n sine causa vel casu hi fontes manarunt, sed quia ex hoc utroque Ecclesia constituta est.
B/. Si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum. T". H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
H o c sciunt initiati, qui p e r aquam regenerantur, ac per sanguinem et
«carnem nutriantur. Hinc initium mysteria sumunt, ut, cum ad treméndum
póculum accésseris, sic venias ac si ex hoc latere potaturus esses. Et qui vidit testimonium perhibuit, et verum est testimonium ejus. H o c est: N o n ab
aliis audivi, sed ipse praesens vidi, et verum est testimonium. Mérito sane.
Contuméliam narrat, non magnum quid et mirabile, ut possis contra suspicari; verum ille, haereticorum ora eómprimens et futura praenuntians m y steria, atque contentum in ipsis thesaurum considerans, minutátim recenset et quae gesta sunt. Impleta est autem prophetia illa: Os ejus non c o m minuent. Etiamsi enim hoc de Judaeórum agno dictum sit, tamen propter
veritatem figura praecessit, et in hoc magis completum est. Ideo prophétam
in médium adducit.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. T". Sicut
•et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
•Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio IX
Cum sese testem afferens ubique non videretur fide dignum haberi,
adducit Móysen, ut innuat hoc non casu factum esse, sed j a m ohm scripto
fuisse praenuntiatum. H o c illud dictum est: Os ejus non comminuétur.
Bursúmque ex seipso Prophetae fidem facit. Haec dixi, inquit, ut discátis
magnam esse affinitatem inter figuram et veritatem. Viden' quantam curam
59
•S. Congregatio Rituum
adhibeat, ut credatur illud quod turpe et ignominiósum videtur? N a m corpus a milite contumèlia affici, longe pejus erat quam crucifigi. Attamen et
haec dixi, inquit, et cum magna diligentia dixi, ut credátis. N e m o itaque
fidem neget, neque prae pudóre nostris noceat. N a m quae maxime contu»
meliósa videntur, haec sunt bonorum nostrorum honestissima.
Te D e u m laudamus.
DOMINICA
INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U
QUIE
EST
I I I POST
PENTECOSTEN
Semiduplex
Omnia dicuntur ut in Festo, -praeter sequentia:
IN
I VESPERIS
Capitulum
1 Petri S, 6-7
Carissimi humiliámini sub potènti manu Dei, ut vos exáltet in tempore
visitationis; omnem sollicitudinem vestram projiciéntes in eum, quoniam
ipsi cura est de vobis.
Ad Magnificat Ant. Cognoverunt omnes * a Dan usque Bersabée, quod
fidelis Samuel propheta esset Domini.
Oratio
Protector in te sperántium, Deus, sine quo nihil est validum, nihil sanctum; multiplica super nos misericordiam tuam; ut, te rectore, te duce, sic
transeamus per bona temporalia, ut non amittámus aetérna. Per D o m i n u m .
Et fit Commemoratio Octavae. Ant. Ad Jésum, Y. ïïauriétis.
Completorium
de Dominica.
AD
MATUTINUM
In I'Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.
IN
II
NOCTURNO
E x litteris Encyclicis Pii papae X I
Lectio
IV
At certe inter cetera illa, quae proprie ad Sacratissimi Cordis cultum
pertinent, pia eminet ac memoranda est consecratio, qua, nos nostraque
omnia aeternae Numinis caritati accepta referentes, divino Jesu Cordi devovémus. Verum, aliud accedat oportet, honestae satisfactionis, inquimus, seu
60
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
reparationis, quam dicunt, officium Sacratissimo Cordi Jesu praestandum.
Nam, si illud est in consecratione primum ac praecipuum ut amóri Creatoris creaturae amor rependatur, alterum sponte hinc sequitur, ut eidem increato Amóri, si quando aut oblivióne neglectus, aut offensa violatus sit,
illatae quoquo m o d o injúriae compensari debeant: q u o d quidem debitum
reparationem vulgato nomine vocamus.
1$. Prope est Dominus omnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate, "f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio
V
Quodsi ad utramque rem iisdem prorsus rationibus impellimur, reparandi tamen expiandique officio ob validiórem quendam iustitiae et amoris,
titulum tenemur: iustitiae quidem, ut irrogata D e o nostris flagitiis expiétur
offensa et violatus ordo paenitentia redintegrétur; amoris vero, ut Christo
patienti ac «saturato oppróbriis» compatiámur eique nonnihil solacii pro
tenuitate nostra afferamus. Peccatores enim c u m simus omnes, multisque
onerati culpis, n o n eo solo cultu Deus noster nobis est honorándus, quo vel
ejus summam Maiestatem debitis obsequiis adoremus, vel ejus supremum
dominium precando agnoscamus, vel ejus infinitam largitatem gratiarum
actionibus laudemus; sed praeterea D e ó justo vindici satisfaciámus oportet
« pro innumerabilibus peccatis et offensiónibus et negligéntiis » nostrisConsecrationi igitur, qua D e o devovémur et sancti D e o vocamur, ea sanctitate ac firmitate quae, ut docet Angelicus, consecrationis est propria, addenda est expiátio, qua penitus peccata exstinguantur, ne forte indignitatem nostram impudéntem revérberet summae justitiae sanctitas, munusque
nostrum potius arceat invisum quam gratum suscipiat.
3$. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis, f. Ita, Pater, q u o niam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
H o c autem expiatoriis officium humano generi universo incumbit,
quippe quod, ut christiana docemur fide, post Adae miserandum casum,
hereditaria labe infectum, concupiscentiis obnoxium et misèrrime depravatimi, in perniciem detrudéndum fuisset sempiternam. Id quidem supèrbi
hac nostra aetate sapientes, veterem Pelágii. errorem secuti, inficiántür,
nativam quandam virtutem humanae naturae jactantes quae suapte vi ad
altiora usque progrediatur; sed falsa haec humanae supérbiae comménta
réjicit Apostolus, illud nos admonens: «natura eramus filii irae ». Et san«
S.
Congregatio
Rituum
j a m ab initio communis illius expiatiónis debitum quasi agno vére homines
et D e o sacrificiis vel publicis placando, naturali quodam sensu ducti, operam dare coeperunt.
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te,
Dómine, f. Et glorincábunt nomen tuum, quoniam magnus es tu, et faciens
mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Lucam
Lectio VII
Cap. 15, 1-10
In illo tempore: Erant appropinquántes ad Jesum publicam et peccatores, ut audirent illum. Et reliqua.
Homilia sancti
Gregorii Papae
Homilia 34 in Evang., n. 2-3
Audistis in lectione evangélica, fratres mei, quia peccatores et public a m accesserunt ad Redemptorem nostrum; et non solum ad. colloquendum,
sed etiam ad convescóndum recepti sunt. Quod videntes pharisaei dedignáti sunt. Ex qua re colligite quia vera' justitia compassionem habet,
falsa justitia dedignatiónem. Quamvis et jusfci soleant recte peccatoribus
dedignári: sed
aliud est quod agitur typho supérbiae, aliud quod zelo disci-
plinae.
1$. E g o si
exaltatus fuero a terra * Omnia
traham
ad
meipsum.
f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
Dedignántur etenim, sed non dedignántes; despérant, sed non desperantes; persecutionem c ó m m o v e n t , sed amantes: quia etsi foris increpatiónes per disciplinam exággerant, intus tamen dulcédinem per caritatem
servant. Praeponant sibi in ánimo ipsos plerumque quos córrigunt: melior e s existimant eos quoque quos júdicant. Quod videlicet agentes, et per
disciplinam subditos, et per humilitatem custodiunt semetipsos.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. T. Sicut
et Christus dilexit nos et
tradidit semetipsum ¡pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio IX
_
At contra, hi qui de falsa justitia superbire solent, ceteros quosque despiciunt, nulla infirmántibus misericordia condescéndunt, et quo se peccatores
esse non credunt, eo deterius peccatores fiunt. De quorum profecto número
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
pharisaei exstiterant, qui dijudicántes D o m i n u m quod peccatores susciperet, arénti corde ipsum fontem misericordiae reprehendébant. Sed quia
aegri erant, ita ut aegros se esse nescirent, quatenus quod erant agnóscerent, caelestis eos medicus blandís foméntis curat, benignum paradigma
óbjicit, et iri eorum corde vúlneris tumórem premit.
T e D e u m laudamus.
AD
LAUDES
Capitulum Carissimi humiliámini, ut in I
Ad Bened. Ant. Quis ex vobis * homo
Vesperis.
qui habet centum oves et, si
perdiderit unam ex illis, nonne dimittit nonaginta n o v e m in deserto et
vadit ad illam quae perierat, donec inveniat eam? Alleluja.
Oratio Protector ut in I Vesperis.
M -fit Commemoratio Octavee: Ant. Facta sunt. T. Hauriétis.
Ad Primam Psalmi ut in Festis,
ei ad absolutionem Capituli Lectio-
brevis Deus autem omnis gratiae, ut infra ad Nonam.
AD
TERTIAM
Capitulum Carissimi humiliámini, ut in I
Vesperis.
Oratio Protector, ut in I Vesperis.
AD
SEXTAM
Capitulum
1 Petr. 5, 8-9
Sobrii estete et vigilate, quia adversarius vester diäbolus tanquam leo
rugiens circuit quaerens quem dévoret, cui resistite fortes in fide, scientes
eamdem passionem ei, quae in mundo est, vestrae fraternitati fieri.
Oratio Protector, ut in I Vesperis.
AD
NONAM
Capitulum
1 Petr. ô, 10-11
Deus autem omnis gratiae, qui vocavit nos in aeternam suam gloriam
in Christo Jesu, m o d i c u m passos ipse perficiet, confirmabit solidabitque.
Ipsi gloria et imperium in saecula saeculorum. A m e n .
Oratio, Protector, ut in I Vesperis.
IN
I I VESPERIS
Capitulum Carissimi humih'ámini, ut in I
Vesperis.
Ad Magnif. Ant. Quae mulier * habens drachmas decem, et si perdiderit
drachmam unam, nonne accéndit lucérnam et evérrit d o m u m et quaerit
diligenter donec inveniat?
S.
63
Congregatio Rituum
Oratio Protector, ut in I Vesperis.
Et fit Commemoratio sequentis diei infra Octavam: Ant. Ignem, Y. Tóllite. Si autem sequenti die faciendum non sit officium de Octava, dicitur
Ant. Ad Jesum, Y- Hauriétis.
FERIA
II
D E D I E I V INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U
Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente.
IN
II
Responsoria de Festo»
NOCTURNO
* Ex litteris Encyclicis ~Pii Papae XI
Lectio
IV
At nulla creata vis hominum sceléribus expiándis erat satis, nisi humanam naturam Dei Filius reparandam assumpsisset. Quod quidem ipse hominum Salvator sacri Psaltis ore nuntiavit: Hostiam et oblationem noluisti,
corpus autem aptas ti mihi: holocautómata pro peccato non tibi placuerunt:
tunc dixi: E c c e vénio. Et reapse vere languores nostros ipse tulit et dolores
nostros ipse portavit; vulnerátus est propter iniquitates nostras et peccata
nostra ipse pértulit in corpore suo super lignum; delens quod adversus nos
erat chirographum decréti, quod erat contrarium nobis, et ipsum tulit de
medio affigens illud'cruci, ut peccatis mortui justitiae vivámus. Quamquam
véro copiósa Christi redemptio abunde nobis omnia delicta donavit, ob
miram tamen illam divinae Sapientiae dispensationem, qua in carne nostra
adimplenda sunt quae desunt passionum Christi pro corpore ejus quod est
Ecclesia, etiam laudibus et satisfactiónibus, quas Christus in nomine peccatorum D e o persolvit, nostras quoque laudes et satisfactiones adjicere
possumus, immo etiam debemus.
3$. Prope est Dominus omnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. V. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio V
At semper meminerimus oportet, totam expiatiónis virtutem ab uno
Christi cruènto sacrificio pendere, quod sine temporis intermissióne in nostris altaribus incruènto m o d o renovatur; siquidem una eademque est
Hostia, idem nunc offerens sacerdotum ministerio, qui seipsum tunc in
cruce obtulit, sola offerendi ratione diversa; quamobrem cum hoc augustissimo Eucharistico sacrificio et ministrorum et aliorum fidelium immolati©
eonjúngi debet, ut ipsi quoque hostias viventes, sanctas, D e o placéntes
•U
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
sese exhibeant. Quin immo, sanctus Cyprianus aíñrmáre non dubitat sacrificium dominicum legitima sanctificatione non celebrari, nisi oblatio et
sacrificium nostrum responderit passióni. Quapropter nos monet Apostolus,
ut mortificationem Jesu in corpore nostro circumferentes, atque cum Christo consepúlti et compiantati similitùdini mortis ejus, non m o d o carnem
nostram crucifigámus cum vitiis et concupiscentiis, rugientes ejus quae in
mundo est concupiscentiae corruptiónem, sed et vita Jesu manifestetur in
corporibus nostris et, aetérni ejus sacerdotii partícipes effecti, offeremus
dona et sacrificia pro peccatis.
3$. Confíteor tibi Pater, D ó m i n e caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis. T- Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Neque enim arcani hujus sacerdotii et satisfaciendi sacrificandique
muneris participatione ii soli fruuntur, quibus Pontifex noster ' Christus
Jesus administris utitur ad oblationem mundam divino Nomini ab ortu
solis usque ad occasum omni loco offerendam; sed etiam christianorum
gens universa, ab Apostolorum Principe genus electum, regale sacerdotium
jure appellata, debet cum pro se, tum pro toto humano genere offerre pro
peccatis, haud aliter propemodum quam sacerdos omnis ac pontifex, ex
hominibus assumptus, pro hominibus constituitur in iis quae sunt ad D e u m .
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te,
Dómine, f. Et glórificábunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri, Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Judaéi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum, Ut fraugeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Laurentii Justiniáni Episcopi
De triumphali Christi agone, cap. 21
Ad Jesum igitur cum venissent, illumque iam mortuum conspexissent,
ipsius minime crura fregérunt, verum astantium unus, vibrata lancea,
latus ejus aperuit, et continuo exivit sanguis et aqua. Grande prorsus
t
et inauditum prodigium, ut de examinato corpore sanguis exiret et aqua.
Verumtamen, máximum, in re hac gesta, nobis voluit Dei sapientia c o m -
65
B.. Congregatio Rituum
mendace sacramentum, sui videlicet, et Ecclesias unitatem. Hujus enim
spiritualis cópulas figura processit, quando de latere Adas dormiéntis
una ex costis ipsius subtracta narratur, atque de eadem E v a cunctorum
parens formata est, quas t y p u m gerebat Ecclesias. Significabat tunc Spiritus Sanctus, verum et spiritualem A d a m esse futurum, qui Paracléti virtute plasmátus, dum dormirei in cruce, de ipsius latere, profitentibus aqua
et sanguine, speciósa sponsa sine ruga et macula, formarétur Ecclesia.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum, y. H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
Hasc quippe sunt sacramenta ecclesiastica per quas totum corpus Ecclesias abluitur atque sanctificatur. In lavacro utique aquas regenerationis, q u o d
Christi morte sacrátur, ab originali contagione mundetur. In Redemptoris
vero sanguine nedum ab omni culpa purgatur, verum etiam regni caelestis
illi aperitur introitus. A m b o hasc in unum effectum conveniunt nec unum
sine altero valet ad salutem prodésse: n o n enim absque baptismi sacraménto et peccatorum remissióne, potest quis futuras beatitudinis hereditatem percipere. H o c ubique in orbe terrarum sancta mater confitetur E c clesia, et multiplicibus Scripturarum divinarum testimoniis roboratur. Insuper et qui vidit de Christo aquam emanare et sanguinem, testimonium
perhibuit, et verum est testimonium ejus. Nempe iste est Joannes A p o stolus et Evangelista, qui praecipuo amóre dilectus est a D o m i n o .
~E$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. T- Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio
IX
Profecto hasc facta sunt ut Scriptura impleretur quas ait: Os non c o m minuétis ex eo. A D o m i n o quippe Móysi fuerat imperatum ne in sacrificii
phase, in celebratione immolati agni, ullum comminuerétur os. In D ó mino autem Jesu iniiocentissimo agno, figuras veritas est compléta. Nequáquam crura illius sunt fracta, quemadmodum duorum nequam cum eo
pendéntium; sed tantum illius latus apertum, quatenus alia Scriptura perficeretur quas dicit: Videbunt in quem transfìxérunt. Porro vúlnerum cicatrices in suo voluit Dominus corpore retinere, ut, sicut electis incentivum
devotionis, ita et réprobis irrefragàbile fieret testimonium damnationis.
Ita omnia consummata in Christo, longe ante Prophetárum oraculis promulgata fuere, quatenus catholica fides tam pro se quam adversus haereticorum munirétur errores.
T e D e u m laudamus.
ACTA, vol. XXI, n. 2. — 6-2-929.
5
66
Acta Apostolicae Sedis- - Commentarium Officiale
FERIA
III
DE DIE V INFRA OCTAVAM SACRATISSIMI CORDIS J E S U
Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente Responsoria
IN
de Festo
I I NOCTURNO
E x litteris Encyclicis Pii Papae X I
Lectio
IV
Quo autem perfectius oblatio nostra nostramque sacrificium sacrificio
dominico responderit, idest amorem nostri cupiditatésque nostras immolavérimus.et carnem crucifixérimus crucifixióne ea mystica, de qua loquitur Apostolus, eo uberiores propitiatiónis atque expiatiónis pro nobis aliisque percipiamus fructus. Mirifica enim viget fidelium omnium cum Christo
necessitudo, qualis inter caput et cetera corporis membra intercedit, itemque arcana illa, quam fide catholica profitemur, Sanctorum communione,
c u m singuli homines tum populi non m o d o
conjunguntur inter se, sed
etiam cum eodem qui. est caput Christus, ex quo totum corpus compáctum
et connexum per omnem juncturam
subministratiónis, secundum opera-
tionem in mensuram uniuscuiusque membri augmentum corporis sui facit
in aedificationem sui in caritate. Q u o d quidem Mediator ipse Dei et hominum Christus Jesus, morti proximus, a Patre postulárat: E g o in eis et tu
in me ut sint consummati in unum.
3$. Prope est Dominus ómnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et mult u m misericors. Omnibus.
Lectio V
Quemadmodum igitur unionem cum Christo profitetur ac firmat consecratio, ita expiátio eamdem unionem, et culpas detergendo ínchoat, et
Christi passiónes participando perficit, et victimas pro fratribus offerendo
consummat. A t q u e id sane miserentis Jesu consilium fuit, cum Cor nobis
suum, insignia passionis praeferens ac flammas amoris ostentans, patere
voluit, scilicet ut hinc infinitam peccati malitiam connectantes, illinc R e p a ratóris caritatem infinitam admirati, et peccatum vehementius detestarémur et caritatis ardentius vicem redderémus. Et vere expiatiónis potissimum seu reparationis spiritus primas semper potiorésque partes habuit
S.
67
Congregatio Rituum
in cultu Sacratissimo Cordi Jesu exhibendo, nihilque eo congruentius origini, indoli, virtuti, industriis quae huic religionis formae sunt propriae, üt
rerum memoria et usus, sacra item liturgia atque Summorum Pontificum
acta confirmant.
3$. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis, y. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Siquidem cum se conspiciéndum Margaritae Mariae exhiberet Christus,
caritatis suae inanitatem praedicans, simul, maeréntis instar, tot tantasque
sibi inustas ab ingrátis hominibus injurias in haec verba conquestus est,
;
quae utinam in piorum animis insidérent nullaque unquam oblivióne dele-;
réntur: « En Cor Illud, inquit, quod tantopere homines amavit beneficiis-,
que omnibus cumulavit, quodque amóri suo infinito non tantum redditam
gratiam nullam invenit, at contra, oblivionem, neglectum, contumelias,
easque ab iis etiam illatas nonnunquam, qui amoris peculiaris débito officioque tenerentur ».
3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram
te, Dómine. T. Et glorificábunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et íé¿
ciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Judasi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum, ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Bernardini Senensis
Quadragesimale de Christiana Religione. Sermo 5
Joannes subdit: Unus militum lancea latus ejus aperuit et continuo
exivit sanguis et aqua. O amor qui omnia liquas! q u o m o d o pro redemptione nostra reliquisti dilectórem nostrum? N a m , ut undique inundáret
amoris dilùvium, super nos ruptae sunt abyssi magnae; scilicet, penetrália
Cordis Jesu, quibus, ad intima progrediens, dira lancea non pepercit.
68
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
Sanguis exivit et aqua. Sanguis in redemptionem, sed etiam in ablutionem
aqua deflúxit; unde formata est Ecclesia ex latere Christi, ut aetérne
unicam atque dilectam a Christo se discat, et ut recognoscat quam displicuit culpa pro qua sanguis divinus ex homine D e o v i v o et mortuo ita
deflúxit. Non enim parva quantitate constámus, si pro nobis sanguis
divinus effunditur.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum. T. H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
lectio
VIII
A q u a ad litteram non cum sanguine indistíncta deflúxit. Neque enim
potuisset ab insipiéntibus comprehendi, si mixta cum sanguine defluxisset.
Et forte totus sanguis deflúxit ex illo divino corpore in signum totius
amoris effusi, post quem humor áqueus egressus est. Quod quidem est alto
mysterio factum, ut prius egrederétur ex eodem corpore redimens pretium, deinde aqua in qua multitudo populorum redempta significatur.
Sunt enim aquas multas, populi multi; tamen qui ad christianam fidem
pertinent unus fidelis populus sunt, ut non sint aquas, sed aqua quas manavit ex latere Christi, sicut prima Corinthiórum capite décimo Apostolus ait:
Unus panis, et unum corpus multi sumus omnes, qui de uno pane et de
uno cálice participamus. Et iterum ad Ephesios, capite quarto, inquit:
Unus Deus, una fides, unum baptisma.
3$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. T. Sicut et
Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus,
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio
IX
Notánter tamen advertendum est quod latus Christi apertum dicitur,
non vulnerátum; quoniam proprie vulnus praeterquam in v i v o corpore fieri
nequit. Ait enim Evangelista Joannes: Unus militum lancea latus ejus aperuit; ut, apèrto latere, cognoscámus dilectionem Cordis sui usque ad mortem, et ad illum inefíábilem amorem ejus ingrediamur quo ille ad nos processit. Accedamus ergo ad Cor ejus, Cor altum, Cor secretum, Cor omnia cogitare, Cor omnia sciens, Cor diligens, immo amóre ardens; et apertam portam intelligámus saltem in amoris vehementia; cordiformes ingrediamur
ad secretum ab aeterno absconditum, nunc vero in morte quasi apèrto
latere revelatum; quoniam apértio láteris asterai templi apertionem demonstrat, ubi omnium exsistentium consummata est felicitas aetérna.
Te D e u m laudamus.
8.
Congregatio
FERIA
Rituum
IV
D E V I D I E INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS JESU
Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.
IN
II
NOCTURNO
Ex litteris Encyclicis Pii Papae XI
Lectio
IV
At enim beáte regnántem Christum in caelis qui piaculares ritus consolari queant? Scilicet « da amántem et sentit quod dico » repónimus, Augustini verbis usi, quae in hunc locum aptissime cadunt. Dei enim amantissimus quisque, si praeteriti temporis spatium respiciat, videt meditando
intuetúrque Christum pro homine laborantem, doléntem, durissima quaeque perpetiéntem, « propter nos homines et propter nostram salutem » tristitia, angoribus, oppróbriis paene confectum, immo « attritum propter
scélera nostra » ac suo nos livóre sanantem. Atque haec omnia eo verius
piorum meditántur animi, quod peccata hominum ac flagitia quovis tempore perpetrata in causa fuerunt cur Dei Filius morti traderetur, eademque
nunc etiam mortem ipsam per se essent Christo illatúra, iisdem cum doloribus maeroribúsque conjúnctam, quippe singula passionem Domini, suo
quodam m o d o renovare censeantur: « Rursus crucifigéntes sibimetipsis
Filium Dei et osténtui habentes ».
1$. Prope est Dominus omnibus invocántibus eum * Omnibus invocán(ibus eum in veritate, f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio V
Quodsi propter peccata quoque nostra, quae futura quidem erant at
praevisa, ánima Christi tristis facta est usque ad mortem, haud dubium
quin solacii nonnihil j a m tum ceperit etiam e nostra item praevisa, reparatione, cum « apparuit illi Angelus de caelo » ut Cor ejus taedio et angoribus oppréssum consolarétur. Atque ita Cor illud sacratissimum, quod Migratorum hominum peccatis continenter sanciatur, etiam nunc mira quidem
sed vera ratione solàri possumus ac debemus, quandoquidem, ut in sacra
quoque liturgia legitur, ex ore Psaltis, Christus ipse se ab amicis suis derelictum conqueritur: « Impropérium exspectávit Cor meum et misériam, et
sustinui qui simul contristarétur et non fuit, et qui consolarétur et non
inveni ».
70
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
3$. Confíteor tibi Pater, Dómine esali et terras, quia abscondisti hase a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis, f. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Accedit quod passio Christi expiátrix renovatur et q u o d a m m o d o continuatur et adimpletur in corpore suo mystico, quod est Ecclesia. Etenim,
ut rursus sancti Augustini verbis utamur, « passus est Christus quidquid
pati debuerat; j a m de mensura passionum nihil deest. Ergo impletas sunt
passiónes, sed in capite; restábant adhuc Christi passiónes in corpore ».
Q u o d quidem Dominus ipse Jesus declarare dignatus est, cum ad Saulum
« adhuc spirántem minárum et caecus in discipulos » loquens: « E g o sum,
inquit, Jesus quem tu persequens », haud obscure significans, commotis
in Ecclesiam insectatiónibus, ipsum divinum oppugnári ac vexári Ecclesias Caput. Jure igitur meritoque Christus in corpore suo mystico adhuc
patiens, nos expiatiónis suas socios habere exoptat, idque etiam ipsa nostra
c u m eo necessitudo postulat; nam c u m simus « corpus Christi et membra
de membro », quidquid patitur caput, omnia cum eo membra patiantur
oportet.
3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te
Dómine, f. Et glorificábunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap.
19,
31-37
In ilio tempore: Judasi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum, ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilía sancti Petri Canisii presbyteri.
Exhortationes domesticae.
Med. 6-7.
Diligenter tecum ánimo versa, quam inefïabilis fuerit illa caritas qua
Deus summus, in maximis Cordis angustiis et totius mundi oppróbriis,
pro te vilíssimo vermículo illam crucis acerbissimum mortem perpessus
fuerit. Advérte ut summam Christus Seryátor suis liberalitatem ómnibus
exhibuit. Aliquando enim in medio populi stans, ita clamábat: Si quis
sitit veniat ad me et bibat : paratum se ostendens ómnibus omnium necessitatibus subvenire. Considerato ut libéralissime tibi Cordis sui pretiosum
S.
Congregatio Rituum
71
sanguinem propinávit, quando, sacro latere apèrto, quidquid reliquum
erat in corpore sanguinis profúdit.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum.
f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
In Evang. dom. 1 post Pascha
Quare, ne prorsus ingrátus sim, hos perennes fontes donorum ac b o n o rum omnium mihi ob oculos saepe proponam, cum de illis dulcissima exstet
promissio: Háurietis aquas in gaudio de fontibus Salvatoris et dicetis in
die illa: Confìtémini D o m i n o . Ad haec ipsa ter beata petrae non diruéndae
forámina confúgiam ; in illis meum nidum firmissimum ponam, nihil habens antiquius, praeterquam ut in meis angoribus atque periculis vulnerum
Domini memorando respirem.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione, f. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio
IX
Medii. 6
Et tu in omni tentatione fuge diligenter in amabile Christi Cor, ejusque bonitatem et caritatem tibi propone, et cum illa confer tuam vilitátem, malitiam, infidelitatem, arrogántiam.
Quanta enim caritas Christi
omnes ad se convocántis: Venite ad me omnes qui laborátis et onerati
estis, et ego reficiam vos, et sic paratum se offert et cupit, amóre nostri,
omnium et singulorum onera sustinere! Unde magna c u m fiducia in caritatis ejus abyssum prójice peccata tua et m o x te invenies exonerátum.
Te Deum laudamus.
FERIA
V
D E V I I D I E INFRA OCTAVAM SACRATISSIMI CORDIS J E S U
Semiduplew
In I Nocturno
Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.
I N I I NOCTURNO
E x litteris Encyclicis Pii Papae X I
Lectio
IV
Quantopere autem hujúsmodi expiatiónis seu reparationis necessitas
hac nostra potissimum aetate urgeat, nemini non manifestum erit, qui, ut
initio diximus, hunc mundum in maligno positum, oculis animoque perlu-
72
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
stráverit. Undique enim geméntium ad N o s populorum clamor adscéndlt,
quorum príncipes vel rectores vere adstiterunt et convenerunt in unum
adversus D o m i n u m et adversus Ecclesiam ejus. At etiam dolendum,
quod inter ipsos fideles, sanguine Agni immaculáti in baptismo ablutus,
gratiáque locupletatas, tot inveniantur cujúsvis ordinis homines, qui incredibili rerum divinarum ignorantia laborantes et falsis doctrinis infecti,
vitiis irretitam, procul a d o m o Patris, vitam traducant, quam nec verae
fidei lumen collustrat, nec spes futurae beatitatis deléctat, nec ardor reiicit
fovétque caritatis ut sedére in tenebris et in umbra mortis vere videantur.
;
3$. Prope est Dominus omnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnium.
Lectio V
Hisce vero malis veluti in
cumulum accedit
cum eorum ignavia
atque socórdia, qui, dormitántium et fugiéntium instar discipulorum, mitantes in fide, Christum angoribus oppréssum vel Sátanae satellitibus circumvéntum misere derelinquunt, tum eorum perfidia, qui, Judae proditóris exemplum secuti, aut temere et sacrilege de altari libant, aut ad hostium castra transfugiunt. Atque ita vel invitum subit cogitatio animum,
j a m propius adventáre témpora de quibus Dominus Noster vaticinátus est:
Et quoniam abundavit iniquitas, refrigéscet caritas multorum. Quae quidem omnia quotquot pie commentati erunt fideles, facere non poterunt,
quin, Christi perdolentis incènsi caritate, vehementióre studio suas aliorumque culpas expient,
Christi honorem resárciant,
aeternámque pro-
vehant animarum salutem.
ï^. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis, y. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Et sane illud Apóstoli: Ubi abundavit delictum, superabundavit gratia,
aliquo pacto ad hanc quoque aetatem nostram describéndam accommodare
licet: nam, aucta a d m o d u m perversitáte hominum, mirifice item, Spiritu
Sancto afflante, numerus fidelium utriusque sexus augetur, qui alacriore
ánimo pro tot illatis injúriis divino Cordi satisfacere student, i m m o etiam
se ipsos Christo victimas offerre non dubitant. Etenim quae usque adhuc
memoravimus si quis secum ánimo reputet amanter eademque veluti in
medúllis defixa habeat, fieri profecto non potest quin is non tam ab omni
peccato tamquam summo malo abhórreat atque abstineat, quam se totum
S.
Congregatio Rituum
Dei Voluntati permittat, et laesum divinae Majestátis honorem, cum continenter orando, tum afflictatiónibus sponte susceptis aerumnlsque, si quae
inciderint, patienter tolerátis, tum tota demum vita hoc expiatiónis studio
exigenda, resarcire contendat.
Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram te,
Dómine. y. Et glorificábunt nomen tuum' quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Judaéi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt Pilátum, ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Cyrilli Episcopi Alexandrini
Com. in Joan. lib. 12, cap. 19.
Non haec
ait beatus Evangelista, quasi pietatem ullam efferátis et
crudélibus Judaéis tribuat, sed ut ostendat stulte eos et imperite excoláre
eúlicem, et camélum deglutire, sicut a Christo dictum est. Gravissima enim
et immánia scélera pro nihilo ducere comperiúntur: mínima vero et exilia,
caute a d m o d u m ac sollicite observant, suam utrobíque pandantes inscitiam. Quod in promptu est ostendere. E c c e enim Christo interfecto sábbati
honorem magni faciunt, et
incredibili
audàcia,
violato
legis
auctore,
pietatem erga legem prae se ferunt.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham
ad
meipsum,
y. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
Magnum autem illius praecipue sábbati diem colere simulant, qui
magnae diei D o m i n u m interemérunt, et gratiam se solis dignam flagitant,
ut eorum nempe crura frangantur, intolerabili dolóre acerbiórem
morte,
ipsa perniciem prope jam mortuis molientes. Venerunt ergo milites, et
primi quidem fregérunt crura, et alterius qui crucifixus est cum eo. Judaeórum petitioni milites obsecuti, qui simili crudelitátis furóre laborabant,
duorum quidem latronum, quippe qui vivi adhuc reperti essent, crura
confrmgunt. Sed, cum Jesum inclinasse caput comperissent, et j a m exspirásse putarent, frustra ejus crura confringi existimant, sed, cum adhuc
mortuum esse nonnihil diffidérent, lancea latus ejus perfódiunt, unde
74
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
eruor aqua mixtus scatúriit, q u o d eulógiae mysticae et sancti baptismatis
imago quaedam erat atque primitias.
3^. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. V. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri, Et ambulémus.
Lectio
IX
Ex iis autem quae contigerunt, sapientissimus Evangelista confirmat
auditoribus eum esse Christum, qui per sanctas olim praedictus est Scripturas; consentanea enim divinis de eo oraculis evenérunt. Nec enim o s .
ejus contractum est, et militum lancea transfixus est, secundum Scriptiiras. Spectatórem vero ejus rei ait exstitisse discipulum ipsum qui testimonium perhibet de his,
et scire se vera testari, seipsum his verbis, non
alium dénotans.
Te D e u m laudamus.
Vesperas de sequenti die octava.
FERIA
VI
IN OCTAVA SACRATISSIMI CORDIS J E S U
Duplex
majus
Omnia ut in die festo, praeter sequentia:
in I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.
•i
I N I I NOCTURNO
Sermo sancti Bernardi Abbatis
Lectio IV
Sermo 61 in Cantica Canticorum, nn. 3-5
Revéra ubi tuta firmaque infirmis securitas et requies, nisi in vulneribus Salvatoris? Tanto illic securior hábito, quanto ille potentior est ad
salvandum. Premit mundus, premit corpus, diábolus insidiatur: non cado;
fundatus enim sum supra firmam petram. Peccavi peccatum grande: turbábitur conscientia, sed non perturbantur, quoniam vulnerum Domini
recordábor. Nempe vulnerátus est propter iniquitates nostras. Quid tam
ad mortem, quod non Christi morte solvatur? Si ergo in mentem venerit
tam potens tamque efficax medicaméntum, nulla j a m possum morbi malignitáte terréri.
1$. Prope est Dominus ómnibus invocántibus eum * Omnibus invocántibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et
multum misericors. Omnibus.
S.
Congregatio
75
Rituum
Lectio V
E g o vero fidenter quod ex me mihi deest, usurpo mihi ex visceribus Domini, quoniam misericordiae áífluunt; nec desunt forámina, per quae affluant. Fodérunt manus ejus et pedes, latusque lancea foravérunt; et per
has rimas licet mihi súgere mel de petra, oleúmque de saxo durissimo; id
est gustare et videre quoniam suavis est Dominus. Cogitábat cogitationes
pacis, et ego nesciebant. Quis enim cognovit sensum Domini'? aut quis
consiliarius ejus fuit? At clavis réserans, clavus pénetrans factus est mihi
ut videam voluntatem Domini. Quidni videam per foramen? Clamat clavus, clamat vulnus, quod vere Deus sit in Christo mundum reconcilians sibi.
3$?. Confíteor tibi Pater, Dómine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelásti ea parvulis. T. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelásti.
Lectio
VI
Ferrum pertransiit animam ejus, et appropinquávit Cor illius, ut non
j a m non sciat compati infirmitatibus meis. Patet arcanum Cordis per forámina corporis; patet magnum illud pietatis sacramentum, patent viscera
misericordiae Dei nostri, in quibus visitavit nos Oriens ex alto. Quidni viscera per vulnera pateant? In quo enim clarius quam in vulneribus tuis
eluxisset, quod tu, Dómine, suavis et mitis, et multae misericordiae? Majorem enim miseratiónem nemo habet, quam ut animam suam ponat quis
pro addictis morti et damnatis. Meum proinde meritum, miserátio Domini.
N o n plane sum mèriti inops, quamdiu ille miserationum non fuerit. Et si
misericordiae Domini ab aeterno et usque in aeternum, ego quoque misericordias D o m i n i in aeternum cantábo.
3$.' Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorábunt coram
te, Dómine, f. Et glorificábunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et
faciens mirabilia. Et adorábunt. Gloria Patri. Et adorábunt.
IN
III
NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Joannem
Lectio VII
Cap. 19, 31-37
In illo tempore: Judaéi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent
in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sábbati, rogaverunt
Pilátum, ut frangeréntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
76
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
Homilia sancti Augustini Episcopi
Tractatus 120 in Joannem, nn. 2-3
Ad Jesum
autem cum venissent, ut viderunt eum j a m mortuum, •
non fregérunt ejus crura, sed unus militum lancea latus ejus aperuit, et
continuo exivit sanguis et aqua. Tignanti verbo Evangelista usus est, ut
non diceret: latus ejus percússit, aut vulnerávit, aut quid aliud, sed aperuit,
ut illic quodammodo vitae ostium panderétur, unde Sacramenta Ecclesias
manaverunt, sine quibus ad vitam, q u a vera vita est, non miratur. Ille
sanguis in remissionem f usus est peccatorum. A q u a illa salutare temperat
póculum, haec et lavacrum praestat et potum. H o c praanuntiábat quod Noë
in latere arcae ostium facere jussus est, qua intrarent animalia quae non
erant dilùvio peritura, quibus praefigurabátur Ecclesia.
E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham
ad
meipsum.
f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio
VIII
Propter hoc prima mulier facta est de latere viri dormiéntis, et appellata est vita matérque vivorum. Magnum quippe significavit bonum, ante
magnum praevaricatiónis malum. H i c secundus A d a m , inclinato capite,
in cruce dormivit, ut inde formarétur ejus conjux, quae de latere dormiéntis effluxit. O mors unde mortui reviviscunt! Quid isto sanguine mundius?
1
Quid vulnere isto salubrius ? Et qui vidit, inquit, testimonium perhibuit,
et verum est testimonium ejus; et ille scit quia vera dicit, ut et vos credátis. N o n dixit: Ut et vos sciatis, sed ut credátis. Scit enim qui vidit, cujus
credat testimonio qui non vidit. Magis autem ad fidem pertinet crédere
quam videre.
I?. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulémus in dilectione. T- Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulémus.
Gloria Patri. Et ambulémus.
Lectio
IX
D u o testimonia de Scripturis reddidit singulis rebus quas factas fuisse
narrávit. N a m quia dixerat: Ad Jesum autem c u m venissent, ut viderunt
eum j a m mortuum, non fregérunt ejus crura, ad h o c pertinet testimonium:
Os non comminuétis ex eo: quod praeceptum erat eis qui celebrare Pascha
jussi sunt ovis immolatióne in veteri lege, quae Dominicae Passionis umbra
praecesserat; unde Pascha nostrum immolátus est Christus; de quo et Isaias
Propheta prsedixerat: Sicut ovis ad immolándum ductus est. I t e m quia
S.
Congregatio
Rituum
subjunxerat dicens: Sed unus militum lancea latus ejus aperuit, ad noe
pertinet alterum testimonium: Videbunt in quem transfìxérunt, ubi promissus est Christus, in ea qua crucifixus est carne venturus.
Te D e u m laudamus.
URBIS ET ORBIS
DECRETUM
Quo plenius Sacratissimi Cordis Iesu Festi sollemnitas devotioni populi
christiani responderet, Ssmus D. N. Pius Papa X I , litteris suis Encyclicis
« Miserentissimus Redemptor », die VIII mensis Maii anno MDCCCCXXvm
datis, dictum festum ad ritum duplicem primae classis, cum octava privilegiata tertii ordinis, evexit, ipsum praeterea primarium declaravit et feriatis festis aequiparandum esse decrevit. Concinnatum autem a speciali
Commissione, de mandato quidem eiusdem Ssmi Domini, integrum officium
cum missa Sacra Rituum Congregatio approbandum censuit. Itaque facta
per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationis Pro Praefectum Sanctissimo Patri relatione in
Audientia habita
die 29 Ianua-
rii 1929, Sanctitas Sua praefatum officium cum missa proprium, prouti in
.superiori prostat exemplo, approbare dignata est, illudque, in universa
Ecclesia, ab utroque Clèro et a quibuslibet recitationi Officii divini, iuxta
R o m a n u m ritum,
adstrictis adhiberi iussit; servatis rubricis. Contrariis
non obstantibus quibuscumque, etiam speciali mentione dignis.
Die mense et anno quibus supra.
C. Card. LATJBENTI, S. B. G. Pro Praefectus.
L.
© S.
Angelus Mariani, Secretarius.
78
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA
TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
I
Causae in Tribunali Sacrae Romanae Rotae actae anno 1928, quarum
definitiva sententia editur tantum in parte dispositiva:
I.
N.
N. - S A C R A E
ORDINATIONIS.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattroeolo.
Vinculi Defensor: I.
Trezzi.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubia: 1) « A n constet de nullitate sacrae ordinationis in casu, et
quatenus negative, 2) An actor contraxerit onera status sacerdotalis, sin
minus, 3.) An actor gravi metu coactus, sacros ordines receperit, eosque
numquam ratos habuerit, ita ut redigendus sit ad laicalem statum sine
coelibatus et horarum canonicarum obligationibus, ad normam can. 214 ».
Sententia diei 13 Ianuarii: A d i ) « Negative ». Ad 2) «Affirmative».
Ad 3) « Negative ad primam partem, seu non constare de gravi metu in
casu; quoad secundam et tertiam partem, provisum in prima parte ».
II.
S. M A R C I ET BISINIANEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis
et metu.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.
V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 20 Ianuarii: « Negative ».
III. N. N. promissione
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite criminis ex adulterio et
matrimonii.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.
V inc., Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 25 Ianuarii: « Affirmative ».
79-
8. Romana Bota
IV.
BONONIEN. -
NULLITATIS
ex capite vis et metus et
MATRIMONII
clandestinitatis.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
•
Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii in casu ».
Sententia diei 30 Ianuarii: «Affirmative».
V.
MECHLINIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
e
ex capite defectus consensus.
Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.
Vinculi Defensor: I.
Trezzi.
Advocati: N. Ferrata, V. Sacconi.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 9 Iulii 1927 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 11 Februarii: « Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate ».
VI.
TORNACEN. - NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite dementiae.
Turnus Rotalis: I. Grazioli, F. Parrillo, Ponens, I. Florczak.
Vinc. Defens.
Substitutus: C.
Advocatus:
Bersani.
F.
Conte.
Dubium: « An sententia Eotalis diei 8 Aprilis 1924 sit confirmandavel infirmanda in casu ».
Sententia diei 16 Februarii: « Affirmative ad primam partem, negative ad alteram, seu non constare de nullitate matrimonii ».
V I I . L U B L I N E N . - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, IT. Mannucci, A, Jullien.
Vinc. Defensoris Substitutus: C. Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 6 Martii: « Affirmative ».
V I I I . STRIGONIEN.-NULLITATIS MATRIMONIIS
ob
intentionem
contra
bonum
capite defectus consensus
Sacramenti.
Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.
Vinc. Defens.
Substitutus: C.
Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii in casu ».
Sententia diei 14 Martii: « Negative ».
-80
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IX.
P A R I S I E N . - N U L L I T A T I S MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Botalis: I. Grazioli, P. Parrillo, Bonens, I. Florczak.
V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus:
N.
Ferrata.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 1 Iulii 1927 sit confirmanda vel
infirmanda in casu ».
Sententia diei 16 Martii: « Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate in casu ».
X.
TORNACEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite simulati consensus^
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, G. Heard.
Vinculi Defensor: I.
Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 1 Iunii 1927 sit confirmanda vel
infirmanda in casu ».
Sententia diei 4 Aprilis: « Affirmative ad primam partem, negative ad
alteram, seu non constare de nullitate matrimonii in casu ».
X I . N. N. contra
NULLITATIS
ex capite conditionis appositae
MATRIMONII
bonum prolis.
Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens. F. Morano, A. W y n e n .
Vine. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus: N. Patrizi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 16 Aprilis: « Negative ».
X I I . N. N. -
NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite criminis.
Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.
V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 16 Aprilis: « Negative ».
X I I I . N.
N . - O N E R U M SACRAE
ORDINATIONIS.
Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. Jullien.
Vinc. Defensor: I. Trezzi.
Advocatus
ex
mandato
gratuiti patrocinare.
Giusino.
Dubium: « An constet de nullitate susceptionis onerum sacrae ordinationi adnexorum, in casu ».
Sententia diei 16 Aprilis: « Negative ».
81
S. Romana Rota
XIV.
A T R E B A T E N . - COMPETENTIAE.
Turnus Botalis: I. Florczak, Ponens, IT. Mannucci, A. Jullien.
Promotor Iustitiae: F.
Bracci.
Advocatus: V. Sacconi.
Dubia: 1) « A n constet de re iudicata in casu; et quatenus affirmative, 2) An concedenda sit restitutio in integrum, in casu; quatenus vero
negative ad I, vel affirmative ad II, 3) An Tribunal Curiae sit competens
in casu ».
Sententia diei 27 Aprilis: « A d 1) Affirmative; ad alterum negative;
ad 3) provisum in secundo ».
XV.
LEODIEN. - NULLITATIS
MATRIMONII
ex
intentione contra bonum
sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii in casu ».
Sententia diei 28 Aprilis: « Negative ».
XVI.
N.
N.
-
I U R I U M SUPER INCIDENTALIBUS.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.
Promotor Iustitiae; F. Bracci.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubia: 1) - « An Sac. X. ius habeat appellationem prosequendi, adversus sententiam Trib. secundi gradus diei 2 D e c . 1926, non obstante renunciatione suis iuribus facta a E e v . Y. in c a s u » . Et quatenus affirmative:
2) « A n beneficium gratuiti patrocinii eidem Sac. X. concessum adhuc
sustineri debeat, in casu; 3) « An suspensio adversus Sac. X. lata die
29 Iulii 1926 haberi debeat ut attentatum lite pendente, in casu ».
Sententia diei 7 Maii.: « Ad 1) affirmative; ad 2 et 3) negative ».
XVII.
WESTMONASTERIEN. - NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite vis et
metus.
Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.
Vinc.
Defensor deputatus: I. Stella.
Advocatus:
H. Benvignati.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 8 Maii: « Negative ».
XVIII. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite defectus consensus ob
exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, F. Parrillo.
ACTA, vol. X X I , n. 2. — 6-2-929.
«
82
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
Vino. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocati: L. Legrand, I. P. Certo.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 12 Augusti 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 19 Maii: « Negative ad primam partem; affirmative ad
alteram, seu constare de nullitate matrimonii, in casu ».
X I X . N. N. contra
bonum
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite conditionis appositae
sacramenti.
Turnus 'Rotalis: I. Florczak, Ronens, U. Mannucci, A. Jullien.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: N. Ferrata, V. Sacconi.
Dubium: « An sententia rotalis diei 22 Februarii 1927 sit confirmanda
vel infirmanda in casu ».
Sententia diei 15 Maii: « Affirmative ad primam partem; negative ad
alteram; seu constare de nullitate matrimonii in casu ».
XX.
F R I B U R G E N . - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dee., I. Grazioli, A. W y n e n , Ponens.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 19 Maii: « Negative ».
XXI.
- FLORENTINA.
-
IURIUM.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens. I. Florczak, U. Mannucci,
Dubium: « An deliberatio qua die 7 dec. 1924 confraternitas B. M. V.
Immaculatae loci S. Mariae a Ripa probavit n o v a s Constitutiones et infirmavit deliberationem diei 23 Maii 1920 circa prorogationem in munere
Gubernatoris ad quinquennium Dñi Aegidii Corsi, sustineatur in casu ».
Sententia diei 19 Maii: « Negative, firmo tamen Decreto E m i Archiepiscopi diei 22 Maii 1924 ».
XXII.
SMYRNEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Guglielmi.
Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: F.
Bersani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 30 Maii: « Affirmative ».
XXIII.
CRACOVIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus..
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.
83
S. Romana Rota
' Vino. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii:
I.
Stella.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 5 Augusti 1926 sit confirmanda
vel infirmanda in casu ».
Sententia diei 30 maii: « Affirmative ad primam partem; negative ad
secundam, seu non constare de matrimonii nullitate ».
XXIV.
N . N . - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite defectus consensus ob
intentionem contrariam bono prolis atque bono sacramenti, nec non ex capite
vis et metus.
Turnus Botalis: M. Massimi, Dec. Ponens., I. Grazioli, F. Morano.
Vinc. Defens. Substitutus: C.
Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 30 Iunii 1925 sit confirmanda
vel infirmanda in casu ».
Sententia diei 5 Iunii:
« Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram, seu non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
XXV.
ROMANA.
- NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite conditionis ap-
positae.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens,
F. Morano, A. W y n e n .
Vinc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 4 Augusti 1924 sit confirmanda
vel infirmanda in casu ».
Sententia diei 12 Iunii: « Affirmative, ad primam partem; negative, ad
alteram, seu non constare de matrimonii nullitate, in casu ».
XXVI.
N.
N . - NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite simulati consensus,
nec non condicionis contra bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Morano.
Vinc. Defensor deputatus: I. Stella.
Advocatus
ex mandato gratuiti patrocinii: F.
Fournier.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii in casu».
Sententia diei 16 Iunii : « Negative ».
XXVII.
AUGUSTOBUNEN. - NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite vis et
metus.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Fournier.
84
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 16 Iunii: « Negative ».
XXVIII.
BERGOMEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite dementiae.
Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens, F. Morano, A. W y n e n .
Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate in casu ».
Sententia diei 23 Iunii: « Affirmative ».
X X I X . SIRMIEN. ET DIACOVIEN. - SEPARATIONIS. .
Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. Jullien.
Promotor Iustitiae: F. Bracci.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D.
Lazzarato.
Dubium: « An et quomodo sit locus séparation! quoad tuorum et cohabitationem, in casu ».
Sententia diei 30 Iunii: « Negative ».
X X X . MECHLINIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
Turnus Rotalis: M. Massimi,
ex capite vis et metus.
Dec. Ponens, F. Guglielmi, H. Quat-
trocolo.
V inc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocati: C. Santucci, C. Astorri.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 16 Decembris 1925 sit confirmanda vel infirmandam in casu ».
Sententia diei 30 Iunii: « Negative ad primam partem;
affirmative
ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate, in casu ».
X X X I .
PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, F. Morano.
Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocati: H. Benvignati, N. Ferrata, V. Sacconi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 9 Aprilis 1926 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 7 Iulii: « Negative ad primam partem, affirmative ad
alteram; seu constare de matrimonii nullitate ».
X X X I I . TOLOSANA - REDDITIONIS
RATIONUM.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.
Advocati ex mandato gratuiti patrocinii:
B.
Pellegrini,
Dubium: « An sententia Rotalis diei 5 'Iulii sit
infirmanda in casu ».
F. Fournier.
confirmanda vel
85
S. Romana Rota
- Sententia diei 11 Iulii: « Negative ad primam partem, affirmative ad
alteram, seu a B. D. Dessane deberi Dñae Aliciae Figadère sortem capi*»
talem franc. 15.606 cum fructibus a die motae litis ».
XXXIII.
X . X . - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, F. Morano.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Advocatus: A. D'Alessandri.
Sententia diei 25 Iulii: « Negative ».
XXXIV.
PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite defectus con-
sensus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, F. Morano, A. W y n e n .
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: N. et |I. B. Ferrata.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 7 Aprilis 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 28 Iulii: « Affirmative ad primam partem; negative ad
alteram, seu ¡non constare de matrimonii nullitate in casu ».
X X X V . N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite impotentiae viri.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. Substitutus: O. Conte.
Advocatus: -A. D'Alessandri.
Dubia: « An constet de nullitate matrimonii in casu. '3t quatenus
negative: 2)
An consulendum sit Ssmo fsuper dispensatione matrimonii
rati et non consummati, in casu ».
Sententia diei 30 Iulii: « A d 1) Affirmative; ad 2) provisum in primo».
XXXVI.
ditionis
MARIANOPOLITANA. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite con-
appositae.
Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, TT. Mannucci, A. Jullien.
Vine. Defensor substitutus: I.
Stella.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 31 Iulii: « Affirmative ».
XXXVII.
ex capite
VIOAR.
APÓSTOL, DE
LOANGO. - NULLITATIS
MATRIMONII
simulati consensus.
Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. W y n e n .
86
Acta. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vino.
Defensor deputatus: I.
Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. P. Certo.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Iulii: « Affirmative ».
XXXVIII.
N . N . - S . O R D I N A T I O N I S (Cfr. n . I ) .
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.
Y inc. Defensor: I. Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. P. Certo.
Dubium: « An sententia Eotalis diei 13 Ianuarii 1928 sit confirmanda
vel infirmanda in casu ».
Sententia diei 1 Augusti: « Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram ».
XXXIX.
LEOPOLIEN. LATINORUM. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite
vis et metus.
Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens, F. Morano, A. Wynen.
Vinc.
Defens.
Substitutus: C. Conte.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de matrimonn nullitate in casu ».
Sententia diei 4 Augusti: « Affirmative ».
XL.
TRANSILVANIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, F. Morano, A. W y n e n .
Vinc. Defens.
deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S. Ezewnicki.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 4 Augusti: « Negative ».
XLI.
TERGESTINA. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite defectus consen-
sus ob nullitatem mandati procuratorii.
Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens.
Substitutus: C. Conte.
Advocatus ex
mandato gratuiti patrocinii: P. Mottis.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 4 Augusti: « Negative ».
XLII.
B R I X I E N . - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I.
Vinc.
Defens.
Substitutus:
Advocatus ex mandato
C
Grazioli, F. Parrillo.
Conte.
gratuiti patrocinii:
I.
Stella.
87
S. Romana Rota
- Dubium: « A n sententia Rotalis diei 11 Augusti 1927 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 7 Augusti: «Negative ad primam partem; affirmative
ad alteram, seu non constare de matrimonii nullitate, in casu ».
XLIII.
T R A N S I L VANEEN. - N U L L I T A T I S M A T R I M O N I I
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: F. Morano, Ponens, A. Wynen, G. Heard.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii; S.
Vinc. Defens.
Rzewnieki.
Substitutus: I. Stella.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 8 Augusti: « Affirmative ».
X L I V . N. N. dispensationis
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite defectus consensus et
super rato.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, A. W y n e n .
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus:
N.
Ferrata.
Dubia: 1) « An constet de matrimonii nullitate, in casu; 2) An consilium praestandum sit Ssmo pro dispensatione a matrimonio rato et non
consummato, in casu ».
Sententia diei 10 Augusti: « A d 1) affirmative. Ad 2) provisum in
primo ».
XLV.
TRANSILVANIEN. - NULLITATIS^MATRIMONII
ex capite vis et metus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, A. Wynen, G. Heard.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S.
Rzewnieki.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 10 Augusti: « Negative ».
X L VI. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
promissione matrimonii (Cfr. n.
ex capite criminis ex adulterio ei
III).
Turnus Rotalis: F. Morano, A. Wynen, Ponens, G. Heard.
Promotor Iustitiae: F. Bracci.
Vinc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 25 Ianuarii 1928 sit confìimanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 11 Augusti: « Negative ad primam partem; affirmative
ad alteram; seu non constare de matrimonii nullitate, in casu ».
88
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
X L V I I . WESTMONASTERIEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et
metus.
Turnus Rotalis: IT. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Morano.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: V . Sacconi, I . P . Certo.
Dubium: « An confirmanda vel infirmanda sit sententia Rotalis diei
14 Man 1927 ».
Sententia diei 15 Octobris: « Affirmative ad primam partem; negative
ad alteram; seu non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
XLVIII.
spensationis
N. N. super
ex capite vis et metus et Di-
NULLITATIS MATRIMONII
rato.
Turnus Rotalis: I I . Mannucci, Ponens, A. Jullien, A. W y n e n .
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Giusino.
Dubium: « Au constet de matrimonn nullitate, in casu. 2) An consilium
praestandum sit Ssmo pro dispensatione super matrimonio
rato et non
consummato, in casu ».
Sententia diei 15 Octobris: « Negative ad utrumque ».
XLIX.
N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ex impedimento ligaminis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. [Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I.
Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 19 Octobris: « Negative ».
L . VARSAVIEN. - NULLITATIS
MATRIMONII
ex^capite vis et metus.
Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.
Vinc.
Defens.^Substitutus:
C.
Conte.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: P. Fournier;
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 24 Octobris: « Negative ».
LI.
V A R M I E N . - N U L L I T A T I S MATRIMONII
ex capite defectus consensus.
Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I.
Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S. RzewnieM.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 25 Octobris: « Negative ».
89
S. Romana Rota
LH.
ENGOLISMEN.
-
NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite
conditionis
appositae.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Stella.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 24 Novembris: « Negative ».
L U I . S.
appositae
AUGUSTINI. - NULLITATIS
contra
matrimonii
MATRIMONII
ex capite conditionis
substantiam.
Turnus Rotalis: Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 15 Iunii 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 28 Novembris: « Affirmative ad primam partem, negative ad alteram; seu constare de matrimonii nullitate, in casu ».
L I V . N; N . -
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite conditionis appositae.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli,
G. Heard.
Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S.
Rzewnieki.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 2 Decembris 1927 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 30 Novembris: « Negative ad primam partem, affirmative ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate, in casu ».
LV. N. N. contra
bonum
NULLITATIS
MATRIMONII
ex capite conditionis appositae
sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I.
Stella.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii in casu ».
Sententia diei 1 Decembris: « Negative ».
LYI.
VERCELLEN. - PENSIONIS.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, F. Morano.
Advocati: A. D'Alessandri; ex mandato gratuiti patrocinii: F. Fournier.
Dubium: « A n et in quanam mensura augeri debeat pensio favore
Sac. Iosephi Fantone, in casu ».
Sententia diei 18 Decembris: « Negative ».
90
Acta
LVII.
N
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
V I L N E N . - NULLITATIS MATRIMONII
Turnus Rotalis: A.
Officiale
ex capite vis et metus.
Jullien, Ponens, F. Gughelmi, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 22 Decembris: « Affirmative ».
LVIII.
tionis
N . N . NULLITATIS MATRIMONII
ex capite vis et metus atque condi-
appositae.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien,
F. Guglielmi.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 29 Decembris: « Negative »
II
Causae quae eodem anno 1928 transactae fuerunt, vel peremptae, vel
quae absque definitiva sententia, ex peculiaribus circumstantiis, finem
habuerunt;
quibus adduntur decreta quoad recursus contra libellorum
reiectionem.
I.
DIACOVIEN. -
Separationis, coram
P.
E.
D.
Parrillo.
Cum nullus actus processualis per annum interpositum fuerit, ad normam Can. 1736 instantiam appellationis esse peremptam, decreto diei
ö Ianuarii Ponens decrevit.
II.
TAURINEN. -
Reiectionis libelli, coram
E.f
P. D . Jullien.
Attenta renunciatione Actoris, acta reponi in Archivo die 7 Ianuarii,
Ponens decrevit.
III.
GUROEN. -
Appellationis, coram E . P . D . Parrillo.
Constare de duplici sententia conformi ad effectum appellationis in
casu, die 10 Ianuarii, decreverunt Patres.
IV.
MEDIOLANEN. -
Crediti, coram
E.
P. D . Mannucci.
Cum a die 23 Apr. 1926 nullus actus processualis positus fuerit, instantiam appellationis esse peremptam, ad normam can. 1726, Ponens, die
25 I a n u a m decrevit.
91
S. Romana Rota
Y.
Separationis, coram
BERYTEN. -
E.
P. D . Mannucci.
Attenta actricis morte, et cum actio non transeat ad heredes (can. 1733)
acta poni in Archivo, die 1 Februarii, Ponens decrevit.
YI.
NOLANA. -
Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram
E.
P . D . Mannucci.
Cum nullus actus processualis ab actore intra annum positus fuerit, ad
appellationem
prosequendam,
instantiam
esse
peremptam, ad normam
can. 1736, die 2 Februarii, Ponens decrevit.
VII.
- VIENNEN. -
Nullitatis
matrimonii ex
capite defectus consensus et
condicionis, coram R . P . D . Guglielmi.
Ad normam can. 1736, cum per annum nullus actus processualis positus
fuerit, instantiam esse peremptam, die 16 Februarii Ponens declaravit.
V I I I . N . N . - Nullitatis matrimonii ex capite impotentiae mulieris, coram
R . P . D . Quattrocolo.
Attenta Actoris renunciatione, acta reponi in Archivo die 12 Aprilis,
Ponens decrevit.
IX.
ATRERATEN. -
Nullitatis matrimonii ex capite conditionis appositae,
coram R . P . D . Florczak.
Ad normam can. 1736 instantia perempta declaratur (decr. d. 23 Maii).
X. N . N .
- Nullitatis matrimonii ex capite impotentiae mulieris,
coram
R . P . D . Florczak.
Audito Vinculi Defensore, ad normam can. 1736 instantia perempta
declaratur (dec. die 24 Maii).
XI.
PANORMITANA. -
Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram
R . P . D . Parrillo.
Cum obtemperatum non fuerit decreto diei 2 Febr. h. a., ad normam
can. 1850, Ponens, die 28 Maii, declarat actricis contumaciam, et peremptum ipsius ius ad causam prosequendam.
XII.
LARINEN.
ET
THERMULARUM. -
Praecedentiae, coram
R.
P. D .
Parrillo.
Cum nullus actus processualis per biennium positus fuerit, ad normam
can. 1736, instantiam esse peremptam, die 4 Iunii, Ponens declarat.
XIII.
CREMONEN. -
Reiectionis libelli, coram
E.
P. D . Parrillo.
Libellum in casu legitime fuisse reiectum, die 11 Iulii, Turnus decrevit.
92
Acta Apostolicae
XIV.
Sedis
-
Commentarium
Crediti et damnorum,
NEAPOLITANA. -
Officiale
comm
R.
P.
D . Mas-
simi D e c .
Cum per annum nullus actus processualis a partibus positus fuerit
appellatio, quae utrimque fuerat interposita, declaratur deserta, ita ut
sententia rotalis, per appellationem oppugnata, in rem iudicatam transierit, ad normam can. 1736 (dec. d. 13 Augusti).
XV.
GRATIANOPOLITANA.
-
Nullitatis
matrimonii
ex
capite
defectus
consensus, coram R . P . D . Florczak.
Appellatio declaratur deserta (decr. d. 2 Octobr.).
X V I . N. N. - Nullitatis matrimonii ex capite conditionis appositae contra
bonum prolis, coram R . P . D . Florczak.
Appellatio deserta declaratur (decr. diei 3 O c t o b r . ) .
XVII.
STRIGONIEN. -
Nullitatis matrimonii ex simulato consensu, coram
R . P . D . Florczak.
Ad normam can. 1736, instantia perempta declaratur (Decr. die 4 Oct.).
XVIII.
MONTISPESSULANI. -
Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus,
coram R . P . D . Florczak.
Die 13 Octobris, instantia perempta declaratur.
XIX.
RHEGINEN. -
Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram
R . P . D . Mannucci.
Cum anno superiore nullus actus processualis positus fuerit, die 29 Octobris, instantiam fuisse peremptam Ponens decernit.
XX.
WRATISLAVIEN. -
Reiectionis libelli,
coram
R.
P. D . Mannucci.
Attento quod Orator, monitus die 13 D e c . 1927 causam proponi non
posse nisi, ad normam can. 1903, n o v a per eum suppeditarentur documenta
aut argumenta, nihil hucusque responderit, audito et consentiente Vinculi
Defensore, Ponens, die 29 Octobris decrevit appellationem fuisse desertam, et acta causae reponenda.
XXI.
ROMANA.
-
Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus,
coram
R . P . D . Jullien.
Attento quod per annum et ultra nullus actus processualis positus
sit, appellationem esse desertam, die 3 Novembris, Ponens declaravit.
XXII.
ROMANA. -
Compromissi, coram
R.
P . D . Grazioli.
Cum partes in causa, transactione inter ipsas inita litem finiendam censuerint, Ponens, audito Promotore iustitiae, attento et transactionem valde
S. Romana Rota
opportunam fuisse et omnia in ea fuisse servata quae ad normam can. 1927
C. I. C. servanda erant, eandem transactionem ratam habet et acta causae
in Archivo S. N. T. reponi iubet (Decr. d. 19 N o v e m b r . ) .
XXIII.
CESEN ATEN. —
Reiectionis libelli, coram R . P. D . Morano.
Acceptata renuntiatione recursus, remittantur acta ad Tribunal primae
instantiae (decr. d. 20 Novembr.).
X X I V . N. N. Iurium super incidentalibus, coram R. P. D. Massimi D e c .
N o n esse locum appellationi contra sententiam Rotalem diei 7 Maii 1928,
coram
Patribus
turnum
proxime sequentem constituentibus propositae,
Turnus decrevit die 12 Decembris.
XXV.
ALBIEN. -
Proprietatis, coram R . P. D . Parrillo.
Attento decreto diei 13 Augusti h. a. quo, ad instantiam actorum
Duae Vedel et Par. Vidal, novus et definitivus terminus concedebatur pro
allegationum
distributione,
firmo
decreto
diei 25 Maii; attento quod
actores nec allegationes exhibuerunt, nec graves et attendibiles adduxerunt causas pro novis terminis obtinendas, Ponens, audita altera parte
et Rev. Promotore Iustitiae, declarat actores contumaces, et ad normam
can.
1850
n. 1, peremptum eorum ius ad
instantiam prosequendam
(decr. d. 14 Decembr.).
Ex Cancellaria Sacri Tribunalis, 18 Ianuarii 1929.
L. © S .
T.
Tani, Notarius.
94
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO PRO RUSSIA
MONITUM
D E RUSSIS A D CATHOLICAM F I D E M R E D E U N T I B U S
Haud raro evenit ut aliquis e Russis extra patriam commorantibus
sive clericus sive laicus, Dei adiuvante gratia, in sinum Ecclesiae Catholicae redeundi manifestet desiderium atque loci Ordinarium eiusve delegatum supplex adeat ut ad abiurationem et Fidei professionem in foro
extern^ admittatur.
Ne in re tanti momenti faciliores se praebeant, praesertim si de personis sibi minime vei parum notis agatur, Ordinarii locorum monentur
ut singulos casus huic Pontificiae Commissioni vel, ubi adsit, Apostolico
Legato mature exponant, atque iuxta peculiares instructiones quae pro
opportunitate ipsis traditae fuerint sese gerant.
Interdum non erunt oratores
reficiendi vel
deserendi,
sed
prudenti
sacerdoti commendandi qui ipsos catholicam doctrinam doceat eorumque
mores et animum perscrutetur et vigilet.
Datum R o m a e , ex aedibus Pont. Commissionis pro Russia, die 12
mensis Ianuarii, anno 1929.
A.
CARD.
SINCERO,
Praeses.
L . © 8.
Carolus Margotti, Secretarius.
'Diarium Romanae
95
Curiae
DIARIUM ROMANAE CURIAE
S A C R A CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 29 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con P intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si. è tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il
dubbio sopra
tre miracoli
ehe si asseriscono da Dio operati per intercessione del Venerabile Servo di Dio
Claudio De la Colombière, sacerdote professo della Compagnia di Gesù, i
quali vengono proposti per la sua beatificazione.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
13 Gennaio 1929. Monsig. Giovanni Smit, Vescovo tit. di Paralo; il Revmo
P. Francesco d Ambrosio, dei Minori Conventuali; il Revmo P. Ildebrando Calvani, dei Servi
di Maria e il Revmo P. Cornelio Damen, della
Congregazione del Ssmo Redentore, Consultori
della Sacra, Congregazione di Propaganda Fide.
16
»
»
Monsig. Bernardo Eras, Consultore della Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale.
24
»
»
Monsig. Ernesto Ruffini, Consultore della Sacra Congregazione per gli Affari
MAGGIORDOMATO
Ecclesiastici Straordinari.
DI SUA SANTITÀ
NÒMINE
Il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è degnato di nominare
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
7
Luglio
1928. Monsig. Stefano Szymkiewicz, della diocesi di Premislia lat.
»
»
»
Monsig. Giovanni Paszkiewicz, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Giovanni Kìos, della medesima diocesi.
96
Acta Apostolicae Sedis -
4
Agosto
»
»
»
»
Commentarium
Officiale
1928. Monsig. Enrico Waldhaus, dell'archidiocesi di Cincinnati.
»
»
Monsig. Francesco A. Thill, della medesima archidiocesi.
Monsig. Roberto Marcello Wagner, della medesima archidiocesi.
29
»
»
Monsig. Gustavo Dziaìowski, della diocesi di Culma.
»
»
»
Monsig. Paolo Kirstein, della medesima diocesi.
24 Settembre
»
Monsig. Ignazio Chwirut, dell'archidiocesi di Leopoli lat.
»
»
Monsig. Adautto Rocha, della diocesi di Botucatu.
»
»
Monsig. Ludovico Veltmann, della diocesi di Münster.
30
7 Dicembre
»
»
Monsig. Giulio Cardini, dell'archidiocesi di Camerino.
»
»
»
Monsig. Achille Salvucci, della medesima archidiocesi.
Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :
10
Luglio
1928. Il Sig. Agostino Retortillo y de Leon marchese de la Vega
de Retortillo, della diocesi di Madrid.
29
Agosto
»
Il Sig. Giovanni Donimirski, della diocesi di Culma.
»
»
»
il Sig. Tommaso Komierowski, della medesima diocesi.
Cameriere d'onore in abito paonazzo di S. S. :
30 Dicembre 1927. Monsig. Giovanni Maggiori, della diocesi di Colle Val d'Elsa.
Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :
29
Agosto
»
»
24 Settembre
1928. Il Sig. Giuseppe Blochowiak, della diocesi di Culma.
»
Il Sig. Luciano Pradzynski, della medesima diocesi.
»
Il Sig. conte Adamo Stecki, della diocesi di Luceoria.
NECROLOGIO
23
Aprile
1928.
Monsig. Agostino Gius. Callier, Vescovo di Haarlem.
7
Luglio
»
Monsig. Felice Del Sordo, Vescovo di Alife.
3
Ottobre
»
Monsig. Gaspare M. Michele Latty, Vescovo di Avignone
15 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Deitmer, Vescovo tit. di Sora.
16
18
»
»
»
»
Monsig. Domenico del Buono, Vescovo di Ruvo e Bitonto.
Monsig. Stefano Revesz, Vescovo tit. di Treben na.
26
»
»
Monsig. Emanuele M. Vidal y Boullon, Vescovo di Tuy.
Annus X X I - Vol. XXI
6 Martii 1929
Num. 3
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTAKIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
CONSTITUTIO APOSTOLICA
D E S O C O R R O E T D E SAN G I L
TRANSLATIONIS SEDIS EPISCOPALIS
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM
Apostolici officii Nostri cura et Ecclesiarum omnium sollicitudo exigit
nt omni studio recto et utili dioecesium regimini consulatur. Cum itaque
venerabilis frater Leonidas Medina, hodiernus Episcopus de Socorro a Nobis
enixe postulaverit, ut episcopalis sedes, ob peculiaria locorum adiuncta,
ab urbe Socorro ad urbem San Gil transferatur, ac proinde ecclesia princeps
urbis San Gil ad gradum et dignitatem ecclesiae cathedralis evehatur: Nos,
omnibus rite perpensis, praehabitoque favorabili v o t o venerabilis fratris
Pauli Giobbe, Archiepiscopi titularis Ptolemaidensis in Thebaide, Apostolici Nuntii in Columbiana Republica, oblatis precibus benigne annuendum
censuimus. Quare, suppleto quatenus opus sit, quorum intersit vel eorum
qui sua interesse praesumant consensu, Apostolicae potestatis plenitudine,
episcopalem sedem dioecesis de Socorro in civitatem San Gil transferimus,
ibique erigimus et constituimus; ecclesiam vero principem S. Aegidio dicatam ad cathedralis ecclesiae gradum et dignitatem extollimus, eique propterea concedimus eadem prorsus iura, privilegia, honores et praerogativas,
quibus ceterae in Columbiana Republica cathedrales ecclesiae gaudent.
Cupientes tamen, ut ecclesiae de Socorro, hucusque Episcopi sedi, pristinae dignitatis memoria servetur,
ACTA. vol. XXI, n.
3.
- 6-3-929.
statuimus ut ecclesia ipsa
honorifico
98
Acta
Apostolicae
Sedis'-
Commentarium
Officiale
concathedrali titulo in posterum fruatur. Insuper volumus et mandamus
ut dioecesis de Socorro posthac nomen assumat de Socorro et de San Gil.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
praefatum venerabilem fratrem Paulum Giobbe Archiepiscopum Ptolemaidensem deputamus eidemque concedimus necessarias ac opportunas
facultates tum omnes dirimendi controversias, si quae in exsecutionis actu
oriturae sint, tum etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet
virum in officio vel ecclesiastica dignitate constitutum, c u m onere ad Sacram Congregationem Consistorialem intra sex menses authenticum exemplar mittendi peractae exsecutionis. Volumus autem ut harum Litterarum
transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius notarii publici subscriptis et sigillo alicuius viri in officio vel ecclesiastica dignitate constituti
munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur si
exhibitae vel ostensae forent. N o n obstantibus, quatenus opus sit, regulis
in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis
editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus A p o stolicis et quibusvis aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus ceterisque contrariis quibuscumque etiam speciali
mentione dignis. Nemini autem quae hisce Litteris Nostris decreta sunt
infringere, vel eis contraire liceat. Si quis vero ausu temerario hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et
Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo octavo, die decima nona mensis Ianuarii, Pontificatus
Nostri anno sexto.
F R . A N D R E A S CARD. P R O H W I R T H ,
© B A S I L I U S C A R D . POMPILJ,
S. B. E. Cancellarius.
Episcopus
Dominicus
Hector
Veliternen.
Spolverini, Protonotarius Apostolicus.
Castelli,
Protonotarius Apostolicus.
Loco © Plumbi
Reg. in Cane. Ap., vol. XXXVII, n. 42. - M. Riggi.
Acta
Pii
PP.
99
XI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
P R I M A R I A E O P E R A E APOSTOLICAE A I E S U CHRISTO O P E R A R I O S E D E S P R A E C I P U A A C I V I T A T E G E N E V E N S I AD ALMAM U R B E M T R A N S F E R T U R SUB I U R I S D I C T I O N E M A G I S T R I G E N E R A L I S O. P.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Decessor Noster rec. m e m . Benedictus P p . X V , Litteris Apostolicis sub anulo die VIII mensis Aprilis anno
MDCCCCXXI
datis, Operam Apostolieam a Iesu Christo Operario, canonice
institutam in paroeciali ecclesia ad Sanctae Clotildis in urbe Genevensi,
in Primariam sive Centralem cum consuetis privilegiis erexit; eiusdemque
nunc Primariae Operae ut sedem centralem transferre dignemur, Nos
enixis precibus rogat parochus Genevensis ad Sanctae Clotildis, qui studiosus ipsius Operae moderator est. Refert quidem ipse curio Apostolicam eandem Operam a Iesu Christo Operario Religiosorum Patrum Ordinis Praedicatorum praesertim labore habuisse incrementum; proindeque ipsius
Operae curam eisdem Patribus Praedicatoribus peropportune committendam esse. At cum Ordinis laudati non exstent sedes sive domus intra Genevensis dioecesis fines, probante quoque Lausannensium,
Genevensium
ac Eriburgensium Episcopo, Nos, conlatis consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus Sacrae Congregationi Concini praepositis, hisce Litteris, auctoritate Nostra apostolica,
centrum seu sedem praecipuam Primariae Operae Apostolicae a Iesu Christo
Operario nuncupatae ab ecclesia Genevensi paroeciali Sanctae Clotildis
ad hanc almam Urbem Nostram transferimus, ita ut ex nunc et in posterum eadem Primaria Opera sub iurisdictione Magistri generalis Ordinis
Praedicatorum posita apud eiusdem Magistri Generalis d o m u m sive sedem
exsistat.
Haec, quae ad emolumentum praelaudatae Operae provehendum in
Domino
statuimus, mandamus decernentes
praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his,
100
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
a quoquam, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno
MDCCCCXxvm,
Pontificatus Nostri septimo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
II
AD A B B A T I A L E M G R A D U M R E S T I T U I T U R M O N A S T E R I U M MONACHORUM O. S.
B E N E D I C T I , LOCI N E U B U R G I N T R A F I N E S A R C H I D I O E C E S I S F R I B U R G E N S I S .
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Friburgensis archidioecesis intra fines
Ordinis Sancti Benedicti exstat monasterium, cuius ecclesia in honorem
Sancti Bartholomaei Apostoli D e o dicata est. Prope Heidelbergam civitatem positum suam originem habuit a q u o d a m monachorum asceterio,
quod, saeculo decimo secundo fundatum, vulgo Neuburg nuncupatum est,
et sub iurisdictione celeberrimae atque antiquae Ordinis Sancti Benedicti
abbatiae Laureshamensis diu perduravit. Lucius P p . I I , decessor Noster,
Neuburgense monasterium sollemniter adprobavit, idemque iuribus privilegiisque sat amplis ditavit. Postea vero monasterium, loco monachorum
monialibus suffectis, Congregationi Bursfeldensi subiectum fuit, et virtutibus sodalium maxime floruit ad tempora usque germanicae, uti nuncupant, reformationis, cuius improbissima opera multa aerumnarum damnorumque passum est. Neuburgense tamen monasterium anno tantum
MDCCCiv ob leges saecularizationis tunc temporis illatas exstinctum est.
At elapso plus quam saeculo ab huiusmodi monasterii fine, Archiabbatis
S. Martini de Beuron studio sollertiaque, aedificia perantiqui Neuburgensis
asceterii cum adiectis fundis Ordo S. Benedicti denuo comparavit; atque
ita in eisdem, Friburgensium quoque Archiepiscopo probante, vita monachorum regulari instaurata est. N u n c autem, D e o favente, exsuscitati
monasterii in claustris nova monachorum et fratrum eonversorum familia,
numero conspicua, floret adeo ut praelaudatum Archiabbas Sancti Martini
de Beuron, dilectus filius Eaphael Walzer, moderator Congregationis Beuronensis O. S. Benedicti, enixis precibus a Nobis exposcat ut pro benignitate
Nostra monasterium ipsum, sui iuris constitutum, ad abbatialem gradum
restituere dignemur. Quibus supplicationibus Nos, audito quoque Sanctae
Eomanae Ecclesiae Cardinali Sacrae Congregationi pro Eeligiosorum Soda-
Acta Pii PP.
101
XI
lium negotiis praeposito, ultro libenterque adnuendum censuimus. Quapropter apostolica Nostra auctoritate, praesentium Litterarum tenore, monachorum monasterium Ordinis Sancti Benedicti loci Neuburg, archidioecesis
Friburgensis intra fines, sub titulo Sancti Bartholomaei Apostoli, cum omnibus iuribus ac privilegiis olim ipsi concessis, in integrum restituimus, illudque, d u m m o d o in eodem duodecim saltem chorales monachi adsint, in abbatiam sui iuris erigimus, quam Congregationi Beuronensi unimus, itemque
privilegiorum ac favorum eidem Congregationi eoncessorum participem
facimus.
Haec edicimus,
mandamus
decernentes praesentes
Litteras firmas,
validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non obstantibus Apostolicis constitutionibus et
ordinationibus ceterisque in contrarium facientibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P. C A R D . G A S P A R R I , a Secretis Status.
III
DOMUS O. S. B E N E D I C T I CONGREGATIONIS SOLESMENSIS A P U D OOSTERHOLTUM, INTRA FINES
DIOECESIS
BREDANAE, IN
ABBATIAM
SUB
TITULO
S. P A U L I E R I G I T U R .
P I U S PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Dilectus filius Ioannes de Puniet, Abbas
ad Sancti Pauli de W i c i a c o , in dioecesi Atrebatensi in Gallia, Congregationis Gallicae Ordinis Sancti Benedicti, in praesens degens in civitate
de Oosterholto, intra fines dioecesis Bredanae in Hollandia, refert ad
Nos praedictum monasterium in Gallia, in dioecesi Atrebatensi, ab abbatia Sancti Petri de Solesmis anno rep. sal. M D C C C L X X X I X fundatum
sub titulo ad Sancti Pauli de Wiciaco ( Wisques) in prioratum conventualem
die 1 mensis Martii anno M D C C C L X X X X V erectum fuisse. Civiles autem o b
leges anno MDCCCCi latas, ad Galliam relin quendam monachos esse coactos,
qui se primum in Belgicam regionem receperunt, dein in Hollandiam, ubi
102
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
penes Oosterholtum (Oosterhout) monasticas aedes condiderunt. H a u d multos post annos auctum monachorum numerum feliciter permisisse prioratus erectionem ad abbatialem dignitatem, a Praedecessore Nostro P i o X
rec. mem. factam per rescriptum Apostolicum die x x v i n : mensis Septembris anno MDCCCCX obsignatum. Sed novus abbatialis hic titulus de iure
pertinebat ad d o m u m
antea fundatam in
Gallus,
idest ad
prioratum
S. Pauli de Wiciaco, quae tantum de facto ac de necessitate ex circumstantiis specialibus orta, tunc temporis in Hollandia constituta reperiebatur,
additque idem Ioannes de Puniet, semetipsum die x i i mensis Novembris
eiusdem anni MDCCCCX, iam antea conventualem Priorem, canonice electum fuisse in primum A b b a t e m . Attamen edocet Nos ipse Abbas, volventibus annis, nonnullos monachos a memorato A b b a t e suo missos, in Galliam rediisse et patriam d o m u m Wiciacensem anno MDCCCCXX repetiisse,
ibique regularem vitam de integro instaurasse. Ast huic instaurationi
sequutam esse divisionem conventus et constitutionem duarum domorum
religiosarum sub uno eodemque Ordinario et ad unam eandemque abbatiam
pertinentium; inde plures difficultates et quaestiones ortas, quarum solutio
ac definitiva compositio perardua primum visa est, sed ad quam nunc
praestat, interposita Nostra auctoritate devenire, potissimum cum utraque
domus, tam prior Gallica, quam recens Hollandica, uberrima ceperint,
D e o favente, incrementa. Adsunt enim hodie in d o m o Wiciacensi plus quam
viginti monachi chorales, ex quibus quindecim sollemniter professi; sexaginta vero quinque monachos habet altera domus Oosterholtensis, alios
chorales, alios conversos. In utraque d o m o optimam spem praebet tyronum
novitiatus; et quod ad rem familiarem utraque, propria dotatione instructa,
secura ac libera vivit. His perspectis utriusque domus condicionibus, cum
facile argui possit easdem mutuo inter se auxilio non amplius indigere
et propriam plenamque independentiam consequi exinde posse, cum superenunciatus Abbas Ioannes de Puniet enixas Nobis humiliter adhibuerit
preces ut religiosam d o m u m apud Oosterholtum sitam in abbatiam erigere
dignemur, Nos votis his concedendum ultro libenterque existimavimus.
Audito igitur dilecto filio Nostro Camillo S. E. E. Diacono Cardinali Laurenti, Praefecto Congregationis Negotiis religiosorum sodalium praepositae,
omnibusque rei momentis attento seduloque studio perpensis, inspecto
potissimum felicissimo statu domus apud Oosterholtum positae, quae qualitatibus est omnibus instructa a iure et a constitutionibus Congregationis
Gallicae requisitis ut abbatiali dignitate valeat augeri, motu proprio atque
ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine,
praesentium
tenore,
memoratam
d o m u m apud
Oosterholtum in Hollandia, Bredanae intra dioecesis fines positam, in A b b a -
Acta Pii PP.
XI
103
tiam erigimus titulo Sancti Pauli de Oosterholto, ita ut pertineat ad Congregationem Gallicam seu S. Petri de Solesmis O. S. Benedicti, cuius et
membrum sit et habeatur ad normam sacrorum canonum et constitutionum eiusdem Gallicae Congregationis.
Haec volumus, mandamus, edicimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos spectant sive
spectare poterunt nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno MDCCCCXxvni, Pontificatus Nostri septimo.
P. C A R D . G A S P A R R I , a Secretis Status.
SERMONES
I
AD PAROCHOS U R B I S ET CONCIONATORES SACRI TEMPORIS QUADRAGESIMALIS, HABITUS DIE XI FEBRUARII.
Il Nostro più cordiale benvenuto a voi, predicatori della Quaresima,
ormai alle porte, a voi, da qualunque parte veniate, poiché siete figli,
buoni figli e così altamente qualificati, che venite nella casa del Padre
comune.
Già per questo, e particolarmente anzi per questo che venite col Nostro
Eminentissimo Cooperatore nella cura spirituale della Nostra cara alma
città di R o m a e che presta sì efficace concorso all'opera Nostra; coi Nostri
cari parroci di R o m a , che sono, senza la minima esagerazione, la perla
del clero romano, ai quali sentiamo e professiamo di dovere tanto per l'assistenza e per il continuo miglioramento delle anime viventi più. vicine a
Noi e più intimamente raccomandate dalla divina Provvidenza alle cure
del Nostro ministero pastorale.
Un'altra volta benvenuti siate voi, che venite in questa nuova Gerusalemme a portare il verbo divino, portatore, a sua volta, di nuova vita.
E più ancora, se possibile, siate v o i benvenuti, che venite in quest'ora sì
intimamente" e solennemente solenne per Noi; in questa vigilia del settimo
104
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
anniversario della Nostra incoronazione, ed ancora al principio dell'anno
Giubilare, il cinquantesimo del Nostro Sacerdozio: due celebrazioni che
fanno a gara (una per N o i ben formidabile gara) nel ricordarci, nel dirCi,
nell'intimarCi tutte le grazie, le misericordie di D i o e, pur troppo, tutte le
miserie e deficienze Nostre per una ormai sì lunga serie di anni.
Ed anche per un altro m o t i v o Ci sono la vostra venuta e la vostra
presenza particolarmente care e quanto mai opportune, un motivo atto
per sè solo ad innalzare ancor più il significato di questa udienza.
Dicevamo or ora della bontà e delle misericordie di D i o e Ci affrettiamo
a chiedere il concorso delle vostre preghiere per meno indegnamente ringraziarne il Signore; concorso, di cui sentiamo tanto più grande il bisogno
in questo punto di arrivo, d o v e più che mai sentiamo le Nostre debolezze
giammai così sentite come d o p o tanti anni di sì sublime elevazione e d o p o
sì larga e diuturna effusione di grazie sacerdotali.
Ciascuno di v o i ha, c o m e il suo pergamo, così il suo programma di
predicazione maturato nella meditazione, nello studio e nella preghiera;
e N o i non intendiamo disturbare i vostri piani. N o n dubitiamo però che
troverete m o d o , nelle linee del vostro programma, di far presenti e di
raccomandare vivamente ai vostri fedeli uditori alcuni capi che Ci stanno
particolarmente a cuore.
La prima penosa cosa che ancora tanto Ci affligge, d o p o tanto dire e
predicare da ogni parte, sia dai Pastori di anime c o m e dalla buona stampa:
una cosa che Ci fa arrossire c o m e Vicario di Gesù Cristo, che anzi, secondo
l'energica espressione di Gesù Cristo stesso, fa arrossire il medesimo Signore
nostro, è la inverecondia di tante disgraziate donne, di tante disgraziate
fanciulle che pur si dicono e vogliono essere dette cristiane.
Vedete anche voi, diletti figli, di persuadere con paterna bontà, con
pazienza e con insistenza quelle tante poverette, che sono schiave di una
moda così indegna di paesi civili, ancor prima che di paesi cristiani; tante
povere schiave che sentono la loro schiavitù, e se ne vergognano, ma non
hanno poi la forza di ribellarsi ad una tirannia che sfrutta la loro vergogna
come il negriero sfrutta il sangue degli schiavi, in questa vera nuova forma
di tratta delle bianche.
Ma poi bollate col fuoco della vostra apostolica parola tante svergognate,
che non solo non sentono l'indegnità del loro costume, ma quasi se ne gloriano e ne menano vanto.
In secondo luogo, vedete di promuovere, di difendere (è proprio il caso
di dir così) l'adempimento dei doveri religiosi, parrocchiali, vogliam dire
tutto quel magnifico insieme che è la vita parrocchiale, la frequenza, l'assiduità, la diligenza - almeno nella misura indispensabile - all'istruzione refi-
Acta
Pii
PP.
XI
105
giosa, cose tutte veramente minacciate o, peggio, già più o meno danneggiate dagli eccessi di quel movimento che, con parola non italiana, si
chiama « s p o r t ». Eccessi che lo rendono nè educativo, ne igienico, mentre
ne fanno un ostacolo, non diciamo al prosperare, ma anche solo al più
necessario vivere e svilupparsi di altre essenziah attività umane.
In terzo luogo vogliamo dirvi (forse già lo sapete o l'avreste tra breve
saputo) di aver firmato una Costituzione Apostolica c o m e testimonio della
Nostra soddisfazione per quel bello ed utile Congresso Ceciliano celebrato
qui in B o m a lo scorso anno in memoria del centenario del buon Guido
d'Arezzo; una Costituzione in favore della musica sacra e del canto gregoriano ed insieme, poiché sono argomenti inscindibili, in favore della sacra
liturgia per il maggior decoro del culto.
Abbiamo raccomandato l'esecuzione dei Nostri desideri all'Eminentissimo Cardinale Vicario Nostro, e sappiamo quanto possiamo aspettarci
dal suo zelo; ma la raccomandiamo pure a V o i , perchè ve ne facciate divulgatori, se non dal pulpito, almeno in tante altre occasioni, che non mancheranno di offrirsi alla vostra pietà ed al vostro zelo.
Ed ora accenniamo a quell'altra circostanza che Ci fa tanto più cara
ed opportuna la vostra assistenza e che rende questa adunanza ben altrimenti memorabile e storica che non per le circostanze pur belle e solenni
del settimo anniversario dell'incoronazione e dell'anno giubilare.
Proprio in questo giorno, anzi in questa stessa ora, e forse in questo
preciso momento, lassù nel Nostro Palazzo del Laterano (stavamo per dire,
parlando a parroci, nella Nostra casa parrocchiale) da parte dell'Eminentissimo Cardinale Segretario di Stato come Nostro Plenipotenziario e da parte
del Cavaliere Mussolini come Plenipotenziario di Sua Maestà il Be d'Italia,
si sottoscrivono un Trattato ed un Concordato.
Un Trattato inteso a riconoscere e, per quanto hominibus licet, ad assicurare alla Santa Sede una vera e propria e reale sovranità territoriale (non
conoscendosi nel mondo, almeno fino ad oggi, altra forma di sovranità
vera e propria se non appunto territoriale) e che evidentemente è necessaria e dovuta a Chi, stante il divino mandato e la divina rappresentanza
ond'è investito, non può essere suddito di alcuna sovranità terrena.
Un Concordato poi, che v o l e m m o fin dal principio inscindibilmente
congiunto al Trattato, per regolare debitamente le condizioni religiose in
Italia, per sì lunga stagione manomesse, sovvertite, devastate in una successione di Governi settari od ubbidienti e ligi ai nemici della Chiesa, anche
quando forse nemici essi medesimi non erano.
N o n vi aspetterete ora da N o i i particolari degli accordi oggi firmati:
oltre che il tempo, non lo permetterebbero i delicati riguardi protocollari,
106
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
non potendosi chiamare quegli accordi perfetti e finiti, finche alle firme dei
Plenipotenziari, d o p o gli alti suffragi e colle formalità d'uso, non seguano le
firme, c o m e suol dirsi, sovrane: riguardi che evidentemente ignorano o
dimenticano coloro che attendono per domani la Nostra benedizione
solenne Urbi et Orbi dalla loggia esterna della Basilica di S. Pietro.
Vogliamo invece solo premunirvi contro alcuni dubbi e alcune critiche
che già si sono affacciati e che probabilmente avranno più largo sviluppo
a misura che si diffonderà la notizia dell'odierno avvenimento, affinchè
voi, a vostra volta, abbiate a premunire gli altri. N o n conviene che portiate queste cose, c o m e suol dirsi, in pulpito; anzi, non dovete portarvele
per non turbare l'ordine prestabilito alla vostra predicazione; ma anche
all'infuori di questa,
molti verranno a voi,
sia per trarre particolare
profìtto dalla vostra eloquenza, con conferenze e simili, sia per avere anche
sull'attuale argomento pareri tanto più autorevoli ed imparziali quanto
più illuminati.
Dubbi e critiche, abbiamo detto; e Ci affrettiamo a soggiungere che,
per quel che Ci riguarda personalmente, Ci lasciano e lasceranno sempre
molto tranquilli, benché, a dir vero, quei dubbi e quelle critiche si riferiscano
principalmente, per non dire unicamente, a Noi, perchè principalmente,
per non dire unicamente e totalmente, Nostra è la responsabilità, grave e
formidabile invero, di quanto è avvenuto e potrà avvenire in conseguenza.
Nè potrebbe essere altrimenti, perchè se nelle ore critiche della navigazione il capitano ha più che mai bisogno dell'opera fedele e generosa
dei suoi collaboratori (opera che a Noi fu prestata con fedeltà e generosità
commoventi ed in una misura incredibilmente larga), in quelle ore meno
che mai egli può cedere ad altri il posto, e con esso i pericoli e le responsabilità del comando.
Ben possiamo dire che non v ' è linea, non v ' è espressione degli accennati accordi che non sia stata, per una trentina di mesi almeno, oggetto
personale dei Nostri studi, delle Nostre meditazioni, ed assai più delle
Nostre preghiere, preghiere anche largamente richieste a moltissime anime
buone e più amiche di D i o .
Quanto a Noi, sapevamo bene fin dal principio che non saremmo riusciti ad accontentare tutti; cosa che non riesce d'ordinario a fare neppure
Iddio benedetto; anzi Noi abbiamo fatto Nostra la parola del Profeta,
anzi di Nostro Signore medesimo: « E g o autem in flagella paratus sum ».
È del resto un'abitudine ormai inveterata della Nostra vita.
Ma. prescindendo dalla Nostra Persona, dobbiamo pure opportunamente spiegarci, perchè Ci fa debitori a tutti l'universale paternità e l'universale magistero affidatoci
dalla
divina
Provvidenza.
Acta
Pii
PP.
107
XI
E' veniamo ai dubbi. Quando per il tramite del Nostro Signor Cardinale
Segretario di Stato c o n v o c a v a m o il Corpo diplomatico accreditato presso
la Santa Sede al fine di comunicare per suo mezzo alle Potenze il punto in
cui le trattative si trovavano e la non lontana conclusione, subito si chiese
se la Santa Sede intendeva con ciò domandare un permesso, un assenso
o forse procurarsi le garanzie delle Potenze a favore del nuovo assetto.
E c c o : era per Noi elementare dovere il comunicare, prima della conclusione,
l'andamento delle trattative a Personaggi che presso di Noi portano e
spiegano non soltanto i buoni uffici della loro amabilità, ma rappresentano altresì l'amicizia e le favorevoli disposizioni delle numerose Potenze
accreditate presso la Sede Apostolica. Ma poi, evidentemente, nè di permesso, nè di consenso, nè di richiesta di garanzie poteva essere questione.
Tutti ed in tutte le parti del mondo, per quel sentore che delle presenti cose era largamente trapelato, avevano già detto e ripetuto che, in
fondo, arbitro delle cose della Santa Sede e della Chiesa non poteva essere
che il Pontefice e che il Pontefice non ha quindi bisogno di assenso nè di
consenso, nè di garanzia. E questo, dobbiamo a Nostra volta dire, è verissimo: per quanto Ci premano e Ci siano preziosi il favore e l'amicizia di
tutti gli Stati e di tutti i Governi.
Ma poi garanzie propriamente dette d o v e potremmo trovarle se non
nella coscienza delle giuste ragioni Nostre, se non nella coscienza e nel
senso di giustizia del popolo italiano, se non più ancora nella divina Provvidenza, in quella indefettibile assistenza divina promessa alla Chiesa e
che si vede in un m o d o particolarmente operante per il Rappresentante
e Vicario di D i o in terra"?
Quali garanzie si possano d'altronde sperare,
anche per un Potere
Temporale abbastanza vasto come quello che figurava già nella geografìa
politica d'Europa, si è veduto in quello che fecero, o meglio non fecero, non
vollero o forse non poterono fare, le Potenze per impedirne la caduta.
Perchè forse neppure potevano; ma se questa è (ed è questa) la condizione
e la storia perpetua delle cose umane, come possiamo cercarvi sicure
difese contro i pericoli dell'avvenire"? Pericoli che nel caso presente non
possono essere che ipotetici e non furono mai tanto improbabili.
Altro dubbio: che sarà domani? Questa domanda Ci lascia anche più
tranquilli,
perchè possiamo semplicemente rispondere:
Non sappiamo.
L'avvenire è nelle mani di D i o , quindi in buone mani. Qualunque cosa ci
prepari l'avvenire, sia essa disposizione o permissione della divina Provvidenza, fin d'ora diciamo e proclamiamo che qualunque sia per essere il
cenno della divina Provvidenza, dispositivo o permissivo, lo seguiremo
fidenti sempre ed in qualunque direzione Ci chiami.
108
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
Le critiche saranno anche più numerose; ma facilmente si divideranno
in due grandi categorie. Gli uni diranno che abbiamo chiesto troppo, gli
altri troppo p o c o . E questo tanto più avverrà, se si distingueranno i campi
N
in cui N o i avremmo chiesto troppo o troppo p o c o .
Forse alcuni troveranno troppo p o c o di territorio, di temporale. Possiamo dire, senza entrare in particolari e precisioni intempestive, che è veramente p o c o , pochissimo, il meno possibile, quello che abbiamo chiesto in
questo campo: e deliberatamente, d o p o aver molto riflettuto, meditato
e pregato. E ciò per alcune ragioni che Ci sembrano e buone e gravi.
Innanzi tutto abbiamo voluto mostrare di essere pur sempre il Padre che
tratta coi figli, che* è dire la disposizione Nostra a non rendere le cose più
complicate, e più diffìcili, ma più semplici e più facili. Inoltre v o l e v a m o
calmare e far cadere tutti gli allarmi, v o l e v a m o rendere addirittura ingiuste,
assolutamente irragionevoli, tutte le recriminazioni fatte o da farsi in nome
di una, stavamo per dire, superstizione di integrità territoriale del paese. Ci
parve così di seguire un pensiero p r o v v i d o e benefico a tutti per il presente
e per il futuro, provvedendo ad una maggiore tranquilhtà di cose, prima
ed indispensabile condizione per una stabile pace e per ogni prosperità.
In terzo luogo v o l e v a m o mostrare in un m o d o perentorio che nessuna
cupidità terrena m u o v e il Vicario di Gesù Cristo, ma soltanto la coscienza
di ciò che non è possibile non chiedere; perchè una qualche sovranità territoriale è condizione universalmente riconosciuta indispensabile ad ogni
vera sovranità giurisdizionale: dunque almeno quel tanto di territorio che
basti c o m e supporto della sovranità stessa; quel tanto di territorio, senza
del quale questa non potrebbe sussistere, perchè non avrebbe d o v e poggiare. Ci pare insomma di vedere le cose al punto in cui erano in S. Francesco benedetto: quel tanto di corpo che bastava per tenersi unita l'anima.
Così per altri Santi: il corpo ridotto al puro necessario per servire all'anima
e per continuare la vita umana, e colla vita l'azione benefica. Sarà chiaro,
speriamo, a tutti, che il S o m m o Pontefice proprio non ha se non quel tanto
di territorio materiale che è indispensabile per l'esercizio di un potere
spirituale affidato ad uomini in benefìcio di uomini; non esitiamo a dire
che Ci compiacciamo che le cose stiano così; Ci compiacciamo di vedere il
materiale terreno ridotto a così minimi termini da potersi e doversi anche
esso considerare spiritualizzato dall'immensa, sublime e veramente divina
spiritualità che esso è destinato a sorreggere ed a servire.
Vero è che Ci sentiamo pure in diritto di dire che quel territorio che
Ci siamo riservati e che Ci fu riconosciuto, è bensì materialmente piccolo,
ma insieme è grande, il più grande del m o n d o , da qualunque altro punto
di vista Io si contempli.
Acta Pii
PP.
109
XI
Quando un territorio può vantare il colonnato del Bernini, la cupola
di Michelangelo, i tesori di scienza e di arte contenuti negli archivi e nelle
biblioteche, nei musei e nelle gallerie del Vaticano; quando un territorio
copre e custodisce la tomba del Principe degli Apostoli, si ha pure il
diritto di affermare che non c'è al mondo territorio più grande e più prezioso. Cosi si può abbastanza vittoriosamente, tranquillamente rispondere
a chi obbietta d'aver N o i chiesto troppo p o c o : mentre poi non si riflette
forse abbastanza quel che significhi di i n c o m o d o e di pericoloso (diciamo
al giorno d'oggi) aggiungere al governo universale della Chiesa, l'amministrazione civile di una popolazione per quanto minuscola.
La piccolezza del territorio Ci premunisce contro ogni incomodo e
pericolo di questo genere. Sono sessantanni ormai che il Vaticano si
governa senza particolari complicazioni.
Altri invece diranno, anzi hanno già detto od accennato, che abbiamo
chiesto troppo in altro campo: si capisce, e v o g h a m o dire nel campo finanziario. Forse si direbbe meglio nel campo economico, perchè non si tratta
qui di grandi finanze statali, ma piuttosto di modesta economia domestica.
A costoro vorremmo rispondere con un primo riflesso: se si computasse, capitalizzando, tutto quello di cui fu spogliata la Chiesa in Italia,
arrivando fino al Patrimonio di S. Pietro, che massa immane, opprimente,
che somma strabocchevole si avrebbe?
Potrebbe il S o m m o Pontefice
lasciar credere al mondo cattolico di ignorare tutto questo? N o n ha egli
il dovere preciso di provvedere, per il presente e per l'avvenire, a tutti quei
bisogni che da tutto il mondo a lui si volgono e che, per quanto spirituali,
non si possono altrimenti soddisfare che col concorso di mezzi anche materiali, bisogni di uomini e di opere umane c o m e sono?
Un altro riflesso non sembrano fare quei critici: la Santa Sede ha pure
N
il diritto di provvedere alla propria indipendenza economica, senza la
quale non sarebbe provveduto nè alla sua dignità, nè alla sua effettiva
libertà. A b b i a m o fede inimitata nella carità dei fedeli, in quella meravigliosa opera di provvidenza divina che ne è l'espressione pratica, l'Obolo
di San Pietro, la mano stessa di D i o , che vediamo operare veri miracoli
da sette anni in qua. Ma la Provvidenza divina non Ci dispensa dalla
virtù di prudenza nè dalle provvidenze umane che sono in Nostro potere.
E troppo facilmente si dimentica che qualunque risarcimento dato alla
Santa Sede evidentemente non basterà mai a provvedere se non in piccola
parte a bisogni vasti come il mondo intero, c o m e al m o n d o intero si
estende la Chiesa cattolica: bisogni sempre crescenti, c o m e sempre crescono c o n gigantesco sviluppo le opere missionarie raggiungendo i più
lontani paesi; senza dire che anche nei paesi civili, in Europa, in Italia,
110
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
- q u i specialmente, dopo le spoliazioni sofferte - sono incredibilmente -ninnerosi e non meno incredibilmente gravi, e tali bene spesso da muovere al
pianto, i bisogni delle persone, delle opere e delle istituzioni ecclesiastiche,
anche le più vitali, che ricorrono, Noi lo sappiamo, per aiuto alla Santa
Sede, al Padre di tutti i fedeli.
Ma torniamo agli avvenimenti odierni e tiriamone una conclusione
altrettanto vera che consolante: e la. conclusione vuol essere che veramente
le vie di D i o sono alte, numerose, inaspettate; che qualunque cosa avvenga,
comunque avvenga e da Noi se ne cerchi il successo, sempre siamo nelle
mani di D i o : che le grandi cose non ubbidiscono nè alla Nostra mente nè
alla Nostra mano; che sempre ed in ogni incontro, c o m e il Signore sa approfittare di tutti e di tutto, tutto fa concorrere al raggiungimento dei benefìci fini della Sua santissima volontà; onde a Noi non resta che ripetere
appunto: fiat voluntas
Tua!
Il
A D A N T E C E S S O R E S E T A L U M N O S M E D I O L A N E N S I S CATHOLICAE U N I V E R S I T A TIS A SSMO C O R D E I E S U , H A B I T U S D I E X I I I F E B R U A R I I .
Vogliamo anzitutto esprimere tutta la Nostra, non solo compiacenza,
ma reale commozione che nell'animo Ci hanno prodotto tutte le belle cose
che fino a questo momento abbiamo veduto ed ascoltato. Belle le parole,
belli e preziosi i doni, belli e fragranti i fiori, nella varietà dei loro colori
così graziosamente eloquenti; bello e commovente questo magnifico palpito e questo magnifico profumo di vita, « magnifica semplicità » — come
avrebbe detto il grande Manzoni — questa semplicità che solo la mano
di Dio sa mettere nelle cose più grandi come nelle cose più piccole, dando
alle più grandi la grazia della più umile ingenuità e mettendo nelle più
piccole saggi e tratti della più indicibile bellezza. Belle sono state le parole
a volta a volta pronunciate dal Magnifico Rettore, e dai rappresentanti
dei professori e degli studenti. Belli e splendidi i vostri doni, che veramente Ci hanno riempito il cuore di gioia, col ponderoso numero di v o lumi che raccolgono il frutto dei vostri studii e delle vostre fatiche. Bello
è stato anche quello che il vostro valente Economo ha detto — con manifesta ingiustizia però e con eccessiva modestia — esponendo delle cifre
ohe egli ha chiamato aride. Non sono davvero aride le cifre, poiché, come
ha detto una volta un poeta lombardo — sia pure di secondo o terz'ordine
(che però ha spesso trovato delle febei espressioni)—il m o n d o è tutto
matematica e poesia. È vero infatti che la poesia della natura è una poesia
Acta Pii
PP.
III
XI
fatta di numeri, perchè sono i numeri che danno un saggio delle grandezze
del Creatore e quanto più larghi e quasi illeggibili diventano i numeri,
tanto più splendida e palpitante è la poesia. Quelle cifre poi che sono state
lette, si riferiscono a tanta bellezza di opere, a tanta generosità di sforzi, a
tanto frutto di studi, che veramente la letizia, che con la loro poesia infondono nel cuore, è altissima e squisita. A tutte queste belle cose voi, professori
e alunni, aggiungete il conforto, dolcissimo per il Padre, della vostra presenza: e per tutto questo dal Nostro cuore si esprime la riconoscenza e il
ringraziamento con piena effusione. I pensieri, le proteste, i propositi, dei
quali abbiamo inteso l'espressione così come essa usciva dal vostro cuore,
Noi li accogliamo nel cuore Nostro e li affidiamo al Cuore stesso di Gesù,
di quel divino Re di cui, per arcana disposizione della divina Provvidenza, Noi siamo il Vicario in terra.
Tutto ciò, dunque, ben può indicare con
diamo alle vostre richieste di benedizioni:
quali sentimenti rispon-
e le diamo con
tutto il
cuore, non soltanto ai presenti, ma anche a tutti quelli che voi rappresentate, benché la rappresentanza sia così cospicua da raggiungere addirittura la metà dell'intero numero di coloro che appartengono all'Università. Con queste benedizioni Noi intendiamo riferirci a tutti e singoli
i pensieri e i desideri di ciascuno di voi, a tutte le vostre opere, intenti
e buoni propositi.
Questa udienza Ci riesce poi particolarmente gradita in ragione del
momento così particolarmente bello e significativo nel quale essa ha luogo.
È il momento nel quale sempre più gravi e numerosi il Padre comune
segna gli anni della sua progrediente vecchiaia al chiudersi del settimo
ed all'aprirsi dell'ottavo anno dacché Iddio, nell'arcano Suo consiglio,
Lo chiamava nel suo luogo, in quel luogo che quando vaca « vaca nella
presenza del Figliuol di Dio ». È il momento che segna il principio di quel
50° anno di sacerdozio, che con sì alta eloquenza ricorda al Nostro cuore
tante grazie di D i o e tante miserie Nostre. Ed è pure il momento nel quale
la divina Provvidenza Ci ha chiamato a compiere azioni e a dar corso ad
avvenimenti che certissimamente — almeno per quanto è dato di prevedere umanamente, anzi non solo umanamente, ma anche sopraunaturalmente — sono destinati a produrre (ne abbiamo la speranza, la fiducia
certa, come fin da principio ne abbiamo avuto l'intenzione ed il desiderio)
frutti preziosi per la gloria di Cristo R e , per l'onore della Santa Madre
Chiesa, per il bene delle anime, per il bene d'Italia e di tante care anime,
a Noi tanto più care quanto più vicine; per il bene del m o n d o intero, non
fosse altro che per i riflessi così evidenti, e così fatti per conciliare a questi
avvenimenti la simpatia di tutto il m o n d o , di tutte le anime buone, di
112
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
tutti i cuori di alti sentimenti ed aspirazioni; non fosse altro che per il
grande contributo che essi arrecano alla pacificazione di tante coscienze
non soltanto in Italia ma nel m o n d o intero, a quella pace adunque che
Gesù benedetto forse direbbe pace sua, « pacem meam »: la pace di Cristo
nel Regno di Cristo.
A b b i a m o già accennato a questo argomento nel discorso tenuto due
giorni fa innanzi ai parroci e ai predicatori della Quaresima nelle chiese di
R o m a , prevenendo alcune difficoltà che si possono facilmente antivedere.
Lo abbiamo fatto in forma ed in misura che Ci sembravano rispondenti
al bisogno di quelli che ordinariamente vanno a chiedere consiglio ai
parroci ed ai predicatori. A professori, a giovani abituati alle alte indagini
del pensiero come sono gli studenti di una Università, riservavamo illustrazioni di altra importanza e precisamente
quelle che convengono a chi
ha la mente esercitata nelle materie filosofiche, giuridiche, politiche.
Il Trattato conchiuso tra la Santa Sede e l'Italia non ha bisogno di
altre spiegazioni e giustificazioni esterne, perchè in realtà esso è a se
medesimo spiegazione e giustificazione la più chiara e definitiva. Ma c'è
pure una spiegazione ed una giustificazione esterna non meno chiara e
definitiva, e questa è il Concordato. Il Concordato, anzi non solo spiega
e giustifica sempre meglio il Trattato, ma questo gli si raccomanda come
a condizione di essere e di vita. È il Concordato che -Noi, appunto perchè
esso doveva avere questa funzione, fin da principio abbiam voluto che
fosse condizione « sine qua non » al Trattato: desiderio, questo, nel quale,
occorre dirlo subito, siamo stati nobilmente, abbondantemente assecondati
dall'altra parte.
Il Trattato non avendo avuto altro fine che quello di
regolare nei termini della
più assoluta indispensabilità e sufficienza la
condizione giuridica, essenziale della Santa Sede e del R o m a n o Pontefice,
di Quegli che per la divina responsabilità di cui è investito, qualunque
nome egli abbia e in qualunque tempo egli viva, non può essere sottoposto a nessuna sudditanza,
questo fine sarebbe stato raggiunto non
appena si fossero avute le indispensabili condizioni di vera sovranità, che
(almeno nelle presenti condizioni della storia) non è riconosciuta se non
attraverso ad una certa misura di territorialità.
Ma come e che cosa avrebbe potuto essere di vitale un tale Trattato, in
un paese, in uno Stato ridotto in quella condizione in cui avevano ridotto
l'Italia tanti anni di manomissioni, di spoliazioni, di eversioni di ogni genere
compiute da governi o nemici o amici dei nemici, sapendolo o non sapendolo? Il problema evidentemente qui incominciava a complicarsi. E già
questo si era veduto qualche tempo prima, allorché si era fatto un tentativo di riordinamento della legislazione ecclesiastica, che necessariamente
Acta Pii PP.
113
XI
non si sarebbe potuto ridurre che ad una semplice misura unilaterale in
materia, nella quale
nessuno p u ò legiferare senza che prima accordi e
intelligenze siano prese con la competente autorità ecclesiastica. Le condizioni dunque della religione in Italia non si potevano regolare senza
un previo accordo dei due poteri, previo accordo a cui si opponeva la
condizione della Chiesa in Italia. Dunque per far luogo al Trattato dovevano risanarsi le condizioni, mentre per risanare le
condizioni
stesse
occorreva il Concordato. E allora! La soluzione non era facile, ma d o b biamo ringraziare il Signore di avercela fatta vedere e di aver potuto farla
vedere anche agli altri. La soluzione era di far camminare le due cose di
pari passo. E così, insieme al Trattato, si è studiato un Concordato propriamente detto e si è potuto rivedere e rimaneggiare e, fino ai limiti del
possibile, riordinare e regolare tutta quella immensa farragine di leggi
tutte direttamente o indirettamente contrarie ai diritti e alle prerogative
della Chiesa, delle persone e delle cose della Chiesa; tutto un viluppo
di cose, una massa veramente così vasta, così complicata, così difficile,
da dare qualche volta addirittura le vertigini. E qualche volta siamo
stati tentati di pensare, come lo diciamo con lieta confidenza a voi, sì
buoni figliuoli, che forse a risolvere la questione ci voleva proprio un Papa
alpinista, un alpinista immune da vertigini ed abituato ad
affrontare le
L
ascensioni più ardue; come qualche volta abbiamo pensato che forse ci
voleva pure un Papa bibliotecario, abituato ad andare in fondo alle ricerche
storiche e documentarie, perchè di libri e documenti, è evidente, si è d o vuto consultarne molti.
Dobbiamo dire che siamo stati anche dall'altra parte nobilmente assecondati. E forse ci voleva anche un u o m o come quello che la Provvidenza Ci ha fatto incontrare; un u o m o che non avesse le preoccupazioni della scuola liberale, per gli uomini della quale tutte quelle leggi,
tutti quegli ordinamenti, o piuttosto disordinamenti, tutte quelle leggi,
diciamo, e tutti quei regolamenti erano altrettanti feticci e, proprio come i
feticci, tanto più intangibili e venerandi quanto più brutti e deformi. E
con la grazia di D i o , con molta pazienza, con molto lavoro, con l'incontro
di molti e nobili
assecondamenti,
siamo
riusciti tamquam per medium
profundum eundo a conchiudere un Concordato che, se non è il migliore
di quanti se ne possono fare, è certo tra i migliori che si sono fin qua
fatti; ed è con profonda compiacenza che crediamo di avere con esso
ridato D i o all'Italia e l'Italia a D i o .
V o i che Ci ascoltate facilmente intendete quanto grande, grave, solenne,
denso di formidabili responsabilità, fosse il problema della situazione politica ed internazionale della sovranità pontifìcia. Ma nel Concordato è
ACTA, vol. X X I , n. 3. — 6-3-929.
8
114
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
qualche cosa non meno grande e non meno degna di tutti gli sforzi.
Quando alla Chiesa si riconosce la personalità giuridica con i diritti che
ne derivano; quando il Sacramento del Matrimonio prende il posto che
gli compete nella legislazione e nella vita civile; quando alle famiglie religiose è riconosciuta la personalità giuridica; quando anche l'Università
Cattolica del Sacro Cuore ha una altrettanto alta che provvida considerazione; quando all'insegnamento religioso si dà il dovuto posto ed onore;
quando altresì all'Azione Cattolica è riconosciuto un posto legittimo; veramente è altrettanto facile che doveroso comprendere c o m e si possa e si
debba ringraziare di tutto cuore il Signore.
Tutto questo insieme di cose si potrà poi tanto meglio apprezzare,
allorché si potranno pubblicare i testi del Trattato e del Concordato; giova
però fin d'ora considerare che quando si fa un soliloquio si può dire quel
che si vuole, ma quando si fa un dialogo bisogna pure ascoltare l'altra
parte. Le favorevoli condizioni nelle quali si è svolto il Nostro dialoga
non Ci lasciano ragione
altrettanto
lealmente,
alcuna di dubitare
generosamente,
che
sarà pure assicurata
nobilmente,
l'esecuzione di tutte
le misure di comune accordo deliberate.
Ben volentieri abbiamo fatto a quest'uditorio tali paterne confidenze,,
anche perchè confidiamo che da questa eletta schiera esciranno giovani
egregiamente preparati a dedicare a così nobili ed importanti argomenti
almeno qualche parte della loro attività tutta rivolta al bene. Siamo anche
lieti di ricordare una circostanza che è riuscita particolarmente cara al
Nostro, e non dubitiamo, anche al vostro cuore, che cioè, proprio nel
giorno in cui davamo il Nostro assenso alla stampa dei documenti di cui
abbiamo parlato, davamo altresì il Nostro definitivo consenso e l'ultima
approvazione alle nuove disposizioni liturgiche per le quali la festività
del Sacro Cuore di Gesù ha avuto una maggiore solennità, anzi la più
grande solennità che sia consentita dalla Sacra Liturgia, riuscendo anche
ad ottenere con la nuova solennissima ufficiatura
un insieme
di pre-
ghiere, di testi, di omelie, che Ci sembra proprio fatto per diffondere
sempre più largamente ed efficacemente la devozione al S. Cuore.
N o n Ci resta infine che rinnovare l'espressione della Nostra paterna,
riconoscenza, per la consolazione che voi, figli dilettissimi, Ci avete dato
in questa udienza cosi caramente solenne, ed invocare sopra di V o i in
tutta la sua pienezza la Benedizione Divina, mentre impartiamo a tutti
e singoli, a tutte le intenzioni, propositi e fatiche.di ciascuno, a tutta
l'opera in particolare che ciascuno di voi nei più diversi modi, ma c o n
lo stesso nobilissimo intento, impiega per la gloria del Sacro Cuore, la
Nostra paterna Apostolica Benedizione.
S.
Congregatio
Lib
Consistorialis
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
25 Ianuarii 1929. — Cathedrali Ecclesiae Joinvillensi praefecit R. D.
Pium Freitas, e Congregatione Missionis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Euroeensi, R. D. Dionysium Tibiletti,
quem constituit Auxiliarem R. P. D. Aloisii Niella, Episcopi Corrientensis.
28 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Himeriensi, R. D. Iustinum Cawet, Vicarium generalem dioecesis Namurcensis, quem deputa vit
Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Thomae Ludovici
Heylen, Episcopi Namurcensis.
2 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Cotennensi, R. D. Evaristum Tchang, e clero vicariatus apostolici de Y e b o l , quem constituit
Vicarium Apostolicum de Tsining.
4 Februarii. — Titulari archiepiscopali
P. D. Franciscum M. Kersuzan,
Ecclesiae
hactenus
Sergiopolitanae,
Episcopum
Capitis
R.
Haitiani.
— Titulari episcopali Ecclesiae Calydoniensi, R. D. Eduardum Sheehan,
e
Congregatione Missionis, quem constituit Vicarium Apostolicum
de
Yukiang.
5 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Zamorensi,
R.
D.
Emmanuelem
Arce y Ochotorena, Vicarium generalem dioecesis Pampilonensis.
— Cathedrali Ecclesiae Segobiensi, R. D. Lucianum Perez Platero,
A u d i t o r e m Tribunalis
Rotae Matritensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Curiensi, R. D. Emmanuelem Lopez
Arana, Canonicum et Provisorem dioecesis Santanderiensis, quem députait
Administratorem
Apostolicum
Civitatensem.
8 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Sorensi, R. P. Gulielmum
Fihnemann, e Societate Verbi Divini, parochum in civitate Manilensi,
quem constituit
Auxiliarem
piscopi Manilensis.
R. P. D.
Michaelis
O'Doherty,
Archie-
116
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
15 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Stadiensi, E. D. Franciscum Kamprath, Protonotarium Apostolicum ad instar, eundemque Decanum Capituli metropolitani Viennensis ac Cancellarium Curiae, quem constituit Auxiliarem E m i P. D. Gustavi Friderici Card. Piffl, Archiepiscopi
Viennensis.
22 Februarii. — Cathedrali nuper erectae Ecclesiae de Liugayen in
Insulis Phihppinis, E. D. Caesarem Guerrero, ex archidioecesi Manilensi.
26 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Msyriensi, B. D. Franciscum Fellinger, e dioecesi Linciensi, Protonotarium Apostolicum ad instar,
quem
constituit
Auxiliarem
E. P. D.
Aloisii Barlassina, Patriarchae
Hierosolymitani.
1 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Natalensi, E.
D. Marcolinum
de
Souza Dantas, canonicum archidioecesis S. Salvatoris in Brasilia.
— Titulari archiepiscopali Ecclesiae Nicopolitanae in Epiro, E. P. D.
Ioannem Baptistam Fridericum Vallega, hactenus Archiepiscopum Smyrnensem.
SACEA CONGREGATIO CONCILII
DIOECESIS N.
C A P P E L L A N O R U M
21 Maii 1927
SPECIES FACTI. - Quidam sacerdos oppidi 67., dioecesis N., sub initium
transacti saeculi, instrumento a rogato Notario confecto duas cotidianas
cappellanias fundavit, his verbis usus: « sapendo quanto sia grato a D i o il
sacrosanto sacrificio della Messa... ha fondato e fonda ed ha eretto ed erige
due eappellanie cotidiane, da celebrarsi entro questa ven. Basilica di S. A . ,
all'altare della Ssma Addolorata... Per dote di suddette due eappellanie
ha assegnato durante la di lui vita, onze sessanta annuali, e dal giorno della
sua morte onze sessantadue ogni anno, onerate sopra quelle onze quattrocento di soggiogazione che esige annualmente dal Sig. Principe di F. E
se in qualunque tempo si verrà a reluirsi detta soggiogazione, vuole che il
capitale di dette onze sessantadue si debba all'istante impiegare in compra
di rendite stabili,... e i frutti esigersi dai cappellani, nonostante che siano
più delle onze sessantadue ». Haec vero affrancatio canonum vivente adhuc
fundatore effecta est, eiusque neptis et heres, mandato alter ego a fundatore
munita, « ha fondato, rifondato e fonda nella ven. ch. di S. A. due quoti-
117
S. Congregatio Concilii
diane Messe, ossia laicali cappellanie... per elemosina di questa quotidiana
celebrazione assegna o reassegna onze annue sessantadue... e per la facile
esazione di dette onze sessantadue, ipoteca la possessione di terre... detto
Orto del Marchese... quale possessione, mea secuta morte, passi subito in
dominio della ven. chiesa di S. A . , con obbligo di gabellarlo o affittarlo al
miglior offerente, e della detta gabella, dedotte prima le onze sessantadue
da pagare c o m e elemosina c o m e sopra per i Cappellani assegnata, e altresì
dieci onze annualmente per distribuirle ai poveri nel giorno della Ss. A d d o lorata, tutto quanto sopravanzerà debba impiegarsi per gli arredi e suppellettili dell'altare dell'Addolorata ». Reditus annuus 62 unciarum, seu
lib. 792,50, evidenter hodie non sufficit pro satisfactione Missarum ad taxae
dioecesanae rationem: hinc iamdudum impetrata fuit reductio earundem.
Verum cum in praesenti constet reditus fundi seu praedii Orto del Marchese,
attingere circiter libellas 7000 annuas, capellani augmentum dotis réclamant ad summam saltem 3650 libellarum, quae responderet duplici capellaniae cotidianae: resistit tamen parochus, obtendens se ex fundatoris
expressa voluntate teneri ad erogandas pro Missis summam unciarum 62
dumtaxat: ex quo potius dicendum videatur, fundatores noluisse capellaniam cotidianam, nisi subordinate; secus enim providissent pro casu quo
summa non sufficeret. Quaestio delata est ad Ordinarium, qui consultius
censuit ab hac Sacra Congregatione expetere solutionem sub his rogandi
formulis :
I. An capellaniis in casu adnexa sit
Et quatenus affirmative: I I . Ad
celebratio
cotidiana
quam usque rationem
Missarum.
Rector paroeciae
S. A. teneatur reditus cedere in favorem Capellaniarum in casu.
ANIMADVERSIONES. - E x relatis fundationis verbis apparet luculentissime fundum pro Missis celebrandis relictum non fuisse taxative, sed demonstrative solummodo. Fundatores enim exordiuntur ab oneris impositione,
et inde pergunt ad fundum pro adimpletione oneris constituendum. I a m
vero cum fundus demonstrative legatur, heres tenetur supplere quod necessarium sit ad onera Missarum adimplenda, si reditus assignati a fundatore
non sufficiant. In casu enim onus non inhaeret fundo, sed personae quae
non deficit, etsi reditus fundi assignati deficiant (Lucidi, De Vis. sacr.
Lim., vol. I I I , p. 426, n. 9). Hanc doctrinam aperte docet Benedictus X I V
innixus instructioni per Sacram Congregationem Concilii transmitti solitae,
dum Ordinariis facultas onera Missarum reducendi concedebatur. In ea
enim legitur: « Illa legata seu fundationes erunt taxative conceptae, si fundatores legando, aut aliquo m o d o disponendo, orationem, seu dispositionem primo inchoaverint ab assignatione fundi, et subinde Missarum onera
118
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
adiecerint; et h o c casu huiusmodi onera ad rationem eleemosynae manualis
moderari possit Episcopus; contra, vero, si fundatores orationem seu dispositionem -inceperiut ab impositione oneris, et subinde fundum assignaverint: tunc enim onus dicitur demonstrative conceptum, ac fundatorum
heredes per Amplitudinem T u a m cogendi sunt ad perpetuam dicti oneris
manutentionem, et ad supplendam summam deficientem tam pro praeterito
quam pro futuro tempore » {De Syn. dioec, lib. X I I I , cap. ult., n. X X X I I ) .
I d e m docent inter alios, Lucidi (De Vis. ss. LL., supr. rei. n. 104), Oietti
(Syn. rer. mor. et iuris Pont., n. 3402) et Gasparri (De Ss. Euch., n. 620).
In casu hoc fecerunt fundatores; primum onus Missarum imposuerunt,
et deinde fundum pro adimplendo onere assignarunt. Onus inde demonstrative esse conceptum dicendum est. Ergo ecclesia S. A., cui fuit impositum,
cogenda est ad perpetuam oneris Missarum manutentionem, et ad supplendam
summam in tabulis fundationis assignatum, tunc sufficientem
sed nunc ex aucta taxa synodali deficientem, pro duabus Missis fundatis
quotidie celebrandis ad mentem fundatorum.
Neque dici potest hos ipsos noluisse Missas quotidianas disponere. Intentio enim eorum est manifestissima in tabulis fundationis, quibus, ut
legenti patet, saepe de cotidiana Missarum fundatarum celebratione mentio
fit. Nec iuvat reponere eos taxative determinasse summam, nempe 62 uncias,
cappellanis tradendam pro Missis; hoc enim certissime factum est, quia
haec summa tunc temporis omnino sufficiens, et forte plus quam sufficiens,
credebatur, iuxta taxam et morem illius temporis et regionis; hinc nec
ipsorum mentibus occurrit casus augmenti taxae synodalis, vel imminutionis redituum, quos superabundantes ad finem intentum
censebant.
Pariter mens fundatoris non fuit praecipue ecclesiae S. A. benefacere.
Ex tabulis fundationis luculentissime constat ipsos primo et principaliter
fundum oneri Missarum implendo destinasse; stipendium enim earum debet
ante omnia ex reditibus ipsius deduci., Prae omnibus ergo administratores
ecclesiae S. A. de cotidiana duarum Missarum applicatione curare debent,
et m o d o speciali hoc tempore quo reditus superabundantes ad omnia opera
fundata
habentur.
Deductis etenim ex reditu actuali 3.650 libellis italicis, quas pro duabus
Missis cotidianis fundatis ad rationem taxae dioecesanae, cappellani petunt, 127,50, quae in eleemosynas expendi debent et 25,50 pro anniversario,
cum fundus 7.000 producat, remanent adhuc 3.197 pro adquirendis paramentis et supellectili bus ad mentem testatoris. Huius voluntas integre servabitur, si onera Missarum integre adimpleantur: secus vero, si non applicentur omnes Missae, et standum dicatur earum reductioni, cui hodie,
auctis reditibus, non videtur locus superesse. Haec enim concessa fuit
S. Congregatio Concilii
119
quando' reditus ad eas celebrandas erant insuincientes; hodie vero plus
quam sufficientes sunt. Ceterum can. 1 5 5 1 § 3 perspicuam normam interpretationis tradit, nimirum intelligendum esse, nisi aliud constet, ut potius
alia onera quam Missae reducantur.
R E S O L U T I O . - In plenariis comitiis ad Vaticanum habitis die 2 1 Maii 1 9 2 7
E m i Patres Sacrae Congregationis Concilii, respondendum propositis dubiis
censuerunt: « Ad I. Affirmative. Ad I I . Ad rationem taxae dioecesanae ».
Facta postmodum relatione Ssmo D o m i n o Nostro Pio P p . XI per infrascriptum Sacrae Congregationis Secretarium, Sanctitas Sua resolutionem
datam approbare et confirmare dignata est.
f Iulius, E p . tit. Lampsacen., Secretarius.
SACKA CONGREGATIO RITUUM
P ANORMITANA
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS SERVI D E I F R . FRANCISCI A PICCIANO,
L A I C I PROFESSI
ORDINIS F R A T R U M MINORUM.
SUPER DUBIO
An sit signanda
Commissio Introductionis Causae in casu et ad effectum
de quo agitur?
Inter fratres illustris familiae Minoriticae, innumerosque filios Sancti
Patris legiferi Francisci Assisiensis, selectum emicat agmen sodalium qui,
auditis et consideratis divini Magistri sententiis evangelicis: « Si vis perfectus esse, vade, vende quae habes, et da pauperibus, et habebis thesaurum
in caelo: et veni, sequere me. Si quis vult post me venire, abneget semetipsum,
et tollat crucem suam, et sequatur me », eius fidelis discipuli et imitatoris
Francisci vestigia, regulam et vitae statum recte perfecteque sequuti, tanquam stellae luxerunt et lucent coram D e o et hominibus in medio Ecclesiae
et proprii Ordinis religiosi. Huic glorioso agrnini adnumerari potest pauper
et humilis laicus professus Franciscus a Picciano qui, per decentiam sui
habitus extrinseci et franciscani, humilitatem mentis et honestatem morum
ostendit, b o n u m q u e (praebuit exemplum tam in suo vestitu quam in refi-
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
quis suis actionibus: cuius causa beatificationis et canonizationis apud sacram rituum Congregationem die 18 Decembris proxime elapsi discussa est.
Interim praemittere iuvat quaedam de eius vita, gestis et obitu. Picciano
in oppido, in Samnio, e piis honestisque coniugibus agricolis Vespasiano
Dangelosanto et Angela Cyparissa die 28 Februarii anno 1773 ortus est
infans, eique in sancto baptismo imposita fuere nomina Donatus, Paulus,
Marius et Antonius. In pueritia et adolescentia docilis, laboriosus, honestus et castus sodalibus et amicis apparuit et exstitit, atque ob morum suavitatem et religionem columba meruit appellari. Ineunte saeculo decimonono
exortae sunt publicae calamitates et civiles perturbationes, ob quas Ñapoleo, Gallorum Caesar, totam fere Italiam occupavit, ibique, per gallicos
tribunos, militum legiones conscripsit; famulus tamen Dei legitimo suo
regi potius quam alieno servire ac militare voluit. Miles plura vitae incomm o d a sustinere debuit. In praelio captivus factus a Gallis, ab eorum manibus effugit; redux suos revisit et Panormi sub regiis vexillis rursus et diu
militavit. Commihtonibus optimum dedit specimen religionis, pietatis et
patientiae. In sacello castrensi sacristae munere fungens, in deliciis habebat Missis aliisque sacris functionibus inservire. Tonsoris artem exercuit
et modestum perceptumque lucrum pauperibus distribuit. Quidquid otii
sibi superesset, potius quam ludis, locis aliisque rebus inanibus, honestis
piisque operibus incubuit. Baidam asperam et montuosam prope Panorm u m saepe ascendebat, ut in illo solitario loco et templo pacifice ac devote
oraret et sacris adsisteret. Contiguum ibi nosocomium visitabat, caritatem
suam in aegrotos largiter effundens. Eos enim paternis curis fovebat, lavando, tondendo, pectendo, haec et alia officia etiam infima gerendo in
persona et amore Christi, Unde illi debiles et infirmi eius praesentiam et
providentiam munusculis permissis etiam auctam vehementer
optabant,
et acceptis beneficiis temporalibus et spiritualibus, grati animi sensibus
congrue respondebant: siquidem pueris et adultis imperitis et catechismi
rudibus et ignaris, nostrae sanctae religionis mysteria et praecepta, iuxta
mentis capacitatem, tradebat. Haec omnia peculiarem virtutis famam
pepererunt Donato militi qui indubia perfectioris vitae status amplectendi
indicia dedit sacerdoti suo confessario, cuius opera et zelo obtinere potuit,
coadiuvante regionis praeside, Campi liberi principe, a Francisco regis
filio dimissionis gratiam a militia castrensi, ut sua v o t a adimpleret per
ingressum in religionem franciscanam. Quo facilius id obtineret, in eodem
Baidensi nosocomio, quod opere et animo iamdiu lustraverat, chirurgicis
ministeriis ad aegrotantium b o n u m se instrui et perfici voluit. Hisce subsidiis instructus, die septima Maii anno 1809, sex et triginta annos agens,
in d o m o religiosa franciscana inter laicos sodales exceptus fuit, et post
S.
Congregatio
Rituum
121
bimestrem die 26 Iulii habitum illius religionis induit, mutato nomine
Donato cum altero Francisco. Integro autem anno expleto, propositum
suum solemni ritu editisque votis religiosis confirmavit. In eodem Baidensi nosocomio regio Fratrum Minorum curae concredito iuvandis et
fovendis aegrotis a Superioribus addictus, inter assidua ministeria, virtutes
status religiosi et muneris proprias, aliasque omnes exercere non destitit
per annos quadragintaduos. Iste vir dilectus Deo et hominibus, pietate
erat admirabili, in honorem augustissimi mysterii Ssmae Trinitatias saepissime trisagium iterabat, Passionem et Mortem divini Redemptoris
tota
mente ac animo contrito recogitabat, et erga Ssmum Eucharistiae sacramentum ardenti amore flagrabat. Insuper Deiparam Virginem Mariam sub
titulis septem dolorum, Montis Carmeli et Ssmi Rosarii, eiusque sacras
imagines speciali cultu, angelica salutatione et fervida rosarii recitatione
honorabat. Quas pias exercitationes in aulis nosocomii et in lectis aegrotorum peragendas curabat, ipso praeeunte et orante; exhortante quoque
infirmos ad invocandos cum precibus iaculatoriis Iesum et Mariam, Angelos
custodes, seraphicum Franciscum aliosque sanctos tutelares, et ad lucrandas indulgentias de thesauro Ecclesiae concessas etiam in suffragium defunctorum. Clementissimus Deus sanctitatem famuli sui miris signis donisque
supernaturalibus confirmasse fertur a testibus fide dignis in sessionibus
Processualibus. Ex his, oleum in saeculo receptum, lapides in panem conversi, lues ex armeniis amota, caementarius a lapsu incolumis, caecis visus
restitutus, frumentum et vinum auctum et multiplicatum et spiritus prop h e t i c a de rebus futuris reapse secutis. Tandem Franciscus senectute provecta, vitae austeritate et operoso labore debilitatus, et fractus corpore,
sed spiritu fortis et virilis, gravi morbo correptus et ecclesiae sacramentis
roboratus, consertis ad pectus manibus Crucifixi imagine insertis, mortem
imminentem exspectans, una cum sodalibus orationem dominicalem recitans in honorem Iesu morientis qui est salus sperantium et spes morientium,
prolatis ab ipso supremis verbis: « Iesu miserere mei » animam exhalavit
hora meridiana diei 15 Maii anno 1851. F a m a vero sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere quam Dei famulus in vita sibi comparaverat,
post obitum novis informationibus novisque miris assertisque sanationibus
aucta, et magis clara ac diffusa, archiepiscopalem Curiam Panormitanam
ad Processum Informativum, Ordinaria auctoritate, super ea conficiendum
permovit. Huiusmodi Processus ab anno 1863 inchoatus, et post instauratam religiosam provinciam Franciscanam reassumptus anno 1909, tandem absolutus et clausus annis 1915-1916, dein ad sacram Rituum Congregationem delatus riteque apertus est die 17 Martii 1917. Itaque, servato
iuris ordine, quum omnia in promptu sint et, per decretum diei 24 Iulii 1923,
122
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nihil obstet quominus ad ulteriora procedi possit, instante R m o P. Antonio
M. Santarelli, Ordinis Fratrum Minorum et huius causae postulatore, attentisque litteris postulatoriis E m o r u m P P . Cardinalium Archiepiscoporum
Panormitanae et Catanensis dioecesium, et R m o r u m Episcoporum aprutinae et regionis siculae Ecclesiarum, necnon cleri saecularis et regularis,
sanctimonialium aliorumque virorum ecclesiastica vel civili dignitate praestantium, enixe rogante R m o P. Ministro generali totius Ordinis Fratrum
Minorum, Emus ac Rmus Dnus Ianuarius Granito Pignatelli di Belmonte,
Episcopus Albanensis et eiusdem Causae Relator, in Ordinariis sacrorum
rituum congregationis comitiis, subsignata die ad Vaticanas aedes coadunatis, sequens dubium discutiendum proposuit: An sit signanda Commissio
introductionis Causae in casu et ad effectum de quo agitur? Et E m i ac R m i
Patres sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem ipsius Emi P o nentis, audito v o c e et scripto R. P. D. Carolo Salotti fidei promotore
generali, omnibus accurate discussis ac perpensis rescribere censuerunt:
Affirmative
seu signandam
esse
Commissionem Introductionis
Causae,
si
Sanctissimo placuerit. Die 18 Decembris 1928.
Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papae XI per infrascriptum Cardinalem sacrae Rituum Congregationi Pro Praefectum relatis,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem Sacrae Congregationis ratum habens,
manu propria signare dignata est Commissionem Introductionis Causae
beatificationis et canonizationis Servi Dei Fr. Francisci a Picciano, laici
professi Ordinis Fratrum Minorum. Die 9 Ianuarii 1929.
C. CARD. LAURENTI,
L.
£8
S. R. C. Pro Praefectus.
S.
Angelus Mariani, Secretarius.
Diarium Romanae Curiae
123
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Alle ore 12 di lunedì 11 Febbraio, nella sala dei Papi
del Palazzo Apostolico Lateranense, è stato firmato un
Trattato fra la Santa Sede e P Italia con cui viene composta la «Questione Romana», nonché un Concordato per
regolare le condizioni della Religione e delia Chiesa in
Italia; coi Trattato veniva pure firmata un'apposita Convenzione Finanziaria. Erano Plenipotenziari: Sua Eminenza
Revma il Signor Cardinale PIETRO GASPARRI, Segretario di
Stato di Sua Santità, e Sua Eccellenza il Signor Cavaliere
BENITO MUSSOLINI, Primo Ministro e Capo del Governo
d'Italia.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 5 Febbraio 1929, presso P Erho e Revmo Signor Cardinale Camillo
Laurenti, Ponente della Causa di beatificazione e canonizzazione della Venerabile Serva di Dio Giovanna Elisabetta Bichier des Ages, Confondatrice
dell'Istituto delle Figlie della Croce, dette Suore di S. Andrea, si è tenuta
la Congregazione dei Sacri Riti Antipreparatoria per discutere due miracoli
che si asseriscono da Dio operati per intercessione della medesima, i quali
vengono proposti per la sua beatificazione.
Martedì, 12 Febbraio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi alla
augusta presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale
dei Sacri Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati
ed i Consultori Teologi, componenti la medesima, hanno discusso e dato il
loro voto sopra due miracoli che si asseriscono operati da Dio per intercessione della Ven. Teresa Margherita Redi, del Sacro Cuore di Gesù, monaca
professa Carmelitana Scalza, i quali miracoli vengono proposti per la sua
beatificazione.
Martedì, 26 Febbraio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono operati da Dio per intercessione del Ven. Servo di Dio Francesco
da Camporosso, laico professo dell'Ordine dei Minori Cappuccini.
m
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Martedì, 5 Marzo 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi alla augusta presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed
i Consultori teologi che la compongono, hanno discusso il dubbio su due
miracoli che si asseriscono da Dio operati per intercessione del Ven. Servo
di Dio Giovanni Bosco, Sacerdote Fondatore della Pia Società Salesiana e
dell'Istituto delle Figlie di Maria Ausiliatrice.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è
degnato di nominareis Novembre 1928. Monsig. Giuseppe Maria Goy Gonzalez, Uditore soprannumerario del Tribunale della Bota presso la Nunziatura Apostolica di Spagna.
»
»
»
Monsig. Jesus Maria Echeverría y Majora, Uditore Assessore del Tribunale della Bota presso la Nunziatura Apostolica di Spagna.
19 Gennaio 1929. L'Emo Sig. Cardinale Aurelio Galli, Brotettore delle « Filles
de la Sainte Vierge de la Retraite» (Vannes).
2 Febbraio
»
L'Emo Signor Cardinale Camillo Laurenti, Brotettore dei
4
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Brotettore
20
»
»
L' Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Brotettore delle
»
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Brotettore
della Società del Sacro Cuore di Gesù Bambino
(Marsiglia).
»
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Donato Sbarretti, Brotettore delle
Missionari dell'Immacolata
Concezione (Tarbes).
dell'Istituto delle Religiose di S. Andrea (Belgio).
Suore del Bambin Gesù (Aurillac).
Biccole Suore della Sacra Famiglia
21
»
»
(Verona).
L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Brotettore
delle Suore della Santa Famiglia (Amiens).
Assistente al Soglio Bontificio :
29 Dicembre 1928. Monsig. Barnaba Piedrabuena, Vescovo tit. di Callinico.
Brotonotarii Apostolici
4
ad instar
participantium:
Giugno 1926. Monsig. Antonio Orlié, della diocesi di Veglia.
16 Dicembre 1928. Monsig. Bernardo Enrico Diamond, della diocesi di Dallas.
Diarium Romanae Curiae
m
10 Gennaio 1929. Monsig. Giacomo Zaffrani, della diocesi di Como.
»
»
»
Monsig. angelo Pierattini, della diocesi di Volterra.
30
»
»
Monsig. Ladislao Hozakowski, dell'archidiocesi di Posnania.
Prelati Domestici di S. S.:
1928. Monsig. Francesco Feldmann, della diocesi di Paderborn.
Monsig. Matteo P. O'Brien, dell'archidiocesi di Cincinnati.
3 Agosto
»
Monsig. Giovanni E. Me Guirk, della diocesi di Columbus
28 Settembre »
(S. U. A.).
4
Luglio
»
Monsig. Giovanni S. Hannan, della medesima diocesi.
Monsig. Salvatore Nicolosi, dell'archidiocesi di Monreale,
9
»
»
»
28
»
7 Novembre
Monsig. Edoardo Ferrer y Daniel, della diocesi dell'Avana.
»
Monsig. Stanislao Jazwinski, della diocesi di Plock.
10 Dicembre
»
Monsig. Federico Schwendimann, della diocesi di Basilea.
15
»
Monsig. Roberto M. Nolan, della diocesi di Dallas.
»
5 Gennaio 1929. Monsig. Vincenzo Santoro (Roma).
Monsig. Leonardo M. Forristal, della diocesi di London.
10
»
»
12
Monsig. Eugenio Tisserant, della diocesi di Nancy.
15
Monsig. Silvano Grébaut (Francia).
»
Monsig. Giovanni Quillinan, della diocesi di Fargo.
18
Monsig. Augusto Stumpf, dell'archidiocesi di Friburgo.
Monsig. Fridolino Weiss, della medesima archidiocesi.
Monsig. Giuseppe Sester, della medesima archidioeesi.
Monsig. Salvatore Manduca, della diocesi di Malta.
24
29
Monsig. Casimiro Niesiolowski, dell'archidiocesi di Gnesna.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è
degnato di conferire:
La Placca dell'Ordine Piano:
15 Febbraio 1929. Al sig. conte Francesco Alessandroni Cermatore, Esente
delle Guardie Nobili Pontificie.
16
»
»
Al sig. barone Giovanni Giacomo De Geer (Svezia).
La
Commenda dell'Ordine Piano :
25 Gennaio 1929. Al sig. Alfonso Hermaus-Ausloos, dell'archidiocesi di Malines.
15 Febbraio
»
Al sig. marchese Giuseppe Nannerini, Cadetto nelle Guardie Nobili Pontificie.
»
»
»
Al Sig. Don Lelio dei principi Orsini, Cadetto nelle Guardie
Nobili Pontificie.
126
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
Officiale
Il Cavalierato dell'Ordine Pïano:
25 Giugno 1928. Al sig. dott. Giovanni Tommaso Bradley, della diocesi di
Port Victoria.
7 Febbraio 1929. Al sig. Don Bonaventura Pineyro Queralt conte de Torralba de Aragon (Spagna).
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
16 Febbraio 1929. Al sig. Enrico Hallin (Svezia).
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
14 Dicembre 1928. Al sig. principe Francesco Giuseppe de Auersperg, della
diocesi di Königgrätz.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
26 Novembre 1928. Al sig. Antonio Balasy (Ungheria).
30
»
19 Dicembre
»
Al sig. dott. Francesco Stumpf, della diocesi di Innsbruck.
»
Al sig. Baldassare Pianigiani, della diocesi di Fiesole.
9 Gennaio 1929. Al sig. avv. Carlo Bergamaschi, della diocesi di Pontecorvo.
15
»
»
19
»
»
4 Febbraio
19
»
Al sig. Firminio Dubar, della diocesi di Lilla.
Al sig. Giulio Rinaldi (Roma).
»
Al sig. Giuseppe Prudent, dell'archidiocesi di Parigi.
»
Al sig. Vittore Thibaut, della diocesi d| Tournay.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
28 Novembre 1928. Al sig. conte Giuseppe Sanasi, della diocesi di Oria.
7 Febbraio 1929. Al sig. conte Daniele Porquier de Lagarrigue, dell'archidiocesi di Parigi.
15
»
»
Al sig. conte Guglielmo Aluffi, Cadetto nelle Guardie Nobili
Pontificie.
»
»
»
Al sig. marchese Giovanni Evangelista Bisleti, Cadetto nelle
Guardie Nobili Pontificie.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
18 Novembre 1928. Al sig. Francesco Rocchi (Roma).
28
»
»
Al sig. conte Giuseppe dArmand de Chateauvieux della
30
»
»
Al sig. Luigi Haueis, della diocesi di Innsbruck.
»
»
»
Al sig. Felice Gaudin, dell'archidiocesi di New Orleans.
»
Al sig. Emilio Ferrabino, dell'archidiocesi di Torino.
diocesi di Saint-Denis.
3 Dicembre
Diarium Romanae
127
Curiae
13 Dicembre 1928. Al sig. Paolo Vilardi, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.
17
»
»
Al sig. Vittorio Bernardt, dell'archidiocesi di Strigonia.
9 Gennaio 1929. Al sig. dott. Achille Pisa, della diocesi di Sora.
10
»
»
Al sig. Armando Esders, dell'archidiocesi di Parigi.
16
»
»
Al sig. Francesco Geurts, dell'archidiocesi di Malines.
»
»
»
Al sig. Matteo Balas, dell'archidiocesi di Lione.
18
»
»
Al sig. Guglielmo Gerardo Pauwels della diocesi di Harlem.
25
»
»
Al sig. Roberto Gijsen, dell'archidiocesi di Malines.
2 Febbraio
»
Al sig. Giuseppe Castellani, della diocesi di Senigallia.
4
»
»
Al sig. Giorgio Maze Sencier, dell'archidiocesi di Parigi.
»
»
»
Al sig. cav. Leonardo Frenguelli (Roma).
21
»
»
Al sig. Paolo Couderc De Saint-Chamant, dell'archidiocesi
di Parigi.
La Commenda dell'Ordirne di S. Silvestro Papa:
19 Dicembre 1928. Al sig. Modesto Boschi, della diocesi di Colle Val d'Elsa.
7 Febbraio 1929. Al sig. Guglielmo Klebanowski, della diocesi di Paderborn.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
4 Dicembre 1928. Al sig. Ovidio Ferroni, dell'archidiocesi di Fermo.
6
»
»
Al sig. Giovanni
Marcello
Vitrotto,
dell'archidiocesi -di
»
»
»
Al sig. Mario Casaro, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Al sig. Giovanni Pacheco Teixeira Rebelo de Carvalho,
Torino.
dell'archidiocesi di Braga.
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
15 Gennaio 1929. Monsig. Spirito M. Chiappetta (Roma).
25
»
»
Monsig. Antonio Bartos, dell'archidiocesi di Olomouc.
»
»
»
»
Monsig. Tommaso Huder, della medesima archidiocesi.
»
»
Monsig. Francesco Jemelka, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Francesco Kuntal, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Bartolomeo Andriola, dell'archidiocesi di Bari.
»
»
»
Monsig. Vito Giuseppe Tricarico, della medesima archidiocesi.
28
»
»
Monsig. Virgilio Grandi, della diocesi di Trento.
128
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:
23 Gennaio 1929. Il Sig. conte Raoul de Diesbach de Belleroche, dell'arebidiocesi di Parigi.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
25 Gennaio 1929. Monsig. Otocaro Tauber, dell'archidiocesi di Olomouc.
»
»
»
Monsig. Benedetto Barth, dell'archidiocesi di Colocza.
»
»
»
Monsig. Antonio Fürster, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Stefano Szedsay, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Michele Veres, della medesima archidiocesi.
Cappellani Segreti d'Onore di S. S.:
25 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Koszterszitz, dell'archidiocesi di Colocza.
»
»
»
Monsig. Carlo Unterréiner, della medesima archidiocesi.
NECROLOGIO
18 Dicembre 1928. Monsig. Giovanni Claudio Bouchut, Vescovo tit. di Panemotico.
16 Gennaio 1929. Monsig. Giovanni Batt. Thomas, Vescovo di Langres,
2 Febbraio
»
Monsig. Pietro Marty, Vescovo di Montauban.
11
» Monsig. Giovanni Aelen, Arcivescovo tit. di Nicopoli in Epiro.
17
»
Monsig, Giovanni Gamberoni, Arcivescovo di Vercelli.
»
Monsig Francesco Giacci, Vescovo tit. di Filomelio.
»
L' Emo Sig. Cardinale ANTONIO VICO, Vescovo di Porto e
20
25
»
S. Rufina, Prefetto
dei Riti.
della
Sacra Congregazione
Aanus X X I - Vol. X X I
5 Aprilis 1929
Nn». 4
AÍTAIPO^
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
EPISTOLA APOSTOLICA
AD ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS REIPUBLICAE CECHOSLOVACAE : DE MILLENARIA CELEBRITATE SANCTI WENCESLAI DUCIS, MARTYRIS.
PIUS PP. X I
VENERABILES FRATRES
SALUTEM
Caritatem
decet
ET APOSTOLICAM
BENEDICTIONEM
sollicitudinemque
communis
Patris,
uti
patet, laeta vel tristia filiorum participare, iuxta illud Apostoli
« gaudere cum gaudentibus, Aere cum flentibus ». Iamvero,
etsi Nos, vehementer de salute populi vestri solliciti, numquam
destitimus in secundis adversisque rebus vobis adesse, peculiaris tamen atque praeclara nunc incidit causa cur vobiscum Deo
grates agamus, ac vobis populoque vestro universo vehementius gratulemur. Siquidem sollemnem eius diei memoriam vos
celebraturi estis, quo abhinc annos M Sanctus
Wenceslaus,
clarissimus ille Bohemiae D u x idemque Patronus vester praesentissima, fraterno scelere martyr occubuit Veteris Boleslaviae,
in urbe scilicet olim magni nominis, nunc autem mirifico Yirginis
Matris cultu et Wenceslai. martyrio multo clariore. Horum sollemnium Nobis placet laetitiam splendoremque hisce Litteris
augere; imprimisque, optimum illud dilapidare consilium, quo
vos memoriam tam sollemniter agitis illius viri qui tantum fuit
ACTA, vol. X X I , a. 4. — 5-4-SS3.
9
130
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
eum gentis vestrae tum ipsius rei catholicae firmamentum ac
decus.
Wenceslaus, cum a parentibus aviae Ludmillae, feminae quidem piissimae, traditus esset ut rite educaretur probeque instrueretur fidei sanctae praeceptis, ab ipsa pueritia christianae virtutis laude elucere coepit. Budecium deinde, prope Pragam, ubi
« in honorem Principis Apostolorum B. Petri consecrata inerat
1
ecclesia » missus est, ut latinis quoque litteris erudiretur. Patre
vita functo, paulo post, quamvis adulescentiae annos vix excessisset, dux Bohemiae electus, ab ipso principatus initio decla2
ravit sese « soli Deo sincero animo servire cupere » . Forti animo
publicarum rerum disciplinam restituit, discordiis finem imposuit, iustitiam restauravit. Bono patriae totus deditus, eam ab
hoste defendit eiusque unitati ac prosperitati consuluit; sed
Princeps ut erat mitissimus et semper « de nanciscenda pace
3
sollicitus » haec omnia « potius sine magna aliorum clade, sine
multo insontium sanguine » ,
4
pacificis viis rationibusque asse-
qui contendit. Itaque populum « pietate magis quam imperio
5
regebat » . Publice sese principem, privatim fere monachum
exhibens, sub pretiosis vestibus cilicium ferebat, et « summo
6
studio virginitatem per omnem vitam servavit illibatam». Quid
autem de ipsius religione dicamus erga Sacramentum augustum,
si ei adhuc puerulo « nihil gratius quam sacris interesse mysteriis
et sacrificantibus ministrare »
7
fuit; si idem princeps « panem
et vinum ad sacrificia Missarum proprio labore et manibus excolebat f »
8
Huc accedit quod maxima sane laude ab omnibus celebrantur
beneficentia eius ac liberalitas. « Brat namque circa indigentes
1
2
3
C H R I S T A N N U S D E SCALA, Vita S. Wenceslai, c. 1 . n. 1 .
Ibidem, c. 1, n. 8.
Ibidem, c. 1, n. 9.
* I O A N N E S O L O M U C E N S I S , Passio, translatio et miracula S. Wenceslai, 1. o
5
6
Brev.
Rom.
Ibidem.
7
S . B A L B I N U S , Epitome Mst. rerum Bohem., 1. 1 , e. 4 .
8
CAROLUS I V , S. Wenceslai vita, n. 3.
Acta Pii PP. XI
131
valde compatiens, solatium miser orum, gaudium pauperum, pater
orphanorum, defensor viduarum, liberator captivorum et omnium
maerentium pius consolator ».
1
Quas eximias virtutes omnes
ex uno eodemque fonte Auxisse, ex invicta scilicet actuosaque
fide, quis pro manifesto non habebit? Catholicam hanc fidem
is non modo constanter tenuit atque publice fortiterque professus est, sed etiam strenue defendit sollerter que propagavit.
Quare, vix imperii gubernacula adeptus, omnes curas et cogitationes in id contulit ut religionis damna repararet; exsulibus revocatis clericis, relictas ecclesias sacris ritibus reddidit,
exustas refecit, novas aedificavit, quas inter aedem in castro
Pragensi, S. Martyri Vito dicatam, in sedem postea cathedralem
et metropolitanam evectam, quae hoc ipso iubilaei anno refecta
rursus cultui sollemni ritu aperietur. Ad christianos mores quod
attinet, magnae ei curae erat ut ubique iidem fiorerent; homines
2
autem « a doctrina seu tramite recto deviare cupientes » , quamvis
dux alioquin eminentissimus, severe corripiebat. Sed inde iam
maiorum invidia et odium contra eum exoriebantur; quibus ipse
frater eius B oleslau s aurem praebens, germanum suum, per occasionem annui festi SS. Cosmae et Damiani, Veteris-Boleslaviae,
ubi quidem eorum titulo Deo dicata erat ecclesia, convivio
exceptum ac deinde ante ostium templi precantem, adhibitis
infandi sceleris sociis ministrisque interemit, in morte ipsa non
minus animi fortitudine quam mirabili erga fratricidam. caritate
conspicuum.
Quae tam egregia Patroni vestri sanctissimi facta, perlibentes equidem commemoramus; neque id sane ut de iis, quae vos
probe nostis, doceamini, sed quo
magis liqueat quanto iure
summis eum honoribus veneremini quamque merito, nullo non
tempore, fideles omnes magnis laudibus invictum Märtyrern prosecuti sint. Scitis enim quae et
quanta huius fuerit Ducis
Martyris gloria, statim atque ad caelestia regna evolavit; non
solum Veteris-Boleslaviae, sacro eius sanguine nobilitatae, et
1
Propr. archid. Pragensis: Lect. infra Oct. S. Wenceslai.
2
CKRISTANNUS,
op.
cit.,
c.
2,
n.
17.
132
Acta Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
Pragae, quo sanctum corpus post-triennium, ipso Boleslao fratre
iubente, translatum est; sed in aliis etiam extra patriae fines
regionibus. Undique enim reliquiae Servi Dei expetitae sunt, ac
pluribus locis aedes sacrae in eius honorem sunt excitatae. Ut
alia vero omittamus, Romae quoque, non solum in ipsa S. Petri
basilica inde a saeculo xiv altare ei dedicatum, et, veteri basilica destructa, aliud marmoreum altare suffectum est, « cum nullus
prope alius regum sanctorum altare in ea basilica habeat », sed
festum S. Wenceslai hic quotannis in praesentia omnium cardinalium colebatur.
1
Ad quem sancti Ducis cultum dilatandum non
parum sane crebra miracula contulere, itemque beneficia non
pauca quae a bohemicis rerum scriptoribus memoriae tradita
sunt. Wenceslai nomen, quem iam saeculo x Romanus Pontifex
Ioannes X I I I sanctum appellavit, in Sacramentario eiusdem temporis et in Breviariis pluribus, lingua palaeoslavica confectis,
inscriptum erat; inde vero a saeculo xn in latinis etiam Breviariis aderat, passimque festum eius celebrabatur. Quod festum tandem decessor Noster f. r. Clemens X anno
MDCLXX
Ecclesiam universam extendit, et Benedictus X I I I anno
ad
MDCCXXIX
ad altiorem ritum evexit.
Quod si tam longe lateque Dux martyr colebatur, mirum
non est si peculiari quadam pietate eum semper gens vestra
prosecuta sit; ac re vera dici potest nullum umquam apud vos
fuisse virum, cuius tam alte memoria in Bohemorum animis
insculpta esset, quemque, ut Wenceslaum sanctissimum, tantopere vos veneraremini. Quis enim ignorat, sepulcro eius praecipuum semper asyli ius tributum esse, et sacram eius effigiem
cum apud familias omnes honore haberi, tum in numinis, in sigillis publicis vexillisque pie exprimi consuevisse? Lancea eius in
proelia ferebatur; gladii eius ictu dignitas et equester titulus concedebatur; innumerabiles demum scriptores sexcentaque omnis artis
documenta eum concelebrant. Sanctus Wenceslaus a vobis omnibus tamquam exemplar praecellens, potentissimusque patronus
1
B. B A L B I N U S , Miscellanea Mst. regni Bohemiae, 1. 4, p. 1.
Acta
Pii
PP.
XI
133
semper habitus est; ad eumque idcirco fidenter confugere soliti
estis in angustiis quibuslibet, in bellis, in rebus adversis, perantiquis eis concentibus supplicando « ne perire sinat vos, neque
posteros vestros ». Quin immo tam intime omnia vestra cum S. Wenceslai persona et cultu connexa habebantur, ut quaecumque vobis
cariora essent et coniunctiora 8. Weneeslai hereditatem nominaretis: imprimisque avitam fidem, linguam, cultiorem vitae usum,
regalem coronam universamque terram vestram; cuius terrae vos
eum recte quidem heredem (seu herum) appellatis, quasi scilicet
Dux sanctissimus, aeterna iam beatitate fruens, non modo praesentissima ope vos tueatur, sed vere dominus adhuc sit patriae
vestrae, quam olim tot beneficiis cumulavit. Fuit enim Wenceslaus non solum catholicae fidei defensor, sed etiam Bohemiae
pater, utpote qui eam et ad humaniorem vitam induxit, et integram ab hostibus servavit et ad unitatem prosperitatemque
evexit. Ex his sequitur ut etiam civili apud vos cultu Dux
martyr eniteat, ac merito haec sollemnia ab iis quoque civibus,
qui a catholica religione alieni sunt, celebrentur.
At vero Weneeslai gloria in sancta eius vita tota consistit:
quandoquidem ob eam dumtaxat, non autem ob politicas rationes, ut temere nonnulli dictitant, interfectus est. Nemini enim
historiae peritissimo dubium est scelestos homines ob eam causam
mortem tanto viro intulisse quod vehementer sane oderant sanctam eius vitam, quam, utpote monasterialem, Ducis indignam
esse censebant; itemque quod egregias virtutes in sancto Principe moleste ferebant, caritatem praesertim, castitatem et mansuetudinem; eo magis quia eius in propaganda Christi fide ardens
studium et in vitiis exstirpandis severitas eorum livorem conflaverant, qui, avitae superstitioni pertinaciter adhaerendo, pravis
moribus a gentilitate probatis renuntiare nolebant. Fuit igitur
Wenceslaus verissime Dei Martyr, testis nempe christianae fidei,
qui « opere ostendit se omnia praesentia contemnere ut ad futura
et invisibilis bona » perveniret.
1
Cfr.
S. Th. 2a 2*e, q. 124, art. 4.
1
m
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Wenceslaum, tamquam Sanctum Dei martyreni, una cum
Ecclesia universa, homines coluere ex natione vestra clarissimi;
quos inter, S. Adalbertus, Pragensis Episcopus ac deinde in Borussia Martyr, qui non modo cum sancto Duce « ex eodem tramite
lineam propaginis traxit » ,
1
sed etiam eximius
fuit eiusdem
cultor ; Beata Agnes, quae, priusquam religiosa vota nuncupasset, cotidie Pragae reliquias Martyris venerabatur; illustris
rex vester Carolus, idemque imperator huius nominis IV, qui
« specialem habens devotionem ad 8. Wenceslaum, protectorem et
2
adiutorem suum praecipuum » , in eius honorem sacrarium gemmis
ornavit, sepulcrum excoluit, caput auro circumdari iussit, vitam
huius sui in throno decessoris conscripsit; Arnestus Pardubicensis, primus in Pragensi sede archiepiscopus, cuius consilio nova
eaque splendida corona sacellum S. Martyris donatum fuit; denique
S. Ioannes Nepomucenus, invictus sacerdotalis officii martyr,
quem ante mortem crudelissimam peregrinatimi esse VeteremBoleslaviam ferunt.
Quamquam igitur omnes Reipublicae istius cives, cuiuscumque sunt religionis vel stirpis, merito nunc tam gloriosi Ducis,
quatenus heros est patriae vestrae ac tot beneficiorum auctor,
memoriam agunt, tamen catholicorum omnium praecipue est, nationis cuiusque, hanc celebrare recordationem propterea quod sanctus imprimis is est Martyr Ecclesiae catholicae, omnium quidem
nationum matris. Iamvero ne vacua sane fructu commemoratio
ista defluat, id fore confidimus ut, bonorum omnium foederatis
viribus, fides istic augeatur, christianae vitae usus magis floreat,
atque, fide aucta, religio tota, Wenceslao auspice ac patrono,
plane revirescat.
Ac laetamur quod illa rei catholicae condicio, quam paucis
abhinc annis decessor Noster Benedictus X V , in epistola ad Archiepiscopum Pragensem, die
III
mensis Ianuarii anno
MDCCCCXX
data, ingravescere coepisse dolebat, nunc cotidie magis in melius
mutetur. Etenim haud Nos latet non paucos inter vos esse ex
1
CHRISTANNUS,
2
B E N E S S I U S K R A B I C E , Chronicon, ad an. 1 3 5 8 .
Vita S.
Wenceslai, Praefatio.
135
Acta Pii PP. XI
sacro ordine homines qui sollerter in vinea Domini adlaborant, et
conventus eucharisticos nonnullos istic actos esse, cum magna cleri
populique frequentia. Probe autem scimus pias ad S. Ignatii mentem exercitationes in bonum omnium cuiusvis ordinis hominum
plurifariam tradi; itemque viros plures, apostolico ardore plenos,
impensam vobis navare operam ut in magnis urbibus et nova templa condantur et animarum saluti, tam necessario tempore, consulatur. Ad quod catholicae rei incrementum non parum quidem
conferunt tum seduli viri illi qui sancta Ecclesiae iura in vita
publica defendunt, tum qui Apostolicae Sedi cum Civitate ista
feliciter intercedunt officiorum cursus necessitudinesque. Ex quo
patet Wenceslaum Sanctum hereditatem suam non dereliquisse
neque vos sivisse perire.
Quamvis sit igitur cur Deo debitas agamus grates, ipsi tamen
probe scitis non pauca adhuc desiderari quibus religio catholica apud
vos in splendorem pristinum restituatur. Etenim nobiscum vos
doletis operariorum paucitatem in vinea Domini, hoc potissimum
tempore quo sacerdotes tam multi, iique evangelico spiritu flagrantes et a disciplinis sacris omni numero instructi, prorsus necessarii sunt. Omnibus igitur instandum est ut digni adulescentes
sacerdotii viam ineant; quod frustra quidem sperari liceat nisi
recta omnino sit christiana institutio
sive
quae in convictu
domestico sive quae in scholis publicis traditur. Quapropter ne
desistatis, venerabiles fratres, catholicos parentes impense monere tum de gravissimo quo tenentur officio filios suos pie educandi, tum de nativo iure vel catholicas scholas libere quidem
condendi vel exigendi pro viribus ut in publicis etiam scholis
catholicorum puerorum fides ne periclitetur quin immo ipsorum
animi christiano more efifingantur. Praeterea, mirum quantum
frequens angelorum panis libatio iuvenes ad ministerium, sacrum
invitat; quamobrem ii coetus actuose propagentur qui, ut mariales congregationes, crebrum fovent SS. Eucharistiae usum;;
nec minus curandum ut permulti eis adulescentibus associentur
qui, équités a S. Wenceslao vulgo nuncupati, pollicentur se,
vestigia Patroni sui sequentes, saepius ad eucharisticam
men-
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
sam accessurus esse. Multum autem interest iuvenes in sortem
Domini vocatos in Seminariis rite excoli, opportunis normis
Sacrae Congregationis de Seminariis et de Studiorum Universitatibus religiose servatis. Quam quidem ad rem Collegium
Nepomucenum, quod Nos in Urbe excitari iussimus, cuiusque
novae aedes proxime, Deo favente, dedicabuntur, iterum commendamus bonis omnibus; quos praeterea meminisse volumus
quantopere Seminarium illud S. Wenceslai, Pragae a.
MDLIX
a
Societate Iesu conditum, ad religionis incrementum contulerit.
De iis vero subsidiis quae, ad hanc rem provehendam, vobis
praeeuntibus, rei publicae moderatores, clerus populusque iam
contulerunt, et grates ex animo persolvimus et Deum enixe
precamur ut largitores singulos peculiari gratiarum copia remuneretur.
Clerus ita numero ac virtute auctior non modo fidem apud vos
fovere ac roborare contendet, sed etiam, apostolico studio calens,
sanctorumque Methodii et Adalberta vestigiis insistens, modis
omnibus enitetur ut dissidentes Slavi finitimarum regionum ad
Ecclesiae matris unitatem, ut est optatissimum, revocentur. Quo
in campo actuose iam sollerterque vos adlaborasse novimus tum
per opportunos conventus, tum per sodales ab apostolatu SS. Cyrilli et
Methodii, tum denique per Veiehradense Institutum
SS. Cyrilli et Methodii et Seminarium Mtriense missionalibus
instituendis. Ne igitur cessetis tam salutare opus urgere; quod
tamen ut prospere eveniat, religionem catholicam ita istic florere oportet ut dissidentes apud vos quoque perspiciant et agnoscant signa illa certissima quae veram Christi Ecclesiam demonstrant : mirabilem scilicet unitatem, catholicae fidei usquequaque
dilatandae ardorem, sanctitatem eximiam et arctissimam cum
Apostolica Sede coniunctionem.
Ex his omnibus portendi licet frugifera admodum ista in S. Wenceslai memoriam sollemnia fore, dummodo vestrates praeclara
Patroni sui exempla imitari studuerint. Haec enim eiusmodi sunt
ut, cum omnibus, pro sua cuiusque condicione, congruant, ea
singuli utiliter sequi possint. Itaque discant a iustissimo Duce
Acta Pii PP. XI
137
qui rei publicae praesunt iustitiam mansuete fortiter que administrare, sibique persuasum habeant tantum abesse ut religio
catholica prosperitate publicae adversetur, ut potius, principiis eius
innixa, ipsa humana societas vigeat ac floreat. Discant cives a
benefico Principe patriae caritatem veri nominis; omnique discordia seposita, concordi animorum consensu, ad commune bonum
contendant; cumque ipse tam pie ab avia sua Ludmilla educatus
sit, agnoscant parentes omnesque educatores quanta vis insit in
christiana institutione ut feliciter iuventus in salutis viam dirigatur.
Eum denique et sacerdotes in Sacramento augusto ardentissime
colendo, et adulescentes in castimonia servanda, et divites in
miseris omne genus adiuvandis, tamquam exemplum ad imitandum sibi proponant. Omnes postremo vestigiis eius qui sanguinem
pro Christo fundere non dubitavit quique documentis non paucis
suam in Beati Petri Cathedram pietatem comprobavit, pie animoseque insistant, cum in cupiditatibus frenandis doloribusque christiana virtute ferendis, tum in Apostolica Sede constanti amore
prosequenda.
Atque utinam patria vestra, quasi familia ingens, una S. Weneeslai fide eniteat ac roboretur; ita enim, ipso Patrono et auspice,
per concordem operam potestatis utriusque, religiosae nempe ac
civilis, priscam gloriam prosperitatemque feliciter assequatur.
Caelestium interea munerum praenuntia ac paternae benevolentiae Nostrae testis apostolica sit benedictio, quam vobis,
Tenerabiles fratres, singulisque gregibus unicuique vestrum concreditis effuso animo impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die iv mensis Martii
anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
PIUS PP. X I
138
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
ANTOFAGASTENSIS
SUPPRESSIONIS
PIUS
ET
ERECTIONIS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Supremi apostolatus munus, Nobis imperscrutabili Dei consilio commissum, exigit ut aeternae christifidelium saluti et catholici nominis incremento sedulo a Nobis consulatur. Ad hoc vero assequendum non parum
proficit recta catholici orbis circmnscriptio, quae temporum rerumque
adiunctis quam aptius respondeat. Cum itaque venerabilis frater Aloisius
Silva Lezaeta, Episcopus titularis Olenensis et Vicarius Apostolicus A n t o fagastensis, supplices Nobis preces porrexerit ut in ecclesiastici regiminis
et fidei christianae propagationis bonum, in dioecesim erigatur vicariatus
apostolicus Antofagastensis, quippe qui ab anno millesimo nongentesimo
duodecimo, quo erectus fuit, usque adhuc tantum religiosum ac civilem
progressum assecutus sit, ut tamquam missionis locus minime in praesens
considerari possit: Nos, hisce mature perpensis ac praehabito v o t o Sacrae
Congregationis Christiano Nomini propagando praepositae, nec non audito
et suffragante venerabili fratre Nostro Hectore Felici, Archiepiscopo Corintiensi, Apostolico Nuntio in Chilena Republica, oblatis precibus libenter
annuendum censuimus. Quapropter de Apostolicae potestatis plenitudine,
suppleto, quatenus opus sit, quorum intersit aut eorum qui S u a interesse
praesumant consensu, suppresso vicariatu apostolico Antofagastensi, n o v a m
erigere dioecesim statuimus ac decrevimus, ac eam praesentibus Litteris
erigimus et constituimus, ipsamque eodem nomine Antofagastensem nuneupari, iisdemque finibus circumscribi, quibus vicariatus ipse erat nuncupatus
et circumscriptus, volumus ac mandamus. Hanc autem n o v a m dioecesim
Antofagastensem suffraganeam volumus archidioecesis S. Iacobi de Chile,
atque sedem et cathedram episcopalem in urbe Antofagastensi constituimus, quam proinde ad civitatis episcopalis gradum et honorem extollimus
cum omnibus iuribus ac privilegiis quibus ceterae civitates episcopales iure
communi fruuntur, et ecclesiam principem in eadem urbe Antofagastensi ad
Acta
Pii PP.
XI
139
cathedralis ecclesiae fastigium evehimus. Insuper praefatum venerabilem
fratrem.Aloisium Silva Lezaeta, Episcopum titularem Olenensem et actualem Vicarium Apostolicum, de Apostolicae potestatis plenitudine a vinculo
Ecclesiae Olenensis absolventes, ad hanc n o v a m dioecesim eligimus eique
in Episcopum praefìcimus et Pastorem. - Quum autem temporum adiuncta
non sinant quominus cathedrale canonicorum Capitulum m o d o erigatur,
indulgemus ut huiusmodi Capituli loco dioecesani consultores ad tramitem
Codicis iuris canonici constituantur. Volumus insuper ac mandamus ut
quam primum neri poterit saltem parvum Seminarium dioecesanum, iuxta
Codicis praescripta et normas a Sacra Congregatione de Seminariis traditas
vel tradendas instituatur; interim vero alumni facultatis philosophicae et
theologicae ad S. Iacobi de Chile Seminarium mittantur, donec aliter decernatur. Item iubemus ut, iuxta ea quae in Concilio Plenario Americae Latinae
R o m a e anno millesimo octingentesimo octogesimo nono celebrato decreta
sunt, etiam ab hac nova dioecesi eiusque sumptibus bini delecti iuvenes,
aut unus saltem, non intermissa vice ad Pontificium Collegium Pium Latinum Americanum de Urbe mittantur, in quo in spem Ecclesiae instituantur.
Q u o d autem attinet ad huius dioecesis regimen et administrationem, ad
Vicarii capitularis, sede vacante, electionem, ad clericorum, iura et onera,
aliaque huiusmodi, rite servari iubemus quae sacri canones praescribunt.
Episcopalem dotem huius novae dioecesis constituent bona et reditus Ecclesiae, si quae sint, Curiae emolumenta et ceterae oblationes, quae a fidelibus,
in quorum b o n u m ipsa erecta est, praeberi solent, praeter ea quae iam ad
hoc sunt collecta et a civili gubernio adsignari possunt.
Ad haec autem omnia exsecutioni mandanda praefatum venerabilem
fratrem Hectorem Felici, Nostrum in Chilena Republica Nuntium deputamus, necessarias et opportunas facultates ipsi tribuentes, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate
constitutum, nec non omnes dirimendi controversias, si quae in exsecutionis actu oriturae sint, ac onus eidem imponimus ad Sacram Congregationem
Consistorialem, intra sex menses a praesentibus Litteris datis, authenticum
exemplar mittendi peractae exsecutionis.
Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque, etiam ex eo
quod quilibet quorum interest, vel qui sua interesse praesumant, audit!
non fuerint ac praemissis non consenserint, etiam si expressa, specifica
et individua mentione digni sint, nullo unquam tempore de subreptionis,
vel obreptionis aut nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel quolibet
alio licet substantiali et inexcogitato defectu notari, impugnari, vel in
controversiam vocari posse; sed eas, tanquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas, perpetuo validas exsistere et fore, suosque
140
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque ab omnibus ad quos
-spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super bis a quocumque,
quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum prorsus et inane esse et; fore volumus et decernimus. Volumus denique ut harum
Litterarum transumptis, etiam impressis, manu tamen alicuius notarii
publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio
constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. N o n obstantibus, qua"
tenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis: specialibus, vel generalibus constitutionibus et
ordinationibus Apostolicis, et quibusvis aliis Eomanorum Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus, ceterisque contrariis quibuscumque. Nemini autem quae hisce Litteris suppressionis, erectionis, evectionis,
concessionis, statuti, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae a Nobis
decreta sunt infringere vel eis contraire liceat. Si quis autem ausu temerario h o c attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, ac
beatorum Petri et Pauli, Apostolorum eius, se noverit incursurum.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo o c t a v o , die tertia mensis Februarii, Pontificatus Nostri
anno sexto.
> R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
^ B A S I L I U S CARD. P O M P I L J ,
Cancellarius S. B. E.
Episcopus
iulius
Campori,
Protonotarius Apostolicus.
Hector
Castelli,
Protonotarius Apostolicus.
Loco ifr Plumbi
Reg. in Cane. Ap.,
Veliternen.
vol. XXXVII, n. 57. - M.
Riggi.
141
Acta Pii PP. XI
II
N E O - P A M P I L O N E N S I S , D E S O C O R R O E T D E SAN GIL,
ET SANCTAE M A R T H A E
ERECTIONIS PRAEFECTURAE APOSTOLICAE « FLUMINIS MAGDALENAE »
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Dominici gregis regimini non parum prodest recta orbis catholici circumscriptio, quam, ut temporum locorumque adiunctis aptius respondeat,
omni studio curare debemus. Cum itaque in republica Columbiana in A m e rica meridionali amplissima territorii pars, quae extenditur praeter oras
inferiores Magdalenae fluminis, quaeque abhinc aliquot annos commissa
est Patrum Societatis Iesu curis, pertinens ad tres distinctas dioeceses, idest
Neo-Pampilonensem, de Socorro et de San Gil, et S. Marthae, peculiari indigeat cura ut incolae uberiores spirituales fructus suscipiant, opportunum
duximus istam territorii partem a praedictis dioecesibus seiungere et in
apostolicam praefecturam erigere. Quare Nos, auditis Neo-Pampilonensi, de
Socorro et de San Gil, et S. Marthae Episcopis, ac suffragante venerabili fratre Paulo Giobbe, Archiepiscopo titulari Ptolemaidensi in Thebaide, Nuntio
Nostro apud Columbianam rempublicam, certa scientia, suppleto, quatenus
opus sit, quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant consensu,
de Apostolicae potestatis plenitudine, territorium intra fines inferius describendus inclusum a dioecesibus Neo-Pampilonensi, de Socorro et de San Gil,
et S. Marthae seiungimus ac separamus, et in praefecturam apostolicam,
a Magdalena flumine « Fluminis Magdalenae » appellandam, erigimus, et
constituimus, ipsiusque Praefecti Apostolici residentiam in civitate Porto
Wilches fore decernimus. Fines vero quibus erecta praefectura circumscribetur hi erunt: ad occidentem Magdalenae flumen, ab ostio fluminis Cesar
in conspectu urbis M Banco {ad septentrionalem partem) usque ad lacunam
Garrapata (ad meridiem). Ad septentrionem dioecesis Sanctae Marthae,
ab ostio fluminis Cesar in ripa quae contra urbem M Banco est, et secus
decursum ipsius fluminis Cesar usque ad eius scaturiginem, inde vero, recto
1
limite, usque ad Reipublicae Venezuelanae fines. Ad orientem, ab iisdem
142
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
finibus reipublicae Venezuelanae, et deinde iuxta illos, usque ad tangendos
montes qui Sierra Motilones nuncupantur; inde ipsorum montium seriem
2
seu catenani usque ad urbem Pueblo Nuevo, quae extra Missionis terminos
remanere debet;
3
et ab ista u r b e ,
4
limite recto, usque ad locum ubi flu-
mina Caño Negro et Lebrija in unum confluunt. Pergitur inde ad meridiem
versus, secundum flumina Lebrija et Cañaverales, usque ad huius postremi
fluminis confluentem cum flumine Quebrada Cutibatd. B e c t o limite istinc
proceditur usque ad locum ubi flumen Sucio influit in flumen Sogamoso ad
fines dioecesis de Socorro; pergitur inde recta linea a confluente isto usque
ad attingendum flumen Oponcito in eo loco scilicet, qui Puerto Infantes
nuncupatur, istinc autem, semper recto limite, et vergendo ad meridionalem
occidentalem plagam, usque ad antiquum Puerto Carare, qui dicitur nunc
Puerto Aquilejo. Ad meridiem: ab ipso Puerto Carare seu Puerto Aquilejo
usque ad lacunam Garrapata in ripa fluminis Magdalena. Hanc novam Fluminis Magdalenae praefecturam curae et regimini Patrum Societatis Iesu
tradimus et committimus, eamque Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide iurisdictioni subiicimus eiusque Praefectis Apostolicis pro tempore
omnia concedimus iura et privilegia, quibus ceteri Praefecti Apostolici
gaudent ac pollent, et cum omnibus oneribus et obligationibus iisdem
adnexis.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda deputamus venerabilem fratrem Paulum Giobbe, Archiepiscopum
titularem Ptolemaidensem in Thebaide, Apostolicum Nuntium in Columbiana Republica, cum facultatibus necessariis et opportunis, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate vel officio constitutum, atque dirimendi controversias quae in exsecutionis actu oriri possunt, tacto insuper eidem onere ad Sacram Congregationem Consistorialem transmittendi intra sex menses a praesentibus Litteris acceptis, authenticum exemplar peractae exsecutionis. Mandamus
insuper ut harum Litterarum transumptis, etiam impressis, manu tamen
alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica
dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae
hisce Litteris tribueretur, si exhibitae vel ostensae forent. Non obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus
universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis aliis Romanorum Pontificum, praedecessorum
Nostrorum,
dispositionibus
quibuscumque. Nemini ergo has Litteras
ceterisque contrariis
dismembrationis,
erectionis,
statuti, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae infringere vel eis
contraire liceat. Si quis vero, temerario ausu, hoc attentare praesumpserit,
Acta Pii PP.
143
XI
indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, Apostolorum
eius, se noverit incursurum.
D a t u m E o m a e apud S. Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo
vigesimo o c t a v o , die secunda mensis Aprilis, Pontificatus Nostri anno
septimo.
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W 1 R T H ,
C A R O L U S CARD. PEROSÍ,
S. E. E. Cancellarius.
iosephus
Dominicus
S.
Wilpert,
Congr.
Consistorialis
Decanus Göll. Proton.
Spolverini,
Protonotarius
Secretarius.
Apostolicorum.
Apostolicus.
Loco ïfc Plumbi
Beg. in Cane. Ap. vol. XXXVIII, n. 7. - M. Riggi.
Decreto diei 15 Augusti 1928 quo Literas Apostolicas Dominici gregis superius
relatas exsecutioni mandavit, R. P. D. Paulus Giobbe, Archiep. tit. Ptolemaiden. in
Thebaide, Nuntius Apostolicus in Columbiana Republica, Apostolica auctoritate has
quae sequuntur additiones ac mutationes quoad fines in Literis Apostolicis noviter
erectae
praefecturae
Fluminis Magdalenae
adsignatos,
statuit
ac
decrevit, perinde
valituras ac si in textu ipsius Bullae suis locis ipsae essent relatae ac insertae.
1
Ade.: (per limites vicariatus apostolici Goajiren.).
2
Ada.: (secundum limites regionis vulgo
3
Add. : aeque ac paroeciae de Agnachica, de Brotaré et Carmen.
4
Mut.: Loco verborum « e t ab ista u r b e » legatur: « a b urbe Pueblo N u e v o » .
de
Santander del Norte
nuncupatae).
144
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
in
L U N E N S I S - , SEU S P E D I E N S I S , S A R Z A N E N S I S E T B R U G N A T E N S I S
ERECTIONIS ET AGGREGATIONIS
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Universi dominici gregis cura, R o m a n o Pontifici ab aeterno Pastorum
Principe commissa, postulat ut ab Apostolica Sede ea omnia praestentur, quae ad animarum bonum et emolumentum magis conferre videantur,
atque praecipue, loci alicuius dignitate praestante cunctisque paratis ad honoris gradum rite sustinendum necessariis, novae episcopales sedes constituantur, sirei sacrae administratio promptior uberiorque reddenda id alicubi
exigat. Iam vero intra fines dioecesis Sarzanensis exstat civitas Spedia, seu
La Spezia, quae ad oras Tyrrheni maris cum sedeat, ita incolarum copia
aucta est, tantamque in dies adepta est potestatem, ut merito Apostolicae
Sedi digna videatur, quae episcopalis cathedrae splendore decoretur, eo vel
magis cum ad oppida totius regionis latam undique f acillimamque iam habeat
viam. Quod quam gratum et iucundum Spediensi clero populoque sit futurum testantur oblationes, tum a magistratibus et optimatibus, tum a privatis civibus exhibitae ad ea suppeditanda quae ad episcopalem sedem erigendam requiruntur. Ad haec autem quam maxime accedit quod in spirituale totius civitatis incrementum verget vigilantis Pastoris praesentia, qui
ingruentia fidei pericula validius arcere, et Religionis rationibus firmius
prospicere poterit. Nos propterea,
omnibus accurate perpensis, auditis
venerabili fratre Dalmatio Minoretti, Archiepiscopo Metropolitano lanuensi,
atque dilecto filio Ioanne Costantini, Administratore Apostolico vacantium
dioecesium Lunensis - Sarzanensis et Brugnatensis, de consulto venerabilium
fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium negotiis consistorialibus praepositorum, suppleto, quatenus opus sit, quorum interest, vel eorum qui sua
interesse praesumant consensu, de Apostolicae potestatis plenitudine urbem
Spediam una cum paroeciis infra enumerandis, earumque respectivis territoriis, e dioecesi Sarzanensi dividimus ac separamus, et ex ea n o v a m dioecesim erigimus, erectamque declaramus quo sequitur m o d o . In primis igitur
nova haec dioecesis his constabit paroeciis: S. Mariae in caelum Assumptae,
S. Mariae della Scorza, S. Mariae ad Nives, S. Ioannis Baptistae, S. Maria«
Auxiliatricis, S. Petri Apostoli, S. Ioannis Baptistae in loco Migliarina,
S. Michaelis Archangeli, S. Bernardi, omnibus in urbe; S. Bartholomaei in
Acta
Pii
PP.
XI
145
oppido Pitelli, S. R o c h i in S. Venerio, S. Iacobi Apostoli in Isola, S. Stephani Protomartyris in Marinasco, S. Martini in Biassa, S. Andreae in
Fabiano, S. Viti in Marola, S. Mariae « del Pianto » in Cadimare, S. Catharinae in Canipiglia. Dioeceseos hisce finibus definitae sedem episcopalem
Spediae constituimus, quam idcirco ad civitatis episcopalis gradum et
honorem evehimus una cum omnibus iuribus ac .privilegiis, quibus ceterae
episcopales civitates ex iure fruuntur. Ecclesia in hac urbe exstruenda ac
Iesu Christo Eegi dicanda, cum primum perfecta fuerit, Cathedra erit Episcopi, cum omnibus iuribus ac privilegiis, quae ecclesiis cathedralibus sunt
propria. Interea vero pro ecclesia cathedrali habeatur et retineatur ecclesia
paroecialis sub titulo S. Mariae in caelum Assumptae. Hanc autem dioecesim noviter erectam constituimus surfraganeam metropolitanae Ecclesiae
Ianuensis, eamque perpetuo una cum dioecesibus iam unitis Lunensi-Sarzanensi et Brugnatensi aeque principaliter unimus, sub hac appellatione:
Lunensis-, seu Spediensis, Sarzanensis et Brugnatensis, ita ut omnes et singulae huiusmodi Ecclesiae iurisdictioni, regimini atque administrationi
subsint unius Antistitis, qui proinde Episcopus Lunensis-, seu Spediensis,
Sarzanensis et Brugnatensis nominabitur, quique canonicam possessionem
trium dioecesium seorsim accipiet, praefatae appellationis ordine servato,
et reditus percipiet episcopalibus mensis Sarzanensi et Brugnatensi adsignatos. Ad tres autem simul regendas dioeceses, Spediae una curia episcopalis
constituetur, in qua ipsa urbe habitualem residentiam habebit Episcopus,
qui tamen pro lubitu suo tum in urbe Sarzanensi, tum in urbe Brugnatensi, cum sibi placuerit, degere poterit. Hac posita trium istarum dioecesium unione, decernimus ut Episcopus beneficia unius dioecesis sacerdotibus aliarum dioecesium promiscue conferre possit. Volumus insuper ut Sarzanae et Brugnati maneant Capitula cathedralia, et Spediae quam prirrium
Capitulum cathedrale erigatur. Idcirco quandocumque a iure statutum est
ut Episcopus v o t u m Capituli exquirat, si agatur de negotiis quae unam
tantum e tribus dioecesibus respiciunt, a proprio eiusdem dioecesis Capitulo
v o t u m exquiretur; si vero ad tres dioeceses simul attinent, trium Capitulorum seorsim v o t u m habeatur. Quotiescumque demum communem episcopalem sedem vacare contigerit, tribus Capitulis una convocatis in urbe
Spedia, praeside digniore e Capitulo Spediensi, ius erit Vicarium Capitularem communem pro tribus dioecesibus, ad sacrorum canonum praescripta,
eligere.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
deputamus venerabilem fratrem Dalmatium Minoretti, Archiepiscopum
Ianuensem, cui propterea necessarias et opportunas facultates tribuimus
etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur alium virum in officio vel
ACTA, vol. XXI, n. 4. - 5-4-929.
10
146
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
ecclesiastica dignitate constitutum, ac definitive pronuntianda de quavis difficultate vel oppositione in exsecutionis actu quomodolibet oritura, iuiuncto
insuper eidem onere ad Sacram Congregationem Consistorialem intra sex
menses, a subsignata die computandos, authenticum exemplar transmittendi peractae exsecutionis. Praesentes autem Litteras et in eis contenta
quaecumque, etiam ex eo quod quilibet quorum interest vel qui sua interesse praesumant, auditi non fuerint ac praemissis non consenserint, etiam
si expressa, ^specifica et individua mentione digni sint, nullo unquam tempore de subreptionis, vel obreptionis aut nullitatis vitio, seu intentionis
Nostrae, vel quolibet alio licet substantiali et inexcogitato defectu notari,
impugnari, vel in controversiam vocari posse; sed eas, tamquam ex certa
scientia ac potestatis plenitudine factas et emanatas perpetuo validas
exsistere et fore, suosque plenarios effectus sortiri et obtinere, atque ab
omnibus ad quos spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super
his a quocumque, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit
attentari, irritum prorsus et inane esse et fore volumus et decernimus.
Volumus denique ut harum Litterarum transumptis etiam impressis
manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius viri in
ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. N o n
obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, pro-
vincialibus, generalibus universalibusque Conciliis editis, specialibus vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis
aliis Romanorum Pontificum Praedecessorum Npstrorum dispositionibus
ceterisque contrariis quibuscumque. Nemini autem hanc paginam Nostram
seiunctionis, erectionis, evectionis, unionis, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario,
hoc attentari praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum
Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit incursurum.
D a t u m R o m a e apud S. Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo
vigesimo nono, die decima secunda mensis Ianuarii, in festo Sacrae Familiae Iesu, Mariae, Ioseph, Pontificatus Nostri anno septimo.
F R . A N D R E A S CARD. P R Ü H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Ioannes
C A R O L U S CARD. P E R O S I ,
S.
Zani
Dominicus
Congr.
Consistorialis
Secretarius.
Câprelli, Protonotarius Apostolicus.
Spolverini, Protonotarius Apostolicus.
Loco >& Plumbi
Beg. in Cane. Ap., vol. XXXIX, n. 41. - M. Kiggi.
147
Acta Pii PP. XI
LITTERAE APOSTOLICAE
•I
TITULO ET HONORIBUS BASILICAE MINORIS AUGETUR CATHEDRALIS ECCLESIA
LARINENSIS.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Cathedrale templum Larinense, D e o
sacrum in honorem Deiparae Virginis sideribus receptae, neminem latet
iure meritoque enumerari posse inter potiora totius provinciae sanctuaria.
Unanimi consensione rerum gestarum scriptores asserunt Larini primis
Ecclesiae temporibus nuntiatum fuisse Evangelium; priscis enim saeculis
posita est Larini sedes episcopalis, quae sanctis doctisque antistitibus iugiter
enituit. Constat anno reparatae salutis DLVI Pelagium Papam primum, rec.
mem. praedecessorem Nostrum, per suas litteras Iusto Episcopo Larinensi
iurisdictionem commisisse super omnia monasteria et territoria Samnii
et Lucaniae: nec non in Concilio anno DCCCCLXIX habito, Larinensem
urbem electam fuisse, securum quasi propugnaculum adversus Graecorum
byzantinorum in cursus. Cathedrale autem templum formam basilicalem
praeseferens, vetustate ac structura praenobile, tanto artis operum decore
renidet, ut dignum habitum sit quod inter nationalia monumenta enumeraretur. Haec animo repetentes, cum capitulares canonici atque archipresbyteri et parochi civitatis ac dioecesis Larinensis enixas Nobis preces humiliter adhibuerint, ut, auspicata occasione primi anniversarii celebrationis
Eucharistici coetus, cathedrale ipsum templum ad Basilicae minoris dignitatem evehere de Apostolica benignitate velimus, hisque precibus accedat
suffragium
municipii,
amplissimum tam
Episcopi Ordinarii,
atque praepositi honorarii Larinensis
quam
civitatis
praesidis
monumentis
inspiciendis, optatis his concedendum ultro libenterque existimavimus.
Quae cum ita sint, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris
Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus Sacrorum Rituum Congregationi praepositis, omnibusque rei momentis diligenter perpensis, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium vi, perpetuumque in
m o d u m , insignem ecclesiam cathedralem Larinensem Virgini Deiparae
in caelum Assumptae
sacram titulo Basilicae minoris cum privilegiis
atque honorificentiis, iuxta decreta et morem,adhibendis, condecoramus.
148
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
H a e c volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, vali-
das, atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam
secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m E o m a e apud Sanctum
mensis Iulii anno
MDCCCcxxvm,
Petrum, sub anulo Piscatoris, die xm
Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A R D . GASP ARRI,
a Secretis Status.
II
EX
DISMEMBRATIONE
DIOECESIS
VIZAGAPATAMENSIS
ERIGITUR
MISSIO
INDEPENDENS DE CUTTACK.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Apostolatus officium, quo divinitus fungimur in terris, N o s monet ut ea sollicito paterno que studio decernere
maturemus, quae catholico nomini aeternaeque fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eventura videatur. Iamvero cum venerabilis frater Petrus Eossillon, Episcopus Vizagapatamensis, Nos enixe flagitaverit, ut
nonnullos ab ipsa sua dioecesi districtus disiungere velimus, ut exinde
independens erigatur Missio, eidemque petitioni grave accedat suffragium
venerabilis fratris Eduardi Mooney, Delegati Apostolici in Indiis Orientalibus: Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
Eomanae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagationis Fidei praepositis,
omnibusque momentis attente perpensis, supra memorati Episcopi votis
assentiendum esse existimavimus. Quae cum ita sint, m o t u proprio atque
ex certa scientia ac matura deliberatione, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium
tenore, districtus
civiles de Ganjam et
de Orissa meridionali, a Boro Noi et Bahuda usque ad Mahanadi flumen, et
a sinu Bengalae usque ad Raul et Tel, a dioecesi Vizagapatamensi disiungimus sive separamus atque ex eorumdem districtuum territorio, sic per
Nos dismembrato, independentem Missionem efformamus, cui nomen
facimus de Çuttack et quam curis concredimus sacerdotum Congregationis
Missionis religiosae provinciae Matritensis.
Haec volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque inte-
Acta
Pii
PP.
149
XI
gros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritum que ex nunc et inane fieri si quidquam,
secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A R D . GASPARRI,
a Secretis Status.
III
AD TERRITORIA PALAESTINAE, TRANSJORDANIAE ET INSULAE CYPRI E X T E N DITUR IURISDICTIO DELEGATI APOSTOLICI AEGYPTI.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Romani Pontifices, qui, utpote Beati
Petri successores, supremam in Ecclesia potestatem exercent, vigili iugiter
studio in locorum, qui longinqui atque a R o m a n o centro dissiti sint,
necessitates parandas tuendasque incumbunt. Id igitur Nos quoque, in
hanc Petri Cathedram, Dei gratia, evecti, ut felici ac prospero Ecclesiae
regimini prospiciamus, quantum in D o m i n o possumus, peragere satagimus. Quapropter cum varias ob rationes peropportunum videatur Palaestinae, Transjordaniae
et insulae
Cypri
territoria,
quae
hucusque ad
Delegationem Apostolicam Syriae pertinebant, ad res catholicas inibi
provehendas, a praefata Syriae Delegatione separare, ut eadem in p o sterum
Delegati
Apostolici
Aegypti
iurisdictioni subiiciantur: N o s ,
omnibus rei momentis attento ac sedulo studio perpensis c u m venerabilibus fratribus Nostris S. R. Ecclesiae Cardinalibus, qui pro Ecclesia
Orientali negotiis praepositi sunt, audito quoque hodierno Syriae Delegato Apostolico Nostro, haec, quae infra scripta sunt, decernenda censuimus. Nimirum ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque
apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore,
Palaestinam, Transjordaniam et Cypri insulam a Delegatione Apostolica
Syriae separamus, easdemque sub potestatem subiicimus Apostolici pro
tempore exsistentis Delegati Aegypti, qui ex nunc Delegatus etiam A p o stolicus Ierusalem et Palaestinae, Trans jordaniae et Cypri nuncupabitur.
Propterea volumus ut ipse novus Delegatus suo huiusmodi in praefatis
regionibus munere fungatur,
omnibus et singulis utens potestatibus et
150
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
faculta tibus, quae huic muneri sunt propriae, atque advigilet in cuiusque
ritus Ecclesiarum statum, in eisdem regionibus exsistentibus; Nos vero
et hanc Sanctam Sedem de eodem statu certiores reddat.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere
poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum,
irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum E o m a e ,
apud
Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris^ die
x i mensis Martii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P.
CARD.
GASPARE,!,
a Secretis Status.
S.
Congregatio
151
Consistorialis
ACTA SS. CONGREGATIONUMSACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
8 Februarii 1929. — Cathedralibus Ecclesiis invicem perpetuo unitis
Lunensi,- seu Spediensi, Sarzanensi et Brugnatensi, praefecit R. D. l o a n nem Costantini,
Canonicum theologum Patriarchalis Ecclesiae S. Marci
Venetiarum, hactenus Administratorem Apostolicum dioecesium Lunen.Sarzanensis et Brugnatensis.
22 Februarii. — Abbatiae nullius Ssmae Trinitatis Caven., R. D. Ildephonsum Rea, Congregationis Cassinensis Ordinis S. Benedicti.
28 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Surensi, R. D. Stephanum Hasz, e dioecesi Taurinensi, quem deputavit Ordinarium Castrensem
in Hungaria.
17 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Semtensi, R. D. Gregorium
Rozman, iuris canonici Magistrum in Facultate theologica
Universitatis
Labacensis, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis R. P. D.
Antonii Bonaventurae Jeglic, Episcopi Labacensis.
18 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Sululensi R. P. Angelum
M. Paulum Hiral, Ordinis Fratrum Minorum,
quem constituit Vicarium
Apostolicum Canalis Suesii.
— Titulari episcopali Ecclesiae Panemotichitanae, R. P. Venceslaum
Kinold,
Ordinis
Fratrum
Minorum, quem
constituit primum Vicarium
Apostolicum de Sapporo.
— Titulari episcopali Ecclesiae Vazaritanae, R. P. Burcardum Huwiler,
e Missionariis Africae, quem constituit primum Vicarium Apostolicum
de Bukoba.
— Titulari episcopali Ecclesiae Zattarensi, R. P. Antonium Oomen, e Missionariis Africae, quem constituit primum Vicarium Apostolicum de Mwanza.
-
5 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Trisipensi,
R. D. Stepha-
num Bryer, Canonicum Metropolitanae Ecclesiae Strigoniensis, Rectorem
Seminarii
archiepiscopalis,
quem
constituit
Auxiliarem
Emi
P. D. Iustiniani Georgii Serédi, Archiepiscopi Strigoniensis.
ac
Rmi
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACRA CONGREGATIO
PRO ECCLESIA ORIENTALI
DECRETUM
DE
SPIRITUALI
ADMINISTRATIONE
ORDINARIATUUM
GRAECO-RUTHENORUM
IN FOEDERATIS CIVITATIBUS AMERICAE SEPTENTRIONALIS.
Cum data fuerit Episcopo graeco -rutheno Statuum Foederatorum
armo 1912 plena et ordinaria iurisdictio in clerum et populum universum
graeco-rutheni ritus in Foederatis Civitatibus Americae septentrionalis,
sive permanenter, sive ad tempus commorantes, et cum dein per decretum
S. Congregationis pro Ecclesia Orientali sub die 8 Maii 1924 duo Ordinariatus graeco-rutheni ritus constituti sint, alter pro fidelibus oriundis e
Galitia cum sede Philadelphiae Pa., alter vero pro fidelibus oriundis ex
Podocarpatia Russa, necnon pro fidelibus graeco-rutheni ritus provenientibus ex Hungaria et Jugoslavia, cum sede Homestead Pa.; Eminentissimis
ac Reverendissimus Patribus Cardmalibus S. Congregationi pro Ecclesia
Orientali praepositis, in plenariis comitiis die 4 I a n u a m huius anni habitis,
opportunas leges a S. Ö. de Propaganda Fide pro Negotiis rituum orientalium latas die 17 Augusti 1914, eo m o d o qui sequitur visum est noviter
aptare, easdemque praesenti decreto iterum ferre, circa spiritualem administrationem duorum
Ordinariatuum
graeco-rutheni
ritus
in
praedicta
regione.
CAPUT
De Episcopis
I
graeco-rutheni ritus
Art. 1. - Nominatio Episcoporum graeco-rutheni ritus pro regione Statuum Foederatorum Americae septentrionalis Apostolicae Sedi reservata est.
Art. 2. - Episcopi graeco-rutheni ritus eorumque legitimi successores
in Statibus Foederatis Americae septentrionalis sub immediata huius A p o stolicae Sedis iurisdictione ac potestate manebunt, plenamque iurisdictionem ordinariam in omnes fideles graeco-rutheni ritus, permanenter vel ad
tempus in Foederatis Civitatibus Americae septentrionalis commorantes,
respective,'iuxta diversitatem originis supra memoratam, exercebunt, sub
S. Congregatio pro Ecclesia
Orientali
Í53
dependentia tamen E. P. D. Delegati Apostolici Washingtonensis pro
tempore.
Art. 3. - Eisdem ins ac potestas competit regendi ac gubernandi gregem suum ac leges et statuta condendi in iis quae iuri communi non adversantur. Praecipuum vero eorum munus erit invigilare ut tum doctrina et
boni mores, tum ritus et disciplina huic Ecclesiae propria sancte et integre
custodiantur. Eorum igitur erit uniformitatem caeremoniarum in variis
devotionibus necnon in tradendis Sacramentis usitatarum secundum rubricas librorum liturgicorum approbatorum, introducere et eiusdem unitatis
strictam observantiam a sacerdotibus suis expostulare.
Art. 4. - Ordinarii paroecias et missiones suae curae concreditas saepe
visitare tenentur, ita ut saltem singulis quinquenniis ipsi, vel per se, vel,
si fuerint legitime impediti, per Vicarium Generalem, aut alium specialiter
delegatum sacerdotem, lustrent, ut gregem suum apprime cognoscant, eaque
omnia quae ad spirituale eius b o n u m attinent, melius provideant.
Art. 5. - In canonica visitatione paroeciarum inquirant Episcopi ah
parochi omnia paroecialia munera, praesertim visitationem infirmorum,
puerorum instructionem, verbi Dei praedicationem, in dominicis et festis,
diligenter absolvant; videant insuper omnes libros baptismatum, matrimoniorum ac mortuorum; inventariumque bonorum ecclesiasticorum ex ultimo
biennio: ac rationes ab unoquoque rectore missionis expostulent, id est
introspiciant ac probent libros proventuum et expensarum cuiuslibet Ecclesiae, statum materialem eiusdem, debita, etc. H a c praesertim occasione
diligenter advigilent, ne abusus in disciplinam ecclesiasticam irrepant,
praecipue circa administrationem Sacramentorum et Sacramentalium, cultum Dei et Sanctorum, praedicationem verbi divini, implementum piarum
voluntatum; serioque curent ut puritas fidei et morum in clero et populo
conservetur, ut fidelibus, praecipue pueris et rudibus, pabulum doctrinae
christianae praebeatur, ut in scholis puerorum aciuvenum institutio secund u m catholicae religionis principia
tradatur. Si
compererint irrepsisse
abusus, eos prudenter, sed fortiter compescant, adhibitis etiam, si opus sit,
poenis canonicis.
Art. 6. - Ut autem securitati bonorum temporalium ecclesiarum, coemeteriorum, scholarum et omnium eorum quae ad Ecclesiam pertinent,
summa cum diligentia prospiciatur, curent Ordinarii a) ne Eector Consiliumve administrationis nomine ac iure proprio retineant, pro quorum adquisitione fideles quovis m o d o subsidia contulerunt; b) satagant, audito in per-.
tractandis negotiis virorum peritorum ac consultorum suorum consilio,
eas tituli possessionis formas adhibere, omnesque prescriptiones servare,
quae legibus singulorum Statuum respondeant, quaeque ecclesiasticorum
154
Acta
Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
bonorum administrationi, conservationi ac plenae in posterum transmissioni faveant; c) normas quas iudicaverint de bonis ecclesiasticis administrandis opportunas, statuant.
Art. 7. - Annua sustentatio utriusque Episcopi consistet in praestationibus ad instar cathedratici, quae iuxta aequitatem ab Episcopo, audita
v o c e suorum consultorum, determinabuntur, quasque singulae ecclesiae
Ruthenorum Ordinariatuum solvere tenentur. Rectores ecclesiarum respondere tenentur de exacta solutione harum praestationum et aliarum ab Episcopo eiusque consultoribus determinandarum, pro Seminario, orphanotrophio, missionibus, etc.
Art. 8. - Sicut in initio huius decreti declaratur, Ordinarius pro fidelibus oriundis ex Galicia sedem suam habeat Philadelphiae Pa., alter vero
Homestead Pa.; pro commoditate tamen et utilitate tum cleri, tum curiarum duorum Ordinariatuum, sacerdos ruthenus domicilium habere poterit
TsTeo-Eboraci, qui munere fungens Vicarii vel delegati Ordinariorum, assistentiam praebebit fidelibus ruthenis, peculiariter autem sacerdotibus illis
qui vel Americam attingunt vel ex ea proficiscuntur, sed sub dependentia
et voto Ordinariorum.
Art. 9. - Episcopi singulis quinquenniis plenam et accuratam relationem de statu personali, morali ac materiali missionum proprii ritus exhibeant Delegato Apostolico, qui eam transmittet ad. S. Congregationem pro
Ecclesia Orientali atque singulis saltem decenniis, ad sacra Apostolorum
limina accedant, ut obsequium et oboedientiam - suam Pontifici Summo
praestent, eique rationem reddant de pastoralis muneris implemento, deque omnibus quae ad Ecclesiae suae statum et cleri populique mores ac
disciplinam, animarumque sibi concreditarum salutem pertinent.
Art. 10. - Controversiae, si quae exoriantur inter Episcopum graecorutheni ritus et Episcopos latini ritus Statuum Foederatorum, deferantur
ad. S. C. pro Ecclesia Orientali.
CAPUT
De
II
Clero graeco-nitheno
Art. 11. - Cum necesse sit ut habeantur sacerdotes integrae vitae, zelo
ac prudentia praediti, in scientiis sacris eruditi et politicis factionibus
alieni, curent Ordinarii, ut data opportunitate, saltem pro utroque Ordinariatu erigatur Seminarium minus et maius, pro clericis ritus graeci-rutheni
educandis. Interim vero clerici isti frequentent Seminarium latinum ab
Ordinario designatum, atque unum alterumve habeant sacerdotem sui ritus,
qui eos ritus liturgiamque propriam bene ac diligenter edoceant. Ad sub-
155
S. Congregatio pro Ecclesia Orientali
veniendum clericorum educationis expensis, tum rectores ecclesiarum,
t u m ipsae ecclesiae ritus graeco-rutheni in Statibus Foederatis Americae
septentrionalis contribuant. Enixe Ordinarii commendent clero fidelibusque
pium opus vocationum ecclesiasticarum, curentque ut sacerdotes, praesertim parochi, pueros, qui indicia praebent ecclesiasticae vocationis, a
saeculi contagiis arceant, ad pietatem informent, primis litterarum studiis imbuant, (Mvinaeque in eis vocationis germen foveant.
Art. 1 2 . - Antequam habeatur numerus sufficiens presbyterorum graecoruthenorum, qui in Statibus Foederatis educati fuerint, si providenda o c currat de suo rectore aliqua missio Ruthenorum vel vacans vel noviter
erecta, Ordinarii postulent sacerdotes ab Episcopis ritus graeco-rutheni
Galitiae vel Hungariae vel Jugoslaviae per tramitem S. Congregationis pro
Ecclesia Orientali. Illi vero sacerdoti qui proprio marte, neque ab alterutro
Episcopo graeco-rutheno vocatus, neque a S. Congregatione missus, illuc
perrexerit, Episcopus graeco-ruthenus nullas concedere potest facultates,
sive celebrandi Sacrum sive administrandi Sacramenta, sive munia ecclesiastica quomodocumque obeundi. Interim, sicut iam pluries statutum est,
sacerdotes ritus graeco-rutheni, qui in Status Foederatos Americae septemtrionalis proficisci et commorari cupiunt, debent esse coelibes.
Art. 13. - Sacerdotes pecuniam quaerentes, vel in fide ac moribus vacillantes, vel ebrietati faventes, nullo m o d o mittantur nec admittantur in
Americam; et si tales inveniuntur, quantocius dimittantur: qui dimissi, nisi
paruerint, poenis canonicis, non exclusa suspensione a divinis, coerceantur.
Art. 14. - Quilibet sacerdos, ex Europa proveniens et in Statibus F o e deratis Americae septentrionalis commorans pro fidelium ritus graecorutheni spirituali cura, manebit incardinatus dioecesi originis, nisi, servatis
de
iure
servandis,
incardinetur
ab alterutro
Ordinario graeco-
rutheno Statuum Foederatorum. Interim tamen Episcopus originis iurisdictionem in eum nullo m o d o exercebit, sed praedictus sacerdos unice
pendeat a iurisdictione Episcopi graeco-rutheni. In patriam redire aut
revocari supradicti sacerdotes nequeant sine expressa licentia sui Ordinarii graeco-rutheni ritus Statuum Foederatorum in scriptis concedenda.
Episcopi originis respondere debent coram S. Congregatione pro Ecclesia
Orientali si tales sacerdotes sine scriptis ab alterutro Ordinario graecorutheni ritus Statuum Foederatorum admittant.
Art. 15. - Omnes rectores paroeciarum et missionum graeco-ruthenarum in Statibus Foederatis amovibiles sunt ad nutum Ordinariorum graecorutheni ritus. Amoveri autem non poterunt absque causis gravibus et iustis.
Art. 1 6 . - D a t u r tamen facultas presbytero amoto recursum interponendi,
in devolutivo, contra decretum remotionis, ad S. C. pro Ecclesia Orientali.
156
Acta Apostolicae Sedas - Commentarium Officiale
Art.
17. - Sustentationi sacerdotis provideant
Ordinarii,
salarium
eidem adsignando, assumendum iuxta proportionem ex omnium Ecclesiae
proventuum massa seu cumulo.
Art. 18. - Iura stolae et emolumenta sacri ministerii in singulis missionibus determinanda sunt ab Ordinariis graeco-ruthenis iuxta probatas
diversorum locorum consuetudines.
Art. 19. - Ordinarii graeco-rutheni nonnisi in clerum et populum
graeco-ruthenum iurisdictionem suam exerceant. Si tamen aliquo in loco
exsistant fideles graeco-rutheni ritus, in eoque non sit missio constituta,
aut nullus adsit presbyter eiusdem ritus, Ordinarii tunc debent iurisdictionem suam in fideles graeco-ruthenos presbytero latino loci communicare,
certiorato Ordinario, quoad usque sacerdos graeco-ruthenus ibi habeatur.
Art. 20. - Meminerint sacerdotes se debere sanctiorem prae laicis v i tam interiorem et exteriorem ducere eisque virtute et recte factis in exemplum excellere, si velint in salutem animarum suum ministerium proficere.
Ideo frequenter ad Poenitentiae Sacramentum accedant, quotidie orationi
mentali per aliquod tempus incumbant, Sanctissimum Sacramentum visitent, Deiparam Virginem colant, conscientiamque suam discutiant.
Art. 21. - Omnes sacerdotes debent tertio saltem quoque anno vel etiam
frequentius, si opportunam habuerint occasionem, spiritualibus exercitiis
per tempus a proprio Ordinario determinandum vacare; nec ab eis quisquam eximatur, nisi in casu particulari, iusta de causa ac de expressa Ordinarii licentia.
Art. 22. - Omnes speciali obligatione tenentur suo quisque Ordinario
reverentiam et obedientiam exhibendi eamque fidelibus saepius inculcent.
Art. 23. - Sacerdotes studia praesertim sacra ne intermittant, et in
sacris disciplinis solidam illam doctrinam a maioribus traditam et c o m m u niter ab Ecclesia receptam sectentur, devitantes profanas v o c u m novitates
et falsi nominis scientiam.
Art. 24. - Expleto studiorum curriculo, sacerdotes omnes, nisi ab
Ordinario ob iustam causam fuerint dispensati, examen singulis annis,
saltem per triennium integrum in diversis sacrarum scientiarum disciplinis,
antea opportune designatis, subeant secundum m o d u m ab eodem Ordinario
determinandum.
Art. 25. - Pariter saepius in anno, in singulis vicariatibus foraneis,
diebus ab Ordinario praestitutis, conventus habeantur seu collationes de re
morali et liturgica; quibus addi possunt aliae exercitationes quas Ordinarius opportunas iudicaverit ad scientiam et pietatem clericorum p r o m o vendam. Si conventus haberi difficile sit, resolutae quaestiones scriptae
mittantur, secundum normas ab Ordinario determinatas. Qui conventui
S. Congregatio pro Ecclesia Orientali
157
interesse debent, deficiente conventu, scriptam casuum solutionem aliusve
quaestionis expositionem mittere debent, nisi ab Ordinario expresse antea
•exemptionem obtinuerint. In collatione officiorum ratio habeatur eorum
qui, ceteris paribus, in supradictis periculis vel collationibus magis praestiterunt.
Art. 26. - Gravi obligatione tenentur parochi, quasi-parochi missionariique diebus dominicis ceterisque per annum festis de praecepto fidelibus, brevi Evangelii aut alicuius partis doctrinae christianae explanatione,
verbum D e i nuntiandi necnon catholicam fidelium institutionem curandi,
praesertim puerorum, secundum instructiones ab Ordinario receptas. Qui
m negligentes reperti fuerint, pro gravitate culpae puniantur.
Art. 2 7 . - Iuxta opportunitatem, Ordinarii graeco-rutheni ritus sacerdotes saltem praecipuos tum saeculares, tum religiosos propriae iurisdictionis congregent semel saltem in anno, ut possint ex singulorum experientia et consilio deducere quae sint perfectius ordinanda.
CAPUT
III
De fidelibus graeco-ruthenis
Art. 28. - Fideles graeco-rutheni
tenentur
frequentare ac libenter
sustentare suas proprias ecclesias, ac observare praescripta sui ritus. Tamen
in regionibus ubi desunt ecclesiae ac sacerdotes proprii ritus et ubi propter
longinquitatem ecclesiae suae non eam possunt nisi cum gravi incommodo
adire, debent, ut praeceptis Ecclesiae satisfaciant, Missam audire in ecclesia
catholica alterius ritus, nec non Sacramenta accipere a presbytero alterius
ritus.
Art. 29. - Frequentatio ex parte graeco-ruthenorum, etiam continua,
ecclesiarum ritus latini, non inducit mutationem ritus. Circa transitum ab
uno ritu ad alium, normae rite observentur a S. C. pro Ecclesia Orientali datae per decretum «Nemini licere» die 6 Decembri 1928.
Idcirco
fideles graeco-rutheni propter transitum ad alium ritum, petitionem ad D e legatum Apostolicum mittant, et simul exponant veraciter causas canonicas, quae eumdem transitum suadere videntur. Satius vero erit si hanc
petitionem ad eumdem Delegatum Apostolicum transmittant per tramit e m proprii Ordinarii.
Art. 30. - N o n licet sacerdotibus ritus latini quempiam Graeco-ruthenum
ad latinum ritum amplectendum inducere contra vel praeter canonica
praescripta quae transitus ritus moderantur.
Art. 31. - Fideles latini, etiamsi adsit presbyter latini ritus, apud sacerd o t e m graecum-ruthenum ab
Ordinario suo adprobatum, peccata sua
158
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
confiteri et beneficium sacramentalis absolutionis, valide et licite obtinere
possunt. Item, fideles graeco-rutheni peccata sua confiteri possunt apud
sacerdotem latinum ab Episcopo suo adprobatum. Presbyteri vero latini
absolvere non possunt fideles graeco-rutheni ritus a censuris et casibus
reservatis ab Ordinario graeco-rutheno statutis, absque venia, eiusdem.
Vicissim idem dicatur de presbyteris graeco-ruthenis quoad censuras et
reservationes statutas ab Ordinario latini ritus. Ad devitandas vero difficultates, quae frequentiores in praxi occurrunt, Ordinariatus omnes a se reservatos casus, si qui sint, sibi invicem communicent.
Art. 32. - Omnibus fidelibus cuiuscumque ritus datur facultas ut, pietatis causa, Sacramentum Eucharisticum quolibet ritu confectum suscipiant; ac insuper, ubi necessitas urgeat, nec sacerdos diversi ritus adsit,
licebit sacerdoti graeco-rutheno ministrare Eucharistiam consecratam in
azymo; et vicissim sacerdoti latino ministrare in fermentato; at suum quisque ritus in ministrando servabit.
Art. 33. - Quilibet Orientalis valide ac licite praecepto communionis
paschalis satisfacit etiamsi alieno ritu communicet.
Suadendum tamen est ut suo quisque ritu et in propria paroecia fideles
praecepto communionis paschalis satisfaciant: qui vero in aliena paroecia
satisfecerint, curent proprium parochum de adimpleto praecepto certiorem
facere.
Art. 34. - Sanctum Viaticum moribundis ritu proprio a manibus proprii parochi accipiendum est; sed, urgente necessitate, fas esto a sacerdote
quolibet illud accipere; qui tamen ritu suo minis trahit.
Art. 35. - Funerum celebratio ac emolumentorum perceptio in familiis mixti ritus, ad parochum illius ritus pertineant, ad quem, defunctus
pertinebat.
Art. 36. - Ad vitanda gravia incommoda quae inde Ruthenis evenire
possent, facultas eis fit festa et ieiunia observandi iuxta consuetudinem l o c o rum in quibus degunt; quae observantia minime inducit mutationem ritus.
Quoad Missam audiendam diebus festis in utroque ritu in eamdem diem
incidentibus, ipsi sacrae liturgiae in ecclesia sui ritus, si in loco exsistat,
interesse tenentur, ad adimplendum praeceptum ecclesiasticum.
Art. 37. - Adsociationes fidelium ritus graeco-rutheni sint sub vigilantia Ordinariorum, qui sacerdotem moderatorem nominent, ne forte
abusus circa doctrinam, mores, disciplinamve in eis irrepant. Ideo laude
digni sunt fideles qui sua dant nomina adsociationibus ab auctoritate
ecclesiastica erectis vel saltem commendatis; caveant autem ab adsociationibus secretis, damnatis, seditiosis, suspectas aut quae student sese a legitimae auctoritatis ecclesiasticae vigilantia subducere.
S. Congregatio pro Ecclesia Orientali
159
Pariter diaria, folia vel libelli periódica catholica sint snb vigilantia
Ordinarii, nec in eis sine eius consensu sacerdotes scribant vel eadem
moderentur.
CAPUT
IV
De matrimoniis inter fideles mixti ritus
Art. 38. - Matrimonia inter catholicos graeco-ruthenos et latinos non
prohibentur; sed ad vitanda incommoda, quae ex rituum diversitate in familiis evenire solent, uxor in ineundo matrimonio aut eo durante, ad ritum
viri transire potest. Matrimonio autem soluto, assumendi proprii ritus
originis libera est ei potestas.
Art. 39. - Matrimonia tum inter fideles graeco-ruthenos, tum inter
fideles mixti ritus, servata forma decreti « N e temere» contrahi debent, ac
proinde in ritu mulieris a parocho mulieris benedicenda sunt.
Art. 40. - Dispensationes matrimoniales in matrimoniis mixti ritus, si
quae sint dandae vel petendae, dentur et petantur ab Episcopo sponsae.
Art. 41. - Nati in regione Statuum Foederatorum Americae septemtrionalis ex parentibus diversi ritus, ritu patris sunt baptizandi; proles enim
utriusque sexus sequi omnino debet patris ritum.
Art. 42. - Baptismus in alieno ritu ob gravem necessitatem susceptus,
cum nimirum infans morti proximus esset, vel natus esset in loco in q u o ,
tempore nativitatis, parochus proprius patris non aderat, ritus mutationem non inducit: et sacerdos, qui baptiza vit, proprio parocho testimonium
baptismatis remittere debet.
Art. 43. - Infantes ad eius parochi iurisdictionem pertinent, cuius ritus
est eorum pater, exceptis natis ex illegitimo thorp, qui sequuntur ritum
matris.
H a e c omnia Ssmus Dominus Noster Pius D i v . Prov. Papa X I , referente
infrascripto huius S. Congregationis Cardinali Secretario in audientia 9 Februarii vertentis anni, rata habuit ac confirmavit, praesens que decretum
ad decennium valiturum edi iussit.
Contrariis quibuscumque non obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali, die 1 Martii anno 1929.
ALOISIUS C A R D . SINCERO,
Secretarius.
Ii. © s.
•Hi I. Cicognani, Adsessor.
160
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8ACBA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS
APPROBATIONES
Ssmus Dominus Noster Pius
divina Providentia P P . XI
decretis
Sacrae Congregationis negociis Religiosorum Sodalium praepositae:
12 Iunii 1928. — Institutum Sororum, vulgo Sœurs Franciscaines de
Notre Dame du Temple nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi
Lemovicen. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, esperimenti gratia, approbavit.
1
— Institutum Sororum, vulgo Suore Domenicane di S. Caterina de Ricci
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Albanen, in America sita
est, laudavit eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia,
approbavit.
— Institutum Sororum, vulgo Suore Domenicane di New South-Wales
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Maitlanden. sita est,
laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Constitutiones Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci Assisiensis,
cuius domus princeps in dioecesi Albien. sita est, ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
10 Iulii — Institutum Sororum, vulgo Suore Compassioniste Serve di
Maria nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Stabien. sita est,
approbavit, itemque eius Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
— Institutum Sororum, vulgo Suore Francescane di S. Giuseppe nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Buffalen. sita est, laudavit,
eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Institutum, vulgo Servi della Carità nuncupatum, cuius domus princepi in dioecesi Comen, vita est, definitive approbavit eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
— Constitutiones Sororum, vulgo Suore della Sacra Famiglia del Sacro
Cuore nuncupatarum, cuius domus princeps in archidioecesi Parisien, sita
est definitive approbavit.
— Institutum Sororum, vulgo Figlie del Divin Salvatore nuncupatarum,
cuius domus princeps in archidioecesi Viennen, sita est, laudavit, eiusque
Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
S. Congregatio de Religiosis
161
— Constitutiones Sororum, vulgo Sœurs du Bon Sauveur nuncupatarum,
cuius domus princeps in dioecesi Baiocen. sita est, definitive approbavit.
30 Iulii. — Institutum Sororum vulgo Suore di S. Giovanni di Dio,
cuius domus princeps in dioecesi Fernen, sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Institutum Sororum vulgo Sœurs de la S. Famille de la Délivrande
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Baiocen. sita est, approbavit itemque eius Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
— Constitutiones Sororum, vulgo Suore della Misericordia di S. Carlo
Borromeo nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Wratislavien.
sita est, ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Institutum Sororum vulgo Suore del Ssmo Sacramento nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Lafayetten. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Constitutiones Sororum, vulgo Suore Riparatrici del S. Cuore di Gesù
cuius domus princeps in archidioecesi Neapolitana sita est, definitive
approbavit.
10 Decembris. — Constitutiones Sororum, vulgo Suore Terziarie Domenicane di S. Caterina da Siena nuncupatarum, cuius domus princeps in
dioecesi Ludovicopolitana sita est, definitive approbavit.
— Institutum Sororum, vulgo Figlie della Misericordia e della Croce,
cuius domus princeps in archidioecesi Panormitana sita est, laudavit,
eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
21 Ianuarii 1929. — Institutum Sororum, vulgo Suore degli Angeli
Custodi nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Victorien, sita
est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia
approbavit.
— Constitutiones Instituti Sororum, vulgo Suore di S. Filippo Neri
nuncupatarum, [cuius domus princeps in dioecesi Barcinonen, sita est,
definitive approbavit.
— Institutum Sororum, v u l g o ^ ^ o r e della Provvidenza nuncupatarum,
cuius domus princeps in dioecesi Vapincen. sita est, approbavit Constitutiones, itemque ad septennium, experimenti gratia.
— Constitutiones Instituti Fratrum a S. Familia, cuius domus princeps in dioecesi Bellicen. sita est, ad septennium, experimenti gratia,
approbavit.
Vincentius La Puma, Secretarius.
AUTA, vol. XXI, n. L — 54-929.
11
162
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA
FIDE
I
PROVISIO ECCLESIARUM
Ssmus Dnus Noster Pius divina Providentia Papa X I ,
decretis Sacri
Consilii Christiano nomini propagando, sequentes Ecclesias de suo Pastore
providit,
nimirum:
5 Ianuarii 1929. — Archiepiscopali Ecclesiae Rhodiensi nuper restitutae praefecit R. P. Ioannem M. Aemilium Castellani, O. P. M.
15 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Patnensi, R. P.
livan, e Societate
Bernardum Sul-
esu.
7 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae de Dinajpur, R. D. Ioannem B a p tistam Anselmo, e Pont. Seminario Mediolanensi
Ss. Petri
et
Pauli,
Ambrosii et Caroli, pro missionibus ad exteros.
II
NOMINATIONES
Sacra Congregatio de Propaganda Fide, successivis decretis ad suum
beneplacitum
renunciavit:
19 Iunii 1928. — R . | P . Iosephum ¡jLorks, fe Societate V e r b i | D i v i n i
(de Steyi),
Praefectum Apostolicum Novae Guineae
Centralis.
§.12 Decembris. — R. P. Ernestum ¡Reilly, O. F. M., Superiorem Missionisque
Bellary.j
8 Ianuarii 1929. — R. P. Franciscum ^Xaverium Ochoa, ex Ordine
Eremitarum ;1|Recollectorum
Kweiteh
in
S.
Augustini,
Magdalenae in
Columbia,
de
S. I., Praefectum Apostolicum Flu-
nuper erecta praefectura.
5 Februarii. — R. P. Theodorum Breher,
O. S.
Apostolicum
Sinis.
— R. P / C a r o l u m Ilarium Currea,
minis
Praefectum
B., Praefectum
Apostolicum de
e Congregatione Ottiliensi
Yenki in Corea, nuper erecta prae-
fectura.
19 Februarii. — R. P. Iulium Douènel, e Societate Parisiensi pro
missionibus exteri,
erecta
praefectura.
Praefectum
Apostolicum
de
SiMim,
in Indiis,
nuper
S.
Congregatio
de Propaganda Fide
163
III
DESIGNATIONES
Ad normam can. 1594 § 2 Codicis inris canonici, Vicarius A p o s t o licus de Volta Inferiore designavit pro appellationibus tribunal. Vicarii
Apostolici de T o g o ; Vicarius Apostolicus de Antsirabé, item designavit
ad eundem effectum tribunal Vicarii Apostolici de Fianarantsoa. Quas
designationes Beatissimus Pater approbare dignatus
est
per rescripta
Sacrae Congregationis de Propaganda, datis respective die 25 Februarii
et 7 Mariai 1929.
SACRA CONGREGATIO RITUUM
I
FLORENTINA
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVAE D E I TERESIAE MARGARITAE REDI A SACRO CORDE IESU MONIALIS PROFESSAE ORDINIS CARMELITARUM EXCALCEATORUM IN MONASTERIO FLORENTINO.
SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agiturf
Arretii in Hetruria nascebatur Dei Famula die decima sexta Iulii an. 1737
ex nobilibus piisque parentibus, qui sedulam adhibuerunt curam, ut in
catholicae religionis rudimentis enutrita filióla et pietatis studio succensa
a prima aetate virtutum christianarum germina exhiberet. V i x pueritiam
egressa, maioris addiscendae perfectionis desiderio ducta Florentiam petiit, ac
monasterium est ingressa a S. Apollonia nuncupatum, ibique tanto fervoris
ardore flammescere coepit, ut vel moniales universas in sui admirationem
raperet. D e c i m u m septimum annum agens paternam d o m u m repetiit parentum optatis satisfactura, indolem dulcissimam et angélicos mores verbis et
actionibus praebens, omniumque corda sibi devinciens, quippe quae habebatur tamquam nos in domestico viridario positus odorem suavissimum
iugiter spirans. Sed sanctum, quod iam conceperat, desiderium se totam
caelesti Sponso devovendi, perficere constituit matrique suae rem candide
aperuit, eaque annuente, quavis abrupta mora, in Florentino coenobio a
164
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
Sancta Teresia inter carmelitides alumnas cooptari obtinuit, laetantique
animo ásperas regulas amplectens, cunctis vitae commodis et illecebris
perpetuum remisit nuncium, ac post tyrocinium nitide exactum religiosa
nuncupavit vota. Brevi coenobiticae vitae evasit exemplar, atque in perfectionis semita currebat alacriter, d u m veluti lilium procella percussum
occubuit, nondum expleto vicesimo tertio aetatis anno. - Ven. Servae Dei
immaturam mortem complures, qui eximium animi candorem egregiasque
virtutes in ea admirati fuerant amare luxerunt, eiusdem sanctimoniam collaudantes et ad caelestem patriam gloriosum transitum praedicantes. Statim pium excitum est eius Beatificationis desiderium, ipseque Florentinus
Antistes iudiciales condidit inquisitiones de eiusdem vitae, virtutum et
miraculorum,
fama.
Quibus
rite
discussis
feliciterque
absolutis
aliis
minoris momenti quaestionibus, de virtutibus quaesitum est, easque in
gradu heroico a Ven. Famula Dei fuisse excultas definitum fuit a Summo
Pontifice Gregorio X V I per decretum decimo octavo Kalendas Maii,
anno 1839 solemniter latum. Silentium
sexaginta
est, antequam de miraculis Ven. Servae Dei
quaestio de more institueretur. Conditis
itaque
annorum
sequutum
interventione impetratis
tum
Pisis
tum Senis
Apostolicis tabulis, iisque validis cognitis ac declaratis, die .13 mensis
Decembris anno 19.10 coactus est coetus Antepraeparatorius in aedibus
b o . me. Card. Gotti, qui Ponentis munere hac in Causa fungebatur. Qui
conventus denuo est habitus die 13 Decembris anno 1927 penes R e v m u m
ci. me. Card. V i c o , qui Gotti suffectus fuerat, super altero asserto miraculo,
quod causae Actores illi sufftciendum p o s t u l a v e r a t , de quo in Florentino processu Apostolico collectae fuerant probationes. H o c autem
ineunte anno, die 8 Ianuarii celebrata est in Vaticano Palatio Congregatio
Praeparatoria super duobus miraculis,
quorum primum contigit Senis,
qua in civitate Soror Maria Ducei e Congregatione Scholarum Piarum
tabescebat in infirmitate sua pulmonali, quin a salutaris artis cultoribus
levamen ullum acciperet. I m o morbus in dies progrediebatur, et quavis
praecisa valetudinis
spe, ad vitae
exitum
aegrotam
humana quum omnia remedia frustra experta esset,
adduxerat. Quae
ad
caeleste auxi-
lium se convertit, opemque sibi propitiare studuit Ven. Teresiae Margaritae R e d i , institutis novendialibus precibus et adhibitis eiusdem reliquiis.
Ita ab infirmitate se liberam sensit, uno temporis momento, mirantibus
omnibus qui rem bene noverant.
Aliud prodigium feliciter experta est puella Henrica
Giorgi,
quae
pottiano, ut vocant, morbo affecta, eo dire excruciabatur, quotidie tenacius
torquebatur, nullaque spe saltem se melius habendi recreari poterat. Quum
in conditione adeo miserrima valetudinisr ecuperandae versaretur, Ven. An-
S.
Congregatio
165
Rituum
cillam Dei Teresiam Margaritam precibus exorat, ut patrocinium suum
efficax in re tam gravi ostendat. Annuit Christi Famula, puellamque e
faucibus mortis eripuit et pristinae sanitati repente restituit, cunctis obstupescentibus. De hisce itaque sanationibus ad iuris rigorem disceptatum
est, ac novissime, videlicet die 16 superioris mensis Februarii, universus
disceptatorum coetus coactus est
coram Sanctissimo Domino nostro
Pio Papa X I , atque unanimi suffragatione de duobus assertis miraculis
omnes constare censuerunt. Suam tamen sententiam decretoriam proferre
distulit Summus Pontifex, sibique tempus reservavit, ut precibus uberiorem divini luminis claritatem obtineret.
Hodierna vero die Dominica I I I in Quadragesima mentem suam pandere statuit, sacroque devotissime litato, ad se accersiri voluit Reverendissimum Card. Camillum Laurenti, Sacrorum Rituum Congregationi Pro
Praefectum, una cum R. P. D. Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali,
meque infrascripto secretario, eisque praesentibus, Pontificio solio accidens, solemniter
edixit:
Constare
de
instantánea perfeetaque sanatione
Sororis Mariae Ducei, e Congregatione Scholarum Piarum, ab acuta tuberculari pulmonum affectione, nulla relicta cicatrice; itemque de instantánea
perfeetaque sanatione puellae Renricae Giorgi a morbo Pottiano. Atque h o c
Decretum evulgari et in actis Sacrorum Rituum
Congregationis referri
mandavit, quinto nonas Martii anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.
L.
CARD. LAURENTI,
S. B. C. Pro Praefectus.
œ s.
A. Mariani, Secretarius.
II
TAURINEN.
BEATIFICATIONIS ET
CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I IOANNIS BOSCO,
SACERDOTIS, FUNDATORIS PIAE SOCIETATIS SALESIANAE ET INSTITUTI
FILIARUM B. MARIAE VIRO. AUXILIATRICIS.
*SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur?
Quam large et copiose Deus omnipotens benedictiones suas effuderit
super famulum suum Ioannem B o s c o ac super Piam Societatem ab eodem
institutam in populorum emolumentum et praesidium, perspicue enitescit ex naturae et gratiae donis illi uberrime elargitis, e rebus ab ipso prae-
166
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
clare gestis, ex Piae Societatis progressibus novisque domibus in pluribus
regionibus, etiam in dissitis orbis partibus fundatis et firmiter communitis, nullis ferme suffragantibus opportunis auxiliis. Namque humili loco
natus Dei Famulus ab ineunte aetate multis se exornatum egregiis dotibus
praebuit, eaque aggressus est perfecitque opera, apprime in adolescentibus
instituendis, quae absque facultatum copia et auctoritatis imperio sustineri nequivissent. Ipse autem in obstaculis superandis, in contrarietatibus
vincendis, in adversariorum animis demulcendis strenue pugnavit, seque
magnum virum exhibuit, una animarum lucrandarum cupidine motus
ac fretus.
Ita exordientem P i a m Societatem probe instruere sategit, eamdem
augere et propagare feliciter contendit, nedum in plures Europae partes,
verum et in longinquas Americae regiones transvexit. Nunc vero sodales
eius ulterius progressi ad extremi etiam Orientis plagas missionali munere
c u m maximo animarum lucro apostolica constantia et laude late funguntur.
Liberalitate et caritate perlibenter utebatur, etiam in rebus angustis,
Y e n . Dei Famulus, et nullum unquam egenum dimittebat inauditum.
Quandoque etiam cordium arcana rogatus pandebat, futura praecinebat,
et pacem anxiis animis restituere adamabat. Corporis quoque morbos
efficaciter curabat, cunctisque benefacere in deliciis iugiter habuit. H o c
sanctissimo desiderio ductus sacrarum virginum sodalitatem condidit,
quas Filias Mariae Auxiliatricis nuncupavit; quarum etiam Institutum
longe diffusum praeclaros edit in Ecclesia salutis fructus.
Dilectus D e o et hominibus occubuit, quin benefacendi voluntatem amitteret, dulcissimam que beneficentiae suae memoriam in quovis civium
ordine relinquens. Statim post eius funus circumferri coeperunt prodigia,
praesertim sanationum a morbis, e quibus bina facta selegerunt studisissimi causae Actores et, conditis super iisdem Apostolicis tabulis, sacrorum R i t u u m Congregationi proposuere, ut de assertorum prodigiorum
veritate proferret iudicium. Prima sanatio est Sororis Provinae Negro,
quae ulcere rotundo in stomacho terebatur acribusque doloribus cruciabatur. Comperta morbi indole ac malitia, qui v i x curationem post diuturnum tempus suscipere poterat, aegra divinum auxilium experiri cogitavit,
atque Ven. Ioannis B o s c o ope implorata eiusque reliquiis summa cum
fiducia sumptis, illico se morbo liberam perfecteque sanatam sensit. Eius
valetudo prodigiosa ab omnibus declarata est, atque in primis ab artis
salutaris cultoribus.
Altera sanatio contigit in Teresia Callegari, pluribus affiictata morbis
internis, qui rebelles omnigenis curationibus eam ad marasmum adduxerant, ac prope decessura a medentibus aestimabatur. Neque errabant
S.
Congregatio
167
Rituum
egregii viri, namque gravissimus morbus quo ipsa laborabat vere organicus erat, pluribus anatomicis constabat laesionibus, prout evidenter ostenderunt tres periti viri, iuramento obstricti a sacra Rituum Congregatione
adsciti. Implorata itaque Ven. Ioannis B o s c o interventione, non ab una,
sed a cunctis fmorbosis afíectionibus sanata èst, uno temporis momento,
Teresia Callegari, quae prodigium asseruit et conclamavit. Apostolicis
autem adornatis inquisitionibus super duabus sanationibus, iisque sedulo
discussis legitimisque declaratis, die 24 Ianuarii anno .1928 habita est
Congregatio
Antepraeparatoria in Aedibus
Reverendissimi
Cardinalis
cl. me. Antonii V i c o , Causae Relatoris; dieque 11 mensis Decembris eiusdem anni coacta fuit Congregatio Praeparatoria in
Palatio
Vaticano.
Die vero 5 vertentis mensis Martii universus disceptandum coetus congregatus est coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , et proposito
dubio a Reverendissimo Card. Alexandro Verde, causae Relatore, an et
de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur, quotquot
intervenerint tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores omnes
ex ordine responderunt; Beatissimus vero Pater suum proferre iudicium
distulit, animi tamen sui laetitiam haud obscure pandidit. Interim precibus splendidiorem divini luminis claritatem in re tam gravi esse impetrandam, omnes est cohortatum.
Quum autem suam decretoriam edere sententiam statuisset, hodiernam
auspicatissimam diem, qua festum agitur sancti Ioseph, totius Ecclesiae
universalis Patroni, quem peculiari cultu Ven. Ioannes Bosco maxime
prosequebatur, designavit, et divina Hostia ferventer oblata, accitisque
Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Alexandro Verde, causae Ponente, una cum R. P. D.
Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali, meque infrascripto a secretis,
iisque praesentibus, nobiliorem ingressus est aulam, solioque Pontificio
sedit, atque so
miter decrevit: Constare de instantánea perfeetaque sana-
tione sororis Provinae Negro ab ulcere rotundo stomachi; itemque de instantánea perfeetaque sanatione Teresiae Càllegari a poli-artrite acuta post-infectica, aliisque laesionibus, quae aegrotam ad statum marasmi adduxerant.
Atque h o c decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum Congregationis
referri iussit, quarto decimo Calendas Aprilis anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C . CARD. LAURENTI,
S. R. C. Praefectus.
L . © S.
Angelus Mariani, Secretarius.
168
Acta Apostolicae Sedis -
ACTA
Commentarium Officiale
TRIBUNALIUM
SACKA POENITENTIARIA APOSTOLICA
D U B I U M
DE PRIVILEGIO SACERDOTIBUS CONCESSO IN CONSTITUTIONE APOSTOLICA
« AUSPICANTTBUS NOBIS ».
Sacrae Poenitentiariae Apostolicae sequens dubium pro opportuna
solutione exhibitum fuit:
« Utrum privilegium personale, h o c anno iubilari in Constitutione A p o stolica " Auspicantibus Nobis „ sacerdotibus concessum, sit consuetum personale privilegium altaris, vi cuius sacerdotes, pro defuncto celebrantes,
Indulgentiam, plenariam acquirere et applicare valeant animae pro qua
Missam celebrant; vel potius ita intelligendum sit ut sacerdotes, Sacrum
litantes, in quolibet Missae Sacrificio plenariam Indulgentiam lucrari et
applicare possint, independenter a Missae applicatione, uni animae, in
Purgatorio detentae, ab ipsis ad libitum d e s i g n a t a e !
Et Sacra Poenitentiaria Apostolica, re mature perpensa, respondendum
censuit:
« Negative ad primam partem, affirmative ad secundam ».
Facta autem de praemissis relatione Ssmo D. N. Pio divina Providentia
P p . X I , ab infrascripto Regente eiusdem Sacri Tribunalis, in Audientia
diei 1 Martii 1929, idem Ssmus Dominus responsum Sacrae Poem tentiariae
benigne adprobavit, confirmavit et publici iuris fieri mandavit.
D a t u m Romae, ex Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 8 Martii 1929.
S. Luzio, Eegens.
L . & S.
A. Anelli, Substitutus.
m
S. Romana Rota
SACRA ROMANA ROTA
Citatio edictalis
NULLIUS SEU MONTIS CASINI
NULLITATIS MATRIMONII ( FIS CHER- WINSPE ARE )
Cum ignoretur locus actualis commorationis Francisci Winspeare, filii
Bar. Davidis et Mariae Caracciolo di Torella, n. in oppido San Marcello
Pistoiese, in causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per
se,
sive per
Procuratorem legitime constitutum,
in
sede
Tribunalis
S. R. Rotae ( R o m a , via della Dataria, 94) die 4 Iunii 1929, hora 11,
ad concordandum de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum,
et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione :
An constet de nullitate matrimonii in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de loco commorationis
praedicti Francisci Winspeare curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. © S.
A. W y n e n , Ponens.
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 9 Martii 1929.
Ioannes Ladelci, Notarius.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. François Winspeare,
fils du Baron David et de Marie Caracciolo di Torella, né à S. Marcello Pistoiese, défendeur en cette cause, Nous le citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de
la S. Rote Romaine (Roma, Via] della Dataria, n. 94), 4 juin 1928, à 11
heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer le
jour de la cause devant la Rote.
Gonste-t-il de la nullité du mariage dans ce cas f
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance
du lieu de la résidence du dit M. François Winspeare, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présent citation.
170
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO
AB CODICIS CAFÓLES AUTHENTICE INTERPRETANDOS
RESPONSA AD PROPOSITA DUBIA
E m i Patres Pontificiae Commissionis ad Codicis canones authentice
interpretandos, propositis in plenario coetu quae sequuntur dubiis, responderi mandarunt ut infra ad singula:
I.
-
DE
SACRIS
BENEDICTIONIBUS
D. An verba ritibus ab Ecclesia praescriptis, de quibus in
canone 349
§ 1 n. 1, ita intelligenda sint ut Episcopi in sacris benedictionibus prohibeantur' solo crucis signo uti, quum peculiaris formula in libris liturgicis
non
R.
praescribitur.
Negative.
I I . - DE IMPEDIMENTO PUBLICAE HONESTATIS
D. An vi canonis 1078 ex solo actu, ut aiunt, civili inter eos, de quibus
in canone 1099 § 1, independenter a cohabitatione oriatur impedimentum
publicae honestatis.
R.
Negative.
I I I . - DE DISPENSATIONE AB ABSTINENTIA ET IEIUNIO
D. An magnus populi concursus, de quo in canone 1245 § 2, habeatur
etiam per extraordinarium concursum fidelium unius tantum paroeciae ad
festum in ecclesia celebrandum.
R.
Affirmative.
I Y . - DE POSITIONIBUS SEU ARTICULIS ARGUMENTORUM
D. An secundum canonem 1761 § 1 servari possit praxis, vi cuius iudex
cum altera parte communicare solet positiones seu articulos argumentorum,
super quibus testes sunt examinandi, ut interrogatorium conficiat exhibeatque iudici.
R. Affirmative, remoto tamen subornationis periculo.
Pontificia Commissio ad Codicis canones authentice interpretandos
Y. - DE
171
IURE ACCUSANDI MATRIMONIUM
D. Utrum v o x impedimenti canonis Ì971 § 1 n. 1 intelligenda sit tantum
de impedimentis proprie dictis (cann. 1067-1080), an etiam de impedimentis
improprie dictis matrimonium dirimentibus (cann. 108.1-1103).
E. Negative
ad
primam
partem,
affirmative
ad
secundam.
Datum Eomae, die 12 mensis Martii anno 1929.
P.
L,
©
CARD.
GASPARRI,
Praeses.
S.
Ioseph Bruno,
Secretarius.
PONTIFICIA COMMISSIO PEO RUSSIA
NOTANDUM
In decreto relato pag. 94 (fase. II)
huius voluminis, lin. 12 pro eo quod
est « ut singulos casus huic P o n t . Commissioni, etc. » legatur: « ut, quotiescumque de clericis agatur, sive sacerdotes sint sive solummodo diaconi,
singulos casus huic Pontificiae Commissioni », etc.
172
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
La Santità di Nostro Signore ha ricevuto, sabato 9 Marzo, in udienza
l'Eecmo Corpo Diplomatico, che Gli presentava i propri ringraziamenti
per le comunicazioni avute da Sua Eminenza R e v m a il Signor Cardinale
Segretario di Stato, il 7 Febbraio u. s., circa gli accordi tra la Santa
Sede e l'Italia, che venivano poi firmati nel Palazzo Laterano P l i successivo.
All'eloquente e geniale Indirizzo di Sua Eccellenza il Sig. Carlo Magalbaes de Azeredo, Ambasciatore straordinario e Plenipotenziario del
Brasile, Decano del
Corpo Diplomatico, Sua Santità rispondeva col
seguente discorso:
Voilà une magnifique audience — une audience, Nous n'hésitons pas
à le dire — qui dépasse en grandeur et en importance toutes les autres.
Ce n'est pas un compliment, chers Messieurs, c'est à un certain point
de vue — un point de vue réel et positif — que votre visite collective est
vraiment la plus grande et la plus importante qu'on puisse Nous faire.
Et ce point de vue c'est vous qui Nous le donnez.
Car ce n'est pas seulement vos estimées et aimables personnes que
Nous voyons. Derrière chacun de vous, Nous ne pouvons pas nous empêcher d'apercevoir vos respectifs souverains, vos présidents, régents, chefs
d'Etat, quel que soit le n o m dont on les appelle; et avec eux vos gouvernements, vos peuples, vos pays tout entiers, tous ensemble: une vision
d'une grandeur vraiment apocalyptique, d'une étendue mondiale; visionem
magnam, vision grande!
Et vous venez Nous remercier de quelque chose, qui grâce à vous estdevenu plutôt un nouveau titre de Notre reconnaissance envers vous.
En effet, c'est grâce à vous, à vos bons offices, que la communication
que par l'intermédiaire de Notre Cardinal Secrétaire d'Etat, Nous avons,
voulu vous faire concernant les événements qui allaient s'accomplir; c'est
grâce à votre intelligente et bienveillante transmission et interprétation
que cette communication nous a valu les plus réconfortants, c o m m e les
plus désirés témoignages de sympathie et d'adhésion de vos Etats et de v o s
peuples. Adhésion et sympathie qui ne se sont jamais démenties, et même
quelquefois se sont accentuées depuis l'année 1870, mais qui, à l'heure
présente, à un moment (on peut bien dire à un tournant) si important, de
Diarium
Romanae
173
Curiae
l'histoire du Saint-Siège et de l'Eglise se sont traduites en démonstrations
tellement solennelles, tellement grandioses qu'elles ont remplacé et dépassé sans mesure toutes les garanties que Nous aurions pu désirer.
Nous disons les garanties que Nous aurions pu désirer; parce qu'il y
a des garanties que Nous ne pourrions aucunement ni désirer ni accepter.
Voilà une distinction qui a été oubliée par les nombreux dilettanti et
amateurs (comme votre éloquent interprète les a appelés) de droit international. Cette distinction revient à celle qui intervient entre garanties
juridiques et garanties morales.
La garantie juridique est celle que l'ancien et solennel langage du droit
traduit par défense, tutelle — defensio, tutela. Defensio...
défense contre
1
l'ennemi ou contre l'insolvable. Contre l'ennemi ? Mais Nous ne sommes
l'ennemi de personne, et Nous ne croyons avoir d'autre ennemi que les
1
ennemis de la vérité et du bien. Défense contre l'insolvable ? Mais Nous
avons cru et croyons à la loyauté et à la persévérante bonne volonté de
ceux qui se sont montrés prêts et désireux de traiter.
1
Sinon défense, tutelle ? Mais encore moins pourrions-Nous l'accepter:
c'est l'Apôtre saint Paul qui dit que m ê m e le riche héritier nihil differt a
servo... quamdiu sub tutoribus est.
1
Et soit défense, soit tutelle, comment
pourrions-Nous imposer à d'autres de tels soucis et de telles responsabilités?
Mais si on ne peut parler de garanties juridiques on peut bien parler
de garanties morales.
Telle est, et magnifique dans son genre, la garantie (on peut bien l'appeler aussi garantie diplomatique) que vous représentez, chers Messieurs,
que vous formez, et que votre éloquent interprète a si opportunément rappelée, si lumineusement mise en relief, dans toute la portée et toute la
force de sa signification.
U y en a une autre qui continue depuis le onze février à remplir les
pays et le monde entier. C'est ce grand, incomparable (et peut être jusqu'ici jamais vérifié) plébiscite, non seulement d'Italie, mais de toutes les
parties du monde. U n ' y a dans ces mots aucune exagération: Nous venons de recevoir lettres et dépêches non seulement de toutes les villes et
villages d'Italie, non seulement de toutes les villes et de bien des villages
de tous les pays d'Europe, mais aussi des deux Amériques, des Indes, de la
Chine, du Japon, de l'Australie, de la Nouvelle Zélande, du nord, du centre et du sud de l'Afrique, de l'Alaska, du Mackenzie, de l'Hudson comme
s'il s'agissait partout d'un événement local. Fait vraiment impressionnant, et
qui Nous autorise à dire que non seulement le peuple, tout le peuple d'Ita-
i
Gal, I V , 2.
174
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
lie, mais que les peuples du monde entier sont avec Nous; un vrai plébiscite, non seulement national mais mondial. Voilà la garantie la plus imposante qu'on puisse penser et imaginer. Dans ce vaste et immense plébiscite Nous ne pouvons pas ne pas saisir et relever quelques v o i x qui Nous
ont profondément ému. C'est d'abord la v o i x du petit nombre de survivants,
dans vos différents pays, parmi les braves qui, pendant des années, en esprit
de foi catholique, ont mis leur vie à la disposition et à la défense du SaintSiège. Vous leur direz, à ces braves, que le Saint-Père a prié et appliqué
des Messes pour tous leurs morts, qui sont aussi nos morts, inoubliables.
Une autre v o i x touchante est celle de ceux qui, surtout d'Italie, Nous
ont fait dire: voilà que nous recommençons à faire nos Pâques. C'est toute
une direction, toute une grande région qui se révèle: la région des consciences, la direction de la pacification religieuse; c'est le point de vue le plus
élevé, infiniment plus digne de considération, que la pacification civile et
politique d'un pays, bien, que celle-ci soit à elle seule un grand et inestimable trésor. Cette pensée Nous ramène encore une fois aux belles et chères montagnes de Notre jeunesse. U faut s'élever pour gagner les plus magnifiques points de vue; il faut gagner les faîtes, les sommets: de là-haut, on
ne voit plus les jolies vallées, les petites pittoresques maisons, les petits clochers pensifs, mais la vision se fait infiniment plus large et bien souvent
vraiment sublime.
Nous aussi, au point auquel Nous sommes arrivés, quand Nous pensons à la pacification de tant d'âmes, de tant de consciences, non seulement
d'Italie, mais du monde entier, Nous ne pouvons pas ne pas sentir tout le
devoir d'en remercier de grand cœur le b o n Dieu et tous les hommes qui
Nous ont donné le concours de leur bonne volonté en apportant leur contribution — et une contribution qui n'est certes pas indifférente ni de peu
de prix — à cette grande oeuvre de pacification. Il Nous semble aussi que
Nous avons le droit de Nous en réjouir et d'inviter tout le monde à s'en
réjouir avec Nous.
Il ne Nous reste, chers Messieurs, qu'à vous donner, c o m m e jadis disait
saint Pierre le premier Pape, « ce que Nous ayons »,
1
Notre bénédiction.
Nous la donnons de tout cœur à v o s familles, à vos pays, aux peuples et
aux gouvernements que vous représentez, et à tout ce que chacun de vous
porte dans sa pensée et dans son. cœur.
1
Acta Ap., I I I , 6.
Diarium, Romanae Curiae
175
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 12 Marzo 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli E cai e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono operati da Dio per intercessione del Beato Teofilo da Corte, Sacerdote professo dell'Ordine dei Frati Minori, i quali miracoli vengono proposti
per la Canonizzazione del medesimo Beato.
COMUNICATO
Si fa noto che il Sac. Manlio Bozzini, originario della diocesi di Mantova
ma ordinato in quella di Ferrara e passato successivamente di proprio arbitrio in diverse altre diocesi, per ordine e disposizione della competente autorità ecclesiastica, è sospeso a divinis.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
24 Gennaio 1929. Monsig. Enrico Hupe, della diocesi di Osnabrück.
»
»
»
Monsig. Ermanno Dreck, della medesima diocesi.
25
»
»
Monsig. Giuseppe Stowerding, della diocesi di Münster.
»
»
»
Monsig. Guglielmo Reinhard, dell'archidiocesi di Friburgo
di Brisgovia.
»
»
»
Monsig. Ermanno Martin, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Lucio Mileta (Spalato).
»
»
»
Monsig. Luca Grgó (Spalato).
26
»
»
Monsig. Salvatore Vattuone (Roma).
4
Marzo
»
Monsig. Giovanni Moruzzi, della diocesi di Crema.
»
»
»
Monsig. Angelo Zavaglio,, della medesima diocesi.
7
»
»
Monsig. Paolo Kecskés, dell'archidiocesi di Strigonia.
»
»
»
Monsig. Bernardo Husman, della diocesi di Osnabrück.
»
»
»
Monsig. Ireneo Bassi, della diocesi di Pavia.
»
»
»
Monsig. Tommaso Goossens, della diocesi di Bois-Ie-Duc.
13
»
»
Monsig. Benedetto Filosa (Roma).
176
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
25 Gennaio 1929. Monsig. Gregorio Bucic (Spalato).
12 Febbraio
7
Marzo
»
Monsig. Giuseppe Bruneiii, della Nunziatura di Praga.
»
Monsig. Luigi Pironti, dell'archidiocesi di Salerno.
Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:
14 Febbraio 1929. Il Sig. E. A. Kernau, dell'archidiocesi di Sydney.
»
»
»
Il Sig. Goffredo Forrest Hughes, della medesima archid.
»
»
»
Il Sig. Vilfredo Giuseppe Spruson, della medesima archid.
»
»
»
Il Sig. Edoardo Patrizio Hollingdale^ della medesima archid.
»
»
»
II Sig. Tommaso O'Louglin, dell'archidiocesi di Melbourne.
21
»
»
Il Sig. Edoardo Kerr, dell'archidiocesi di Westminster.
28
»
»
Il Sig. Andrea Kerr, della medesima archidiocesi.
NECROLOGIO
4
Giugno 1928. Monsig. Stefano Faugier, Vescovo tit. di Abido.
3
Ottobre
»
Monsig. Enrico Léonard, Vescovo tit. di Tipasa.
25 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Amatore Velasco, Vescovo di Colima.
26
Marzo
»
Emo Sig. Card. AURELIO GALLI, Diacono di S. Angelo in
in Pescheria.
30
»
»
Monsig. Carlo Gregorio M. Grasso, Arcivescovo di Salerno.
31
»
»
Emo Sig. Card. EVARISTO LUCIDI, Diacono di S. Adriano.
1
Aprile
5
»
»
»
Monsig. Antonio Coudert, Arcivescovo di Colombs (India).
Emo Sig. Card. AIDANO GASQUBT, del Titolo di S. Maria in
Portico, Bibliotecario e Archivista di S. R. Chiesa.
Annus X X I - Vol. X X I
1 Maii 1929
Num. 5
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
. ACTA PII PP. XI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
DESIGNATUR ABBAS ET ORDINATUR REGIMEN NOVAE ABEATIAE SANCTI PAULI
DE OOSTERHOLTO IN HOLLANDIA.
PIUS PP. X I
Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. — Cum tu,
Abbas
ad Sancti Pauli de W i c i a c o , in dioecesi Atrebatensi in Gallia, Congregationis
Gallicae Ord. S. Benedicti alumnus, nunc degens in Hollandia in civitate de
Oosterholto Bredanae dioecesis intra fines, exponendum Nobis curaveris,
perspecto statu religiosae domus S. Pauli de Oosterholto, quam m o d o Nos
pro benevolentia Nostra erga Ordinem Divi Benedicti in abbatiam erigere
dignati sumus, ad persequendum opus, quod in eadem d o m o , usque ad
recentem in abbatiam erectionem, dependente ab abbatia Sancti Pauli de
Wiciaco, tu, dilecte fili, uti A b b a s eiusdem Sancti Pauli de Wiciaco monasterii viginti circiter annis constanti studio aggressus est, te in votis admodum habere, ut de Nostra venia, dimisso titulo Abbatis ad Sancti Pauli
de W i c i a c o , novae huic abbatiae Sancti Pauli de Oosterholto uti Abbas et
Ordinarius eodem Nostra auctoritate praeficiaris: Nos, ut diuturno labori
tuo meritum tribuamus praemium, votis his concedendum ultro libenterque existimavimus. Audito igitur dilecto filio Nostro Camillo S. R. E. Diac o n o Cardinali Laurenti, Praefecto Congregationi religiosorum sodalium
negotiis praepositae, omnibusque rei momentis attento seduloque studio
perpensis, apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi, volumus ac decernimus ut tu, praevia absolutione a vinculo de Apostolicae potestatis
plenitudine facta, relicto titulo Abbatis S. Pauli de Wiciaco in Gallia, quo
huc usque potitus es, praeficiaris novae abbatiae Sancti Pauli de OosterACTA, vol. XXI, n. 5. — 1-5-929.
12
178
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
holto in Hollandia, illiusque sis rite primus de regimine A b b a s atque Ordinarius, servatis adamussim iuris et Constitutionum
praescriptis. Ad c o m -
ponendum vero statum iuridicum monachorum ambarum abbatiarum, qui
usque ad erectionem novae huius in Hollandia abbatiae omnes erant de
iure monachi unius gallicae abbatiae Sancti Pauli de W i c i a c o , et ad servanda tam iura ac Ubertatem uniuscuiusque monachi secundum Gallicae
Congregationis constitutiones, quam b o n u m et necessitates utriusque m o nasterii, pariter, Nostra auctoritate, per praesentes decernimus: ut unusquisque monachus stabilitus sit ipso facto, ac sine ullo speciali instrumento,
in illo monasterio in quo manebit die promulgationis Literarum erectionis
novae abbatiae, nisi autem in scriptis declaraverit velle se altero in monasterio stabiliri: ut per quinque annos, a die eiusdem promulgationig c o m putandos, nullus monachus ad normam praecedentis dispositionis, in una
ex duabus abbatiis de iure stabilitus, in altera autem de facto manens,
in primam transire, mitti, vel vocari possit, nisi de consensu duorum A b b a tum quorum interest. D e m u m cum nominationis tuae in primum Abbatem
novae abbatiae de Oosterholto effectus fuerit vacatio sedis abbatialis de
W i c i a c o , praecipimus ut sedi ita vacanti regulariter provideri possit; et ad
eligendum ad normam sacrorum canonum ac constitutionum Congregationis Gallicae, suum n o v u m A b b a t e m , validum sit plenaque auctoritate polleat, in quantum indiget, regulare capitulum Sancti Pauli de W i c i a c o .
Haec volumus atque decernimus benevolentiam Nostram erga inclytam
Benedicti familiam significantes; ceterum non dubitamus quin te auspice ac
moderatore, nova haec abbatia ad Sancti Pauli de oosterholto in H o l landia et monachorum numero, et bonorum operum ornamento succrescat, et feliciter floreat. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m B o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i i
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P . C A R D . GASPARRI, a Secretis Status.
II
FINES REGUNTUR INTER DIOECESES DE CHITTAGONG ET KRISHNAGARENSEM
IN INDIIS ORIENTALIBUS.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Per similes Apostolicas Litteras, die
X X V mensis Maii superioris anni MDCCCCXXVII Piscatoris anulo obsignatas,
dioecesis de Chittagong in Indiis Orientalibus erecta fuit, eiusdemque dioe-
Acta Pii PP. XI
179
cesis territorii limites statuti fuerunt. Praefatae novae dioecesis territorium
partem complectebatur districtus vulgo de Gopalganj nuncupati, quod in
memoratis Litteris per verba « partim de Gopalganj » declarabatur. Cum
vero pluries huius districtus de Gopalganj fines civiles immutati fuerint,
difficultates ortae sunt inter Episcopum de Chittagong et Episcopum Krishnagarensem quod attinet ad ecclesiasticae iurisdictionis exercitationem.
Has ad remo vendas difficultates nuper venerabilis frater Eduardus Mooney,
Apostolicus Delegatus in Orientalibus Indiis, Nos humiliter flagitavit, ut
praedictae novae dioecesis de Chittagong fines rectius definirentur. Nosque
id in christiani populi emolumentum maxime cessurum rati, omnibus adiunctis attente perpensis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a nae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis, de
eorundem fratrum consilio, praedictam Indiarum Orientalium Delegati
propositionem in examen revocantes, haec quae infra scripta sunt decernenda existimavimus; Nimirum motu proprio atque ex certa scientia et
matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium tenore, ut novae dioecesis de Chittagong fines, non
minus quam dioecesis Krishnagarensis fines certo m o d o constituantur,
volumus ut dioecesi de Krishnagar partes duae (vulgo Thanas) ad septem^
trionem territorii de Gopalganj, de quo agitur in supra recensitis Litteris Apostolicis sub anulo Piscatoris datis, sitae, deinceps tribuantur, eae
nempe quae nomine veniunt Kasiani et Muksudpur, et vicissim ad dioecesim de Chittagong pertineant aliae partes duae (vulgo Thanas), quae
ad meridiem spectant, et de Gopalganj ac de Kohualipara nuncupantur.
H a e c quidem edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere
poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter,
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDOCCOXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A R D . GASPAREI,
a Secretis Status,
180
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
in
IMMUTANTUR FINES DIOECESIS DE CHITTAGONG ET PRAEFECTURAE APOSTOLICAE DE ASSAM.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam.— Quum ex Apostolico munere, quo fungimur, Ecclesiarum omnium cura Nobis commissa fuerit, felici illarum statui
ac prospero regimini pro re ac tempore consulimus. Iamvero cum venerabiles fratres Arcturus Le Pailleur, Episcopus de Chittagong in Indiis
Orientalibus, et Aloisius Mathias, Praefectus Apostolicus de Assam, enixe
N o s flagitaverint ut duos districtus civiles ad apostolicam praefecturam
de Assam huc usque pertinentes ab ea dismembrarentur, et cum venerabilis frater Eduardus Mooney, Delegatus Apostolicus Indiarum Orientalium, petitionem praedictam gravissima sua commendatione roboraverit:
Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a nae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis, omnibusque rei momentis attente perpensis, ad maiorem Dei gloriam christianique populi salutem, haec quae sequuntur, statuenda existimavimus.
Nimirum motu proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione
Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium
tenore, duos civiles districtus de Sylhet et Cachar a praefectura apostolica
de Assam seiungimus sive dismembramus, ipsosque, iisdem servatis confiniis, dioecesi de Chittagong adiungimus sive incorporamus.
Haec volumus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces, iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive
pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A R D . G A S P ARRI,
a Secretis Status.
Acta Pii PP. XI
181
IV
ERECTIO
PRAEFECTURAE
APOSTOLICAE
DE
YENKI
EX
DISMEMBRATIONE
VICARIATUS APOSTOLICI DE W O N S A N .
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Ex hac Divi Petri Cathedra, quam divinitus obtinemus, in omnes christiani orbis regiones, longo licet terrarum
marisque spatio seiunctas, sublimi tamquam e specula, mentis Nostrae
oculos convertimus, et quae ad expeditiorem conducant rei christianae
procurationem, sollicito studio decernere satagimus. Haec animo repetentes, cum vicariatus apostolicus de Wonsan in Corea, amplitudine territorii
et incolarum numero conspicuus, amplectatur provinciam de Yenki pertinentem ad Manciuriam, quae ab Ordinarii sede dissita, ob fidelium numerum
in dies feliciter percrebrescentium, quoad spirituales populi necessitates
peculiarem curam requirere videtur, cumque ipse venerabilis frater Bonifacius Sauer, e Congregatione Ottiliensi O. S. B. pro exteris missionibus,
Episcopus titularis Appiariensis ac Vicarius Apostolicus dicti vicariatus de
Wonsan, Nos enixis precibus flagitaverit ut tota illa provincia, ab eodem
vicariatu per Nos detracta, in peculiarem praefecturam apostolicam erigeretur: Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
Romanae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis,
ac praehabitis votis tam venerabilis fratris M a m Giardini, Archiepiscopi
titularis Edesseni, Delegati Apostolici in Iaponia et Corea, quam venerabilis fratris Celsi Costantini, Archiepiscopi tit. Theodosiopolitani, Delegati Apostolici in Sinis, nec non rogata sententia P. Abbatis generalis
Congregationis Ottiliensis Ordinis Sancti Benedicti cuius curis vicariatus
de Wonsan est commissus, omnibus denique rei momentis attente perpensis,
supra memorati Vicarii Apostolici votis concedendum esse existimavimus.
Quae cum ita sint, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, prae.sentium tenore, provinciam civilem de Yenki a vicariatu apostolico de
Wonsan seiungimus; eandemque provinciam, sic separatam sive dismembratam, in praefecturam apostolicam erigimus, cui nomen facimus de
Yenki, ita tamen ut eadem provincia, sive nova praefectura, servetur curis
Congregationis
Ottiliensis Ordinis Sancti Benedicti,
de re christiana in
dicto territorio de Yenki optime meritae.
Haec volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque
182
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
integros effectus sortiri atque obtinere, illisque, ad quos pertinent sive
pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum ac definiendum esse; irritumque ex nunc et inane fieri si
quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P. CARD; GASPARRI, a Secretis Status.
V
BASILICAE MINORIS HONORIBUS DECORATUR TEMPLUM TAURINENSE SS. CORPORIS DOMINI, A MIRACULO NUNCUPATUM.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Inter praestantiores sacras aedes,
quibus Taurinensis civitas nobilitatur, conspicuum sane locum obtinet
templum Corporis D o m i n i a Miraculo nuncupatum, a municipii curatoribus
conditum ad perennandam memoriam celeberrimi illius prodigii, quod
evenit die v i m . Iunii an. MCCCCLIII, ex quo eadem civitas urbis a Sacramento gloriosum titulum est mutuata. In l o c o ubi primum parvum
exstitit sacellum, a magni nominis architecto Ascanio Vitozzi delineatum,
anno M D L X X X X V I I I structura atque artis operibus praenobile templum
surrexit. Frontem ornant mirificae statuae; intus autem o b d u c t u m pretioso
marmore atque aere, a summis artificibus pietas gestat tabulas, atque in
abside et odeis auro decorum adeo nitet concinne, ut inter nationalia monumenta templum ipsum merito enumeretur. Sacrarium albariis perraris
operibus excultum, copiosa ac praedivite supellectile abundat, serica paramenta atque argentea vasa, dono oblata, Sabaudiae Principum pietatem
ac munificentiam testantur. Inservit templo frequens clerus, et divini
cultus splendori consulit potissimum Conlegium sacerdotum theologorum,
a Ssmo Sacramento appellatum, iam inde ab anno MDCLX a Taurinensi
Archiepiscopo fundatum, quod iugiter floruit viris sanctimonia praestantibus, quos inter memorare iuvat Iosephum Benedictum Cottolengo, inter
Beatos caelites nuper adscitum, qui h o c in templo ante imaginem Deiparae a Gratiis orans, condendae parvae domus a divina Providentia consilium mente primum molitus est. N e c desunt sanctorum lypsana atque
insignia quidem, et privilegia indulgentiarum de thesauro Ecclesiae, et
183
Acta Pii PP. XI
fidelium societates atque congregationes, sodalium frequentia, et susceptorum operum laude commendatae. H a e c animo repetentes, cum dilectus
filius Noster Iosephus S. E. E. presbyter Cardinalis Gamba, ex dispensatione Apostolica Augustae Taurinorum Archiepiscopus, v o t a exprimens et
sua et Capituli canonicorum, N o s enixis precibus flagitaverit ut conlegiatam enunciatam a Sacratissimo Corpore Christi ecclesiam, ad Basilicae
minoris honores evehere, de Nostra benignitate, dignemur: Nos, ut christiani
populi pietas erga divini amoris Mysterium magis magisque excitetur, optatis his concedendum ultro libenterque existimavimus. Quae cum ita sint,
audito venerabili fratre Nostro Antonio S. R. E. Cardinali V i c o , Episcopo
Portuensi et Sanctae Rufinae, Sacrorum Rituum Congregationi Praefecto,
omnibusque rei momentis sedulo studio perpensis, m o t u proprio atque ex
certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine, praesentium tenore, perpetuumque in m o d u m ,
conlegiatam ecclesiam Sanctissimi Corporis Christi civitatis Taurinensis,
Basilicae minoris titulo cum privilegiis et honorificentiis, quae iuxta decreta et morem huic titulo competunt, condecoramus.
H a e c volumus, edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive
pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n
obstantibus contrariis
quibuscumque.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die n
m . Augusti anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A R D . GASPARRI,
a Secretis Status.
VI
TITULUS ET HONORES BASILICAE MINORIS TRIBUUNTUR SANCTUARIO CAPRIMONTENSI BEATAE MARIAE GRATIARUM, ORDINIS CARMELITARUM EXCALCEATORUM, INTRA FINES DIOECESIS LEODIENSIS.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Leodiensis dioecesis intra fines Carmelitarum Discalceatorum exstat, e religiosa provincia Brabantina, conventus Caprimontensis, cui annexum est templum sive sanctuarium N o -
184
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
strae Dominae vulgo de Cìièvremont nuncupatae. Fertur eodem in Caprimontensi colle sub titulo Sanctae Mariae de Castronovo iam a saeculo
septimo ecclesiam eidemque adiectum monasterium haud parvi momenti
exstitisse; at templum huiusmodi, q u o d privilegiis divitiisque imperatores,
Episcopi principesque auxerant, cum monasterio et castro, decimo exeunte
saeculo solo aequatum est. Feliciter vero eodem in l o c o Patres e Societate
Iesu, ex Anglia depulsi, circa annum MDOLXX exiguum oratorium erexerunt, in quo publicae venerationi expositam parvam Beatae Mariae Virginis
statuam, quae in ulnis Iesum Infantem gestat, conlocarunt; et c u m illuc
brevi tempore non m o d o exLeodiensi dioecesi sed e continenti etiam regione
fideles Deiparam, in simulacro caprimontensi, veneraturi frequentes convenerint, Patres e Societate Iesu quam memoravimus, de Episcopi consensu
aptum sacellum, anno Domini MDCLXXXVIII exstruendum curarunt, quod
postea, anno MDCXovir, etiam ampliarunt. Illud parvum sacellum per duo
fere saecula peregrinorum more christifideles pie studioseque lustrarunt;
sed, die III Septembris an. MDCCCLXXVII, votis populi clerique concedens
Leodiensium Episcopus tandem lapidem fundamenti novae exaedificandae
ecclesiae posuit, quae Carmelitarum curis tradenda esset. Anno tantum
MDCCOLXxvni Carmelitae Discalceati in conventus Caprimontensis possessionem venere; quo ex tempore sollerter sanctuarium Beatae Mariae
Gratiarum de CMvremont, domui suae adiectum, quoquo pacto explendum
enixi sunt. Sacra aedes, quam anno MDCCCXCIX mense Septembri Leodiensium Episcopus tunc temporis exsistens consecravit, stylo gothico confecta,
molis amplitudine et artis operum excellentia maxime decora est; in eaque
parvam statuam fideles venerantur Beatae Mariae Virginis Matris Gratiarum, in ipso colle caprimontensi a Patribus Societatis Iesu conlocatam,
et quam, nomine ac mandato Nostro, anno MCMXXIII Leodiensium Episcopus pretioso diademate sollemniter redimivit. H a e c animo repetentes,
cum dilectus filius Noster Cardinalis Mechliniensium Archiepiscopus, una
c u m venerabili fratre Leodiensium Episcopo, valde suffragio suo c o m mendet vota Prioris conventus Caprimontensis, ex Ordine Carmelitarum
Discalceatorum, qui, nomine, tam Capituli sui conventus
quam Provin-
cialis eiusdemque Consilii, nec non Moderatorum maiorum Ordinis laudati,
Nos enixe rogaverit ut h o c anno, vertente quinquagesimo ab eiusdem conventus initiis ac proinde quinquagesimo expleto a fundatione ecclesiae
conventui ipsi adnexae, eandem sacram aedem titulo privilegiisque Basilicae minoris cohonestare dignaremur, Nos
optatis hisce concedendum
ultro libenterque existimavimus. Quapropter, conlatis consiliis cum venerabili fratre Nostro Antonio S. B. E. Cardinali V i c o , Episcopo Portuensi
et Sanctae Rufinae, Sacrorum Rituum Congregationis Praefecto, apostolica
Acta Pii PP. XI
185
Nostra auctoritate, praesentium Litterarum vi, perpetuumque in m o d u m ,
ecclesiam sive sanctuarium Beatae Mariae Virginis titulo Matris Gratiarum,
vulgo de Chèvremont nuncupatae, conventui Oaprimontensi Carmelitarum
Excalceatorum adiectam, intra fines Leodiensis dioecesis, titulo ac dignitate Basilicae minoris decoramus, cum omnibus privilegiis atque honoribus quae huius tituli iuxta decreta ac morem propria sunt.
Porro haec
largimur, decernentes praesentes Litteras Nostras firmas,
validas atque efficaces semper exstare ac permanere; suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex nuuc et inane fieri, si quidquam
secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i v
m . Augusti an. MDCCCCXXVHL, Pontificatus Nostri septimo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
EPISTOLAE
I
AD EMOS PP. D D . ALEXANDRUM TIT. S. AUGUSTINI S. R. E. CARD. KAKOWSKI,
ARCHIEPISCOPUM VARSAVIEN., AUGUSTUM TIT. S. M. DE PACE S. R. E.
CARD. HLOND, ARCHIEP. GNESNEN. ET POSNANIEN., ET AD CETEROS
RR. PP. D D . ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS POLONIAE: LITTERIS RESPONDET DATIS GNESNA EX COMMUNI CONVENTU.
PIUS PP. X I
Dilecti filii Nostri ac venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. — Quas nuper ex Gnesnensi
conventu dedistis perofficiosas
litteras, eas libenti quidem laetoque animo perlegimus; n o v u m enim in
eis argumentum perspeximus cum pietatis et obsequii vestri tum pastoralis illius sollertiae qua vos egregie nitetis. Siquidem opportune v o s , priusT
quam coeptus vestros auspicaremini, sanctarum rerum commentationi in
recessu sacro vacavistis, ut, alacriore spiritu flagrantes, ea simul decerneretis quae maxime, tam necessario tempore, ad ecclesiarum vestrarum
b o n u m conferrent. Merito igitur vos laude honestamus: quamquam enim
neque qui plantai, neque qui rigai est aliquid, sed qui incrementum dat Deus,
186
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
is tamen operam postulat industriamque sacrorum pastorum; quibus eo
magis favet quo sunt gloriae suae studiosiores. Iamvero aliud est in communi
vestra epistula quod Nos magni facimus: illa videlicet voluntatum consensio
atque concordia qua vos simul, latini rutenique episcopi, nitemini ut dissidentes russi, qui in Polonia versantur, ad sinum revocentur Ecclesiae matris
quod quidem quo fiat quantocius, v o t u m est bonorum omnium optatissimum. Interea, hac spe laeti, id precantes ut labores curaeque vestrae in
polonorum utilitatem secundo exitu fortunentur, in divinorum munerum
auspicium itemque
in paternae benevolentiae Nostrae signum, vobis,
dilecti filii Noster et venerabiles fratres, cunctoque clero ac populo unicuique vestrum concredito, apostolicam benedictionem amantissime in
D o m i n o impertimus.
Datum Eomae, apud Sanctum Petrum, die x x v i mensis Novembris
anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
PIUS PP. X I
II
AD EMUM P. D. RAYMUNDUM M. TIT. SANCTI PETRI IN MONTE AUREO S. R. E.
PRESB. CARDINALEM ROULEAU ARCHIEPISCOPUM QUEBECENSEM CETEROSQUE RR. PP. D D . ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS DITIONIS CANADENSIS
TERRAEQUE NOVAE, LITTERIS RESPONDENS EX
COMMUNI CONVENTU
QUEBECI DATIS.
PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster et venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. — Agnovimus ex vestris litteris, nuper datis, Quebecum vos
convenisse ut communiter necessitatibus consuleretis dioecesium vestrarum; nec voluisse vos coetus incipere nisi prius pietatem atque obsequium
vestrum erga Nos Sedemque Apostolicam testati essetis. N o v u m enim id
est pastoralis studii vestri argumentum;
quapropter
gratissimum
plane
Nobis contingit. Quid enim magis optare debemus quam ut pastores
singuli rationibus diligenter prospiciant rei catholicae et animarum saluti
quas ipsis pascendas ac
tuendas Pastor aeternus commisit? H o c enim-
vero cum semper fructuosum et Ecclesiae disciplinae consentaneum tum
praesertim in hac difficultate temporum salutare ac prope necessarium
esse intelligimus: etenim eo vigilantiores coniunctioresque pastores esse
oportet quo magis erroribus vitiorumque illecebres gliscentibus fides christiani gregis periclitatur. Itaque valde equidem vobis de sollertia gra-
Acta
Pii
PP.
187
XI
tulanlur, qua ex regionibus tum longinquis in unum coivistis ut mira
voluntatum concordia, plenum militantis Ecclesiae triumphum maturaretis. Atque utinam dies ille elucescat, quo, uti scribitis, veritas errorem, caritas dissentionis spiritum devincat, et quo tandem in gentibus
tam diu vexatis p a x feliciter restauretur quam de caelo Iesus Dominus
in terram deduxit. H a n c in rem, libenter, uti optastis, opportuna auxilia
enixe a D e o vobis precamur, ut quae simul scivistis ea, clero populoque
obsequente, exsequamini. Ceterum, observantiam vestram paterno admodum rependentes animo, in caelestium munerum auspicium itemque in
benevolentiae Nostrae signum, vobis, dilecte fin* noster et venerabiles
fratres, cunctoque gregi unicuique vestrum concredito apostolicam benedictionem peramanter in
D o m i n o impertimus.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Novembris
anno MDCCCCXXVHI, Pontificatus Nostri septimo.
PIUS PP. X I
III
AD R. P. D. HENRICUM STREICHER, EPISCOPUM TIT. THABRACENSEM ET VICARIUM APOSTOLICUM DE UGANDA, ANNO QUINQUAGESIMO E X E U N T E A
PRIMUM PRAEDICATO CHRISTI NOMINE IN EA REGIONE.
PIUS PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. — Optimum
quidem consilium iniisti annum celebrandi quinquagesimum ex quo prim u m in regionem de Uganda religio catholica invecta est; omnes enim
probe norunt quae et quanta h o c annorum spatio, missionales Africae
exantlarint ut in vicariatu isto, cui tu praees sollertissime,
christianum
nomen triumpharet. Siquidem non m o d o vexationes crebras ac pericula
omne genus, sed etiam mortem ipsam apostolici viri sane multi una cum
fidelibus laetanter oppetiere; ita ut non semel, nisi Deus praesentissima
o p e adfuisset, de salute Ugandae desperandum esse videretur. Iamvero
istic quoque factum est ut sanguis martyrum semen esset christianorum:
etenim in immensum sane recens succrevit, ut ipse scribis, christifidelium
munerus, quibus quidem christiana fide instituendis in eaque servandis
cum,missionales ex Europa permulti tum ipse indigena clerus actuosam
dant operam. Valde igitur tibi tuisque omnibus de eventu tam fausto
gratulamur, debitas D e o grates vobiscum persolventes,
tot
sauciatam
vulneribus
Martyrumque
sanguine
quod Ugandam
purpuratam,
erigere
188
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
et quasi corona redimire dignatus est. A t q u e animos ex hac celebratione
sumite, Seminaria praesertim et consociationes varias cotidie magis provehendo, quibus tanta salutis spes continetur. N o s vero, pacis Principem
Iesum D o m i n u m enixe precati ut plene a d m o d u m istic suum regnum
stabilire et confirmare velit, ad laetabilis rei splendorem itemque ad animarum fructum augendum, tibi damus libenter,
sacris
operatus,
nomine
et
venerabilis frater, ut,
auctoritate Nostra adstantibus
benedicas,
plenam admissorum veniam eisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicione lucrandam. Caelestiumque auspex numerum ac paternae benevolentiae Nostrae testis apostolica sit benedictio, quam tibi, venerabilis frater,
missionariis singulis iisque omnibus qui sunt vigilantiae tuae concrediti,
amantissime in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x n i mensis Decembris
anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
PIUS PP. X I
IV
A D R . P . D . G R E G O R I U M D I A M A R E EPISC. T I T . C O N S T A N T I E N S E M E U M D E M Q U E
CONGREGATIONIS (SABINENSIS
O.
S.
B.
PRAESIDEM, ATQUE ARCHICOE-
N O B I I MONTIS CASINI A B B A T E M O R D I N A R I U M ,
X I V E X E U N T E SAECULO
A CONDITO A R C H I C O E N O B I O .
PIUS
PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. — N o n sine
Numinis instinctu contigisse videtur, ut, x i v abhinc saeculis, Benedictus
e Nursia, legifer pater vester, cum in verticem Casini montis ascendisset,
penitus everso, quod inibi adhuc exstabat, Apollinis delubro, celeberrimum
eodem loco monachorum coenobium excitaret, quod, ingruentibus usquequaque
ignorantiae
vitiorumque
tenebris,
disciplinarum
omnium perfugium atque praesidium futurum erat.
virtutumque
Praeclarum enim
istud monasticae vitae domicilium non m o d o , ut decessoris Nostri f. r.
Pii P p . X verbis utamur, « gravissimis temporibus quasi Ecclesiae columen,
fideique propugnaculum a p p a r u i t » (Litt. A p . , x Febr. MDCCCCXIII), sed
illa etiam, quibus civilis cultus alitur,, litterarum bonarumque artium
documenta tam religiose adservavit, ut quae Graecorum R o m a n o r u m q u e
ingenium et labor, etsi tot permixta erroribus, scripta ante protulerat ad
humanitatis emolumentum vitaeque decus, ea christianae sapientiae m o n u mentis aucta, posteritati tradere contenderet.
Acta
Pii
PP.
189
XI
In- qua quidem egregia istius monasterii laude ad historiae fidem illustranda, non est profecto cur diu multumque moremur. Quis enim ignorat
istic bene multos floruisse viros, qui procul a saeculi strepitu molliorisque
vitae blandimentis, divinis contemplationibus vacando, arctiusque cotidie
D e o adhaerendo, religiosae perfectionis apicem assecuti sunt? Ecquis,
veteres annales evolvendo non didicit sodales vel a priore Ordinis aetate
vestros cum sacras omni contentione excoluisse disciplinas, quibus germana
Ecclesiae fides incolumis servaretur, tum, barbarie omnia ferro ignique
vastantibus, litterarum codices, vel dispersos oblivioneque obrutos studiose conquisivisse, vel vetustate usuque corruptos ingeniose diligenterque
transcripsisse? Nonne item omnibus compertum, animosos istinc, nullo
non tempore catholicae veritatis praecones profectos esse, ut in regiones
vel remotissimas christianam fidem humanitatemque inveherent?
Nec tantum fidei et veteris sapientiae beneficia pluribus populis Benedictini sodales attulere, sed etiam in saltuosis monitisque terris, per Europam,
aratro
subvertendis
naviterque
fecundandis
ipsorum
desudavit
sollertia; itemque, viis novis patefactis, diversas civitates arctis quibusdam
amicitiae eommerciorumque vinculis copulare, et cives, qui saepenumero
inter se digladiarent, in Christo pacatos, artes omne genus, ad humanioris
vitae usum, docere consueverunt. Cumque haec omnia assequi atque efficere coelesti ope assiduis precibus impetrata contenderent, hinc praeclarum illud, quasi peculiare eorum insigne, ora et labora atque illud Cruce et
aratro: quae quidem effata, spiritu instincta Legiferi Patris, quasi tamquam
mandatum ab eo traditum, recipere et colere nullo non tempore sanctum
ac sollemne habuerunt. Quam ob rem, ob multiplicia, quae usque adhuc
memoravimus, promerita, dicere quidni liceat, Ecclesiam in tanta rerum
eversione — cum R o m a n u m rueret imperium, et incursionibus barbari
suis omnia permiscerent — principe Ordinis domicilio archicoenobio isto,
veluti singulari praesidio, Dei providentia excitato, usam esse? Quin i m m o ,
nonne Ordini vestro magnam partem tribuendum, si nova solidi orque ex
iis tempestatibus ac procellis christiana societas emersit? Itaque mirum
non est, si R o m a n i Pontifices plurimi, si Reges Imperatoresque non pauci,
ut securitate ac pace fruerentur, se istuc receperunt, pieque, aliquantisper
saltem, apud Benedicti sepulcrum, commorati sunt.
Satis, propterea, superque causae fuit, cur Casinense coenobium Decessores Nostri laudibus cumularent: ut, exempli gratia, Nicolaus I I , qui
monasticae normae principale gymnasium
dinis))
ut
Paschalis
II,
qui
universorum
(litt.
per
decr. Pastoralis
occidentem
sollicitu-
monasteriorum
caput (litt. In monasticae)^ ut Urbanus V, qui celebre monasterium quod
aliorum fuit initium ac forma (litt. Dudum dilecti) appellavit. Ac recens
190
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
summo extulit praeconio Pius X, qui in Apostolicis Litteris, quas memoravimus, ita de Oasinensi Monasterio loquitur: « . . . H i c servata est divinae
non minus quam humanae legis verenda sanctitas, teterrima illa tempestate, qua per v i m atque iniuriam omnia miscebantur. Quid Italia, quid
civilis Europa Casinensibus monachis debeat, edocet magistra vitae ac
nuntia veritatis historia; ex qua pariter comperimus, per longam annorum seriem, Monasterii Casinensis fastos E o m a n a e Ecclesiae historiae
magnam esse partem ».
Quapropter opportunum a d m o d u m , cum tuis, inivisti consilium, venerabilis frater, saeculum quartum decimum a monasterio condito sollemniter
celebrandi: quae quidem sollemnia, quibus beneficia a D e o Ordini vestro
et per vos humano generi — saeculorum decursu — collata commemorabitis, sine ulla dubitatione efficient, ut, grato v o s in b o n o r u m omnium D a t o rem animo, praeclara decessorum vestrorum exempla etiam atque etiam
imitari atque aemulari contendatis. Quod autem decrevistis — ut huiusm o d i faustitatem uberiores fructus consequantur —- dioecesanam apud
vos S y n o d u m cogi et Eucharisticum haberi conventum, id valde eiusmodi
evento consentaneum Nobis videtur, videtur sodalitati vestrae omnibusque
istius dioecesis fidelibus perutile. Etenim si legitima cleri Synodus ad germanam fidem fovendam et ad disciplinam aptius restaurandam magnopere confert, nihil magis quam Eucharistici coetus divinae ardorem caritatis et christianae vitae usum in populo excitat ac provehit. Nullis igitur
curis laboribusque partito, venerabilis
frater, ut coepta tam sancta dili-
genter apparentur et ad felicem exitum adducantur; in quo pro certo habemus cum tuorum sodalium navitatem, tum cleri populique studiosam operam tibi non defore. N o s quidem huius eventus laetitiam habemus vobiscum
communem, eo magis quod pergrata subit animum Nostrum recordatio,
Nosmet olim, nec semel, ad coenobium vestrum, et Nostrae in beatum
patrem Benedictum pietatis et studiorum causa nostrorum, conscendisse,
ibique per silentia locorum ad tantas Ordinis vestri glorias memoriasque
recolendas abreptos, atque legiferi Patris vestri reliquias in sacro hypogaeo
pientissime veneratos, tam vehementem inde hausisse animi dulcedinem,
ut ipsa rei memoria solacio N o s adhuc gaudioque perfundat. Iamvero, ut
Decessores Nostri, data opportunitate, archicoenobio vestro paternae benevolentiae documenta plurima praestiterunt, sic N o s , hanc occasionem
libenter nacti, peculiarem vobis voluntatis Nostrae significationem praestare cupimus; itaque petitioni optatisque vestris ultro concedentes, haec
quae sequuntur, per has Litteras statuimus:
I. Ut sacerdotes omnes, qui pietatis causa ad Oasinense archicoenobium advenerint, in quovis istius cathedralis ecclesiae altari Missam vo-
Acta
Pii PP.
191
XI
tivam S.. Benedicti, h o c dumtaxat vertente anno, celebrare queant, exceptis tamen festis duplicibus I et II classis, diebus dominicis maioribus,
itemque feriis, vigiliis et octavis privilegiatis.
I I . Ut vobis liceat in perpetuum Sancti Benedicti Missam — at unice
Conventualem — singulis feriis tertiis in eadem ista Basilica celebrare,
rata per N o s , quae apud v o s viget, vetere consuetudine; m o d o tamen feria
tertia ne agatur Offìcium aut festi duplicis l
a e
et 2
a e
classis, aut feriae vel
vigiliae vel Octavae privilegiatae.
I I I . Ut die X X I mensis Martii, in quem incidit piissimi transitus S. B e nedicti liturgica commemoratio, itemque die xi mensis Iulii, in sollemnitate scilicet legiferi Patris vestri, h o c tamen dumtaxat vertente anno,
omnes christifideles, qui rite expiati ad sacram Synaxim accesserint, toties
plenaria indulgentia fruantur, quoties templum istud cathedralem inviserint, ibique ad mentem Nostram aliquantisper saltem oraverint. Contrariis
quibuslibet non obstantibus.
E e m autem iam nunc h o c loco nuntiamus, quam pro certo habemus
fore vobis iucundissimam; cum scilicet vehementer optemus saecularibus
sollemnibus vestris quasi praesentes adesse, Legatum Nostrum suo tempore ad vos missuri sumus, qui personam Nostram gerens, sacris caerimoniis nomine Nostro praesideat, easque romanae purpurae splendore
angustiores reddat.
Q u o d autem, venerabiles frater, officiosis litteris haud ita pridem elatis,
a Nobis efflagitabas, ut plenissimam vobis indulgentiam in forma Iubilaei
extraordinarii concederemus, id Nos ampliore quidem largitione, ut norunt
omnes, praeoccupavimus; cum enim saecularis haec commemoratio vestra
in quinquagesimum incidat annum, ex quo primum Nos D e o litavimus,
imploratum a vobis beneficium non ad unum contrahi ac concludi archicoenobium vestrum, sed ad universum catholicum orbem proferri ac pertinere voluimus.
Caelestium interea munerum auspicem, peculiarisque caritatis Nostrae
testem, cum tibi, venerabilis frater, singulisque Benedictini Ordinis sodalibus, tum cuncto clero populoque tuis curis concredito, apostolicam benedictionem peramanter in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die x mensis Februarii, in festo
Sanctae
Scholasticae
virginis,
anno MDCCCCXXIX, Pontificatus
septimo.
PIUS PP. X I
Nostri
m
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
v
AD EM. P. D. PETRUM, TIT. S. LAURENTII IN LUCINA S. R. E. PRESE. CARD. GASP ARRI, PUBLICIS NEGOTIIS ADMINISTRUM, QUEM LEGATUM SUUM MITTIT
AD SOLLEMNIA DECIES QUATERQUE SAECULARIA ARCHICOENOBII CASINENSIS.
PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster salutem et apostolicam benedictionem. — Q u o d
epistula haud ita pridem data ad venerabilem fratrem Gregorium Diamare
Episcopum tit. Constantiensem libentissime nuntia vimus, sollemnia scilicet
decies quaterque saecularia, quibus Casinensis Archicoenobii ortus proxime
celebrabitur, per Legatum Nostrum Nos esse participaturos, id ita praestare
volumus, ut vel luculentius inde pateat quo N o s pietatis studio in praeclarum illum religiosae disciplinae parentem et decus, Benedictum e
Nursia, feramur, et qua paterna caritate increbrescentem eius subolem
complectamur universam. Siquidem tibi, dilecte fili Noster, qui tam prope
Nobis in Ecclesiae gubernaculis moderandis assides, quique impensius
prae ceteris curas sollicitudinesque participas et gaudia Nostra, perhonorificum huiusmodi, munus demandamus, non dubitantes id et tibi adm o d u m gratum et Oasinensibus omnibus fore iucundissimum.
Te igitur per has litteras Legatum Nostrum eligimus, qui Nostram
gerens personam, sollemnibus in Casino Monte propediem celebrandis
nomine et auctoritate
Nostra
praesideas,
singulasque
caerimonias ad
laetum exitum dirigas. Q u e m a d m o d u m vero pro certo habemus romanae
purpurae amplitudinem Legati Nostri dignitate auctam ad fausti huius
eventi splendorem magnopere esse collaturam, ita omnino confidimus eam,
qua nites, pietatem, tuumque in veneratum patrem Benedictum religionis studium omnibus fore et exemplo et incitamento. Interea ut omnia
prospere salubriter que succedant a D e o precati, felicis rei exitus conciliatricem paternaeque voluntatis Nostrae testem, cum tibi, dilecte fili Noster,
tum iis omnibus qui celebrationi intererunt, apostolicam benedictionem
effuso animo impertimus.
D a t u m B o m a e , apud Sanctum Petrum, die xv mensis Aprilis anno
M D C c c c x x i x , Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. XI
S.
Congregatio
193
Consistorialis
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRI CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
8 Martii 1929.
—
Cathedrali Ecclesiae Sancti Ioannis Portoricensis,
praefecit R. P. D. Edwinum B. Byrne, hactenus Episcopum Poncensem.
— Cathedrali Ecclesiae Poncensi, R, P. Aloisium Wellinger, e Congregatione Ssmi Redemptoris,.provinciae Americanae.
5 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Vladislaviensi
seu
Calissiensi, R.
P. D. Carolum Radonski, hactenus Episcopum Berissensem.
13 Aprilis — Cathedrali Ecclesiae Ragusinae, R. D. Iosephum Carevié,
canonicum parochum ecclesiae cathedralis Spalatensis.
15 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Venetensi in Gallia, R. D. Hippolytum
Tréhiou, canonicum cathedralis Ecclesiae Briocensis, eiusdemque dioecesis
Vicarium generalem.
— Cathedrali Ecclesiae
Montis Albani,
R.
D.
Aemilium Roques,
canonicum metropolitanae Ecclesiae Albiensis, ibique rectorem Seminarii.
18 Aprilis — Titulari episcopali Ecclesiae Philomeliensi, R. D. Fridericum Emanuel, e
Pia Societate
Salesiana
ven. Ioannis Bosco,
quem
deputavit Auxiliarem E m i P. D. Donati Card. Sbarretti, Episcopi Sabinensis et Mandelensis.
19 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Melensi, R. P. Michaelem Paternain,
e Congregatione Ssmi Redemptoris.
ACTA, vol. X X I , n. 5. — 1-5-929.
13
194
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACKA CONGREGATIO
PBO ECCLESIA ORIENTALI
I
APPROBATIONES
Ssmus D. N. Pius divina Providentia P p . X I , decreto Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali, die 28 Iulii 1928 constitutiones monachorum Mechitaristarum, cuius domus princeps in urbe Venetiarum sita est,
definitive approbavit; item decreto diei 6 Aprilis 1929 modificatas Constitutiones Congregationis Monachorum Basilianorum, graeci ritus, cuius
domus princeps est abbatia S. Mariae Gratiarum in oppido Cryptoferratae,
experimenti gratia,
ad septennium,
approbavit.
II
NOTIFICATIO
Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia P p . X I , decreto Sacrae
Congregationis pro Ecclesia Orientali diei 2 Martii 1929, R. P. D. Petrum
Pisani, Archiepiscopum titulo Constantiensem in Moesia, nominare dignatus est Delegatum
Seminaria,
Sacrae Congregationis pro Ecclesia Oriental quoad
Collegia
et
Instituta
ecclesiastica
ac
pia,
ritus orientalis,
utriusque sexus, in Urbe exsistentia.
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
10 Februarii 1929. — R. P. Evaristus Tchang, e clero saeculari vicariatus apostolici de Iehol,
Vicarius Apostolicus
de Tsining in Sinis.
— R. P. Eduardus Sheehan, presbyter e Congregatione Missionis, Vicarius
Apostolicus
de
10 Aprilis. — R.
Africae,
YuMang
in
P. Burcardus Huwiler, e Societate Missionariorum
Vicarius Apostolicus de Bukoba in Africa
11 Aprilis. — R. P. Antonius
Africae,
Sinis.
Vicarius Apostolicus de
Oomen,
e
Centrali.
Societate Missionariorum
Mwanza in Africa
Centrali.
195
S._ Congregatio Rituum
SACRA CONGREGATIO RITUUM
1
PLURIUM
DIOECESIUM
DECLARATIO
Post Decretum editum ab hac Sacra Rituum Congregatione die 14 D e cembris 1927, quo constitutum est, ut S. Teresia a Iesu Infante Patrona
aeque principalis haberetur cum S. Francisco Xaverio, Missionariorum et
Missionum omnium in quavis orbis parte exsistentium, a nonnullis Vicariis
Apostolicis quaesitum est quaenam liturgica privilegia iisdem duobus Sanctis, Missionum omnium Patronis aeque principalibus, vi praedicti Decreti,
spectent, iuxta rubricas. Porro Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X I ,
in audientia diei 13
vertentis Martii, referente
infrascripto
Cardinali
eiusdem Sacrae Congregationis Praefecto, ad omnem dubium removendum, declarare dignatus est: festa S. Francisci Xaverii et S. Teresiae a
Iesu Infante, stante supramemorato Decreto, sub ritu duplici primae
classis, cum octava communi a clero saeculari et sine octava a clero regulari, in cunctis missionum locis esse recolenda. Contrariis non obstantibus
quibuscumque. Die 13 Martii 1929.
C. C A R D . L A U R E N T I , S. B. G. Praefectus.
L. © S.
Angelus Mariani, Secretarius.
II
TAURINEN.
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I I O A N N I S BOSCO, SACERDOTIS F U N D A T O R I S P I A E SOCIETATIS S A L E S I A N A E E T I N S T I T U T I F I L I A R U M
B. MARIAE VIRG.
AUXILIATRICIS.
SUPER
DUBIO
An, stante virtutum et duorum miraculorum approbatione tuto procedi possit
ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei beatificationem f
Multa sane praeclara et mirabilia gessit operatusque est Ven. Servus
Dei Ioannes B o s c o pro divina provehenda gloria et humano generi aeterna
salute comparanda. Tamquam vir missus a D e o ad hanc duplicem missio-
196
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
nem perficiendam, ab excolenda iuvenili aetate initium duxit, quam religionis praeceptis ac officiis imbuere sategit, bonis moribus instruere, eiusque
civili institutioni alacriter incubuit, contenditque ut beneficium redemptionis quam pluribus proficeret. Eius voluntas animas quot plures posset
D e o lucrandi nullis limitibus coërcebatur, omnesque gentes apostolico quo
aestuabat zelo complecti et allicere contendebat. Opes deerant, contrarietates non paucae etiam a viris auctoritate pollentibus fotae, difficultates
ex rerum natura partae, obstacula plura animum deficere debuissent; at
Ioannes inceptis alacriter institit, Deoque fortunante, opera suscepta ad
optatum exitum perduxit, sibique nomen immortale comparavit, omni
commendatione dignum. Plures etiam scripsit vulgavitque libros, ad pietatem inter gentes excitandam et christiana praecepta recolenda valde
idoneos, qui hac quoque aetate magno in pretio habentur. Porro siquis
conferat humanorum subsidiorum inopiam, in qua saepe versabatur, cum
magnitudine rerum gestarum et beneficiis cuivis civium ordini illatis, n o v u m quasi prodigium in eo videbitur intueri. Prodigium, inquam, siquidem
divina largitas cum firmissima Ioannis fiducia et liberalitate quasi certatim
contendens, istius vires augere, facultates multiplicare, foecundare labores mirifice visa est.
Sed longe mirabilius aestimari potest, istiusmodi virum cernere arduis
in negotiis operantem, periculis non paucis obiectum frequenter, cum
pueris aliisque diversae indolis agentem, numquam a virtutum christianarum exercitatione diverti, i m o earum fastigium esse adeptum, ceu agnitum ac definitum fuit post iuridicas severas que disceptationes decreto
solemniter edito die 20 mensis Februarii anno 1927. Plura interim accesserant post Ven. Servi Dei funus prodigia e quibus duo, quot nimirum causae
indoles postulabat, rite discussa et ad suetum iuris rigorem expensa, inter
miracula recensita sunt per decretum die 19 superioris mensis Martii latum.
U n u m tamen adhuc discutiendum supererai, videlicet num tuto animo
procedi posset ad solemnem Ven. Ioannis B o s c o beatificationem. Id praestitum est in generalibus Comitiis postremo coactis coram Sanctissimo
D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus Revmus Card. Alexander Verde,
causae Relator, sequens proposuit dubium: An stante virtutum et duorum
miraculorum approbatione tuto
procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei
beatificationem. Qui convenerant omnes
tum Reverendissimi Cardinales
tum Patres Consultores ex ordine suam suffragationem propitiam protulerunt, qua laetatus est Sanctissimus Pater, sed decretoriam edere sententiam in alium diem differre ratus est, ut tempus ad divinum implorandum
lumen Sibi suppeteret. Quum vero mentem suam pandere statuisset, h o diernam diem, Dominicam I I I a gaudiis paschalibus selegit, divinaque
S.
Congregatio
Rituum
197
Hostia ferventer oblata, ad se vocari voluit Reverendissimus Cardinales
'Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Alexandrum Verde, causae Ponentem, itemque R. P. B. Carolum Salotti,
sanctae Fidei Promotorem generalem, meque infrascriptum Secretarium,
quibus adstantibus, nobiliorem hanc ingressus ast aulam et pontificio
solio sedit, solemnique decreto declaravit: tuto procedi posse ad solemnem
Ven. Ioannis Bosco beatificationem. A t q u e h o c decretum publici iuris fieri
et in acta sacrorum Rituum Congregationis inseri, Litterasque Apostolicas
in forma Brevis de beatificationis solemnibus quantocius in Patriarchali
Basilica Vaticana celebrandis expediri mandavit; undecimo kalendas Maii,
anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.
CARD.
LAURENTI,
Praefectus.
L . © S.
Angelus Mariani, Secretarius.
III
CONSTANTINOPOLITANA
BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS M A R T Y R I I V E N . SERVI D E I D E R GOMIDAS K E U M U R G I A N SEU COSMAE D E CARBX3NIANO, SACERDOTIS E T P A R O CHI A R M E N I I N O D I U M F I D E I I N T E R E M P T I .
S U P E R DUBIO
An constet de martyrio et causa martyrii, ac signis seu miraculis in casu et
ad effectum, de quo agitur?
In urbe Constantinopolitana primam lucem aspexit Servus Dei Cosma
de Carboniano, anno 1658, ex parentibus genitus genere claris, sed schismaticae Armenorum religioni addictis, qui in eadem erudire filiolum studium
non modicum adhibuerunt. Traditus itaque ab eisdem fuit praesuli dissidenti Menna de Autep, in pietate ac litteris instituendus ductusque est ab
eodem praeceptore in oppidum Sumatiam, ubi armenum idioma optime
didicit, et philosophicis ac theologicis disciplinis incubuit. Singulare ingenium statim patefecit, suique non levem admirationem excitavit. Honestissimam tum mulierem uxorem duxit, ac dein illius nationis morem secutus,
sacris ordinibus initiari petiit. Sacerdotio insignitus Constantinopolitano
clero adiunctus est, vitae honestate, doctrina et virtutibus omnibus maxime commendatus. Ecclesiae parochiali S. Georgii praepositus, in h o c
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
198
munere ita se gessit, ut pietate morumque candore cunctis praestaret. Sedulus erat in divinarum scripturarum lectione ac studio, cognitaque catholicae religionis veritate, eidem adhaerere constituit, totoque cordis
affectu
eam
est amplexatus, eiusdemque praestantiam et sanctitatem
palam praedicare ac tueri suscepit.
I a m ferme a decennio hanc tenebat vitae rationem, d u m invidia in plurimis parta et fota studiose magis magisque exarsit, et in publicum incendium erumpere minabatur. Vehementer enim metuebant plerique ex schismaticis, ut Cosmae concionibus apostolico fervore ac doctrina refertis ad
catholicam profitendam fidem eompellerentur plures et dissidentium numerus valde minueretur. Quare nullum non moverunt lapidem, ut ille a
Constantinopolitana urbe.deiiceretur. Sed, rei difficultate perpensa, quippe
non cuncta removeri poterant pericula, de eo e vivis eripiendo statuerunt.
Quod uti rescivit Servus Dei ab insectatorum insidiis aufugere studuit
diuque delituit, ne in eorum manus incideret, sed acrius undique quaesitus,
deprehensum est. Postquam autem semel a captivitate se pretio redemisset,
postremo domi iterum, se ipso offerente, Cosma captus et in vinculis coniectus fuit. In iudicium raptus, ac de rebus fidei a magno Visirio interrogatus, immotus catholicam religionem professus est, ac de nullo alio crimine
argutus fuit, nisi de eius amicitia c u m Francis, quibuscum veram fidem
profitebatur in detrimentum schismaticae religionis. R e m Dei Famulus
candide explanavit, sibique oblatam libertatem recusavit, ne veritati et
sanctitati fidei, quam profitebatur, iniuriam inferret. Ad tribunal Galatae,
postea a Visirio missus, ibique ab accusatoribus criminationibus iisdem
impetitus, capite damnatus est, feralisque sententia ad magnum Visirium
confirmanda missa est. Tunc denuo Servus Dei, iam in carcere sacramentali
exomologesi expiatus et sacra synaxi refectus, b o n a m confessionem, firmo
animo, de fide catholica tulit. Innocentiam vero suam tuitus est Dei Famulus, quae puniri nequibat, quum de rebus fidei non esset magno Visirio
damnare quempiam; sed, clamitante populo et sanguinem Cosmae super se
et filios invocante, ad necem ducendus satellitibus traditur Servus Dei,
illorum duci propositis praemiis si eum ad eiurandam fidem induxissent,
eiusque vitae parcere valuissent. Cum eo ad necem, eamdem ob fidei causam, rapti sunt duo viri catholici, quorum intuitus infirmitatem, ut eorumdem animis adderet robur, instanter petiit gladio perimi post ipsorum
necem. Res concessa non fuit, ac duo illi viri mortis conspectu deterriti,
a fide catholica deficientes libertatem adepti sunt. Cosma vero precibus et
psalmis iugiter intentus fidei professionem, dum gladio percutiendus erat,
devote iteravit, effuso que sanguine testimonium praebuit fidei catholicae
veritati.
S.
Congregatio
Rituum
199
Iure itaque illud asseri de eo potest, quod Ecclesia de suis martyribus
eanit: Hic est vere martyr, qui pro Christi nomine sanguinem suum fudit. H a e c
fuit catholicorum v o x , haec plurimorum sententia quae etiam palam audita
est; sed temporum et locorum nequitia impedimento fuit, quominus iuridicae probationes statim, uti rerum natura et adiuncta exposcebant, colligerentur. V i x autem licuit, suppleti sunt notitiarum fontes etiam per authentica documenta et iuratas depositiones testium parfum vel supparium, quae
loco processus informativi habenda esse summus Pontifex Pius IX indulsit
ad omnes iuridicos effectus. Signata deinceps Commissione introductionis
Causae, conditisque Apostolicis tabulis, habita est die 6 Martii anno 1928
penes fel. rec. Cardinalem Antonium V i c o , causae Ponentem, Congregatio
Antepraeparatoria super Servi Dei martyrio, causa martyrii et signis; die
autem 15 Ianuarii 1929 Praeparatoria in Palatio Apostolico Vaticano;
atque die 9 huius mensis Aprilis universus disceptatorum coetus locum
habuit coram Ssmo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quo a R e v m o Cardinale Francisco Ehrle, causae Ponente, enunciatum est ad discutiendum
dubium: An constet de martyrio et causa martyrii et signis in casu et ad
•effectum, de quo agitur? Quotquot convenerant tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores sua tulerunt suffragia, quibus receptis Beatissimus Pater suam d ecretoriam edere sententiam in alium diem differendam censuit, pleniorem sibi caelestis luminis claritatem precibus imploraturus.
Quum vero iudicium suum proferre constituisset, hodiernam diem D o m i nicam I I I post Pascha designavit, atque, sacro facto, accersiri voluit R e verendissimum Cardinalem Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum et Cardinalem Franciscum Ehrle, causae Relatorem,
itemque R. D. P. Carolum Salotti, Sanctae Fidei Promotorem generalem,
meque infrascriptum Secretarium, iisque convenientibus in nobiliorem
Vaticani aulam, sedens in Pontificio solio, edixit: Constare de martyrio et
¿ausa martyrii, et ad ulteriora procedi posse. H o c vero Decretum evulgari
et in acta sacrae Rituum Congregationis referri praecepit, undecimo Kalendas Maii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.
L.
O
CARD. LAURENTI,
Praefectus.
S.
Angelus Mariani, Secretarius.
200
Acta
Apostolicae
ACTA
Sedis
-
Commentarium
Officiale
TRIBUNALIUM
SACRA POENITEJSTIARIA APOSTOLICA
A P P R O B A T U R COLLECTIO P R E C U M P I O R U M Q U E
OPERUM, QUIBUS R R . PP.
I N D U L G E N T I A S A D N E X U E R U N T A B A . 1899 A D A . 1928.
DECRETUM
Post editum a Sacra Congregatione Indulgentiarum sacrarumque Reliquiarum anno 1898 opus, cui titulus: « Raccolta di orazioni e pie opere,
per le quali sono state concesse dai Santi Pontefici le Sante Indulgenze »,
valde excrevit Indulgentiarum concessionum numerus, quarum plurimae a
christifidelibus ignorantur vel debito m o d o non cognoscuntur. Enimvero,
Indulgentiarum collectiones fuerunt quidem, post publicationem recensiti operis, a privatis auctoribus confectae, imo nonnullae etiam a Sacra
Congregatione S. Officii aut a Sacra Poenitentiaria documentis authenticis
conformes declaratae; eaedem tamen vel non amplius venales prostant,
vel non omnes concessiones hucusque factas complectuntur, vel continent preces, pia opera, Indulgentiarumque concessiones,
quae aliquas
immutationes postea subierunt.
Ideo necessarium visum
est
preces
et pia
opera,
Indulgentiis
ab
anno 1899 a S. Sede ditata, in unum colligere et in vulgus edere; quod
quidem ipsamet Sacra Poenitentiaria Apostolica perficiendum curavit.
In Audientia vero infrascripto Cardinali Poenitentiario Maiori die
4 Ianuarii 1929 concessa, SS. D. N. Pius div. Prov. P p . XI collectionem
hanc, typis Vaticanis impressam, approbavit et confirmavit, et, abrogatis
generalibus Indulgentiarum concessionibus post dictum annum factis et
in eadem collectione non relatis, ipsam tantum uti authenticam haberi
mandavit.
Datum R o m a e , e Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 22 Februarii 1929,
L.
L.
& S.
CARD.
LAURI,
Poenit.
Maior.
;
Ioannes Teodori, S. P. /Secretarius*
Diarium Romanae
Curiae
201
DIARIUM ROMANAE CURIAE
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 9 Aprile 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto
del Tuto, per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Giovanni Bosco,
Fondatore della Pia Società Salesiana e dell'istituto delle Figlie di Maria
Ausiliatrice, e quindi sul martirio del Ven. Servo di Dio Cosma da Carboniano,
Sacerdote e Parroco Armeno, ucciso, come si asserisce, in odio alla Fede.
Martedì, 16 Aprile 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Alessio
Enrico Lépicier, Ponente della Causa di Beatificazione o Dichiarazione del
Martirio del Ven. Servo di Dio Giorgio Haydock e compagni, si è tenuta la
Congregazione dei Sacri Riti Antipreparatoria, nella quale dai Revmi Prelati
Officiali e dai Consultori teologi della medesima, si è discusso il dubbio se
consti del martirio, della causa del martirio e dei segni o prodigi del medesimo Servo di Dio e Compagni, uccisi, come si asserisce, in odio alla Fede.
Martedì, 23 Aprile 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto del
Tuto per la solenne beatificazione della Ven. Serva di Dio Teresa Margherita
Redi del Sacro Cuore di Gesù, Religiosa professa dell'Ordine dei Carmelitani
Scalzi, e quindi su tre miracoli che si asseriscono operati da Dio per intercessione del Ven. Servo di Dio Claudio La Colombière, Sacerdote professo della
Compagnia di Gesù, i quali miracoli vengono proposti per la sua beatificazione.
SAGRA
PENITENZIERÍA
APOSTOLICA
AVVISO DI CONCORSO
Nella Sacra Penitenzieria Apostolica avrà luogo il concorso all'ufficio di
Sostituto per le Indulgenze.
I sacerdoti che volessero prendervi parte, dovranno esibire alla Segreteria
dello stesso Sacro Tribunale, dentro il mese di Maggio p. v., la domanda col
nulla osta del rispettivo Ordinario e del Vicariato di Roma, insieme ai docu-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
menti degli studi ecclesiastici compiuti, dei gradi accademici conseguiti e di
altri titoli.
L'esame del concorso consisterà in una prova scritta su temi riguardanti
la materia delle Indulgenze e si terrà in particolare considerazione la conoscenza di lingue estere.
Il detto esame si farà nei locali della Sacra Penitenzieria (Palazzo del
S. Uffizio), alle ore 8 del 15 Giugno p. v.
Dalla Sacra Penitenzieria Apostolica, il 24 Aprile 1929.
S. Luzio, Reggente.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, in data 8 Giugno 1928, la Santità
di Nostro Signore si è benignamente degnata di annoverare fra i Consultori
della Sacra Congregazione Pro Ecclesia Orientali:
L'Ulmo e Revmo Monsig. Francesco Roberti, Rettore del Pontifìcio Seminario Romano Minore;
il Revmo D. Angelo Gragnani;
il Revmo P. Francesco Saverio D'Ambrosio, Procuratore Generale dei
Minori Conventuali;
il Revmo P. Antonio Mills, Procuratore Generale dei Servi di Maria;
il Revmo P. Dionisio Holoveckyi, Rettore del Pontificio Collegio Ruteno ;
il Revmo P. Ippolito della S. Famiglia, Carmelitano Scalzo, professore di
Diritto Canonico nel Collegio di S. Teresa.
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è
degnato di nominare:
23 Novembre 1928. L' Emo Sig. Cardinale Giovanni B. Nasalli Rocca di Cornegliano,
Protettore
della
Congregazione
delle
Ancelle del S. Cuore di Gesù sotto il patrocinio
di S. Giuseppe (Bologna).
26
»
»
L' Emo Sig. Cardinale Luigi Capotosti, Protettore delle Religiose del Ssmo Sacramento (Valence-sur-Rhône).
5 Febbraio 1929. L'Emo Sig. Cardinale Basilio Pompilj, Protettore dell'Istituto delle Suore di S. Anna della Provvidenza
(Torino).
27
»
»
L' Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle
Suore della Misericordia di Victoria e Tasmania
(Melbourne).
Diarium Romanae
203
Curiae
5 Febbraio 1929. L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
delle Suore della Provvidenza (Pòrtieux).
12
Marzo
» ... VEmo Sig. Cardinale Camillo Laureati, Prefetto della Sacra
Congregazione dei Miti.
23
»
»
L'Emo Signor Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore
delle Suore della Misericordia di Monte S. Angelo (North Sydney).
»
»
»
L'Emo
Sig. Cardinale
25
»
»
L'Emo
Sig.
Bonaventura
Cerretti,
Protettore
delle Suore di Carità (Sydney).
Cardinale
Bonaventura
Cerretti,
Proiettore
della Congregazione delle « Sisters of Mercy » di
Groulburn.
27
»
»
L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
della Congregazione delle Religiose della Dottrina
Cristiana
12
Aprile
»
(Tournai).
L' Emo Sig. Cardinale Raffaele Merry del Val, Protettore
dell'Istituto
dei
Fratelli
delle
Scuole
Cristiane
(Lembecq).
13
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
delle Suore della Croce (Chavanod, Annecy).
Assistenti al Soglio Pontifìcio :
12 Gennaio 1929. Monsig. Francesco Guglielmo
Howard, Vescovo di Co-
vington.
5
Marzo
»
Monsig. Tommaso Trussoni, Arcivescovo di Cosenza.
23
»
»
Monsig. Adamo Hefter, Vescovo di Gurk.
Protonotarii Apostolici
19
Giugno
»
»
ad
instar
participantium:
1928. Monsig. Giulio Barskowski, della diocesi di Cumia.
»
Monsig. Ludovico Rogacki, della medesima diocesi.
8 Febbraio 1929. Monsig. Andrea Boucher, dell'archidiocesi di Parigi.
»
»
»
Monsig. Ludovico Prunel, della medesima archidiocesi.
8
Aprile
»
Monsig. Antonino Barbaro, dell'archidiocesi di Messina.
»
»
»
Monsig. Pio Giardina, della medesima archidiocesi.
18
»
»
Monsig. Cosimo Lezzi, della diocesi di Nardo.
Prelati Domestici di S. S.:
8
Giugno
1928. Monsig. Stanislao Koprowski, della diocesi di Sandomir.
16
»
»
Monsig. Francesco Liss, della diocesi di Culma.
»
»
»
Monsig. Paolo Czaplewski, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Giuseppe Szydzik, della medesima diocesi.
204
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
16
Giugno
19
»
1928. Monsig. Sigismondo Rogala, della medesima diocesi.
Monsig. Saverio Klimaszewski, della diocesi di Tiraspol.
»
-28 Novembre
»
Monsig. Ludovico Borkowski, dell'archidiocesi di Mohilew.
9 Dicembre
»
Monsig. Carlo Gamba, della diocesi di Cremona.
9 Gennaio 1929. Monsig. Roberto Aldovrandi, dell'archidiocesi di Bari.
Monsig. Michele Samarelli, della medesima archidiocesi.
»
»
»
»
Monsig. Pietro Maddalena, della medesima archidiocesi.
»
»
Monsig. Vito Vendemmia, della medesima archidiocesi.
»
»
Monsig. Giovanni Anaclerio, della medesima archidiocesi.
24
»
Monsig. Eugenio
26
»
Monsig. Carlo Gybney, della diocesi di Brooklyn.
Bányay, della diocesi
di
Hajdodurog
(Rito greco).
»
»
Monsig. Tommaso Lynch, della medesima diocesi.
26
»
Monsig. Tommaso Cronin, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Guglielmo Farrell, della medesima diocesi.
Monsig. Ludovico Saunier, delF archidiocesi di Besançon.
6 Febbraio
17
18
»
Monsig. Agostino Musitelli, della diocesi di Bergamo.
»
Monsig. Pietro Marazzi, della diocesi di Crema.
»
»
Monsig. Carlo Franceschini, della medesima diocesi.
5
Marzo
Monsig. Michele Barry, dell'archidiocesi di Dubuque.
»
»
Monsig. Giuseppe Agostini, della diocesi di Como.
»
»
Monsig. Giovanni Battista Rapella, della medesima diocesi.
Monsig. Andrea J. Burns, della diocesi di Rockford.
»
»
Monsig. Giovanni P. Me Guire, della medesima diocesi.
»
Monsig. Federico F. Connor, della medesima diocesi.
8
»
Monsig. Cristiano Greinz, dell'archidiocesi di Salisburgo.
23
»
Monsig. Ernesto Lumini, della diocesi di Lodi.
25
»
Monsig. Adolfo Tenora, della diocesi di Brno.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si è
degnato di conferire:
La
16
Ottobre
Commenda dell'Ordine Piano :
1928. Al sig. Amedeo Giovanni Battista Richardet, dell'archidiocesi di Besançon.
La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
16 Febbraio 1929. Al sig. barone Giovanni Beck-Friis, Ciambellano di S. M.
il Re di Svezia.
6
Aprite
»
Al sig. Enrico Dorchy, dell'archidiocesi di Malines.
205
Diarium Romanae Curiae
La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
14
Marzo
1929. Al sig. comm.
»mm. Enrico Vuillemenot, Tenente C
Colonnello della
Guardia Palatina d'Onore di S. S.
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
16
Marzo
1929. Al sig. Orazio Fernández y Fernández (Cile).
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
10
Ottobre
30 Novembre
1928. Al sig. cav. Narciso Desfontaines, della diocesi di Lilla.
»
Al sig. Luigi Hayaux du Tilly, della diocesi di Versailles.
5
Marzo
8
»
1929. Al sig. Ippolito A. F. Panhard, dell'archidiocesi di Parigi.
»
Al sig. cav. Massimiliano Prud'homme, della
12
»
»
Al sig. dott. Rodolfo Weyermann, dell'archidiocesi di Bam-
13
»
»
Al sig. avv. Francesco Ferrazza (Roma).
14
»
»
Al sig. dott. Ernesto Ambrogio Giacomo Mordret, della dio-
diocesi di
St-Dié.
berga.
cesi di Le Mans.
15
»
»
Al sig. avv. Alfredo Silveri (Roma).
»
»
»
Al sig. cav. Emilio Bertinot, dell'archidiocesi di Parigi.
26
4
5
»
Aprile
»
»
Al sig. Leone Lalanne, della diocesi di Annecy.
»
Al sig. Arturo Ugo Klieber, della diocesi di Breslavia.
»
Al sig. Giuseppe- Eugenio Chapleau, dell'archidiocesi di
Quebec.
6
»
»
Al sig. Francesco Giuseppe Macken, del Vicariato Aposto-
12
»
»
Al sig. ing. Francesco Tappani, della diocesi di Pozzuoli.
»
»
»
Al sig. ing. Giulio Barbieri, della medesima diocesi.
lico del Nilo Superiore.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
30 Maggio
1928. Al sig. ing. Luigi Notari, della diocesi di Monaco (Principato).
»
»
28 Ottobre
14 Novembre
»
»
»
Al sig. arch. Fulberto Aureglia, della medesima diocesi.
Al sig. Paolo Béhaghel, della diocesi di Lilla.
Al sig. Giovanni Be Benedictis, della diocesi di Civita Castellana.
26
»
»
Al sig. Filippo Desurmont, della diocesi di Lilla.
29
»
»
Al sig. Ludovico Delagrange, della medesima diocesi.
9 Gennaio 1929. Al sig. Leone Italiani (Roma).
10
»
»
Al sig. Leone Crowley, dell'archidiocesi di Milwaukee.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
206
19 Gennaio 1929. Al sig. conte Alessandro Paar, della diocesi di Budejovice.
»
»
» AL n. u. Teofilo Henneberg-Spieghel, della medesima diocesi.
26
»
»
»
»
»
29
»
30
»
Al sig. Giuseppe Lilly, della diocesi di Brooklyn,
Al sig. Patrizio Mallon, della medesima diocesi,
Al sig. Giorgio Hoffmann, della medesima diocesi,
Al sig. Tommaso Murray, delia medesima diocesi,
Al sig. Giulio Adolfo Lefrançois, dell'archidioc. di Quebec,
Al sig. Giuseppe Minelli, dell'archidiocesi di Bologna,
Al sig. Choucri Cardahi, dell'archidiocesi di Beyrouth,
Al sig. Enrico Antonio Schouten, della diocesi di Haarlem.
i Febbraio
5
Marzo
Al sig. Giovanni Carlo M. Mathivon, della diocesi di Clermont.
»
9
»
»
»
»
13
»
»
15
»
»
18
»
»
22
»
»
27
»
»
12
Aprile
»
Al sig. Maturino Thomas, della diocesi di Quimper.
Al sig. Fernando Pariset, dell'archidiocesi di Lione,
Al sig. Raffaele Palestini (Roma).
Al sig. dott. Vittorio Molinari, dell'archidiocesi di Torino,
Al sig. Clemente Schellens, della diocesi di Bois-le-Duc.
Al sig. Ludovico P. Gagnon, dell'archidiocesi di Quebec,
Al sig. dott. Zeffirino Giasson, della medesima diocesi,
Al sig. dott. Ermanno Gatersleben, della diocesi di Würzburg.
Al sig. dott. Alfonso Foerster, della medesima diocesi,
Al sig. dott. Edoardo Bundschuh, della medesima diocesi,
Al sig. Giovanni F. Buffart, della prefettura apostolica di
»
15
Padang.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
4 Gennaio 1929. Al sig. Giuseppe Fonteyne (Belgio).
La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
2 Febbraio 1929. Al sig. Nicola Giuseppe Arnold, della diocesi di Liegi.
17 Aprile
»
Al sig. barone Paolo von Stengel (Baviera).
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
18 Settembre 1928. Al sig. Giorgio Gentil, Ministro di Haiti presso la S. Sede.
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
4
Marzo
1929. Al sig. cav. Antonio Regis, della diocesi di Ivrea.
Diarium Romanae
Curiae
207
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
14 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Luccioli, della diocesi di Orte.
17
»
»
Al sig. Giuseppe Sivák, della diocesi di Neosolio.
30 Gennaio 1929. Al sig. Diotallevio Tomba, dell'archidiocesi di Bologna.
4
Marzo
»
Al sig. Antonio Ellen a, della diocesi di Ivrea.
»
»
»
Al sig. Michele Riccardi, della medesima diocesi.
15
»
»
Al sig. Giovanni Amelotti, dell'archidiocesi di Torino.
23
»
»
Al sig. Giuseppe Filipello, della medesima archidiocesi.
25
»
»
Al sig. Alvaro Duarte Moreira Marques (Portogallo).
27
»
»
Al sig. Paolo Ellerbeck, della diocesi di Breslavia.
»
Al sig. dott. Alberto Franz, della diocesi di Würzburg.
»
Al sig. dott. Federico Pfrien, della medesima diocesi.
U
»
Aprile
»
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
26 Gennaio 1929. Monsig. Francesco Connolly, della diocesi di Brooklyn.
»
4
7
»
Marzo
»
»
Monsig. Francesco Oechsler, della medesima diocesi.
»
Monsig. Leopoldo Ivanisevié, della diocesi di Spalato.
»
Monsig. Giovanni Svestka, della diocesi di Brno.
»
»
»
Monsig. Silvestro Kulhanek, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Metodio Marvan, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Lino Cassani, della diocesi di Novara.
11
»
»
Monsig. Mario Böhm (Roma).
»
»
»
Monsig. Giuseppe Frediani (Roma).
15
»
»
Monsig. Francesco Vistalli, della diocesi di Bergamo.
23
»
»
Monsig. Venceslao Otta, della diocesi di Litomerice.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
24 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Braga, della diocesi di Cagli.
14 Febbraio
» . Monsig. Edoardo Vignati, dell'archidiocesi di Milano.
Cappellani Segreti d'Onore di S. S.:
12
Marzo
»
»
1929. Monsig. Adelmo Bisteghi, dell'archidiocesi di Bologna.
»
Monsig. Celso Venturi, della medesima archidiocesi.
208
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:
21 Febbraio 1929. Il Sig. Eugenio Tiberghien, della diocesi di Lilia.
NECROLOGIO (*)'
4
Aprile
1929. Monsig. Domenico Berré, Vescovo di Bagdad, Delegato Apostolico della Mesopotamia, Kurdistan e Armenia
Minore.
»
»
Monsig. Eugenio Bernardo Corrigan, Vescovo tit. di Macre.
11
»
»
Monsig. Riccardo Lacy, Vescovo di Middlesborougb.
14
»
»
Monsig. Carlo Hryniewicki, Arcivescovo tit. di Perge.
8
(*) Ex praecedenti Necrologio, pag. 176, itemque ex Annuario Pontificio pel 1929, pag. 904
delenda prorsus est mentio R. P. D. Henrici Léonard.
AnnusXXI-Toi. XXI
7. Iunii 1929
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
INTER SANCTAM SEDEM ET ITALIAE REGNUM
CONVENTIONES
TRATTATO F R A LA SANTA SEDE E L'ITALIA
I N
N O M E
D E L L A
S A N T I S S I M A
T R I N I T À
Premesso :
Che la Santa Sede e ITtalia hanno riconosciuto la
convenienza di eliminare ogni ragione di dissidio fra
loro esistente con l'addivenire ad una sistemazione definitiva dei reciproci rapporti, che sia conforme a giustizia ed alla dignità delle due Alte Parti e che, assicurando alla Santa Sede in modo stabile una condizione
di fatto e di diritto la quale Le garantisca l'assoluta
indipendenza per l'adempimento della Sua alta missione
nel mondo, consenta alla Santa Sede stessa di riconoscere composta in modo definitivo ed irrevocabile la
(( questione romana », sorta nel 1870 con l'annessione
di Roma al Regno d'Italia sotto la dinastia di Casa
Savoia;
Che dovendosi, per assicurare alla Santa Sede l'assoluta e visibile indipendenza, garentirLe una sovranità indiscutibile pur nel campo internazionale, si è ravvisata la necessità di costituire, con particolari modalità, la Città del Vaticano, riconoscendo sulla medesima
ACTA, vol. X X I , n. 6.
14
210
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
alla Santa Sede la piena proprietà e l'esclusiva ed assoluta potestà e giurisdizione sovrana ;
Sua Santità il Sommo Pontefice Pio XI e Sua Maestà Vittorio Emanuele I I I Re d'Italia, hanno risoluto
di stipulare un Trattato, nominando a tale effetto due
Plenipotenziari, cioè per parte di Sua Santità, Sua
Eminenza Reverendissima il Signor Cardinale Pietro
Gasparri, Suo Segretario di Stato, e per parte di Sua
Maestà, Sua Eccellenza il Signor Cavaliere Benito
Mussolini, Primo Ministro e Capo del Governo ; i quali,
scambiati i loro rispettivi pieni poteri e trovatili in
buona e dovuta forma, hanno convenuto negli Articoli
seguenti :
ART.
1.
L'Italia riconosce e riafferma il principio consacrato nell'articolo I dello Statuto del Regno 4 marzo
1848, pel quale la religione cattolica, apostolica e romana è la sola religione dello Stato.
o
ART.
2.
L'Italia riconosce la sovranità della Santa Sede
nel campo internazionale come attributo inerente alla
sua natura, in conformità alla sua tradizione ed alle
esigenze della isua missione nel mondo.
ART.
3.
L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena proprietà e la esclusiva ed assoluta potestà e giurisdizione
sovrana sul Vaticano, com'è attualmente costituito, con
tutte le sue pertinenze e dotazioni, creandosi per tal
modo la Città del Vaticano per gli speciali fini e con le
modalità di cui al presente Trattato. I confini di detta
Città sono indicati nella Pianta che costituisce l'Allegato I del presente Trattato, del quale forma parte
integrante.
o
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
211
Resta peraltro inteso che la piazza di San Pietro,
pur facendo parte della Città del Vaticano, continuerà
ad essere normalmente aperta al pubblico e soggetta ai
poteri di polizia delle autorità italiane ; le quali si arresteranno ai piedi della scalinata della Basilica, sebbene questa continui ad essere destinata al culto pubblico, e si asterranno perciò dal montare ed accedere
alla detta Basilica, salvo che siano invitate ad intervenire dall'autorità competente.
Quando la Santa Sede, in vista di particolari funzioni, credesse di sottrarre temporaneamente la piazza
di San Pietro al libero transito del pubblico, le autorità italiane, a meno che non fossero invitate dall'autorità competente a rimanere, si ritireranno al di là delle
linee esterne del colonnato berniniano e del loro prolungamento.
A R T . 4.
La sovranità e la giurisdizione esclusiva, che l'Italia riconosce alla Santa Sede sulla Città del Vaticano,
importa che nella medesima non possa esplicarsi alcuna ingerenza da parte del Governo Italiano e che non
vi sia altra autorità che quella della Santa Sede.
ART.
5.
Per l'esecuzione di quanto è stabilito nell'articolo
precedente, prima dell'entrata in vigore del presente
Trattato, il territorio costituente la Città del Vaticano
dovrà essere, a cura del Governo italiano, reso libero da
ogni vincolo e da eventuali occupatori. La Santa Sede
provvederà a chiuderne gli accessi, recingendo le parti
aperte, tranne la piazza di San Pietro.
Resta per altro convenuto che, per quanto riflette
gli immobili ivi esistenti, appartenenti ad istituti od
enti religiosi, provvederà direttamente la Santa Sede
a regolare i suoi rapporti con questi, disinteressandosene lo Stato italiano.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
A R T . 6.
L'Italia provvederà, a mezzo degli accordi occorrenti con gli enti interessati, che alla Città del Vaticano sia assicurata un'adeguata dotazione di acque in
proprietà.
Provvederà, inoltre, alla comunicazione con le
ferrovie dello Stato mediante la costruzione di una
stazione ferroviaria nella Città del Vaticano, nella località indicata nell'allegata Pianta (Alleg. I) e mediante la circolazione di veicoli propri del Vaticano
sulle ferrovie italiane.
Provvederà altresì al collegamento, direttamente
anche cogli altri Stati, dei servizi telegrafici, telefonici,
radiotelegrafici, radiotelefonici e postali nella Città del
Vaticano.
Provvederà infine anche al coordinamento degli
altri servizi pubblici.
A tutto quanto sopra si provvederà a spese dello
Stato italiano e nel termine di un anno dall'entrata in
vigore del presente Trattato.
La Santa Sede provvederà, a sue spese, alla sistemazione degli accessi del Vaticano già esistenti e degli
altri che in seguito credesse di aprire.
Saranno presi accordi tra la Santa Sede e lo Stato
italiano per la circolazione nel territorio di quest'ultimo dei veicoli terrestri e degli aeromobili della Città
del Vaticano.
A R T . 7.
Nel territorio intorno alla Città del Vaticano il Governo italiano si impegna a non permettere nuove costruzioni, che costituiscano introspetto, ed a provvedere, per lo stesso fine, alla parziale demolizione di
quelle già esistenti da Porta Cavalleggeri e lungo la
via Aurelia ed il viale Vaticano.
In conformità alle norme del diritto internazionale,
è vietato agli aeromobili di qualsiasi specie di trasvolare
sul territorio del Vaticano.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
213
Nella Piazza Rusticucci e nelle zone adiacenti al
colonnato, ove non si estende la extraterritorialità di
cui all'art. 15, qualsiasi mutamento edilizio o stradale,
che possa interessare la Città del Vaticano, si farà di
comune accordo.
A R T . 8.
L'Italia, considerando sacra ed inviolabile la persona del Sommo Pontefice, dichiara punibili l'attentato
contro di Essa e la provocazione a commetterlo con le
stesse pene stabilite per l'attentato e la provocazione a
commetterlo contro la persona del Re.
Le offese e le ingiurie pubbliche commesse nel territorio italiano contro la persona del Sommo Pontefice
con discorsi, con fatti e con scritti sono punite come le
offese e le ingiurie alla persona del Re.
A R T . 9.
In conformità alle norme del diritto internazionale
sono soggette alla sovranità della Santa Sede tutte le
persone aventi stabile residenza nella Città del Vaticano. Tale residenza non si perde per il semplice fatto
di una temporanea dimora altrove, non accompagnata
dalla perdita dell'abitazione nella Città stessa o da altre
circostanze comprovanti l'abbandono di detta residenza.
Cessando di essere soggette alla sovranità della
Santa Sede, le persone menzionate nel comma precedente, ove a termini della legge italiana, indipendentemente dalle circostanze di fatto sopra previste, non siano
da ritenere munite 41 altra cittadinanza, saranno in
Italia considerate senz'altro cittadini italiani.
Alle persone stesse, mentre sono soggette alla sovranità della Santa Sede, saranno applicabili nel territorio del Regno d'Italia, anche nelle materie in cui deve
essere osservata la legge personale (quando non siano
regolate da norme emanate dalla Santa Sede), quelle
214
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
della legislazione italiana, e ove si tratti di persona che
sia da ritenere munita di altra cittadinanza, quelle dello
Stato cui essa appartiene.
ART. 1 0 .
I dignitari della Chiesa e le persone appartenenti
alla Corte Pontificia, che verranno indicati in un elenco
da concordarsi fra le Alte Parti contraenti, anche
quando non fossero cittadini del Vaticano, saranno
sempre ed in ogni caso rispetto all'Italia esenti dal servizio militare, dalla giuria e da ogni prestazione di carattere personale.
Questa disposizione si applica pure ai funzionari di
ruolo dichiarati dalla Santa Sede indispensabili, addetti in modo stabile e con stipendio fìsso agli uffici
della Santa Sede, nonché ai dicasteri ed agli uffici indicati appresso negli articoli 13, 14, 15 e 16, esistenti
fuori della Città del Vaticano. Tali funzionari saranno
indicati in altro elenco, da concordarsi come sopra è
detto e che annualmente sarà aggiornato dalla Santa
Sede.
Gli ecclesiastici che, per ragione di ufficio, partecipano fuori della città del Vaticano all'emanazione
degli atti della Santa Sede, non sono soggetti per cagione di essi a nessun impedimento, investigazione o
molestia da parte delle autorità italiane.
Ogni persona straniera investita di ufficio ecclesiastico in »Roma gode delle garanzie personali competenti ai cittadini italiani in virtù delle leggi del Regno.
ART. 11.
Gli enti centrali della Chiesa Cattolica sono esenti
da ogni ingerenza da parte dello Stato italiano (salvo
le disposizioni delle leggi italiane concernenti gli
acquisti dei corpi morali), nonché dalla conversione
nei riguardi dei beni immobili.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum.
ART.
215
12.
L'Italia riconosce alla Santa Sede il diritto di legazione attivo e passivo secondo le regole generali del
diritto internazionale.
Gli inviati dei Governi esteri presso la Santa Sede
continuano a godere nel Regno di tutte le prerogative
ed immunità, che spettano agli agenti diplomatici secondo il diritto internazionale, e le loro sedi potranno
continuare a rimanere nel territorio Italiano godendo
delle immunità loro dovute a norma del diritto internazionale, anche se i loro Stati non abbiano rapporti
diplomatici con l'Italia.
Resta inteso che l'Italia si impegna a lasciare sempre ed in ogni caso libera la corrispondenza da tutti gli
Stati, compresi i belligeranti, alla Santa Sede e viceversa, nonché il libero accesso dei Vescovi di tutto il
mondo alla Sede Apostolica.
Le Alte Parti contraenti si impegnano a stabilire
fra loro normali rapporti diplomatici, mediante accreditamento di un Ambasciatore italiano presso la Santa
Sede e di un Nunzio pontifìcio presso l'Italia, il quale
sarà il (Decano del Corpo Diplomatico, a' termini del
diritto consuetudinario riconosciuto dal Congresso di
Vienna con atto del 9 giugno 1815.
Per effetto della riconosciuta sovranità e senza
pregiudizio di quanto è disposto nel successivo art. 19,
i diplomatici della Santa Sede ed i corrieri spediti in
nome del Sommo Pontefice godono nel territorio italiano, anche in tempo di guerra, dello stesso trattamento dovuto ai diplomatici ed ai corrieri di gabinetto
degli altri governi esteri, secondo le norme del diritto
internazionale.
A R T . 13.
L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena proprietà delle Basiliche patriarcali di San Giovanni in
Laterano, di Santa Maria Maggiore e di San Paolo,
cogli edifici annessi (Alleg. II, 1, 2 e 3).
â!6
Acta Apostolicae Sedis— Commentarium Officiale
Lo Stato trasferisce alla Santa Sede la libera'gestione ed amministrazione della detta Basilica di
San Paolo e dell'annesso Monastero, versando altresì
alla Santa Sede i capitali corrispondenti alle somme
stanziate annualmente nel bilancio del Ministero della
Pubblica Istruzione per la detta Basilica.
Resta del pari inteso che la Santa Sede è libera
proprietaria del dipendente edifìcio di S. Callisto presso
S. Maria in Trastevere (Alleg. II, 9).
ART. 14.
L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena proprietà del palazzo pontificio di Castel Gandolfo con
, tutte le dotazioni, attinenze e dipendenze (Alleg. II, 4 ) ,
quali ora si trovano già in possesso della Santa Sede
medesima, nonché si obbliga a cederLe, parimenti in
piena proprietà, effettuandone la consegna entro sei
mesi dall'entrata in vigore del presente Trattato, la
Villa Barberini in Castel Gandolfo con tutte le dotazioni, attinenze e dipendenze (Alleg. II, 5).
Per integrare la proprietà degli immobili siti nel
lato nord del Colle Gianicolense appartenenti alla Sacra
Congregazione di Propaganda Fide e ad altri Istituti
ecclesiastici e prospicienti verso i palazzi vaticani, lo
Stato s'impegna a trasferire alla Santa Sede od agli enti
che saranno da Essa indicati gli immobili di proprietà
dello Stato o di terzi esistenti in detta zona. Gli immobili appartenenti alla detta Congregazione e ad altri
Istituti e quelli da trasferire sono indicati nell'allegata
Pianta (Alleg. II, 12).
L'Italia, infine, trasferisce alla Santa Sede in piena e libera proprietà gli edifici ex-conventuali in Roma
annessi alla Basilica dei Santi XII Apostoli ed alle
chiese di Sant'Andrea della Valle e di San Carlo ai Catinari, con tutti gli annessi e dipendenze (Alleg. III, 3,
4 e 5), e da consegnarsi liberi da occupatori entro un
anno dall'entrata in vigore del presente Trattato.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Begnum
217
ART. 15.
Gli immobili indicati nell'art. 13 e negli alinea primo e secondo dell'art. 1 4 , nonché i palazzi della Dataria, della Cancelleria, di Propaganda Fide in Piazza di
Spagna, il palazzo del Sant'uffìzio ed adiacenze,
quello dei Convertendi (ora Congregazione per la
Chiesa Orientale) in piazza Scossacavalli, il palazzo del
Vicariato (Alleg. II, 6, 7, 8, 10 e 1 1 ) , e gli altri edifìci
nei quali la Santa Sede in avvenire crederà di sistemare
altri suoi Dicasteri, benché facenti parte del territorio
dello Stato italiano, godranno delle immunità riconosciute dal diritto internazionale alle sedi degli agenti
diplomatici di Stati esteri.
Le stesse immunità si applicano pure nei riguardi
delle altre Chiese, anche fuori di Roma, durante il tempo in cui vengano nelle medesime, senza essere aperte
al pubblico, celebrate funzioni coll'intervento del Sommo Pontefice,
ART. 16.
Gli immobili indicati nei tre articoli precedenti,
nonché quelli adibiti a sedi dei seguenti istituti pontifici : Università Gregoriana, Istituto Biblico, Orientale, Archeologico, Seminario Russo, Collegio Lombardo, i due palazzi di Sant'Apollinare e la Casa degli esercizi per il Clero di San Giovanni e Paolo (Alleg. III, 1,
1 bis, 2, 6, 7, 8 ) , non saranno mai assoggettati a vincoli
o ad espropriazioni per causa di pubblica utilità, se non
previo accordo con la Santa Sede, e saranno esenti da
tributi sia ordinari che straordinari tanto verso lo Stato
quanto verso qualsiasi altro ente.
0Ë in facoltà della Santa Sede di dare a tutti i suddetti immobili, indicati nel presente articolo e nei tre
articoli precedenti, l'assetto che creda, senza bisogno
di autorizzazioni o consensi da parte di autorità governative, provinciali o comunali italiane, le quali possono
. all'uopo fare sicuro assegnamento sulle nobili tradizioni
artistiche che vanta la Chiesa Cattolica.
218
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ART.
17.
Le retribuzioni, di qualsiasi natura, dovute dalla
Santa Sede, dagli altri enti centrali della Chiesa Cattolica e dagli enti gestiti direttamente dalla Santa
Sede anche fuori di Roma, a dignitari, impiegati e salariati, anche non stabili, saranno nel territorio italiano esenti, a decorrere dal I gennaio 1929, da qualsiasi tributo tanto verso lo Stato quanto verso ogni
altro ente.
o
ART.
18.
I tesori d'arte e di scienza esistenti nella Città del
Vaticano e nel Palazzo Lateranense rimarranno visibili agli studiosi ed ai visitatori, pur essendo riservata
alla Santa Sede piena libertà di regolare l'accesso del
pubblico.
ART.
19.
I diplomatici e gli inviati della Santa Sede, i diplomatici e gli inviati dei Governi esteri presso la Santa
Sede e i dignitari della Chiesa provenienti dall'estero
'diretti alla .Città del Vaticano e muniti di passaporti
degli Stati di provenienza, vistati dai rajppresentanti
pontifici all'estero, potranno senz'altra formalità accedere alla medesima attraverso il territorio italiano.
Altrettanto dicasi per le suddette persone, le quali munite di regolare passaporto pontificio si recheranno
dalla Città del Vaticano all'estero.
ART. 2 0 .
Le merci provenienti dall'estero e dirette alla Città del Yaticano, o, fuori della medesima, ad istituzioni
od uffici della Santa Sede, saranno sempre ammesse da
qualunque punto del confine italiano ed in qualunque
porto del Regno al transito |per il territorio italiano
con piena esenzione dai diritti doganali e daziari.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
219
ART. 2 1 .
Tutti i Cardinali godono in Italia degli onori dovuti ai Principi del sangue : quelli residenti in Roma,
anche fuori della Città del Vaticano, sono a tutti gli
effetti cittadini della medesima.
Durante la vacanza della Sede Pontifìcia, l'Italia
provvede in modo speciale a che non sia ostacolato il
libero transito ed accesso dei Cardinali attraverso il
territorio italiano al Vaticano, e che non si ponga im«
pedimento o limitazione alla libertà personale dei medesimi.
Cura, inoltre, l'Italia che nel suo territorio all'intorno della Città del Vaticano non vengano commessi
atti, che comunque possano turbare le adunanze del
Conclave.
Le dette norme valgono anche per i Conclavi che
si tenessero fuori della Città del Vaticano, nonché per
i Concilii presieduti dal Sommo Pontefice o dai suoi
Ledati e nei riguardi dei Vescovi chiamati a parteciparvi.
ART. 2 2 .
A richiesta della Santa Sede e per delegazione che
potrà essere data dalla medesima o nei singoli casi o in
modo permanente, l'Italia provvederà nel suo territorio alla punizione dei delitti che venissero commessi
nella Città del Vaticano, salvo quando l'autore del delitto si sia rifugiato nel territorio italiano, nel qual
caso si procederà .senz'altro contro di lui a norma delle
leggi italiane.
La Santa Sede consegnerà allo Stato italiano le
persone, che si fossero rifugiate nella Città del Vaticano, imputate di atti, commessi nel territorio italiano,
che siano ritenuti delittuosi dalle leggi di ambedue gli
Stati.
Analogamente si provvederà per le persone imputate di delitti, che si fossero rifugiate negli immobili
220
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dichiarati immuni nell'art. 1 5 , a meno che i preposti
ai detti immobili preferiscano invitare gli agenti italiani ad entrarvi per arrestarle.
ART. 2 3 .
Per l'esecuzione nel Regno delle sentenze emanate dai tribunali della Città del Vaticano si applicheranno le norme del diritto internazionale.
Avranno invece senz'altro piena efficacia giuridica, anche a tutti gli effetti civili, in Italia le sentenze ed i provvedimenti emanati da autorità ecclesiastiche ed ufficialmente comunicati alle autorità civili,
circa persone ecclesiastiche o religiose e concernenti
materie spirituali o disciplinari.
ART. 2 4 .
La Santa Sede, in relazione alla sovranità che le
compete anche nel campo internazionale, dichiara che
Essa vuole rimanere e rimarrà estranea alle competizioni temporali fra gli altri Stati ed ai Congressi internazionali indetti per tale oggetto, a meno che le parti
contendenti facciano concorde appello alla sua missione di pace, riservandosi in ogni caso di far valere la sua
potestà morale e spirituale.
In conseguenza di ciò la Città del Vaticano sarà
sempre ed in ogni caso considerata territorio neutrale
ed inviolabile.
ART. 2 5 .
Con speciale convenzione sottoscritta unitamente
al presente Trattato,la quale costituisce l'Allegato IV
al medesimo e ne forma parte integrante, si provvede
alla liquidazione dei crediti della Santa Sede verso
l'Italia.
ART. 2 6 .
La Santa Sede ritiene ,che con gli accordi, i quali
sono oggi sottoscritti, Le viene assicurato adeguatamente quanto Le occorre per provvedere con la dovuta
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
libertà ed indipendenza al governo pastorale della
Diocesi di Roma e della Chiesa Cattolica in Italia e nel
mondo ; dichiara definitivamente ed irrevocabilmente
composta e quindi eliminata la « questione romana » e
riconosce il Regno d'Italia sotto la dinastia di Casa
Savoia con Roma capitale dello Stato italiano.
Alla sua volta l'Italia riconosce lo Stato della
Città del Vaticano sotto la sovranità del Sommo Pontefice.
E abrogata la legge 13 ;maggio 1871 n. 214 e qualunque altra disposizione contraria al presente Trattato.
ART.
,27.
II presente Trattato, non oltre quattro mesi dalla
firma, sarà sottoposto alla ratifica del Sommo Pontefice e del Re d'Italia ed entrerà in vigore all'atto stesso
dello scambio delle ratifiche.
Roma, undici febbraio millenovecentoventinove.
L.«S.
METRO
CARDINALE
GASPARRI.
BENITO MUSSOLINI.
•i-
Allegalo i.
Territorio dello Stato
della Città del Vaticano.
—m—
1
Città del Vatica
IHN
Secala
1:5000
Piazzale per i seri/zzi de//a stazione
m y ri
1
Allegato II.
mobili con privilegio di extraterritorialità
e con esenzione da espropriazioni
e da tributi.
— <m —
Bassilica e Palazzo Apostolico Lateranense
annessi con la Scala Santa ~
ed
Scafa
i:5000
— 231 —
TaV
Bas i/ica di S. Pao/o con gif
Ed/ñci ann essi ~
— 233 —
Toc v- ü
P ¿i/3 zzo Pariti F/cia di Caste/ (farido ffo^
Za
j/raro/ac/'
S.AìifoniQ
e
ad/òr/a
a
nassagg/o
nuòhf/co^»
¿Sea/a: J:
Sûûû
a u f
T OLK 6
Palazzo de//a Oa/~a nia
Scafa
1:5000
— 239 —
Pa/azzo
c/e//a
Canee //er>/a
N.
— 241 —
ACTA, vol. XXI, n. 6.
All II
Tai/.
8
-
245
—
«
-
)¡3ZZO
de/ Convertendi
Chiesa
ûr/enfâ/e )
-X
CMt Congregazione per
in piazza Scossacava/f/ ~>
Pai a zzo del S. Offizio ed adiacenze
p
z a
S Pietro
, JUL-
All. II
Pa/azzo de/ V/ea ria/-o
in via c/e//a Pigna. ~
M
—m—
Tav.
Immobili s\
Gianicoìo J
Nota - Per le ref-f i Piche
dipendenti' da esigenza
viabili saranno presi act
col Governaforaf-ç c/i Ro
Allegato III.
Immobili esenti
da espropriazioni e da tributi.
— 253
-
AJÍ,
TctV. 1
Università
Gregon/ana
Scala 1:5000
- 255 —
m
Università Gregoriana alla Pïlotta.
Al/.ffl
Tay
— 259 -
2
AJIJL
Tav:c
Pâ/âzzo dei SS. XIf Aposfo/i-
S?a/a i:sooo
— 261 —
Pa/azzo annesso affa Cñiesa di
, S. Andrea de Ha I/a//e _
Scala
l:5ooo
A JIM
TarS
Palazzo annesso a//a Chiesa di
S. Carlo ai Ca H nari~
Scala
1:5000
— §65 -
All. M
Tav.6
Istituto archeologico-Istituto Orientale Cotiegio Lombardo - Collegio Russo ~
Scalai:S 000
— 267 —
Palazzi di S. Apollinare
SC3TE I : 5ûoû
I
i
i
AHM
Tav:8
Casa di esercizi per i/ C/ero
in
SS. Giovanni e Pao/o ~
Zona &rcAeo/ogica per /a guale e per i/ T/in feo
di Jfe roñe saranno s tabi/rie in/-ese co/ Ministero
de/la
Pubblica Istruzione^
- 271 —
i
I
Allegato IV.
CONVENZIONE FINANZIARIA
Si premette:
Clie la Santa Sede e l'Italia, a seguito della stipulazione del Trattato, col quale è stata definitivamente composta la « questione romana », hanno ritenuto necessario
regolare con una convenzione distinta, ma formante parte
integrante del medesimo, i loro rapporti finanziari;
Che il Sommo Pontefice, considerando da un lato i
danni ingenti subiti dalla Sede Apostolica per la perdita del
patrimonio di San Pietro, costituito dagli antichi Stati Pontifici, e dei beni degli enti ecclesiastici, e dall'altro i bisogni
sempre crescenti della Chiesa pur soltanto nella Città di
Boma, e tuttavia avendo anche presente la situazione finanziaria dello Stato e le condizioni economiche del popolo
italiano specialmente dopo la guerra, ha ritenuto di hmitare
allo stretto necessario la richiesta di indennizzo, domandando una somma, parte in contanti e parte in consolidato, la quale è in valore di molto inferiore a quella che
a tutt'oggrlo Stato avrebbe dovuto sborsare alla S. Sede
medesima anche solo in esecuzione dell'impegno assunto con
la legge 13 maggio 1871 ;
Che lo Stato italiano, apprezzando i paterni sentimenti
del Sommo Pontefice, ha creduto doveroso aderire alla richiesta del pagamento di detta somma;
Le due Alte Parti, rappresentate dai medesimi Plenipotenziari, hanno convenuto:
ART.
1.
L'Italia si obbliga a versare, allo scambio delle ratifiche
del Trattato, alla Santa Sede la somma di lire italiane
750.000.000 (settecento cinquanta milioni) ed a consegnare
contemporaneamente alla medesima tanto Consolidato italiano 5 % al portatore (col cupone scadente al 30 giugno
p. v.) del valore nominale di lire italiane 1.000.000.000
(un miliardo).
ACTA, vol. XXI, n. 6.
18
Acta Apostoticae Sedis - Commentarium Officiale
274
ART. 2 .
La Santa Sede dichiara di accettare quanto sopra a
definitiva sistemazione dei suoi rapporti finanziari con l'Italia in dipendenza degli avvenimenti del 1870.
ART. 3 .
Tutti gli atti da compiere per l'esecuzione del Trattato,
della presente Convenzione e del Concordato, saranno esenti
da ogni tributo.
Roma, undici febbraio millenovecentoventinove.
L. © S.
PIETRO
L.«S.
BENITO MUSSOLINI.
CARDINALE
GiASPARRI.
CONCOKDATO FEA LA SANTA SEDE E L'ITALIA
IN NOME DELLA SANTISSIMA TRINITÀ
Premesso :
Che fin dall'inizio delle trattative tra la Santa
Sede e l'Italia per risolvere la « questione romana » la
Santa Sede stessa ha proposto che il Trattato relativo
a detta questione fosse accompagnato, per necessario
complemento, da un Concordato, inteso a regolare le
condizioni della Religione e della Chiesa in Italia ;
Che è stato conchiuso e firmato oggi stesso il Trattato per la soluzione della « questione romana » ;
Sua Santità il Sommo Pontefice Pio XI e Sua
Maestà Vittorio Emanuele III, Re d'Italia, hanno risoluto di fare un Concordato, ed all'uopo hanno nominato gli stessi Plenipotenziarii, delegati per la stipulazione del Trattato, cioè per parte di Sua Santità, Sua
Eminenza Reverendissima il Signor Cardinale Pietro
Grasparri, Suo Segretario di Stato, e per parte di Sua
Maestà, Sua Eccellenza il Signor Cavaliere Benito
S76
Acta Apostolicae Sedis— Commentarium Officiale
Mussolini, Primo Ministro e Capo del Governo, i quali,
scambiati i loro Pieni Poteri e trovatili in buona e dovuta forma, hanno convenuto negli Articoli seguenti :
A R T . 1.
L'Italia, ai sensi dell'art. 1 del Trattato, assicura
alla Chiesa Cattolica il libero esercizio del potere spirituale, il libero e pubblico esercizio del culto, nonché
della sua giurisdizione in materia ecclesiastica in conformità alle norme del presente Concordato ; ove occorra, accorda agli ecclesiastici per gli atti del loro ministero spirituale la difesa da parte delle sue autorità.
In considerazione del carattere sacro della Città
Eterna, sede vescovile del Sommo Pontefice, centro del
mondo cattolico e mèta di pellegrinaggi, il Governo italiano avrà cura di impedire in Roma tutto ciò che possa
essere in contrasto col detto carattere.
ART.
2.
La Santa Sede comunica e corrisponde liberamente
con i Vescovi, col clero e con tutto il mondo cattolico
senza alcuna ingerenza del Governo italiano.
Parimenti, per tutto quanto si riferisce al mini- '
stero pastorale, i Vescovi comunicano e corrispondono
liberamente col loro clero e con tutti i fedeli.
Tanto la Santa Sede quanto i Vescovi possono pubblicare liberamente ed anche affiggere nell'interno ed
alle porte esterne degli edifìci destinati al culto o ad
uffici del loro ministero le istruzioni, ordinanze, lettere pastorali, bollettini diocesani ed altri atti riguardanti il governo spirituale dei fedeli, che crederanno di
emanare nell'ambito della loro competenza. Tali pubblicazioni ed affissioni ed in genere tutti gli atti e documenti relativi al governo spirituale dei fedeli non
sono soggetti ad oneri fiscali.
Le dette pubblicazioni per quanto riguarda la
Santa Sede possono essere fatte in qualunque lingua,
quelle dei Vescovi sono fatte in lingua italiana o la-
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
277
tina ; ma, accanto al testo italiano, l'autorità ecclesiastica può aggiungere la traduzione in altre lingue.
Le autorità ecclesiastiche possono senza alcuna ingerenza delle autorità civili eseguire collette nell'interno ed all'ingresso delle chiese nonché negli edifìci di
loro proprietà.
ART. 3 .
Gli studenti di teologia, quelli degli ultimi due
anni di propedeutica alla teologia avviati al sacerdozio
ed i novizi degli istituti religiosi possono, a loro richiesta, rinviare, di anno in anno, fino al ventesimosesto
anno di età l'adempimento degli obblighi del servizio
militare.
I chierici ordinati in sacris ed i religiosi, che hanno
emesso i voti, sono esenti dal servizio militare, salvo
il caso di mobilitazione generale. In tale caso, i sacerdoti passano nelle forze armate dello Stato, ma è loro
conservato l'abito ecclesiastico, affinchè esercitino fra
le truppe il sacro ministero sotto la giurisdizione ecclesiastica dell'Ordinario militare ai sensi dell'art. 14. Gli
altri chierici o religiosi sono di preferenza destinati ai
servizi sanitari.
Tuttavia, anche se siasi disposta la mobilitazione
generale, sono dispensati dal presentarsi alla chiamata
i sacerdoti con cura di anime. Si considerano tali gli
Ordinari, i parroci, i vice parroci o coadiutori, i vicari
ed i sacerdoti stabilmente preposti a rettorie di chiese
aperte al culto.
ART.
4.
Gli ecclesiastici ed i religiosi sono esenti dall'ufficio di giurato.
ART.
5.
Nessun ecclesiastico può essere assunto o rimanere in un impiego od ufficio dello Stato italiano o di
enti pubblici dipendenti dal medesimo senza il nulla
osta dell'Ordinario diocesano.
278
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
La revoca del nulla osta priva l'ecclesiastico della
capacità di continuare ad esercitare l'impiego o l'ufficio
assunto.
In ogni caso i sacerdoti apostati o irretiti da censura non potranno essere assunti nè conservati in un
insegnamento, in un ufficio od in un impiego, nei quali
siano a contatto immediato col pubblico.
A R T . 6.
Gli stipendi e gli altri assegni, di cui godono gli
ecclesiastici in ragione del loro ufficio, sono esenti da
pignorabilità nella stessa misura in cui lo sono gli stipendi e gli assegni degl'impiegati dello Stato.
X\RT. 7.
Gli ecclesiastici non possono essere richiesti da magistrati o da altra autorità a dare informazioni su persone o materie di cui siano venuti a conoscenza per ragione del sacro ministero.
A R T . 8.
Nel caso di deferimento al magistrato penale di un
ecclesiastico o di un religioso per delitto, il Procuratore del Re deve informarne immediatamente l'Ordinario della diocesi, nel cui territorio egli esercita giurisdizione ; e deve sollecitamente trasmettere di ufficio
al medesimo la decisione istruttoria e, ove abbia luogo,
la sentenza terminativa del giudizio tanto in primo
grado quanto in appello.
In caso di arresto, l'ecclesiastico o il religioso è
trattato col riguardo dovuto al suo stato ed al suo grado
gerarchico.
Nel caso di condanna di un ecclesiastico o di un religioso, la pena è scontata possibilmente in locali separati da quelli destinati ai laici, a meno che l'Ordinario
competente non abbia ridotto il condannato allo stato
laicale.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
279
A R T . 9.
Di regola, gli edifici aperti al culto sono esenti da
requisizioni od occupazioni.
Occorrendo per gravi necessità pubbliche occupare
un edificio aperto al culto, l'autorità che procede all'occupazione deve prendere previamente accordi con
l'Ordinario, a meno che ragioni di assoluta urgenza a
ciò si oppongano. In tale ipotesi, l'autorità procedente
deve informare immediatamente il medesimo.
Salvo i casi di urgente necessità, la forza pubblica
non può entrare, per l'esercizio delle sue funzioni, negli
edifìci aperti al culto, senza averne dato previo avviso
all'autorità ecclesiastica.
ART.
10.
Non si potrà per qualsiasi causa procedere alla demolizione di edifìzi aperti al culto, se non previo accordo colla competente autorità ecclesiastica.
ART.
11.
Lo Stato riconosce i giorni festivi stabiliti dalla
Chiesa, che sono i seguenti :
Tutte le domeniche ;
Il primo giorno dell'anno ;
U giorno dell'Epifania (6 gennaio) ;
U giorno della festa di S. Giuseppe (19 marzo);
Il giorno dell'Ascensione ;
Il giorno del Corpus Domini;
Il giorno della festa dei Ss. Apostoli Pietro e
Paolo (29 giugno) ;
Il giorno dell'Assunzione della B. V. Maria
(15 agosto) ;
Il giorno di Ognissanti (I novembre) ;
Il giorno della festa dell'Immacolata Concezione (8 dicembre) ;
o
Il giorno di Natale (25 dicembre).
280
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ART.
12.
Nelle domeniche e nelle feste di precetto, nelle
chiese in cui officia un Capitolo, il celebrante la Messa
Conventuale canterà, secondo le norme della sacra liturgia, una preghiera per la prosperità del Re d'Italia
e dello Stato italiano.
ART.
13.
Il Governo italiano comunica alla Santa Sede la
tabella organica del personale ecclesiastico di ruolo adibito al servizio dell'assistenza spirituale presso le forze
militari dello Stato appena essa sia stata approvata nei
modi di legge.
La designazione degli ecclesiastici, cui è commessa
l'alta direzione del servizio di assistenza spirituale (Ordinario militare, vicario ed ispettori), è fatta confidenzialmente dalla Santa Sede al Governo italiano. Qualora il Governo italiano abbia ragioni da opporre alla
fatta designazione, ne darà comunicazione alla Santa
Sede, la quale procederà ad altra designazione.
L'Ordinario militare sarà rivestito della dignità arcivescovile.
La nomina dei cappellani militari è fatta dalla
competente autorità dello Stato italiano su designazione dell'Ordinario militare.
ART.
14.
Le truppe italiane di aria, di terra e di mare godono, nei riguardi dei doveri religiosi, dei privilegi e
delle esenzioni consentite dal diritto canonico.
I cappellani militari hanno, riguardo alle dette
truppe, competenze parrocchiali. Essi esercitano il sacro ministero sotto la giurisdizione dell'Ordinario militare, assistito dalla propria Curia.
L'Ordinario militare ha giurisdizione anche sul
personale religioso, maschile e femminile, addetto agli
ospedali militari.
(
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
ART.
m
15.
L'Arcivescovo ordinario militare è preposto al Capitolo della chiesa del Pantheon in Roma, costituendo con esso il clero, cui è affidato il servizio religioso di
detta Basilica.
Tale clero è autorizzato a provvedere a tutte le
funzioni religiose, anche fuori di Roma, che in conformità alle regole canoniche siano richieste dallo Stato
o dalla Reale Casa.
La Santa Sede consente a conferire a tutti i canonici componenti il capitolo del Pantheon la dignità di
protonotari ad instar, durante munere. La nomina di
ciascuno di essi sarà fatta dal Cardinale Vicario di Roma dietro presentazione da parte di Sua Maestà il Re
d'Italia, previa confidenziale indicazione del presentando.
La S. Sede si riserva di trasferire ad altra chiesa
la Diaconia.
ART. 16.
Le Alte Parti contraenti procederanno d'accordo,
a mezzo di commissioni miste, ad una revisione della
circoscrizione delle diocesi, allo scopo di renderla possibilmente rispondente a quella delle provincie dello
Stato.
Resta inteso che la Santa Sede erigerà la diocesi
di Zara ; che nessuna parte del territorio soggetto alla
sovranità del Regno d'Italia dipenderà da un Vescovo,
la cui sede si trovi in territorio soggetto alla sovranità
di altro Stato ; e che nessuna diocesi del Regno comprenderà zone di territorio soggette alla sovranità di
altro Stato.
Lo stesso principio sarà osservato per tutte le parrocchie esistenti o da costituirsi in territori vicini ai
confini dello Stato.
Le modificazioni, che dopo l'assetto innanzi accennato si dovessero in avvenire arrecare alle circoscrizioni delle diocesi, saranno disposte dalla Santa Sede pre-
282
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
vii accordi col Governo italiano ed in osservanza delle
direttive su espresse, salvo le piccole rettifiche di territorio richieste dal bene delle anime.
ART.
17.
La riduzione delle diocesi che risulterà dall'applicazione dell'articolo precedente, sarà attuata via via
che le diocesi medesime si renderanno vacanti.
Resta inteso che la riduzione non importerà soppressione dei titoli delle diocesi nè dei capitoli, che saranno conservati, pur raggruppandosi le diocesi in
modo che i capoluoghi delle medesime corrispondano
a quelli delle provinole.
Le riduzioni suddette lasceranno salve tutte le attuali risorse economiche delle diocesi e degli altri enti
ecclesiastici esistenti nelle medesime, compresi gli assegni ora corrisposti dallo Stato italiano.
ART.
18.
Dovendosi, per disposizione dell'autorità ecclesiastica, raggruppare in via provvisoria o definitiva più
parrocchie, sia affidandole ad un solo parroco assistito
da uno o più vice-parroci, sia riunendo in un solo presbiterio più sacerdoti, lo Stato manterrà inalterato il
trattamento economico dovuto a dette parrocchie.
ART.
19.
La scelta degli Arcivescovi e Vescovi appartiene
alla Santa Sede.
Prima di procedere alla nomina di un Arcivescovo
o di un Vescovo diocesano o di un coadiutore cum iure
successionis, la, Santa Sede comunicherà il nome della
persona prescelta al Governo italiano per assicurarsi
che il medesimo non abbia ragioni di carattere politico
da sollevare contro la nomina.
Le pratiche relative si svolgeranno con la maggiore possibile sollecitudine e con ogni riservatezza, in
modo che sia mantenuto il segreto sulla persona prescelta, finché non avvenga la nomina della medesima.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
283
» A R T . 20.
I Vescovi, prima di prendere possesso della loro
diocesi, prestano nelle mani del Capo dello Stato un
giuramento di fedeltà secondo la formóla seguente :
« Davanti a Dio e sui Santi Vangeli, io giuro e proce metto, siccome si conviene ad un Vescovo, fedeltà
(( allo Stato italiano. Io giuro e prometto di rispettare
(( e di far rispettare dal mio clero il Re ed il Governo
(( stabilito secondo le leggi costituzionali dello Stato.
« Io giuro e prometto inoltre che non parteciperò ad alci cun accordo nè assisterò ad alcun consiglio che possa
(( recar danno allo Stato italiano ed all'ordine pubblico
<( e che non permetterò al mio clero simili partecipaci zioni. Preoccupandomi del bene e dell'interesse dello
(( Stato italiano, cercherò di evitare ogni danno che
<( possa minacciarlo •».
ART.
21.
La provvista dei benefìci ecclesiastici appartiene
all'autorità ecclesiastica.
Le nomine degl'investiti dei benefìci parrocchiali
sono dall'autorità ecclesiastica competente comunicate riservatamente al Governo italiano e non possono
avere corso prima che siano passati trenta giorni dalla
comunicazione.
In questo termine, il Governo italiano, ove gravi
ragioni si oppongano alla nomina, può manifestarle riservatamente all'autorità ecclesiastica, la quale, permanendo il dissenso, deferirà il caso alla Santa Sede.
Sopraggiungendo gravi ragioni che rendano dannosa la permanenza di un ecclesiastico in un determinato benefìcio parrocchiale, il Governo italiano comunicherà tali ragioni all'Ordinario, che d'accordo col Governo prenderà entro tre mesi le misure appropriate.
In caso di divergenza tra l'Ordinario ed il Governo, la
Santa Sede affiderà la soluzione della questione a due
ecclesiastici di sua scelta, i quali d'accordo con due de-
284
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
legati del Governo italiano prenderanno una decisione
definitiva.
A R T . 22.
Non possono essere investiti di benefìci esistenti
in Italia ecclesiastici che non siano cittadini italiani.
I titolari delle diocesi e delle parrocchie devono inoltre
parlare la lingua italiana. Occorrendo, dovranno essere loro assegnati coadiutori che, oltre l'italiano, intendano e parlino anche la lingua localmente in uso, allo
scopo di prestare l'assistenza religiosa nella lingua dei
fedeli secondo le regole della Chiesa.
A R T . 23.
Le disposizioni degli articoli 16, 17, 19, 20, 21 e 22
non riguardano Roma e le diocesi suburbicarie.
Resta anche inteso che, qualora la Santa Sede
procedesse ad un nuovo assetto di dette diocesi, rimarrebbero invariati gli assegni oggi corrisposti dallo Stato italiano sia alle mense sia alle altre istituzioni ecclesiastiche.
A R T . 24.
Sono aboliti Yexequatur, il regio placet, nonché
ogni nomina cesarea o regia in materia di provvista di
benefici od uffici ecclesiastici in tutta Italia, salve le
eccezioni stabilite nell'art. 29 lettera g).
A R T . 25.
Lo Stato italiano rinuncia alla prerogativa sovrana del Regio patronato sui benefìci maggiori e minori.
•E abolita la regalia sui benefìci maggiori e minori.
E abolito anche il terzo pensionabile nelle provincie
dell'ex-regno delle due Sicilie.
Gli oneri relativi cessano di far carico allo Stato
ed alle amministrazioni dipendenti.
A R T . 26.
La nomina degl'investiti dei benefìci maggiori e
minori e di chi rappresenta temporaneamente la sede
o il benefìcio vacante ha effetto dalla data della prov-
Conventiones inter S.
Sedem et Italiae Regnum
285»
vista ecclesiastica, che sarà ufficialmente partecipata
al Governo. L'amministrazione ed il godimento delle
rendite, durante la vacanza, è disciplinata dalle norme
del diritto canonico.
In caso di cattiva gestione, lo Stato italiano, presi
accordi con l'autorità ecclesiastica, può procedere al
sequestro delle temporalità del benefìcio, devolvendone il reddito netto a favore dell'investito, o, in sua
mancanza, a vantaggio del benefìcio.
ART. 27.
Le basiliche della Santa Casa in Loreto, di
San Francesco in Assisi e di Sant'Antonio in Padova
con gli edifìci ed opere annesse, eccettuate quelle di
carattere meramente laico, saranno cedute alla Santa
Sede e la loro amministrazione spetterà liberamente
alla medesima. Saranno parimenti liberi da ogni ingerenza dello Stato e da conversione gli altri enti di qualsiasi natura gestiti dalla Santa Sede ih Italia nonché i
Collegi di missioni. Restano, tuttavia, in ogni caso applicabili le leggi italiane concernenti gli acquisti dei
corpi morali.
Relativamente ai beni ora appartenenti ai detti
Santuari, si procederà alla ripartizione a mezzo di commissione mista, avendo riguardo ai diritti dei terzi ed
alle dotazioni necessarie alle dette opere meramente
laiche.
Per gli altri Santuari, nei quali esistano amministrazioni civili, subentrerà la libera gestione dell'autorità ecclesiastica, salva, ove del caso, la ripartizione
dei beni a norma del precedente capoverso.
ART. 28.
Per tranquillare le cosciente, la Santa Sede accorderà piena condonazione a tutti coloro che, a seguita
delle leggi italiane eversive del patrimonio ecclesiastico, si trovino in possesso di beni ecclesiastici.
A tale scopo la Santa Sede darà agli Ordinari le
opportune istruzioni.
^86
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ART.
29.
Lo Stato italiano rivedrà la sua legislazione in
quanto interessa la materia ecclesiastica, al fine di riformarla ed integrarla, per metterla in armonia colle
direttive, alle quali si ispira il Trattato stipulato colla
Santa Sede ed il presente Concordato.
Resta fin da ora convenuto fra le due Alte Parti
contraenti quanto appresso :
a) Ferma restando la personalità giuridica degli
enti ecclesiastici finora riconosciuti dalle leggi italiane
(Santa Sede, diocesi, capitoli, seminari, parrocchie
ecc.), tale personalità sarà riconosciuta anche alle chiese pubbliche aperte al culto, che già non l'abbiano,
comprese quelle già appartenenti agli enti ecclesiastici
soppressi, con assegnazione, nei riguardi di queste ultime, della rendita che attualmente il Fondo per il Culto destina a ciascuna di esse.
Salvo quanto è disposto nel precedente art. 27, i
consigli di amministrazione, dovunque esistano e qualunque sia la loro denominazione, anche se composti totalmente o in maggioranza di laici, non dovranno ingerirsi nei servizi di culto, e la nomina dei componenti
sarà fatta d'intesa con l'autorità ecclesiastica.
ò) Sarà riconosciuta la personalità giuridica
delle associazioni religiose, con o senza voti, approvate
dalla Santa Sede, che abbiano la loro sede principale
nel Pegno, e siano ivi rappresentate, giuridicamente e
di fatto, da persone che abbiano la cittadinanza italiana
e siano in Italia domiciliate. Sarà riconosciuta, inoltre,
la personalità giuridica delle provincie religiose italiane, nei limiti del territorio dello Stato e sue colonie,
delle associazioni aventi la sede principale all'estero,
quando concorrano le stesse condizioni. Sarà riconosciuta altresì la personalità giuridica delle case, quando
dalle regole particolari dei singoli ordini sia attribuita
alle medesime la capacità di acquistare e possedere.
Sarà riconosciuta infine la personalità giuridica alle
Case generalizie ed alle Procure delle associazioni reli-
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
-
287
giose, anche estere. Le associazioni o le case religiose,
le quali già abbiano la personalità giuridica, la conserveranno.
Gli atti relativi ai trasferimenti degli immobili,
dei quali le associazioni sono già in possesso, dagli attuali intestatari alle associazioni stesse saranno esenti
da ogni tributo.
c) Le confraternite aventi scopo esclusivo o prevalente di culto non sono soggette ad ulteriori trasformazioni nei fini, e dipendono dall'autorità ecclesiastica,
per quanto riguarda il funzionamento e l'amministrazione.
d) Sono ammesse le fondazioni di culto di qualsiasi specie, purché consti che rispondano alle esigenze
religiose della popolazione e non ne derivi alcun onere
finanziario allo Stato. Tale disposizione si applica anche alle fondazioni già esistenti di fatto.
e) Nelle amministrazioni civili del patrimonio
ecclesiastico proveniente dalle leggi eversive i consigli
di amministrazione saranno formati per metà con membri designati dall'autorità ecclesiastica. Altrettanto dicasi per i Fondi di religione delle nuove provinole.
/) Gl^ atti compiuti finora da enti ecclesiastici o
religiosi senza l'osservanza delle leggi civili potranno
essere riconosciuti e regolarizzati dallo Stato italiano,
su domanda dell'Ordinario da presentarsi entro tre
anni dall'entrata in vigore del presente Concordato.
g) Lo Stato italiano rinunzia ai privilegi di esenzione giurisdizionale ecclesiastica del clero palatino in
tutta Italia (salvo per quello addetto alle chiese della
Santa Sindone di Torino, di Superga, del Sudario di
Roma ed alle cappelle annesse ai palazzi di dimora dei
Sovrani e dei Principi Reali), rientrando tutte le nomine e provviste di benefici ed uffici sotto le norme degli articoli precedenti. Un'apposita commissione provvederà all'assegnazione ad ogni basilica o chiesa palatina di una congrua dotazione con i criteri indicati per
i beni dei santuari nell'art. 27.
288
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
h) Ferme restando le agevolazioni tributarie già
stabilite a favore degli enti ecclesiastici dalle leggi italiane fin qui vigenti, il fine di culto o di religione è, a
tutti gli effetti tributari, equiparato ai fini di beneficenza e di istruzione.
E abolita la tassa straordinaria del trenta per cento
Imposta con l'articolo 18 della legge 15 agosto 1 8 6 7
n. 3 8 4 8 ; la quota di concorso di cui agli articoli 3 1
della legge 7 luglio 1 8 6 6 n. 3 0 3 6 e 2 0 della legge 1 5 agosto 1 8 6 7 n. 3 8 4 8 ; nonché la tassa sul passaggio di usufrutto dei beni costituenti la dotazione dei benefìci ed
altri enti ecclesiastici, stabilita dall'art. I del R. D.
3 0 dicembre 1 9 2 3 n. 3 2 7 0 , rimanendo esclusa anche per
l'avvenire l'istituzione di qualsiasi tributo speciale a
carico dei beni della Chiesa. Non saranno applicate ai
ministri del culto per l'esercizio del ministero sacerdotale l'imposta sulle professioni e la tassa di patente,
istituite con il R. D. 1 8 novembre 1 9 2 3 n.° 2 5 3 8 in
luogo della soppressa tassa di esercizio e rivendita, nè
qualsiasi altro tributo del genere.
i) L'uso dell'abito ecclesiastico o religioso da parte di secolari o da parte di ecclesiastici e di religiosi, ai
quali sia stato interdetto con provvedimento definitivo
della competente autorità ecclesiastica, che dovrà a
questo fine essere ufficialmente comunicato al Governo
italiano, è vietato e punito colle stesse sanzioni e pene,
colle quali è vietato e punito l'uso abusivo della divisa
militare.
o
ART. 30.
La gestione ordinaria e straordinaria dei beni appartenenti a qualsiasi istituto ecclesiastico od associazione religiosa ha luogo sotto la vigilanza ed il controllo
delle competenti autorità della Chiesa, escluso ogni intervento da parte dello Stato italiano, e senza obbligo
di assoggettare a conversione i beni immobili.
Lo Stato italiano riconosce agli istituti ecclesiastici ed alle associazioni religiose la capacità di acqui-
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
289
stare beni, salve le disposizioni delle leggi civili concernenti gli acquisti dei corpi morali.
Lo Stato italiano, finche con nuovi accordi non sarà
stabilito diversamente, continuerà a supplire alle deficienze dei redditi dei benefìci ecclesiastici con assegni
da corrispondere in misura non inferiore al valore reale
di quella stabilita dalle leggi attualmente in vigore : in
considerazione di ciò, la gestione patrimoniale di detti
benefìci, per quanto concerne gli atti e contratti eccedenti la semplice amministrazione, avrà luogo con intervento da parte dello Stato italiano, ed in caso di vacanza la consegna dei beni sarà fatta colla presenza di
un rappresentante del Governo, redigendosi analogo
verbale.
Non sono soggetti all'intervento suddetto le mense
vescovili delle diocesi suburbicarie ed i patrimoni dei
capitoli e delle parrocchie di Roma e delle dette diocesi.
Agli effetti del supplemento di congrua, l'ammontare
dei redditi, che su dette mense e patrimoni sono corrisposti ai beneficiati, risulterà da una dichiarazione resa
annualmente sotto la propria responsabilità dal Vescovo suburbicarie per le diocesi e dal Cardinale Vicario
per la città di Roma.
ART. 3 1 .
L'erezione di nuovi enti ecclesiastici od associazioni religiose sarà fatta dall'autorità ecclesiastica secondo
le norme del diritto canonico : il loro riconoscimento
agli effetti civili sarà fatto dalle autorità civili.
ART. 32.
I riconoscimenti e le autorizzazioni previste nelle
disposizioni del presente Concordato e del Trattato
avranno luogo con le norme stabilite dalle leggi civili,
che dovranno essere poste in armonia con le disposizioni del Concordato medesimo e del Trattato.
ART. 33.
E riservata alla Santa Sede la disponibilità delle
catacombe esistenti nel suolo di Roma e delle altre parti
ACTA, vol. XXI, n. 6.
19
290
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
~ •' '
dei territorio del Regno con l'onere conseguente della
custodia, della manutenzione e della conservazione.
Essa può quindi, con l'osservanza delle leggi dello
Stato e con salvezza degli eventuali diritti di terzi, procedere alle occorrenti escavazioni ed al trasferimento
dei corpi santi.
ART.
34.
Lo Stato italiano, volendo ridonare all'istituto del
matrimonio, che è base della famiglia, dignità conforme
alle tradizioni cattoliche del suo popolo, riconosce al
sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto canonico, gli effetti civili.
Le pubblicazioni del matrimonio come sopra saranno effettuate, oltre che nella chiesa parrocchiale,
anche nella casa comunale.
Subito dopo la celebrazione il parroco spiegherà. .
ai coniugi gli effetti civili del matrimonio, dando lettura degli articoli del codice civile riguardanti i diritti
ed i doveri dei coniugi, e redigerà l'atto di matrimonio,
del quale entro cinque giorni trasmetterà copia integrale al Comune, affinchè venga trascritto nei registri
dello stato civile.
Le cause concernenti la nullità del matrimonio e la
dispensa dal matrimonio rato e non consumato sono (riservate alla competenza dei tribunali e dei dicasteri
ecclesiastici.
I provvedimenti e le sentenze relative, quando siano divenute definitive, saranno portate al Supremo Tribunale della Segnatura, il quale controllerà se siano
state rispettate le norme del diritto canonico relative
alla competenza del giudice, alla citazione ed alla legittima rappresentanza o contumacia delle parti.
I detti provvedimenti e sentenze definitive coi relativi decreti del Supremo Tribunale della Segnatura
saranno trasmessi alla Corte di Appello dello Stato
competente per territorio, la quale, con ordinanze
emesse in Camera di Consiglio, li renderà esecutivi
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
291
agli effetti civili ed ordinerà che siano annotati nei registri dello stato civile a margine dell'atto di matrimonio.
Quanto alle cause di separazione personale, la
Santa Sede consente che siano giudicate dall'autorità
giudiziaria civile.
ART.
35.
Per le scuole di istruzione media tenute da enti ecclesiastici o religiosi rimane fermo l'istituto dell'esame
di Stato ad effettiva parità di condizioni per candidati
di istituti governativi e candidati di dette scuole.
ART. 36.
C
L'Italia considera fondamento e coronamento dell'istruzione pubblica l'insegnamento della dottrina cristiana secondo la forma ricevuta dalla tradizione cattolica. E perciò consente che l'insegnamento religioso
ora impartito nelle scuole pubbliche elementari abbia
un ulteriore sviluppo nelle scuole medie, secondo programmi da stabilirsi d'accordo tra la Santa Sede e lo
Stato
Tale insegnamento sarà dato a mezzo di maestri e
professori, sacerdoti o religiosi, approvati dall'autorità
ecclesiastica, e sussidiariamente a mezzo di maestri e
professori laici, che siano a questo fine muniti di un
certificato di idoneità da rilasciarsi dall'Ordinario diocesano.
La revoca del certificato da parte dell'Ordinario
priva senz'altro l'insegnante della capacità di insegnare.
Pel detto insegnamento religioso nelle scuole pubbliche non saranno adottati che i libri di testo approvati dall'autorità ecclesiastica.
ART. 37.
I dirigenti delle associazioni statali per l'educazione fisica, per l'istruzione premilitare, degli Avanguardisti e dei Balilla, per rendere possibile l'istru-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
zione e l'assistenza religiosa della gioventù loro affidata,
disporranno gli orari in modo da non impedire nelle
domeniche e nelle feste di precetto T adempimento dei
doveri religiosi.
Altrettanto disporranno i dirigenti delle scuole
pubbliche nelle eventuali adunate degli alunni nei detti
giorni festivi.
ART. 3 8 .
Le nomine dei Professori dell'Università Cattolica del S. Cuore e del dipendente Istituto di Magistero
Maria Immacolata sono subordinate al nulla osta da
parte della Santa Sede diretto ad assicurare che non
vi sia alcunché da eccepire dal punto di vista morale e
religioso.
ART. 39.
Le Università, i Seminari maggiori e minori, sia
diocesani sia interdiocesani sia regionali, le accademie,
i collegi e gli altri istituti cattolici per la formazione
e la cultura degli ecclesiastici continueranno a dipendere unicamente dalla Santa Sede, senza alcuna ingerenza delle autorità scolastiche del Pegno.
ART. 4 0 .
Le lauree in sacra teologia date dalle Facoltà approvate dalla Santa Sede saranno riconosciute dallo
Stato italiano.
Saranno parimenti riconosciuti i diplomi, che si
conseguono, nelle scuole di paleografìa, archivistica e
diplomatica documentaria erette presso la biblioteca
e l'archivio nella Città del Vaticano.
ART. 4 1 .
L'Italia autorizza l'uso nel Pegno e nelle sue colonie delle onorificenze cavalleresche pontifìcie mediante registrazione del breve di nomina, da farsi su
presentazione del breve stesso e domanda scritta dell'interessato.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Begnum
ART. 4 2 .
L'Italia ammetterà il riconoscimento, mediante
Pecreto Reale, dei titoli nobiliari conferiti dai Sommi
Pontefici anche dopo il 1870 e di quelli che saranno
conferiti in avvenire.
Saranno stabiliti casi nei quali di detto riconoscimento non è soggetto in Italia al pagamento) di tassa.
ART. 4 3 .
Lo Stato italiano riconosce le organizzazioni dipendenti dall'Anione Cattolica Italiana, in quanto esse, siccome la Santa Sede ha disposto, svolgano la loro attività al di fuori di ogni partito politico e sotto l'immediata dipendenza della gerarchia della Chiesa per la
diffusione e l'attuazione dei principi cattolici.
La Santa Sede prende occasione dalla stipulazione
del presente Concordato per rinnovare a tutti gli ecclesiastici e religiosi d'Italia il divieto di iscriversi e militare in qualsiasi partito politico.
ART. 4 4 .
Se in avvenire sorgesse qualche difficoltà sulla interpretazione del presente Concordat®, la Santa Sede
e l'Italia procederanno di comune intelligenza ad una
amichevole soluzione.
ART.
45.
Il presente Concordato entrerà in vigore allo scambio delle ratifiche, contemporaneamente al Trattato, stipulato fra le stesse Alte Parti, che elimina la « questione romana ».
Con l'entrata in vigore del presente Concor4ato,
cesseranno di applicarsi in Italia le disposizioni dei
Concordati decaduti degli ex-stati italiani. Le leggi austriache, le leggi, i regolamenti, le ordinanze e i decreti
dello Stato italiano attualmente vigenti, in quanto
siano in contrasto colle disposizioni del presante Con-
Acta Apostolicae S&äis - Commentarium Officiale
cordato, si intendono abrogati con l'entrata in vigore
del medesimo.
Per predisporre la esecuzione del presente Concordato sarà nominata, subito dopo la firma del medesimo,
una Commissione composta da persone designate da ambedue le Alte Parti.
Poma, undici febbraio millenovecento ventinove.
L . « S.-
PIETRO
CARDINALE G A S P A R R I .
& S.
BENITO
MUSSOLINI.
L.
Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum
295
PROCESSO -VERBALE
/ sottoscritti, debitamente autorizzati, si sono riuniti
oggi per procedere allo scambio delle Ratifiche di Sua Santità
il Sommo Pontefice è di Sua Maestà il Re d'Italia relative
ai seguenti Atti stipulati fra la Santa Sede e l'Italia
V11 Febbraio 1929:
a) TRATTATO con quattro allegati: (1. Territorio
dello Stato della Città del Vaticano. % Immobili con privilegio di extraterritorialità e con esenzione da espropriazioni e da tributi. 3. Immobili esenti da espropriazioni e
da tributi. 4. Convenzione finanziaria);
b) CONCORDATO.
Gli istrumenti di queste Ratifiche, essendo stati trovati
esatti e concordanti, lo scambio è stato eseguito.
Le Alte Parti contraenti, nell'atto di procedere allo
scambio delle Ratifiche dei patti lateranensi, hanno riaffermato la loro volontà di osservare lealmente, nella parola
e nello spirito, non solo il Trattato, negli irrevocabili reciproci riconoscimenti di sovranità, e nella definitiva eliminazione della questione romana, ma anche il Concordato,
nelle sue alte finalità tendenti a regolare le condizioni della
Religione e della Chiesa im Italia.
In fede di che, i sottoscritti hanno redatto il presente
Processo-Verbale e vi hanno apposto il loro sigillo.
Fatto in doppio originale, nel Palazzo Apostolico Vaticano il sette Giugno millenovecentoventinove.
L. K £ S .
PIETRO
CARDINALE G A S P A R R I .
BENITO
MUSSOLINI.
Annus X X I - Vol. X X I
11 Iunii 1929
Num.
7
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
CHIROGRAPH!
I
AD EMUM P. D. PETRUM, TIT. S. LAURENTII IN LUCINA, S. R. E.
PRESB. CARD. GASPARRI, A SECRETIS STATUS: DE CONVENTIONIBUS INTER SANCTAM SEDEM ET ITALIAE REGNUM INITIS.
Signor Cardinale,
Ci si è domandato se le relazioni, i discorsi e le discussioni
di cui ne' passati giorni furono oggetto le convenzioni firmate
dai Plenipotenziari della S. Sede e del Eegno d'Italia il giorno
11 Febbraio u. s., quando venivano presentate alle Camere e da
esse votate, sono per rimanere da parte Nostra senza alcuna altra
osservazione, dopo quelle affatto parziali ed occasionali sul punto
della educazione da Noi fatte parlando ai giovanetti di un vicino
Collegio, venuti in udienza proprio quando a quel punto eravamo
giunti leggendo il primo discorso, quello del giorno 14 Maggio.
E forse avremmo potuto limitarci ad aggiungere a quelle particolari
osservazioni una generale dichiarazione di dissensi e di
riserve, se non avessimo constatato farsi sempre più generale
e più penosa, nei Nostri e in tutti i buoni amatori di pace in Italia
ed all'Estero, l'impressione di quei discorsi e congiunte relazioni
e discussioni; sempre più viva l'attesa di una parola di chiarimento e di rassicurazione da parte Nostra. La domanda in principio accennata Ci rende una tale parola doverosa per il debito
ACTA, vol. XXI, n. 7. — 11-6-929.
20
298
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dell'Apostolico Ministero, che a tutti Oi stringe ed anche per
sentimento di lealtà che Ci vieta di procedere oltre senza chiarimenti che Ci sembrano necessari a dissipare e rendere, qtiant'è
da Noi, impossibih gli equivoci ed i malintesi.
La pena di tutti i buoni ed il suo rapido e generale diffondersi
è troppo facilmente spiegabile dall'importanza degli argomenti,
dalla celebrità dei luoghi dove venivano trattati, dalla qualità
delle persone, dall'universale ed intensa attenzione ed aspettazione sempre più acuite dalla stampa di tutto il mondo, dopo
che le avevano improvvisamente ridestate gii avvenimenti dell'undici Febbraio, con una così universale esplosione di serena
gioia, che poche eguali ebbe nella storia e che tre mesi appresso
doveva andare così profondamente e dolorosamente turbata.
Ego cogito cogitationes pacis et non afflictionis (Gerem., X X I X ,
1 1 ) : facendo Nostre queste parole del sacro testo, già nella prima
Nostra Lettera Enciclica auspicavamo con espressioni desideranti l'ora appunto dèlia pace; queste parole sentiamo il bisogno
di richiamare qui, perchè tutti subito intendano quali sentimenti di paterna benignità e di immutato desiderio di pace anche
al presente Ci ammano e Ci sostengono pure in presenza di parole
ed espressioni « dure », « crude », « drastiche ». Le quali Noi non
possiamo trovare nè necessarie, nè utili, nè convenienti agli scopi
indicati e che qui non ricordiamo se non fuggevolmente e soltanto per dire ai Nostri essere Noi stati assicurati che non a Noi
nè a loro devono pensarsi o dubitarsi indirizzate, anche dopo che
esplicitamente venne escluso l'indirizzo ad elementi di sinistra
ed a residui di massoneria. Quanto a Noi dobbiamo anzi ricordare
(e Ci affrettiamo a farlo), che non mancarono al Nostro personale
indirizzo parole molto, anzi troppo cortesi, accolte da non meno
cortesi applausi. Siamo sempre sensibili e grati a tutte le cortesie;
ma non Ci piacciono se non quelle che più della Nostra persona
hanno per oggetto la divina Istituzione, alla quale il Signore pur
tanto indegni Ci ha posto a capo, e quanto le appartiene. Ma qui è
dove la Nostra aspettativa è stata più duramente delusa. Diciamo
aspettativa delusa, perchè alle migliori aspettative Ci avevano
Acta Pii PP. XI
dischiuso l'animo le lunghe per quanto non sempre f acili trattative,
e men che tutto Ci aspettavamo espressioni ereticali e peggio che
ereticali sulla essenza stessa del Cristianesimo e del Cattolicismo.
Si è cercato di rimediare: non Ci sembra con successo. Distinguere
(come sembra accennarsi a fare) fra affermazione storica e affermazione dottrinale sarebbe in casu del peggiore e del più condannevole modernismo; il mandato divino alle genti universe è
anteriore alla chiamata di S. Paolo; anteriore a questa il mandato
di S. Pietro ai Gentili; l'universalità si riscontra già di diritto
e di fatto agli inizi primi della Chiesa e della predicazione apostolica; questa per opera degli apostoli e degli uomini apostolici
è ben presto più vasta dell'Impero romano, che, come è noto,
non era di gran lunga tutto il mondo conosciuto; se si voleva soltanto ricordare l'utilità provvidenzialmente preparata alla diffusione e organizzazione della Chiesa nella organizzazione dell'Impero romano, bastava ricordare Dante e Leone Magno, due grandi
italiani, che in poche e magnifiche parole dissero e scolpirono
la sostanza di quanto poi innumeri altri ridissero, con più o meno
abbondante erudizione, mescolata spesso di inesattezze e di errori,
massime per subiti influssi protestantici e modernistici. Contentandosi di quei due si sarebbe anche evitato di citare ed allegare
un libro che dal 1912 sta nell'Indice dei libri proibiti (Histoire
de VEglise ancienne). Dire quasi a giustificazione che da qualche
tempo il Cattolicesimo italiano non è fecondo e la produzione
intellettuale in questa materia è altrove, è lanciare un giudizio
troppo sommario per essere vero e giusto, sia per l'onore del
Cattolicismo in Italia, sia per l'onore d'Italia nel Cattolicesimo.
Neanche riusciamo a vedere come fosse opportuno e generoso
in un'ora di pacificazione esumare, e con lode, leggi e disposizioni, fatti lontani e vicini, che alla Santa Sede, ai Sommi Pontefici, ai Cattolici d'Italia e del mondo intero non poterono non
riuscire dolorosi, come erano offensivi e lesivi; peggio poi presentarli come la preparazione dell'ora presente: quasi possa seriamente dirsi che l'oppressione e la guerra sono preparazioni della
giustizia e della pacificazione.
300
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale •
Ricordiamo ed apprezziamo i non pochi luoghi ne' quali la
sovranità e la indipendenza con i conseguenti diritti sono abbastanza esphcitamente riconosciuti alla Chiesa ed alla Santa Sede;
ma anche più numerosi sono i luoghi dove quelle cose sembrano
rimettersi in dubbio o non veranìente e giustamente interpretarsi.
Anche nel Concordato sono in presenza, se non due Stati,
certissimamente due sovranità pienamente tali, cioè pienamente
perfette, ciascuna nel suo ordine, ordine necessariamente determinato dal rispettivo fine, dove è appena d'uopo soggiungere
che la oggettiva dignità dei fini, determina non meno oggettivamente e necessariamente l'assoluta superiorità della Chiesa.
Che la Santa Sede è organo supremo della Chiesa cattolica
universale e quindi è legittimo rappresentante della Organizzazione della Chiesa in Italia, non si può dire se non come direbbesi
che il capo è l'organo supremo del corpo umano, e che il potere
centrale e sovrano di un paese è il rappresentante legittimo di
ciascuna provincia del paese stesso. È sempre il Sommo Pontefice
che interviene e che tratta nella pienezza della sovranità della
Chiesa cattolica che Egli, esattamente parlando, non rappresenta,
ma impersona ed esercita per diretto mandato divino. Non è
dunque l'Organizzazione cattolica in Italia che si sottopone alla
sovranità dello Stato, sia pure con una condizione di particolare
favore, ma è il Sommo Pontefice, la suprema e sovrana Autorità
della Chiesa, che dispone quello che giudica potersi e doversi
fare per la maggior gloria di Dio e per il maggior bene delle anime,
e nel peggiore dei casi (che di gran lunga non è il Nostro) per la
minore offesa di Quello e per il minor male di queste.
Ci spiacciono, e, se la minima animosità od amarezza fosse
nell'animo Nostro, diremmo che Ci offendono le non infrequenti
espressioni di nessuna rinuncia, di nessuna concessione dello Stato
alla Chiesa, di non perduto controllo, di conservati mezzi di vigilanza su di essa, sul clero secolare e regolare, quasi si trattasse
di gente sospetta, a dir poco; quasi la Chiesa avesse mai tentata
una vera e propria usurpazione o spoliazione a danno dello Stato,
mentre è così storicamente e notoriamente vero il contrario,
Acta Pii PP. XI
301
in Italia, e fuori; quasi la Chiesa avesse mai chiesto allo Stato la
rinuncia a diritto Cd autorità che veramente gli competa, mentre
è dell'uno e dell'altra la sostenitrice riconosciuta, massime nei momenti critici e difficili: mentre la Chiesa non ha mai chiesto, nè
ora chiede allo Stato, se non il diritto alla giusta ed ordinata
eooperazione al bene comune secondo la giustizia e l'ordine dei fini.
Culti «tollerati, permessi, ammessi »: non saremo Noi a fare questione di parole. La questione viene del resto non inelegantemente
risolta distinguendo fra testo statutario e testo puramente legislativo: quello per se stesso più teorico e dottrinale, e dove sta
meglio « tollerati »; questo inteso alla pratica e dove può stare
pure « permessi o ammessi », purché ci si intenda lealmente: purché
sia e rimanga chiaramente e lealmente inteso che la Eeligione
cattolica è, e sol'essa, secondo lo Statuto ed i Trattati, la Eeligione dello Stato con le logiche e giuridiche conseguenze di una
tale situazione di diritto costitutivo, segnatamente in ordine
alla propaganda; purché non meno chiaramente e lealmente rimanga inteso che il Culto cattolico non è puramente e semplicemente un culto permesso ed ammesso, ma è quello che la lettera
e lo spirito del Trattato e del Concordato lo vogliono.
Più delicata questione si presenta quando con tanta insistenza
si parla della non menomata libertà di coscienza e della piena
libertà di discussione.
Non è ammissibile che siasi intesa libertà assoluta di discussione, comprese cioè quelle forme di discussione, che possono
facilmente ingannare la buona fede di uditori
poco illuminati,
e che facilmente diventano dissimulate forme di una propaganda,
non meno facilmente dannosa alla Eeligione dello Stato e, per ciò
stesso, anche allo Stato e proprio in quello che ha di più sacro
la tradizione del popolo italiano e di più essenziale la sua unità.
Anche meno ammissibile Ci sembra che si sia inteso assicurare incolume, intatta, assoluta libertà di coscienza. Tanto varrebbe
dire che la creatura non è soggetta al Creatore; tanto varrebbe
legittimare ogni formazione o piuttosto deformazione della coscienza, anche le più criminose e socialmente disastrose. Se si vuol
302
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
dire che la coscienza sfugge ai poteri dello Stato, se si intende
riconoscere, come si riconosce, che, in fatto di coscienza, competente è la Chiesa, ed essa sola in forza del mandato divino, viene
con ciò stesso riconosciuto che in Stato cattolico, libertà di coscienza e di discussione devono intendersi e praticarsi secondo
la dottrina e la legge cattolica. Deve anche per logica necessità
essere riconosciuto che il pieno e perfetto mandato educativo
non spetta allo Stato, ma alla Chiesa, e che lo Stato non può nè
impedirle nè menomarle l'esercizio e l'adempimento di tale mandato, e neanche ridurlo al tassativo insegnamento delle verità
religiose.
Nessun danno può venire da ciò ai veri e propri diritti o,
meglio detto, doveri dello Stato in ordine alla educazione dei
cittadini, salvi sempre, s'intende, i diritti della famiglia.
Lo Stato non ha nulla a temere dalla educazione impartita
dalla Chiesa e sotto le sue direttive; è questa educazione che ha
preparata la civiltà moderna in quanto essa ha di veramente
buono, in quanto essa è di meglio e di più elevato.
La famiglia si è subito accorta che è così, e dai primi giorni
del Cristianesimo fino ai giorni nostri, padri e madri, anche se
poco o nulla credenti, mandano e portano a milioni i loro figli
agli istituti educativi fondati e diretti dalla Chiesa.
Meno ancora, se possibile, che lo Stato, hanno a temere la
scienza, il metodo scientifico, la ricerca scientifica da ulteriori
e superiori sviluppi della istruzione religiosa.
Gli Istituti cattolici, a qualunque grado appartengono dell'insegnamento e della scienza, non hanno bisogno di apologie.
Il favore che godono, le lodi che raccolgono, le produzioni scientifiche che promuovono e moltiplicano, e più che tutto i soggetti
pienamente e squisitamente preparati che danno alla magistratura, alle professioni, all'insegnamento, alla vita in tutte le sue
esplicazioni, depongono più che sufficientemente in loro favore.
Ma non possiamo mettere tra le lodi riportate e molto meno tra
le lodi meritate, quelle che sembrano tributarsi alla invero a
Noi carissima Università Cattolica di Milano ed a' suoi profes-
Acta Pii PP. XI
303
sorij per studi e volumi aventi per oggetto la personalità storica
e la dottrina del Kant ed altre aliene dalla buona filosofìa scolastica e dalla dottrina cattolica, quasi che sia effetto e segno di
avvicinamento a quelle dottrine e non piuttosto di scrupolosa
coscienza di magistero, che non consente combattere ciò che bene
non si conosce, ed ineluttabile necessità di imposti programmi.
Necessità questa che basta e deve bastare a spiegare e far giustificare l'ammissione (non senza le possibili cautele) nelle raccolte
scolastiche, dei Nostri buoni e dello, educazione cristiana tanto
benemeriti Salesiani, di.taluni autori e testi, che il Beato don
Bosco, così profondo conoscitore di uomini e di cose, così eminente
apostolo della cultura e classica e professionale e sopratutto
della sana educazione, non avrebbe certamente annoverati fra
quelli adatti al raggiungimento di questi altissimi scopi, massime
in un paese ed in un popolo come l'Italiano, che egli conosceva
così bene. A Noi, per quella qualche esperienza personale, che
abbiamo fatto di insegnamento e di libri, torna spesso alla mente
il pensiero ed il timore che si venga preparando ai Nostri cari
giovani il danno già segnalato da S. Agostino: necessaria non
norunt, quia superflua didicerunt.
« Stato cattolico », si dice e si ripete, ma « Stato fascista »;
ne prendiamo atto senza speciali difficoltà, anzi volentieri, giacché ciò vuole indubbiamente dire che lo Stato fascista, tanto
nell'ordine delle idee e delle dottrine quanto nell'ordine della
pratica azione, nulla vuol ammettere che non s'accordi con la
dottrina e con la pratica cattolica; senza di che lo Stato cattolico
non sarebbe nè potrebbe essere.
Dobbiamo infine rilevare alcune espressioni non pienamente
conformi o addirittura in contradizione con le relative convenute espressioni del Concordato.
Si dice riservato allo Stato il « nulla osta preventivo » per le
nomine ecclesiastiche: il Concordato non usa mai, neppure una
sola volta, una tale espressione; in-cose tanto importanti e delicate anche le formule meritano ed esigono ogni attenzione ed
esattezza.
304
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
Si dice pure che lo Stato « conferisce agli enti ecclesiastici la
personalità giuridica »; il Concordato parla sempre di riconoscimento, mai di conferimento; siamo molto sensibili (e lo abbiamo
anche per indubbi segni mostrato anche nel corso delle trattative) a differenze di linguaggio in tali sedi ed in tali materie.
In materia di matrimonio il Concordato procura alla famiglia, al popolo italiano, al paese ancora più che alla Chiesa un
benefìcio così grande che per esso solo avremmo volentieri sacrificato la vita stessa. E bene si è detto « che non vi è dubbio che
moralmente e di fronte alla coscienza religiosa il cattolico osservante dovrà celebrare il matrimonio canonico ». Ma non altrettanto bene si è aggiunto che « giuridicamente nessuno può costringervelo ». La Chiesa, società perfetta nell'ordine suo, lo può e
lo deve, coi mezzi che le appartengono; e lo farà, lo fa fino da ora,
dichiarando fuori della comunione dei fedeli quelli de' suoi membri, che volessero negligere o preterire il matrimonio religioso
preferendo il solo civile.
Si è ripetutamente negata la retroattività dell'articolo quinto
del Concordato. Se è questione della parola, consentiamo facilmente che la parola stessa nello indicato articolo non si legge;
ma per la sostanza di vera ed effettiva forza retroattiva stanno
lo spirito e la lettera dell'articolo, stanno le relative e documentate discussioni nel corso delle trattative.
Molte belle e buone cose furono dette in ordine al carattere
sacro della Città di Roma, la città episcopale del Successore di
S. Pietro, Vicario di Cristo^ Capo e Centro dell'unità cattolica,
e grande non meno ne è il Nostro compiacimento e la Nostra riconoscenza.
Con tanto più penosa meraviglia vedemmo affacciarsi l'idea
che certe vere ed innegabili offese a quel sacro carattere potessero
tollerarsi in nome della libertà di coscienza o d'una compassione
affatto fuor di luogo! Di -quale libertà di coscienza si parla?
dove non si arriverebbe per tali vie?
Alla grave domanda: durerà la pace? fu risposto fra gli applausi:
la pace durerà. Risposta ed applausi dimostrano quale e quanto
Acta
Pii
PP.
XI
305
sia il desiderio di tutti e, come è naturale pensare, di tutti il proposito di cooperare all'adempimento di così nobile e santo desiderio.
Nella motivazione e dichiarazione di quella risposta vi sono
affermazioni che possiamo più o meno condividere, almeno nella
sostanza: ve ne sono altre che condividere non possiamo. ÎJ fra
queste quel quasi accomunare massoni e clericali, accomunameñto
che fa capo alla distinzione anzi opposizione fra clericali e cattolici; un vieto ed ingeneroso sofisma, che neanche i più vivi applausi
possono riabilitare.
Anche meno possiamo condividere il cenno che sembra voler
dire o lasciar credere che la sorte dei Protocolli Lateranensi
possa, nell'avvenire, non essere la medesima per tutti e due.
Pienamente d'accordo, se si vuol dire che qualche particolare
divergenza e dissenso in tanta varietà di cose quante il Concordato contiene e tocca, altrettanto è inevitabile che rimediabile
e componibile; teniamo però a ricordare e dichiarare che secondo
i patti sottoscritti il Trattato non è il solo che non può più essere
oggetto di discussione: o per spiegarci meglio, che Trattato e
Concordato, secondo la lettera e lo spirito loro, come anche
secondo le orali e scritte esplicite intelligenze, sono l'uno complemento necessario dell'altro e l'uno dall'altro inseparabile ed
inscindibile.
Ne viene che simul stabunt oppure simul cadent; anche se
dovesse per conseguenza cadere la « Città del Vaticano » col
relativo Stato. Per parte Nostra, col divino aiuto impavidum
ferient ruinae. Diciamo così, non perchè Ci abbia abbandonati
o sia mai per abbandonarci quel tanto di giusto e ragionevole
ottimismo, che è necessario alla vita, ma per dire che siamo tranquillamente fin d'ora rassegnati e pronti a tutto quello che la
divina Provvidenza sia per volere o permettere. Questa disposizione d'animo, doverosa per ogni creatura, lo è tanto più per Noi,
quanto più larga e luminosa è l'esperienza che Noi abbiamo
fatto del benefico intervento e della continua assistenza della Provvidenza divina, segnatamente in questi ultimi mesi ed eventi.
306
Acta Apostolicae tiédis • - • CovameiUanat* Oficíale
Ma la stessa disposizione d'animo non Ci impedisce di dire, Noi
pure, che la pace durerà, anzi ce lo fa dire con più certa fiducia.
E questo per due motivi: il primo è che dopo tutto e nonostante
serbiamo fede nella lealtà e buona volontà degli uomini; il secondo
è che fede serbiamo, e molto più, nell'aiuto di Dio, da Noi e per
Noi continuamente invocato. Aggiungiamo volentieri questi due
motivi a quelli esposti nel Senato, perchè da una parte non v'è
difficoltà, che, una volta intesi nelle massime, non si possa con
buona e leale volontà superare; dall'altra senza l'aiuto di Dio
in vanum laborant qui aedificant domum, anche se vi lavorano
a lungo e con paziente e meticolosa diligenza, come s'è fatto per
le nostre Convenzioni.
È certamente istruttiva ed ammonitiva a questo proposito
la considerazione che, nonostante tutto quel lavoro, ecco che è
bastato così poco tempo, perchè si dovesse lamentare col Profeta:
mutatus est color optimus ed una interruzione tanto ingrata e
penosa subisse in tutta Italia ed in tutto il mondo la schietta
gioia di tutti i buoni cattolici e di tutti i buoni cittadini, non senza
soddisfazione, troppo facile a vedersi, degli altri.
È con questa fiducia nella cooperazione degli uomini e molto
più nell'aiuto di Dio, che, senza aver potuto dire tutto quello
che avremmo voluto e forse dovuto, ma pur sembrandoci di non
aver omesso le cose principali e più importanti, poniamo fine a
questa Nostra, di cuore benedicendo.
Nella Solennità del Corpus Domini, 30 Maggio 1929.
PIUS PP. XI
Acta Pii PP.
307
XI
n
AD EMUM P. D. PETRUM TIT. S. LAURENTII IN LUCINA, S. R. E.
PRESB.
CARD. GASPARRI, A SECRETIS STATUS: POST MUTUO
TRADITA INSTRUMENTA RATIHABITIONIS CONVENTIONUM INTER
APOSTOLICAM SEDEM ET REGNUM ITALIAE.
Signor Gardinale,
Voglia far portare al nuovo ufficio
Nostro
telegrafico
il
seguente testo per la immediata trasmissione.
«A Sua Maestà Vittorio Emmanuel III Ee d'Italia.
« Il primo telegramma che mandiamo da questa Città del
« Vaticano è per dire a V. M. che lo scambio delle ratifiche
« delle Convenzioni Laterane è, grazie a Dio, da pochi istanti
« un fatto
compiuto - quod
prosperum felix faustum fortuna-
« tumque sit - è altresì per impartire di tutto cuore una grande
« e paterna apostolica benedizione allá M. V. alla Augusta Con« sorte, a tutta la Eeale Famiglia, all'Italia, al Mondo ».
PIUS PP. X I
Benedicendola insieme col E. Plenipotenziario e con tutti
i convenuti al solenne storico Atto.
7 Giugno 1929.
PIUS PP. X I
308
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
DE
TRANSLATIONE
DIACONIAE
S.
MARIAE
AD MARTYRES
AD
ECCLESIAM
S. A P O L L I N A R I S .
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM
Recenti conventione cum Italico Regno a Nobis inita die
xi mensis Februarii proxime praeteriti diaconiam, qua ecclesia
Sanctae Mariae ad Martyres, vulgo Pantheon nuncupata, adhuc
augebatur, transferendam in aliam Nobis
reservavimus. Iam
vero inter plures sacras aedes illi viciniores simulque insigniores, multis profecto commendata nominibus, semper exstitit
illustris ecclesia Sancto Apollinari dicata, quam octavo saeculo
vertente aedificatam esse constat in honorem sancti
illius
epi-
scopi ravennatensi s, qui, Principis Apostolorum vestigia persecutus, tam multa pro Christi nomine sustinuit, ut gloriam
ipsam martyrum adaequaverit. Quare Apostolica Nostra auctoritate, harum Litterarum vi diaconiam, qua praefatam ecclesiam
Pantheon appellatam Decessor noster f. r. Benedictus X I I I decoravit, in ecclesiam Sancto Apollinari dicatam transferimus, illique privilegia omnia tribuimus, quae ceteris almae Urbis diaconus
competunt, firma tamen, quod ad Seminarium Romanum attinet,
constitutione Recolentes animo, data a Leone Pp. X I I Decessore
Nostro die i x m. Aprilis anno MDCCCXXIV.
Contrariis non obstantibus quibuslibet, haec mandamus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos atque integros effectus sortiri
et obtinere illisque ad quos spectant seu spectare poterunt nunc
et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
309
Acta Pii PP. XI
secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
.
Datum Eomae apud Sanctum Petrum, die x x v i mensis Maii, in
festo SS. Trinitatis, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
C A R O L U S CARD. PEROSI,
S. C. Consistorialis a Secretis.
Alfonsus
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Carinci, Protonotarius Apostolicus.
Dominicus Spolverini, Protonotarius Apostolicus.
Loco £fc Plumbi
Beg. in Cane. Ap. vol. XL, n. 29.
- M . Riggi.
II
DE RELIGIOSA ADMINISTRATIONE CIVITATIS VATICANAE
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM
Ex Lateranensi pacto et convento, ab Apostolica Sede cum
Italici Regni Moderatoribus haud ita pridem confecto, Civitas
Vaticana constituta est, in qua Nos quidem plenissimum principatum tenemus.
Iamvero, quamvis Vaticana haec Civitas pars sit Romanae
Nostrae Dioecesis, cuius Episcopus ipse est Romanus Pontifex, id
tamen opportunum Nobis videtur, ut, Civitas Vaticana, quemadmodum propria quadam civili, ita etiam peculiari quadam religiosa administratione regatur, ab ea quidem distincta qua Nos
reliquam Romanae Dioecesis partem moderamur.
Quapropter ea quae sequuntur statuimus:
I. Antistitem, qui pro spiritualibus rebus in Civitate Vaticana
vicaria Nostra potestate in posterum fungatur, Sacristam pro
tempore Pontificalis Domus per hanc Nostram Constitutionem eligimus, eidemque facultates omnes tribuimus quibus opus erit, et
310
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
eas Vacante quoque Sede permansuras, et in religiosas etiam familias extendendas quae in ipsius Vaticanae Civitatis territorio degant.
In harum facultatum numero haud illae computandae sunt
quae ad iudiciariam rationem pertinent; quod si casus occurrerit
aliquod instituendi iudicium, singulatim pro opportunitate pro videbimus.
II. Vicario Generali Civitatis Vaticanae alii ex Ordine Fratrum
Eremitarum S. Augustini sodales, operam navabunt; quos inter
Parochus Civitatis Vaticanae erigetur, Subsacristae officio sublato.
Idem Vicarius Generalis Antistes in Pontifìcia Vaticani Domo
habitare perget; alii vero religiosi viri augustiniani in Civitate
Vaticana ad Sanctae Annae, communem, iuxta Ordinis sui regulas,
vitam agent a Moderatoris Generalis potestate, ad regularem
disciplinam quod adtinet, non exempti.
III. Ecclesiam S. Annae in paroeciam Vaticanae Civitatis erigimus; ac praeterea mandamus ut templum ipsum baptismatis
fonte instruatur, ibique paroeciales omnes perfunctiones, funebribus non exceptis, posthac celebrentur.
IV. In aedibus S. Annae duplex statuatur officii sedes; altera
Curiae Vicariali destinata, altera Paroeciae, ubi acta utriusque
officii tabulaeque serventur.
V. Augustinianis sodalibus ex Vaticana Civitate viris cura quoque esto de Pontificiis cellis (seu capellis) quae sunt in eiusdem
Civitatis territorio; itemque de iis quae in Aedibus villisque sunt
infra (n. VII) recensitis.
V I . Ab iurisdictione Vicarii Generalis, quem diximus, eximentur:
a) Basilica itemque Canonica S. Petri, iuxta veteres earumdem Constitutiones, adhuc vigentes, regendae;
b) Seminarium AetMopicum, quod, ut antea, sub iurisdictione
erit Eminentissimi Viri, Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali a secretis, parochi munere fungente Moderatore pro tempore
Seminarii eiusdem.
VII. Iurisdictio praedicti Vicarii Generalis praeterea extendetur:
Acta Pii PP. XI
311
,a) ad Pontificium Palatium Lateranense, iuxta Bullam decessoris Nostri p. r. Leonis X I I , kalendis Novembribus anno
MDCCCXxrv
datam;
b) ad Pontificiam Domum, Castri Gandulfi sitam, continentemque hortum, exceptis quidem domunculis Castri Veteris;
c) ad Villam Cybo, Castri Gandulfi pariter collocatam, popularibus domibus quidem exceptis iisque ubi Sodales a Scholis Christianis atque religiosae feminae, Magistrae Piae appellatae, in
praesens incolunt;
d) ad Villam Barberinianam Castri Gandulfi, domibus Castelletto, ut vocant, exceptis.
Baptismata, matrimonia ac funebria incolarum, in territoriis
versantium quae sub litteris b), c) et d) huius articuli numerantur,
in Pontificia paroeciali aede Castri Gandulfi posthac celebrabuntur, in eiusque libris de more inscribentur.
Haec mandamus, decernentes, ea, quae sunt in hac Constitutione Apostolica, firma, valida atque efficacia semper exstare
ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere, non obstantibus contrariis quibuslibet
etiam
speciali
atque individua mentione dignis.
Datum Eomae apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Maii,
in festo SS. Corporis Christi, anno MDCCCCXXIX, pontificatus Nostri
octavo.
P E T R U S CARD. G A S P A R R I ,
a Secretis Status.
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Ioseph Wilpert, Becanus
Dominicus
Jorio,
Protonotarius Apostolicus.
Loco 5$« Plumbi
Beg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 29
Coli. Proton. Apostolicorum.
- M. Riggi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
312
LITTERAE APOSTOLICAE
I
SANCTUS I O A N N E S B A P T . V I A N N E Y , P R E S B Y T E R CONFESSOR, CAELESTIS P A TRONUS
OMNIUM
PAROCHORUM
SEU ANIMARUM CURATORUM URBIS ET
ORBIS CONSTITUITUR.
PIUS
PP. X I
A d perpetuam rei memoriam. — Anno Iubilari MDCCCXXV Beato Ioanni
Baptistae Vianney, Presbytero confessori, qui a V i c o Ars, in quo est parochi munere functus, nuncupatur, Sanctorum honores tributi sunt; atque
anno MDCCCCXXVIII, c u m eiusdem Officium M s s a q u e adprobata fuerint,
festum sancti parochi ipsius ritu duplici celebrandum ad universam Ecclesiam extensum est. N u n c autem ab Episcopo Bellicensi, cuius dioecesis
intra fines exstat Ars vicus, nomine quoque aliorum fere quadringentorum ex variis et fere cunctis terrae regionibus Archiepiscoporum Episcoporumque, rogati sumus ut tamquam caelestem Patronum animorum
curatoribus ubique terrarum degentibus Sanctum
Ioannem Baptistam
Vianney concedere dignaremur. Nil enim magis opportunum videtur quam
ita parochis omnibus exempla praebere ipsius sancti viri, quem in paroeciali munere obeundo insignem Ecclesia dilaudat. Etenim ex eiusdem sedulitate in animorum cura gerenda iam etiam Decessor Noster rec. mem.
Pius P p . X , anno MDCCCCV, Beatum Ioannem Baptistam Vianney illico
post sollemnem eius Beatificationem constituit caelestem Patronum universis presbyteris, qui in Galliae dioecesibus parochi munus gererent. Id
profecto attento seduloque studio Nos considerantes, precibus concedend u m existimavimus tantorum Praesulum, qui, quinquagesimi anni ab inito
Nostro sacerdotio occasionem nacti, v o t a faciunt impensa ut huiusmodi
largitas spiritualis, quam a Nobis instanter efflagitant, Iubilaei Nostri cum
memoria apud posteros coniungatur, eiusdemque ita peculiaris exstet
recordatio. Conlatis propterea consiliis c u m Camillo Sanctae Romanae
Ecclesiae Cardinali Laurenti, Diacono Sanctae Mariae Seaiaris, Sacrae
Rituum Congregationis Praefecto, m o t u proprio atque ex certa scientia ac
matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae postestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore Sanctum Ioannem Baptistam
Vianney Confessorem, qui insignis et apostolicus vir ac parochus oppiduli
Ars nuncupati fuit, caelestem Patronum omnium parochorum seu animarum curatorum totius Urbis et Orbis constituimus ac declaramus.
313
Acta Pii PP. XI
H a e c ad spirituale parochorum b o n u m ubique terrarum provehendum
concedentes, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare poterunt
amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet,, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n
obstantibus contrariis quibuslibet.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
x x m m . Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P.
CARD.
QASPARRI,
a Secretis Status.
II
V E N E R A B I L I S D E I F A M U L U S I O A N N E S BOSCO P R E S B Y T E R SAECULARIS E T
SOCIETATIS
A
SANCTO
FRANCISCO
SALESIO
ITEMQUE
FILIARUM SEU
SORORUM B. MARIAE AUXILIATRICIS FUNDATOR BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Mirabilis Deus in Sanctis suis, qui,
d u m vitam vivunt in terris divinae provehendae gloriae atque aeternae
hominum saluti comparandae suam operam navant; eisdemque Deus Israel
ipse dabit virtutem et fortitudinem (Ps. 67, v. 36) ut, de nullis huius mundi
diificultatibus adversisque hostibus pertimescentes, res sibi sanctas p r o p o sitas consequi valeant. Quod pio Salesianorum conditori presbytero Ioanni
B o s c o bene atque feliciter evenit. D e c i m o septimo Kalendas Septembris
anno MDCCCXV prope Castrumnovum Astense in parvo atque agresti vico
Ioannes B o s c o ex piissimis parentibus natus est ac postridie Sacro Fonte
ablutus; at, m o x patre orbatus, plenam (^facultatibus pueritiam in patrio
loco transegit. Mater, virtutibus insignis atque in exemplum adducenda
educatrix, christianam catechesim docuit puerulum, qui iam a teneris unguiculis pietate, morum castitate atque indole suavi omnibus se praeditum
ostendit. A c u t o ingenio ac memoria tenaci ornatus adhuc puer quae
a parocho vel a contionatoribus sacris audivisset mirabiliter repetebat
aequalibus suis, quos iam tum quasi futura praecurrens, diebus festis ad
ludos congregans, catholica religione erudire piisque ad D e u m et Deiparam
precibus expetebat. A presbytero cappellano patrii loci de primis litteraACTA, vol. XXI, n. 7. — 11-6-929.
21
3Í4
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
rum elementis prius edoctus, postea Castrinovi, q u o d multa millia passuum
aberat, demum Cherii scholas frequentavi^ atque alumnum in exemplum
adducendum continenter se praebuit, quamvis ad vitae necessitates sublevandas, tanquam agricola, operarius famulusque in onerosos labores
multos quoque annos intenderet. Aetatis suae vicesimum annum agens
clericalem habitum induit, Seminariumque cherense archiepiscopale ingressus est, opera praesertim et consilio adiutus Beati Cafasso, quem postea
continenti observantia atque amicitia prosecutus est. E o d e m itaque in
Seminario fructuosam philosophiae ac theologiae operam dedit, ac postea,
sacerdotio iam auctus, in Conlegio ecclesiastico a Sancto Francisco Asisiensi,
Augustae Taurinorum, theologiae moralis studio ac sacrae eloquentiae
denuo atque amplius per triennium se tradidit. A n n o tandem MDCCCXLI
in vigilia SSmae Trinitatis presbyteratus ordine initiatus, Augustae Taurinorum, ad S. Francisci praefati silentio humiliterque primum Sacris operatus est; atque in sequenti tantum Corporis Christi sollemnitate, omnibus,
qui adstabant frequentissimi e v i c o patrio, maxime animo commotis, Castrinovi in templo piissime sollemni ritu Missam litavit. Presbyter novensilis
summo animorum salutis studio et caritate magna quinque menses parochi
adiutoris munere Castrinovi functus est; sed Spiritus Domini erat in illo
atque eum ad ampliorem excolendam vineae suae regionem provide v o c a bat. Ingressus enim Conlegium ecclesiasticum taurinense S. Francisci Asisiatis, beato Cafasso moderatore ac duce, in sacerdotalia munera explenda in
carceribus nosocomiisque, uberrimis exinde fructibus perceptis, toto animo
incumbit; in confessionibus audiendis assiduus, quidquid ageret in sacro
tribunali, quidquid loqueretur, ad animorum tantum salutem continenter
intendit; Sanctum Salesium, iam sibi propositum in exemplum, sequutus,
suavitate ac patientia mirabili ad D e u m peccatores trahere et ad poenitentiam reducere conatus est. Nihil praetermisit ad sanctos
huiusmodi fines
attingendos aptum; ut Germanorum militum confessiones exciperet theutonicam linguam de industria ac brevi tempore didicit; ut popularibus, hominibusque rudibus ignarisque placeret, multa ac varia eruditione ornatus, ad
scientiam apologeticam atque historiam suum peculiari m o d o ingenium
contulit. Sed puerorum ac iuvenum, qui, omni educatione christiana destituti, in viis locisque publicis procul a D e o atque a semitis veritatis et iustitiae crescebant, iam tum impense sollicitudine angebatur. Per triennium
propterea a festivitate Immaculatae Conceptionis anno MOCCOLI, quos miris
artibus et patientia ad se afficiebat pueros in ecclesiam taurinensem Sancti
Francisci Asisiatis congregavit, ita ut inibi-sua habuerit initia primum
Oratorium quod Dei Famulus, humilitatis ac devotionis causa, a Sancto
Francisco Salesio « Salesianum » nuncupabit. M o x cuiusvis generis difficulta-
Acta
Pii PP.
315
XI
tes frugifero operi v i x inchoato, ut ipsum de medio tolleretur, adversantur.
Sed erat hic digitus Dei! Primum quidem Oratorium, a sua prima sede
translatum ad templum Sancti Martini, postea ad S. Petri in Vinculis,
dein ad d o m u m v o c a t a m della Moretta, tandem an.
MDCCCXLVI
mense Aprili
in quoddam confugit aedificium regionis, tunc temporis suburbanae Taurinensis, quam Valdocco nuncupant. Ibi Dei Famulus, Dei ac Deiparae
continenti manifestoque auxilio adiutus, res mirabiles explevit. Huiusmodi
Oratorium, iugiter Sancto Francisco Salesio dicatum, eiusdemque fundatorem ac moderatorem Archiepiscopus Taurinensis opportunis privilegiis
auxit, idemque R e x Carolus Albertus in fidem suam ac tutelam excepit.
Brevi alia, simili forma, oratoria constituuntur; alterum Sancto Aloysio
inscriptum an. MDOGCXLVII; tertium, post biennium, Angelo tutelari dicatum; aliquot alios post annos quartum titulo Sancti Ioseph;
atque in
iisdem Dei Famulus n o v a m educandi pueros iuvenesque methodum, quam,
a Sancto Philippo Nerio repetens, praeventivam vocabat, concepit atque
efformavit. Adiuvante vero piissima ac forti matre, quam ex patria Augustam Taurinorum consulto ad se arcessiverat, ut sibi esset auxilio in opere
suo gerendo, prope Oratorium atque in ipsam suam d o m u m pro adulescentibus derelictis tectoque carentibus ac peculiari educatione christiana
donandis primum an. MDCCOXLVII hospitium instituit, ex quo, tanquam e
bono frugiferoque semine, innumerabilia Conlegia
atque Instituta pro-
veniunt, quae tum Presbyteri Salesiani tum Filiae Mariae Auxiliatricis
moderantur. N a m ne opus, quod ad iuvenum emolumentum Dei Famulus
conceperat, progressu temporis deficeret, auditis multorum consiliis et
praesertim Beati Iosephi Cafasso, suasore quoque, vivae vocis oraculo,
Decessore Nostro rec. mem. Pio P p . I X , piam antea Societatem Presbyterorum a Sancto Francisco Salesio ac deinceps Congregationem etiam
Filiarum Mariae Auxiliatricis
Dei
Servus
fundavit.
Presbyterorum
a
Sancto Francisco Salesio Societatem, cuius iam anno MDCCCLVHI principia exstabant, in dies auctam Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium, nomine Apostolicae Sedis, anno
MDOOCLXIV laudavit et c o m -
mendavit, eidem statuto qua moderatore
generali seu Rectore maiori
ad vitam Dei Famulo, qui valde temporibus accommodatas conscripsit
Regulas seu Constitutiones, quae anno millesimo octingentesimo septuagesimo quarto, post quinquennium a generali confirmatione ipsius Piae
Societatis,
approbatione
memoratae
Sacrae
Romanae
Congregationis
donatae fuere. A n n o vero MDCCCLXXII Dei Famulus alterum Institutum
Filiarum sive Sororum Beatae Mariae Auxiliatricis
efformavit,
quae,
votis paupertatis, castitatis et obedientiae adstrictae, puellas more Salesianorum educandas curarent. Pro utriusque autem Institutionis Presbyte-
316
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rerum Sororumve firmitate ac diffusione Ioannes B o s c o labores multos
exantlavit, ardua quaeque alacri fortique animo aggressus est, et molesta
plura atque ingrata patienter toleravit. Neque eidem haec sufficiunt! Sed
iugiter in salutem animorum intentus atque in laboribus impiger, incultis
etiam gentibus, quae longe lateque positas ac ferme inhospitales orbis regiones inhabitant, Christiano veritatis lumine b o n o q u e humanioris vitae e x c o lendis, sacras quoque missionariorum expeditiones ad extremam Americae
Meridionalis partem misit, apto opportunoque praeterea sacerdotibus ad
noe instruendis Seminario Augustae Taurinorum constituto, quod vulgo
Valsaliee vocatur. Denique ut tantorum Dei Famuli inceptorum quoda m m o d o recensio expleatur, memorare est institutiones tum Cooperatorum Salesianorum, qui res Salesianas quoquo pacto adiuvent, tum operis
Beatae Mariae Auxiliatricis ad vocationes ecclesiasticas provehendas, tum
ecclesiarum, quas, stipe undique collecta, Dei Servus exaedificavit; quarum
in numero hac Alma in Urbe Nostra paroecialis basilica a Sacratissimo Corde
Iesu in Castro Praetorio atque Augustae Taurinorum Sanctuarium Beatae
Mariae Auxiliatricis praecipue laudantur. Quae cuncta cum Dei Famulus
non ad lucrum vel ad humanam laudem captandam, sed ad gloriam Dei tantum et ad animorum salutem procurandam suscepisset, prospero et felici
exitu cumulavit. Usque ad obitum quidem mirabili constantia susceptos labores implevit; virtutibus omnibus in exemplum fulgens, nitida fide et christiana fortitudine clarus, pietate in D e u m ac Deiparam conspicuus, erga
R o m a n u m Pontificem et Apostolicam hanc Sedem acerbis temporibus
o b s e r v a n t i s s i m e fuit; continenti humilitate sui contemptor, paupertatis
amantissimus nil sibi quaerens, spiritu semper promptus in studio salutis
animorum assiduus, in difficillimis negotiis, etiam pro Ecclesiae b o n o gerendis, prudentissimus, sobrius omnino a vitae commoditatibus abhorrent,
non suis tantummodo alumnis sed omnibus etiam christifidelibus taha facinora imitanda reliquit, ut vivus adhuc ab omnibus merito sanctus haberetur.
Pridie Kalendas Februarii, anno millesimo octingentesimo octogesimo
o c t a v o piissime in D o m i n o obdormivit. Mortales V e n . Dei Famuli exuviae
primum in cubiculo, ubi animam ipse efflaverat, dein, sacerdotalibus vestibus tectae, in templo Sancti Francisci Salesii expositae sunt; eademque in
ecclesia sollemne funus celebratum est, cui devotissime adstiterunt plus
quam centum millia civium, Episcopi pedemontani, canonici, parochi etiam
e longinquis regionis oppidis, c u m ingenti multitudine alumnorum e Seminariis, qui ex Galliae quoque atque Helvetiae dioecesibus ad funus confluxerant. In Seminario Missionum Vallis Salicis Dei Servus in pace compositus est, ad eiusque tumulum frequens usque adhuc fit peregrinorum concursus, qui charismatum, quibus iam in vita mortali Dei Famulus erat
Acta Pii PP. XI
317
donatus, nec non sanctitatis, qua enituerat, fama c o m m o t i sunt. At huiusmodi Ioannis B o s c o sanctitatis fama nunquam deferbuit, quin etiam magis
magisque in dies vivida effulsit. Quapropter penes Sacrorum Rituum Congregationem causa agitari coepta est de Beatorum caelitum honoribus ipsi
Famulo Dei tribuendis, et Decessor Noster rec. mem. Pius P p . X per decretum editum die x x i v mensis Iulii, anno MDCCCCVII, Introductionis Causae
Commissionem signavit. Probationibus dein legitime sumptis riteque expensis de virtutibus heroicis ipsius Servi Dei, Nos, sollemni decreto decimo
Kalendas Martias anno millesimo nongentesimo vicesimo septimo edito,
Venerabilis Dei Famuli Ioannis B o s c o virtutes heroicum attigisse fastigium
sancivimus. De miraculis postea, quae ipso intercedente patrata a D e o
ferebantur, quaestione suscepta, rebus omnibus severissimo iudicio ponderatis, c u m duo ex multis prodigiis, post eiusdem Dei Famuli funus relatis,
plane vera atque explorata fuerint iudicata, Nos alio decreto, quarto decimo
Kalendas Aprilis huius anni millesimo nongentesimi vicesimi noni edito,
de eorum veritate constare suprema Nostra Auctoritate declaravimus. Cum
igitur esset de gradu heroico virtutum ac de miraculis prolatum consilium,
illud tantum supererai discutiendum, num Venerabilis Famulus Dei inter
Beatos caelites tuto foret recensendus. H o c dubium propositum est a dilecto
filio Nostro Alexandro Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Verde, Causae
Relatore in Comitiis generalibus coram Nobis habitis, die nona mensis Aprilis vertentis anni, omnesque qui aderant tam Cardinales, quam Sacrorum
Rituum Consultores unanimi consensione affirmative responderunt. Nos
tamen in re tanti momenti Nostram aperire mentem distulimus donec fervidis precibus a Patre luminum subsidium posceremus. Quod c u m impense
fecissemus, tandem die dominica tertia a gaudiis paschalibus huiusmet
anni, Eucharistico Sacro rite litato, adstantibus
dilectis filiis Nostris
Camillo S. R. E. Cardinali Laurenti, Sacrorum Rituum Congregationis
Praefecto, nec non Alexandro S. R. E. Cardinali Verde, Causae Ponente,
itemque dilectis filiis Angelo Mariani, Congregationis Rituum Secretario,
et Carolo Salotti, Sanctae Fidei Promotore, ad sollemnem Venerabilis Dei
Famuli Ioannis B o s c o Beatificationem tuto procedi posse auctoritate Nostra
pronunciavimus. Quae cum ita sint, universae Presbyterorum a Sancto
Francisco
Salesio Societatis, itemque Sororum Congregationis Beatae
Mariae Auxiliatricis, omniumque Cooperatorum atque alumnorum Salesianorum v o t a implentes, auctoritate Nostra Apostolica, praesentium Litterarum tenore facultatem facimus ut Venerabilis Dei Servus Ioannes B o s c o ,
presbyter saecularis taurinensis, Beati nomine in posterum nuncupetur;
atque eius corpus ac lipsana, seu relliquiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi proponantur; eius-
318
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
que imagines radiis decorantur. Praeterea eadem Nostra Apostolica auctoritate concedimus ut de illo recitetur Officium ac Missa celebretur, singulis
annis de Communi Confessorum non Pontificum, c u m orationibus propriis,
per Nos adprobatis, iuxta Rubricas Missalis et Breviarii Romani. Huiusmodi vero Officii recitationem, Missaeque celebrationem [fieri dumtaxat
concedimus in archidioecesi Taurinensi, in qua natus est Dei Famulus ac
migravit ad Dominum; itemque in templis ac sacellis ubique terrarum
sitis, quibus utuntur Societas Presbyterorum a S. Francisco Salesio et
Congregatio Sororum seu Filiarum Beatae Mariae Virginis Auxiliatricis, ab
omnibus fidelibus qui horas - canonicas recitare teneantur, et, quod ad
Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus ad ecclesias in quibus festum agitur convenientibus. D e m u m
facultatem impertimur ut sollemnia Beatificationis Venerabilis Servi Dei
Ioannis B o s c o supradictis in templis celebrentur, diebus legitima auctoritate designandis, intra annum, servatis servandis, postquam eadem sollemnia in Patriarchali Vaticana Basilica peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis ac decretis de non
cultu
editis
ceterisque
contrariis quibuscumque.
Volumus
autem ut
harum Litterarum exemplis etiam impressis, d u m m o d o manu Secretarii
enunciatae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint et sigillo
Praefecti munita, eadem prorsus fides etiam in disceptationibus iudicialibus adhibeatur, quae Nostrae voluntatis significationi, hisce Litteris
ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die n
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
S.
Congregatio
319
Consistorialis
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
23 Aprilis
1929. — Titulari
archiepiscopali Ecclesiae Petrensi prae-
fecit B. P. D. Angelum Bartolomasi, hactenus Episcopum Pineroliensem,
quem deputavit Ordinarium Militarem in Italia.
26 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Heliopolitanae, R. D. Geraldum Patricium 0'Hara, quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. D i o nysii S. R. E. Card. Dougherty, Archiepiscopi Philadelphiensis.
1 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Tabborensi, R. D. Linum R o dericum
Huesca, metropolitanae
Ecclesiae
Granatensis
Canonicum
et
Curiae Cancellarium, quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. Vincentii
S. R. E. Card. Casanova y Marzol, Archiepiscopi Granatensis.
10 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Madyfcensi, R. D. Valentinum
D y m e k , canonicum collegiatae ecclesiae S. M. Magdalenae prope Posen,
quem deputavit Auxiliarem E m i P . D . Augusti S . R . E . Card. Hlond,
Archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis.
14 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Tarbiensi et Lourdensi, R. D. Petrum
Gerlier, vice-directorem Operum dioecesanorum in metropoli Parisiensi.
17 Maii.— Titulari
archiepiscopali
Ecclesiae
Amorianae,
R. P. D.
Michaelem Iosephum O ' B r i en, Episcopum Peterboroughensem, quem
constituit Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Michaelis
Iosephi Spratt, Archiepiscopi Kingstoniensis.
18 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Metropolitanae, R. P. Cyrillum Rodulphum Jarre, O. F. M., deputatum Vicarium Apostolicum de
Tsinanfu.
20 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Macrensi in Mauretania, R. D.
Fridericum Provost, e Societate Parisiensi Missionum ad exteros, deputatum Coadiutorem c u m iure futurae successionis R. P. D. Felicis Perr o y , Episcopi titularis Mediensis, et Vicarii Apostolici Birmaniae meridionalis.
320
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
24 Maii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Methymnaeae, R. P. D.
Thomam
0'Donnell, hactenus Episcopum Victoriensem in insula Van-
couver, quem deputavit Coadiutorem
c u m iure futurae
successionis B.
P. D. Edoardi Mac Carthy, Archiepiscopi Halifaxiensis.
25 Maii.—Metropolitanae Ecclesiae Goanae e t D a m a n e n s i
titulo Patriarchae ad honorem
tonium Emmanuelem
Indiarum Orientalium,
Ribeiro Vieira
de
Castro,
E.
cum
adnexo
P. D. Theo-
hactenus
Episcopum
S. Thomae de Meliapor.
30 Maii. —, Titulari
episcopali Ecclesiae Lundensi, B. P. Martinum
Meulenberg, e Presbyteris Missionariis Societatis Mariae, deputatum Vicarium Apostolicum Islandiae.
31 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Berissenae, E. D. Ioannem
leremich, Archidiaconum patriarchalis ecclesiae
Vicarium Generalem eiusdem Patriarchatus,
S. Marci Venetiarum et
deputatum Auxiliarem Emi
P. D. Petri S. E. E. Card. La Fontaine, Patriarchae Venetiarum.
SACRA CONGREGATIO
PRO ECCLESIA ORIENTALI
PROVISIO ECCLESIAE
Sanctissimus Dominus Noster, divina Providentia Pius X I , decreto
Sacrae Congregationis pro Ecclesia
Orientali, diei 20 Maii 1929 titulari
episcopali Ecclesiae Abydenae praefecit E. P. D. Basilium Ladika, O. S.
Basilii Magni electum Ordinarium pro catholicis ritus
ditionem
Graeci-rutheni in
Canadensem migratis.
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
3 Aprilis 1929. — E. P. Venceslaus Kinold, ex Ordine Fratrum Minorum, Vicarius Apostolicus de Sapporo
22 Maii. — E. P. Cyrillus
Minorum,
Vicarius
24 Maii. —
exteris
Coadiutor
Meridionalis.
•
Eodulphus Jarre, ex
de
E. P. Fridericus
Missionibus,
Birmaniae
Apostolicus
in Iaponia.
Tsinanfu
Provost,
cum
futura
in
e
Ordine Fratrum
Sinis.
Societate
successione
Parisiensi
Vicarii
pro
Apostolici
8.
Congregatio
321
Rituum
SACRA CONGREGATIO RITUUM
I
AGINNEN.
Hodiernus Kalendarii Eedactor, de consensu sui R e v m i Dñi Episcopi
Aginnensis, Sacrae Rituum Congregationi sequens dubium humiliter proposuit :
« Utrum, quando duae Ecclesiae Parochiales ab uno eodemque Parocho reguntur, Parochus teneatur recitare officium c u m Octava de utroque
Titulari, an de Titulari Ecclesiae residentiae tantum? Et Sacra eadem
Congregatio, audito specialis Commissionis suffragio, propositae quaestioni
respondendum censuit : « Affirmative ad primam partem ; negative ad
secundam, iuxta Decreta S. R. C, n. 2002, Collen, ad V, diei 5 Iulii 1698,
et n. 2849, Nucerina, diei 24 Septembris 1842.
Atque ita rescripsit et declaravit, die 27 Aprilis 1929.
C. CARD. LAURENTI,
L.
©
S. B. C. Praefectus.
S.
Angelus Mariani, Secretarius.
II
FLORENTINA
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS V E N .
MARGARITAE R E D I A S.
S E R V A E D E I SOR. T E R E S I A E
CORDE IESU MONIALIS PROFESSAE
ORDINIS
CARMELITARUM EXCALCEATORUM.
SUPER DUBIO
An, stante
virtutum et duorum miraculorum approbatione,
possit ad solemnem eiusdem
TUTO
procedi
Ven. Servae Bei Beatificationem?
Optimo iure sacer Carmelitarum Ordo laetari gloriar! que potest, in suo
mystico viridario rosas ac lilia quovis tempore florescere, quae suavissim u m effundunt odorem, maxime animos oblectantem et ad caelestia rapientem. Memorare sat est, sanctam Teresiam ab Infante Iesu, quae, antequam
ex hac vita discessum foret, pollicita est, rosarum imbrem se e caelo esse
immissuram. Et reapse universus orbis caelestium rosarum fragrantia frui-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tur et in suis necessitatibus eas fidenter exsposcit gratusque mirabilia narrat, quae exinde experitur. Lilii autem candorem imitata est Y e n . Serva
Dei Teresia Margarita a S. Corde Iesu, quae brevem licet vitae periodum
in Florentino coenobio inter Carmelitides sodales degisset, adeo suavem
tamen virtutum omnium in eodem recordationem reliquit, ut ipsa haberetur et adhuc habeatur tamquam angelicus flos, Carmelitici viridarii ornamentum praeclarissimum.
Conditis itaque iudicialibus inquisitionibus, de
caelitum honoribus
Ven. Servae Dei comparandis agi coeptum est, atque anno 1839 eius
virtutes eminentes ac heroicae a Summo Pontifice Gregorio X V I declaratae sunt. Novissime de binis miraculis eius intercessioni tributis, post
suetas disceptationes, solemne Decretum latum est, videlicet quinto nonas
Martii volventis anni. N o n d u m tamen haec nobilissima Causa ad optatum
exitum perducta censeri poterat, quippe iuris nostri disciplina inquiri
iubet, num tandem altarium honores tuto animo Ven. Famulae Dei decerni
valeant. H o c praestitum fuit in generalibus Comitiis habitis die vicesima
tertia mensis Aprilis nuper elapsi c o r a m Sanctissimo D o m i n o nostro Pio
Papa X I , in quibus a Reverendissimo Cardinali Alexandro Verde, Causae
Relatore, propositum fuit sequens dubium: An, stante virtutum et duorum
miraculorum approbatione,
TUTO
procedi possit ad solemnem Ven. Servae
Dei Teresiae Margaritae a S. Corde Iesu Beatificationem? Concordi suffragatione tum Reverendissimi Cardinales, tum Patres Consultores affirmative responderunt; in aliud tamen tempus sententiam suam differendam
censuit Beatissimus Pater, clariora interim lumina e caelo precibus imploraturi^.
Quum autem iudicium suum pronuntiare statuisset, hunc selegit diem,
pervigilium gloriosi ascensus Iesu Christi in caelum revertentis.
Quare,
sacris operatus, accitisque Reverendissimus Cardinalibus Camillo Laurenti
sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Alexandro Verde, Causae
Ponente, itemque R. P. D. Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali,
meque infrascripto a secretis, eisque praesentibus, Pontificio solio adsidens
solemniter declaravit:
TUTO
procedi posse ad solemnem Ven. Servae Dei
Beatificationem. A t q u e h o c decretum evulgari, et in actis sacrorum Rituum
Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis expediri
iussit de solemnibus Beatificationis in Patriarchali Basilica Vaticana quam
cito peragendis. Octavo idus Maii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.
CAED. LAURENTI,
S. B. C. Praefeetus.
L . gs S.
Angelus Mariani, Secretarius.
S.
323
Congregatio Rituum
in
AUGUSTODOTTEN,
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVI D E I CLAUDII DE LA COLOMB I E R E , S A C E R D O T I S P R O F E S S I SOCIETATIS I E S U .
SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur?
Ad haec usque tempora, in quibus liturgicus cultus Sacratissimi Cordis
Iesu ampliora et splendidiora incrementa recipit, placuisse D e o censeri
licet reservatos altarium honores, quos sodali suo praestantissimo Ven*
Claudio de la Colombière, memorati cultus assertori et vindici, apprime
inclita Societas Iesu iamdiu eidem deferri exoptabat. Ipse enim, quamvis
brevi vitae curriculo perfunctus est, tanta tamen pietatis ac doctrinae
laude floruit, ut divinitus, ceu pie creditur, dari meruerit sanctae virgini
Margaritae Mariae Alacoque, cui Christus Dominus investigabiles sui
Cordis divitias revelaverat, eidemque adesset ut in illo cultu et
amore
tamquam magister eam dirigeret, illustraret et confirmaret. Egregie tanto
munere functus, ac particeps effectus Margaritae Mariae sancti fervoris,
praeconis et apostoli hac in parte nactus est laudes, inter praestantes viros
haud ultimo sane loco adnumerandus, quos in Cordis Iesu cultu adserendo
et dilatando optime meruisse Ecclesiae testantur historiae.
Post V e n . Servi Dei gloriosum obitum, quum nondum essent c o m p o sitae controversiae omnes a theologis aliisque eruditis viris de cultu Sacratissimo Cordi Iesu adhibendo excitatae, tempori inservire peropportune
visum est, ut dissensiones penitus acquiescèrent,
antequam iudiciales
instituerentur inquisitiones
eidem
de caelitum
honoribus
decernendis.
Ita moratum est adeo, ut nonnisi saeculo x i x elabente de eius heroicis
virtutibus coepta fuerit disceptatio, quae prospere absoluta est anno I
vertentis saeculi, solemni edito decreto iussu Pontificis Maximi Leonis X I I I .
Datis deinceps Remissorialibus Litteris ad Episcopos S. Claudii et
Venetensis dioeceseon, quarum in, ambitu tres sanationes a morbis, per
prodigium effectae, opitulante Ven. Famulo Dei, censebantur, processus
Apostolica auctoritate super iisdem sunt conditi. Indulta itaque, iustis
incidentibus causis, quarti miraculi, quod causae indoles directis probationibus destitutae exposcebat, remissione, de tribus sanationibus quaesitum
est in Congregatione Antepraeparatoria penes Reverendissimum Card.
324
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Alexandrum Verde, causae Relatorem, die prima Maii anno 1928, atque
die 29 Ianuarii vertentis anni in aedibus Vaticanis Congregatio
Praepara-
toria l o c u m habuit. D i e autem 23 superioris mensis Aprilis universus disceptatorum coetus coactus est coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio P p . X I ,
in
quo
Reverendissimus
Card. Alexander Verde sequens dubium
ad
discutiendum enunciavit: An ei de quibus miraculis constet in casu et ad
effectum, de quo agiturf T u m Reverendissimi Cardinales, tum Patres Consultores sua ex ordine suffragia ediderant, quae laeto animo Beatissimus
Pater excepit, sed sententiam suam decretoriam differendam censuit, ut
temporis spatium sibi suppeteret ad maiorem claritatem a Patre luminum
impetrandam.
Quum autem iudicium suum proferre statuisset, hanc diem designavit,
pervigilium Ascensionis Domini nostri Iesu Christi in caelum redeuntis, ac
divinis ferventer operatus ad se vocare voluit Reverendissimos Cardinales
Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Alexandrum Verde, causae Relatorem, itemque R. P. D. Carolum Salotti
S. Eidei Promotorem generalem, meque infrascriptum Secretarium, eisque
adstantibus, Pontificio solio assidens solemniter declaravit: Constare de
tribus miraculis, videlicet de primo: Instantaneae perfectaeque sanationis
Bdmundi Remy a cirrJiosi JiypertropMca regioque morbo ad extremum gr a*
dum deductis; secundo: Instantaneae perfectaeque sanationis Mariae Aloisiae
Pirio adolescentis a morbo, vulgo Pott, in vertebris ad occipitium pertinentibus
praecipue
consistente;
atque
tertio: Instantaneae
perfectaeque
sanationis
DelpMnae Blanchard ab elephantiasi. H o c autem decretum publici
iuris
fieri, et in acta sacrorum R i t u u m Congregationis inseri mandavit, octavo
Idus Maii, anno millesimo nongentesimo et vicesimo n o n o .
C.
CARD.
LAURENTI,
S. R.
C. Praefectus.
L . ® S.
Angelus Mariani,
Secretarius.
S.
Congregatio
Rituum
IV
CONSTAÎsrTINOPOLITAJSrA
B E A T I F I C A T I O N I S S E U D E C L A R A T I O N I S MRTYRLT V E N . S E R V I D E I D E R GOMTD A S K E U M U R G I A N S E U COSMAE D E C A R B O N I A N O SACERDOTIS E T P A R O C H I
ARMENI IN ODIUM FIDEI INTEREMPTI.
SUPER DUBIO
An, stante approbatione martyrii causaeque martyrii, necnon dispensatione
a signis seu miraculis ad tramitem can. 2116, § 2, iuris canonici
TUTO
procedi possit ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem?
Praeclara est divi Augustini sententia, aientis «Coronata itaque est
beati Martyris patientia, et mancipata est aeternis cruciatibus tortoris
incorrecta malitia. H o c attendens in agone suo gloriosus Christi athleta,
non exhorruit carcerem. Ad imitationem Capitis sui toleravit probra,
sustinuit irrisiones, flagella non timuit: et quot ante mortem pro Christo
pertulit supplicia, tot Ei de se obtulit sacrificia » (Serm. 11 de Sanctis).
Quae laus ad V e n . Servum Dei Cosmam de Carboniano referri potest, qui
in urbe Constantinopolitana pastorale munus egregie obivit, catholicae
fidei veritatem amplexus ac tuitus est ad necem usque, fuditque sanguinem suum inter adversariorum irrisiones et odia, quin umquam a verae fidei
professione discedere tentatus annuerit, ut oblatam libertatem assequeretur. Haec fecit palam et in conspectu populi universi, qui veri martyris
praeconium ei denegare non est ausus. Tanta eius vita pulchritudine
renidebat, tanta eius mors praestantia
refulsit, ut
supervacanea
visa
sit ulterior de signis et miraculis disquisitio: atque Sanctissimus Dominus
noster Pius Papa X I , prae oculis habens canonis 2116 § 2 iuris canonici,
percepta martyrii ipsiusque causae evidentia,, a signis seu miraculis dispensare dignatus est, in ipsa martyrii suprema
disquisitione. Verum
hac licet accedente Summi Pontificis indulgentia, nondum huic praestantissimae causae finis impositus censendus est; ulterius enim quaerendum
erat, n u m omnia adeo religiose in eius iuridica cognitione servata essent,
ut tuto animo ad solemnem V e n . Servi Dei beatificationem procedi possit.
De h o c quaesitum est in generalibus Comitiis habitis die septima volventis
mensis Maii, coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus
Reverendissimus Card. Franciscus Ehrle, causae Relator, praesens ad
dignoscendum dubium enuntiavit:
An,
stante
approbatione martyrii
causae martyrii, nec non dispensatione a signis seu miraculis
canonis 2116 § 2, iuris canonici,
TUTO
et
ad tramitem
procedi possit ad solemnem eiusdem
326
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ven. Servi Dei beatificationem? Omnes qui convenerant Reverendissimi
Cardinales et Patres Consultores propitiis suffragiis responderunt; quibus
perceptis, Beatissimus Pater ulteriores preces ad. uberius caeleste lumen
implorandum fieri censuit, antequam definitivam sententiam suam proferret.
Quibus fusis, faustissimam hanc diem, Feriam II Pentecostes, pro
decretoria pronuncianda sententia, designavit; quare, divina Hostia ferventer oblata, ad se vocare voluit Reverendissimos Cardinales Camillum
Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Franciscum
Ehrle, Causae Ponentem, nec non R. P. D. Carolum Salotti, sanctae
fidei Promotorem Generalem, meque infrascriptum Secretarium, eisque
adstantibus, Beatissimus Pater pontificio solio assidens solemniter edixit:
TUTO
procedi posse
ad solemnem
Ven.
Servi Dei Cosmae de Carboniano
beatificationem. A t q u e h o c decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum
Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis de beatificationis solemnibus quam primum in Patriarchali Basilica Vaticana peragendis expediri iussit, tertio decimo Kalendas Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C. CARD. LAURENTI,
S. M. C. Praefectus.
L. SS S.
Angelus Mariani, Secretarius.
Y
IANUEN.
BEATIFICATIONIS E T CANONIZATIONIS V E N . S E R V I D E I F R . FRANCISCI M A R I A E
A C A M P O R U B E O , L A I C I PROFESSI O R D I N I S M I N O R U M S. F R A N C I S C I CAPUCCINORUM.
SUPER DUBIO
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agiturf
Humile et asperum vitae genus, quod in Ianuensi Fratrum Minorum,
quos Capulatos vocant, coenobio selegit et amplexus est ab ineunte aetate
et ad extremam usque vitae lineam retinuit Franciscus Maria a Camporabeo, sodalium et civium tantam ei aestimationem et famam
sanctitatis
comparavit, ut communi compellatione sanctus Pater nuncuparetur, quamvis frater operarius iugiter permansisset. Molesto ac laborioso quaesitoris
officio addictus, quadraginta solidos annos delatum sibi munus adeo religiose obivitj ut tum v o c e tum exemplo spiritualem caritatem largiretur,
quum corporalem pro suo coenobio quaereret. Ipse illud Pauli repetere
poterat: Caritas Christi urget nos (II Cor., V, 14); scilicet, ut perbelle explanat Cornelius a Lapidé: Apostoli omnibus omnia fiunt, neminem aspernantur,
327
S. Congregatio Rituum
patres'sunt pauperum et afflictorum... Eleemosynas corrogant... In his eorum
virtus, sanctitas apostolatus consistit (Comm. in II ad Cor., cap. 5, num. 14).
Porro in hac apostolatus palaestra quasi a D e o constitutus ita se gessit
Frater Franciscus Maria, ut multorum necessitatibus, tum animorum t u m
corporum, occurrerit, quin virtutem aliquam u m q u a m laesisset. I m o in
sancta virtutum omnium exercitatione eum gradum assequi valuit, qui
excelsum et heroicus dicitur, prouti, post suetas disceptationes, solemni
decreto die 18 mensis Decembris anno 1922 lato declaratum fuit.
Populi pietas ac fiducia n o v a in dies incrementa suscipiebat, et frequentes accedebant ad Ven. Servi Dei sepulcrum cuiusvis ordinis cives eius
patrocinium imploraturi vel pro acceptis beneficiis gratias acturi, munera
etiam deferentes, quibus moderandis necesse fuit legitimam auctoritatem
invocare, ne leges de non cultu editae violarentur. Interim e sanationibus
a morbis, quae per prodigium effectae, opitulante Servo Dei ferebantur,
binae selectae sunt, quot nimirum causae indoles directis probationibus
praedita exposcebat, ac super iisdem in ipsa Curia lanuensi inquisitiones
Apostolicae sunt adornatae. Quibus legitimis agnitis ac declaratis, coepta
est disceptatio de sanatione puellae quinquennis Mariae Eiella, quae ex
alto prolapsa laesiones
graves
anatómicas
retulerat,
et adolescentis
Iacobi Calza, qui acuta phlogosi appendicis v e r n a c u l a m correptus in
gravem statum adductus fuerat. Habita est itaque superiore anno, die
19 mensis Iunii, Congregatio Antepraeparatoria in aedibus Reverendissimi
Card. Ianuarii Granito Pignatelli di Belmonte, causae Relatoris, atque
die 26 Februarii vertentis anni locum habuit in Palatio Apostolico Vaticano
Congregatio Praeparatoria. Novissime autem, videlicet die septima mensis
huius Maii, celebrata sunt generalia Comitia coram Sanctissimo D o m i n o
nostro Pio Papa X I , in quibus memoratus Cardinalis Ianuarius Granito
di Belmonte, Causae Relator, praesens D u b i u m ad discutiendum proposuit:
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur?
Suffragia sua singuli ex ordine protulerunt Reverendissimi Cardinales et
Patres Consultores, a sua vero sententia decretoria ferenda supersedendum
censuit Beatissimus Pater, ut temporis spatium ad ulteriores fundendas
preces pro caelesti lumine implorando suppeteret.
H a c autem adveniente die, scilicet feria II Pentecostes, suam pandere
mentem statuit, atque perlitato Eucharistico Sacrificio accitisque Revrhis
Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefecto,
et Ianuario Granito Pignatelli di Belmonte, causae Relatore, itemque
R. P. D. Carolo Salotti, sanctae Fidei Promotore Generali, meque infrascripto a secretis, hanc Vaticanae aedis nobiliorem aulam ingressus, Pontificio solio sedit ac solemniter declaravit: Constare de duobus miraculis,
328
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
videlicet:
De instantánea perfectaque sanatione Mariae Biella, puellae quin-
quennis, quae ab alto prolapsa diffractum cranium
aliasque gravissimas lae-
siones retulerat, atque de instantánea perfectaque sanatione adolescentis Iacobi
Calza ab acuta phlogosi appendicis vermicularis. A t q u e h o c decretum publici
iuris fieri et in acta sacrorum Rituum Congregationis inseri iussit, tertio
decimo Calendas Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .
C . C A E D . L A U R E N T I , S. B.
L £B
C. Praefectus.
S.
Angelus Mariani.
Secretarius.
VI
PRECES P R O REGE ET POPULO
P O S T MISSAM CONVENTUALEM RECITANDAE IN DITIONIBUS I T A L I A E AD NORMAM ARTICULI 12 PACTI CUM APOSTOLICA SEDE CONCORDATI.
In omnibus Dominicis
ecclesiis
Capitulum et
1
aliisque festis de praecepto servandis, in cunctis
Officium
chorale habentibus, sacerdos post
Missam
conventualem, flexis genibus in infimo gradu altaris, cantat in tono feriali:
Oremus pro R e g e nostro N. N.
j . Domine, salvum fac R e g e m .
R». Et exaudi nos in die qua invocavérimus te.
Y. Salvum fac populum tuum, Domine: et benedic hereditáti tuae.
R\ Et rege eos et extólle iUos usque in aeternum.
y. Dómine, exaudi orationem meam.
R\ Et clamor meus ad te veniat.
Tunc surgit
et stando prosequitur:
j . Dominus vobiscum.
R \ E t c u m spiritu tuo.
Oremus.
Deus, cui omnis potestas et dignitas famulátur; da fámulo tuo Regi
nostro N. N. prosperum suas dignitatis effectum, in qua te semper timeat,
tibique júgiter, una cum subjécto sibi pópulo, piacére contendat. Per
Christum D o m i n u m nostrum. A m e n .
Ex Secretaria Sacrae Rituum Congregationis, die 7 Iunii 1929.
C
CARD.
LAURENTI,
Praefectus.
L. © S.
Angelus Mariani, Secretarius:
1
Aliae dispositiones ad normam praefati Concordati, iussu SS. Congregationum
de Sacramentis, Concilii atque S. Poenitentiariae Apostolicae, proximis diebus publici
iuris fient.
S. Romana Rota
ACTA
329
TRIBUNALIUM
SACKA ROMANA ROTA
Citatio edictalis
ROMANA
NULLITATIS MATRIMONII (TAGLIA VI A-LENKCHEVITCH)
Cum ignoretur locus actualis commorationis Venceslai Lenkchevitch in
causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. R o t a e (Roma,
via delia Dataria, 94) die 31 Iulii 1929, hora 12, ad concordandum de
dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam
qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An confirmanda sit vel infirmanda sententia Rotalis diei 29 Decembris 1928
in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de loco commorationis praedicti Venceslai Lenkchevitch ciirare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. £g S.
M. Massimi, Decanus, Ponens.
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 27 Aprilis 1929.
Ioannes
Ladelci, Notarius.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Venceslas Lenkchevitch,
défendeur en cette cause, Nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la S. Rote
Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 31 Juillet 1929, à 12 heures, pour
concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer le jour de la cause
devant la Rote.
Doit-on confirmer ou casser la sentence Botale du 29 Décembre 1929 dans ce cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance
du lieu de la résidence du dit M. Venceslas Lenkchevitch, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
ACTA, vol. XXI, n. 7. - 11-6-929.
22
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
330
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Martedì, 11 Giugno, il Santo Padre, alla presenza dell'Emo Signor Cardinale Segretario di Stato, riceveva in
particolare Udienza il signor avv. Francesco Pacelli e gli
consegnava il Breve di nomina a Cavaliere di Gran Croce
dell'Ordine di San Gregorio Magno, insieme al Breve col
quale gli conferiva il titolo ereditario di Marchese.
Con tale atto Sua Santità ha voluto dare all'avv. Pacelli
un attestato di sovrano gradimento per la devota, laboriosa
ed intelligente operosità da lui spiegata durante le trattative
e la felice conclusione degli Accordi Lateranensi.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 7 Maggio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Eiìii e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discasso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto
del Tuto, per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Der Gomidas
Keumurgian o Cosma da Carboniano, Sacerdote e Parroco Armeno, ucciso in
odio alla Fede; e quindi su due miracoli che si asseriscono operati da Dio
per intercessione del Ven. Servo di Dio Francesco Maria da Camporosso, laico
professo dell'Ordine dei Minori Cappuccini, i quali miracoli sono proposti per
la beatificazione del medesimo Venerabile Servo di Dio,
Martedì, là Maggio 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Francesco
Ehrle, Ponente della Causa di Beatificazione o Dichiarazione del martino del
Ven. Servo di Dio Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo della Compagnia di
Gesù, ucciso in Scozia, come si asserisce, in odio alla Fede, si è tenuta la
Congregazione Antipreparatoria, per discutere il dubbio se consti del martino,
della causa del martirio e dei segni o prodigi del medesimo Venerabile Servo
di Dio.
Diarium Romanae
Curiae
331
Martedì, 28 Maggio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si è tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Bevmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto del
Tuto per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Claudio de la Colombière, Sacerdote professo della Compagnia di Gesù, e del Ven. Servo di Dio
Fr. Francesco Maria da Camporosso, laico professo dell'Ordine dei Minori
Cappuccini; e quindi sull'eroicità delle virtù della Ven. Serva di Dio Giovanna Delanoue, Fondatrice delle suore di S. Anna, dette della Provvidenza.
Martedì, 4 Giugno 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si è tenuta la
Congregazione dei Sacri Riti Ordinaria, nella quale al giudizio degli Eoli
e Revmi Signori Cardinali, componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1. Introduzione della Causa di Beatificazione e Dichiarazione del martirio
del Servo di Dio Pietro Renato Roque, Sacerdote della Congregazione della
Missione, ucciso, come si asserisce, in odio alla Fede.
2. Introduzione della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Serva
di Dio Caterina Jarrige, vergine, del Terzo Ordine di S. Domenico.
3. Intorno alla concessione ed approvazione dell'Officio e Messa propria in
onore della Beata Maria Vergine, detta della Colonna.
4. Intorno alla concessione ed approvazione dell'Officio e Messa propria in
onore della Beata Irmengarda, vergine, Abbadessa dell'Ordine di S. Benedetto.
5. Intorno alla revisione degli scritti dei Servi di Dio: Giorgio Grassi,
Vescovo e Vicario apostolico; Francesco Fagolla, Vescovo e Vicario apostolico;
Antonio Fantosati, Vescovo e Vicario apostolico, e Compagni, martiri.
6. Intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Fr. Francesco
Rivat, della Società dei
PÌGCOIÌ
Fratelli di Maria.
7. Intorno alla revisione degli scritti della Serva di Dio Maria Benigna
Consolata Ferrerò, Religiosa professa nel Monastero della Visitazione di Maria
Vergine nella Città di Como.
8. Intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Fratel Esuperiano,
Religioso professo delle Scuole Cristiane.
9. Intorno alla revisione degli scritti dei Venerabili Servi di Dio Giorgio
Haydoc e Compagni, martiri.
10. E finalmente intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Luigi
Palazzolo, Sacerdote secolare e Fondatore dell'Istituto delle Suore delle poverelle.
332
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium
Officiale
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XL, felicemente regnante, si è
degnato di nominare:
28
Ottobre
1928. Monsig. Ernesto Ruffini, Segretario della Sacra Congregazione dei Seminari e delle Università degli Studi.
17
Aprile
1929. L ' E m o Sig. Cardinale
Francesco
Ehrle,
Bibliotecario
ed
Archivista di S. Romana Chiesa.
»
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
della Congregazione di N. S. de la Charité des
Orphelines o de la Vierge Fidele (Bayeux).
22
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Basilio Pompilj, Protettore dell'Ordine della B. V. della Mercede.
»
»
»
L' Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle
Suore delle
Scuole Cristiane della
Misericordia
(Coutances).
24
»
»
L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
30
»
»
L'Eöio Signor Cardinale Basilio Pompilj, Protettore del-
2
Maggio
»
L'Emo Sig. Cardinale Carlo.Perosi, Protettore della Com-
delle Suore di Santa Cristiana (Metz).
l'Istituto delle Suore degli Angeli (Cerreto Sannita).
pagnia del Patrocinio della B.
V. del Pilastrello
(Lendinara-Adria).
6
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Raffaele Merry del Val, Protettore
del Venerabile Collegio Inglese in Roma.
9
»
»
Monsig. Giuseppe Ferretto, Maestro soprannumerario delle
Cerimonie
14
»
»
L'Emo
Pontificie.
Sig. Cardinale
Bonaventura
Cerretti,
Protettore
delle Suore Serve di Maria, Ministre degl'infermi
(Rpma).
17
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Protettore della
Congregazione dei Sacerdoti del Ssmo Sacramento
(Roma).
20
»
»
Monsig.
Adone Terzariol, Maestro soprannumerario' delle
Cerimonie
21
»
»
Pontificie.
L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
delle Religiose Bernardine d'Esquermes (Tournai).
Protonotarii
Apostolici
ad instar
participantium:
28 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Almas LaTouche, della diocesi di Ghicoutimi.
Diarium Romanae Curiae
29
Aprile
8
Maggio
3183
1929. Monsig. Tommaso Giacomo Rooney, della diocesi di Sandhurst.
»
Monsig. Giovanni Rho, dell'archidiocesi di Torino.
Prelati Domestici di S. S.:
6
Giugno
1928. Monsig. Giovanni Balicki, della diocesi di Premislia dei
Latini.
12 Settembre
»
Monsig. Francesco Toporski, dell'archidiocesi di Varsavia.
7
Gennaio 1929. Monsig. Pietro Tesauri, della diocesi di Reggio Emilia.
5
Marzo
»
Monsig. Giacomo Foran, della diocesi di Brooklyn.
7
»
»
Monsig, Stefano Zòccoli, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.
»
»
»
Monsig. Ferdinando Ricca, dell'archidiocesi di Siracusa.
»
»
»
Monsig. Francesco Rimmaudo, della medesima archidiocesi.
26
»
»
Monsig. Carlo Stoppa, della diocesi di Novara.
13
Aprile
»
Monsig. Ernesto Corbishley, della diocesi di Southwark.
»
»
»
Monsig. Filippo E. Hallet, della medesima diocesi.
14
»
»
Monsig. Francesco Giuseppe Spellman, dell'archidiocesi di
18
»
»
Monsig. Giovanni Me. Manon, della medesima archidiocesi.
»
»
Boston.
»
Monsig. Francesco Burke, della medesima archidiocesi.
3 Maggio
»
Monsig. Tommaso A. Donohue, della diocesi di Buffalo.
»
»
»
Monsig. Francesco Sullivan, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Federico Enrico Huesmann, della diocesi di Sioux
12
»
»
Monsig. Leonida Perrin, dell'archidiocesi di Montréal.
City.
14
»
»
Monsig. Giovanni J. Lannon, della diocesi di Corpus Christi.
16
»
»
Monsig. Antonio J. Rezek, della diocesi di Marquette.
»
»
»
Monsig. Raimondo G. Jacques, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Enrico L. Buchholtz, della medesima diocesi.
17
»
»
Monsig. Agostino Pedrotti, della diocesi di Brescia.
18
»
»
Monsig. Giuseppe Lanzavecchia, della diocesi di Acqui.
22
»
»
Monsig. Giuseppe Granger, deirarchidiocesi di Lione.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si è
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
18
Aprée
1929. A S. E. il sig. Quintào Meireles, Ministro degli Esteri della
Repubblica del Portogallo.
334
.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
La Commenda con placca dell'Ordine Plano:
2
Maggio
1929. Al sig. Clemente von Brentano di Tremezzo (Germania).
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
21
Aprile
1928. Al sig. Edoardo M. F. Roy, del Vicariato Apost, di Amoy.
lì
Marzo
1929. Al sig. Giorgio Herlin, della diocesi di Lilla.
15
»
»
Al sig. Martino Hosszu, della diocesi di Transilvania.
8
Aprile
»
Al sig. ing. Michelangelo Pulejo, dell'archid. di Messina.
»
»
»
Al sig. avv. Giuseppe Magaudda, della medesima archid.
»
»
»
Al sig. avv. Giuseppe Fortino, della medesima diocesi,
li
»
»
Al sig. avv. Icaro Perdomo, dell'archidiocesi di Torino.
24
»
»
Al sig. Daniele A. Ryan, della diocesi di Harbour Grâce.
30
»
»
Al sig. prof. Oreste Vocea (Roma).
15 Maggio
1929. Al sig. prof. Albino Bosco, dell'archidiocesi di Torino.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
31 Maggio
1928. Al sig. Giovanni Herniczek, della diocesi di Sandomir.
»
»
»
Al sig. Mattia Glogier, della medesima diocesi.
1
Giugno
»
Al sig. Severino Horodyski, della medesima diocesi.
»
»
16 Ottobre
7
Marzo
>
•>
»
11
18
4
»
Al sig. Taddeo Mendrys, della medesima diocesi.
»
Al sig. Matteo Noli Batarino, della diocesi di Cremona.
1929. Al sig. Giovanni Curtin, della diocesi di Brooklyn.
»
Al sig. Edoardo Killeen, della medesima diocesi.
»•
»
Al sig. Paolo Houze de l'Aulnoit, della diocesi di Lilla.
»
»
Al sig. Alberto Bernard, della medesima diocesi.
»
AI sig. Alberto Wolsfelsperger, della diocesi di Saint-Dié.
5
Aprile
»
»
Al sig. Francesco Twaalfhoven, dell'archidiocesi di Utrecht.
»
»
»
Al sig. Giuseppe Gerardo E. Giasson, dell'archidiocesi di
Quebec.
»
»
»
Al sig. Giuseppe Enrico Levasseur, della medesima archid.
11
»
»
Al sig. Emmanuele Finello, dell'archidiocesi di Torino.
30
»
»
Al sig. Luca Borno (Haiti).
2
Maggio
»
Al sig. Massimiliano Bernatz (Baviera).
16
»
»
Al sig. Percival de Saint-Hubin, della diocesi di Providence.
17
»
»
Al sig. Francesco Laurijssen, della diocesi di Breda.
»
»
»
Al sig. dott. Carlo Elia G. Strootman, dell'archidiocesi di
»
»
» A I sig. Alfonso U. Receveur, della diocesi di Ruremonda.
22
»
»
Utrecht.
Al sig. Carlo Boucaud, dell'archidiocesi di Lione.
La Gran Croce dell'Ordine di 8. Silvestro Papa:
30
Aprile
1929. Al sig. Camillo J. Leon (Haiti).
Diarium Romanae
Curiae
335
La Placea dell'Ordine di San Silvestro Papa:
5
Aprile
1929. Al sig. Giovanni Aliarci de Châteauneuf (Francia).
»
17
Al sig. Carlo Scharnagl (Baviera).
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
8 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Moreno-Carbonero y Castel (Spagna).
14
Marzo
1929. Al sig. Francesco Loschi, della diocesi di Treviso.
17 Aprile » Al sig. Giovanni Magaz y Fernandez de H enestrosa (Spagna).
20 Maggio
»
Al sig. ing. Adolfo Boni (Roma).
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
12
Aprile
1929. Al sig. Pietro Caudana, dell'archidiocesi di Torino.
»
»
»
Al sig. Lorenzo Miroglio, della medesima archidiocesi.
23
»
»
Al sig. Eugenio Pucci, della diocesi di Grosseto.
25
»
»
Al sig. avv. Abraham Mastronuzzi, dell'archidiocesi di Taranto.
30
»
»
Al sig. Felice Quaglino, dell'archidiocesi di Torino.
2
Maggio
»
Al sig. Emilio Böhm (Baviera).
8
»
»
Al sig. Temistocle Galli (Roma).
15
»
»
Al sig. Angelo Vigato, della diocesi di Padova.
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
4
Marzo
»
»
»
Monsig. Francesco Correnti, della medesima archidiocesi.
»
»
-
1929. Monsig. Francesco Alizio, dell'archidiocesi di Messina.
»
»
Monsig. Antonino Ferrigno, della medesima archidiocesi.
»
»
Monsig. Giuseppe Aliquo, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Giuseppe De Maria, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Giuseppe Lo Schiavo, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Rosario Lo Monaco, della medesima archidioeesi.
6
»
»
Monsig. Francesco Me Murray, della diocesi di Brooklyn.
6
Aprile
»
Monsig. Ippolito Rostagno, dell'archidiocesi di Torino.
»
»
»
, Monsig. Alfonso Soprano, dell'archidiocesi di Lucera.
13
»
»
Monsig. Felice Salomone, dell'archidiocesi di Napoli.
15
»
»
Monsig. Gino Borghezio (Roma).
18
»
»
Monsig. Pietro Marmugi, della diocesi di Volterra.
2 Maggio
»
Monsig. Alessandro Sveens, della diocesi di Bois-le-Duc.
»
»
Monsig. Leonardo Van Gils, della diocesi di Breda.
»
336
Acta Apostolicae Sedis -
6 Maggio
Commentarium Officiale
1929. Monsig. Martino Tommaso O'Gonnell, della diocesi di Sioux
City.
7
»
»
Monsig. Adalberto Brix, della diocesi di Hradec Kralové.
»
»
»
Monsig. Giovanni Brabec, della medesima diocesi.
8
»
»
Monsig. Enrico Giuseppe Kroll, della diocesi di Fort Wayne.
»
»
»
Monsig. Bartolomeo Biegel, della medesima diocesi.
Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:
21 Febbraio 1929. Il sig. Hodward Kerr, dell'archidiocesi di Westminster.
»
»
»
»
»
»
Il sig. Agostino Harford, della diocesi di Liverpool.
Il sig. Andrea Kerr, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Il sig. Giacomo Filippo Reynolds, della medesima diocesi.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
15
Aprile
1929. Monsig. Ferdinando Grysar, dell'archidiocesi di Colonia.
»
»
»
Monsig. Teodoro Bechen, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Giovanni Gatzweiler, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Ermanno Schulte-Pelkum, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Giovanni Kiggen, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Uberto Lindemann, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Ermanno Loebbel, della medesima archidiocesi.
18
»
»
Monsig. Michele Seitz, dell'archidiocesi di Vienna.
»
»
»
Monsig. Giuseppe Altrichter, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Germano Sterz, della medesima archidiocesi.
»
»
»
Monsig. Giuseppe Fuss, della medesima archidiocesi.
Cameriere d'onore di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S. :
18
Aprile
1929. Il sig. Edoardo Misonne, della diocesi di Tournai.
NECROLOGIO
2
Maggio
1929. Monsig. Adolfo Turchi, Arcivescovo di Aquila.
5
»
7
»
»
21
»
»
»
»
»
Monsig. Luigi Silva Lezaeta, Vescovo di Antofagasta.
29
»
»
Monsig. Giacomo Gély, Vescovo di Mende.
»
Monsig. Angelo Antonio Fiorini, Vescovo di Pontremoli.
Eccmo Monsig. Ignazio Efrem II Rahmani, Patriarca di
Antiochia di rito siro.
Monsig. Sebastiano Nicotra, Arcivescovo tit. di Eraclea.
Annus X X I - Vol. X X I
8 Iulii 1929
Num. 8
ACTA AP0ST0LIGAË1ËDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
C O N V E N T I O
I N T E R SANCTAM SEDEM ET REMPUBLICAM LUSITANAM
DE DIOCESI MELIAPORENSI
ACCORDO
FRA
ACORDO
ENTRE
I,A S A N T A S E D E E IL P O R T O G A L L O
A S A N T A SÉ E P O R T U G A L
P E R LA DIOCESI DI MELIAPOR
ACERCA D A DIOCESE D E MELIAPOR
La Santa Sede e il Governo Portoghese, per eseguire quanto è disposto nell'Articolo I V dell'Accordo
stipulato il 15 Aprile 1928, e ratificato il 4 Maggio dello stesso anno,
hanno nominato Plenipotenziari rispettivamente Sua Eminenza R e v m a
il Signor Cardinale Pietro Gasparri,
Segretario di Stato di Sua Santità;
e Sua Eccellenza il Signor D o t t .
Augusto de Castro Sampaio Corte
Real, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario, i quali, sotto
xiserva di ratificazione, sono convenuti circa i seguenti punti per la
definitiva sistemazione territoriale e
giurisdizionale della diocesi di S. T o m maso di Meliapôr nelle Indie Orientali.
A Santa Sé e o Governo Portugués,
em cumprimento do disposto no artigo IV do acordo celebrado em 15
de Abril de 1928 e ratificado em 4 de
Maio do mesmo ano, nomearam plenipotenciarios respetivamente
Sua
Eminencia R e v m a o Senhor Cardeal
Pedro Gasparri, Secretario de Estado
de Sua Santidade; e Sua Excelencia
o D r . Augusto de Castro Sampaio
Corte Real, Enviado Extraordinario
e Ministro Plenipotenciario, os quais,
s o b reserva de ratificaçâo, concordarana nos seguintes pontos para a definitiva regularizaçâo
territorial
e
jurisdicional da diocèse de S. T o m é
de Meliapôr, ñas Indias Orientaes.
o
ART.
I.
La diocesi di San Tommaso di
Meliapor consterà d'ora in poi soltanto di due distinti e separati terriAcTA, vol. XXI, n. 8. — 8-7-929.
ART.
I.
A diocèse de S. T o m é de Meliapôr
será, de futuro, constituida somente
p o r dois distintos e separados terri-
23
338
Acta Apostolicae
Sedis
-
tori- continui : quello di San T o m é e
quello di Tanjore, ingranditi c o m e
è determinato negli articoli seguenti,
e con esclusione di tutte le altre
parrocchie sparse nei territori di
altre diocesi.
ART. II.
Commentarium
Officiale
torios continuos: o de S. T o m é e o
de Tanjor, alargados c o m o se determina nos artigos seguintes, e c o m
exclusâo de todas as outras paroquias espalhadas em territorios doutras diocèses.
ART. II.
Nella parte di Tanjore, il territorio continuo della diocesi di Meliapor
viene esteso verso occidente, con
l'aggiunta dei due taluki di Alangudi e di Tirumayam nello Stato di
Pudukkottah appartenenti fin qui
alla diocesi di Trichinopoly dalla
quale vengono dismembrati.
Lo stesso territorio di Tanjore
viene ingrandito nella sua parte
settentrionale con l'aggiunta: a) della
porzione del taluk di Nannilam che
si trova a nord del fiume Vettar;
b) del taluk di Mayavaram; c) del
taluk di Shiyali, nonché d) di quella
parte del taluk di Chidambaram, nel
distretto del South-Arcot, la quale
si trova a sud del fiume Vallar:
territori ora appartenenti alla diocesi di K u m b a k o n a m , dalla quale
vengono distaccati.
N'a parte de Tanjor, o territorio
continuo da diocèse de Meliapôr é
alargado para o ocidente, c o m os
dois taluks de Alangudi e de Tirum a y a m , no Estado de Pudukkottah,
perteneentes até agora á diocèse de
Trichinopoly da quai sâo desanexados.
O mesmo territorio de Tanjor é
alargado na sua parte setentrional
a) c o m a parte do taluk de Nannilam que se encontra ao norte do
rio Vettar; b) c o m o taluk de Mayavaram; e) c o m o taluk de Shiyali,
e ainda d) c o m a parte do taluk de
Chidambaram, no distrito do SouthA r c o t , que fica ao sul do rio Vallar:
territorios que fazem
atualmente
parte da diocèse de K u m b a k o n a m ,
da quai sâo desanexados
ART. III.
ART. III.
NTella parte di S. T o m é che si
estende fino alla città di Madras, la
diocesi di Meliapor viene ingrandita
del territorio dell'Archidiocesi di Madras che civilmente fa parte del
distretto di Ohingleput e si trova a
nord del fiume Palar e a sud del
fiume Cooum restando così c o m presa nella diocesi di S. T o m é anche
la parte della città di Madras posta
a mezzogiorno di detto fiume Cooum,
mentre, in compenso di detta cessione e a norma di quanto è stabilito nell'art. I di questo protocollo,
le cinque parrocchie della diocesi di
Na parte de S. Tomé, que se estende
até á cidade de Madrasta, a diocèse
de Meliapôr é alargada c o m o territorio da Arquidioeese de Madrasta
que faz civilmente parte do distri oto
de Chingleput e se encontra ao norte
do rio Palar e ao sul do rio Cooum,
fìcando assim compreendida tambem
na diocèse de S. T o m é a parte da
cidade de Madrasta, situada ao sul
do refendo rio Cooum. Em compensaçâo, porém, desta cedência e em
conformidade c o m o que se estabelece no art. I deste protocolo, as
cinco paroquias da diocèse de M e o
339
Conventio cum Rep. Lusitaniae
Meliapôr sparse nella città di Madras
a nord del fiume suddetto passano
all'Archidiocesi di Madras stessa.
liapôr, espalhadas na cidade de Madrasta, ao norte do refendo rio,
passam para a Arquidiocese de Madrasta.
AUT. IV.
A R T . IV.
Pertanto a norma del presente
protocollo, le parrocchie sparse fuori
dei due territori continui di Meliapôr e che vengono unite ad altre
diocesi sono le seguenti:
A w o o r , Cocurnim, Dindigul, Madura, Malleiadipaty, Oriur, Nossa
Senhora das Dores nella città di
Trichinopoly e Muttupettah, che passano alla diocesi di Trichinopoly (la
parrocchia di Venkatakulam resta a
Meliapôr con l'annessione del taluk
di Alangudi).
Em conformidade c o m o presente
protocolo, as paroquias dispersas fora
dos dois territorios continuos de Meliapôr, anexados a outras diocèses,
sâo as seguintes:
A w o o r , Cocurnim, Dindigul, Madura, Malleiadipaty, Oriur, Nossa
Senhora das Dores na cidade de
Trichinopoly e Muttupettah, que passam para a diocèse de Trichinopoly
(a paro quia de Venkatakulam continua pertencendo a Meliapôr c o m a
anexaçâo do taluk de Alangudi).
Gurdalle,
Manapad, Punnakail,
Nossa Senhora das Dores de Tuticorin, e Vaippar, cedute alla diocesi
di Tuticorin.
Boitakana, Bandel e Cinsurah, che
passano all'Archidiocesi di Calcutta.
Nossa Senhora da Piedade nella
città di Dacca, Hashnabad, Tesgong e
Nagory, che sono unite alla diocesi di
Dacca.
Shibpur che passa alla diocesi di
Chittagong.
A s s u m p ç â o , Coraçâo de Jesus,
S. J o â o , Refugio e Rayapuram, che
passano all'Archidiocesi di Madras.
Quelle parrocchie poi che la diocesi di Meliapor riceve in compenso
con il sopradescritto ingrandimento
dei due territori contigui di Tanjore
e S. T o m é sono le seguenti:
dalla diocesi di Trichinopoli : nel
taluk di Alangudi, le parrocchie di
Pudukkottai, Kottaikadu e la già
nominata di Vekatakulam e, nel
taluk di Tirumayam, la parrocchia di
Samanasur;
Gurdalle, Manapad , Punnakail,
Nossa Senhora das Dores de Tuticorin e Vaippar, cedidas á diocèse de
Tuticorin.
Boitakana, Bandel e Cinsurah, que
passam para a Arquidiocese de Calcutta.
Nossa Senhora da Piedade na
cidade de Dacca, Hashnabad, Tesgong e Nagory, que sâo unidas á diocese de Dacca.
Shibpur que passa para a diocèse
de Chittagong.
A s s u m p ç â o , Coraçâo de Jesus?
S. J o â o , Refugio e Rayapuram, que
passam para a Arquidiocese de Madrasta.
Em compensaçâo, as paroquias,
que a diocèse de Meliapôr recebe,
c o m a ampliaçâo dos dois territorios
continuos de Tan j or e S. Tomé, sâo
as seguintes:
da diocèse de Trichinopoly, no taluk
de Alangudi, as paroquias de Pudukkottai, Kottaikadu e a já indicada
de Venkatakulam e, no taluk de Tirumayam, a paro quia de Samanasur;
340
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
dalla diocesi di K u m b a k o n a m : nel
taluk di ÎUTannilam; Perumpannayur?
Molancoody e Karaiyur; nel taluk di
Mayavaram: Mayavaram, Manday,
Pillavadanday e Tranquebar; nel taluk di Shiyaly, la parrocchia di Eruk o o r e nel taluk di Chidambaram
quella di Palayankottai ;
da diocèse de K u m b a k o n a m , no
taluk
de
ÎTannilam:
Perumpannayur, M o l a n c o o d y e Karaiyur; no
taluk de Mayavaram: Mayavaram,
Manday, Pillavadanday e Tranquebar; no taluk de Shivaly: a paro quia
de Brukoor e no taluk de Chidambaram a de Palayankottai;
dall'Archidiocesi di Madras: Purificazione e S. Teresa con due cappelle dentro la città di Madras; e
Poonamallee, Pannur, Kilacherry,
Sellampattida e Valaspuram, fuori
della città.
da Arquidioeese de Madrasta: Purificaçâo e Santa Tereza c o m duas
capelas dentro da cidade de Madrasta; e Poonamallee, Pannur, Kilacherry, Sellampattida e Valaspuram
fora da cidade.
ABT. V .
In considerazione delle particolari condizioni della parrocchia di
Nagory, il V e s c o v o di Dacca, sotto
la cui giurisdizione viene a trovarsi
la suddetta parrocchia, ne sceglierà
il parroco tra i sacerdoti portoghesi
della diocesi di San Tomaso di Meliapor.
ART. V I .
Il presente accordo si riferisce
solamente alla giurisdizione episcopale, e non alla proprietà dei beni,
dei tesori artistici, delle scuole, ecc.,
portoghesi, che continueranno ad
essere proprietà degli enti ai quali
attualmente appartengono.
ART.
VII.
Tutte le disposizioni di precedenti
documenti che fossero contrarie al
presente protocollo s'intendono abrogate.
ART.
V.
Atendendo ás especiaes circunstancias da paroquia de Nagory, o Bispo
de D a c c a , a cuja jurisdicçâo fica
pertencendo a dita paroquia, escomerá o respectivo paroco entre os
sacerdotes portugueses da diocèse
de S. T o m é de Meliapôr.
ART.
VI.
O presente acordo refere-se unicamente á jurisdiçao episcopal e nâo á
propriedade dos bens, dos tesouros
artísticos, das escolas, etc., portugueses, que continuarâo a ser propriedade das entidades ás quaes atualmente pertencem.
ART. V I I .
Consideram-se revogadas todas as
disposiçôes de anteriores documentos
contrarias ao presente protocolo.
B o m a , undici Aprile mille novecento ventinove.
L.©S.
P I E T R O CARDINALE GASPARR1
L . 8 3 S .
AUGUSTO
SAMPAIO
D E
CASTRO
CORTE
REAL
Conventio cum Rep: Lusitaniae
341
Essendosi fra la Santa Sede e il Governo della Repubblica di
Portogallo conchiuso, e dai rispettivi plenipotenziari sottoscritto,
il giorno undici Aprile del corrente anno un Concordato; oggi,
29 Giugno 1929, Sua Eminenza il Signor Cardinale PIETRO
GASPARRI, Segretario di Stato di Sua Santità, e Sua Eccellenza
il Signor Dottor AUGUSTO D E CASTRO SAMPAIO CORTE R E A L ,
Inviato Straordinario e Ministro plenipotenziario della Repubblica
di Portogallo, riuniti nelle camere del Palazzo Apostolico del
Vaticano, previa lettura dei rispettivi strumenti di ratifica, li
hanno trovati pienamente conformi in tutti e singoli i loro articoli. In seguito di che, hanno entrambi proceduto allo scambio
delle ratifiche medesime, ed in fede di tale Atto hanno sottoscritto
di loro propria mano il presente processo verbale in doppio originale, apponendovi il sigillo delle loro armi.
Roma,
dal Palazzo Pontificio al
L . ffa S .
L. £B S.
PIETRO
Vaticano, il 29
CARDINALB
AUGUSTO
DE
Giugno 1929.
GASPARRI.
CASTRO
SAMPAIO
CORTE
REAL.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
342
ACTA PII PP. XI
MOTU PROPRIO
I
D E PONTIFICIORUM OPERUM! MISSIONALIUM C O O R D I N A T I O N E
PÏTJS P P . X I
Decessor Noster p. r. Benedictus XY in Encyclicis Litteris Maximum
illud, die
XXX
mensis Novembris anno
MDCCCCXIX
datis, ubi fusius de
variis rebus agebat quae ad exteras Missiones pertinent, ob magnas ipsarum necessitates, bonos omnes enixe hortatus est ut, pro facultate, eisdem
opem ferrent, ac praeterea aiebat: « Quare illa praesertim quae in sacrarum
Missionum c o m m o d u m sunt instituta adiuvari catholicorum liberalitate
cupimus. Primum est Opus quod appellatur a Propagatione Fidei pluries
iam a decessoribus Nostris dilaudatum: ex quo ut vel maior fructuum
optimorum ubertas exsistat in posterum, volumus sacrum Consilium christiano nomini propagando diligentissime curet. Maxime enim ex eo copiae
suppetant oportet unde Missiones tum quae iam sunt conditae tum quae
posthac condendae erunt, sustententur : confidimus autem non permissurum catholicum orbem ut, cum
alii ad errores diffundendos abundent
aifluantque opibus, nostri, verum disseminantes, cum inopia luctentur.
Alterum quod
etiam vehementer omnibus
commendamus est Sanctae
Infantiae Opus, cuius est vigilare ut infidelium
parvulis
decedentibus
baptismus ministretur, idque eo est commendabilius, quia pueri quoque
nostri ipsum participare possunt... N e c vero praetermittendum est Opus
Sancti Petri, ut aiunt, quo educationi atque institutioni cleri indigenae
Missionum consulitur ».
Nos vero in Encyclicis litteris Rerum Ecclesiae, die x x v i n mensis Februarii anno MDCCCCXXVI datis, ipsum quidem praeclarum Missionum argumentum tractavimus, utpote quae, pro Apostolico munere, tantopere Nobis
curae essent ; ibique, de Pontificiis Operibus, quae diximus, disserentes,
haec scribebamus: « . . . Operi a Fidei Propagatione, aliorum quidem omnium,
quae ad Sacras Missiones pertinent, sane principi... ea christianus populus
liberalitate subveniat oportet, quae multiplicibus missionibus quae nunc
sunt, quaeque iis deinceps accèdent, necessitatibus omnino respondeat...
Operi autem a Fidei Propagatione principi duo alia adiuncta sunt... quae
Acta Pii PP. XI
343
cum'Apostolica Sedes fecerit sua, christifideles prae ceteris Operibus, quae
peculiare aliquid sibi propositum habent, conrogata collatave stipe adiuvent ac sospitent alterum
scilicet a Sancta
Infantia, alterum a Petro
Apostolo nuncupatum. Illius est... pueros nostros asciscere, qui peculium
suum reponere
assuescant praesertim infidelium
infantibus, ubicumque
eos proiici vel necari contingit, redimendis catholiceque educandis; huius
vero et precibus et collecta pecunia efficere, ut delectos indigenas in Seminariis rite excoli et ad sacros Ordines evehi liceat, quo ipsorum tribules
facilius, successu temporis, ad Christum traducantur vel in fide confirmentur ... Utrumque sane opus,
quod recte
subsidiarium
operis principis
appellari solet, ut Episcoporum sollertiae fel. rec. decessor Noster Benedictus X V . . . commendavit, ita Nos commendare non desinimus... »
Saepenumero equidem verbis scriptisque, occasione data, de Pontificiis
his Operibus Missionalibus egimus, bonos omnes vehementer hortando ut
eisdem subvenirent. Ac libet hic Nobis publice profiteri plurimos sane fuisse
Episcopos hominesque ex utroque clero ac populo qui, ad missionaria haec
studia excitanda, actuosissimam Nobis navarunt operam; de quo apostolatus ardore cum magna D e o grates solvamus, tum eos omnes debita ornamus
laude qui tam largiter sollerterque hortamentis Communis Patris responderunt. Haec Nos considerantes, missionumque necessitates prae oculis
habentes, opportunum esse ducimus, ad earundem incrementum, quasdam
ferre normas ut Pontificia Opera Missionalia inter se coordinentur, quin
vero in unum idemque coalescant; volumus enim ut unumquodque horum
Operum sua iura suasque leges habeat, et iuxta proprium finem incrementa
capiat. Ac fore confidimus ut eadem, hac ratione atque ordine constituta,
eo caritatis spiritu fraternaque necessitudine succrescant, quibus inter se
iungi oportet consociationes quae et Pontificio nomine gloriantur et p r o p o situm tam sanctum ac nobile communiter assequi contendunt.
Itaque Motu proprio ac de
certa
scientia et matura
deliberatione
Nostra haec exsequenda mandamus:
I. Secretarius generalis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide,
quemadmodum
est Praeses
generalis Pontificii Operis a Propagatione
Fidei, ita Praeses Generalis esto Pontificii Operis a Sancto Petro Apostolo
pro institutione cleri indigenae, sicut iam ab initio a Sacra Congregatione
de Propaganda Fide statutum fuerat.
I I . Secretarius generalis Pontificii Operis a Propagatione Fidei Consiliarius semper sit in Consilio generali Pontificii Operis a Sancto Petro A p o stolo; itemque Secretarius generalis Pontificii Operis a Sancto Petro Apostolo iure Consiliarius esto in Consilio generali Pontificii Operis a Propagatione
Fidei.
344
Acta Apostolicae
I I I . Summum
Consilium
Sedis
-
Commentarium
(seu Comitatus
Officiale
supremus) constituatur P o n -
tificiis Missionum Operibus regundis; q u o d quidem
constabit Praeside
Operum Pontificalium p r o Missionibus, Secretariis generalibus ipsorum
Operum unoque Consiliario singulorum Operum a Consilio eorundem
electo.
I V . Comitatui huiusmodi Praeses Pontificalium Operum pro Missionibus
praesideat; qui, prout res postulaverint, ipsum convocabit.
V. Comitatus huius erit omnia providere ut unumquodque Opus ordinatim fructuoseque propriam actionem explicare valeat, atque difficultates,
si quae inter diversa Opera obortae fuerint, componere.
V I . In diversis nationibus Director Nationalis Operis a Propagatione
Fidei esto pariter Director Nationalis Operis a Sancto Petro Apostolo (ubicumque idem exsistit).
V I I . Item in diversis nationibus Secretarius Nationalis Operis a Propagatione Fidei iure Consiliarius esto in Consilio Operis a Sancto Petro Apostolo; et Secretarius Operis a Sancto Petro Apostolo iure Consiliarius esto
Operis a Propagatione Fidei.
V I I I . In diversis nationibus
Comitatus sit nationalis pro Pontificiis
Missionum Operibus, qui quidem constabit Directore Nationali Pontificalium Operum pro Missionibus, quae sint in natione, Secretariis nationalibus eorundem Operum, unoque Consiliario singulorum Operum a Consilio
nationali ipsorum Operum electo.
I X . Comitatus huius, cui praeerit Director Nationalis Pontificalium
Operum, munus erit in unaquaque natione ea curare quae ad commune
b o n u m pertinent ipsorum Operum, intra Nationis limites exsistentium;
itemque difficultates, quae inter diversa Opera in natione exsistentia fortasse occurrerint, dirimere.
X. Diversorum Pontificalium Operum pro Missionibus unum sit Commentarium generale,
atque unum
in Nationibus singulis
Commentarium
nationale. Ut autem a lectoribus nihil desideretur de operibus quae utcumque ad Missiones pertinent, opportuna ac certa spatia reservabuntur pro
Operibus a Propagatione Fidei, a Sancto Petro Apostolo et a Sancta Infantia. Aliae publicationes (praeter Commentaria quae diximus) fiant ob pe«<
cufiares atque non communes rationes, a Comitatu seu Generali seu Nationali probandas. Commentarium generale praeviae Sacrae Congregationis
de Propaganda Fide censurae submittatur.
Volumus ut in posterum - quod ceteroqui vel olim fuit - Pontificia
Opera Missionalia Sacrae Congregationi de Propaganda Fide subsint, cuius
q m d e m tam magna ea sunt adiumenta. Munus igitur sit Sacrae huius Congregationis praecipuam quandam curam de Pontificiis his Operibus habere
Acta Pii PP. XI
345
diligenterque eorundem progressui invigilare; de quo Nobis statis tempori- bus, vel quoties peculiaris aliqua ratio id postulaverit, referatur.
In tanto h o c studio atque sollicitudine, quibus Nos Pontificia Missionum Opera provehere contendimus, agnoscat optimus quisque quantopere
Nobis intersit ut ea cotidie magis, ad tot animarum salutem,
vigeant ac
floreant, quamque grato animo eos omnes prosequamur qui quoquo m o d o
eadem iuvant; imprimisque sollertes Episcopos eosque ex utroque clero
homines, qui vel in Operum Consiliis vel concionando alacriterque allaborando, Nobis dant operam in regno Christi per terrarum orbem universum
feliciter amplificando.
Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris statuta sunt, ea omnia firma
ac rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, die x x i v mensis Iunii, in festo
Sancti Ioannis Baptistae, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS
PP. X I
II
P O N T I F I C I U M OPUS « A S. P E T R O APOSTOLO » PRO C L E R I I N D I G E N A E I N S T I T U T I O N E P R O P R I I S E T D E F I N I T I S STATUTIS D O N A T U R .
PIUS PP. X I
Vix ad summi Pontificatus cathedram evecti, peculiari q u o d a m favore
ac studio Pontificia illa instituta prosecuti sumus, quorum est catholicas
Missiones omni o p e provehere, scilicet Pium Opus a propagatione Fidei,
q u o d quidem primum h o c in genere locum obtinet, itemque Opus a S. Infantia atque Opus a S. Petro Apostolo, quae omnia opportunam Nobis
sollertemque navant operam, ut Iesu Christi R e g n u m usquequaque feliciter proferamus.
Opus a S. Petro Apostolo, de quo hic agitur, suum duxit initium, ut
norunt omnes, a piissimis quibusdam gallicis feminis, Stephania Cottin-Bigard eiusque filia Ioanna, quae cum percuperent, pro summo, quo flagrabant, religionis studio, sacris missionalium expeditionibus auxilio esse,* in
eam mentem venerunt ut ad clerum indigenam fovendum riteque informandum et suas ipsarum preces opesque pro viribus conferrent, et a quam plurimis potuissent, constituta in hanc rem sodalitate, quaerere contenderent.
A t cum anno MDCCCCIII pia, quam memoravimus, femina Stephania Cottin-Bigard e vita cessisset, eius filia Ioanna, quae infirma laborabat valetu-
346
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
dine, inceptum Opus religiosae feminae Mariae a Passione - ad sacrum baptismatis fontem Helenae de Chappotin - et Sororum Congregationi ab ea
conditae, Franciscanum scilicet Missionalium a Maria Virgine, concredidit
ac commendavit. Quae religiosae feminae, c u m rem sibi concreditam omni
contentione provexissent, tum anno
MDCCCCXX a
Sacra Congregatione
Fidei propagandae enixis precibus petierunt ut pium h o c Opus ac propriae
quibus regeretur leges ab Apostolica Sede legitime probarentur.
Iamvero fieri non potuit quin eiusmodi petitiones benigne admitterentur; etenim, cum E m i Patres eius Sacrae Congregationis rem propositam,
sibi a proximo decessore Nostro f. r. Benedicto XV delatam, rite perpendissent suffragioque muniissent suo, Pontifex iussit decretum ferri, quo
Opus eiusmodi ea lege probaretur ut, ab eodem Sacro Consilio fidei propagandae penderet.
Verum, antequam perutili huic Operi definitae ac perpetuae tribuerentur leges, opportunum visum est quasdam normas constituere, quibus
idem ad tempus regeretur, h o c quidem consilio ac spe certa, fore ut rerum
usus coeptique incrementa quid in posterum aptius decernendum esset
edocerent.
Itaque factum est ut ab Apostolica Sede recognitum ac legitime probatum itemque a proximo Decessore Nostro et a Nobis paternae semper benevolentiae significationibus cumulatum, Opus a S. Petro Apostolo inde ab
anno MDCCCCXX laetiores in dies fructus caperet, cum christifideles opportune excitando ut, impensis D e o precibus admotis, clerum indigenam numero
et virtute praestantem a pastorum Principe impetrarent, tum
corrogata
stipe id efficiendo, ut iis omnibus qui ex ethnicis nationibus in sortem D o mini vocati essent, ad sanctissimum eiusmodi propositum assequendum nihil
omnino deesset. Qua in succrescente feliciter bonorum fructuum segete,
manifestum omnino cernimus ac miramur providentissimi Dei auxilium,
quod videtur, deprecando, uberius conciliasse sanctissima illa virgo Theresia ab Infante Iesu, quam Nosmet ipsi caelestem eidem Operi a S. Petro
Apostolo patronam delegimus atque attribuimus.
Placet vero hoc l o c o merita eos honestare laude, qui Institutum usque
adhuc actuosa cuiusque sua alacritate fovere non desierunt; ac nominatim
debitas ex animo grates agere tum sororibus e Congregatione Franciscanum
Missionalium a Maria Virgine, tum viro desideratissimo Iulio Tiberghien,
Archiepiscopo Tit. Nicaeno, qui generoso ut erat animo, nec laboribus
parsit, nec privatis sumptibus, ut rem modis omnibus proveheret, tum
denique religioso viro e C. SS. B. Iosepho Drehmans, qui, c u m prima Instituti huius aetate Secretarii generalis munere fungeretur, in huiusmodi
coepto operose elaboravit.
\
S. Romana Rota
347
Quod est reliquum, quemadmodum die III mensis Maii, anno MDCCCCXXII,
pio Operi a propagatione fidei regundo peculiaria tribuimus instituta ac
leges, ita in praesens Operi a S. Petro Apostolo, Nobis quidem carissimo,
q u o d iam firmiorem veluti aetatem attigisse laetamur, ut in posterum et
paternae voluntati Nostrae et catholicarum Missionum exspectationi magis
magisque respondere queat, propria item instituta ac leges decernimus ac
definimus, quibus quidem, ut fore omnino confidimus, maiora profecto in
dies capiet incrementa. Itaque re mature perpensa, de apostolicae potestatis plenitudine, motu proprio et certa scientia, haec statuimus ac sancimus:
I. Pontificium Opus a S. Petro Apostolo, ex ipsa natura sua eo spectare
oportet, ut Sacrae Congregationi Fidei propagandae adiumento sit, in clero
indigena rite sancteque instituendo ac praesertim in Seminariis maioribus
vel minoribus excitandis, ubicumque rerum adiuncta id postulare videntur.
I I . A christifidelibus preces piaque opera eo consilio postulet, ut caelestis pastorum Princeps quam plurimos velit ex ethnicis nationibus iuvenes bene animatos superno q u o d a m instinctu ad sacerdotium vocare, itemque velit quos sua aspirante gratia ad huiusmodi inceptum sanctissimum
allexerit, iidem scientia ac virtute praestantes omnino evadant.
I I I . Postulet praeterea a fidelibus ut suam quisque opem pro viribus
conferant, sive certam quotannis donando pecuniae v i m , sive stipem in
populo corrogando, sive aliquem e Seminarii alumnis, ut aiunt, adoptando,
sive denique annuum reditum, vulgo borsa di studio, constituendo, quo
unus saltem e sacris hisce levitis sustentari atque educari perpetuo possit.
I V . Sedem principem R o m a e habeat in aedibus Sacrae Congregationis
Fidei propagandae, a cuius quidem auctoritate ut diximus, omnino pendeat.
V. Operi praesideat universo Secretarius generalis Sacrae Congregatio-^
nis Fidei propagandae, qui, sicuti ad munus moderandi Operis a propagatione fidei, ita ad h o c pariter munus expresse a Summo Pontifice eligitur,
quique Opus de consensu E m i Praefecti eiusdem Sacrae Congregationis
regat,
sessionibus Consilii
generalis praesit, eiusque deliberationes ad
opportunum exitum dirigat.
V I . Opus praeterea moderetur Consilium generale R o m a e constitutum,
q u o d praeterquam ex Praeside generali, constet ex viris consiliariis, qui
a Sacra Congregatione Fidei propagandae ad
quinquennium eligantur
inter sacerdotes e variis nationibus R o m a e degentes, in quibus pium h o c
opus iam vigeat.
V I I . Si quis ex Consiliariis ad episcopalem ordinem vel ad romanae
purpurae dignitatem evehatur, h o c ipso a Consiliarii munere cesset.
V I I I . In hoc praecipue, uti peculiare munus suum, Consilium generale
studiose incumbat: scilicet ut opes ac subsidia,
quaecumque ad Pontifi-
348
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
cium Opus pertinent. - exempli gratia stips
Officiale
corrogata, alumnorum mis-
sionalium adoptiones ac reditus (yulgo borse di studio) ad ecclesiasticam
eorum institutionem perficiendam - aequabiliter distribuantur. Curet praeterea ut Opus in singulis nationibus maiora quotidie incrementa capiat.
I X . Consilii generalis pariter esto peculiaria instituta ac leges Consiliorum Nationalium, ut aiunt, excutere ac probare, rationes ab iisdem quotannis redditas perpendere et regesta recognoscere.
X.
Consilium
pecunia
resque
generale singulis mensibus in unum
aliae
a
fidelibus
oblatae
aequabiliter
conveniat, ut
distribuantur,
e a q u e - p r o b a n t e quidem Sacra Congregatione Fidei p r o p a g a n d a e - a d quos
spectant accurate mittantur. Penes Praesidem ius esto Consifium generale
convocandi.
X I . Consilium generale id decernat ac statuat, q u o d maiori parti Consiliariorum placuerit. Decreta vero, quae de rebus maioris momenti ferri
contingat, Sacrae Congregationi Fidei propagandae et per eandem Summo
Pontifici probanda subiiciantur.
X I I . Quotannis, cum moderatores nationales Pont. Operum Missionalium "Romae simul adsunt, in c o m m u n e m coetum conveniant, ut una cum
Praeside ac Consiliariis Operis a Sancto Petro Apostolo in hac alma Urbe
degentibus, ea, quae ad i d e m Opus pertinent, opportune pertractent.
X I I I . Omnes Missiones Sacrae Congregationi Fidei propagandae subiectae, prout eorum necessitates
postulant, a Pontificio Opere a Sancto
Petro Apostolo pro viribus iuvandae sunt.
X I Y . Pontificium Opus a S. Petro A p o s t o l o
generalem, qui, proponente
gregatione Fidei propagandae
fungatur.
Secretario generali
quidem Consilio
Secretarium habeat
generali, a Sacra
Con-
eligatur, eiusque ad nutum suo munere
certum
q u o d d a m statuatur
ac
tribuatur
honorarium.
X V . Secretarii generalis officium esto, Praeside generali probante, ea
omnia curare, quae ad ordinariam Operis administrationem pertinent.
X V I . Idem, Consilii mandata diligenter exsequendo, res ordinet atque
disponat in generalibus coetibus agendas; in coetibus tamen Consilii Generalis suffragii tantum consultivi ius habeat.
X V I I . Omnibus officialibus inferioribus a Consilio generali, prout res
postulat, delectis, Secretarius generalis praesit, curet que ut iidem proprium
cuiusque munus fideliter naviterque obeant, atque attente invigilet ut ^
Arcarius rem sibi concreditam accurate regat.
X V I I I . Thesauri custos aream
pii Operis diligentissime
custodiat,
curet que ut, probante Consilio generali, pecunia tuto frugifero que m o d o
collocetur.
Acta Pii PP. XI
349
X I X . Quotannis Arcarius accepti et expensi accuratam rationem reddat
quae ratio a duobus censoribus in hanc rem a Consilio generali deputatis
excussa atque probata, Consilio generali iterum probanda subiiciatur.
X X . De collata a fidelibus cuiusvis'generis stipe et de aequabili eiusdem
partitione facta, quotannis accurata et publica descriptio fiat.
X X I . Pontificium Opus a S. Petro Apostolo in singulis nationibus ubi
viget, proprium constituat Consilium nationale, quod quidem suum habeat
secretarium suosque officiales, circa quos, congrua congruis referendo, ea
quae de Consilio generali statuta sunt, diligenter serventur ; de Directoribus vero nationalibus in Litteris Decessor Noster a Nobis h o c eodem die
Motu proprio datis, iam provisum est.
X X I I . Consilia nationalia opes a fidelibus oblatas, quantaecumque
sunt, - sive pecuniam, sive missionalium alumnorum adoptiones, sive denique reditus (borse di studio) ad eorum ecclesiasticam institutionem conficiendam - secundum normas a Consilio generali statutas administrent, vel
ad idem Consilium Generale transmittant.
X X I I I . Consiliis nationalibus vetitum est proprio arbitrio distributiones facere, vel subsidia concedere, atque etiam sacricolarum adoptiones
reditusque (borse di studio) ad eorum ecclesiasticam institutionem conficiendam, alicui adiudicare. Quae omnia, pro recta totius Operis administratione, Consilio generali reservantur.
Cum autem Consilium generale Operis a Sancto Petro iuxta normas
supra datas nondum constitutum sit, pro hac vice nominationem Secretam
generalis eiusdem Operis Nobis reservamus, idque munus dilecto filio
Petro Coffano, Antisti Urbano, hactenus Directori pro Italia Pontificii
Operis a Propagatione Fidei committimus.
Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris statuta sunt, ea omnia firma ac
rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x x i v mensis Iunii, in festo
Sancti Ioannis Baptistae, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. X I
350
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
31 Maii 1929. — Cathedralibus ad invicem perpetuo unitis Ecclesiis
Dunensi et- Connorensi praefecit R. D. Danielem Mageean, ex dioecesi
Dunensi, Moderatorem disciplinae in Seminario Mainutiano.
— Titulari episcopali Ecclesiae Verbianae, R. D. Ioannem Aloisium
Coleman,
sacerdotem e dioecesi Armidalensi,
cum iure futurae successionis
R.
P. D.
deputatum Coadiutorem
Patricii
O'Connor,
Episcopi
Armidalensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Vatarbensi, R. P. Edmundiám Iosephum
Gleesen, e Congregatione Sanctissimi Redemptoris, deputatum Coadiutorem cum iure futurae
successionis R. P. D. Patricii Vincentii Dwyer,
Episcopi Maitlandensis.
7 Iunii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Heracleensi, R. D, Franciscum Borgongini Duca, e clero R o m a n o
sacerdotem, Protonotarium
Apostolicum ad instar Participantium, Secretarium Sacrae Congregationis
pro negotiis ecclesiasticis extraordinariis, deputatum Nuntium Apostolicum in Italia.
— Cathedrali Ecclesiae Plymouthensi,
R. P. D.
Ioannem
Barrett,
hactenus Episcopum titularem Assiensem.
21 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Lingonensi, R. D. Ludovicum Fillon,
parochum ad S. Leonis, Parisiis.
23 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae
Birminghamiensi,
R. D. Tho-
mam Williams, e clero metropolitano, rectorem collegii S. Wilfridi.
25 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Mexicanae, R. P. D. Paschalem
Diaz e S. L, hactenus Episcopum Tabasquensem.
26 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Mediolanensi, R. D. Ildephonsum Schuster, e Congregatione Casinensi O. S. B . , A b b a t e m et Ordinarium S. Pauli extra moenia.
351
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
28 'Iunii. — Titulari
episcopali
Ecclesiae Holarensi, R. P. D. Marti-
num Meulenberg, Vicarium apostolicum Islandiae, hactenus
Episcopum
titularem Lundensemu
1 Iulii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Achridensi, R. P. D. Cletum Cassani, hactenus Archiepiscopum Turritanum.
SACRA CONGREGATIO
DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM
ISTRUZIONE
AI REVMI ORDINARI D'ITALIA, E PER ESSI Al PARROCI, CIRCA L'ESECUZIONE
D E L L ' A R T . 34 D E L
CONCORDATO
STIPULATO
L ' i l FEBBRAIO 1929
TRA
LA S. SEDE ED IL REGNO D'ITALIA, RELATIVO ALLA CELEBRAZIONE D E L
MATRIMONIO AGLI EFFETTI CIVILI, SECONDO PURE IL DISPOSTO D E L L A
LEGGE 27
MAGGIO 1929,
N.
847,
SUL MATRIMONIO.
Il Concordato felicemente stipulato l ' i l Febbraio 1929 tra la Santa Sede
ed il Governo d'Italia, nell'art. 34, stabilisce che lo Stato italiano riconosce
al Sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto canonico, gli effetti
civili.
In esecuzione di tale convenzione lo Stato italiano, con legge del 27 Maggio 1929, n. 847, ha dato le necessarie disposizioni al riguardo.
Questa Sacra Congregazione, in conformità agli augusti voleri del Santo
Padre, ad essa comunicati con dispaccio della Segreteria di Stato in data
8 Marzo 1929, dirige ai R e v m i Ordinarii e parroci d'Italia la presente
Istruzione per
l'esatta applicazione del citato art.
34
del Concordato,
tenuto presente il testo della suddetta legge, principalmente nello spirito
che la informa.
Per intelligenza e norma degli stessi R e v m i Ordinarii, si premette che
con la citata Legge, nel capo I, « Modificazioni al titolo V del libro I del
Codice civile », non si è voluto legiferare sul matrimonio religioso (al quale
sono attribuiti gli effetti civili) che, come tale, è solo disciplinato dal diritto
canonico, ma sul così detto matrimonio civile, al quale lo Stato non ha
rinunziato, pur accostandosi ed anche uniformandosi, in materia d'impedimenti, al Codice di diritto canonico.
352
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Inoltre a facilitare il compito dei R e v m i Ordinarii e a rendere uniformi in tutte le parrocchie d'Italia le pratiche riguardanti la celebrazione del matrimonio disciplinato dal diritto canonico e le relazioni tra i
parroci e gli ufficiali dello stato civile, alla presente Istruzione si unisce
il formulario del quale le Curie e i parroci dovranno dihgentemente far
uso nell'applicazione delle nuove norme che regolano l'istituto matrimoniale in Italia.
CAPO
I.
Dell'obbligo per gli sposi cattolici ài celebrare il solo matrimonio religioso.
1. -1 cattolici che intendono contrarre matrimonio, sono gravemente
obbligati a celebrare il solo matrimonio religioso, dal quale si ottengono
gli effetti civili, non essendovi alcuna ragione, scusa o pretesto di ometterlo,
attese le cautele di cui la Chiesa l'ha circondato, per renderlo in tutto atto
a conseguire il suo s c o p o religioso e sociale.
2. - Qualora gli sposi cattolici osassero contrarre civilmente, sia pure
c o n l'intenzione di celebrare in appresso il matrimonio religioso, saranno
trattati c o m e pubblici peccatori e il parroco si regolerà a norma del
can. 1066.
CAPO
Delle
pubblicazioni
II.
matrimoniali.
3. - La richiesta delle pubblicazioni nella casa comunale, oltreché dalle
persone indicate dall'art. 73
anche dal parroco proprio al
del Codice civile, deve farsi in
iscritto
quale spetta la celebrazione del matrio
m o n i o , a norma del can. 1023, § I (art. 6, capov. 2 della Legge 27 Maggio 1929, n. 847).
Nel caso che il parroco sia impedito, la richiesta verrà fatta da chi
legittimamente lo sostituisce all'effetto della celebrazione del matrimonio.
4. - Il parroco, peraltro, non richiederà, d'ordinario, le dette pubblicazioni, se prima non abbia adempiuto le altre prescrizioni del diritto, riguardanti lo stato libero degli sposi, la dispensa da eventuali impedimenti, la
libertà di consenso, l'istruzione religiosa dei medesimi, i loro documenti
di Battesimo e di Cresima, il permesso della Curia nei luoghi d o v e vige
l'obbligo di tale permesso e nei casi in cui questo permesso è richiesto dal
diritto o dalla presente istruzione.
5. - Il parroco spiegherà agli interessati, che essi non devono chiedere
le pubblicazioni da farsi nella casa comunale prima che siano state c o m -
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
353
pinte le pratiche da premettersi alla celebrazione del matrimonio, avvertendoli che senza la sua richiesta, la loro non avrebbe effetto (Legge cit.,
art. 6, capov. 2 ) .
6. - Per ciò che riguarda la durata delle pubblicazioni, se esse saranno
fatte a viva v o c e dal parroco, dureranno ordinariamente quindici giorni
(can. 1024).
È opportuno però che gli Ordinarii, avvalendosi della facoltà loro concessa dal can. 1025, permettano ai parroci, d o v e ciò consiglino circostanze di luogo
e
di persone, di fare le pubblicazioni per affissione
all'ingresso della chiesa, nel qual caso queste dureranno otto giorni con
l'inclusione di due feste di precetto.
A norma del can. 1030, prima di procedere alla celebrazione del matrim o n i o , se non interviene una grave causa, si faranno trascorrere tre giorni
dall'ultima pubblicazione, ovvero dall'ultimo giorno dell'affissione.
7. - Sotto il nome di parroco, qui e nelle seguenti disposizioni, s'intende
qualunque sacerdote che eserciti la cura d'anime con giurisdizione parrocchiale (can. 451 § 2), non esclusi i cappellani militari, i quali hanno giurisdizione parrocchiale, non territoriale, ma personale, regolata dai rispettivi
decreti.
Tanto l'Ordinario del luogo,
quanto
l'Ordinario militare possono in
qualche caso avocare a se l'esercizio delle suddette facoltà.
8. - La domanda, come pure l'atto di pubblicazione, indicheranno:
o
I il n o m e , il cognome, la professione, il luogo di nascita, il domicilio
degli sposi;
2° se sono maggiori o minori di età;
3° il nome, il cognome, la professione e il domicilio dei genitori.
9. - Le pubblicazioni saranno fatte dal parroco proprio, a norma del
can. 1023 § 1.
10. - A giudizio dell'Ordinario (can. 1023 § 2) le pubblicazioni canoniche
potranno farsi in diverse parrocchie, quando uno o entrambi gli sposi, d o p o
la pubertà, sian vissuti almeno sei mesi in altra parrocchia.
Il parroco proprio farà la richiesta delle pubblicazioni al solo ufficiale
di stato civile del luogo della sua parrocchia.
11. - Se il matrimonio si dovrà celebrare all'estero tra due italiani o tra
un italiano ed uno straniero, le pubblicazioni si faranno tanto nella parrocchia dell'attuale domicilio o quasi domicilio, quanto nella propria parrocchia in Italia.
Se uno o entrambi gli sposi non abbiano più il domicilio in Italia, le
pubblicazioni si faranno nella parrocchia di origine o altrove, a giudizio
dell'Ordinario, a norma del can. 1023 § 2 sopra ricordato.
ACTA, voi. X X I , n. 8. — 8-7-929.
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
354
12. - N e l l e pubblicazioni si farà espressa menzione:
1° se gli sposi, legati da qualche impedimento canonico, abbiano chiesta
ed ottenuta la necessaria dispensa dalla competente autorità ecclesiastica;
2° se siano intervenuti o una sentenza di nullità di matrimonio o una
dispensa da matrimonio rato e non consumato o altri provvedimenti resi
esecutivi;
3° se, non ostante l'opposizione o le non concordanti disposizioni di
legge, sia stata concessa dall'Ordinario la debita autorizzazione per celebrare il matrimonio.
13. - Qualora si dimandi la dispensa dalle pubblicazioni ecclesiastiche,
o la dispensa sia concessa dal diritto canonico (can. 1026-1028), uguale
domanda deve essere fatta alla competente autorità civile per il tramite
dell'ufficiale dello stato civile.
Nel caso che la dispensa civile non sia accordata o si preveda che il
disbrigo della pratica occuperà lungo tempo, il parroco, sentito l'Ordinario,
potrà procedere alla celebrazione del matrimonio.
A v v e n u t o il matrimonio, il parroco non indugi, a norma del num. 30
della presente Istruzione, a denunziarlo all'ufficiale dello stato civile.
Sappiano i R e v m i Ordinarli che opportune istruzioni saranno date dalla
competente autorità civile superiore, affinchè nei casi predetti di dispensa
canonica si faccia luogo nel più breve tempo possibile alla concessione
della dispensa civile. Di conseguenza i R e v m i Ordinarii non permetteranno
la celebrazione del matrimonio, se non nell'urgenza di gravi cause.
1 4 . - P o t r à l'Ordinario per giusta ragione dispensare da una delle tre
pubblicazioni orali, visto che con ciò resta integro il diritto delle pubblica^zioni nella casa comunale, eguagliandosi ordinariamente riguardo alla
durata del tempo in questo caso le pubblicazioni canoniche e le civili.
La dispensa da una delle pubblicazioni civili è accordata dal Procuratore del R e , da entrambe dal Procuratore generale del R e .
15. - Gli Ordinarii, anche in ossequio all'art. 34 del Concordato, non
concederanno dispensa, specialmente totale, dalle pubblicazioni, se non
per motivi assai gravi ed urgenti.
16. - Quando il parroco riceve dall'ufficiale dello stato civile comunicazione di opposizioni notificate ó d'esistenza d'impedimento (Legge art. 7)
egli ne informi subito l'Ordinario diocesano e non proceda alla celebrazione del matrimonio senza l'espressa autorizzazione del medesimo, salvo
il caso in
cui l'opposizione fosse evidentemente destituita di fonda-
mento.
17. - Se l'opposizione sarà motivata da una sentenza d'interdizione per
infermità di mente (Legge, art. 12 n. 3) a carico di una delle parti, non
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
355
si polirà in alcun m o d o procedere alla celebrazione del matrimonio senza
l'espressa autorizzazione dell'Ordinario.
In questo caso l'Ordinario, oltre a considerare la gravità delle conseguenze che possono derivare da tale matrimonio, tenga presente che di
esso non si potrà ottenere la trascrizione agli effetti civili, salvo il prescritto
del n. 38 di questa Istruzione e dell'art. 14 della Legge, capov. 2.
18. - Qualora l'opposizione sia fatta a causa d'un precedente matrimonio civile - ipotesi che non dovrebbe realizzarsi in regime concordatario
{cfr. nn. 1, 2) - contratto tra gli stessi sposi, il parroco procederà alla
celebrazione del matrimonio, e benché questo non possa essere trascritto
agli effetti civili che già esistono, verrà denunziato egualmente all'ufficiale
dello stato civile, perchè possa prenderne nota, secondo le istruzioni che
saranno impartite dalle competenti autorità civili.
Qualora invece l'opposizione sia fatta a causa di un precedente matrimonio civile contratto da uno dei due sposi con altra persona, il
parroco deferirà il caso all'Ordinario. Se questi crederà di permettere
il matrimonio religioso, detto matrimonio n o n si potrà trascrivere agli
effetti civili e diventa perciò inutile ogni denunzia (art. 12, nn. 1 e 2 della
Legge).
19. - In tutti gli altri casi di opposizione, fatta per la minore età dei
contraenti, per lo stato vedovile prima del decorso di dieci mesi, ecc., le
ragioni dell'opposizione saranno esaminate diligentemente dall'Ordinario
e il parroco non potrà procedere al matrimonio senza il giudizio del medesimo.
Se il giudizio sarà favorevole alla celebrazione del matrimonio, questo
produrrà gli effetti civili, non potendo l'ufficiale di stato civile negarne
a suo tempo la trascrizione (Legge, art. 7, capov. 3 ) .
Per i minorenni peraltro, quando anche non vi sia opposizione, il parroco si regolerà a norma del canone 1034.
20. - Il parroco, prima di procedere alla celebrazione del matrimonio,
si procurerà il certificato di cui all'art. 7 della citata Legge.
21. - Se il matrimonio non venga celebrato entro sei mesi, si potranno,
a giudizio dell'Ordinario, ripetere le pubbhcazioni (can. 1030 § 2 ) . Quanto
alle pubblicazioni civili si procederà a norma delle leggi civili.
CAPO
III.
Della celebrazione del matrimonio.
22. - Per ciò che riguarda il tempo, il luogo, la forma canonica e liturgica della celebrazione del matrimonio, anche per gli Italo-Greci nelle
parrocchie del Eegno, si osservino esattamente le prescrizioni della Chiesa.
356
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
23. - Se il matrimonio si celebra fuori del territorio parrocchiale, il parr o c o che ne dà la licenza (di cui al can. 1097, § 1, n. 3 ) , insieme ai documenti comprovanti lo stato libero degli sposi, trasmetterà al parroco della
parrocchia, d o v e sarà celebrato il matrimonio, anche il certificato di cui
all'art. 7 della Legge.
24. - L'Ordinario, il parroco o altro sacerdote legittimamente delegato,
che avrà assistito al matrimonio, d o p o ricevuto il consenso dei coniugi, ne
spiegherà agli stessi gli effetti civili, dando loro lettura, innanzi ai testi
del matrimonio, degli articoli 130,131 e 132 del Codice civile riguardanti i
diritti e i doveri dei coniugi (Legge, art. 8), secondo il testo allegato a
questa Istruzione (Ali. I I I , m o d . X I V ) .
Tale lettura si farà in chiesa prima della Messa, se questa avrà luogo.
Ciò fatto, il parroco che avrà compilati in precedenza i due atti originali del matrimonio, li firmerà subito e in pari tempo vi farà apporre
le altre firme richieste, avendo prima preparato quanto occorre allo scopo;
se ciò non fosse possibile o conveniente si firmerà l'atto subito d o p o la
predetta lettura nella sagrestia.
25. - Il matrimonio celebrato secondo le leggi canoniche sarà notificato
entro i cinque giorni stabiliti dalla Legge al Comune. Eseguita la trascrizione, questa produce sempre gli effetti civili dal giorno della celebrazione
del matrimonio.
26. - L'autorizzazione per il matrimonio dei minori d'anni 21 e delle
vedove prima del decorso dei 10 mesi dalla vedovanza, è lasciata, c o m e si
è detto (n. 19), al prudente giudizio dell'Ordinario ed avrà gli effetti civili.
L'Ordinario però non accorderà il permesso ad una vedova prima del
decorso dei 10 mesi, se non avrà la sufficiente certezza che rimangano esclusi
quegli inconvenienti ai quali intende ovviare il legislatore.
27. - Tengano presente gli Ordinarii che a norma dell'art. 7, capov. 3,
della Legge citata, l'autorità giudiziaria civile, in ordine a qualunque opposizione tendente ad ostacolare la celebrazione del matrimonio, pronunzia
sentenza di non luogo a deliberare, appunto perchè tale materia è riservata
al giudizio dell'autorità ecclesiastica, ad eccezione dell'opposizione fatta
circa gli impedimenti di cui all'art. 12 della Legge stessa e ai nn. 17 e 18
della presente Istruzione.
28. - Quanto agli ufficiali, ai militari assimilati, ai diplomatici e a tutti
quelli ai quali è vietato il matrimonio senza speciale autorizzazione civile,
potrà procedersi al matrimonio religioso soltanto, se gravi ragioni di
coscienza consigliassero l'Ordinario di permetterlo, ma non sarà denunziato agli effetti civili (cfr. Istruzione della Sacra Congregazione dei Sacramenti, 2 Aprile 1909).
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
357
Ciò' va detto anche per ie v e d o v e pensionate e in particolare per le v e d o v e
di guerra (cfr. però Istruzioni della S. C. dei Sacramenti: 20 "Giugno 1919,
10 Giugno 1922 e 25 Gennaio 1927).
Quando in tali casi sia permesso il matrimonio religioso, questo, cessato
l'impedimento che si opponeva alla trascrizione, sarà denunziato all'ufficiale dello stato civile per i relativi effetti, ad istanza di chiunque vi abbia
interesse (Legge, art. 14).
Nel permettere tali matrimoni i R m i Ordinarli procederanno con molta
circospezione, potendosi verificare degli inconvenienti non lievi.
CAPO
IY.
Notificazione del matrimonio alVufficiale di stato civile.
29. - A norma del num. 24, il parroco redigerà l'atto di matrimonio
in lingua italiana ed in doppio originale che sarà firmato dagli sposi, a
meno che non sappiano o non possano scrivere e dai testimoni che d o vranno essere in grado d'apporre all'atto il loro nome e cognome e dallo
stesso parroco. Uno dei predetti atti sarà compilato sopra il libro parrocchiale e l'altro in foglio volante per l'ufficio di stato civile.
Se il matrimonio viene celebrato fuori della Chiesa parrocchiale da
un sacerdote delegato, il celebrante ne redigerà i due atti originali in due
fogli volanti da rimettersi al parroco, il quale mentre ne rimetterà uno
all'ufficiale di stato civile, trascriverà l'altro sul proprio libro parrocchiale,
avendo però cura di conservare in archivio il foglio originale.
L'atto di matrimonio conterrà le seguenti indicazioni:
1° il nome e cognome, l ' e t à
1
e la professione, il luogo di nascita, il
domicilio, il quasi domicilio, ossia la residenza degli sposi;
2° il nome e cognome, il domicilio o la residenza dei loro g e n i t o r i ;
2
3° la data delle eseguite pubblicazioni canoniche o il decreto di dispensa, c o m e anche la menzione relativa alle pubblicazioni civili;
4° indicazione di eventuali impedimenti canonici e relativa dispensa;
5° il luogo e la data in cui seguì la celebrazione del matrimonio;
6° il nome e cognome del parroco o di chi altri per lui abbia assistito
alla celebrazione del matrimonio (Legge, art. 9);
1
II parroco si assicurerà prima se la data di nascita segnata nei registri civili cor-
risponda a quella segnata nel libro dei battezzati.
2
In caso poi di differenza tra il nome di battesimo
e quello dello stato civile,
dovranno essere riportati nell'atto ambedue i nomi con la debita apposizione della differenza, cioè ài civile e nel libro di battesimo.
t
358
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
7° la menzione dell'eseguita lettura degli articoli 130, 131 e 132 del
Codice civile (Legge, art. 10).
30. - Il parroco entro le 24 ore e in ogni evenienza non oltre 5 giorni
dall'avvenuta celebrazione, trasmetterà al Comune uno degli atti originali
del matrimonio, affinchè
sia
trascritto e conservato nell'archivio dello
stato civile.
Tengano presente i parroci la responsabilità che assumono per i danni
eventuali a cui possono andare incontro gli sposi, dilazionando oltre cinque
giorni la trasmissione dell'atto di celebrazione del matrimonio all'ufficio
dello stato civile (Legge, art. 14, capov. 3 ) .
31. - Il Comune a cui deve trasmettersi l'atto del matrimonio per la
trascrizione agli effetti civili è sempre quello in cui il matrimonio è stato
celebrato (Legge, art. 8, capov. 2 ) .
32. L'obbligo di trasmettere l'atto di matrimonio al Comune incombe
sempre al parroco (n. 7 près. Istr.), anche se alla celebrazione del matrimonio abbia assistito un altro sacerdote delegato da lui o dall'Ordinario diocesano, o autorizzato dal can. 1098, n. 2. In caso di legittimo impedimento
del parroco, la trasmissione sarà fatta dal vicario cooperatore, o, impedito
anche
questo, dal sacerdote che avrà assistito legittimamente al
matrimonio.
33. Se l'Ordinario abbia celebrato il matrimonio, questi invierà gli atti
originali al parroco del luogo dove è stato celebrato, ed il parroco trasmetterà uno degli originali all'ufficiale di stato civile, a norma del n. 30.
34. - Il matrimonio celebrato alla presenza dei soli testimoni, a norma
del can. 1098, sarà notificato dal parroco all'ufficio di stato civile al suo
ritorno in parrocchia; nel quale caso dovrà prima leggere ai coniugi, davanti
a due testimoni, gli articoli del Codice civile riguardanti i loro diritti e
doveri (vedi n. 24). Nel caso che il matrimonio fosse stato celebrato alla
presenza dei soli testi in mortis periculo, il parroco ne darà comunicazione
appena avutane notizia.
35. - Se il matrimoniò sia stato celebrato per procura a norma del
can. 1089, o alla sola presenza del parroco secondo il can. 1044 o dal semplice
sacerdote di cui al can. 1098, n. 2, ciò dovrà essere indicato nell'atto di
matrimonio.
36. - L'ufficiale dello stato civile, entro 48 ore dal ricevimento dell'atto
di matrimonio, darà notizia al parroco dell'avvenuta trascrizione, della
data in cui è stata effettuata e delle altre eventuali indicazioni di protocollo
e registro (Legge, art. 10, capov. 2): detta comunicazione sarà conservata
gelosamente nell'Archivio parrocchiale, e il parroco ne farà inoltre annotazione a margine dell'atto di matrimonio compilato nel libro parrocchiale.
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
359
37. Se nel predetto termine l'ufficiale di stato civile non avrà trasmessa
la comunicazione dell'eseguita trascrizione, il parroco ne solleciterà la trasmissione, e, qualora il detto ufficiale trascuri ancora, deferirà il caso all'Ordinario.
Non manchi il parroco nei suddetti casi di tenere nota delle domande
e delle insistenze da lui fatte, per le possibili sue giustificazioni.
38. - Nel caso in cui a giudizio dell'Ordinario si ammise un interdetto
per infermità di mente alla celebrazione del matrimonio, se la sentenza
d'interdizione sia stata revocata e la coabitazione dei coniugi siasi protratta
per tre mesi dalla revoca della detta sentenza, si potrà chiedere la trascrizione di tale matrimonio agli effetti civili (Legge, art. 14, capov. 2 ) .
39. - Omessa la trascrizione allo stato civile per qualsiasi ragione, potrà
tuttavia essere domandata d o p o , in qualsiasi tempo, da chi vi ha interesse,
purché le condizioni per la validità dell'atto, che sussistevano al tempo della
celebrazione del matrimonio, non siano venute meno, salvo peraltro il
diritto acquisito dei terzi. (Legge, art. 14).
40. -1 contraenti non possono regolarmente opporsi alla notificazione
del matrimonio al Comune per gli effetti civili, dovendo il parroco farla per
ragioni d'ufficio, salvi i casi contemplati nei nn. 17, 18 e 28 e il prescritto
del numero seguente.
41. - Il matrimonio di coscienza propriamente detto, di cui ai cann. 1104
e seg., non deve essere notificato al Comune.
Le parti però possono in ogni tempo chiedere che il loro matrimonio sia
notificato perchè venga trascritto per gli effetti civili, salvo sempre il
diritto acquisito dei terzi.
42. - Anche l'Ordinario può rendere di pubblica ragione e notificare
all'ufficiale di stato civile per mezzo del parroco un tale matrimonio,
quando ciò sia necessario per evitare lo scandalo o altro grave danno, a
norma del can. 1106.
43. - Il parroco negligente nella notificazione dei matrimoni all'ufficio
di stato civile, soggiace alla sanzione penale comminata nel can. 2383,
oltre alla grave responsabilità di cui al n. 30.
CAPO
Della
convalidazione
e
V.
sanazione
in
radice del matrimonio.
Della legittimazione della prole e del privilegio paolino.
44. - Nel caso che un matrimonio non sia stato ancora notificato e trascritto agli effetti civili e si scopra esser nullo, si procederà in conformità
del diritto alla convalidazione ordinaria di esso. Il parroco trasmetterà
360
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
all'ufficiale di stato civile l'atto della seconda celebrazione del matrimonio
eseguita nel m o d o suddetto cioè con la rinnovazione del consenso dinanzi
al parroco e ai testimoni, previa dispensa dalle pubblicazioni, se quelle
fatte siano incorse nella decadenza.
Se invece il matrimonio sia stato denunziato e trascritto agli effetti
civili, e si scopra esser nullo, si procederà subito, previe le necessarie dispense, alla convalidazione ordinaria di esso e intanto l'Ordinario pronunzierà, se è il caso, a tenore del can. 1990, sentenza di nullità di quel primo
matrimonio la quale seguirà il corso stabilito per le necessarie annotazioni
nei registri civili (art. 17 della Legge).
Qualora non sia possibile la convalidazione ordinaria, omessa la sentenza di cui sopra, si chiederà alla competente autorità ecclesiastica la sanazione in radice del predetto matrimonio.
Il rescritto della sanazione in radice, con la notizia della nullità del
matrimonio in'questione, previo il consenso dell'Ordinario e s e lo richiegga
l'interesse delle parti, sarà comunicato dal parroco all'ufficiale dello stato
civile e la sanazione del matrimonio verrà trascritta nel registro civile
a margine della particola del matrimonio ch'è stato sanato in radice.
45. - Quanto alla legittimazione dei figli, il susseguente matrimonio,
celebrato secondo la legge canonica, e trascritto agli effetti civili, rende
legittimi i figli naturali anche ai detti effetti (cfr. art. 194 Cod. c i v . ) ; però
gli sposi dovranno farne il riconoscimento dinanzi al parroco, indicando il
n o m e e la data di nascita, affinchè ciò sia inserito nella redazione dell'atto
di matrimonio, a condizione che non faccia ostacolo un impedimento della
legge civile.
46. - Quando sia stato concesso dalla S. Sede il rescritto di legittimazione di figli non legittimabili per susseguente matrimonio, il parroco potrà
suggerire alle persone interessate di presentarlo alla competente autorità
civile per ottenere anche la legittimazione civile.
47. - Per tutto ciò che riguarda il privilegio paolino, rimangono ferme
le norme contenute nel Codice di diritto canonico (cann. 1120 e seg.), e
la pratica per la trascrizione agli effetti civili sarà deferita alla Segreteria
di Stato di Sua Santità dall'autorità ecclesiastica che detto privilegio avrà
applicato.
48. - Parimenti ricorrendo il caso di presunta morte di uno dei coniugi,
se trattasi di militari dispersi nella grande guerra e vi sia la sentenza del
tribunale civile che dichiarò la presunta morte, l'Ordinario si atterrà
all'Istruzione del Santo Officio del 1868 e, permettendosi il nuovo matrimonio, questo avrà il corso ordinario e sarà con la debita avvertenza denunziato allo stato civile.
«
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
361
Fuori di questo caso la pratica per gli effetti civili dovrà essere deferita
c o m e sopra alla Segreteria di Stato.
49. -1 provvedimenti e le sentenze di nullità di matrimonio rese esecutive (can. 1987) sia che le relative cause abbiano seguito il corso giudiziario, sia quello amministrativo o economico (can. 1990) e le dispense da
matrimonio rato e non consumato concessa dalla Santa Sede ai cattolici
o da matrimonio solo non consumato concesse agli acattolici, quando uno
soltanto dei coniugi sia battezzato (can. 1119), e così le dichiarazioni circa
10 scioglimento del detto matrimonio rato e non consumato in forza
della professione solenne (can. 1119), saranno d'ufficio trasmesse rispettivamente o dal Tribunale ecclesiastico d'appello o dall'Ordinario diocesano, o dalla competente Sacra Congregazione al Supremo Tribunale della
Segnatura, che a sua volta le comunicherà alla Corte di Appello della
circoscrizione a cui appartiene il Comune presso il quale fu trascritto l'atto
di celebrazione del matrimonio (Legge, art. 17).
50. - Nelle cause di separazione si riterrà come massima che possono
considerarsi nei singoli casi quali ingiurie gravi l'apostasia d'uno dei c o niugi e il pericolo di perversione dell'altro.
51. - Le sentenze di separazione saranno partecipate dal Tribunale civile
che le emette all'Ordinario diocesano, il quale ne darà a sua volta comunicazione al parroco proprio dei coniugi (Legge, art. 19).
52. - La competenza del magistrato civile circa le cause di separazione
riguarda anche i matrimonii celebrati prima del Concordato.
53. - Le sentenze e i provvedimenti relativi alla separazione dei coniugi,
emessi dall'autorità civile, purché non siano contrarii alla legge divina o
ecclesiastica, hanno valore anche nel foro canonico. Perciò rispetto alla
donna legalmente separata è applicabile la disposizione del can. 93 § 2.
54. - Le sentenze o decreti di separazione emanati dalla competente
autorità ecclesiastica in qualche caso speciale, potranno essere notificati dall'autorità che li ha emanati, nell'interesse delle parti, all'autorità civile.
CAPO
Disposizioni
VI.
transitorie.
55. - Gli atti e le pratiche relative al matrimonio, che siano già state
iniziate dall'autorità ecclesiastica prima dell'8 Agosto .1929, giorno in cui
va in vigore la Legge 27 Maggio 1929 per l'applicazione del Concordato
nella parte relativa al matrimonio, non saranno sospese, ma seguiranno
11 loro corso ordinario e verranno condotte a termine nella norma e nei
modi prescritti.
362
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
5 6 . - N e l caso che l'autorità civile in seguito alle pubblicazioni o ad
altro provvedimento abbia emanato una ordinanza o un. decreto, fuori
dei casi contemplati nei nn. 17 e 18, con cui la trascrizione del matrimonio
venisse impedita o differita, il parroco suggerirà alle parti di far ricorso
motivato dalla disposizione di legge contro la detta opposizione alla E. Corte
d'appello (art. 21 della Legge) e farà egli stesso ricorso al proprio Ordinario.
57. - Se le pubblicazioni canoniche siano già state fatte quando andrà
in vigore la suddetta Legge, il matrimonio potrà celebrarsi senza le pubblicazioni civili. Se queste avessero avuto luogo o fossero in corso, non
occorrerà chiedere la rinnovazione delle medesime, ma si farà luogo alla
celebrazione e trascrizione del matrimonio previo il certificato da rilasciarsi
dall'ufficiale dello stato civile (art. 7 della Legge). Spetta alle parti interessate di chiedere alla Corte d'appello la trascrizione di un matrimonio
religioso celebrato anteriormente all'entrata in vigore della Legge 27 Maggio 1929 (art. 21). U parroco presterà a tale scopo agli interessati la
propria assistenza.
58. - La nullità dei matrimoni
dichiarata dall'autorità ecclesiastica
prima o d o p o 1' 8 Agosto 1929, su domanda di una delle parti, può essere
notificata secondo la formalità di cui al n. 49, per ottenere lo scioglimento
del matrimonio civile, purché la nullità sia stata pronunziata per una
causa ammessa anche dal Codice civile (Legge, art. 22).
Così pure, su domanda di ambedue le parti, si potrà ottenere lo scioglimento civile di quei matrimoni dai quali si è avuta prima della stessa
data la dispensa pontificia del matrimonio rato e non consumato, purché
siano state osservate le formalità di cui al n. 49 (ibid.).
La Santità di N. 8. Pio Pp. XI, nell'Udienza accordata al sottoscritto
Cardinale Prefetto della 8.
C.
della Disciplina dei Sacramenti
il giorno
o
I Luglio, si è benignamente degnata di approvare la presente Istruzione e di
dare ordine che venisse immediatamente pubblicata e diventi esecutiva a tutti
gli effetti di legge dal giorno otto Agosto prossimo venturo.
E o m a , dalla Sacra Congregazione della Disciplina dei Sacramenti,
1° Luglio 1929.
£8
M. C A R D . L E G A , Vescovo Tuscolano, Prefetto.
L. © S.
D. Jorio, Segretario.
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
363
ALLEGATO Í
CONCORDATO
STIPULATO F E A LA S. SEDE E IL GOVERNO ITALIANO
Art. 34.
Lo Stato italiano, volendo ridonare all'istituto del matrimonio, che è
base della famiglia, dignità conforme alle tradizioni cattoliche del suo
popolo, riconosce al sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto
canonico, gli effetti civili.
Le pubblicazioni del matrimonio come sopra, saranno effettuate, oltre
che nella chiesa parrocchiale, anche nella casa comunale.
Subito d o p o la celebrazione il parroco spiegherà ai coniugi gli effetti
civili del matrimonio, dando lettura degli articoli del Codice civile riguardanti i diritti e i doveri dei coniugi, e redigerà l'atto di matrimonio, del
quale entro cinque giorni trasmetterà copia integrale al Comune, affinchè
venga trascritto nei registri dello stato civile.
Le cause concernenti la nullità del matrimonio e la dispensa dal matrimonio rato e non consumato sono riservate alla competenza dei Tribunali
e dei dicasteri ecclesiastici.
I provvedimenti e le sentenze relative quando siano divenute definitive,
saranno portate al Supremo Tribunale della Segnatura, il quale controllerà
se siano state rispettate le norme del diritto canonico relative alle competenze del giudice, alla citazione ed alla legittima rappresentanza o contumacia delle parti.
I detti provvedimenti e sentenze definitive coi relativi decreti del
Supremo Tribunale della Segnatura saranno trasmessi alla Corte d'Appello
dello Stato competente per territorio, la quale, con ordinanze emesse in
Camera di Consiglio, li renderà esecutivi agli effetti civili ed ordinerà
che siano annotati nei registri dello stato civile a margine dell'atto di
matrimonio.
Quanto alle cause di separazione personale, la Santa Sede consente
che siano giudicate dall'autorità giudiziaria civile.
364
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
ALLEGATO
II
LEGGE SUL MATRIMONIO
Numero di pubblicazione 1521.
Legge 27 maggio 1929, nr 847.
Disposizioni per V applicazione del Concordato delVll febbraio 1929 tra la
Santa Sede e Vitalia, nella parte relativa al matrimonio.
VITTORIO EMANUELE III
P E R GRAZIA D I D I O
E P E R VOLONTÀ D E L L A N A Z I O N E
RE D'ITALIA
Il Senato e la Camera dei deputati hanno approvato;
N o i abbiamo sanzionato e promulgato quanto segue:
CAPO
I.
Modificazioni al Titolo V del Libro I del Codice civile.
Art. 1.
L'età per contrarre matrimonio, indicata nell'art. 55 del Codice civile,
è ridotta a sedici anni compiuti per l'uomo e a quattordici anni c o m p i u t i ,
per la donna.
Art. 2.
Quando concorrano gravi motivi, oltre che dagli impedimenti indicati
nell'art. 68 del Codice civile, può essere altresì accordata dispensa dagli
impedimenti indicati negli articoli 57, 60 e 62 del Codice civile.
La dispensa è accordata dal Re o dalle autorità a ciò delegate.
Art. 3.
L'articolo 63 del Codice civile è così modificato:
« I l minore non può contrarre matrimonio senza il consenso del genitore che esercita la patria potestà o senza il consenso del tutore.
« Per il matrimonio dei figli naturali legalmente riconosciuti si richiede
il consenso del genitore che esercita la tutela e, in mancanza, del tutore.
« Per il matrimonio dei figli naturali non riconosciuti si richiede il
consenso del tutore.
« Al matrimonio del figlio adottivo è necessario anche il consenso dell'adottante ».
L'art. 67 è così modificato:
« Qualora sia negato il consenso, il matrimonio può, per gravi motivi,
essere autorizzato dal procuratore generale presso la CORTE di appello ».
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
365
Art. 4.
Sono abrogati gli articoli 64, 65, 66, l'ultimo comma dell'art. 128 del
Codice civile, e ogni altra disposizione contraria all'art. 3 della presente
legge.
CAPO
Disposizioni relative
II.
ai matrimoni celebrati
davanti i ministri del culto cattolico.
Art. 5.
U matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico, secondo le norme del diritto canonico, produce, dal giorno della celebrazione,
gli stessi effetti del matrimonio civile, quando sia trascritto nei registri
dello stato civile secondo le disposizioni degli articoli 9 e seguenti.
Art. 6.
Le pubblicazioni debbono essere fatte a norma degli articoli 70 e seguenti del Codice civile e degli articoli 65 e seguenti del Regio decreto
15 novembre 1865, n. 2602, per l'ordinamento dello stato civile.
La richiesta delle pubblicazioni, oltre che dalle persone indicate nell'art. 73 del Codice civile, deve esser fatta anche dal parroco, davanti al
quale il matrimonio sarà celebrato.
Art. 7.
Trascorsi tre giorni successivi alla seconda ovvero all'unica pubblicazione, l'uffiziale dello stato civile, o v e non gli sia stata notificata alcuna
opposizione e nulla gli consti ostare al matrimonio, rilascia un certificato,
in cui dichiara che non risulta l'esistenza di cause, le quali si oppongano
alla celebrazione di un matrimonio valido agli effetti civili.
Qualora gli sia stata notificata opposizione a norma dell'art. 89 del
Codice civile, l'uffiziale dello stato civile non può rilasciare il certificato e deve comunicare al parroco la opposizione.
L'autorità giudiziaria decide sull'opposizione soltanto quando questa
sia fondata su alcuna delle cause indicate negli articoli 56 e 61 prima parte
del Codice civile. In ogni altro caso pronuncia sentenza di non luogo a deliberare.
Art. 8.
Il ministro del culto, davanti al quale è celebrato il matrimonio, deve
spiegare agli sposi gli effetti civili del matrimonio, dando lettura degli
articoli 130, 131 e 132 del Codice civile.
L'atto di matrimonio è compilato immediatamente d o p o la celebra-
366
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
zione, in doppio originale. U n o di questi viene subito trasmesso all'ufnziale dello stato civile del Comune in cui il matrimonio è stato celebrato
e, in ogni caso, non oltre cinque giorni dalla celebrazione.
Art. 9
L'uffiziale dello stato civile, ricevuto l'atto di matrimonio, ne cura
la trascrizione nei registri dello stato civile, in m o d o che risultino le seguenti
indicazioni:
il n o m e e cognome, l'età e la professione, il luogo di nascita, il domicilio o la residenza degli sposi;
il nome e cognome, il domicilio o la residenza dei loro genitori;
la data delle eseguite pubblicazioni o il decreto di dispensa;
il luogo e la data in cui seguì la celebrazione del matrimonio;
il nome e cognome del parroco o di chi altri per lui abbia assistito
alla celebrazione del matrimonio.
L'uffiziale dello stato civile deve dare avviso al procuratore del Re nei
casi e per gli effetti indicati nell'art. 104 del Regio decreto 15 n o v e m bre 1865 per l'ordinamento dello stato civile.
Art. 10.
Se l'atto di matrimonio non sia stato trasmesso in originale, o v v e r o
se questo non contenga le indicazioni prescritte dall'art. 9 e la menzione
dell'eseguita lettura degli articoli 130, 131 e 132 del Codice civile prescritta dall'articolo 8, l'uffiziale dello stato civile sospende la trascrizione
e rinvia l'atto per la sua regolarizzazione.
Quando l'atto sia regolare, la trascrizione deve essere eseguita entro
ventiquattro ore dal ricevimento, e nelle successive ventiquattro ore deve
esserne trasmessa notizia al parroco, con l'indicazione della data, in cui
è stata effettuata.
Art. 11.
La trascrizione dell'atto riconosciuto regolare deve essere eseguita,
quando sia stato rilasciato il certificato di cui all'art. 7, anche se l'uffiziale
dello stato civile abbia notizia di qualcuna delle circostanze indicate
nell'articolo seguente, ma in tal caso egli deve prontamente informarne
il procuratore del R e , il quale, ove occorra, provvede a norma dell'art. 16.
Art. 12.
Quando la celebrazione del matrimonio non sia stata preceduta dal
rilascio del certificato di cui all'art. 7, si fa egualmente luogo alla trascrizione, tranne nei casi seguenti:
o
I se anche una sola delle persone unite in matrimonio risulti legata da
altro matrimonio valido agli effetti civili, in qualunque forma celebrato;
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
367
2° se le persone unite in matrimonio risultino già legate tra loro da
matrimonio valido agli effetti civili, in qualunque forma celebrato;
3° se il matrimonio sia stato contratto da un interdetto per infermità di mente.
Art. 13.
Se la celebrazione del matrimonio non sia stata preceduta dalle pubblicazioni o dalla dispensa, la trascrizione può aver luogo soltanto d o p o
l'accertamento cbe non esiste alcuna delle circostanze indicate nel precedente art. 12.
A questo scopo l'uffiziale dello stato civile, oltre a richiedere i documenti occorrenti e a fare le indagini che riterrà opportune, affìgge alla
porta della casa comunale avviso della celebrazione del matrimonio da
trascrivere, c o n l'indicazione delle generalità degli sposi, della data, del
luogo di celebrazione e del ministro del culto davanti al quale è avvenuta.
L'avviso resterà affìsso per dieci giorni consecutivi, durante i quali
possono opporsi alla trascrizione del matrimonio per una delle cause
indicate nel precedente art. 12, coloro che, a norma del Codice civile,
avrebbero potuto fare opposizione al matrimonio.
L'opposizione sospende la trascrizione ed è regolata dalle disposizioni
degli articoli 89 e seguenti del Codice civile, in quanto applicabili.
Art. 14.
La trascrizione dell'atto di matrimonio che per qualsiasi causa sia stata
omessa può essere richiesta in ogni tempo da chiunque vi abbia interesse,
quando le condizioni stabilite dalla legge sussistevano al momento della
celebrazione del matrimonio e non siano venute meno successivamente.
La trascrizione p u ò essere richiesta anche nel caso preveduto nel n. 3
dell'art. 12, se la coabitazione continuò per tre mesi d o p o revocata l'interdizione.
Qualora la trascrizione sia richiesta trascorsi i cinque giorni dalla
celebrazione, essa non pregiudica i diritti legittimamente acquisiti dai terzi.
Art. 15.
Se l'uffiziale dello stato civile non creda di poter procedere alla trascrizione, si osserva la disposizione dell'art. 75 del Codice civile.
Art. 16.
La trascrizione del matrimonio può essere impugnata per una delle
cause menzionate nell'art. 12 della presente legge.
A tali impugnazioni si applicano le disposizioni degli articoli 104,
112, 113 e 114 del Codice civile.
368
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Art. 17.
La sentenza del tribunale ecclesiastico, che pronuncia la nullità del
matrimonio, o il provvedimento, col quale è accordata la dispensa dal
matrimonio rato e non consumato, d o p o che sia intervenuto il decreto
del Supremo Tribunale della Segnatura, preveduto dall'art. 34 del Concordato d e l l ' l l febbraio 1929, fra l'Italia e la Santa Sede, sono presentati
in forma autentica alla Corte di appello della circoscrizione a cui appartiene il Comune, presso il quale fu trascritto l'atto di celebrazione del
matrimonio.
La Corte di appello, con ordinanza pronunciata in camera di consiglio, rende esecutiva la sentenza o il provvedimento di dispensa dal matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico e trascritto nel
registro dello stato civile e ne ordina l'annotazione a margine dell'atto
di matrimonio.
Art. 18.
La disposizione dell'art. 116 del Codice civile è applicabile anche nel
caso di annullamento della trascrizione del matrimonio, e in quello in
cui, a sensi del precedente articolo 17, venga resa esecutiva la sentenza
che dichiari la nullità del matrimonio celebrato davanti al ministro del
culto cattolico.
Art. 19.
Le disposizioni del Codice civile relative alla separazione dei coniugi
restano ferme anche per i matrimoni celebrati davanti un ministro del
culto cattolico, quando siano stati trascritti.
In pendenza del giudizio di nullità davanti i tribunali ecclesiastici,
può essere richiesta al tribunale civile la separazione temporanea dei
coniugi a norma dell'art. 115 del Codice civile. La domanda può essere
proposta dal pubblico ministero, se ambedue i coniugi o uno di essi sia
minore di età. La sentenza di separazione, quando sia passata in cosa
giudicata, è comunicata all'autorità ecclesiastica.
CAPO
III.
Disposizioni generali
e
transitorie.
Art. 20. •
Agli effetti dell'art. 124 del Codice civile è parificato alla celebrazione
del matrimonio il rilascio del certificato di cui all'art. 7.
Incorre nella multa stabilita nell'art. 124 del Codice civile l'uffiziale
dello stato civile, che omette di eseguire prontamente la trascrizione
369
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
dell'atto di 'matrimonio, quando ricorrano le condizioni previste dalla
legge, o che esegua la trascrizione quando questa non sia ammessa.
Art. 2 1 .
La trascrizione del matrimonio celebrato davanti un ministro del
culto cattolico anteriormente
all'entrata in vigore della presente legge
può essere disposta dalla Corte di appello su ricorso di entrambe le parti,
c o n ordinanza pronunziata in camera di consiglio, dopo di aver accertato che al tempo del matrimonio sussistevano le condizioni richieste dal
Codice civile per contrarre matrimonio, e che posteriormente non siasi
verificata alcuna delle circostanze indicate nel precedente art. 12.
Operata la trascrizione, gli effetti civili del matrimonio si producono
dai giorno della medesima.
Art. 2 2 .
Nel caso, in cui sia stata o venga pronunziata la nullità del matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico prima dell'attuazione della presente legge, la sentenza produce il suo effetto anche
riguardo al matrimonio civile contratto fra le stesse persone, quando,
osservate le formalità di cui all'art. 17 della presente legge, la Corte di
appello, su domanda di una delle parti, abbia accertato che la nullità fu
pronunziata per una causa ammessa anche nel Codice civile.
La dispensa dal matrimonio rato e non consumato, quando siano
osservate le formalità di cui al medesimo art. 17, produce, sulla domanda
di ambedue le parti, lo scioglimento del matrimonio civile contratto fra
le stesse persone prima dell'entrata in vigore della presente legge.
Art. 23.
Nulla è innovato alla delegazione contenuta nell'art. 3 della legge 24
dicembre 1925, n. 2260, anche per le norme relative al matrimonio.
La presente legge andrà in vigore sessanta giorni d o p o la sua pubblicazione nella Gazzetta Ufficiale.
Ordiniamo che la presente, munita del sigillo dello Stato, sia inserta
nella raccolta ufficiale delle leggi e dei decreti del Regno d'Italia, mandando a chiunque spetti di osservarla e di farla osservare come legge
dello Stato.
Data a R o m a , addì 27 maggio 1929 - Anno V I I
VITTORIO EMANUELE.
MUSSOLINI
—
Rocco.
Visto, il Guardasigilli: R o c c o .
ACTA, vol. XXI, n. 8. - 8-7-929.
25
370
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
ALLEGATO
III
FORMULARIO
MOR>. I.
Esame dei contraenti.
Domande da farsi al futuro sposo ed alla futura sposa separatamente.
(can, 1020).
a) Per lo sposo:
1. Quale è il suo nome e cognome?
1
2. Quale è il nome e cognome dei suoi genitori e quale è il loro domicilio? )
2
3. Qual'è il luogo e la data della sua nascita? )
3
4. Qual'è la sua condizione? (celibe o v e d o v o ) . )
4
5. Qual'è la sua attuale abitazione? (via e numero). Da quanto t e m p o ? )
6. In quali parrocchie ha dimorato per almeno sei mesi dopo i 14 anni?
[can. 1023]. (Indicare le parrocchie, P epoca e la durata della permanenza).
Per quale ragione?
7. Ha contratto validi sponsali con altri? Come e quando furono sciolti?
5
8. Ha già contratto l'atto civile di matrimonio? Con chi? ) Tenne mai
lei civilmente interdetta?
9. Esiste con la sposa vincolo di consanguinità (can. 1076),
di affi-
nità (can. 1077) o di cognazione spirituale (can. 768), di adozione civile?
(cann. 1059, 1080).
J
) Qualora
nome di battesimo degli sposi o dei loro genitori fosse diverso da
quello registrato negli atti civili o da quello col quale è comunemente chiamato, si
riportino ambedue i nomi.
2
) Allegare il certificato di battesimo, e il
certificato della cresima
se ammini-
strati in altra parrocchia (can. 1021). Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda alla data denunziata all'ufficio di stato civile; in caso
di diversità, annotarle ambedue.
3
) In caso di vedovanza, si alleghi il certificato di morte del coniuge defunto, quando
risulti dai libri di altra parrocchia, o l'incarto debba essere inviato alla Curia vescovile.
In caso di precedente matrimonio religioso o dichiarato nullo o dispensato si richiami la sentenza eseguita o il documento della dispensa.
4
) Verificare se si sia acquistato in parrocchia il domicilio o il quasi domicilio, o vi
sia soltanto la dimora da un mese.
5
) Se tale vincolo esiste tuttora s'indichi dove e quando fu contratto: se è cessato, si
alleghi l'atto di morte o il certificato dell'eseguita sentenza di dichiarazione di nullità.
S.
10., (Si
Congregatio de
verifichi che non
371
disciplina Sacramentorum
esista altro impedimento
di mista
religione
[can. 1060], di disparità di culto [can. 1070], di Ordine sacro [can. 1072] o Voto
[cann. 1058, 1073], di crimine [can. 1075], di pubblica onestà [can. 1078]. —
In caso di impedimento già dispensato, si annoti la data della grazia e delia
esecuzione).
11. Consente liberamente al matrimonio o vi è costretto da qualcuno,
1
direttamente o indirettamente ?
12. (Se lo sposo è minore di 21 anni): I suoi genitori conoscono la proposta di matrimonio? Vi consentono? In caso negativo, quali ragioni ha
per celebrarlo contro il volere dei genitori?
13. Accertarsi che sia sufficientemente istruito nella Dottrina cristiana (can. 1020 § 2 ) .
li
Firma dello sposo (segno di croce, qualora non sappia o non possa
1
scrivere) )
Firma del parroco o del suo delegato
b) Per la sposa.
1. Quale è il suo nome e cognome?
2. Qual'è il nome e cognome dei suoi genitori e quale è il loro domicilio?
2
)
3
3. Qual'è il luogo e la data della sua nascita? )
4
4. Quel'è la sua condizione? (nubile o vedova). )
5
5. Qual'è la sua attuale abitazione? (via e numero). Da quanto t e m p o ? )
6. In quali parrocchie ha dimorato per almeno sei mesi dopo i 12 anni
(can. 1023 § 2). (Indicare le parrocchie, Vepoca e la durata della permanenza). Per quale ragione?
x
) Ciò vale anche per casi consimili.
2
) Qualora il nome di battesimo degli sposi o dei loro genitori fosse diverso da quello
registrato negli atti civili o da quello col quale è comunemente chiamato, si riportino
ambedue i nomi.
3
) Allegare il certificato di battesimo e il certificato della cresima, se amministrati
in altra parrocchia (can, 1021). Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di
battesimo corrisponda alla data denunziata all'ufficio di stato civile: in caso di diversità annotarle ambedue,
4
) In caso di vedovanza, si alleghi il certificato di morte del coniuge defunto, quando
risulti dai libri di altra parrocchia, o quando l'incarto debba essere inviato alla Curia
Vescovile. - In caso di precedente matrimonio religioso e dichiarato nullo o dispensato, si richiami la sentenza eseguita o il rescritto della dispensa.
5
) Verificare se si sia acquistato in parrocchia il domicilio o il quasi domicilio, o vi è
soltanto la dimora da un mese.
372
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
7. Ha contratto validi sponsali con altri? Come e quando furono sciolti?
8. Ha già contratto l'atto civile di matrimonio? Con chi? *) Venne lei
mai civilmente interdetta?
9. Esistono con lo sposo vincoli di consanguinità (can. 1076), di affinità
(can. 1077) o di cognazione spirituale (can. 768), di adozione civile?
(cann. 1059, 1080).
10. (Si
verifichi
se
non esista altro
impedimento
di
mista
religione
[can. 1060], di disparità di culto [can. 1070], di voto [can. 1058], di professione religiosa [can. 1073] di rapimento [can. 1074], crimine [can. 1075],
di pubblica onestà [can. 1078].
In caso di impedimento già dispensato, si annoti
la
data della grazia
e della esecuzione).
11. Consente liberamente al matrimonio o vi è costretta da qualcuno,
direttamente o indirettamente?
12. (Se la sposa è minore di 21 anni): I suoi genitori conoscono la proposta
di matrimonio? Vi consentono? In caso negativo, quali ragioni ha per
celebrarlo contro il volere dei genitori?
13. Accertarsi se sia sufficientemente istruita nella Dottrina cristiana,
(can. 1020 § 2).
li
Firma della sposa (segno di croce qualora non sappia o non possa
firmare)
Firma del parroco o del suo delegato
x
) Se tale vincolo esiste tuttora s'indichi dove e quando fu contratto: se è cessato, si
alleghi l'atto di morte o il certificato dell'eseguita sentenza di dichiarazione di nullità.
MOD. II.
Esame dei testimoni per la prova di stato libero dei fidanzati.
(Si devono interrogare due
scuno
degli
sposi:
ma
testimoni,
conosciuti dal
gli stessi testimoni possono
però separatamente). Dopo aver ricordato
al
parroco, per cia-
deporre per ambedue,
testimone
la santità del giu-
ramento e le pene che incorrono gli spergiuri e la gravità delVatto che compie, facendogli toccare i santi Vangeli, gli si deferisca il giuramento con la
seguente formula: Giuro in nome di Dio di dire tutta e sola la verità circa
le cose sulle quali sarò interrogato.
E quindi gli si rivolgano le seguenti
domande:
1. Quale è il suo nome, cognome, paternità, data e luogo di nascita,
religione, professione, domicilio?
373
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
2. Ha avuto istruzioni, suggerimenti o incitamenti sulle informazioni
da dare?
3. Da quanto tempo e c o m e conosce il
pure la
fidanzata
.? Conosce
? Da quanto tempo e come?
4. Quali sono le loro generalità? D o v e abitano ora? Da quanto tempo?
Quale professione esercitano?
5. Sa in quali parrocchie abbiano abitato per più di sei mesi, d o p o
aver compiuto i 14 anni (per lo sposo), i 12 anni (per la sposa) e per quali
ragioni?
6. Sa che abbiano contratto vincolo di matrimonio religioso o civile
c o n altri? Con chi? Tale vincolo sussiste tuttora?
7. Ha~ cognizione che tra i fidanzati vi sia qualche impedimento, p u b blico od occulto, derivante da affinità o consanguinità ecc.?
8. Sa se per parte degli sposi il consenso matrimoniale sia dato liberamente o se vi siano forzati da qualcuno, e per quale ragione?
9. '(In caso ehe uno degli sposi sia minore di età): Sa se i genitori consentono a questo matrimonio, o per quali ragioni vi si oppongono? Ha argomenti per giudicare se questa opposizione è giustificata o no?
10. Ha nulla altro da aggiungere al riguardo di questo matrimonio?
li
Firma del testimone
Firma del parroco o del suo delegato
MOD.
III.
Domande da farsi separatamente ai genitori di quello dei futuri sposi
che sia minore di età (can. 1034).
(Qualora al parroco non sia evidentemente nota Vassenza di qualunque opposizione da parte di essi).
1. Quale è il suo nome, cognome, paternità, luogo di nascita, religione,
professione e domicilio?
2. Conosce il progetto di matrimonio tra su... f i g l i . . . . e
.?
3. Consente ella a tale matrimonio?
(In caso negativo) per quali ragioni vi si oppone?
4. Sa che esistano impedimenti di consanguineità, affinità, ecc., pubblici od occulti, tra i nubendi? Sa se s u . . . .
figli....
abbia contratto
altro vincolo religioso o civile?
5. Sa s e s u . . . figl.. . dia liberamente il consenso o se vi sia f o r z a t . . .
da qualcuno o per quale ragione?
374
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
6. Ha nulla da aggiungere al riguardo di detto matrimonio?
li.
Firma del padre
Firma del parroco o del suo delegato
Firma della madre
Firma del parroco o del suo delegato
MOD.
IV.
Per il giuramento suppletorio
(quando sia necessario a norma dei canoni 1829, 1830, 1831).
L'anno del Signore 1 9 . . . . questo dì
del mese di
è personalmente compars . .. innanzi a m e . . . 1. .. Sig
figli... di
di a n n i . . . . n a t . . . e battezzai. ..
Diocesi di
a
a fine di provare il suo stato libero per poter
contrarre matrimonio, secondo il Rito di S. r. Chiesa, con
figli... di
n a t . . . nella parrochia di
Diocesi di
E s s e n d o s i . . . 1... s u d d e t t . . .
dal suo paese nativo dall'anno
tamente
o
interpolatamente),
fino
ed
avendo
luoghi
allontanai . . .
all'anno
dovuto
abitare
(continuanei
seguenti
senza fissarvi però mai stabile
dimora, ne potendo addurre testimonii abili a provare la libertà di stato
e h ' . .. ha conservato nei suddetti luoghi, come pure non potendo esibire
all'uopo analoghe testimoniali di quelle Curie ecclesiastiche, fu ammess . ..
a supplirvi col giuramento. Fu a m m o n i t . . . della santità del giuramento
e delle pene comminate agli spergiuri e poligami: gli si fece inoltre considerare che, giurando il falso e c o n l'esistenza di impedimenti dirimenti, non
solo era nullo il matrimonio, ma diventava causa di innumerevoli peccati.
In presenza dunque di me sottoscritto, e genuflesso innanzi al Crocifìsso,
pronunziò a chiara e intelligibile v o c e la seguente
FORMULA
Io
figli...
di
e di
conoscendo il mio dovere di cristiano di dir sempre in ogni luogo (massimamente in atto così solenne) la verità, toccando questi santi Evangeli,
dichiaro e giuro che per tutto il tempo passato fuori del .mio paese natio
mi sono sempre mantenut. . . l i b e r . . . e s c i o l t . . . da qualsiasi impedimento o vincolo di matrimonio.
Firma di chi ha giurato.
Firma dell'Ordinario o del suo delegato
375
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
MOD. V .
Promessa di matrimonio unilaterale oppure bilaterale, cioè sponsalizìa
(quando è esplicitamente richiesta).
Costituiti alla mia presenza i futuri contraenti
, ho domandato loro se, qualora non si opponga impedimento canonico, vogliano celebrare tra loro le nozze e ricevere il santo Sacramento del matrimonio, secondo il rito della Santa Romana Chiesa, ed
essi, avvertiti che il contraendo matrimonio sarà trascritto nei registri di
stato civile, hanno risposto affermativamente ed hanno quindi reciprox
camente ) dato ed accettato vera e formale promessa di unirsi in
ma-
trimonio.
In fede di quanto sopra, si sono con me sottoseritti.
li
Firma dello sposo
Firma della sposa
Firma di un teste, in caso che uno o entrambi gli sposi non sapessero
o non potessero
firmare
(vedere il can. 1017).
Firma del parroco o del suo delegato
Si tolga la parola reciprocamente, quando la promessa è unilaterale.
MOD. V I .
Permesso da rilasciarsi dalla Curia Vescovile al parroco della sposa.
(Num.
4
délVIstruzione).
Curia di
Essendo stati esibiti a questa Curia i documenti dai quali risulta che
gl'infrascritti contraenti, esplorata la loro volontà, hanno manifestato il
proposito di unirsi fra loro in matrimonio (o hanno contratto sponsali
di futuro matrimonio) secondo il rito della S. R. Chiesa, c o m e pure che
essi sono istruiti nei rudimenti della dottrina cristiana, che sono battezzati,
376
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cresimati e in stato libero, potrà il M. E. parroco di
fare la richiesta per le pubblicazioni nella Casa comunale
e procedere alle pubblicazioni canoniche del matrimonio che i medesimi
desiderano contrarre. Fatte dette denunzie senza che siasi promosso alcun
dubbio di canonico impedimento, d o p o aver ricevuto dall'ufficiale di stato
civile la comunicazione delle seguite pubblicazioni nella Casa comunale,
e d o p o aver esortato caldamente i contraenti ad accostarsi ai Sacramenti
della Confessione e Comunione (can. 1033) procederà alla celebrazione del
matrimonio suddetto, osservando poi scrupolosamente quanto è prescritto
nel can. 1103 del Codice di diritto canonico e nel Cap. IV delle Istruzioni
o
emanate dalla S. C. dei Sacramenti il I luglio 1929.
x
)
Dalla suddetta Curia, questo dì
II.
Il Cancelliere vescovile
1
) Nome, cognome e paternità degli sposi. Se lo sposo appartiene ad altra parrocchia,
specificarla; così pure, se uno degli sposi è stato battezzato altrove, aggiungere il luogo
e la data di battesimo. Specificare anche se, e con quale data, ha avuto luogo la dispensa da qualche impedimento.
MOD. VII.
Permesso da rilasciarsi dalla Curia vescovile al parroco dello sposo, quando la
sposa appartenga ad altra parrocchia della stessa o di altra Diocesi.
Curia di
Essendo stati esibiti a questa Curia i documenti dai quali risulta che
gl'infrascritti contraenti, esplorata la loro volontà, hanno manifestato il
proposito di unirsi fra loro in matrimonio (o hanno contratto sponsali di
futuro matrimonio) secondo il rito della S. E. Chiesa, c o m e pure che essi
sono istruiti nei rudimenti della dottrina cristiana, che sono battezzati,
cresimati e in stato libero, potrà il M. E. parroco d i . . .
procedere alle pubblicazioni canoniche del matrimonio che i medesimi
desiderano contrarre; e terminate tali denunzie senza che siasi promosso
alcun dubbio di canonico impedimento, invierà analogo certificato al signor
S.
Congregatio de
377
disciplina Sacramentorum
parroco della sposa, c o m e pure, in caso contrario, ne darà al medesimo
immediato avviso.
Dalla suddetta Curia, quésto di
Il
L. ®
S.
Il Cancelliere vescovile
1
Nome e cognome, paternità degli sposi, specificando la parrocchia della sposa,
ove avverrà il matrimonio.
MOD. V I I I
- (Cfr. num.
*
29
dell'Istruzione).
Pubblicazioni canoniche da leggersi in chiesa.
(coll'indicazione se prima, seconda o terza o da affiggersi alla porta della
chiesa, coli'annotazione dei giorni nei quali dovrà stare affissa (canoni 1 0 2 2 - 1 0 2 5 ) .
Pubblicazione del matrimonio da contrarsi dai signori :
x
*)
figlio di
)
figlia
e di
di
e di
2
nato i l
)
2
nata i l
a
a
di professione
di professione.
domiciliato a
domiciliata a
)
I fedeli sono obbligati in coscienza a denunciare al Parroco o all'Ordinario diocesano gli impedimenti canonici che conoscessero ostare alla celebrazione del detto matrimonio.
il
Il Parroco.
*) N o m e e cognome. - In caso di differenza tra il nome di battesimo e quello dello
stato civile, dovranno essere riportati nell'atto ambedue
i
nomi con debita apposi-
zione della differenza, cioè aï civile e nel libro di battesimo.
2
) Accertarsi che
la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda
alla data denunziata all'ufficio di stato civile; in caso di diversità annotarle ambedue.
378
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
M O D . IX - (Cfr. capo 2° dell' Istruzione).
Richiesta di pubblicazione da farsi alla Casa comunale.
Diocesi di
Parrocchia di
Comune di
Al signor ufficiale di stato civile.
Il sottoscritto Parroco di
richiesto di assistere al
matrimonio che sarà celebrato fra i
)
*)
di
di
l
e di
e di
2
nato i l
)
2
nata il
a
a
domiciliato o residente a
domiciliata o residente a
di professione.
di professione
)
adempie il dovere di domandare a V. S. che si eseguiscano anche in cotesta
Casa comunale le relative pubblicazioni (eventualmente aggi/ungere: con
rescritto del R e v m o Mons. Ordinario in data
sata la
è stata dispen-
pubblicazione canonica o è stata ottenuta la dispensa
3
dall'impedimento
) )
E attende la dichiarazione della eseguita pubblicazione appena spirato
il termine.
li.
Il Parroco.
Nota. La richiesta delle pubblicazioni dovrà farsi sempre in iscritto.
L'autorità civile esige che nelle città e nei paesi che hanno più parrocchie, i
Molto Reverendi Parroci trasmettano all'ufficiale di Stato civile un foglio, sul quale
apporranno la propria firma (nome, cognome), la qualifica di parroco e un'impronta
del timbro parrocchiale.
*) Nome e Cognome. - In caso
dello stato civile, dovranno
di differenza tra il nome di battesimo e quello
essere riportati nell'atto
ambedue i nomi con la debita
apposizione della differenza, cioè al civile e nel libro del battesimo.
2
) Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda
alla data denunziata all'ufficio di stato civile, in caso di diversità annotarle ambedue.
3
) Non si denunzieranno dispense da impedimento occulto.
379
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
M O D . X - (Cfr. num. 10 dell'Istruzione).
Richiesta di pubblicazioni da farsi in altre parrocchie.
Diocesi di
Parrocchia di
Molto R e v . signor parroco di
Prego la S . V . M. R. di voler fare le pubblicazioni canoniche nella
sua chiesa parrocchiale, secondo le prescrizioni dei cann. 1024 e 1025 del
codice di diritto canonico, per il matrimonio che vogliono contrarre il
sig
di
a
il
e di
domiciliato a
di professione
e la
e di
nato
di
nata a
domiciliata a
il
di professione
•
Resto in attesa del certificato circa le avvenute pubblicazioni.
li
Il Parroco.
MOD.
XI.
Dichiarazione del parroco circa le effettuate pubblicazioni.
Parrocchia di
Il sottoscritto attesta che nella sua chiesa parrocchiale sono state eseguite le pubblicazioni per il matrimonio che vogliono contrarre i sigg
e
nei giorni
e che nessun impedimento è stato denunziato al riguardo.
(Qualora invece sia stato denunziato qualche impedimento, si specifichi).
il
U Parroco.
M O D . X I I - (Cfr. num. 15 dell'Istruzione).
Eventuale domanda di dispensa da una o più pubblicazioni.
(Da rivolgersi
I sigg
all'Ordinario diocesano).
domandano che sia data la dispensa da una
(o d a . . . . ) pubblicazione canonica per il loro matrimonio, e adducono
i seguenti motivi
380
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Il sottoscritto presenta la loro supplica, e dichiara c h e i motivi addotti
rispondono a verità.
li.
Il Parroco.
N o t a . - L a presente domanda col rescritto dell'Ordinario diocesano
dovrà
essere
conservata nella posizione del matrimonio.
MOD. XIII.
a) Licenza per altro parroco (can. 1097).
Diocesi di
Parrocchia di
Il sottoscritto dà al parroco d i .
la licenza di assistere alla celebrazione del matrimonio che, nella *)
2
il sig. )
2
desidera contrarre con la signorina )
nulla risultando in contrario alla detta celebrazione.
3
Trasmetto i documenti comprovanti lo stato libero degli s p o s i )
nonché il certificato rilasciato dall'ufficiale di stato civile [n. 23 delo
VIstruzione della 8. C. dei Sacramenti del I luglio 1929).
19....
Il Parroco
x
) Chiesa o cappella.
2
) N o m e , cognome, paternità e domicilio attuale.
3
) Nei casi in cui il matrimonio è permesso dalla Curia vescovile basta inviare il
nulla osta della Curia stessa.
b) Delega per un sacerdote, nei limiti della propria parrocchia (can. 1096).
Parrocchia di
Il sottoscritto delega il sacerdote
perchè, in suo n o m e e v e c e , possa assistere al matrimonio suindicato
c o m p lando i due originali sopra i fogli che qui si uniscono.
.
19....
Il Parroco
N o t a . - Il parroco delegante manderà al
sacerdote delegato
due copie del mo-
dulo X V , e questi, celebrato il matrimonio, rimanderà al parroco delegante i detti
fogli debitamente riempiti.
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
MOD.
381
XIV.
Spiegazione degli effetti civili e lettura degli art. 130-132 del Codice eivile
riguardanti i diritti e i doveri dei coniugi.
Subito dopo la celebrazione del matrimonio, cioè dopo manifestato il consenso dai coniugi avanti ü parroco ed i testimoni e prima di celebrare la
Santa Messa, il parroco medesimo rivolgerà ai coniugi la seguente dichiarazione:
« Col consenso ora manifestato dinanzi a me ed ai testimoni v o i avete
contratto il matrimonio secondo il rito di Santa Romana Chiesa, matrimonio elevato alla dignità di Sacramento da Nostro Signore Gesù Cristo.
« Questo stesso matrimonio, oltre la grazia divina e gli effètti sanzionati dai sacri canoni, tra cui principalmente l'obbligo della mutua assistenza e quello dell'educazione religiosa, morale e fìsica della prole, produce anche gli effetti civili secondo le leggi dello Stato, che v o i siete ugualmente tenuti a rispettare ed osservare.
« Vi do lettura degli articoli del Codice civile riguardanti i diritti ed i
doveri dei coniugi.
« Articolo 130. - Il matrimonio impone ai coniugi l'obbligazione reciproca della coabitazione, della fedeltà e della assistenza.
« Articolo 131. - Il marito è capo della famiglia; la moglie segue la condizione civile di lui, ne assume il cognome ed è obbligata ad accompagnarlo
dovunque egli creda opportuno di fissare la sua residenza.
« Articolo 132. - Il marito ha il dovere di proteggere la moglie, di tenerla
presso di sè e somministrarle tutto ciò che è necessario ai bisogni della vita
in proporzione delle sue sostanze.
« L a moglie deve contribuire al mantenimento del marito, se questo
non ha mezzi sufficienti ».
M O D . XV - (Cfr. capo IV dell'Istruzione).
Atto di matrimonio da trasmettersi dal parroco all'ufficiale di stato civile.
Oggi (giorno, mese, anno e ora) innanzi a me
eh esa di
provincia di
di
diocesi ,di
parroco della
comune di
(ovvero: delegato per questo atto dal parroco
o dall'Ordinario diocesano, come risulta dall'allegato docu-
mento), nella detta chiesa parrocchiale (o
' • • • . • ) si sono presen-
382
Acia Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
1
tati i sigg.
, ) alla presenza dei testimoni sigg.
2
) per contrarre tra loro il matrimonio, secondo le dispo-
sizioni della Santa Romana Chiesa.
3
Visti il permesso della R e v m a Curia Vescovile di
) , i cer-
tificati, dai quali risulta che le pubblicazioni ecclesiastiche sono state eseguite nei giorni
al
e quelle civili dal giorno
(o la dispensa canonica e civile accordata circa le pubblica-
zioni) (eventualmente la dispensa ottenuta dall'impedimento di
dalla competente autorità ecclesiastica) ho interrogato ciascuno dei contraenti secondo le prescrizioni canoniche, alla presenza dei suddetti testimoni, ed avendo avuto il loro mutuo consenso, li ho dichiarati uniti in
matrimonio secondo il rito di Santa R o m a n a Chiesa.
Subito dopo manifestato il consenso, alla presensa dei sopraddetti
testimonii, ho spiegato agli sposi, oltreché gli effetti sacramentali del matrimonio contratto, anche i civili, dando lettura degli articoli del Codice civile
(130, 131, 132) riguardanti i diritti ed i doveri dei coniugi. D o p o di che ho
redatto l'atto di matrimonio in doppio originale, dei quali uno si conserva
in questo archivio parrocchiale, l'altro, cioè il presente, è destinato all'ufficio di stato civile di questo Comune di
per essere trascritto
nei registri civili.
Nota. -1 signori sposi, alla presenza dei testimoni sopraddetti, hanno
esposto che avanti il matrimonio, dalla loro unione naturale, è nato un
figlio (o più) che fu battezzato il.
nella parrocchia di
col nome di
e f u denunziato all'ufficiale di
stato civile di
figlio
di
col nome di
come figlio di
e hanno dichiarato che col presente atto lo riconoscono per proprio figlio
all'effetto della sua legittimazione in forza del seguito matrimonio.
4
Letto il presente atto agli intervenuti, essi si sono con me sottoscritti. )
Sposo
Sposa
Testimoni:
Timbro parrocchiale.
Parroco (o delegato).
Nota. - Il presente modulo e il seguente vanno convenientemente modificati, qualora si verifichi uno dei casi di cui ai numeri 34 e 35 dell' Istruzione.
1
) Nome, cognome, età, luogo di nascita, professione e domicilio o residenza: nome,
cognome, paternità, domicilio o residenza dei genitori. In caso di diversità tra i certificati religiosi e civili si specifichino le diversità.
2
) Nome, cognome, paternità, età, domicilio.
3
) Quando è richiesto per legge particolare o per consuetudine.
4
) Qualora gli sposi non sappiano o non possano scrivere si dichiari nell'atto di
matrimonio.
383
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
M O D . X V I - (Cfr. capo IV dell'Istruzione).
Comunicazione all'ufficiale di stato civile.
Parrocchia di
Al signor ufficiale di stato civile del Comune di
Trasmetto alla 8. V . , a norma di legge, uno degli atti originali del matrimonio celebrato il
nanzi al S a c .
innanzi a me sottoscritto (ovvero in.
da me delegato) dai sigg
affinchè sia trascritto nei registri di stato civile di questo Comune per tutti
gli effetti civili.
fi
Il Parroco.
384
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
SACBA CONGREGATIO CONCILII
LITTERAE CIRCULARES
A D OMNES O R D I N A R I O S I T A L I A E D E A D M I N I S T R A T I O N E B O N O R U M B E N E F I CIALIUM E T ECCLESIASTICORUM A D N O R M A M I U R I S C A N O N I C I E T P A C T I
I N T E R APOSTOLICAM S E D E M E T R E G N U M I T A L I A E C O N C O R D A T I .
Ai R e v m i Ordinari diocesani d'Italia,
In conformità del Codice di diritto canonico (can. 100, 531, 687, 691,
1409, 1489, 1495, 1499, 1518, 1519) nel recente Concordato, stipulato e
ratificato tra la Santa Sede ed il Regno d'Italia, da questo è stato riconosciuto alle chiese, ai benefìci ed agli altri enti ecclesiastici, religiosi e di culto
non solo la personalità giuridica (art. 29, 31) e la capacità di acquistare e
possedere beni temporali (art. 30, comma 2), ma anche il diritto alla libera
gestione ordinaria e straordinaria dei medesimi senza obbligo della conversione-, per mezzo dei loro rappresentanti od amministratori, sotto la vigilanza ed il controllo della competente
Autorità
ecclesiastica
(art. 30,
c o m m a 1), salvo le riserve di cui all'art. 26, comma 2, ed all'art. 30, commi 2
e 3 dello stesso Concordato.
Allo scopo pertanto di provvedere alla retta e regolare amministrazione
dei beni beneficiari ed ecclesiastici di propria competenza, questa Sacra
Congregazione del Concilio crede necessario impartire ai R m i Ordinari
diocesani d'Italia le seguenti istruzioni e disposizioni. E ciò con la piena
approvazione del Santo Padre, il Quale si aspetta che ognuno dei R e v m i
Ordinari presti tutta quella diligente cooperazione, che la gravità eccezionale del caso richiede per la gloria di D i o , l'onore della S. Chiesa ed
il bene delle anime.
CAPO
I.
Consegna della gestione economale.
Art. 1.
Appena ricevuta la presente Circolare, gli Ordinari diocesani d'Italia
prenderanno gli opportuni accordi con l'Economo generale dei benefìci
vacanti e con i rispettivi Subeconomi per ottenere quanto prima, ed in
ogni caso non oltre la fine del corrente anno, la consegna della gestione economale circa i benefici vacanti.
385
S. Congregatio Concilii
Art. 2.
§ 1. Nell'intento di procedere alla sollecita provvista dei benefìci ecclesiastici vacanti,
gli
Ordinari
procureranno
che dall'Economato venga
anzitutto fatta a loro stessi, od a speciale loro delegato ecclesiastico, la
consegna delle relative temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche.
§ 2. Nella consegna saranno anche compresi i titoli di rendita nominativa con le unite cedole, appartenenti a ciascun beneficio vacante, previo
elenco dei medesimi, con l'indicazione della loro qualità, quantità, intestazione, provenienza e destinazione, numero d'ordine, data di emissione,
capitale nominale e reddito annuo.
§ 3. Tale consegna dovrà effettuarsi specialmente in base al verbale ed
inventario, compilati dallo stesso Economato all'atto dell'ultima presa di
possesso delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche, salvo gli accertamenti del caso anche con perizia.
Art. 3.
§ 1. Gli Ordinari richiederanno all'Economato anche la consegna:
I
o
degli eventuali titoli al portatore o capitari appartenenti a ciascun
benefìcio, e lasciati o comunque affidati allo stesso E c o n o m a t o , con la
specificazione della relativa quantità, provenienza e destinazione;
2° delle cauzioni o dei titoli corrispondenti, depositate dai beneficiati
presso l'Economato in occasione della loro immissione in possesso delle
temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche;
3° degli assegni patrimoniali spettanti ai beneficiati od altri ecclesiastici.
§ 2. Nel caso che qualche cauzione di cui al precedente § 1 n. 2, fosse
contestata dall'Economato, gli Ordinari nella consegna si limiteranno a
prenderne atto, salvo inserire la riserva di ogni diritto ed azione nel relativo verbale.
Art. 4.
Ricevuta la consegna di cui all'articolo 2 gli Ordinari riscoteranno i
relativi redditi beneficiarii del corrente anno 1929, tenendone distinta registrazione per ogni benefìcio, salvo in fine d'anno regolarizzarne i conti in
base del canone 1 4 8 0 .
1
1
Per la ripartizione dei redditi promiscui dell'anno corrente con l'Economato, gli
Ordinari applicheranno le norme sostanziali di cui all'articolo
103 del Eegolamento
economale 23 Maggio 1918 n. 978, tenendo presente che all'Economato spetta l'avanzo
ACTA, vol. X X I , n. 8. — 8-7-929.
0
26
386
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Art.
5.
Gli Ordinari domanderanno pure al medesimo E c o n o m a t o l'elenco dei
benefìci vacanti e, possibilmente, anche dei provvisti:
1° con il loro stato patrimoniale, attivo e passivo, comprendente la
descrizione particolareggiata:
a) dei beni immobili,
cioè delle
chiese cattedrali e parrocchiali,
con l'indicazione del loro pregio artistico o storico; dei fondi urbani e
rustici, con l'indicazione dei dati catastali ed ipotecari, dei titoli di proprietà, dei legati di culto, dei pesi ed oneri annessi, delle condizioni di
statica e di manutenzione o di coltivazione, del loro valore approssimativo;
dei canoni ed altre prestazioni, ecc.;
b) dei beni mobili, cioè dei censi, dei titoli di rendita nominativa,
delle pensioni, degli incerti di stola,
dei crediti ed altri diritti, dei sacri
arredi e suppellettili (con l'indicazione del loro stato di conservazione e
del loro valore approssimativo), ecc.;
2° c o n il loro stato economico, attivo e passivo, comprendente le entrate
beneficiarie, le relative uscite, nonché la rendita netta;
3° con i loro oggetti preziosi, artistici o storici, con l'indicazione delle
speciali caratteristiche di ciascuno, dello stato di conservazione e di custodia, del valore approssimativo, ecc.;
4° con i loro crediti ed altri diritti inesigibili, con l'indicazione della
origine e data, del nome dei debitori e dei motivi di tale inesigibilità.
Art.
6.
ISTè ometteranno di chiedere all'Economato e, se del caso, alla Procura
generale della Corte d'appello, la consegna in originale, od almeno in copia
conforme:
o
I degli ultimi verbali ed inventari ed, occorrendo, anche di quelli
anteriori, compilati in occasione dell'immissione in possesso o della presa
di possesso delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche;
2° degli altri atti, contratti, documenti, istrumenti, ecc., che possono
interessare i benefìci si provvisti che vacanti;
o
netto sui redditi d'ogni beneficio vacante dal I Grennaio 1929 al 7 Giugno successivo,
data dello scambio delle ratifiche. Nulla osta però che, prima di tale regolarizzazione
di conti, gli Ordinari e l'Economato possano reciprocamente anticiparsi somme sui
redditi già da loro riscossi, per rimborsarsi di spese già sostenute o per far fronte ad
altre urgenti da sostenersi durante l'anno.
S. Congregatio Concilii
387
3° delle pratiche in corso, relative alla consistenza patrimoniale dei
benefìci ecclesiastici, con particolare riguardo alle cause pendenti per la
loro prosecuzione, salvo chiedere all'uopo il gratuito patrocinio.
Art. 7.
§ 1. Gli Ordinari di persona o per mezzo di loro speciale delegato ecclesiastico, e con l'eventuale assistenza di persona competente anche laica,
s'adopreranno aftinché i verbali relativi alla consegna di cui nei precedenti
articoli 2-6, siano compilati con la maggiore diligenza e precisione possibile,
in forma amministrativa e con esenzione da ogni tributo a tenore dell'articolo 3 della Convenzione finanziaria Lateranense, salvo inserirvi la solita
riserva di ogni diritto ed azione.
§ 2. Detti verbali saranno poi firmati dagli Ordinari o dal loro delegato
ecclesiastico, e dal rappresentante governativo, in doppio esemplare, di cui
uno sarà ritirato dal rappresentante governativo e l'altro dagli Ordinari
o dal loro delegato per conservarlo nell'archivio amministrativo diocesano.
Art. 8.
Nel caso che nella consegna, di cui nei precedenti articoli 2-7, sorgessero gravi difficoltà o dubbi, gli Ordinari, prima di riceverla, si rivolgeranno
alla Sacra Congregazione dei Concilio per le opportune istruzioni e norme.
CAPO
Ufficio
II.
amministrativo
diocesano.
Art. 9.
In ogni Curia sarà costituito un Ufficio diocesano per l'amministrazione,
vigilanza e controllo dei beni appartenenti ai capitoli cattedrali, parrocchie
ed altri benefici, alle chiese, santuari, fabbricerie, confraternite ed altri
enti ecclesiastici o di culto.
Art. 10.
§ 1. Gli atti, i contratti ed i documenti ricevuti o richiesti in occasione
della consegna di cui negli articoli 2-7, saranno conservati in distinto locale
di detto Uifìcio, catalogati e mantenuti in buon ordine.
§ 2. A tale archivio arnministrativo si aggiungeranno gli atti, i contratti,
gli istrumenti, gli inventari, i verbali, le relazioni, le perizie, ecc., che verranno in appresso, nonché le quietanze e gli altri documenti giustificativi,
le minute o le copie delle corrispondenze spedite e le corrispondenze ricevute circa l'amniinistrazione, la vigilanza ed il controllo dei beni beneficiari ed ecclesiastici.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
388
Art. 11.
Allo scopo di completare l'archivio amministrativo con il relativo impianto contabile, gli Ordinari, appena ricevuta la presente Circolare, inviteranno i capitoli cattedrali, i parroci e gli altri beneficiati a trasmettere
alla Curia diocesana, entro un congruo termine di tempo:
I
o
una copia conforme, debitamente datata e firmata, del verbale ed
inventario, compilati in occasione della loro immissione nel possesso delle
temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche;
2° le risposte al questionario, formulato dagli Ordinari stessi sulla
guida dell'annesso modulo A, ed adattato alle condizioni delle singole diocesi, circa lo stato patrimoniale ed economico dei capitoli cattedrali, delle
parrocchie e degli altri benefici, nonché delle rispettive chiese.
Art. 12.
§ 1. Tali risposte, secondo il canone 1522 del Codice canonico, saranno
date con verità e precisione da ogni capitolo cattedrale, parroco od altro
beneficiato, compilandone tre esemplari, datati e firmati.
§ 2. Uno dei tre esemplari sarà conservato nell'archivio beneficiario od
ecclesiastico, mentre gli altri due saranno rimessi, entro il prefisso termine
di tempo, all'Ordinario diocesano il quale, ripostone uno nel proprio archivio, trasmetterà l'altro - entro il prossimo mese di Dicembre del 1929 alla Sacra Congregazione
del Concilio, con l'autentica e con l'aggiunta
delle eventuali osservazioni e proposte.
Art. 13.
La stessa procedura di cui nei precedenti articoli 11 e 12 adotteranno gli
Ordinari con i nuovi provvisti dei benefìci ora vacanti, ed, in caso di lunga
vacanza, con i presenti amministratori interini.
Art. 14.
Gli Ordinari, appena ricevute al riguardo nuove istruzioni dalla Sacra
Congregazione del Concilio, invieranno pure analogo questionario ai rettori
ed amministratori delle altre chiese, santuari, fabbricerie, confraternite ed
altri enti ecclesiastici o di culto, invitandoli a rispondere nel m o d o , tempo
e forma di cui negli articoli 11 e 12.
Art. 15.
Per il regolare impianto contabile diocesano si richiedono almeno:
o
I un libro cassa, in cui si noti ogni operazione, che importi movimento di danaro, portandola a credito od a debito sul conto aperto per
S. Congregatio Concilii
389
ogni benefìcio, chiesa ed altro ente ecclesiastico o di culto; come nell'annesso modulo B;
2° una rubricella alfabetica-, cioè elenco in ordine alfabetico di tutti
e singoli i benefìci, chiese ed altri enti ecclesiastici o di culto, contrassegnando ciascuno di essi con proprio numero di riferimento, da ripetersi
in ogni relativo atto, contratto, inventario, verbale, fascicolo, ecc., e nel
registro, di cui al seguente n. 3°, indicandovi pure le corrispondenti pagine
del medesimo;
. .
3° un registro, diviso per ciascun beneficio, chiesa ed altro ente.ecclesiastico o di culto, e suddiviso per ogni partita dei beni immobili e mobili,,
in m o d o che, a guisa d'inventario, risulti il relativo stato patrimoniale ed
economico sì attivo che passivo come nell'annesso modulo G.
Art. 16.
Il registro di cui al precedente articolo 15, n. 3°, sarà compilato in base
ai relativi atti, contratti, documenti, istrumenti, ecc.; nonché sui verbali ed
inventari di consegna e di riconsegna delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche; sui dati ricevuti o richiesti in occasione della consegna di cui negli
articoli 2-7; sulle risposte al questionario di cui negli articoli 11-14; ed in
particolare sugli accertamenti compiuti dagli Ordinari e dai loro delegati.
Art. 17.
Lo stesso registro sarà aggiornato, per ogni anno successivo, nella parte
patrimoniale con l'aggiunta delle variazioni che modificassero lo stato
patrimoniale, beneficiario ed ecclesiastico, e nella parte economica con
l'aggiunta del riepilogo del rispettivo stato economico.
Art. .18.
§ 1. Le variazioni dello stato patrimoniale si desumeranno anche dagli
atti e contratti di cui negli articoli 40-42, e dalle relazioni di cui negli articoli 46-49, e riguarderanno specialmente:
1° gli atti e contratti eccedenti l'ordinaria amministrazione di cui
all'articolo 41; le autorizzazioni ecclesiastiche e le eventuali civili di cui
negli articoli 40-42, con la citazione degli estremi di ogni atto e contratto;
2° la rinnovazione dei titoli e delle ipoteche con l'indicazione degli
estremi di ogni atto;
3° le condizioni di statica e di conservazione degli edifìci, e di conduzione o locazione e di coltivazione dei terreni;
-
4° le mutazioni e condizioni dei beni mobili.
§ 2. Il riepilogo dello stato economico si desumerà dal rendiconto
annuale di cui all'articolo 45 e conterrà il riassunto dell'entrata ed Uscita
c o n la rendita netta.
f
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPO
III.
Custodia dei titoli e valori.
Art. 19.
§ 1. Appena accertato lo stato patrimoniale ed economico di cui negli
articoli 2-14, gli Ordinari inviteranno prima i rispettivi beneficiati, e poi
anche gli altri rettori ed amministratori a depositare, entro il termine di
un mese, nella Curia diocesana tutti i titoli di rendita nominativa e gli
altri valori appartenenti ai benefici ed agli altri enti ecclesiastici o di culto,
dietro relativa ricevuta.
§ 2. Dal far tale deposito sono esentati solo i capitoli cattedrali, che
diano sicuro affidamento, nonché speciali enti ecclesiastici o di culto per
gravi ragioni da approvarsi dalla Sacra Congregazione del Concilio.
Art. 20.
§ 1. Detti tit oh e valori, unitamente a quelli ricevuti nella consegna di
cui negli articoli 2-4, saranno custoditi in apposita cassaforte, munita di
tre diverse chiavi e collocata nella Curia diocesana.
§ 2. Essi saranno amministrati, secondo le rette norme di contabilità,
dal Consiglio amministrativo diocesano di cui al canone 1520 del Codice
di diritto canonico.
CAPO
Amministrazione
dei
IV.
benefici
vacanti.
Art. 2 1 .
§ 1. Verificatasi la vacanza di un benefìcio, gli Ordinari adotteranno le
precauzioni del caso, dando anche notizia della vacanza all'Ufficio distrettuale per gli affari di culto, e disporranno tosto per la riconsegna delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche.
§ 2. La riconsegna dovrà effettuarsi dal cessato beneficiato, o dai suoi
eredi, al vicario e c o n o m o , cioè economo spirituale di cui al canone 472 n. .1,
O ad altro ecclesiastico incaricato dell'amministrazione temporanea dei
beni beneficiari ed ecclesiastici, c o n l'assistenza del vicario foraneo di cui
al canone 447, o di un membro del Consiglio amministrativo diocesano di
cui al canone 1520, o di altro ecclesiastico all'uopo designato, ed alla presenza del rappresentante governativo a norma dell'articolo 30, c o m m a 3 del
Concordato.
Art. 22.
Tale riconsegna si farà in contradittorio del cessato beneficiato o dei suoi
eredi, avvertiti del giorno e dell'ora precisa con lettera raccomandata; quale
S. Congregatio Concilii
391
termine trascorso invano, si procederà d'ufficio anche alla presenza del
rappresentante governativo di cui al precedente articolo 21 § 2.
Art. 23.
La riconsegna si eseguirà mediante inventario di tutti i beni immobili
e mobili, compilato sulla scorta del precedente verbale ed inventario di consegna, ed in base all'accertamento fatto, occorrendo anche con perizia,
sul loro stato patrimoniale ed amministrativo.
Art. 24.
§ 1. Della riconsegna sì redigerà verbale in tre esemplari da firmarsi,
oltre che dal cessato beneficiato o dai suoi eredi, dal vicario economo o
dall'ecclesiastico amministratore interino, da uno dei membri di cui all'articolo 21 § 2, nonché dal rappresentante governativo di cui allo stesso
articolo 2 1 § 2 .
§ 2. D u e di detti esemplari saranno rispettivamente conservati nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, e nell'archivio arnministrativo diocesano;
mentre il terzo sarà consegnato al rappresentante governativo.
Art. 25.
Se la cauzione di cui negli articoli 37 e 38 non fosse sufficiente per c o m pensare i danni arrecati per cattiva amministrazione dal cessato beneficiato, gli Ordinari effettueranno la ritenzione della parte dei frutti promiscui, giusta il canone 1480, spettanti al cessato beneficiato od ai suoi eredi,
e prenderanno anche gli altri provvedimenti del caso.
Art. 26.
Le spese per la riconsegna delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche
saranno a totale carico del cessato beneficiato o dei suoi eredi.
Art. 27.
Procedura analoga a quella di cui nei precedenti articoli 21-26 gli Ordinari adotteranno per la riconsegna dei beni da parte dei cessati rettori ed
amministratori di cui all'articolo 14.
Art. 28.
Gli Ordinari amministreranno i beni del beneficio vacante per mezzo
d e l vicario e c o n o m o di cui nei canoni 472 n. 1 e 473, o di altro ecclesiastico aniministratore interino; ed assegnato al primo, giusta lo stesso
canone 472 n. 1, ed occorrendo anche al secondo, un congruo assegno, destineranno il residuo reddito netto a norma del canone 1481.
392
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
A r t . 29.
Per l'amministrazione interina dei beni appartenenti al benefìcio vacante si osserveranno analogamente le disposizioni circa l'amministrazione
dei beni spettanti ai benefìci provvisti, di cui negli articoli 39-45, rimanendo
di regola vietato durante la vacanza, a tenore dei canoni 436 e 473 § 1,
ogni atto e contratto eccedente l'ordinaria amministrazione di cui all'articolo 41.
Art. 30.
Al termine dell'amministrazione temporanea, il vicario economo o
l'ecclesiastico amministratore interino, con l'assistenza di uno dei membri
di cui all'articolo 21 § 2, farà la consegna delle temporalità beneficiarie ed
ecclesiastiche al nuovo beneficiato, a tenore del canone 473 § 2.
Art. 31.
Tale consegna si eseguirà mediante inventario di tutti i beni immobili
e mobili, compilato sulla scorta del precedente verbale ed inventario di
riconsegna di cui negli articoli 23 e 24, ed in base all'accertamento fatto,
occorrendo anche con perizia, sul loro stato patrimoniale ed amministrativo.
Art. 32.
§ 1. Della consegna si redigerà verbale in doppio originale da firmarsi
dal vicario economo o dall'ecclesiastico amministratore interino, dal n u o v o
beneficiato, e da uno dei membri di cui all'articolo 21 § 2, e da conservarsi
l'uno nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, e l'altro nella Curia diocesana a norma del canone 1522 n. 2 e 3.
§ 2. In detto verbale, a tenore del detto canone 1522 n. 1, dovrà anche
risultare il giuramento prestato dal beneficiato per la buona e fedele amministrazione dei beni beneficiari ed ecclesiastici.
Art. 33.
Le spese per la consegna delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche
saranno a totale carico del nuovo beneficiato.
Art. 34.
Il vicario economo o l'ecclesiastico amministrativo interino sarà tenuto
a risarcire i danni che, durante la propria gestione, risultassero da esso
arrecati, ed accertati, anche con perizia, a norma dei canoni 1476, 1477
1479, 1523-1543.
S.
Congregatio
Concilii
393
Art. 35.
In m o d o analogo a quello di cui negli articoli 30-34 procederanno gli
Ordinari per la consegna dei beni ai nuovi rettori ed amministratori di cui
all'articolo 14.
CAPO
Amministrazione
dei
V.
benefici
provvisti.
Art. 36.
§ 1. Ogni beneficiato, prima di prendere possesso del proprio beneficio
a norma dei canoni 1443-1445, e prima di ricevere la consegna delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche di cui negli articoli 30-32, dovrà depositare nella Curia diocesana, dietro relativa ricevuta, una cauzione in titoli
al portatore dello Stato italiano o garantiti dal medesimo, il cui ammontare,
secondo il corso medio della settimana precedente, corrisponda all'annuo
reddito netto del proprio benefìcio.
§ 2. La cauzione sarà fruttifera a favore del rispettivo beneficiato.
§ 3. Tate cauzione, mediante regolare dichiarazione da rilasciarsi nella
Curia diocesana dallo stesso beneficiato, resterà vincolata, come garanzia,
alla dote del rispettivo beneficio.
§ 4. Essa sarà restituita al cessato beneficiato oppure ai suoi eredi,
sentito l'Ufficio distrettuale per gli affari di culto, solo dopo la riconsegna
delle temporalità beneficiarie ed ecclesiastiche, di cui negli articoli 22-24,
e dietro deduzione dell'ammontare dei danni arrecati per cattiva amministrazione dallo stesso beneficiato, ed accertati, anche con perizia, a norma
dei canoni 1476, 1477, 1479, 1523-1543.
Art. 37.
Detta cauzione potrà prestarsi anche con equivalente polizza di assicurazione sulla vita, preferibilmente presso l'Istituto nazionale delle assicurazioni, da depositarsi nella Curia diocesana dietro relativa ricevuta, e da
vincolarsi nella forma di cui al superiore articolo 36.
Art. 38.
Le norme, contenute nei precedenti articoli 36 e 37, potranno essere
applicate, secondo il prudente giudizio degli Ordinari, anche ai rettori ed
ammimstratori di cui all'articolo 14, prima che essi assumano il loro ufficio.
Art. 39.
§ 1. Ogni beneficiato, secondo il canone 1476 § 1, ha il dovere di amministrare i beni del suo benefìcio a norma dei canoni 1479,1523-1543, ed anche
di soddisfare agli oneri inerenti, specialmente a norma dei canoni 1475-1477.
394
Acia Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
§ 2. In base ai canoni di cui al precedente § 1, analogamente dicasi a
riguardo dei rettori ed amministratori di cui all'articolo 14.
Art. 40.
§ 1. Gli stessi di cui al precedente articolo 39, nell'edificazione o riedificazione e nell'ampliamento o restauro delle rispettive chiese e
santuari
c o n gli edifìci ed opere annesse, dovranno attenersi al prescritto dei can. 1162
e 1164 del Codice di diritto canonico.
§ 2. In caso contrario, essi saranno tenuti personalmente responsabili
non solo delle spese sostenute, ma anche dei danni arrecati, salvo le maggiori pene del caso.
Art. 41,
§ 1. Per gli atti e contratti eccedenti l'ordinaria amministrazione (acquisti, alienazioni, permute, donazioni, enfiteusi, affrancazioni di canoni e
censi, mutui, atterramenti di piante di alto fusto, liti attive e passive, e c c . ) ,
i beneficiati, i rettori e gli altri amministratori di cui all'articolo 14 dovranno
fornirsi
dell'autorizzazione
ecclesiastica
a norma del Codice di diritto
canonico (canoni 1526-1543).
§ 2. In caso contrario, oltre la nullità dell'atto e contratto, i medesimi
s o n o tenuti al risarcimento dei danni arrecati a norma dei canoni di cui
al superiore § 1, salvo le maggiori pene sancite nel canone 2347.
Art. 42.
§ 1. Gli enti ecclesiastici non beneficiari o di culto, a norma dell'art. 3 0 ,
c o m m a 2, del Concordato, sono anche tenuti a fornirsi dell'autorizzazione
civile per acquistare beni immobili e per accettare donazioni, eredità o
legati, sotto pena di nullità degli stessi acquisti ed accettazioni secondo
gli articoli 9 e 10 della legge civile 27 maggio 1929, n. 848.
§ 2. Gli enti beneficiari poi, a tenore dell'articolo 30? c o m m a 3 del
Concordato, sono inoltre tenuti a munirsi dell'autorizzazione civile per gli
atti
e
contratti
eccedenti
l'ordinaria
amministrazione,
specificati
negli
articoli 12 e 13 della stessa legge civile 27 maggio 1929, n. 848.
Art. 43.
Gli stessi beneficiati, rettori ed amministratori, per la retta amministrazione dei beni beneficiari ed ecclesiastici, a mente del canone 1522 dovranno
di regola tenere, sotto la vigilanza dei proprii Ordinari, due libri ed un
registro, cioè:
I
o
un libro cassa, analogo a quello della Curia diocesana di cui all'ar-
t i c o l o 15 n. 1, per ogni operazione di credito e debito, cioè di entrata ed
395
S. Congregatio Concilii
uscita, per l'amministrazione dei beni appartenenti a ciascun beneficio e
altro ente ecclesiastico p di culto;
2° un libro inventario ài tutti i beni immobili e mobili, compresi gli
arredi sacri, suppellettili ed altri oggetti, appartenenti a ciascun benefìcio
ed altro ente ecclesiastico o di culto, salvo il suo aggiornamento c o n l'aggiunta delle successive variazioni annuali;
3° un registro, analogo al registro della Curia diocesana di cui negli
articoli 15 n. 3, 16-18, circa lo stato patrimoniale ed economico, sì attivo
che passivo, di ciascun benefìcio ed altro ente ecclesiastico o di culto, salvo
il suo aggiornamento nella parte sì patrimoniale che economica.
Art. 44.
I medesimi, oltre il registro e gli altri due libri, dovranno pure conservare in ordine, nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, gli atti, i contratti,
gli istrumenti, ecc., nonché le quietanze e gli altri documenti giustificativi,
le corrispondenze ricevute e le minute o le copie delle corrispondenze spedite circa la propria amministrazione.
Art. 45.
§ 1. A norma del canone 1525 § 1, gli stessi, entro il mese di marzo di
ogni anno, dovranno presentare alla propria Curia diocesana il rendiconto
della loro amministrazione beneficiaria ed ecclesiastica, compreso l'adempimento dei legati di culto, per la necessaria revisione ed approvazione,
salvo quanto è disposto al § 2 dello stesso canone.
§ 2. In tale occasione rimetteranno anche alla medesima Curia l'elenco
delle variazioni aggiunte, durante l'anno precedente, nel loro inventario
e registro di cui all'articolo 43 n. 2 e 3.
<
§ 3. D o v r a n n o pure presentare alla stessa Curia, entro il mese di ottobre di ogni anno, il bilancio preventivo specialmente delle spese straordinarie per ottenere la previa approvazione ed autorizzazione ecclesiastica.
CAPO
Vigilanza
VI.
diocesana.
Art. 46.
§ 1. A norma dei canoni 1478 e 1519 gli Ordinari, sopra i beni dei
benefici sì provvisti che vacanti, delle chiese e degli altri enti ecclesiastici
o di culto di cui all'articolo 14, hanno il diritto ed il dovere di vigilanza
e di controllo, che eserciteranno specialmente nelle visite pastorali, avvalendosi anche dell'opera dei canonici convisitatori di cui al can. 343 § 2.
396
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
§ 2 . Gli Ordinari in tale occasione od in altro tempo esamineranno,
o faranno
esaminare dagli
stessi canonici convisitatori oppure da un
membro del Consiglio amministrativo diocesano, i due libri ed il registro
di cui all'articolo 43, apponendovi la loro approvazione con data e firma.
Art. 47.
In particolare poi gli Ordinari cureranno che i vicari foranei esercitino
la loro vigilanza sui predetti beni secondo il prescritto dei canoni 447 § 1,
n. 4 e § 2, 1478, e che ogni semestre presentino alla Curia la relativa loro
relazione a norma del canone 449.
Art. 48.
§ 1. Gli Ordinari provvederanno anche alla vigilanza ed alla relazione,
di cui al precedente articolo 47, dei beni beneficiarii ed ecclesiastici appartenenti allo stesso vicario foraneo, per mezzo del vicario foraneo viciniore
o di un membro del Consiglio amministrativo diocesano.
§ 2. Analogamente provvederanno per la detta vigilanza e relazione
circa i beni beneficiari ed ecclesiastici della città vescovile.
Art. 49.
Gli
Ordinari cureranno pure di inviare ispezioni ordinarie almeno
annuali, ed occorrendo anche straordinarie, per verificare la consistenza
patrimoniale e la manutenzione dei beni beneficiari ed ecclesiastici, ed in
particolare la condizione statica e conservativa delle chiese, dei santuari
e delle case canoniche e parrocchiali, servendosi dell'opera del Consiglio
amministrativo diocesano di cui al canone 1520, nonché di persone tecniche
anche laiche, per poi adottare i provvedimenti del caso.
Art. 50.
Le spese delle ispezioni, tanto ordinarie quanto straordinarie di cui al
precedente articolo 49, saranno a totale carico dei relativi beneficiati,
nonché, secondo il prudente giudizio dell'Ordinario, dei rettori e amministratori, oppure delle stesse chiese ed altri enti ecclesiastici ispezionati.
Art. 51.
§ 1. In caso di cattiva amministrazione dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, gli Ordinari, salvo la remozione secondo il canone 2147 § 2 n. 5,
potranno anche sospendere a norma dello stesso canone il beneficiato dalla
S.
Congregatio
397
Concilii
relativa, amnfinistrazione, affidandola ad altro ecclesiastico all'uopo designato, al quale assegneranno un congruo compenso, destinando il residuo
reddito netto a favore dello stesso beneficiato.
§ 2. Gli Ordinari non ometteranno di dare tosto notizia del provvedimento preso all'Ufficio distrettuale per gli affari di culto.
Art. 52.
In caso di cattiva gestione patrimoniale dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, gli stessi Ordinari applicheranno pure le norme dei canoni 1534 e
2347; ed, occorrendo, provocheranno anche il sequestro delle temporalità
beneficiarie ed ecclesiastiche dal rappresentante governativo in conformità
dell'articolo 26, comma 2, del Concordato.
A
Art. 53.
\
Procedura analoga a quella di cui nei precedenti articoli 51 e 52 adotteranno gli Ordinari con i rettori ed amministratori di cui all'articolo 14.
Art. 54.
§ 1. Prima di concedere l*autorizzazione ecclesiastica od, occorrendo,
d'impetrare il beneplacito apostolico per gli atti e contratti eccedenti
l'ordinaria amministrazione di cui all'articolo 41, gli Ordinari, a norma
dei canoni 1530-1542, richiederanno, oltre il consenso od il voto del Capitolo cattedrale, il parere del Consiglio amministrativo diocesano e, se del
caso, anche quello di un perito, a tenore dei canoni 1164 e 1530.
§ 2. Cureranno inoltre che, secondo l'articolo 42, sia chiesta ed ottenuta l'autorizzazione civile a norma dell'articolo 30, commi 2 e 3, del Concordato.
Art. 55.
Gli stessi Ordinari vigileranno che, a tenore del cànone 1529, negli atti
e contratti dei beni beneficiari ed ecclesiastici siano osservate anche le
leggi civili e le lodevoli consuetudini locali, e che nelle locazioni dei medesimi si osservi pure il prescritto del canone 1479.
Art. 56.
Nè ometteranno di vigilare che i beni
beneficiari
ed
ecclesiastici
siano migliorati ed, occorrendo, anche bonificati, e che i fondi rustici siano
provvisti degli occorrenti attrezzi rurali e delle sufficienti scorte vive e morte
a corredo degli stessi fondi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
398
Art. 57.
Sull'annuo reddito netto dei benefìci anche vacanti e degli altri enti
ecclesiastici o di culto di cui all'articolo 14, gli Ordinari esigeranno la
percentuale del due per cento per le spese dell'amministrazione diocesana
e per le opere diocesane.
Art. 58.
Gli Ordinari poi, entro il mese di giugno di ogni anno, renderanno
conto dell'impiego, da loro fatto, delle percentuali di cui al precedente
articolo 57$ alla Sacra Congregazione del Concilio.
CAPO
Ufficio
VII.
amministrativo
centrale.
Art. 59.
Presso la Sacra Congregazione del Concilio sarà costituito uno speciale
Ufficio amministrativo per la superiore vigilanza e controllo dei b e m appar*
tenenti ai benefici; chiese ed altri enti ecclesiatici o di culto di cui all'articolo 14, specialmente per l'Italia.
Art. 60.
A tale scopo la Sacra Congregazione del Concilio invierà visite periodiche ed anche straordinarie, per accertare lo stato patrimoniale ed amministrativo dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, la loro conservazione e
manutenzione, specialmente riguardo le chiese, santuari, case canoniche
e parrocchiali.
Art 61.
Entro il mese di giugno del 1930 gli Ordinari diocesani d'Italia presenteranno alla medesima S. Congregazione una relazione circa lo stato patrimoniale ed economico dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, con le osservazioni e proposte del caso, aggiungendovi copia conforme del registro di
Curia di cui negli articoli,. 15 n. 3, 16.
Art. 62.
In appresso i detti Ordinari presenteranno alla stessa Sacra Congregazione durante un quinquennio, entro il mese di giugno di ogni anno, una
relazione suppletiva alla relazione di cui al precedente articolo 61, con le
osservazioni e proposte del caso, aggiungendovi copia conforme degli aggiornamenti eseguiti, durante l'anno precedente, nel detto registro di Curia
di cui negli articoli 17 e 18.
S. Congregatio Concilii
399
Questa Sacra Congregazione nutre piena fiducia che gli Ordinari diocesani
d'Italia, nell'interesse dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, porranno ogni
loro diligenza e cura nell'osservare, e far oigservare, le istruzioni e disposizioni della presente Circolare.
Ed in attesa di un cenno di ricevimento della medesima, con particolare ossequio mi professo.
R o m a , 20 giugno 1929.
£g D.
CARD.
SBARBETTI,
V e s c o v o di Sabina e Poggio Mirteto, Prefetto.
L. © S.
•
f G. Serafini, V e s c o v o tit. di Lampsaco, Segretario.
MOD. A.
SCHEMA DI QUESTIONARI
QUESTIONARIO I
P E R L E PARROCCHIE
B E N I IMMOBILI
I . - C H I E S A PARROCCHIALE
a
Q. I . Quando fu edificata la chiesa parrocchiale, e da chi?
a
Q. 2 . Quale è lo stile della chiesa?
a
Q. 3 . Se e quale pregio artistico o storico ha la chiesa, e se e quale
le sue parti?
a
Q. 4 . Quali sono le sue condizioni di statica e di manutenzione?
a
Q. 5 . Se e quando essa fu ampliata?
a
Q. 6 . È sufficiente ai bisogni della popolazione?
a
Q. 7 . È patronata o meno?
a
Q. 8 . Se la chiesa è patronata:
a) chi ne è il patrono?
b) ha egli provveduto e provvede alle riparazioni ordinarie e straordinarie a norma del canone 1186 del Codice?
c) se no: perchè?
a
Q. 9 . Se la chiesa non è patronata:
a) chi è tenuto a provvedere alle riparazioni sì ordinarie che straordinarie?
Acta Apostolicae
400
Sedis
-
Commentarium
Officiale
b) per quale titolo, convenzione o consuetudine vi è tenuto?
c) vi ha egli provveduto e vi provvede?
d) se no: perchè?
a
Q. 1 0 . Quando e da chi fu fatta l'ultima riparazione ordinaria e straordinaria alla chiesa?
a
Q. I I . In che consistette tale riparazione, e quale ne fu la spesa?
a
Q. 1 2 . Se e di quali riparazioni, ordinarie e straordinarie, ha oggi
bisogno la chiesa con le sue parti (cappelle, altari, sacrestia, campanile ecc.)?
a
Q. 1 3 . Quale spesa occorre per tali riparazioni?
a
Q. 1 4 . Quali somme sono già raccolte per dette riparazioni, e quali
altre si sperano raccogliere?
a
Q. 1 5 . Si suole presentare all'Ordinario diocesano il progetto ed il
disegno dei lavori, con il preventivo della spesa, per l'approvazione, a mente
del canone 1162 § 1?,
a
Q. 1 6 . Quali locali sono attigui alla chiesa, oppure soprastanti o sottostanti alla stessa, ed a quale uso servono?
a
Q. 1 7 . Se e quali servitù attive ha la chiesa?
a
Q. 1 8 . A quali servitù passive è essa soggetta?,
a
Q. 1 9 . Si è cercato di togliere le servitù passive, come e con quale
risultato?
a
Q. 2 0 . Vi sono accessi o finestre da case private, oppure coretti privati?
a
Q. 2 1 . Se sì:
a) per quale diritto o pretesto?
b) c o m e e con quale esito si è cercato di eliminare gli eventuali abusi?
e) quali difficoltà ostano per l'eliminazione di tali abusi?
a
Q. 2 2 . Quali sono i confini della chiesa?
a
Q. 2 3 . Quali sono i confini dei locali e dell'area annessi alla chiesa?
a
Q. 2 4 . La chiesa è assicurata contro gli incendi ed i furti?
a
Q. 2 5 . Se sì: presso quale società assicuratrice e per quale premio
annuo?
a
Q. 2 6 . Se no: s'intende provvedervi e come?
a
Q. 2 7 . La chiesa è provvista di sufficienti suppellettili ed arredi sacri?
a
Q. 2 8 . Se no: quali nuove suppellettili ed arredi sacri sono più urgenti?
a
Q. 2 9 . Quale ne sarebbe la spesa complessiva, e con quali mezzi vi si
potrebbe provvedere?
a
Q. 3 0 . Le esistenti suppellettili ed arredi sacri sono in buono stato?
a
Q. 3 1 . Sono essi ben conservati e custoditi?
a
Q. 3 2 . La chiesa ha legati di culto da soddisfare?
Avvertenza. - Qui s'inseriscano le questioni 138-144.
S.
Congregatio
Concilii
401
a
Q. 3 3 . Quali sono in media le annue offerte complessive per il culto
ed altri bisogni della chiesa?
a
Q. 3 4 . Di tali offerte si rende conto aU'Ordinario diocesano a norma
del canone 1182 § 3?
a
Q. 3 5 . Possiede la chiesa beni temporali?
a
Q. 3 6 . Quale è in media il loro annuo reddito complessivo?
a
Q. 3 7 . Quale è il loro valore approssimativo?
a
Q. 3 8 . Esiste l'inventario completo dei beni immobili e mobili della
chiesa?
Avvertenza. - Se la chiesa parrocchiale possiede solo beni mobili, qui
s'inseriscano, secondo i casi, le questioni 115-133; se poi essa possiede anche
beni immobili, s'inseriscano, secondo i casi, anche le questioni 57-114.
a
Q. 3 9 . L'amministrazione dei beni temporali della chiesa è tenuta
dal parroco, oppure da speciale Consiglio amministrativo o fabbriceria,
secondo i canoni 1183 e 1521?
a
Q. 4 0 . Se dalla fabbriceria:
a) è essa nominata dall'Ordinario diocesano, oppure da chi altro e per
quale titolo?
b) è almeno approvata dallo stesso Ordinario e da lui dipendente?
c) di quanti membri è composta, di quanti ecclesiastici e di quanti laici?
a
Q. 4 1 . Il parroco, o chi altro, è il presidente della fabbriceria?
a
Q. 4 2 . Il presidente è nominato dall'Ordinario diocesano, oppure dai
fabbriceri o da chi altro e per quale titolo?
a
Q. 4 3 . Il presidente è almeno approvato dall'Ordinario diocesano?
a
Q. 4 4 . La fabbriceria amministra i beni temporali della chiesa parrocchiale a norma dei canoni 1522-1543?
a
Q. 4 5 . S'ingerisce essa nelle mansioni di cui al canone 1184?
a
Q. 4 6 . S'ingerisce anche circa l'esercizio del culto e le Messe legatane
e manuali?
a
Q. 4 7 . 8e sì: per quale titolo o pretesto?
a
Q. 4 8 . Il parroco, oppure la fabbriceria, presenta ogni anno il bilancio
preventivo almeno delle spese straordinarie ed il rendiconto all'Ordinario
diocesano per l'approvazione a norma del canone 1525?
a
Q. 4 9 . Se wo: perchè?
a
Q. 5 0 . La chiesa ha archivio proprio?
a
Q. 5 1 . È esso ben custodito ed ordinato?
Avvertenza. - Se la chiesa possiede arredi sacri ed oggetti preziosi, artistici o storici, qui s'inseriscano le questioni 145-150.
a
Q. 5 2 . Il parroco è di libera collazione dell'Autorità ecclesiastica, o p pure di patronato ecclesiastico o laicale?
ACTA, vol. XXL, n. 8. — 8-7-929.
27
402
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
a
Q. 5 3 . Se di patronato:
Officiale
•
a) chi ne è il patrono, e per quale titolo o diritto?
b) adempie egli tutti i doveri di patrono?
c) esercita egli speciali ingerenze nella chiesa, e quali?
a
Q. 5 4 . Quale annua rendita netta complessiva percepisce in media il
parroco?
a
Q. 5 5 . Quale parte di tale rendita egli percepisce come congrua governativa e supplemento di congrua?
a
Q. 5 6 . Il parroco è tenuto al reintegro di qualche somma, in quale
rata annua, e come la soddisfa?
Avvertenza. - Se la chiesa è anche santuario, qui s'inseriscano le questioni 153-157, di cui al questionario I V . Se poi il parroco ha chiese succursali, o comunque da lui dipendenti od anche solo cappelle rurali, per ciascuna di esse si aggiungano, secondo i casi, le questioni 1-150.
II. - F O N D I
URBANI
§ 1. - Casa parrocchiale
a
Q. 5 7 . Il parroco ha la casa parrocchiale?
a
Q. 5 8 . 8e no: '
a) abita egli in casa propria o della famiglia, oppure in casa presa in
affitto?
b) quanto dista tale casa dalla chiesa parrocchiale?
a
Q. 5 9 . Se sì: la casa è annessa alla chiesa parrocchiale, o vicina,
oppure quanto ne dista?
a
Q. 60 . Qual'è l'intestazione della casa parrocchiale?
a
Q. 6 1 . Il titolo di proprietà della casa parrocchiale è la donazione o
l'acquisto, e con quale atto e data?
a
Q. 6 2 . Quali ne sono i confini?
a
Q. 6 3 . Quale la via ed il numero civico?
a
Q. 6 4 . Quale il numero di mappa?
a
Q. 6 5 . Quale l'estimo catastale o reddito imponibile?
a
Q. 6 6 . Di quanti piani e vani consta la casa parrocchiale?
a
Q. 67 . Quando essa fu costruita, e da chi?
a
Q. 6 8 . Quali sono le sue condizioni di statica e di manutenzione?
a
Q. 6 9 . Chi è tenuto alle riparazioni ordinarie e straordinarie a tenore
del canone 1477?
a
Q. 70 . Per quale titolo, convenzione po consuetudine vi è tenuto?
a
Q. 7 1 . Vi ha egli provveduto e vi provvede?
S.
Congregatio
Concilii
403
a
Q. 7 2 . Se no: perchè?
a
Q. 7 3 . Quali riparazioni ordinarie vi ha eseguito il presente parroco
a norma del canone 1477 § 3, e quando?
a
Q. 7 4 . Vi ha egli eseguite anche riparazioni straordinarie, quando e per
quale spesa? .
a
Q. 7 5 . Di quali riparazioni ordinarie e straordinarie ha bisogno la casa?
a
Q. 7 6 . Quale ne sarebbe la spesa complessiva?
a
Q. 77 . Come e quando s'intende provvedervi?
a
Q. 78 . Se e quali servitù attive ha la casa parrocchiale?
a
Q. 7 9 . Se e quali servitù passive?
a
Q. 8 0 . È essa assicurata contro gli incendi?
a
Q. 8 1 . Presso quale società assicuratrice, e per quale premio annuo?
a
Q. 8 2 . Quale è il Aalore approssimativo della casa parrocchiale?
a
Q. 8 3 . Ha essa annesso qualche appezzamento di terreno ad uso cortile,
orto, giardino, ecc.?
a
Q. 8 4 . Quali sono i confini di detto terreno?
a
Q. 8 5 . Quale è la superfìcie di detto terreno in ettari, are, centiare?
a
Q. 8 6 . Quale è il valore approssimativo del terreno?
a
Q. 8 7 . Alla casa parrocchiale è annessa qualche altra casa di proprietà
della chiesa o del benefìcio parrocchiale?
a
Q. 8 8 . A quale uso essa è adibita, oppure è data in affitto?
a
Q. 8 9 . Se è data in affitto: quale ne è la corrisposta annua?
a
Q. 90 . Quale è il valore approssimativo di questa casa?
Avvertenza. - A riguardo di tale casa s'inseriscano le questioni 60-86.
§ 2. - Case urbane
a
Q. 9 1 . Se e quante altre case urbane possiede il beneficio parrocchiale?
a
Q. 9 2 . A quale uso sono esse adibite, oppure sono esse date in affitto?
a
Q. 9 3 . Se date in affitto: quale ne è l'annua corrisposta?
a
Q. 9 4 . Quale è l'imposta sui fabbricati?
Avvertenza. - S'inseriscano, per ogni casa urbana, le questioni 60-86.
III. - F O N D I
RUSTICI
a
Q. 9 5 . Se e quanti terreni possiede il benefìcio parrocchiale?
a
Q. 9 6 . Come sono essi denominati, ed in quale località situati?
Avvertenza. - S'inseriscano le questioni 60-65; se poi nel terreno si trova
qualche casa colonica, s'inseriscano, secondo i casi, anche le questioni 66-81.
a
Q. 9 7 . I terreni sono tenuti a conduzione diretta, o dati in affitto, a
colonia, ecc.?
404
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
a
Q. 9 8 . I terreni sono coltivati a semina, a vigna, ad oliveto, ecc.?
a
Q. 9 9 . Quali migliorie o bonifiche sono necessarie?
a
Q. 1 0 0 . Quando e come s'intende eseguirle, e] p e r quale spesa c o m plessiva?
a
Q. 1 0 1 . Quale è l'imposta sui terreni?
a
Q. 1 0 2 . Vi sono sufficienti attrezzi rurali a corredo dei terreni?
a
Q. 103 . Esistono sufficienti scorte vive e morte a corredo dei terreni?
a
Q. 104 . Quale è l'annuo fruttato netto di ciascun terreno?
a
Q. 105 . Quale è il valore approssimativo di ciascun terreno?
IV.
- CANONI
a
Q. 106 . Quale è l'intestazione del canone?
a
Q. 107 . Quale è la natura del canone (enfiteutico o meno, attivo o
passivo)?
a
Q. 108 . L'enfiteusi è perpetua o temporanea?
a
Q. 1 0 9 . Il titolo costitutivo dell'enfiteusi è la donazione o l'acquisto,
e con quale atto e data?
a
Q. 110 . Con quale atto e data è stato stipulato l'ultimo atto ricognitorio dell'enfiteusi?
a
Q. I I I . Se ne riscuote anche il laudemio di passaggio od il quindennio,
ed in quale quantità?
a
Q. 1 1 2 . Quale è l'annualità di ciasun canone?
a
Q. 113 . Com'è denominato lo stabile enfiteutico, in quale località
situato, e c o n quali dati catastali?
a
Q. 114 . Chi è l'odierno direttario od utilista?
BENI MOBILI
I. - C E N S I
a
Q. 115 . Quale è l'intestazione del censo?
a
Q. 116 . Quale è la natura del censo (attivo o passivo)?
a
Q. 117 . Il titolo costitutivo del censo è la donazione o l'acquisto, con
quale atto e data?
a
Q. 118 . Con quale atto e data fu eseguita l'ultima rinnovazione del
titolo?
a
Q. 119 . Quale è l'annualità di ciascun censo?
a
Q. 120 . Quale è la sorte di ciascun censo?
a
Q. 1 2 1 . Com'è denominato lo stabile censito, in quale località situato,
e con quali dati catastali?
S. Congregatio Concilii
405
a
Q. 122 . Chi è l'odierno debitore o creditore?
a
Q. 123 . Quale valore approssimativo ha detto stabile?
a
Q. 124 . Quando fu eseguita l'ultima rinnovazione dell'ipoteca?
I I . - TITOLI
DI RENDITA
NOMINATIVA
a
Q. 1 2 5 . Quale è l'intestazione, la provenienza e la destinazione dei
titoli di rendita nominativa?
a
Q. 1 2 6 . Quale è la qualità, la quantità, il numero d'ordine e la data
d'emissione?
a
Q. 127 . Quale è il complessivo capitale nominale, e quale il reddito
annuo?
I I I . - PENSIONI
a
Q. 128 . Quale è l'intestazione, la provenienza e la destinazione della
pensione?
a
Q. 1 2 9 . Quale è la natura della pensione (attiva o passiva)?
a
Q. 130 . Quale è la durata della pensione?
a
Q. 1 3 1 . Quale il titolo costitutivo della pensione, e con quale atto e
data?
a
Q. 132 . Chi è l'odierno debitore o creditore?
a
Q. 133 . Quale è l'annualità della pensione?
I V . - INCERTI
DI
STOLA
a
Q. 134 . Quale è il numero dei parrocchiani?
a
Q. 135 . Quale è in media l'annuo numero dei battesimi e dei matrimoni?
a
Q. 1 3 6 . Quale è in media l'annuo numero dei morti (ricchi e poveri)?
a
Q. 137 . Quale è l'annuo introito medio degli incerti di stola bianca,
e quale degli incerti di stola nera?
V. - LEGATI
DI
CULTO
a
Q. 138 . Qual'è l'odierno numero complessivo dei legati di culto, e
quale delle Messe (cantate o lette)?
a
Q. 1 3 9 . Esiste indulto di riduzione, con quale data e per quanto tempo,
e da chi concesso?
a
Q. 140 . Se e quali capitali e rendite esistono per la soddisfazione dei
legati di culto e Messe?
a
Q. 1 4 1 . Su quali beni beneficiari ed ecclesiastici gravano detti legati
di culto e Messe?
406
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
a
Q. 1 4 2 . Quale spesa annua complessiva si sostiene per la soddisfazione di tali legati di culto e Messe?
a
Q. 1 4 3 . Se e quali legati di culto e Messe sono a carico delle istituzioni
pubbliche di assistenza e beneficenza nella parrocchia?
a
Q. 144 . Se e come sono essi soddisfatti?
V I . - O G G E T T I PREZIOSI,
A R T I S T I C I o STORICI
a
Q. 145 . Esistono oggetti preziosi, artistici o storici?
a
Q. 146 . Quale è la loro provenienza e pertinenza?
a
Q. 147 . Quali ne sono le caratteristiche speciali?
a
Q. 148 . Quel'è il loro stato di conservazione, di custodia e di sicurezza?
a
Q. 149 . Quale è il valore approssimativo di ciascun oggetto?
a
Q. 150 . Quali di essi sono al presente civilmente inventariati?
Avvertenza. - Si trasmetta un elenco di tali oggetti in due esemplari
alla Curia diocesana, la quale ne rimetterà uno alla S. Congregazione del
Concilio.
QUESTIONARIO H
PER I CAPITOLI CATTEDRALI
a
Q. 151 . Il Capitolo cattedrale ha la cura abituale delle anime a norma
del canone 471?
a
Q. 152 . Il Capitolo si regge con il sistema della massa comune o delle
prebende
distinte?
Avvertenza. - S'inseriscano le
questioni circa le parrocchie, di cui al
questionario I, se ed in quanto facciano al caso.
Q U E S T I O N A R I O III
PER -LE RETTORÌEAvvertenza. - S'inseriscano, se ed in quanto facciano al caso, le questioni
circa le parrocchie, di cui al questionario I.
Q U E S T I O N A R I O IV
PER I SANTUARI
Avvertenza. - S'inseriscano le questioni circa le parrocchie,
di cui al
questionario I, se ed in quanto facciano al caso; e s'aggiungano anche le
seguenti speciali a norma dell'articolo 27 del Concordato.
a
Q. 153 . Quali sono gli edifìzi e le opere annesse al santuario con carattere religioso, e quali con carattere meramente laico?
S.
Congregatio
407
Concilii
a
Q. 1 5 4 . Quale è il patrimonio del santuario a scopo religioso, e quale
a scopo meramente laico!
^_
a
Q. 1 5 5 . Quale è il valore approssimativo del primo, e quale del secondo?
a
Q. 156 . Quale è in media l'annuo reddito del primo, e quale del secondo?
a
Q. 1 5 7 . L'amministrazione del santuario è ecclesiastica,
cioè dipen-
dente dall'Ordinario diocesano, oppure civile o laica, cioè dipendente dal
Governo, dalla Provincia, dal Municipio o da altro ente laicale?
QUESTIONARIO V
PER LE CONFRATERNITE
Avvertenza. - Si inseriscano le questioni circa le parrocchie, di cui al
questionario .1, se ed in quanto facciano al caso; e s'aggiungano le seguenti
speciali a norma dell'articolo 29, lettera e) del Concordato.
a
Q. 158 . Quale è lo scopo primario della confraternita, e quale il secondario?
a
Q. 1 5 9 . La confraternita ha scopo esclusivo o prevalente di culto?
a
Q. 160 . Quale è il suo patrimonio a scopo di culto, e quale a scopo di
beneficenza?
a
Q. 1 6 1 . Da chi fu eretta la confraternita, e con quale atto e data?
a
Q. 1 6 2 . Fu essa approvata dall'Ordinario diocesano, e con quale atto
e data?
a
Q. 1 6 3 . Di quale anno sono gli antichi statuti, e di quale i vigenti?
(Si alleghi copia degli statuti antichi e dei vigenti).
a
Q. 164 . In quale chiesa fu eretta la confraternita?
a
Q. 1 6 5 . In quale chiesa ha essa la sua sedè?
a
Q. 1 6 6 . L'odierna chiesa è propria della confraternita?
a
Q. 167 . Se no:
a) è essa secolare o regolare?
b) a chi prima apparteneva?
c) da chi e quando fu essa ceduta alla confraternita?
d) quali furono le condizioni di tale cessione?
e) se e come tali condizioni oggi si osservano?
a
Q. 168 . Chi sono gli odierni ufficiali della confraternita?
a
Q. 1 6 9 . Sono stati essi eletti a norma degli statuti?
a
Q. 1 7 0 Sono stati confermati dall'Ordinario diocesano a norma del
canone 715 § 1?
a
Q. 1 7 1 . Presentano essi ogni anno il bilancio preventivo, almeno delle
spese straordinarie, ed il rendiconto allo stesso Ordinario a norma del
canone 1525?
408
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium
Officiale
a
Q. 1 7 2 . Quali sono i legati di culto fondati o statutari della confraternita?
a
Q. 173 . Sono essi tutti soddisfatti?
a
Q. 1 7 4 . Con quale spesa annua?
a
Q. 175 . Quale è l'odierno numero dei confratelli, e quale delle consorelle ascritte?
a
Q. 176 . Quali questioni interne ha la confraternita, e quali con estranei?
a
Q. 177 . Il cappellano, o padre spirituale, è nominato dall'Ordinario
diocesano a norma del canone -698?
a
Q. 178 . ¡Se no: perchè?
QUESTIONARIO VI
P E R GLI A L T R I E N T I ECCLESIASTICI O » I C U L T O
Avvertenza. - S'inseriscano le questioni circa le parrocchie, di cui al
questionario I, e circa le confraternite, di cui al questionario V, se ed in
quando facciano al caso; e se ne aggiungano altre speciali secondo le circostanze locali.
S.
MODULO
Congregatio
409
Concilii
B.
LIBRO CASSA
PARROCCHIA DI
Data
OPERAZIONI
O
ei
o
f-i
Uscita
Entrata
Mese
Anno
Lire
tí
O
Lire
tí
<t>
O
2 genn. 1930 Cedola 1 genn. 1930 rendita
nom. 3,50 %
10 febbr.
»
1 marzo
»
T \JJ- OCAÌ Uv
C4JX
ecc. ecc.:
k/CUX X V / v v
•
•
•
•
s
. . . . . . . . .
Da riportare
Avvertenza. - Il Koro
cassa sia
di carta a mano ed in formato circa il
doppio del presente foglio. Le pagine siano sufficienti almeno per un decennio.
Acta Apostolicae Sedis -
410
Commentarium
Officiale
MODULO C.
REGISTRO
DELLO
STATO PATRIMONIALE ED ECONOMICO
DELLA
PARROCCHIA
DI
P A ß T E I.
STATO PATRIMONIALE.
Passività
Lire
ent.
Attività
O
BENI IMMOBILI.
I. - CHIESA PARROCCHIALE.
Descrizione del 1929:
1° Confini chiesa, compresi locali ed area
4° Natura chiesa (patronata o meno): . .
5° Stile chiesa e pregio artistico o storico:
6° Amministrazione chiesa (parroco o fab-
Lire
PI
©
o
S.
Congregatio
411
Concilii
Attività
Lire
Passività
tí
O
o
8 Condizione statica e conservativa della
chiesa e sue parti: . . . . . . . . . . . .
9° Riparazioni ultime eseguite (ordinarie e
straordinarie) con data:
10° Riparazioni da eseguirsi:
11° Assicurazione incendi e furti:
12° Arredi sacri (sufficienza e convenienza):
13° Offerte chiesa (quantità annua media,
capitalizzata a l cento per quattro) . . . . . .
14° Legati di culto e Messe (numero complessivo odierno):
15° Spesa annua per soddisfazione legati di
culto e Messe, capitalizzata al cento per quattro:
16° Valore approssimativo dei beni della
chiesa:
.
17° ecc. ecc.:
Variazioni del 1930:
o
I ecc. ecc.:
Lire
tí
©
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Attività
Lire
I I . - F O N D I URBANI.
§ 1. - Casa parrocchiale.
Descrizione del 1929:
o
I Dati catastali (intestazione, località, via
e numero civico, mappa, confini, estimo catastale o reddito imponibile):
2° Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
3° Data costruzione ed ampliamento: . .
4° Numero piani e vani:
5° Servitù attive e passive:
6° Condizione statica e conservativa: . . .
7° Titolo dell'obbligo per riparazioni (ordinarie e straordinarie):
8° Eiparazioni ultime eseguite con data:
.
9° Eiparazioni da eseguirsi:
10° Assicurazione incendi:
11° Locali ed area annessi con loro destinazione:
S.
Congregatio
Concilii
413
Attività
Passività
Lire
Lire
O
12° Valore approssimativo casa parrocchiale
con annessi:
13° ecc. ecc.
Variazioni del 1930:
o
414
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
§ 2. - Case urbane.
Descrizione del 1929:
o
I Dati catastali d'ogni casa urbana (intestazione, località, via e numero civico, mappa,
confini, estimo catastale o reddito imponibile):
2° Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
".
3° Servitù attive e passive:
4° Numero piani e vani:
5° Condizione statica e conservativa:
. .
6° Riparazioni ultime eseguite con data:
7° Riparazioni da eseguirsi:
8° Locali ed area annessi:
9° Uso o locazione:
10° Assicurazione incendi:
11° Valore approssimativo casa con annessi:
12° ecc. ecc.:
Officiale
415
S. Congregatio Concilii
Attività
m
Lire
Passività
Lire
O
Variazioni del 1930:
io ecc. ecc.:
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
416
Attività
Lire
I I I . - FONDI
RUSTICI.
Descrizione del 1929:
o
I Dati catastali d'ogni fondo rustico (intestazione, denominazione, località, mappa, confini, superfìcie in ettari, are, centiare, estimo
catastale o reddito imponibile): . . . . . .
2° Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
3° Servitù attive e passive:
4° Conduzione diretta, colonia, affitto, ecc.:
5° Coltivazione (semina, vigna, oliveto, ecc.):
6° Attrezzi rurali:
7° Scorte vive e morte:
8° Migliorie eseguite con data: . . . . .
9° Migliorie da eseguirsi:
10° Casa colonica con indicazione:
a) piani e vani:
. .
b) condizione statica e conservativa: . .
c) riparazioni eseguite con data: . . . .
Passività
<ù
o
Lire
Q
417
S. Congregatio Concilii
Attività
Lire
d) riparazioni da eseguirsi:
e) uso o locazione:
11° Assicurazione incendi:
12° Valore approssimativo d'ogni fondo rustico con annessi:
13° ecc. ecc.
Variazioni del 1930:
1° ecc. ecc.:
ACTA, vol. X X I , n. 8. — 8-7-929.
Passività
o
418
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Attività
Lire
Passività
-p
tí
©
o
X V . - CANONI.
Descrizione del 1929:
i
*
2° Natura canone (attivo o passivo):
. .
*
3° Titolo costitutivo enfiteusi con atto e
4° Durata dell'enfiteusi (temporanea o per-
5° Atto ricognitorio ultimo dell'enfiteusi con
6° Laudemio di passaggio o quindennio
7° Stabile enfìteutico con dati catastali (denominazione, località, mappa, confini, ecc.): •
8° Direttario od enfìteuta o d i e r n o : . . . .
9° Canone annuo, capitalizzato al cento
•
1
Lire
a
6
S. Congregatio Concilii
419
Attività
Lire
Passività
Lire
PI
O
Variazioni del 1930:
o
I ecc. ecc.:
Acta Apostolicae
Seats
-
Commentarium
Officiale
-è
Lire
tí
o<©
BENI MOBILI.
I.
- CENSI.
Descrizione del 1929.
o
I ' Intestazione censo:
. . .
2° Natura censo (attivo o passivo): . . .
3° Titolo costitutivo del censo (donazione od
acquisto) con atto e data:
4° Rinnovazione ultima titolo ed ipoteca
con atto e data:
5° Stabile censito con dati catastali (denominazione, località, confini, mappa, ecc.): . .
6° Creditore o debitore odierno:
7° Annualità censo:
8° Sorte censo:
9 ° ecc. ecc.:
Variazioni del 1930:
o
I ecc. ecc.: .
« . « . . .
. . . . . . . . .
S. Congregatio Concilii
ATTIVITÀ
PASSIVITÀ
Lire
0
a
O
II. - TITOLI DI RENDITA NOMINATIVA.
Descrizione del 1929.
o
I Intestazione, provenienza e destinazione:
2° Natura (rendita al 3,50 % - consolidato
al 5 % ) : .
3° Quantità, numero d'ordine, data di emis-
sione (elenco titoli):
4° Beddito annuo complessivo
5 ° Capitale nominale complessivo: . . . .
6°
ecc. ecc.:
Variazioni del 19SO:
o
I ecc. ecc.:
-p
Lire
en
Lire
eri
PASSIVITÀ
Commentarium
Officiale
Attività
Passività
U
Lire .
ei
1o
III.
--
PENSIONI.
Descrizione del 1929:
1° Intestazione, provenienza e destinazione:
2° Natura
della pensione (attiva o passiva):
3° Titolo costitutivo pensione con atto e data:
4° Durata della pensione (temporanea o
perpetua):
5° Creditore o debitore odierno:
6° Annualità pensione, capitalizzata al cento
per quattro:
7 ° ecc.
ecc.
Variazioni del 1930:
I
o
ecc. ecc.:
. . . . . . . .
-p'
Lire
PI
Ce
Acta Apostolicae Sedis -
422
423
S. Congregatio Concilii
Attività
Passività
Lire
Lire
o
IV.
- INCERTI DI
STOLA.
Descrizione del 1929:
o
I Incerti annui stola bianca in media, capitalizzati al cento per quattro:
. .
2° Incerti annui stola nera in media, capitalizzati al cento per quattro:
3°
ecc. ecc.
Variazioni del 1930:
o
I ecc. ecc.:
Acta Apostolicae Sedis -
424
Commentarium Officiale
Attività
ent.
Lire
Passività
o
1
V.
-
LEGATI DI
CULTO.
Descrizione del 1929:
1° Numero odierno legati di culto e Messe:
2° Capitale odierno per soddisfazione: . .
3° Spesa annua odierna complessiva per soddisfazione, capitalizzata al cento per quattro:
Variazioni del 1930:
Lire
+=
a
6
S.
Congregatio
425.
Concilii
Lire
Passività
snt.
Attività
O
1
Y I . - OGGETTI PREZIOSI, ARTISTICI
O STORICI.
•
Descrizione del 1929:
1° Natura oggetti (calice, statua, quadro,
3° Caratteristiche speciali:
.
Î
!
í
Variazioni del 1930:
i
-
1I
j
i
I
Lire
§
426
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
P A R T E II.
STATO ECONOMICO.
Cent.
Lire
!
Lire
Rendita netta
Cent.
Lire
Uscita
Cent.
Entrata
BENI
IMMOBILI.
I. - CHIESA PARROCCHIALE.
Riepilogo del 1929:
1° Per reddito annuo beni chiesa:
3° Per manutenzione (ordinaria o
4° Per assicurazione incendi e furti:
5° Per acquisto e riparazione ar-
6° Per spese di culto:
7° Per soddisfazione legati di culto
—
Congregatio
427
Concilii
Lire
Lire
o
•
2°
-p
tí
©
o
Riepilogo del 1930:
1° Per reddito annuo beni chiesa:
Eendita netta
uscita
ant.
Entrata
Lire
snt.
S.
O
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
428
Entrata
Lire
II.
- FONDI
URBANI.
§ 1. €asa parrocchiale.
Riepilogo del 1929:
1° Per manutenzione (ordinaria o
straordinaria): .
2° Per assicurazione incendi: . .
3° Per spese diverse:
4°
Per ecc. ecc.:
Riepilogo del 1930:
o
I Per manutenzione (ordinaria o
straordinaria):
2° Per ecc. ecc.:
Uscita
Lire
Rendita netta
Lire
S. Congregatio Concilii
Entrata
Useita
Rendita netta
+»
Lire
§ 2. Case urbane.
Riepilogo del 1929:
I
O
Per animalità affitto:
. . . .
2° Per manutenzione (ordinaria o
straordinaria):
3° Per imposta fabbricati:
. . .
4° Per assicurazione incendi: . .
5° Per spese diverse:
6° Per ecc. ecc.:.
Riepilogo del 1930:
O
I Per annualità affitto: . . . .
2° Per ecc. ecc.:
Pi
©
Lire
I g
Lire
PI
©
430
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Uscita
Entrata
Lire
4=
tí
©
Rendita netta
•+=
Lire
tí
o©
III. - FONDI
RUSTICI.
Riepilogo del 1929:
2 ° Per spese coltivazione:
. . .
3° Per migliorie o bonifiche: . .
4° Per imposta terreni:
Riepilogo del 1930:
43
Lire
tí
6
S. Congregatio Concilii
431
Entrata
snt.
Lire
o
I V . - CANONI.
Riepilogo del 1929:
2° Per laudemio di passaggio o
quindennio:
. . . . .
Riepilogo del 1930:
1 ° Per annualità canone: . . . .
Rendita netta
Uscita
Lire
tí
o©
Lire
d
©
O
Acta Apostolicae
432
Sedis -
Commentarium
Entrata
Lire
BENI
I.
MOBILI.
- CENSI.
Riepilogo del 1929:
o
I Per annualità censo:
2° Per soddisfazione legati di culto
Messe:
3° Per ecc. ecc.:
Riepilogo del 1930:
I
o
2°
Per annualità censo:
Per ecc. ecc.:
. . . .
Officiale
Uscita
Lire
Rendita netta
S. Congregatio Concilii
'
433
Uscita
Lire
ent.
Entrata
ü
Lire
Rendita netta
tí
<S
-tí
tí
©
o
Lire
O
I I . - TITOLI DI RENDITA NOMINATIVA.
Riepilogo
del
1929:
1° Per reddito annuo (3,50%-5%):
2° Per soddisfazione legati di culto
3°
Per ecc. ecc.:
Riepilogo del 1930:
1 ° Per reddito annuo: . . . . .
•
—
ACTA, vol. XXI, n
8
- 8-7-929
.i
29
434
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Uscita
Entrata
Lire
4¿
Pi
©
O
Lire
Rendita netta
+3
Pi
®
o
Lire
Pi
O
I I I . - PENSIONI.
Riepilogo dei 1929:
1 ° Per annualità pensione: . . .
2° Per spese diverse:
3°
Per ecc. ecc.:
-
Riepilogo del 1930:
1° Per annualità pensione: . . .
\
fr-
S. Congregatio Concilii
435
Lire
o
IV.
- INCERTI DI
STOLA.
Riepilogo del 1929:
Riepilogo del 1930:
•
Rendita netta
Uscita
snt.
Entrata
Lire
•+=
1=1
<v
O
Lire
O
O
Acta Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
Uscita
Entrata
-p
Lire
a
O
V. - LEGATI DI CULTO.
Riepilogo del 1929:
Riepilogo del 1930:
Lire
Rendita netta
tí
o
Lire
ant.
436
o
i
t
S. Congregatio Concilii
AVVERTENZE. - I
O
437
II registro sia in carta a mano, ed in formato circa il
doppio del presente foglio.
2° La seconda parte dello stato economico può collocarsi dopo la prima parte
dello stato patrimoniale, lasciando, tra l'una e l'altra, un sufficiente numero di
pagine in bianco per l'aggiornamento della prima parte, cioè per le aggiunte
delle variazioni che si verificassero negli anni successivi almeno per un decennio.
3° Anche per ogni singola partita si lasci un numero sufficiente di pagine
in bianco per gli anni successivi almeno per un decennio.
4° Il presente modulo dello stato patrimoniale ed economico per parrocchia,
può servire di guida per lo stato patrimoniale ed economico per canonicato od
altro benefìcio, per chiesa, santuario, confraternita ed altro ente ecclesiastico
o di culto.
438
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
SACRA ROMANA ROTA
Citatio edictalis
KIELCEN.
NULLITATIS MATRIMONII (VON KUCHARSKl-URBANSKl)
Cum ignoretur locus actualis commorationis Iosephi Urbanski in
causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 13 Augusti 1929, hora 12, ad concordandum de
dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An
constet
de
nullitate
matrimonii in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes
de
loco
commorationis
praedicti
Iosephi
Urbanski
curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. S$| S.
H.
Quattrocolo, Ponens.
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 11 Maii 1929.
Ioannes
Ladelci, Notarius.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Ioseph Urbanski,
défendeur en cette cause, Nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 13 Août 1929, à 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullité du mariage dans ce cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence du dit M. Ioseph Urbanski, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
439
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Martedì, 11 Giugno, la Santità di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Generale NICÀNORE OBARRIO, inviato Straordinario e Ministro
Plenipotenziario del Panama, per la presentazione delle
Lettere credenziali.
Martedì, 25 Giugno, la Santità di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Conte
CESARE M A R I A D E VECCHI DI V A L CISMON, Ambasciatore
e Ministro Plenipotenziario d'Italia, per la presentazione
delle Lettere credenziali.
Giovedì, ¥1 Giugno, la Santità di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor CARLO
BEWLEY, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario
di Irlanda, per la presentazione delle Lettere credenziali.
o
Lunedì, I Luglio, la Santità di Nostro Signore ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Dottor
EMILIO OCHOA, inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario del Venezuela, per la presentazione delle Lettere
credenziali.
Giovedì, 4 Luglio, la Santità di Nostro Signore ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Dottor
CAIO BREDICEANU, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario di Romania, per la presentazione delle Lettere
credenziali.
440
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 11 Giugno 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei Consultori Teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono
operati da Dio per intercessione della Beata Caterina Thomas,
Canonichessa Regolare dell'Ordine di S. Agostino, i quali miracoli vengono
proposti per la sua canonizzazione.
Martedì, 2 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto del Revmi Prelati e dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio e
dei segni o prodigi del Ven. Servo di Dio Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo
della Compagnia di Gesù, ucciso in Scozia, come si asserisce, in odio alla
Fede.
NECROLOGIO
10
Giugno
21
»
1929. Monsig. Maurizio Ducœur., Vescovo tit. di Barbalisso.
»
Monsig. Antonio Barbosa Leâo, Vescovo di Oporto.
28
»
»
Monsig. Riccardo Ysása, Arcivescovo tit. di Stauropoli.
15 Iulii 1929
Annus X X I - Vol. X X I
Num. 9
ACTA APOSTOLICAE
COMMENTAKIUM OFFICIALE
INTER
SANCTAM SEDEM
ET ROMANIAE
REGNUM
SOLLEMNIS CONVENTIO
Sa Sainteté le Pape Pie XI, représenté par Son Eminence
Reverendissime le Cardinal Pierre Gasparri, Son Secrétaire
er
d'Etat, et Sa Majesté le Roi de Roumanie Ferdinand I , représenté par Son Excellence Mr V. Goldis, Son Ministre Secrétaire
d'Etat au Département des Cultes et des Arts, après avoir
échangé leurs pleins pouvoirs, reconnus en bonne et due forme,
ont convenu des dispositions suivantes :
ARTICLE I.
La Religion Catholique Apostolique Romaine, de tout rite,
sera pratiquée et exercée librement et publiquement dans tout
le Royaume de Roumanie.
ARTICLE II.
Dans le Royaume de Roumanie la Hiérarchie Catholique sera
ainsi constituée :
A) Pour le Rite Grec:
Province Ecclésiastique d'ALBA-JULIA et FÂGÂRAS.
ACTA, vol. XXI, n. 9. — 15-7-929.
30
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Métropole:
BLAJ
avec quatre suffragante :
1. Oradea-Mare;
2. Lugoj;
3. Gherla (siège episcopal et Chapitre à transférer d'un
commun accord entre le Saint-Siège et le Gouvernement Eoyal).
4. Nouveau Diocèse à ériger dans le Nord, avec siège episcopal à désigner d'un commun accord entre le Saint-Siège et le
Gouvernement Royal.
De ce Diocèse feront partie aussi les greco-ruthènes avec une
administration spéciale.
B) Pour le Rite Latin:
Province Ecclésiastique de B u c a r e s t .
Métropole:
BUCAREST
avec quatre suffragants :
1. Alba-Julia;
2. Timisoara;
3. Satumare et Oradea-Mare unies aeque principaliter.
Par la ratification du présent Concordat, cesse l'Administration Apostolique et le territoire d'Oradea-Mare passe sous la
juridiction de PEvêque actuel de Satumare.
4. Jasi. A ce Diocèse sera rattachée la Bucovine.
Le territoire de l'ancien Royaume passe de la juridiction de
la Congrégation de Propaganda Fide au droit commun.
Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae
443
C) Pour le Rite Arménien:
Un chef spirituel pour tous les Arméniens du Royaume, avec
siège à Gherla.
Le Saint-Siège ne procédera à aucune modification de la Hiérarchie, plus haut établie, ni des circonscriptions des Provinces
ecclésiastiques et des Diocèses, sans accord préalable avec le
Gouvernement roumain, sauf les petites modifications paroissiales exigées par le bien des âmes.
ARTICLE
III.
Aucune partie du Royaume de Roumanie ne dépendra d'un
Evêque dont le Siège se trouverait hors des frontières de l'Etat
roumain ; de même aucun Diocèse de Roumanie ne pourra s'étendre au-delà des frontières du pays.
ARTICLE
IV.
La communication directe des Evêques, du Clergé et du peuple avec le Saint-Siège, et viceversa, en matière spirituelle et en
affaires ecclésiastiques, sera absolument libre.
ARTICLE
V.
§ 1. Ceux qui seront appelés à gouverner les Diocèses aussi
bien que leurs Coadjuteurs cum iure successionis, ainsi que le
Chef spirituel des Arméniens, devront être citoyens roumains,
sauf les exceptions admises d'un commun accord par le SaintSiège et le Gouvernement Royal.
§ 2. Le Saint-Siège, avant leur nomination, notifiera au Gouvernement Royal la personne à nommer pour constater, d'un
commun accord, s'il n'y aurait pas contre elle des raisons d'ordre
politique.
444
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ARTICLE
VI.
Les Evêques, avant de prendre possession de leurs Diocèses,
prêteront serment selon la formule qui suit :
(( Devant Dieu et sur les Saints Evangiles, je jure et je promets fidélité à Sa Majesté le Eoi de Roumanie ainsi qu'à ses Successeurs, et, comme il convient à un évêque, de respecter et de
faire respecter par mes sujets, avec la fidélité au Roi, la Constitution et les lois du pays. En outre je n'entreprendrai rien qui
soit de nature à porter atteinte à l'ordre public où à l'intégrité
de l'Etat. Ainsi Dieu m'aide, et ces Saints Evangiles ».
ARTICLE
VII.
La formule des prières pour le Souverain, « Domine, salvum
fac Regem », sera chantée, dans les offices divins, conformément aux normes liturgiques.
ARTICLE
VIII.
Les Ordinaires auront pleine liberté dans l'exercice des fonctions ecclésiastiques et dans le gouvernement de leurs propres
Diocèses. Ils pourront exercer tous les droits et les prérogatives
propres au ministère pastoral, conformément à la discipline
approuvée par l'Eglise Catholique et seront libres de donner les
instructions religieuses, morales et ecclésiastiques comme leur
ministère sacré l'exige. Dans le cas où elles seraient d'un intérêt
général et publiées par eux, elles seront ensuite portées également à la connaissance du Ministère des Cultes. D'eux dépendront exclusivement les autres membres du Clergé Catholique
dans tout ce qui concerne leur nomination et l'exercice du ministère sacré. La nomination faite sera portée à la connaissance
du Ministère des Cultes.
Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae
445
ARTICLE IX.
L'Etat reconnaît à l'Eglise Catholique, représentée par ses
légitimes autorités hiérarchiques, la personnalité juridique, selon le droit commun du pays. .
En conséquence les Paroisses, les Archiprêtries, les Monastères, les Chapitres, les Prévôtés, les Abbayes, les Evêchés, les
Métropoles et les autres organisations canoniquement et légalement constituées, sont personnes juridiques, et la pleine propriété de leurs biens, de quelque nature qu'elle soit, est garantie par l'Etat selon la Constitution du Royaume, à l'Eglise
catholique, représentée par ses légitimes autorités hiérarchiques.
ARTICLE X.
L'Eglise catholique et ses membres, citoyens roumains, jouiront de la part de l'Etat d'un traitement qui ne pourra pas être
inférieur à celui dont jouissent, selon la Constitution, les autres
religions du Royaume.
Il est entendu, en outre, que les Evêques roumains diocésains de Rite grec ainsi que l'Archevêque latin de Bucarest, seront Sénateurs de droit.
ARTICLE XL
§ 1. Dans toutes les Eglises Cathédrales sera maintenu le
Chapitre des chanoines dans l'état juridique et patrimonial où
il se trouve actuellement, sous réserve des dispositions de l'article XIII. Le nouveau Diocèse sera pourvu de son Chapitre.
§ 2. Les chanoines devront être citoyens roumains, sauf les
exceptions admises, d'un commun accord, par le Saint-Siège et
le Gouvernement Royal.
446
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ARTICLE XII.
§ 1. Les Ordinaires seront libres d'ériger de nouvelles paroisses, d'établir ou fonder des églises filiales; cependant s'ils demandent la contribution de l'Etat, ils devront procéder d'accord
avec le Gouvernement, lequel -donnera son consentement s'il
s'agit de 400 familles pour les villes et de 200 familles pour les
villages. Dans des cas spéciaux, le Gouvernement pourra donner son consentement même pour un nombre inférieur de familles.
§ 2. La nomination des Curés, qui devront être citoyens roumains, et n'avoir pas subi de condamnation par .sentence définitive, pour crimes contre la sécurité de l'Etat, est de la compétence exclusive de l'Ordinaire. Le consentement du Gouvernement sera demandé au cas où il s'agirait de nommer curé un
étranger, qui devra, néanmoins, acquérir ultérieurement la
qualité de citoyen roumain.
ARTICLE X I I I .
§ 1. Un Patrimoine sacré interdiocésain sera constitué avec
les titres de rente roumaine, qui appartiennent actuellement aux
prébendes des Evêques, des Chanoines, des Curés et aux Séminaires théologiques.
§ 2. La destination du Patrimoine sacré est l'entretien des
Ordinaires et des Ordinariats, des Séminaires théologiques, des
Chanoines, et des personnes au service des paroisses. Dans le cas
où les revenus, visés au § 1, n'atteindraient pas la quantité due
selon l'article X, l'Etat y suppléera, conformément aux lois en
vigueur concernant les honoraires du Clergé.
§ 3. Ce Patrimoine sacré sera administré par le Conseil des
Evêques diocésains selon les Statuts rédigés par eux-mêmes,
et approuvés par le Saint-Siège et par le Gouvernement.
Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae
447
§ 4. Le même Conseil administrera les revenus de la rente
provenant du Fond général catholique de Religion et du Fond
général catholique d'Instruction, lesquels jouissent déjà de la
personnalité juridique et restent dans l'état patrimonial et juridique actuel.
§ 5. Le Patrimoine sacré jouira de la personnalité juridique
conformément au droit commun du pays.
ARTICLE X I V .
Les propriétés des écoles, des instituts d'éducation et de bienfaisance et de toutes les autres institutions pies de chaque diocèse, seront administrées par les autorités diocésaines et dévolues au même but prévu et voulu par chaque fondation à part,
selon les modalités prévues par les lois de l'Etat.
ARTICLE X V .
Les droits et les obligations de patronat de toute catégorie
sont et restent abolis sans aucun indemnité.
Les édifices sacrés, les maisons paroissiales avec leurs dépendances, ainsi que les autres biens affectés par le patron à
l'Eglise, a) s'ils sont inscrits dans les livres fonciers au nom des
personnes juridiques indiquées dans l'art. IX, demeurent en leur
pleine propriété; b) s'ils sont inscrits au nom des patrons, demeurent en possession de l'Eglise à l'usage des paroisses respectives.
Dans le cas où la paroisse viendrait canoniquement et légalement à disparaître, l'ancien patron, si c'est l'Etat ou bien une
institution d'Etat, pourra disposer librement de ces biens; si c'est
un particulier, les édifices et les biens susindiqués restent en
possession et à l'usage de l'Eglise.
448
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ARTICLE
XVI.
§ 1. Dans chaque Diocèse le Séminaire pour la formation du
jeune clergé sera sous la dépendance exclusive de l'Ordinaire.
§ 2. Les professeurs seront citoyens roumains, sauf les exceptions admises d'un commun accord par le Saint-Siège et le Gouvernement Royal.
§ 3. Le programme des études sera fixé par l'autorité ecclésiastique compétente.
§ 4. Dans les séminaires, l'étude de la langue et de l'histoire
nationale sera obligatoire, selon le programme établi par la
Conférence des Evêques diocésains d'accord avec le Ministère
compétent, dans la mesure qu'il n'empêche pas les études théologiques et de manière à être compatible avec le caractère religieux de ces Instituts ; à cet effet, le dit Ministère aura connaissance du programme visé au paragraphe précédent.
ARTICLE
XVII.
l.° Les Ordres et les Congrégations religieuses existants dans
le Royaume devront avoir leur Provincial et leur membres, citoyens roumains, domiciliés dans le pays.
2.° Aux Ordres et Congrégations religieuses, comme tels,
l'Etat reconnaît la personnalité juridique, pourvu qu'ils remplissent les conditions établies par les lois en vigueur.
3.° Les revenus appartenant aux Ordres et aux Congrégations religieuses devront être distribués selon la volonté des
bienfaiteurs et selon la nature et le but de l'Institut religieux.
4.° De nouveaux Ordres et Congrégations religieuses pourront s'établir en Roumanie et ceux qui y sont actuellement
pourront ouvrir des maisons nouvelles, seulement avec l'approbation donnée d'accord par le Saint-Siège et par le Gouvernement roumain.
Conventio inter Ap. Sedent et Regnum Romaniae
449
ARTICLE XVIII.
L'Eglise catholique a le droit de pourvoir à l'assistance religieuse de tout genre, pour ses fidèles, dans l'armée, les hôpitaux
civils et militaires, les orphelinats, les écoles correctionnelles,
les pénitenciers, en tenant compte des règlements des Institutions respectives.
ARTICLE X I X .
§ 1. L'Eglise Catholique a le droit de créer et de maintenir, à
ses propres frais, les écoles primaires et secondaires, qui seront
sous la dépendance des Ordinaires respectifs et sous la surveillance .et le contrôle du Ministère de l'Instruction Publique.
§ 2. Dans les mêmes conditions, elle pourra maintenir le nombre actuel des écoles normales.
§ 3. Toutes les écoles des Ordres et des Congrégations religieuses sont mises sous la dépendance de l'Ordinaire du lieu;
en conséquence, elles aussi jouiront du droit de fixer la langue
d'enseignement.
§ 4. Toutes les écoles indiquées aux paragraphes précédents
auront le droit de publicité, selon les modalités des lois en vigueur.
ARTICLE XX.
§ 1. L'Eglise catholique a le droit de donner l'instruction religieuse aux élèves catholiques dans toutes les écoles publiques
et particulières du Royaume; cette instruction religieuse leur
sera donnée dans leur langue maternelle.
§ 2. Dans les écoles secondaires de l'Etat, fréquentées en majorité par des catholiques, l'enseignement de la religion sera
donné par des maîtres catholiques, prêtres ou laïques, nommés,
de commun accord, par l'Ordinaire et le Ministère de l'Instruc-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
450
tion Publique, et salariés par le Gouvernement, en conformité
des lois en vigueur.
§ 3. Dans les écoles primaires de l'Etat, fréquentées en majorité par des catholiques, l'enseignement de la Religion catholique sera donné par un prêtre désigné par l'Ordinaire et, à défaut de prêtres, par un laïque catholique, qui pourra être aussi
le maître d'école, pourvu qu'il soit reconnu capable par l'Ordinaire.
§ 4. Si l'Ordinaire informait le Ministère que le maître de
religion n'est pas idoine, pour des motifs se rapportant à la doctrine ou à la moralité, le maître sera obligé de cesser immédiatement l'enseignement et il sera procédé à la nomination du successeur, selon les §§ 2 et 3 ci-dessus.
§ 5. Dans les écoles de l'Etat, le programme de l'enseignement religieux, pour les catholiques, sera rédigé par l'Ordinaire
et communiqué au Ministère compétent.
§ 6. Les textes scolaires devront être également approuvés
par l'Ordinaire, lequel aura aussi le droit de surveiller l'enseignement donné dans les dites écoles.
ARTICLE X X I .
Les biens ecclésiastiques situés en Roumanie, mais appartenants à des personnes juridiques ecclésiastiques et religieuses
ayant leur siège hors des frontières de l'Etat roumain, et réciproquement, formeront l'objet d'une Convention spéciale.
ARTICLE X X I I .
Toutes les difficultés et les questions qui pourraient surgir
concernant l'interprétation du présent Concordat seront réso-,
lues d'un commun accord entre le Saint-Siège et le Gouvernement.
Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae
451
ARTICLE X X I I I .
Le présent Concordat entrera en vigueur immédiatement
après l'échange des ratifications entre le Saint-Siège et le Gouvernement Royal.
Les deux parties contractantes se réservent la faculté de dénoncer le présent Concordat, avec un préavis de six mois.
ARTICLE X X I V .
L'échange des ratifications aura lieu à Rome aussitôt que
possible.
ARTICLE ADDITIONNEL.
Dans un délai de deux mois après la ratification, une Commission, dont fera partie un Délégué du Saint-Siège et un autre
du Gouvernement^ sera constituée pour procéder, avec l'assistance d'un Délégué de l'Episcopat, à la délimitation des circonscriptions ecclésiastiques, ainsi qu'à la vérification des biens, qui
formeront le Patrimoine sacré selon l'art. X I I I .
En foi de quoi les Plénipotentiaires susnommés ont signé le
présent Concordat.
Eait au Vatican, ce 10 Mai 1927.
L. Ç$ S.
(signé)
L. . © S.
(signé) V. GOLDIS.
P. Card. GASPARRI.
452
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Conventionem intégrant epistolae quae sequuntur :MINISTÈRE
DES A F F A I R E S E T R A N G È R E S
Bucarest, le 20 Juillet, 1928.
N. 48542
Excellence,
Le Gouvernement R o y a l s'est toujours considéré obligé à procéder à la ratification du Concordat signé le 10 Mai 1927, avec le ferme
espoir que cet acte établira
définitivement entre le Saint-Siège et la
Roumanie des relations étroites et cordiales, pour le plus grand bien de
la Roumanie et de l'Eglise Catholique.
C'est en ayant en vue l'établissement de ces relations réciproquement désirées que le Gouvernement R o y a l s'est abstenu de tout acte
précipité, qui, par des interprétations même erronées dont il aurait pu
être l'objet, aurait pu nuire au grand but de concorde que toute la politique du Gouvernement R o y a l
envers le Saint-Siège a poursuivi avec
constance.
Le Gouvernement R o y a l est arrivé à la conviction que la ratification du Concordat éviterait de sérieuses oppositions s'il était en mesure de donner certaines précisions au sujet de quelques textes d n
Concordat.
Ces précisions sont des choses qui s'entendent d'elles mêmes, mais
le fait de pouvoir les donner d ' a c c o r d avec le Saint-Siège apaiserait
beaucoup de susceptibilités et servirait par là le but en commun pour
suivi.
Aussi, je viens prier V o t r e Excellence de bien vouloir interposer
ses bons offices auprès
A
Son
Monseigneur
Excellence
Ange
Archevêque
Nonce
de Son Eminence le Secrétaire d'Etat afin que le
de
Marie
Dolci
Hiérapolis,
Apostolique
à
Bucarest.
Conventio inter
Ap.
Sedem et Regnum Romaniae
453
Saint-Siège veuille bien faire les déclarations interprétatives suivantes,
qui faciliteraient la tâche du Gouvernement R o y a l .
I. - Que, en ce qui concerne la personnalité juridique, d o n t il
s'agit à Part. 9 du Concordat, l'Eglise Catholique, en dehors des organisations énumérées dans l'art. 9 (Paroisses, Archiprêtries, Monastères,
Chapitres, Prévôtés, Abbayes, Evêchés, Métropoles et les autres organisations canoniquement et légalement constituées), ne pourra pas jouir
de la personnalité juridique ni posséder des biens.
II.
Que le § 3 de l'art. 19, où il est d i t :
(( Toutes les écoles des Ordres et des Congrégations religieuses sont
mises sous la dépendance de l'Ordinaire du lieu; en conséquence elles
aussi jouiront du droit de fixer la langue d'enseignement», doit être
entendu : « Sauf les écoles qui ont actuellement la langue roumaine,
c o m m e langue d'enseignement».
I I I . - Que par rapport à l'article 20 :
a) pour ce qui concerne le § 3 combiné avec le § 4 soit accepté
la déclaration suivante :
« Dans le cas où le maître de religion se trouve être aussi le maître
de l'école l'information du Ministère par l'Ordinaire que le maître n'est
pas idoine, pour des motifs se rapportant à la doctrine ou à la moralité,
n'oblige le maître qu'à cesser l'enseignement religieux. Il continuera
conformément aux lois roumaines le reste de son enseignement. Dans
ce cas, l'Ordinaire pourra nommer à sa charge un autre professeur de
religion » .
b) Qu'au § 4 à titre de spécification, le mot « maître » se réfère
au mot ((de r e l i g i o n » , et le mot ((enseignement» à «l'enseignement rel i g i e u x » ; et dans le § 6 les mots ((textes s c o l a i r e s » se réfèrent aux
((textes scolaires de r e l i g i o n » et le mot ( d ' e n s e i g n e m e n t » à ((l'enseignement r e l i g i e u x » .
En conséquence, les §§ 4 et 6 de l'art. 20 doivent s'entendre comme
suit :
§ 4. - Si l'Ordinaire informait le Ministère que le maître de religion n'est pas idoine, p o u r des motifs se rapportant à la doctrine ou à
la moralité, le maître de religion sera obligé de cesser immédiatement
l'enseignement religieux et il sera procédé à la nomination du succès
seur, selon les §§ 2 et 3 ci-dessus.
§ 6. - Les textes scolaires de religion devront être également approuvés par l'Ordinaire, lequel aura aussi le ároit de surveiller l'enseignement religieux, donné dans les dites écoles.
454
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Si le Saint-Siège, tenant c o m p t e des grandes difficultés que le
Gouvernement R o y a l a rencontrées, à l ' o c c a s i o n du vote de la loi des
cultes, veut bien lui faciliter sa tache¡, en donnant son adhésion aux
déclarations ci-dessus énoncées, le Gouvernement s'engage vis-à-vis du
Saint-Siège à déposer
le
C o n c o r d a t signé le 10 Mai 1927 devant les
Chambres à la session ordinaire de c e t automne et de soutenir devant
Elles sa ratification de telle sorte que cette dernière puisse aboutir avant
les fêtes de Noël.
Veuillez agréer, Excellence, l'assurance de ma haute considération.
Le Ministre
(Signé) ¡N". TITXJLESCU.
Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae
NUNTIATURA
IN
455
APOSTOLICA
ROMANIA
N. 5310
Bucarest, le 22 Octobre 1928.
Excellence,
Le N o n c e Apostolique soussigné a l'honneur de répondre à la Note
de V o t r e Excellence N. 48524 du 20 Juillet de cette année, dans laquelle
sont exposés quelques désirs du Gouvernement avant la ratification du
Concordat.
Le Saint-Siège, p o u r donner encore une nouvelle preuve de sa
bonne volonté en facilitant autant qu'il lui est possible la tâche du Gouvernement p o u r la ratification de la Convention déjà signée, cherche de
venir au devant du désir du Gouvernement lui-même au sujet de l'art. 9.
Cet article est très clair dans ses termes et dans sa substance. En
conséquence, si le Gouvernement déclare au cours des discussions parlementaires ou à toute autre occasion, que en vertu de cet article l'Eglise
Catholique en Roumanie, en dehors de ses organisations énumérées dans
l'art. 9 ne pourra pas exercer
sa personnalité juridique au sujet de la
possession des biens, le Saint-Siège, de son côté, déclare ne pas soulever
d'objection.
P o u r ce qui regarde les articles 19 et 20 concernant les écoles, le
Saint-Siège donne aussi son adhésion à la déclaration du Gouvernement proposée dans la même Note susmentionnée de V o t r e Excellence.
Le soussigné Nonce Apostolique saisit cette occasion p o u r exprimer à V. E x . les sentiment de sa haute considération.
(Signé)
Mgr. ANGELO M. DOLCI,
Nonce
A
Son
Excellence
C.
Argetoiano
Mr.
Ministre
des
Affaires
Etrangères.
Apostolique.
456
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Essendosi fra la Santa Sede ed il Governo di Romania
conchiuso, e dai rispettivi Plenipotenziari sottoscritto, il giorno
dieci Maggio millenovecentoventisette un Concordato, oggi 7 Luglio 1929, Sua Eminenza il Signor Cardinale PIETRO GASP ARRI,
Segretario di Stato di Sua Santità, e Sua Eccellenza il Signor
CAIO BREDICEANU, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario del Regno di Romania, riuniti nelle camere del Palazzo
Apostolico del Vaticano, previa lettura dei rispettivi strumenti
di ratificagli hanno trovati pienamente conformi in tutti e
singoli i loro articoli. In seguito di che, hanno entrambi proceduto allo scambio delle ratifiche medesime, ed in fede di tale
Atto hanno sottoscritto di loro propria mano il presente processo
verbale in doppio originale, apponendovi il sigillo delle loro armi.
Roma, dal Palazzo Pontificio al
Vaticano,
L. '£ß S.
L.
)$i
S.
il 7 Luglio 1929.
PIETRO CARDINALE GASPARRI.
CAIUS BREDICEANU.
Annus X X I - Vol. X X I
3 Augusti
Num. 10
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
SACRUM CONSISTORIUM
I. - C O N S I S T O R I U M S E C R E T U M
Feria II die 15 Iulii 1929 in Palatio Apostolico Vaticano fuit Consistorium Secretum, cuius acta ex ordine sic referuntur.
I. - CAMEEAEIATUS SACRI COLLEGII
Reverendissimus Cardinalis Ragonesi detulit ac reddidit Perulam Sacri
Collegii S. R. E. Cardinalium Ssmo D o m i n o Nostro Papae qui eam tradidit
Reverendissimo Cardinali Locatelli, pro hoc anno ipsius Sacri Collegii
Cardinalium Camerario.
n. - CREATIO ET PUBLICATIO NOVI S. R., E. CARDINALIS
CONFIRMATIO PATRIARCHAE SYRORUM
T u m Beatissimus Pater haec verba f e c i t :
VENERABILES FRATRES
De gravioribus Ecclesiae universae negotiis, etsi, veterem
secuti morem, ad sacrum Conlegium vestrum in Consistoriis
nonnihil referre consuevimus, haud tamen hodierno vos die allocuturi sumus: qua quidem praetermissa opportunitate, similis
alia posthac profecto non deerit, hoc scilicet vertente anno
sacerdotii Nostri quinquagesimo, qui, providentis Dei consilio,
in fastis catholici nominis, immo in ipsa humanae societatis
historia, memorabiliores ob rerum eventus, non inscribi non
ACTA, vol. XXI, n. 10. — 3-8-929.
Si.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
458
poterit. Verum, ut vos in hac Consistorialis aulae maiestate
adesse hodie Nobis atque assidere iuberemus, cura quaedam
aeris ac necessitas suasit sacros viduatis nonnullis Ecclesiis providendi Pastores imprimisque Mediolanensi illi, quam, non modo
sacerdotalis vitae Nostrae severiorumque studiorum
altricem,
sed etiam sedem olim honoris Nostri, habuimus habemusque,
prouti aequum est, carissimam. Amplae admodum eius archidioecesis Antistitem, die sexto ac vicesimo superioris mensis,
Benedictinum sodalem, pietate ac multiplici doctrina conspicuum, elegimus : quem placet praeterea romanae purpurae dignitate honestare, ut in sacro Conlegio vestro unum saltem ex
pluribus vita functis ac praesertim insignem alium suppleamus
eiusdem Ordinis virum, Aidanum Gasquet, Nostrae haud ita
pridem ereptum communique omnium existimatione Quod cum
facimus, toti Benedicti Patris familiae, hoc ipso anno a Casinensi
archicoenobio condito decies quaterque saeculari, rem pergratam
perque honorificam facere equidem volumus.
Hic est:
ILDEPHONSUS
SCHUSTER,
Abbatiae S. Pauli extra Urbis
moenia Abbas et Ordinarius, electus Archiepiscopus Mediolanensis.
Quid vobis videtur?
Itaque, auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, ac Nostra, creamus et publicamus S. R. E.
Cardinalem
EX ORDINE PRESBYTERORUM
ILDEPHONSUM SCHUSTER.
Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis necessariis
et opportunis. In Nomine Patris £g et Filii £g et Spiritus £g Sancti. Amen.
Postulat ut auctoritatem interponamus Nostram natio Syrorum, suo orba Patriarcha ab die octavo mensis Maii, quo die
Venerabilis Frater Ignatius Ephraem Bahmani de vita concessit,
Acta Pii PP. XI
vir summopere dignus, quem, ob animi fortitudinem, pastoralem
sollertiam ac provecta vehementer de rebus Orientalium studia,
hoc. loco commemoremus ac dilaudemus. Interea Gabrieli Tap^
puni, Archiepiscopo Syrorum Aleppensi, quem, post Patriarchae
obitum, Vicarium Apostolicum Sedi vacanti regundae renuntiaveramus, mandavimus ut Ejuseopos Syros cogeret ad novum
Patriarcham de more eligendum. Qui eum in Synodum coi vissent, per omnium sententias, die quarto ac vicesimo superioris
mensis ipsum Venerabilem Fratrem Gabrielem Tappuni dixere
Patriarcham, datisque communiter litteris rogarunt, electionem
a se peractam ratam haberemus. Id ipsum Patriarcha novensilis
per epistulam officiosissimam, addita catholicae fidei professione^
imploravit. Ee ad Cardinales e Sacro Consilio Ecclesiae Orientalis negotiis praeposito per Nos delata, Episcoporum Syrorum
postulationem iidem admittendam censuerunt. Etenim Patriarcha
electus non modo animi ingeniique laudibus floret, sed etiam
diu multumque ludos complures iuventuti nationis
suae insti-
tuendae moderatus est : quare ab Apostolica Sede ad episcopatum et ad graviora munera vocatus est.
Itaque, auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, confirmamus ratamque habemus
electionem seu postulationem a Venerabilibus Fratribus Episcopis
Syris factam de persona Venerabilis Fratris Gabrielis Tappuni,
eumque, a vinculo absolutum quo Ecclesiae Aleppensi Syrorum
adstrictus ad hunc diem tenebatur, praeficimus in Patriarcham
Ecclesiae Antiochenae Syrorum, prout in decreto et schedulis
Consistorialibus exprimetur: contrariis non obstantibus quibuslibet. In Nomine Patris £g et Filii £g et Spiritus £g Sancti. Amen.
Superest ut viduatis Ecclesiis consulamus.
nr. - OPTIO ET COLLATIO ECCLESIAE SUBURBICARIAE
H i c Reverendissimus Cardinalis Boggiani, dimisso titulo SS.. Quirici et
lulittae optavit Ecclesiam Suburbicariam Portuensem et S. Rufinae, ac
subinde exivit ex aula Consistoriali.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
460
T u m Sanctissimus Dominus Noster Papa, panditam optionem benigno
favore prosequi
intendens, providit Ecclesiae Portuensi et Sanctae Rufinae
de Reverendissimo D. Thoma Pio S. R. E, Presbytero Cardinali Boggiani
praeficiens eum in Episcopum et Pastorem.
In aulam iterum ingresso
Reverendissimo Cardinali
Boggiani,
qui
suum locum petiit ultimum inter Cardinales Ordinis episcopalis, Sanctissimus Ecclesiarum propositionem prosecutus est ut infra.
iv. - PROVISIO ECCLESIARUM
Metropolitanae
Ecclesiae
Naxiensi,
Tinensi
et
Myconensi
praefecit
B..P. D. Alexandrum Guidato, hactenus Episcopum titularem Adadensem.
Titulari
archiepiscopali
Ecclesiae
Garpathiensi,
R.
P.
D.
Iosephum
Lagumina, hactenus Episcopum titularem Samiensem.
Titulari episcopali Ecclesiae Gaesariensi Philippi, R. D. Herculem A t tuoni, Protonotarium Apostolicum ad instar participantium, primatialis
Ecclesiae Pisanae
archidiaconum, eiusdemque archidioecesis Vicarium
Generalem, q u e m Auxiliarem concessit E m o P. D. Petro S. R. E. Cardinali
Maffi, Archiepiscopo Pisano.
Insuper alios etiam per Apostolicas sub plumbo Litteras iam renunciatos Sacrorum Antistites, publicavit, nimirum:
ARCHIEPISCOPOS
Petrensem, Aloisium S. B. E, Cardinalem Sincero, qui titulum dimisit
post consecrationem episcopalem.
Goanum et Damanensem c u m adnexo titulo Patriarchae ad honorem
Indiarum Orientalium, Theotonium Emmanuelem Ribeiro Vieira de Castro,
iam Episcopum S. Thomae de Meliapor.
Rhodiensem, Ioannem M. Aemilium Castellani.
Sergiopolitanum,
Franciscum M.
Kersuzan,
iam Episcopum
Capitis
Haitiani.
Nicopolitanum in Epiro, Ioannem B a p t . Fridericum Vallega, iam Archiepiscopum Smyrnensem.
Petrensem, Angelum Bartolomasi, iam Episcopum Pineroliensen.
Dyrrachiensem, Petrum G jura.
Amorianum, Michaelem Iosephum O'Brien, iam Episcopum Peterboroughensem, Coadiutorem c u m iure futurae successionis B. P. D. Michaelis
Iosephi Spratt, Archiepiscopi Kingstoniensis.
461
Acta Pii PP. XI
Mcthymnaeum,
Thomam
O'Donnell,
iam
Episcopum
Victoriensem,
Coadiutorem c u m iure futurae successionis E. P. D. Eduardi Mae Carthy,
Archiepiscopi
Halifaxiensis.
Heracleensem,
Franciscum Borgongini
Duca,
Nuntium
Apostolicum
Tridentinum, Caelestinum Endrici, per evectionem sedis
ad archiepi-
in Italia.
scopalem.
Birminghamiensem,
Thomam
Wilhams.
Mexieanum, Paschalem Diaz, iam Episcopum Tabasquensem.
Mediolanensem,
Ildephonsum
Schuster,
iam A b b a t e m
et
Ordinarium
S. Pauli de Urbe.
Aehridanum,
Cletum Cassani, iam Archiepiscopum Turritanum.
EPISCOPOS
Cillitanum,
Boleslaum
Dionysianensem,
Sloskan.
Antonium
Malecky.
Antofagastensem, Aloisium Silva Lezaeta, iam Episcopum Olenensem,
nuper vita
functum.
Lyeiensem, Albertum Costa, iam Episcopum Melphiensem, Rapollensem,
et, propter unionem in personam, Venusinum.
Roffensem
in
America,
Sacramentensem,
Bionensem,
Ioannem
Robertum
Franciscum
O'Hern.
Armstrong.
R a y m u n d u m Perez Rodríguez, iam Episcopum Pacensem.
HildesMensem,
Patnensem,
Nicolaum
Bernardum
Bares.
Sullivan.
Abellinensem,
Franciscum
Joinvillensem,
Pium
Petronelli.
Freitas.
Buroeensem, Dionysium Tibiletti, Auxiliarem R. P. D. Aloisii Niella,
Episcopi
Corrientensis.
Himeriensem, Iustorum Cawet, Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Thomae Ludovici Heylen, Episcopi Namurcensis.
Gotennensem, Evaristum
Tchang, Vicarium
Apostolicum de Tsining.
Calydoniensem, Eduardum Sheehan, Vicarium Apostolicum de Yukiang.
m
Zamorensem, Emmanuelem Arce y Ochotorena.
Segobiensem, Lucianum Perez Platero.
Curiensem, Emmanuelem Lopez Arana, Administratorem Apostolicum
Civitatensem.
De Dinajpur, Ioannem Bapt. Anselmo.
Lunensem,-
seu
Spediensem,
Sarzanensem
et
Brugnatensem,
dioecesi
Spediensi noviter erecta, Ioannem Costantini.
Sorensem, Gulielmum
Finnemann, Auxiliarem
E. P. D. Michaelis
0 ' D o h e r t y , Archiepiscopi Manilensis.
Stadiensem,
Franciscum Kamprath,
Auxiliarem Emi P. D.
Gustavi
Friderici S. B. E. Card. Piffl, Archiepiscopi Vindobonensis.
De Lingayen, dioecesi nuper erecta, Caesarem Guerrero.
Nisyriensem, Franciscum Fellinger, Auxiliarem E x c m i
Barlassina, Patriarchae
Surensem,
P. D.
Aloisii
Hierosolymitani.
Stephanum
Hasz.
Natalensem, Marcolinum de Souza Dantas.
Sancti Ioannis
Portoricensis, Edwinum Byrne, iam
Episcopum
Pon-
censem.
Poncensem, Aloisium Wellinger.
Semtensem, Gregorium
Rozman, Coadiutorem c u m iure futurae suc-
cessionis B. P. D. Antonii Bonaventurae Jeglic Episcopi Labacensis.
Sululensem, Angelum M. Paulum Hiral, Vicarium Apostolicum Canalis
Suesii.
Panemotichitanum, Venceslaum Kinold, primum Vicarium Apostolicum
de
Sapporo.
Vazaritanum,
Burchardum Huwiler,
primum Vicarium Apostolicum
de Bukoba.
Zattarensem,
Antonium Oomen,
primum Vicarium Apostolicum de
Mwanza.
Vladislaviensem seu Calissiensem, Carolum Badonski, iam Episcopum
Berissenum.
Trisipensem, Stephanum Brey er, Auxiliarem E m i P. D. Iustiniani
Georgii S. B. E. Cardinalis Serédi, Archiepiscopi Strigoniensis.
Midensem,
T h o m a m Mulvany.
463
Bagusinum, Iosephum
Carevic.
Venetensem in Gallia, Hippolytum Tréhiou.
Montis Albani, Aemilium Roques.
Philomeliensem,
Fridericum Emanuel, Auxiliarem Emi P. D. Donati
S. R. E. Cardinalis Sbarretti, Episcopi Sabinensis et Mandelensis.
Melensem,
Michaelem Paternam.
Heliopolitanum, Geraldum Patricium 0'Hara, Auxiliarem E m i
P. D.
Dionysii S. R. E. Cardinalis Dougherty, Archiepiscopi Philadelphiensis.
Tabborensem, Linum Rodericum Ruesca, Auxiliarem Emi P. D. Vincentii S. R. E. Cardinalis Casanova y Marzol, Archiepiscopi Granatensi.
Madytensem, Valentinum D y m e k , Auxiliarem Emi P . D . Augusti S . R . E .
Cardinalis Hlond, Archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis.
Tarbiensem et Lourdement,
Metropolitanum,
de
Cyrillum
Petrum
Gerlier.
Rodulphum Jarre,
Vicarium
Apostolicum
Tsinanfu.
Macrensem in Mauretania, Fridericum Provost, Coadiutorem cum iure
futurae successionis R. P. D. Felicis Perroy, Vicarii Apostolici Birmaniae
meridionalis.
Abydensem, Basilium Ladika, Ordinarium pro catholicis ritus graecirutheni in ditionem Canadensem migratis.
de Toowomba, dioecesi nuper erecta, Iacobum Byrne.
de Nellore, dioecesi nuper erecta, Gulielmum Bouter.
Lundensem,
Martinum
Meulenberg,
primum
Vicarium
Apostolicum
Islandiae.
Dunnensem et
Gonnorensem, Danielem Mageean.
Verbianum, Ioannem Aloisium Coleman, Coadiutorem cum iure futurae
successionis R. P. D. Patricii 0'Connor, Episcopi Armidalensis.
Vatarbensem, Edmundum Iosephum Gleeson, Coadiutorem cum, iure
futurae successionis R. P. D. Vincentii Dwyer, Episcopi Maitlandensis.
Berissenum, Ioannem Jeremich, Auxiliarem Emi P. D. Petri S. R. E.
Cardinalis La Fontaine, Patriarchae Venetiarum.
Plymuthensem, Ioannem Barrett, iam Episcopum Assiensem.
Lingonensem, Ludovicum Tillon.
^
Holarensem, Martinum Meulenberg, iam Episcopum electum Lundensem.
464
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ABBATEM
Sanctissimae
Trinitatis
Cavensis Ildephonsum Rea.
V. - POSTULATIO PALLI
Deinde Rmus Cardinalis Boggiani iuramentum praestitit. Quo recepto
Beatissimus Pater postulationem Sacri Pallii pro Patriarchali Ecclesia
Antiochena Syrorum, benigne admisit.
II. - CONSISTORIUM PUBLICUM
Feria quinta die 18 Iulii 1929 in Aula supra
Porticum Patriarchalis
Basilicae Vaticanae fuit Consistorium publicum, in quo Beatissimus Pater
pontificalem Galerum rubrum sollemniter tradidit Reverendissimo Cardinali
ILDEPHONSO SCHUSTER
creato et publicato in superiore Consistorio secreto.
Interim per
advocatum
Sacri
Consistorii
Franciscum marchionem
Pacelli, pro prima vice, peroratio fiebat Causae Beatificationis et Canonizationis seu Declarationis Martyrii CCLII Servorum Dei qui in persecutione anglicana summum supplicium passi pro
Fide
traduntur
sae-
culis XVI et XVII.
III. - CONSISTORIUM SECRETUM
Postea in consueta Aula Palatii Apostolici Vaticani fuit Consistorium
Secretum,
in quo Beatissimus Pater os clausit Reverendissimo Cardinali
Schuster, ac deinde proposuit titularem archiepiscopalem Ecclesiam Stauropolitanam pro R. P. D. Ioanne Dellepiane, hactenus Administratore A p o stolico Smyrnensi.
Subinde, post aperitionem oris Reverendissimi Cardinalis Schuster, cui,
tradito Annulo, assignavit Titulum presbyteralem Ss. Silvestri et Martini
in Montibus, postulationes palliorum benigne admittere dignatus est.
Nimirum idem Reverendissimus Cardinalis Schuster instanter, instantius ac instantissime postulavit Pallium pro sua metropolitana Ecclesia
Mediolanensi; ac post eum per legitimos procuratores similiter institerunt
pro Pallio Pastores dati Ecclesiis archiepiscopalibus Goanae et Damanensi,
Bhodiensi,
Vercellensi (per successionem), Dyrrachiensi,
elevationem Sedis), Birmingamiensi,
Tridentinae
(per
Mexicanae, Naxiensi; atque, ex pri-
vilegio, episcopali ecclesiae Tarbiensi et Lourdensi.
Acta Pii PP. XI
465
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
DE NOVA AECHLDIOECESrüM MADRASPOLITANAE ET PONDIOHERIENSIS CIROUMSCSRTPTIONE AC DE DIOECESIS NELLOEENSIS ERECTIONE.
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM
Ad maius Eeligionis incrementum animarumque salutem facilius procurandam Eomani Pontifices pervigili studio curare debent, ut Ecclesiarum circumscriptiones temporum locorumque adiunctis apte respondeant.
Huius apostolicae sollicitudinis partem m o d o a Nobis
exigit
illa Indiarum
Orientalium regio, in qua exstant Madraspolitana et Pondicheriensis arehidioeeeses, quarum fines opportuna ratione immutare et n o v a m
illic
erigere
dioecesim valde opportunum visum est. Quare, prae oculis habentes venerabilis fratris Eduardi Mooney, Archiepiscopi Irenopolitani in Isauria,
in Indiis Orientalibus Delegati Apostolici, proposita et vota, ac suppleto
quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant consensu, de
venerabilium fratrum Nostrorum S. E. E. Cardinalium Sacrae Congregationi christiano Nomini propagando praepositorum consilio, ea quae
sequuntur suprema Nostra auctoritate decernimus ac statuimus:
I. Ab archidioecesis Madraspolitanae territorio in primis partem illam
seiungimus, quae civiles districtus complectitur de Nellore, Guntur, Kurnool, Annantapur, Cuddapah, quorum incolae lingua de telegu utuntur,
necnon partem alius civilis districtus de Ghitoor, nempe civiles circumscriptiones vulgo de Madanapalle, Vayalpad, Punganuru, GhandmgMri, Kalahasti et Puttur nuncupatas. H o c quidem territorium a praefata archidioecesi Madraspolitana avulsum ac praedictas civiles circumscriptiones c o m plectens, in n o v a m ac distinctam dioecesim erigimus, quam ab urbe Nellore
nuncupari volumus, eiusque sedem et cathedram in ipsa urbe Nellore
constituimus, quam proinde ad civitatis episcopalis fastigium evehimus.
Ecclesiam autem ipsius urbis principem ad cathedralis ecclesiae dignitatem
et honorem extollimus, ei propterea eiusque pro tempore Episcopis
tribui-
mus iura omnia, honores, insignia, favores, gratias et privilegia,
quibus
aliae cathedrales ecclesiae earumque Antistites iure communi vel legitima
466
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
consuetudine in Indiis Orientalibus pollent ac fruuntur, iisdemque adstringimus oneribus et obligationibus.
H a n c autem n o v a m dioecesim Nellorensem Societati Missionariorum
a S. Ioseph, vulgo de Mili Hill, concredimus, ipsamque metropolitanae
Ecclesiae Madraspolitanae suffraganeam constituimus, eiusque pro tempore Episcopos iuri metropolitico Archiepiscopi Madraspolitani subiicimus,
reservata
tamen Apostolicae Sedi facultate libere n o v a m
decernendi
ipsius dioecesis dismembrationem seu circumscriptionem, quoties id expedire in D o m i n o visum fuerit. Quum autem temporum adiuncta prohibeant
quominus in hac n o v a dioecesi canonicorum Capitulum m o d o instituatur,
mandamus ut, loco canonicorum, dioecesani Consultores ad tramitem
can. 423 et seq. eligantur. Episcopalem mensam novae huius dioecesis
constituent curiae emolumenta et ceterae oblationes, quae a fidelibus, in
quorum b o n u m ipsa dioecesis erecta est, praeberi solent. Quod autem
attinet ad huius dioecesis regimen et administrationem, ad Yicarii capitularis seu administratoris, sede vacante, electionem, ad clericorum et
fidelium iura et onera, aliaque huiusmodi, servanda iubemus quae
sacri
canones decernunt.
I I . Praefata Nellorensi dioecesi ita a Nobis erecta atque constituta, ab
archidioecesi Pondicheriensi, accedente ad hoc venerabilis fratris hodierni
ipsius Archiepiscopi consensu, partem illam seiungimus, quae nomine
North Arcot venit, cuius incolae et lingua et moribus affines inveniuntur
iis, qui archidioecesis Madraspolitanae
territorium inhabitant, ipsamque
archidioecesi Madraspolitanae adnectimus et attribuimus. Hanc
autem
archidioecesim novis hisce limitibus circumscriptam piae Societati a
S. Francisco Salesio concredimus.
Quod vero ad clerum praecipue spectat, decernimus ut, simul ac dismembrationes praefatae et novae dioecesis erectio, ut supra statutae, exsecutioni
mandatae fuerint, eo ipso clerici omnes Ecclesiae illi censeantur adscripti;
in cuius territorio legitime exstant. Singulorum Ordinariorum autem erit
curare ut documenta omnia et acta, quae tum n o v a m dioecesim Nellorensem, tum archidioecesim Madraspolitanam respiciunt, quamprimum fieri
poterit earum Cancellariis respective tradantur ut in singulis archivis,
serventur.
Hisce itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
deputamus venerabilem fratrem Eduardum Mooney, in Indiis Orientalibus
Delegatum Apostolicum, eidem tribuentes necessarias et opportunas facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in
ecclesiastica dignitate vel officio constitutum, eidemque onus imponimus
ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide authenticum exemplar
467
Acta V» PP XI
peractae exsecutionis transmittendi infra sex menses a praesentibus Litteris acceptis computandos.
Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque nullo unquam tempore ac ratione de subreptionis vel obreptionis aut nullitatis
vitio vel quolibet alio inexcogitato defectu notari, impugnari vel in controversiam vocari posse, sed eas tamquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas perpetuo validas exsistere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere atque ab omnibus ad quos
spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super bis a quocumque
quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum
prorsus et inane esse et fore volumus ac decernimus. Volumus denique
ut harum Litterarum transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius
notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica dignitate
vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce
Litteris tribueretur, si originali ter exhibitae vel ostensae forent.
N o n obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis aliis
R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispensationibus ceterisque contrariis quibuscumque.
Nemini autem hanc paginam dismembrationis, erectionis, evectionis,
unionis, concessionis, statuti, derogationis, mandati et voluntatis Nostrae
infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario, h o c attentare
praesumpserit indignationem omnipotentis Dei
ac
beatorum
Petri
et
Pauli, Apostolorum eius, se noverit incursurum.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo o c t a v o , die tertia mensis Iulii, Pontificatus Nostri
anno septimo.
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
G. M. CARD. VAN ROSSUM,
Cancellarius S. B. E.
S. C. de Prop. Fide Praefectus.
Alfonsus
Carinci, Protonotarius Apostolicus
Hector
Castelli,
Reg. in Cane. Ap., vol. XXXVIII. n. 42.
- M. Riggi.
Loco i%t Plumbi
Protonotarius
Apostolicus.
468
Acta
Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
II
B B I S B A N E N S I S ET R O C K A M P T Ö N E N S I S
ARCHIDIOECESIS BRISBANENSIS IN AUSTRALIA DISMEMBRATIO, AC NOVA ERIGITUR DIOECESIS TOOWOOMBAËNSIS.
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christiano nomini latius propagando et animarum saluti utilius ac salubrius consulendae maxime confert recta catholici orbis circumscriptio, ad
quam assequendam dioecesium territorium aliquando dismembratur ac
in novas erigitur dioeceses, ut, aucto Pastorum numero, possit dominicus
grex facilius necessaria ad christianam vitam subsidia et spiritualia adiumenta uberiora percipere. H o c animo Nos ducti, venerabilis fratris Iacobi
Duhing, hodierni Archiepiscopi Brisbanensis in Australia, oblatas preces,
quibus a Nobis semel ac iterum postulavit, ut suae archidioecesis territorium, q u o d nimium amphtudine patet, dismembraretur, n o v a ac distincta
dioecesis in regione centrali et occidentali erigeretur, atque septemtrionalis
eiusdem territorii pars notabilis finitimae dioecesi Rockamptonensi uniretur,
benigne excipiendas censuimus. Quare, de consulto venerabilium fratrum
Nostrorum S. B. E. Cardinalium Sacrae Congregationi de Propaganda Fide
praepositorum, suppleto, quatenus opus sit, quorum interest vel eorum
qui sua interesse
praesumant consensu, omnibus mature perpensis, ea
quae sequuntur Apostolica auctoritate decernimus: I. Ex archidioecesi
Brisbanensi, in Statu foederali Australiano Queenslandiae, territorii partem,
ut infra definiendam, seiungimus et dismembramus, atque n o v a m in e a .
et distinctam dioecesim erigimus, quam T o o w o o m b a ë n s e m ab urbe illius
regionis principe Toowoomba nuncupari volumus. I I . Huius novae dioecesis limites erunt: Ad septemtrionem gradus vigesimus quintus latitudinis
australis a iugis montium qui Amburni, vulgo Ariburn Mange vocantur,
in parte orientali, usque ad fines Territorii foederatis Septemtrionalis, ut
dicitur, vulgo Northern Territory, in regione occidentali. Ad meridiem fines
Status N o v a e Galliae meridionalis, a limitibus Status Australiae meridionalis usque ad coniunctionem montium Macphersonum, vulgo Macpher-
Asta
Pii
PP,
XI
+
469
son Bange, c u m mentibus continuis, qui montes Principales, vulgo Main
Bange vocantur. Ad orientem series montium, qui Magni Dividentes
vulgo Great Diviäing
gradum
latitudinis
meridionalis
et
Bange,
australis.
fines
vocantur, usque ad vigesimum quintum
Ad
Territorii
occidentem fines Status
Septemtrionalis, intra
Australiae
limites
Status
N o v a e Galliae meridionalis et quem supra diximus vigesimum quintum
gradum latitudinis. I I I . N o v a e huius erectae dioecesis Toowoombaënsis
sedem in urbe vulgo Toowoomba figimus, quam proinde ad civitatis episcopalis gradum et fastigium evehimus. Episcopi vero cathedram in ampliore
et aptiore eiusdem urbis ecclesia constituimus, quam idcirco ad ecclesiae
cathedralis dignitatem extollimus; ei propterea eiusque pro tempore Episcopis iura omnia tribuimus, honores, insignia, favores gratias et privilegia,
quibus ceterae cathedrales earumque Episcopi iure communi vel legitima
consuetudine in Australia pollent et gaudent, eosque iisdem oneribus et
obligationibus adstringimus, quibus ceteri per orbem Episcopi subiiciuntur. I V . N o v a m autem dioecesim Toowoombaënsem sufiraganeam constituimus metropolitanae Ecclesiae Brisbanensis eiusque proinde Episcopos
metropolitico iuri Archiepiscopi Brisbanensis subüeimus. V. Cum vero temporum adiuncta m o d o prohibeant quominus canonicorum Capitulum in
cathedrali ecclesia erigatur, indulgemus ut interim pro canonicis dioecesani Consultores ad n o r m a m iuris instituantur. V I . Vehementer insuper
exoptamus ut in n o v a dioecesi Toowoombaënsi ubi primum fieri poterit
saltem parvum Seminarium iuxta canonicas leges et normas a Sacra Congregatione de Seminariis traditas instituatur, omni cura adhibita ut in eo
alumnorum, qui in spem Ecclesiae succrescunt, pietas et morum probitas
atque doctrina vigeat et floreat. V I I . Episcopalem mensam constituent,
praeter fidelium oblationes, in quorum b o n u m dioecesis haec erecta est, et
curiae episcopalis emolumenta, cathedraticum, quod ad tramitem iuris in
signum subiectionis Episcopo est solvendum, necnon peculiaris pars ecclesiae cathedralis redituum, quae Episcopo iuxta loci consuetudinem c o m petit. Insuper eidem Episcopo, ut episcopali dignitati aptius consulere
queat, facultatem facimus, iuxta morem in Australia vigentem, ex dioecesis
paroeciis unam vel duas paroecias sibi reservandi. V I I I . Q u o d autem attinet ad dioecesis Toowoombaënsis regimen et administrationem, ad Vicarii
capitularis seu Administratoris, sede vacante, electionem, ad clericorum
et fidelium iura et onera aliaque huiusmodi servanda iubemus quae sacri
canones decernunt. I X . Quum vero Brisbanensis archidioecesis, etiam post
ab ea avulsum territorium ex quo n o v a dioecesis Toowoombaënsis est
efformata, nimis adhuc pateat, regiones ad septemtrionem gradus vigesimi
quinti latitudinis australis exstantes ab ipsa archidioecesi separamus et
470
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
finitimae dioecesi Rockamptonensi adiungimus. X, Quod vero ad clerum
praecipue spectat, decernimus ut simul ac Constitutio haec exsecutioni mandata fuerit, eo ipso clerici omnes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius
territorio legitime exstant. X I . Singulorum Ordinariorum autem erit curare
ut documenta omnia et acta, quae regiones illas respiciunt hisce Nostris
Litteris ab archidioecesi Brisbanensi separatas, a cancellaria eiusdem archidioecesis quam primum fieri poterit extrahantur et cancellariis dioecesium
Toowoombaënsis et Rockamptonensis tradantur ut in singulis archivis
serventur. X I I . Nobis denique et Apostolicae Sedi facultatem reservamus
n o v a m ineundi circumscriptionem t u m archidioecesis Brisbanensis, tum
novae dioecesis Toowoombaënsis, quandocumque id in D o m i n o expedire
visum fuerit. X I I I . Eebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia
exsecutioni mandanda deputamus venerabilem fratrem Bartholomaeum
Cattaneo, Archiepiscopum titularem Palmyrenum, Delegatum Apostolicum
in Australasia,* eique propterea tribuimus necessarias et opportunas facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in
officio vel ecclesiastica dignitate constitutum, eidemque onus imponimus
ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide authenticum exemplar
peractae exsecutionis infra sex menses a praesentibus Litteris acceptis
transmittendi.
Volumus tandem ut harum Litterarum transumptis, etiam impressis,
manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in
ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque nullo
unquam tempore ac ratione de subreptionis vel obreptionis aut nullitatis
vitio vel quolibet alio inexcogitato defectu notari, impugnari vel in controversiam vocari posse, sed eas tamquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas perpetuo validas exsistere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere atque ab omnibus ad quos
spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super his a quocumque
quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum prorsus et inane esse et fore volumus ac decernimus. N o n obstantibus, quatenus
opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis aliis R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispositionibus ceterisque contrariis quibuscumque.
Nemini autem hanc paginam dismembrationis, erectionis, evectionis, unionis, concessionis, statuti, derogationis, mandati et voluntatis Nostrae infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario, h o c attentare prae-
Acta Pii PP. XI
f
471
sumpserit; indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli,
Apostolorum eius, se noverit incursurum.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo nono, die vigesima octava mensis Maii, Pontificatus
Nostri anno o c t a v o .
Gr. M. CARD. VAN R O S S U M
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
Cancellarius S. B. E.
S. G. de Propaganda Fide Praefectus.
Ioannes
Hector
Loco
Zani
Caprelli, Protonotarius Apostolicus.
Castelli,
Protonotarius
Apostolicus.
Plumbi
Heg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 35 - M . R I G G I .
III
TRIDENTINA
SEDES EPISCOPALIS EVEHITUR AD ARCHIEPISCOPALEM
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Inter ceteras curas in quas Apostolica Sedes incumbit, ad eas libenter
animum intendit, quibus cathedrales ecclesiae, antiquitate mentisque conspicuae et christianis virtutibus florentes, dignioribus titulis condecorentur
ac singularibus favoribus
cumulentur.
Huiusmodi
quidem apostolica
munificentia digna sane est pervetusta Tridentina Ecclesia, quae praelucet
tum religiosa fidelium observantia eorumque quam maxima cum Romanis
Pontificibus coniunctione, tum praecipue quia in Tridentina urbe, uti celeberrimum est, sextodecimo saeculo habita fuit memoranda oecumenica
Synodus, quae ad ingruentes novatorum errores reiiciendus et ad ecclesiasticam disciplinam restaurandam plurimum conduxit, cuiusque salutares
effectus in cleri populique christiani moribus etiam nunc persentiuntur.
Cum itaque nuper clerus et fideles dioecesis Tridentinae, occasionem nacti
quod solemnia peragantur pro vicesimo quinto expleto anno quo venerabilis frater Caelestinus Endrici dioecesim regendam suscepit, Nobis enixas
preces porrexerint ut, ob eiusdem Tridentinae Ecclesiae praestantiam, eam
472
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
ad sedis archiepiscopalis honorem et fastigium evehere dignaremur: Nos.,
omnibus mature perpensis, ad Ecclesiae Tridentinae decus augendum,
paternae Nostrae erga civitatem et dioecesim Tridentinam eiusque hodiernum
Pastorem, benevolentiae testimonium aliquod praebere volentes,
oblatis precibus benigne annuendum censuimus. Quapropter, suppleto,
quatenus opus sit, quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant
consensu, Apostolicae potestatis plenitudine, cathedralem Ecclesiam Tridentinam, Nobis iam pridem et Apostolicae Sedi immediate subiectam,
ad Ecclesiae Archiepiscopalis gradum et dignitatem, sine ulla tamen Episcoporum Suffraganeorum designatione, evehimus ac erigimus; eidemque
singula iura ac privilegia, quibus ceterae archiepiscopales ecclesiae gaudent,
attribuimus et concedimus. Ideoque Tridentino Antistiti pro tempore exsistenti Archiepiscopi titulum concedimus, atque tum Pallii usum, postquam
tamen illud in Sacro Consistorio postulatum et impetratum fuerit, tum ius
Crucem ante se ferendi iuxta sacrorum canonum praescripta, tum alia iura,
insignia, honores et privilegia impertimur, quibus ceteri Archiepiscopi ex
iure communi vel legitima consuetudine fruuntur et gaudent. Statuimus
insuper ut venerabilis frater Coelestinus Endrici, qui, uti supra diximus,
episcopalem Tridentinam Sedem in praesens obtinet, per has praesentes
Litteras Archiepiscopus Tridentinus vere sit et àb omnibus habeatur,
quin pro sibi aucta dignitate novae Apostolicae Litterae expediantur. Item
templi maximi Tridentini, S. Vigilio Martyri dicati, Canonicorum ordinem,
ad archiepiscopalis Capituli, honorem ac titulum evehimus et extollimus
c u m omnibus iuribus ac privilegiis, quibus cetera archiepiscopalia capitula
fruuntur. Ad haec autem omnia exsecutioni mandanda eumdem venerabil e m fratrem Caelestinum Endrici deputamus ac ipsi propterea necessarias
et opportunas facultates tribuimus etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum, ac definitive
pronuntianda de quavis difficultate vel oppositione quomodolibet oritura,
iniuncto eidem onere mittendi ad Sacram Congregationem Consistorialem
intra sex menses ab hisce Litteris datis computandos, authenticum exemplar
peractae exsecutionis. Volumus autem ut harum Litterarum transumptis,
etiam impressis, manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis ac sigillo
alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem
prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur si originaliter exhibitae vel ostensae forent. Decernimus denique hanc Nostram Constitutionem firmam validam atque efficacem exstare et permanere, suosque plenos
et integros effectus sortiri et obtinere, contrariis
quibuscumque, etiam
speciali mentione dignis, non obstantibus. Quae igitur per has Litteras
Nostras a N o b i s decreta sunt, nulli hominum, nullo unquam tempore infria-
Acta Pii PP. XI
473-
gere aut iis quomodolibet contraire liceat. Si quis v e r o , quod Deus avertat,
ausu temerario h o c attentare praesumpserit, in poenas canonicas se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e apud S. Petrum, anno D o m i n i millesimo nongentesimo
vigesimo nono, die decima quarta mensis Iunii, Pontificatus Nostri anno
octavo.
F R . A N D R E A S CARD. F R Ü H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Ioseph
Wilpert,
Decanus
C A R O L U S CARD. P E R O S I ,
S. C. Consistorialis a Secretis.
Göll.
Proton.
Apostolicorum.
Dominicus Jorio, Protonotarius Apostolicus.
Loco 5$ Plumbi
Reg. in Cane. Ap. vol. XL, n. 36. - M. Riggi.
LITTERAE
APOSTOLICAE
I
VENERABILIS SERVA DEI THERESIA MARGARITA REDI A SACRO CORDE IESU,
EX ORDINE CARMELITARUM DISCALCEATORUM MONIALIS PROFESSA, BEATA
RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — D e c o r Carmen" filiae eius, quae vestigiis
fideles sequutae matrem sanctam Theresiam a Iesu, quasi ex horto concluso
mystici flores, suum erga D e u m amorem suamque devotionem ex sacris m o nasteriorum saeptis in odore suavissimo offundunt. Multae quidem Carmeli
filiae et plane mirabiles, ubique terrarum, ab incunabulis Ordinis usque ad
hodierna tempora exstitere; atque inter eas Venerabilis Dei Famula Theresia
Margarita R e d i a Sacratissimo Corde Iesu merito adnumeratur. Aretii in
Hetruria a piis nobilibusque parentibus orta est anno MDCCXLVII Idibus Iuliis; eidemque, lustralibus aquis die sequenti in ecclesia cathedrali ablutae,
Annae Mariae nomen impositum est. In timore Domini educata, decennis
monasterium florentinum Sanctae Apolloniae est ingressa, ut eiusdem asceterii monialium institutioni committeretur; ibique inter alumnas innocens,
simplex, modesta, iugiter docilis atque obediens moderatricibus, obsequens
erga maiores natu et erga omnes humanissima, frequentia Sacramentorum
admirabilis, animi dotibus supra aetatem exornata, in oratione assidua,
ACTA, vol. X X I , n. 10, — 3-8-929.
32
474
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
pietate in D e u m ac Deiparam conspicua, septem annos mansit. Dein ad paternam d o m u m , ut patris voluntati pareret, reversa, paucos tantum menses
in exemplum adducendam vitam ibi transegit; m o x enim, ab ipsa sancta
Theresia a Iesu extraordinario m o d o , uti fertur, vocata, Ordinem Carmelitarum Discalceatorum ingreditur. Kalendis Septembribus anni MDCCKAV
a sororibus Monasterii Florentini Sanctae Theresiae plenis suffragiis recepta
ac brevi in probandarum numerum admissa, die xi Martii anni MDCOLXV,
assumpto Theresiae Margaritae a Sacro Corde Iesu nomine, religiosum Carmelitarum habitum induit; ac sequentis anni die xn Martii, c u m omnium
laude tyrocinio expleto, sollemnia v o t a , maxima animi sui laetitia, nuncupavit. Sic tandem Yenerabilis Serva Dei id adepta est, q u o d animo suo
maxime voluerat. A d e o enim iam prius flagraverat ardore theresianum
habitum induendi atque eiusdem Ordinem ingrediendi, ut saepe humiliter
dictitaret se qua sororem saltem conversam velle monasterium intrare ac
regulam Carmelitarum profiteri. Asceterium vero ingressa, paucos tantum
vitae suae in eodem annos transcurri t; brevi sed tamen explevit tempora
multa. V i x quidem novensilis probanda, cunctis monialibus visa est ad
perfectionis ápices convolare, quamvis virtutes et dona spiritualia, quibus
ornabatur, occulere eadem sollicite conaretur. M o x egregiam se praebint.
omnibus imitatricem divae matris Theresiae, atque angelica innocentia
et simplicitate in oculis, in verbis, in incessu, in gestu praeditam; puritatis
vero suae florem, tanquam exemplar Aloysium
Gonzaga sequuta, ad
obitum usque intactum servavit. Monialis facta, sereno atque hilari
vultu iugiter procedens, sibi semper aequalis, alacritate ac diligentia haud
communibus in exercenda officia sibi credita p r o m p t e incumbebat: aegrotantium enim monialium curae, sacristiae rebus
servandis,
velaminum
atque lanaeque custodiae addicta, in iisdem aliisque muneribus explendis
insignem suam erga p r o x i m u m caritatem iugiter ostendit, studiumque
impensum quo in ea omnia, quae ad salutem animorum et ad gloriam
Dei spectarent, continenter intendit. A suscepto quidem regulari instituto
sibi proposuit Famula Dei ut nullam elabi unquam sineret occasionem de
p r o x i m o suo benemerendi, nec propterea famulatum tantum infirmarum,
quibus erat acceptissima, et i n c o m m o d a quaeque tacita ferens, sed rigido
silentio atque opportuna dexteritate sermones declinans de iis, quae ad
monasterium sive ad moniales pertinerent, verba sua et actiones prudentissime dirigens, ne cui detrimentum unquam afferret; appositis Scripturarum Sanctorumque Patrum dictis animos sodalium, data opportunitate,
ad D e u m erigens; in oratione ac sacra meditatione ipsamet assidua, ut
omnes D e u m diligerent atque orarent totis viribus expetens. Vehementissime pietatis sensu perfusa, in divinis laudibus persolvendis attenta,
475
Acta Pii PP. XI
devotione peculiari tum erga Sacratissimum Cor Iesu, a quo in induendo
habitu religioso cognomen sibi delegerat, tum erga Sanctissimam Eucharistiam, tanquam erga centrum totius amoris
Dei, enitebat, et, sponsa
Christo fidelis, a visibilibus rebus continenter ad invisibilia atque ad Creatoris amorem se erigebat. Ante religiosam professionem propter suam in
Deum caritatem iam mirabili patientia i n c o m m o d a vitae et carnis infirmitates perferebat; elicitis autem votis, carnem flagellis, ciliciis, ieiuniisque
excruciavit, et corpus suum castigans, in servitutem illud redegit. Gaudens
si res etiam necessariae sibi deessent, paupertatem coluit supra c o m m u nem religiosarum morem; a primo in monasterium ingressu, regularum
consuetudinumque observantissima, se se conformare studuit ad ceterarum monialium vitam, tum victu tum lectulo durissimo; aliquando vero
humi cubabat, suumque
cibum, ieiunans, pauperibus largiebatur; at
egregie coniungebat patiendi desiderium c u m prompta obedientia; etenim
moderatoribus
conscientiae
suae
ceterisque
antistitibus
atque
etiam
aequalibus continenti humilitate obtemperabat. Nil unquam timens praeter peccatum, propriis defectibus perscrutandis operam subtilem et perspicacem cotidie dedit: res, gesta, verba, cogitationes suas unice ad D e u m
referens, v o t a , quae caelesti suo Sponso voverat, fideliter exacteque
adimplevit, arduam perfectionis viam usque ad obitum calcans. Aetatis
suae tertium supra vicesimum annum agens, immatura morte correpta,
die VII Martii anni MDOCLXX ad caelestem suum sponsum Iesum, quem
inter acerbissimos postremi morbi dolores instanter invocabat, piissime
con vola vit. Virginis monialis pretiosa in conspectu Domini morte c o m m o t a
omnis fere civitas florentinorum, qui eximium eiusdem Famulae Dei
candorem ac sanctitatem praedicabant, ad ipsius occurrit religiose invisendum cadaver, quod mirabili plane m o d o conservatum tunc per quindecim dies inhumatum mansit, sed idem incorruptum ad nostra tempora
servari videtur. Christifidelium vero non m o d o e civitate florentina sed
ex Hetruria tota, ob Servae Dei sanctitatis famam iugiter percrebrescentem, pietas erga eiusdem exuvias, ex ipso tempore mortis exorta numquam
deferbuit. Statim autem funere absoluto, ipse Florentinus Archiepiscopus,
attentis rerum circumstantiis, de vita, virtutibus Dei Famuiae ac de
miraculorum fama iudiciales condidit inquisitiones, quibus peractis atque
ad R o m a n a m Curiam de more delatis, Decessor Noster rec. m e m . Pius
Papa V I I Introductionis Causae
Commissionem, die xv mensis Iulii
anni MDCCCVII propria manu signavit. Absolutis igitur iis omnibus, quae
in huiusmodi iudicio pertractanda erant, disceptari coeptum est super
Venerabilis Dei Servae virtutibus, quas vero heroicum gradum attigisse
fel. rec. Decessor Noster Gregorius P p . X V I decimo o c t a v o Kalendas
476
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Maias anno millesimo octingentesimo trigesimo nono sollemni decreto
sanxit. Antequam
autem
de
miraculis, quae Dei Famula deprecante
divinitus patrata ferebantur, quaestio susciperetur, silentium
annorum sequutum est, sed tandem primum in
sexaginta
Congregatione ante-
praeparatoria, deinceps in praeparatoria, denique in generan conventu
coram Nobis habito quaestione agitata, rebus omnibus acerrimo iudicio
investigatis, quinto Nonas Martii anno millesimo nongentesimo vicesimo
n o n o duo proposita miracula constare, ulteriusque propterea in casu procedi posse declaravimus. Cum proinde nihil, secundum sacri fori instituta,
aliud superesset nisi ut Patres Cardinales Sacris tuendis Ritibus praepositi, ceterique de more consulendi rogarentur, num tuto procedi posse
censerent ad sollemnem Venerabilis Dei Famulae beatificationem, in
generalibus Congregationis comitiis, quae die vicesima tertia mensis Aprilis nuper elapsi coram Nobis habita sunt, tum iidem S. R. E. Cardinales,
tum ii qui aderant Praelati et Consultores, sententiam affirmativam, consensu unanimi dixerunt. Nos autem in re tanti momenti aperire Nostram
mentem cunctati sumus donec enixis precibus clariora e caelo antea
lumina posceremus. Q u o d quidem cum fecissemus, o c t a v o Idus Maii
huiusmet anni, religiosissime litato eucharistico Sacrificio,
adstantibus
dilectis filiis Nostris Camillo Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrorum R i t u u m Congregationis Praefecto, nec non Alexandro
Cardinali Verde, Causae Ponente, et reverendis dominis Angelo Mariani,
eiusdem Sacrae Rituum Congregationis a Secretis - itemque Carolo Salotti, Fidei promotore generali, tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis
Dei Servae Theresiae Margaritae R e d i a Sacratissimo Corde Iesu beatificationem sollemniter ediximus. Quae cum ita sint, precibus
permoti
totius Ordinis Carmelitarum Excalceatorum, auctoritate Nostra apostolica, concedimus ut eadem Venerabilis Dei Famula Theresia Margarita
R e d i a Sacratissimo Corde Iesu, monialis professa Ordinis Carmelitarum
Excalceatorum, Beatae in posterum nomine nuncupetur, eiusdemque corpus et lypsana seu relliquiae publicae christifidelium venerationi proponantur, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferenda, itemque permittimus ut imagines eiusdem Dei Famulae radiis decorentur.
Eadem
praeterea auctoritate Nostra concedimus ut de ipsa Dei Famula quotannis
Officium recitetur de
Communi Virginum cum lectionibus propriis per
Nos adprobatis, et Missa de e o d e m Communi Virginum cum orationibus
propriis, per Nos pariter adprobatis, servatis servandis, celebretur. Huiusmodi tamen Officii recitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat
largimur in Aretina dioecesi, ubi nata est Serva Dei, atque in archidioecesi Florentina, in qua migravit ad D o m i n u m ; itemque in templis et sacellis,
477
Acta Pii PP. XI
ubique terrarum sitis, quibus utitur Ordo Carmelitarum
Exealceatorum,
ab omnibus fidelibus qui Horas canonicas recitare teneantur, et q u o d ad
Missas attinet ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui ad ecclesias sive sacella in quibus festum agitur, conveniant.
D e m u m facultatem impertimur ut sollemnia beatificationis Venerabilis
Dei Famulae Theresiae Margaritae R e d i a Sacratissimo Corde Iesu supradictis in templis celebrentur, die a legitima auctoritate designanda, intra
annum ab iisdem sollemnibus in sacrosancta Patriarchali Basifica Vaticana rite
peractis. N o n obstantibus constitutionibus et ordinationibus
Apostolicis nec non decretis de non cultu editis, ceterisque contrariis
quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis
etiam
impressis, d u m m o d o manu Secretarii memoratae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint, et sigillo Praefecti munita, eadem prorsus fides
etiam in disceptationibus iudicialibus adhibeatur, quae Nostrae voluntatis significationi, hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub
anulo
Piscatoris,
die
ix m. Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.
II
VENERABILIS DEI FAMULIS CLAUDIUS DE LA
COLOMBIÈRE, PRESBYTER
PROFESSUS E SOCIETATE IESU BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Ardenti amore in Iesum, qui nos redeunt pretioso suo sanguine, insignes viri aliquando in Ecclesia Christi suscitantur, qui flamma cantatis, quae illos urget, christifideles omnes accendere
conantur, omnia mundana despiciunt ut spirituali tantum proximorum b o n o
prospicere possint, nihil aliud exoptant nisi ut homines Iesu Redemptori
illo coniuncti sint amore, quo ipse Filius D e i usque ad mortem homines
dilexit. Quos profecto inter insignes viros recensendus est Claudius de la Colombière, moderator spiritualis sanctae Margaritae Mariae Alacoque, quam
Iesus ipsemet prae ceteris adhibere dignatus est ad stabiliendum aeque ac
dilatandum Sanctissimi Cordis sui cultum, ut nostrae miserrimae aetatis
homines cuiusvis generis condicionisve in Corde illo sanctissimo securum
refugium, asylum tutissimum, veramque p a c e m reperire queant. Id enim
ad effectum sancta eadem monialis feliciter perduxit, coadiutore Venera-
478
Acta Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
bili Servo Dei Claudio de la Colombière, qui ob ardens suum studium
atque admirabilem sollicitudinem in ipsum Sanctissimi Cordis Iesu cultum
provehendum propagandumque non m o d o sagacem animorum moderatorem sed etiam virum Spiritus Domini plenum, atque omnibus sponsorem
de voluntate Dei sese ostendit. Suum ortum habuit ipse Claudius in oppido
Sancti Symphoriani de Ozon, tunc temporis Viennensis nunc Gratianopolitanae dioecesis intra fines, die secunda Februarii, anno millesimo sexcentésimo quadragesimo primo, ex honestissimis parentibus, qui omni cura
atque industria
illum christianis institutionibus educarunt; atque
assi-
duae genitorum operae plane respondit puerulus, qui iam a teneris unguiculis pueritia quaeque ita fastidivit, ut in exercitium tantum virtutum
studiorumque incumberet. Decennis lugdunense a Nostra Domina, quod
e Societate Iesu presbyteri moderabantur, conlegium ingreditur, ex quo
post peractum ibi grammaticae curriculum in alterum a Sanctissima Trinitate conlegium transiit, ut in'ipso humanioribus litteris ac philosophiae
operam suam navaret. Eisdem vero in conlegiis non m o d o mirabiles
in studiis progressus fecit, sed etiam, inter Marianos sodales adlectus,
firme matureque statuit in corde suo, mundanis vanitatibus spretis relictisque, Deum solum sequi atque illius tantum gloriam hominumque
salutem in posterum procurare. Ad quod facilius assequendum, variis
diversisque difficultatibus superatis, ob tot tantasque rationes de re catholica optime meritam Societatem Iesu ingressus est. In tyrocinio autem
Venerabilis Dei Famulus ita continenter se gessit,
ut sodalibus aetate
provectioribus ac virtute probatissimus tanquam exemplum
regularum
observantiae atque alumnus divi patris Ignatii omnibus virtutibus ornatus
omnibus proponi posset. Tyrocinio cum omnium laude expleto, primisque
religiosis votis nuncupatis, ad praelaudatum conlegium a Sanctissima
Trinitate reversus, inibi munere functus est professoris eloquentiae. M o x
Lutetiae Parisiorum theologicis disciplinis vacavit eademque in civitate
magna cum animi sui laetitia sacerdotio auctus est. Lugduni postea concionator et confessarius electus in animorum ministerium totus incubuit;
iisdemque sacris in officiis explendis tempestiva doctrina, prudentia studioque haud communibus donatum omnibus se praebuit. Tertium vero
probationis annum aggressus de more, eademque schola fortiter affectus, tunc temporis heroico plane v o t o , usque ad
obitum adamussim
servato, sese adstrinxit singulas vel minimas etiam
Ordinis sui regulas
perfecte adimplendi. Tandem die secunda Februarii anno MDCLXXV in
domus Sancti Iosephi sacello, animi sui plena Dei voluntati deditione,
sollemnia v o t a nuncupavit. Illico Parodium profectus est ut ibi parvo
Societatis conlegio praeesset itemque concionatoris munus expleret; quod
Acta Pii
PP.
479
XI
divino Consilio factum esse videtur, cum ex eo ipso tempore Venerabilis
Dei Famulus Sanctam Margaritam Mariam, tunc temporis in parodiensi
monasterio Visitationis monialem, moderatus sit; eandemque consiliis,
prudentia, bortationibus adeo in D o m i n o adiuvent, ut magnam ipsimet,
quae in angustiis vexationibusque versabatur, tranquillitatem spiritualem
restitueret. Mirabilis plane fuit moderandi ratio,
quam Venerabilis Dei
Servus tunc adhibuit, prudentissimam quidem ac Spiritu Dei perfusam;
adeo ut ad id muneris divinitus electus esse haud immerito existimaretur,
et non m o d o ab ipsa sancta Margarita Maria vel ab aliis piis e parodiensi
Visitationis monasterio mulieribus, sed a ceteris etiam omnibus cuiusvis
generis et condicionis, quorum animos ad D e u m atque ad aeternam veritatem direxerat, adhuc in terris vitam agens uti Sanctus haberetur. Ml
mirum itaque si, virtutibus tam perspicuis ornatus, qua concionator ad
Ducissam Eboracensem missus sit in aula Regis Angliae, in qua verum,
procul ab omnibus mundanis rebus et vanitatibus, quae regiis auLis propria
sunt, quasi in recessu solitudinis atque in sancto virtutis domicilio vitam
ipse transegit, ibique corpus suum omni mortifìcatiónum genere cruciavit,
tot tantosque labores pro gloria Dei provehenda atque animorum salute
obtinenda exantlavit, impenso caritatis ardore solertissime, et haereticos
ad veram Fidem convertit, et infideles ad D e u m adduxit. Iniuriis propterea, contumeliis persecutionibus que Venerabilem Dei Famulum opprimunt haeretici, qui ob eiusdem peculiare rei catholicae studium tanto
vitae nitore auctum sic eidem adversantur, ut antea in carcerem conicere,
dein ipsum pellere in exsilium quoquo pacto curent. In patriam tandem
rediit; ibique, quamvis vexationum caussa carcerisque rigorum,
quos
iam in Anglia tulerat, graviter aegrotaret, nihil tamen de consueto caritatis ardore remittens, denuo animorum ministerio, indefessa continentique sollertia, functus est, eodemque tempore devotioni provehendae dilatandoque cultui Sacratissimi Cordis Iesu quam maxime
operam
suam
praestitit. Dein Parodium reversus, eo in conlegio ut Dei voluntati pareret
moratus est, ibique se Sacro Cordi Iesu totum committens, forti ac fidenti
animo vitae mortalis finem expectavit. Die vero dominica decima quinta
Februarii, anno millesimo sexcentésimo octogesimo secundo, circa horam
vespertinam septimam, Venerabilis Dei Famulus secundum supra quadragesimum annum agens placidissime in D o m i n o obdormivit. Dei Famuli
exuvias, quae in ecclesia conlegii Parodiensis antea inhumatae, ob rerum
publicarum saeculo decimo octavo vel decimo nono eversiones, varia in
loca dein translatae, atque apud sorores monasterii Visitationis diu servatae, nunc exstant Parodii in d o m o Societatis Iesu, pie continenterque
christifideles inviserunt ab ipso tempore mortis eiusdem Venerabilis Dei
480
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Servi, quem ipsa sancta Margarita Maria Alacoque, mire videns in caelis
gloriosum, sanctum virum
et
iam
potentem
apud D e u m
patronum
declarare non timuit. Demortui quidem Claudii de la Colombière praeclarae sanctitatis fama, illico post eius obitum exorta, progressu temporis
nunquam conticuit, sed vividior etiam in dies facta, ubique terrarum se
se effudit; plane autem dici potest Venerabilis Dei Famuli nomen tam
longe lateque laudatum fuisse, quantum terrarum tenet Sacratissimi Cordis Iesu religio. Nil mirum propterea si post d u o circiter saecula ab obitu
venerabilis assertoris ac vindicis cultus Cordi Iesu Sacratissimo debiti,
de beatorum Caelitum honoribus Servo Dei tribuendis, causa agitari coepta
sit penes Sacrorum Rituum Congregationem. Decessor vero Noster r e c .
m e m . L e o P p . X I I I , omnibus rei momentis attento seduloque studio perpensis, per decretum editum die VIII m. Ianuarii anni MDCCCLXXX Introductionis Causae Commissionem signavit. Absolutis autem iis omnibus,
quae in huiusmodi iudicio pertractanda erant, disceptari coeptum est super
Venerabilis Dei Servi virtutibus; quae tanquam heroica qualitate praeditae et exornatae, sollemni Apostolicae Cathedrae sententia, sedente
memorato Decessore Nostro Leone decimo tertio, tertio Idus Augusti anno
millesimo nongentesimo primo, adprobatae deelarataeque fuerunt. A g i tata dein quaestione de tribus miraculis, quae a D e o patrata ferebantur
per Venerabilis Dei Famuli Claudii de la Colombière intercessionem,
post duas congregationes, antepraeparatoriam scilicet
et praeparatoriam
nec non aliam generalem congregationem, quae coram Nobis die x x n i
mensis Aprilis proxime praeteriti habita est, rebus
omnibus acerrimo
iudicio investigatis, Nosmetipsi octavo Idus Maii huius
anni
millesimi
nongentesimi vicesimi noni tria proposita miracula constare sollemniter
declaravimus, ulteriusque proinde in casu procedi posse. Cum propterea
nihil, secundum Sacri Fori instituta, iam superesset, nisi ut Patres Cardinales Sacrae Rituum Congregationi praepositi ceterique de more consulendi rogarentur, num tuto procedi posse censerent ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli beatificationem, in generali conventu, die vicesima
octava mensis Maii vertentis anni coram Nobis h a b i t o , tum iidem Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales,
tum
qui
aderant Praelati et Con-
sultores unanimi consensu tuto procedi posse responderunt. Nos vero in
re tanti momenti mentem Nostram aperire cunctati sumus ut enixis precibus supernum antea auxilium posceremus. Quod quidem cum impense
fecissemus septimo Idus Iunii proxime praeterito, in qua die Sacratissimi
Cordis Iesu sollemnitas celebratur,
adstantibus dilectis filiis Nostris Ca-
millo Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrae Rituum Congregationis Praefecto, nec non Alexandro Sanctae Romanae Ecclesiae. Car-
Acta Pii PP.
XI
481
dinali Verde, Causae relatore, itemque reverendus dominis Angelo Mariani,
memoratae Rituum Congregationis a Secretis, et Carolo Salotti, Sanctae
Fidei promotore, ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli Claudii de la
Colombière Beatificationem tuto procedi posse auctoritate Nostra pronunciavimus. Quae cum ita sint, precibus permoti plurium Episcoporum,
nec non universae Societatis Iesu, auctoritate Nostra apostolica, praesentium Litterarum tenore facultatem facimus ut Venerabilis Dei Famulus
Claudius de la Colombière, presbyter professus e Societate Iesu, Beati
nomine in posterum nuncupetur, eiusque corpus ac lypsana, seu r e l i quiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi proponantur; itemque permittimus ut imagines eiusdem
Servi Dei radiis decorentur. Praeterea, eadem auctoritate Nostra, c o n c e dimus ut de illo quotannis Officium recitetur de Communi Confessorum
non pontificum cum lectionibus propriis per Nos adprobatis, et Missa de
eodem Communi cum orationibus propriis, per Nos pariter adprobatis,
celebretur, servatis servandis, sed tamen in dioecesi dumtaxat Gratianopolitana, in qua Dei Famulus natus est, atque in dioecesi Augustodunensi in
qua idem Venerabilis Dei Servus migravit ad Dominum; itemque in templis
ac sacellis ubique terrarum sitis, quibus utitur Societas Iesu, ab omnibus fidelibus, qui Horas canonicas recitare teneantur, et, quod ad Missas
attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui
ad ecclesias in quibus festum agitur conveniant. Denique largimur ut sollemnia beatificationis Venerabilis Dei Famuli Claudii de la Colombière,
servatis servandis, in dioecesibus supradictis celebrentur nec non in ecclesiis sive sacellis memoratae Societatis Iesu, diebus legitima auctoritate
designandis, intra annum postquam eadem sollemnia in sacrosancta P a triarchali Basilica Vaticana peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus atque ordinationibus apostolicis nec non decretis de non cultu editis,
ceterisque contrariis quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis, etiam impressis, d u m m o d o manu Secretarii Sacrae R i t u u m
Congregationis subscripta sint, et sigillo Cardinalis Praefecti obsignata,
eadem prorsus fides in disceptationibus, iudicialibus quoque, habeatur,
quae voluntatis Nostrae significationis hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v i
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P, CARD. GASPARRI, a Secretis Status.
482
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
il t
VENERABILIS DEI FAMULUS DEE, G0MIDAS KEUMURGIAN SEU COSMA DE C ABBONIAMO, PRESBYTER, ET PAROCHUS ARMENUS, BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Martyrum corona ab incunabulis
Ecclesiae ad nostra usque tempora Christi relligio continenter redimita
fulsit; ingenti enim numero ad catholicas veritates testandas martyres ubique locorum, omnique tempore, ex quacumque natione sanguinem suum
fuderunt. Persecutores pariter ex quacumque exstitere natione, ordine, condicione, ac non m o d o adversam probati notique nominis Christi, sed etiam
falsi fratres saepe fuerunt. Sic quidem evenit Servo Christi Cosmae de Carboniano, qui ex nobilissima ac tam inf elice Armenorum natione, opera praesertim primorum suae gentis, martyrium occubuit. Ex nobili genere, anno
millesimo sexcentésimo quinquagesimo sexto natus est Constantinopolitana in civitate Der Gomidas Keumurgian, quem etiam vocant Cosmam
de Carboniano. A d h u c adulescens, magistro quodam schismaticorum
armenorum Praesule, in litteris valde profecit, atque acri ingenio donatus o m n i u m cum laude in philosophiam aeque ac theologiam incubuit.
Suae gentis more postea duxit uxorem atque in omnibus pater familias
christianus in exemplum adducendus fuit. Dein sacerdotio auctus atque
ad Constantinopolitanum clerum adscriptus, adeo vitae integritate virtutibus que, quibus fulgebat, doctrina rei sacrae, quam alios docebat,
sodalium, populique existimationem et reverentiam sibi conciliavit, ut,
archipresbyterali dignitate insignitus, ecclesiae paroeciali Sancti Georgii
Sulumanistiriensis a moderatoribus suis praepositus sit. Suscepto autem
munere functus est sollertia studioque haud communibus; pietate vero in
D e u m perspicua, eximia in fideles caritate, instituto morum praestanti
enituit; in divinarum Scripturarum lectione studioque sedulus, D e o tantum
servire contendit ac veritatem addiscendam continenter quaesivit. Ob
instantem profecto suum erga veritatem amorem, Dei gratia, catholicam
religionem tandem cognoscere meruit, eandemque toto pectore amplecti.
Ex eo ipso tempore, plane divino consilio respondens, Apostolicam et R o m a nam fidem tuendam provehendamque curavit. Nil mirum propterea si ex
vehementioribus atque errore magis irretitis schismaticis plures de medio
tollere statuere Dei Servum, qui, argumentosus contionator atque insignis,
ceteris nationis suae ut, schismate abiurato, ad romanam unitatem redi-
Acta Pii PP. XI
,
.
-
483
rent faene suadebat. Animos quidem mentesque auditorum alliciebat tum
optima contionandi methodo tum nitore vitae, quam in exemplum ducebat.
Caritate erga proximum conspicuus, decem annos Venerabilis Dei Famulus
pro spirituali Armenorum salute impense laboravit, angustiis vexationibusque spretis, quibus adversariisine intermissione vehementer illum angebant,
iugiter totum Dei voluntati sese committens, aliquando etiam exoptans,
ut omnes ad unitatem Fidei reducerentur, pro vera Iesu Christi doctrina
mortem subire. E u m tandem per v i m rapiunt noctu de d o m o eius adversari!
ac milites turcarum a primoribus ducti factionis haereticorum, qui potissim u m eiusdem mortem expetebant. Postridie vero non sine contumeliis,
iniuriis verberibusque, crimine eversionis rerum turcarum accusatus, in
carcerem conficitur. Pluries ad tribunalia ductus, coram magistratibus crimina falsò sibi tributa facile dissolvit; at interea fortiter catholicam fidem
ita confessus est, ut denique a quodam iudice, quem amplissimis muneribus
haeretici subornaverant, capite damnatus sit. Oblatam sibi postea libertatem ea condicione ut ad Mahumetanorum relligionem transiret, atque honores, quos in praemium princeps turcarum, tanti viri virtute commotus, ei
pollicebatur, viriliter recusavit. Die vero quinta Novembris anni millesimi
septingentesimi septimi, sacra antea in carcere exhomologesi expiatus et
Eucharistia refectus, fortis christianus et Christi Servus s y m b o l u m Apostolicum ex corde recitans, capite obtruncato, occisus est. Martyris corpus,
funere conf ertissimo ad Graecorum templum delatum atque in a vitum
sepulcrum honorifice humatum, pie dein invisere catholici et schismatici,
qui ex ipsis gloriosi eiusdem obitus diebus ad nostra usque tempora non
m o d o Venerabilis Servi Dei memoriam, sed eiusdem quoque reliiquias
magna pietate studioque servarunt, tanquam reliiquias veri Christi Martyris, iam potentis apud D e u m intercessoris ad obtinendas gratias invocandi. His itaque attento studio perpensis, Nos ipsi undecimo Kalendas
Maias vertentis anni millesimi nongentesimi vicesimi noni, die dominica
tertia post Pascha, de ipsius Cosmae de Carboniano martyrio martyriique
causa constare sollemniter decrevimus. H o c
autem Nostrum iudicium
paraverant historicae notitiae ex authenticis documentis et iuratis testium
depositionibus collectae,
quas l o c o processus informativi rec.
Decessor Noster Pius P p . IX habendas
mem.
esse benigne indulsit; eisdem-
que accesserunt decretum huius Causae Introductionis, item conventus de
more, antepraeparatorius, scilicet, die vi mensis Martii anno MDCCCCXXVIII
habitus et praeparatorius die x v Ianuarii huiusmet anni coactus; ac
demum Sacrorum Eituum generalis
congregatio,
quae die ix mensis
Aprilis proxime praeteriti, in Aedibus Vaticanis coram Nobis convocata,
communi
sententia
eorum
qui
convenerant,
de eodem
Famuli Dei
484
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
martyrio ac de causa martyrii constare affirma vit. Super signis sive
miraculis propterea dispensatum est. Qua re cum illud unum superes set ut Sacrorum Eituum Gardinales et Consultores rogarentur, an, stante
adprobatione martyrii causaeque martyrii, nec non dispensatione a signis
sive miraculis, tuto procedi posse censerent ad sollemnem eiusdem Cosmae
de Carboniano beatificationem, in generalibus comitiis die septima praeteriti mensis Maii, coram Nobis habitis tum iidem Sanctae Romanae Ecclesiae
Cardinales tum qui aderant Praelati et Consultores tuto procedi posse responderunt. Nos tamen in re tanti momenti mentem Nostram aperire eunctati
sumus ut enixis precibus supernum antea lumen poseeremos. Quod quidem
cum fecissemus Feria secunda Pentecostes, religiosissime litato Eucharistico
Sacrificio, adstantibus dilecto filio Nostro Camillo Sanctae Romanae E c clesiae Cardinali Laurenti, Sacrae Rituum Congregationis Praefecto, nec
non dilecto filio Nostro Francisco Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali
Ehrle, Causae ponenti, Remque reverendus dominis Angelo Mariani, eiusdem Sacrorum Rituum Congregationis a Secretis, et Carolo Salotti, Fidei
promotore generali, tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli
Cosmae de Carboniano beatificationem sollemniter ediximus. Quapropter
precibus permoti Episcoporum ex Armenorum natione nec non catholicorum ex eadem nobilissima gente, auctoritate Nostra Apostolica concedimus
ut Venerabilis Dei Servus Der Gomidas Keumurgian, alias Cosma de Carboniano nuncupatus, presbyter et parochus armenus, Beatus in posterum
vocetur, eiusdemque corpus seu relliquiae publicae fidelium venerationi
proponantur, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferenda; itemque permittimus ut eiusdem Dei Servi imagines radiis decorentur. Praeterea, eadem Nostra auctoritate, largimur ut quotannis de eodem Dei Famulo
Ofiicium recitetur de Communi unius Martyris cum Lectionibus propriis
per Nos adprobatis, et Missa pariter de eodem Communi, servatis rubricis,
cum orationibus propriis per Nos item adprobatis celebretur. Huiusmodi
vero Officii recitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat concedimus in archidioecesi Constantinopohtana Armenorum, in qua Dei Famulus natus est ac migravit ad D o m i n u m , nec non in omnibus templis ubique
terrarum sitis, quae ad nationem Armenorum pertineant, ab omnibus fidelibus, tam saecularibus quam regularibus, qui Horas canonicas
recitare
teneantur, et quod ad Missas attinet, ab omnibus presbyteris ad templa
continentibus, in quibus eiusdem Beati festum celebretur. Denique statuimus
ut sollemnia Beatificationis eiusdem Venerabilis Dei Servi Cosmae de Carboniano, servatis servandis, in archidioecesi supradicta, die ab Ordinario
designando, nec non in tempus praedictis peragantur intra annum ab iisdem
sollemnibus in Sacrosancta Patriarchali Basifica Vaticana rite peractis.
485
Acta Pii PP. XI
Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis ac decretis
de non cultu editis ceterisque contrariis quibuslibet. Volumus autem, ut
praesentium Litterarum exemplis etiam impressis, d u m m o d o manu Secret a m enunciatae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint et sigillo
Praefecti munita, eadem prorsus fides adhibeatur, quae Nostrae voluntatis
significatione hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i n
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.
IV
VENERABILIS DEI SERVUS FRANCISCUS MARIA A CAMPORUBEO, LAICUS PROFESSUS ORDINIS MINORUM S. FRANCISCI CAPUCCINORUM, BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. XI
Ad perpetuam rei memoriam. — Mites corde et pauperes spiritu in
Evangelio beati nuncupantur; ipsorum est enim regnum caelorum; quod
ad
adipiscendum
humilitate,
mansuetudine,
paupertate,
in
Ecclesia
Christi coetus quoque hominum peculiares seu Ordines aliquando constituuntur; qui ab incunabulis suis ad
nostra usque tempora viris ful
:
sere continenter, qui spectatissimas easdem virtutes ad exemplum coluere.
Quos inter coetus vere memorandus est Capuccinorum Ordo, qui, quamvis sextodecimo tantum saeculo exortus, tot tantisque tamen suis potest
gloriari sectatoribus, quos, c u m praesertim animi candore et simplicitate
enituerint, in virorum Evangelii numerum, qui mites sunt corde et pauperes spiritu, referre debemus. Hisce vero Franciscus Maria a Camporubeo, laicus professus praelandati Ordinis Minorum Sancti Francisci
Capuccinorum, temporibus nostris est quoque adiungendus, qui, vitam
adhuc mortalem agens, quamvis iugiter frater
operarius, Patris sancti
nomen merito sibi comparavit. Ventimiliensis dioecesis intra fines in
parvo v i c o , quem vocant a Camporubeo, Dei Servus die vicesima septima Decembris anno millesimo octingentesimo quarto natus est; eiusque
parentes, agricolae honesta vita spectati, illum ad sacrum fontem Ioann e m nuncuparunt. A teneris unguiculis puer ad pietatis opera se maxime
proclivem ostendit, ac spiritualibus parochi curis, cui instituendus a parentibus traditus fuerat, plane respondit. Adulescens, pascendo gregi paterno
486
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
addictus, pie Sacrificio Missae cotidie adstabat; in iuvenilibus vero solaciis
fastidiens, vel ad orandum incumbebat vel aetate aequales christianam
catechesim docebat. Postea perfectioris vitae christianae institutum aggrediens, biennium Sexti in coenobio Fratrum Conventualium mansit; sed ad
austeriorem vitam Dei gratia vocatus, primum Vulturii apud Capulatos
humili tertiarii condicione fuit, dein Ianuam missus ut in Sancti Barnabae
conventu tyrocinium expleret, ibi, sumpto religioso Francisci Mariae nomine, mense Decembri anni millesimi octingentesimi vicesimi sexti sollemnia v o t a nuncupavit. Haud multo post a moderatoribus translatus est in
alterum sub titulo Virginis Immaculatae Ianuensem conventum, in quo
usque ad obitum suum vixit. In eadem autem d o m o , iuvenis adhuc, per
septennium humillimo animo ac libentissimo muneribus functus est, quae
iuxta Ordinis consuetudines fratribus operariis imponi solent; in eisdemque
peragendis, sereno atque hilari vultu iugiter procedens, absoluta moderatorum suorum etiam arduis et perdifficilibus mandatis obedientia, continenti rigidoque silentio, nitida regularum observantia in exemplum enituit.
Pari vero sollertia ac diligentia officium postea sibi commissum quaeritandi
stipem pro conventu conventusque valetudinario explevit. Sed tunc humile
huiusmodi atque obscurum munus Dei Servus mirabiliter ad dignitatem
atque efficaciam evexit veri apostolatus, quem tum in viis, tum in plateis,
in officinis aliquando, in tabernis quoque cotidie exercuit. Cum enim D e i
Servus, sui muneris caussa, inter populares plebeosque ianuenses assidue
versaretur, magnam habuit miseriae omne genus et calamitatum notitiam,
quibus praesertim vulgus affligitur ac debilitatum proptereaque eximia
c o m m o t o s in proximum caritate, ex quacumque causa rationeque opportunitatem arripiens, toto animo in pauperes indigentesque adiuvandos, ad
eorundem salutem aeternam intentus, consiliis quoque hortationibusque
incumbebat; afnictationesque animorum reficiens, iniurias quandoque sibi
inlatas serena fronte sustinens, necessaria pro Christi amore sibi denegans;
continenter prudens in rebus agendis, iugiter erga moderatores maioresque
obsequens; humilis, benignus usque ad obitum perfectum fratris quaesitoris exemplum se omnibus praebuit. Castitatis autem ac paupertatis amore
flagrabat, pietate in D e u m ac singulari devotione in Deiparam atque in
patronos suos Franciscum Asisiatem et Antonium Patavinum enitebat.
Christianis profecto virtutibus omnibus praeter communem m o d u m ornatus, donisque supernaturalibus etiam praeditus, a piis pariter atque ab
impiis, a viris dignitate ac scientia praestantibus aeque ac a vulgo uti
sanctus, habebatur. Anno vero millesimo octingentesimo sexagesimo s e x t o
Cum pestifer morbus lanuensi in urbe grassaretur, Dei Famulus ut tantum
a suorum civium capitibus arceretur exitium, misericordia motus, D e o suam
Acta Pii PP. XI
487
generose vitam obtulit; oblatumque holocaustum sibi acceptum fuisse Deus
significavit, cum brevi Frater Franciscus Mariae a Camporubeo in m o r b u m
ceciderit, ac die decima septima Septembris pie sancteque migraverit ad
D o m i n u m . Sed Famulo Dei demortuo, vis quoque furentis morbi cito deferbuit, ac penitus brevi tempore exstincta est. Venerabilis Famuli Dei corpus
in coemeterio, quod Stagliene- nuncupant, rite compositum ac pie reconditum, postea ianuensium pietate impensisque a communi sepulcro in monimentum marmoreum translatum est; ibique illud cives cuiusvis generis
atque ordinis grati memoresque hodie adhuc invisunt. Increbrescente vero
magis magisque in dies humilis laici professi ex Ordine Capuccinorum fama
sanctitatis, ordinaria quoque inquisitione de hac re in curia Ianuensi expleta, penes Sacrorum Eituum Congregationem causa agitari coepta est
de Beatorum caelitum honoribus ipsi Dei Servo tribuendis, ac rec. m e m .
Decessor Noster Leo P p . X I I I die nona Augusti anno millesimo-octingentesimo nonagésimo sexto Introductionis Causae Commissionem signavit.
Probationibus dein absolutis de heroicis virtutibus ipsius Dei Famuli, N o s ,
sollemni decreto, decimo sexto Kalendas Ianuarias anni millesimi nongentesimi vicesimi secundi edito, Venerabilis Dei Servi Francisci Mariae a
Camporubeo virtutes heroicum attigisse fastigium pronunciavimus. Agitata dein quaestione de duobus miraculis, quae a D e o patrata ferebantur
per eiusdem Venerabilis Dei Famuli intercessionem, post duas congregationes, antepraeparatoriam scilicet die x i x mensis Iunii anno MDCCCCXXVIII
habitam et praeparatoriam die x x v i mensis Februarii vertentis anni coactam, nec non aliam generalem congregationem, coram Nobis celebratam
die septima praeteriti mensis Maii, rebus omnibus acerrimo iudicio investigatis, Nosmetipsi tertio decimo
Calendas Iunii huius anni millesimi
nongentesimi vicesimi noni duo proposita miracula constare sollemniter
declaravimus, ulteriusque proinde in casu procedi posse. Cum autem esset
de gradu heroico virtutum ac de miraculis prolatum consilium, illud tantum supererai discutiendum, num Venerabilis Dei Famulus inter Beatos
coelites tuto foret recensendus. H o c dubium propositum est a venerabili
fratre Nostro Ianuario Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Pignatelli di
Belmonte, Episcopo Albanensi, Causae Relatore, in Comitiis generalibus
coram Nobis habitis die x x v n i mensis Maii nuper elapsi, omnesque qui aderant t a m Cardinales quam Sacrorum Rituum Consultores ac Praelati unanimi consensu affirmative responderunt. Nos tamen in re tanti momenti
Nostram mentem aperire distulimus donec enixis precibus a Patre luminum subsidium posceremus. Quod c u m impense fecissemus, tandem die
septima Iunii, in qua sollemne est actum festum Sacratissimi Cordis Iesu,
divinis devotissime operati, accitisque dilecto filio Nostro Camillo Sanctae
488
Acta Apostolicae Sedas - Commentarium- Officiale
Eomanae Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrorum E i t u u m Congregationi
Praeposito, nec non venerabili fratre Nostro Ianuario S. E. E. Cardinali
Pignatelli di Belmonte, Episcopo Albanensi, Causaeque Eelatore, una c u m
reverendus dominis Angelo Mariani Sacrorum Eituum Congregationis a
Secretis, et Carolo Salotti, Sanctae Fidei Promotore generali, ad sollemnem
Venerabilis Dei Famuli Francisci Mariae a Camporubeo beatificationem
tuto procedi posse, auctoritate Nostra, ediximus. Quae c u m ita sint, universi Ordinis Minorum Sancti Francisci Capuccinorum v o t a implentes,
auctoritate Apostolica Nostra, praesentium Litterarum tenore facultatem
facimus ut Venerabilis Dei Servus Franciscus Maria a Camporubeo, laicus professus praelaudati Ordinis Capuccinorum, Beati nomine in posterum
nuncupetur; atque eius corpus ac lipsana, seu reliquiae, non tamen in
sollemnibus supplicationibus deferenda, publicae fidelium venerationi proponantur; eiusdemque imagines radiis decorentur. Praeterea eadem Nostra
Apostolica auctoritate largimur ut de illo quotannis recitetur Officium de
Communi Confessorum non pontificum c u m lectionibus propriis per Nos
adprobatis, et Missa de eodem Communi c u m orationibus propriis, pariter
per Nos adprobatis, celebretur, servatis servandis, sed tamen in dioecesi
dumtaxat Ventimiliensi, in qua Dei Famulus natus est, atque in archidioecesi lanuensi in qua idem Venerabilis Dei Servus ad. D o m i n u m migravit;
itemque in templis ac sacellis ubique terrarum sitis, quibus utitur Ordo
Minorum Sancti Francisci Capuccinorum, ab omnibus fidelibus, qui Horas
canonicas recitare teneantur, et, quod ad. Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui ad ecclesias in quibus
Beati festum agitur conveniant. Denique concedimus ut sollemnia beatificationis Venerabilis Dei Famuli Francisci Mariae a Camporubeo, servatis
servandis, in dioecesibus supradictis celebrentur, nec non in templis sive
sacellis memorati Ordinis Capuccinorum, diebus legitima auctoritate designandis intra annum postquam eadem sollemnia in sacrosancta Patriarchali
Basilica Vaticana peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus et
ordinationibus Apostolicis nec non decretis de non cultu editis, ceterisque
contrariis quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis,
etiam impressis, dummodo manu Secretarii Sacrae Eituum Congregationis
subscripta sint, et Sigillo Cardinalis Praefecti obsignata, eadem prorsus
fides in disceptationibus, iudicialibus quoque, habeatur, quae voluntatis
Nostrae significatione hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
mensis Iunii anno MDCCCOXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPAKRI, a Secretis Status.
Suprema S. Congregatio S. Officii
489
ACTA SS. CONGREGATIONUM
S U P R E M A S A C R A C O N G R E G A T I O S.
omen
I
DECRETUM
PROSCRIPTIO
Feria
IV, die
LIBRI
3 Iunii
1929
In generali consessu Supremae Sacrae Congregationis S. Officii, E m i
ac R m i D D . Cardinales, rebus fidei et morum tutandis praepositi, praehabito D D . Consultorum v o t o , praedamnatum esse declararunt, iuxta
can. 1399, 2, 3, 4, et in Indicem librorum prohibitorum inserendum mandarunt, tum in originali lingua dana, tum in versione germanica, opus,
cui titulus:
DITLEF NIELSEN, Den hisioriske Jesus. Forlagt af H. Aschehoug et C o .
Kobenhavn, 1924.
DITLEF NIELSEN. Der geschichtliche Jesus. Deutsche Bearbeitung v o n
HILDEBRECHT HOMMEL nach dem erweiterten dänischen Original. Meyer
und Jessen Verlag, München.
Et insequenti Feria V, die 4 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N.
D . Pius divina P r o v . P p . X I , i n solita audientia R . P . D . Adsessori
S. Officii concessa, relatam sibi E m o r u m Patrum resolutionem approbavit, confirmavit et publicari iussit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Officii, 27 Iulii 1929.
A. Subrizi, Supremae S. C. S. Officii, Notarius.
ACTA, vol. XXI, n. 10. — 3-8-S29.
33
490
Acta Apostolicae
Sedis -
Commentarium
Officiale
II
DUBIUM
Huic Supremae Sacrae Congregationi Sancti Officii proposito dubio:
« U t r u m licita sit masturbatio directe
quo
procurata ut obtineatur sperma,
contagiosus morbus, blenorragia scientifice detegatur et quantum
fieri potest curetur »
E m i ac R e v m i D D . Cardinales Inquisitores generales rebus fidei ac
morum
tutandis
praepositi,
praehabito
R R . P P . Consultorum v o t o ,
feria I V , die 24 Iulii 1929, respondendum esse censuerunt:
Negative.
Et in sequenti feria V I , die 26 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N.
D. Pius divina Prov. Pp. X I , in audientia R. P. D. Assessori S. Officii
impertita, relatam sibi
Emorum
Patrum
resolutionem
approbavit et
publicandam iussit.
Datum Romae, ex aedibus S. Officii, die 2 Augusti 1929.
A. Subrizi, Supremae S. C. S. O. Subst. Notarius.
SACRA
CONGREGATIO
DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM
NORMAE OBSERVANDAE IN PROCESSIBUS SUPER MATRIMONIO RATO ET NON
CONSUMMATO AD PRAECAVENDAM DOLOSAM PERSONARUM SUBSTITUTIONEM.
1
In processibus conficiendis super matrimonio rato et non consummato
aliquando malo fato evenire potest, quod quis coram tribunali ad deponendam, aut ad se s u b i c i e n d u m peritorum examini physicorum sistens,
alteram personam in ius vocatam, aut quomodolibet in processu partem
habentem, dolo substituat. Praesertim in magnis urbibus, ob tam facilem
et frequentem de uno in alium l o c u m transmigrationem, h o c facinus est
praecavendum.
Haec Sacra Congregatio proinde de sanctitate tanti Sacramenti sollicita, et ne iudicialis inquisitio ad fraudes potius texendas quam ad veri-
491
S, Congregatio de disciplina Sacramentorum
tatem cognoscendam inserviat, in huiusmodi processibus has normas
servandas esse decrevit.
1. § 1. Officiales huiusmodi causis instruendis praepositi in processus
instructione de identitate personarum, quae in tribunali sistunt, et in primis oratoris partisque conventae, diligenter inquirant ; et ad hoc expostulent appositum documentum a potestate ecclesiastica aut civili rite confectum, in originali aut in authentico exemplari in actis asservandum.
§ 2. Authenticum exemplar, si singulas personarum notas in huiusmodi
documentis signari solitas referre non valeat, ut puta imaginem arte photographica expressam, eas tamen sedulo referat, quae unam personam ab
alia non aequivoce distinguant.
§ 3. Q u o d si huiusmodi documentum haberi non possit, per alia aequipollentia documenta, vel per testes, in tuto ponatur personarum identitas:
et huiusmodi documenta aut attestationes in actis pariter serventur.
§ 4. Si vero iudex instructor aut vinculi defensor aut actuarius probe
noscant oratorem seu
oratricem aut
partem conventam, praetermisso
apposito documento identitatis, de certa qua pollent notitia ipsorum in
actis fidem faciant.
2. In iudiciali continuanda inquisitione eaedem cautelae
serventur
quoad testium personas et peritorum quoque, seu obstetricum.
3. Huiusmodi cautelas studiosius, prouti qualitas personarum expostulat, observare oportet, quoties aut orator, aut pars conventa, aut testes
aut periti ex commissione rogatoria apud aliam Curiam excutiendi sint.
4. § 1. Quoties orator vel pars conventa physicum experimentum subire
debeat, documenta de personae identitate iam in actis asservata, aut
eorum exemplaria dentur peritis aut obstetricibus, ut ipsis bene explorata sit persona examini subiicienda.
§ 2. Quoties periti, obstetrices aut matrona, respective, quodam in
examine partem habentes, personam explorandam personaliter cognoscant,
adeo ut sit supervacaneum praefata documenta transmittere,
de hac
circumstantia in actis fides fiat.
§ 3. Peracto examine, d u m peritis aut obstetricibus consueta interrogatoria fiunt, ad comparendum coram tribunali citetur etiam persona examini
subiecta, ut de personae identitate interrogationes ei appositae fiant.
§ 4. Quod si persona comparere nolit aut non possit, de identitate
ipsius experimento submissae aeque fiant interrogationes, habita ratione
tum peritorum relationis, tum documentorum, quae ad hunc finem transmissa fuere, ut dictum est in § 1.
5. Huiusmodi cautelae severius, prout casus feret, erunt observandae,
si experimentum habeatur apud aliam Curiam ex mandato rogatorio.
•
Acta Apostolicae Sedis
-
Commentarium
Officiale
6. Fieri potest quod nonnullis omissis cautelis, vel iisdem non rite
observatis, aut non satis proficientibus, substitutio personae dolosa accidat et detegatur, idque contingat:
o
I processu adhuc durante;
2° clauso, processu sed nondum R o m a m transmisso;
3° processu iam R o m a m transmisso.
1° - § 1. Processu adhuc durante, iudex inquirat an orator seu oratrix
aut pars conventa substitutionem procuraverit; et si hanc pars
comparaverit, et conventa non se opponat,
oratrix
audito vinculi defensore,
decernat partem oratricem iure decidisse instantiam ulterius producendi,
et h o c apposito decreto declaret, in actis asservando.
§ 2 . Si pars conventa se opponat, iudex, aeque audito vinculi defensore,
statuat utrum et quibus adhibitis diligentiis sit ulterius procedendum.
§ 3 . Quod si pars conventa sibi comparaverit dolosam substitutionem,
iudex, audito oratore seu oratrice et vinculi defensore, edicat quid in casu
praestandum sit ad fraudis effectus penitus removendus, et factorum veritatem stabiliendam attentis omnibus casus circumstantiis.
§ 4. Si pars oratrix et conventa in dolosam substitutionem conspiraverint, processualem inquisitionem haud ulterius procedere-posse declaret
et decernat iudex, eidemque finem imponat.
§ 5. Parti oratrici, quae facti poenitens se excuset, et novis adductis
argumentis petat ad ulteriora procedi, iudex instructor, re collata c u m
defensore vinculi, habita ratione praecipue novarum deductionum, et alterius fraudis omni excluso periculo, poterit annuere, decernendo ulteriorem
instructionis prosecutionem.
§ 6. Si substitutio dolo facta sit non a parte oratrice aut conventa,
sed ab alia persona, iudex statuat, accedente defensoris vinculi consilio,
q u o m o d o fraudis effectibus consuli possit, ne veritas aliarum attestationum, aut totus processus labefactetur.
2° - § 1. Detecta dolosa substitutione, et clauso iam processu, at R o m a m
nondum transmisso, Ordinarius, audito iudice instructore et defensore
vinculi., statuat utrum ex dolosa substitutione sua vi destituatur integer
processus, aut tantum ex quadam parte; et utrum expediat per actorum
supplementum occurrere dolosae substitutionis vitio.
§ 2. Casu quo dolosa substitutio acciderit ad impetëndam oratoris aut
oratricis intentionem, adeo ut eamdem magis confirmari praesumi liceat,
Ordinarius in transmittendis
actis R o m a m , rem
distincte explicet
et
declaret.
§ 3. At non semel expediens erit, servatis servandis, ut acta processus ulterius compleantur, ad facta clarius explicanda.
493
S. Congregatio de disciplina Sacramentorum
'3° Quoties
detegatur dolosa
substitutio,
processu
iam
Romam
transmisso, Ordinarius satagat illico ad banc Sacram Congregationem
transmittere suas animadversiones, audito iudice instructore et vinculi
defensore, referens singulas circumstantias facti, et praesumptam causam
fraudis et occasionem.
7. Ad compescendum huiusmodi facinus, iudices, instructores et Ordinarii prae oculis habeant praescripta canonum 1743 § 3°, 1755 § 3° et 2362
eaque applicent, congrua congruis referentes.
In his edendis normis, mens est huic Sacrae Congregationi, ut hae
censeantur quid unum efficere cum Regulis editis die 7 Maii 1923; quae iam
uberes fructus attulerunt in processuum instructione super matrimonio
rato et non consummato, atque maiores in posterum allaturas esse sperare
fas est, si istae exactius in usum forensem traducantur et intimius perspiciatur earumdem intentio, quae plurimum in partium ac testium bona
fide fundatur;
haec
autem
asseritur
et
confirmatur per iusiurandum,
quo in praestando, maxime partes exploratum et sibi firme persuasum
habere debent, tantummodo veritati obsequendum esse, ne animabus
suis, et forte filiis, malum paene irreparabile inferant. H o c sedulo iudex
explicare et inculcare numquam praetermittat.
Cum porro E m i ac R e v m i Patres Cardinales Sacrae Congregationi de
disciplina Sacramentornm praepositi, praefatas normas maturo examini
subiecissent, in plenariis Comitiis diei 23 martii c. a. easdem probarunt
et publici iuris fieri, si ita SSmo placuerit, rescripserunt. SSmus autem
D. N. Pius Papa X I , in Audientia die 27 Martii 1929 habita ab infrascripto Secretario S. C, haec omnia adprobare et confirmare dignatus est.
Datum
Romae,
ex
aedibus
eiusdem
Sacrae
Congregationis,
die
27 Martii 1929.
£g M.
L.
CARD. LEGA,
Episcopus Tusculanus, Praefectus.
© S.
D. Jorio, Secretarius.
494
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACRA
CONGREGATIO
CONCILII
AD R. P. D. ACHILLETJM LIÉ WART, EPISCOPUM INSULENSEM, DE QUODAM CONFLICTU INTER OPIFICES HEROSQUE OPERARUM IN REGIONE SUBORTO.
Ulme ei Revme Seigneur. -— Cette Sacrée Congrégation du Concile, saisie
d'un recours de M. Eugène Mathon, au n o m du Consortium des Patrons de
la région Roubaix-Tourcoing, et priée de donner son jugement sur le conflit qui s'est élevé entre ledit Consortium et les syndicats ouvriers chrétiens
de la m ê m e région, après un attentif et mûr examen de la grave et délicate
question, a pris les délibérations suivantes, qu'elle communique à Votre
Grandeur, dans l'espoir que, notifiées aux parties intéressées, elles pmssent
faire cesser le différend et opérer la concentration de toutes les forces des
catholiques contre les ennemis de la religion et de l'ordre social.
A v a n t tout, la Sacrée Congrégation juge opportun de rappeler qu'on
ne saurait mettre en doute la compétence de l'Eglise en pareille matière,
sous le prétexte qu'il s'agit d'intérêts purement économiques. Léon X I I I
proclama cette compétence lorsque, envisageant, dans l'Encyclique Rerum
novarum, les rapports entre patrons et ouvriers, il déclarait: « C'est avec
assurance que Nous abordons ce sujet, et dans toute la plénitude de Notre
droit ». De m ê m e Pie X, dans l'Encyclique Singulari quadam, du 24 Septembre 1912, disait: « L a question sociale et les controverses qui s'y rattachent relativement à la nature et à la durée du travail, à la fixation du
salaire, à la grève, ne sont pas purement économiques et susceptibles, dès
lors, d'être résolues en dehors de l'autorité de l'Eglise ». Il sera par conséquent utile, et m ê m e nécessaire, de rappeler aux parties, dans leurs grandes lignes, les principes de la doctrine sociale catholique et les directives
pratiques d'ordre moral, émanées de la suprême Autorité ecclésiastique en
vue de régler les organisations et l'activité des syndicats chrétiens.
L — L'Eglise reconnaît et affirme le droit des patrons et des ouvriers de
constituer des associations syndicales, soit séparées, soit mixtes, et y voit un
moyen efficace pour la solution de la question sociale.
« Les maîtres et les ouvriers eux-mêmes peuvent singulièrement aider
« à la solution, par toutes les œuvres propres à soulager efficacement l'indice gence et à opérer un rapprochement entre les deux classes... Mais la
« première place appartient aux corporations ouvrières qui, en soi, embras-
S.
Congregatio
Concilii
495
« s e n t a peu près toutes les œuvres... Aujourd'hui, les générations étant
« plus cultivées, les mœurs plus policées, les exigences de la vie quotidienne
« plus nombreuses, il n'est point douteux qu'il ne faille adapter les corpo« rations à la condition nouvelle. Aussi est-ce avec plaisir que Nous voyons
« se former partout des sociétés de ce genre, soit composées des seuls ouvriers,
« soit mixtes, réunissant à la fois des ouvriers et des patrons; il est à désirer
«
qu'eues accroissent leur nombre et Vefficacité de leur action » (Léon XTIT,
Berum novarum, 15 Mai 1891).
« Quand il s'agit de se grouper en sociétés, il faut bien prendre garde
« de ne pas tomber dans l'erreur. Et ici Nous voulons parler nommément
« des ouvriers, qui ont certes le droit de s'unir en associations afin de pourvoir
« à leurs intérêts: l'Eglise y consent et la nature ne s'y oppose pas » (Léon X I I I ,
Longinqua Oceani, 6 Janv. 1895).
I I . — L'Eglise, dans l'état acUiél des choses, estime moralement nécessaire
la constitution de telles associations syndicales.
« Jamais assurément, à aucune autre époque, on ne vit une si grande
« multiplicité d'associations de tout genre, surtout d'associations ouvrières.
« D ' o ù viennent beaucoup d'entre elles, où elles tendent, par quelle voie, ce
« n'est pas ici le lieu de le rechercher. Mais c'est une opinion confirmée par
« de nombreux indices, qu'elles sont ordinairement gouvernées par des chefs
« occultes et qu'elles obéissent à un mot d'ordre également hostile au n o m
« chrétien et à la sécurité des nations: qu'après avoir accaparé toutes les
« entreprises, s'il se trouve des ouvriers qui se refusent à entrer dans leur
« sein, elles leur font expier ce refus par la misère. Dans cet état de choses,
« les ouvriers chrétiens n'ont plus qu'à choisir entre deux partis: ou s'ins« crire dans ces associations périlleuses pour la religion, ou en former eux« mêmes d'autres et unir ainsi leurs forces afin de pouvoir se soustraire
« hardiment à un j o u g si injuste et si intolérable. Qu'il faille opter pour ce
« dernier parti, est-il personne, ayant vraiment à cœur d'arracher le plus
« grand bien de l'humanité à un péril imminent, qui puisse avoir là-dessus
« le moindre doute? » (Berum novarum).
I I I . — L'Eglise exhorte à constituer de telles associations syndicales.
« Nous exhortons en premier lieu à constituer parmi les catholiques
« de ces sociétés qui s -établissent un peu partout à l'effet de sauvegarder
« les intérêts sur le terrain social. Car ce genre de sociétés est très adapté
«à nos temps: elles permettent à leurs membres d'aviser à la défense de
«leurs intérêts en m ê m e temps qu'à la conservation de la foi et de la
« morale » (Pie X, aux Archevêques et Evêques du Brésil, 6 Janvier 1911).
Le m ê m e Pontife exhortait le Comte Medolago Albani, par une lettre
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
496
du 19 Mars 1904, en ces termes: «Continuez donc, cher fils, c o m m e vous
« l'avez fait jusqu'à présent, à promouvoir et à diriger, non seulement des
« institutions de caractère purement économique, mais encore d'autres qui
« leur sont apparentées, les Unions professionnelles, ouvrières et patrona« lès, établissant entre elles la bonne entente; les Secrétariats du peuple,
« qui donneront des conseils d'ordre légal et administratif...; les encourage« ments les xjIUS réconfortants ne vous manqueront pas ».
Et aux Directeurs de l'Union Economique Italienne, il adressait ces
paroles: « Quelles institutions devrez-vous de préférence promouvoir dans
« le sein de votre Union? Votre industrieuse charité en décidera.
( Quant à Nous, celles qu'on appelle des Syndicats Nous semblent très
« opportunes ».
Benoît XV écrivait, le 7 Mai 1919, au chanoine Murry, d'Autun, par
l'intermédiaire du Cardinal Secrétaire d'Etat, qu'il « désire voir faciliter
« l ' a c c è s des syndicats vraiment professionnels, et se répandre sur toute
« l'étendue du territoire français, de puissants syndicats animés de l'esprit
« chrétien, rassemblant en de vastes organisations générales, fraternellement
« associés, travailleurs et travailleuses des diverses professions. Il sait bien
« qu'en formulant ces encouragements, il sert tout ensemble, avec lés inté« rets les plus sacrés de la classe ouvrière, ceux de la paix sociale, dont il
« est le suprême représentant, et aussi ceux de la noble nation française,
« qui lui tient tant à cœur ».
Le Pape Pie X I , glorieusement régnant, faisait écrire, le 31 D é c e m bre 1922, par le Cardinal Secrétaire d'Etat à M. Zirnheld, Président de la
Confédération française des Travailleurs Chrétiens: « C'est avec le plus vif
« plaisir que le Saint-Père a appris le progrès de ce groupement, qui tâche
« d ' o b t e n i r l'amélioration des classes laborieuses par la mise en pratique
« des principes de l'Evangile tels que l'Eglise les a toujours appliqués à
« la solution des questions sociales ».
« Le Saint-Père forme les meilleurs v œ u x , afin que les membres catholi« ques de vos groupements aient toujours à cœur de maintenir leur foi v i v e
« et leur piété fervente par la fréquentation régulière des différentes prati « ques religieuses catholiques dans lesquelles ils puisent, avec les moyens
« de sanctification personnelle, les ardeurs du zèle et du dévouement qu'ils
« témoignent dans les associations syndicales... »
I V . — L'Eglise veut que les associations syndicales soient établies et régies
selon les principes de la Foi et de la Morale chrétienne.
« On doit prendre pour règle universelle et constante d'organiser et de
« gouverner les corporations de façon qu'elles fournissent à chacun de leurs
S.
Congregatio
Concilii
497
« membres les moyens propres à lui faire atteindre, par la voie la plus aisée
« et la plus courte, le but qu'il se propose, et qui consiste dans l'accroisse« ment le plus grand possible des biens du corps, de l'esprit, de la fortune.
« Mais il est évident qu'il faut viser avant tout l'objet principal, qui est le
« perfectionnement moral et religieux; c'est surtout cette fin qui doit régler
« t o u t e l'économie de ces sociétés; sinon elles dégénéreraient bien vite et
« tomberaient, ou peu s'en faut, au rang des sociétés où la religion ne tient
« aucune place » (Léon X I I I , Berum novarum).
« Tel est précisément le motif pour lequel Nous n'avons jamais engagé
« les catholiques à entrer dans des associations destinées à améliorer le sort
« du peuple, ni à entreprendre des œuvres analogues, sans les avertir en
« m ê m e temps que ces institutions devaient avoir la religion pour inspi« ratrice, pour compagne et pour appni » (Léon X I I I , Graves de communi,
18 Janvier 1901).
« Quoi qu'il fasse, m ê m e dans l'ordre des choses temporelles, le chré« tien n'a pas le droit de négliger les intérêts surnaturels; bien plus, les
« prescriptions de la doctrine chrétienne l'obligent à tout diriger vers le
« Souverain Bien comme vers la Fin dernière » (Pie X, Singulari quadam,
24 Septembre 1912).
Y. — VEglise veut que les associations syndicales soient des instruments de
« concorde et de paix, et dans ce but elle suggère Vinstitution de Commissions
« mixtes comme un moyen d'union entre elles.
« Ceux qui se glorifient du titre de chrétiens, qu'ils soient pris isolément
« ou en tant que groupés en associations, ne doivent pas, s'ils ont conscience
« de leurs obligations, entretenir entre les classes sociales des inimitiés et des
«rivalités, mais la paix et la charité mutuelle » (Pie X, Singulari quadam).
« Que les écrivains catholiques, en prenant la défense de la cause des
« prolétaires et des pauvres, se gardent d'employer un langage qui puisse
« inspirer au peuple de l'aversion pour les classes supérieures de la société...
« Qu'ils se souviennent que Jésus-Christ a voulu unir tous les homnies par le
« lien d'un amour réciproque, qui est la perfection de la* justice et qui en« traîne l'obligation de travailler mutuellement au bien les uns des autres »
(Instruction de la Sacrée Congr. des Affaires Ecclésiastiques Extraordinaires, 27 Janvier 1902).
« Ceux qui président à ce genre d'institutions (ayant pour but de pro« mouvoir le bien des ouvriers) doivent se souvenir... que rien n'est plus
« propre à assurer le bien général que la concorde et la bonne harmonie
« entre toutes les classes, et que la charité chrétienne en est le meilleur trait
« d'union. Ceux-là travailleraient donc fort mal au bien de l'ouvrier qui,
498
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
« prétendant améliorer ses conditions d'existence, ne l'aideraient que pour
« la conquête des biens éphémères et fragiles d'ici-bas, négligeraient de dispo« ser les esprits à la modération par le rappel des devoirs chrétiens, bien plus,
« iraient jusqu'à exciter encore davantage l'animosité contre les riches, en
« se livrant à ces déclamations amères et violentes par lesquelles des hommes
« étrangers à nos croyances ont coutume de pousser les masses au boulever« sèment de la société » (Benoît XV à l'Evêque de Bergame, .11 Mars 1920).
« . . . Que les droits et les devoirs des patrons soient parfaitement conci « liés avec les droits et les devoirs des ouvriers. Afin de parer aux réclama« tions éventuelles qui s'élèveraient dans l'une ou l'autre classe au sujet
« de droits lésés, il serait très désirable que les Statuts eux-mêmes char« geassent des hommes prudents et intègres, pris dans son sein, de régler
« le litige en qualité d'arbitres » (Léon X I I I , Berum novarum).
« Les associations catholiques doivent, non seulement éviter, mais encore
« combattre la lutte des classes comme essentiellement contraire aux prin« cipes du christianisme... Il est opportun, utile et très conforme aux princi« pes chrétiens de continuer, en principe, pour autant que cela est pratique« ment possible, la fondation simultanée et distincte d'Unions patronales et
« d'Unions ouvrières, en créant, c o m m e point de contact entre elles, des
« Commissions mixtes chargées de discuter et de trancher pacifiquement,
« suivant la justice et la charité, les différends qui peuvent surgir entre
« les membres de ces deux sortes d'Unions ouvrières » (Lettre du Cardinal
Gasparri à V Union Economique Sociale, 25 Février 1915).
V I . — L'Eglise veut que les associations syndicales suscitées par des catholiques pour des catholiques se constituent entre catholiques, sans toutefois méconnaître que des nécessités particulières puissent obliger à agir différemment.
« Les catholiques doivent s'associer de préférence à des catholiques, à
« moins que la nécessité ne les contraigne à agir différemment. C'est là un
« point très important pour la sauvegarde de la foi » (Léon X I I I aux E v ê ques des Etats-Unis, 6 Janvier 1895).
« Quant aux associations ouvrières, bien que leur but soit de procurer
« des avantages temporels à leurs membres, celles-là cependant méritent
« une approbation sans réserve et doivent être regardées c o m m e les plus
« propres de toutes à assurer les intérêts vrais et durables de leurs membres,
« qui ont été fondées en prenant pour principale base la religion catholique,
« et qui suivent ouvertement les directions de l'Eglise: Nous l'avons fré« quemment déclaré Nous-même, lorsque l'occasion s'en est offerte dans un
« pays ou dans l'autre. Il s'ensuit qu'il est nécessaire d'établir et de favo« riser de toute manière ce genre d'associations confessionnelles catholiques,
S.
Congregatio
Concilii
499
« c o m m e on les appelle, dans les contrées catholiques tout d'abord, et
«aussi dans toutes les autres régions, partout où il paraîtra possible
« de subvenir par leur moyen aux besoins divers des associés » (Pie X,
Singulari
quadam).
V I I . — L'Eglise recommande l'union de tous les catholiques pour un travail commun dans les liens de la charité chrétienne.
« Oui, la situation le réclame, et le réclame impérieusement: il nous faut
« des cœurs courageux et des forces compactes. Certes, elle est assez étendue
« la vue des misères qui sont devant nos yeux: elles sont assez redoutables
« les menaces de perturbations funestes que tient suspendues sur nos têtes
« la force toujours croissante des socialistes » (Léon X I I I , Graves de communi).
« Que les ministres sacrés déploient toutes les forces de leur âme et
« toutes les industries de leur zèle, et que, sous l'autorité de V o s paroles et
« de V o s exemples, Vénérables Frères, ils ne cessent d'inculquer aux hom« mes de toutes les classes les règles évangéliques de la vie chrétienne; qu'ils
« travaillent de tout leur pouvoir au salut des peuples, et par dessus tout,
« qu'ils s'appliquent à nourrir en eux-mêmes et à faire naître chez les autres,
« depuis les plus élevés jusqu'aux plus humbles, la charité, reine et maîtresse
« de toutes les vertus. C'est en effet d'une abondante effusion de charité
« qu'il faut principalement attendre le salut; Nous parlons de la charité
« chrétienne, qui résume tout l'Evangile et qui, toujours prête à se dévouer
« au soulagement du prochain, est un antidote très assuré contre l'arro« gance du siècle et l'amour immodéré de soi-même: vertu dont l'Apôtre
« saint Paul a décrit les offices et les traits divins dans ces paroles: La chanté
« est patiente; elle est bénigne; elle ne cherche pas son propre intérêt; elle
« souffre tout; elle supporte tout » (Léon X I I I , Herum novarum,).
A la lumière de ces principes et de ces directions, on voit clairement le
chemin qu'il faut suivre pour porter un jugement équitable sur la question.
Et pour commencer par les syndicats ouvriers, on ne peut refuser aux
ouvriers chrétiens le droit de constituer des syndicats à eux, distincts des
syndicats patronaux, sans toutefois leur être opposés. Cela surtout quand,
comme c'est ici le cas, ces syndicats sont voulus et encouragés par l'Autorité
ecclésiastique compétente selon les règles de la morale sociale catholique,
dont l'observation s'impose aux adhérents, de par leurs statuts, dans leur
activité syndicale, où ils doivent s'inspirer surtout de l'Encyclique Berum
novarum.
De plus, il est évident que la constitution de tels syndicats, distincts des
syndicats patronaux, n'est pas incompatible avec la paix sociale, puisque,
500
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
d'une part, ils répudient par principe la lutte des classes et le collectivisme
sous toutes ses formes, et que, de l'autre, ils admettent la forme de contrats
collectifs pour établir des rapports pacifiques entre le capital et le travail.
Et les industriels ne doivent pas y voir un acte de défiance, spécialement dans les circonstances présentes, quand apparaît clairement le besoin
de promouvoir et de favoriser, à l'encontre du syndicalisme socialiste et
communiste, des syndicats où les ouvriers chrétiens puissent traiter de leurs
légitimes intérêts économiques et temporels, sans dommage pour leurs
intérêts spirituels et éternels.
Sur ce point, il ne semble pas y avoir divergence entre les deux syndicats en conflit. De fait, M. Mathon, dans son deuxième rapport, déclare
que le Consortium des syndicats patronaux souhaite ardemment
la consti-
tution de syndicats vraiment chrétiens, défendant les intérêts des ouvriers,
confrontant ces intérêts avec les siens, discutant en toute liberté et en toute indépendance avec les organisations patronales; celles-ci comme ceux-là devant
étudier les causes de désaccord en toute équité, en toute justice, sans préjudice
des sentiments de charité chrétienne qui doivent animer le cœur des uns et des
autres.
La différence consiste en ce que le Consortium estime que, jusqu'à présent, les syndicats chrétiens ne sont pas vraiment chrétiens, en d'autres
termes, il estime que dans l'exercice de leur activité ils n'ont pas été effectivement fidèles aux principes de la morale sociale chrétienne; et à l'appui
de cette affirmation il apporte un certain nombre d'allégations.
Eéserve faite des intentions et de la bonne foi des recourants, on voit
aussitôt combien est grave l'accusation. Aussi la S. Congrégation, avant de
prononcer aucun jugement, a-t-elle ordonné de multiples et attentives
recherches: elle a recueilli, de sources très autorisées, des informations pleinement dignes de foi, pour apprécier le bien-fondé d'un si grave reproche.
Cela fait, la S. Congrégation croit devoir déclarer que, selon des documents irréfragables et d'après les preuves recueillies, certaines des allégations sont exagérées; d'autres, les plus graves, qui attribuent aux syndicats
un esprit marxiste et un socialisme d'Etat, sont entièrement dépourvues de
fondement et injustes.
La S. Congrégation, toutefois, ne nie pas que les syndicats chrétiens
n'aient commis quelques erreurs de tactique et que certains de leurs membres n'aient employé publiquement des expressions qui ne sont pas de tout
point conformes à la doctrine catholique.
C'est pourquoi elle veut que les dirigeants soient exhortés à pourvoir
plus efficacement à l'éducation syndicale chrétienne de tous les membres,
en utilisant les moyens que louablement ils mettent déjà en œuvre: secré-
S.
Congregatio
Concilii
501
tariats, semaines syndicales, cercles d'études, réunions de propagandistes,
semaines d'exercices spirituels; afin d'imprégner l'action syndicale d'esprit
chrétien, fait de charité, de justice et modération. Et à ce sujet, en v u e
d'une formation sociale chrétienne plus complète et plus adaptée de la
jeunesse, la S. Congrégation suggère que dans les patronages et dans les diverses œuvres d'éducation l'on donne un enseignement social proportionné
à l'intelligence des jeunes (ce qui se fait dans quelques diocèses avec
d'excellents résultats): cet enseignement aura pour effet, non seulement
de les prémunir contre les erreurs auxquelles ils sont exposés, mais
encore de leur faire connaître l'action bienfaisante de l'Eglise dans le
domaine social.
T)e plus, on devra apporter un soin particulier à ce que tous, spécialement les dirigeants, aient aussi une connaissance pratique suffisante des
questions techniques, professionnelles et économiques.
Pour ce qui regarde la constitution, à titre exceptionnel, de ce que
l'on appelle un cartel intersyndical, entre syndicats chrétiens et syndicats
neutres ou m ê m e socialistes, pour la défense d'intérêts légitimes: qu'on se
rappelle toujours qu'un tel cartel n'est licite qu'à la condition qu'il se fasse
seulement dans certains cas particuliers, que la cause qu'on veut défendre
soit juste, qu'il s'agisse d'accord temporaire et que l'on prenne toutes les
précautions pour éviter les périls qui peuvent provenir d'un tel rapprochement.
Ces remarques faites, la 8. Congrégation déclare qu'elle voit avec faveur
se constituer de ces syndicats ouvriers vraiment catholiques d'esprit et
d'action, et elle fait des v œ u x pour qu'ils croissent en nombre et en qualité
afin que par leur m o y e n on puisse aussi obtenir le bon résultat qu'indiquait
et se promettait le Pape Léon X I I I , à savoir de préparer un sûr refuge
pour les ouvriers inscrits an x syndicats antichrétiens qui sentiraient le
devoir et le besoin de se libérer d'un lien qui, pour des intérêts purement
économiques,^ rend esclave la conscience. « A tous ces ouvriers, les sociétés
« catholiques peuvent être d'une merveilleuse utilité: si hésitants, elles les
« invitent à venir chercher dans leur sein un remède à tous leurs maux,
« et si repentants, elles les accueillent avec empressement et leur assurent
« sauvegarde et protection » (Léon X I I I , Berum novarum).
Passant ensuite à ce qui concerne directement les industriels du Consortium,
la S. Congrégation a pris connaissance avec un
vif plaisir de
tout ce que le Consortium a fait pour le soulagement de la misère des
ouvriers, ainsi que des magnifiques œuvres de bienfaisance patronale qu'il
a déjà organisées, spécialement par le développement des «Allocations familiales », œuvre de haute charité en m ê m e temps que de justice sociale. Ce-
502
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
pendant, s'adressant à des catholiques, la S. Congrégation ne peut pas ne
pas les inviter à réfléchir que, dans la question entre industriels et ouvriers,
pour maintenir la concorde et une paix durable, il ne suint pas de faire
appel à des « solidarités professionnelles » et de multiplier les œuvres de
bienfaisance inspirées par une philanthropie purement humaine. La vraie
concorde et la véritable paix ne peuvent s'obtenir que par l'adhésion de
tous aux principes lumineux de la morale chrétienne.
De même, la S. Congrégation félicite ces industriels d'avoir senti et
compris le besoin de constituer eux aussi une organisation patronale, afin
de procurer plus efficacement la paix sociale.
Toutefois, elle n'a pas pu ne pas relever que, bien qu'individuellement
les dirigeants du Consortium fassent ouvertement profession de catholicisme, ils ont constitué de fait leur association sur le terrain de la neutralité. A ce propos, il est b o n de leur rappeler ce qu'écrivait Léon X I I I : « Les
« catholiques doivent s'associer de préférence à des catholiques, à moins
« que la nécessité ne les contraigne à agir différemment. C'est là un point
« très important pour la sauvegarde de la foi » (Léon X I I I , Longinqua
Oceani, 6 Janvier 1895).
S'il n'est pas possible, pour le moment, de former des syndicats patronaux confessionnels, la S. Congrégation estime cependant nécessaire d'attirer l'attention des industriels catholiques, spécialement de ceux qui font
partie de l'Association chrétienne des Patrons du Nord, sur leur responsabilité personnelle dans les résolutions qui sont prises, afin qu'elles soient conformes aux règles de la morale catholique et que les intérêts religieux et
moraux des ouvriers soient garantis, ou du moins ne soient pas lésés. Qu'ils
aient particulièrement à cœur d'assurer, de la part de leur Commission intersyndicale, les égards dûs selon l'équité aux syndicats chrétiens, en leur
faisant un traitement sinon meilleur, du moins égal à celui qui est fait aux
autres organisations nettement.irréligieuses et révolutionnaires.
Ces réflexions faites au sujet des deux sortes de syndicats, la S. Congrégation veut que les défiances disparaissent, que le différend cesse et que
des relations justes et pacifiques, conformément aux principes chrétiens,
s'établissent désormais entre les deux syndicats. Que les membres de l'un
et de l'autre se souviennent des grandes responsabilités sociales qu'ils ont
c o m m e catholiques: car les deux syndicats doivent donner l'exemple de
cette collaboration des classes que demande la morale qu'ils professent.
Etant donné que le Consortium s'est déclaré disposé à discuter sur les
causes éventuelles de dissentiments, en pleine liberté et indépendance réciproque, à la lumière des principes d'équité et de justice, cette S. Congrégation verrait avec plaisir qu'on établisse un m o d e régulier de rapports entre
S.
Congregatio
Concilii
503
les deux syndicats par une Commission mixte permanente. Cette Commission aurait pour mission de traiter, dans des réunions périodiques, des intérêts communs et d'obtenir que les organisations professionnelles soient,
non des organismes de lutte et d'antagonisme, mais, c o m m e elles doivent
l'être selon la conception chrétienne, des moyens de mutuelle compréhension, de discussion bienveillante et de pacification.
La S. Congrégation ne peut pas ne pas louer les Revmes Ordinaires de
la région du Nord, d'avoir confié à des prêtres compétents et zélés le soin
d'assister les dirigeants et les membres des syndicats au spirituel ainsi que
pour les questions dans lesquelles se trouvent impliqués des principes de
morale; elle fait des v œ u x pour que dans les autres régions industrielles,
les Evêques nomment des prêtres « Missionnaires du travail », c o m m e on
les appelle, dont l'apostolat, outre qu'il protégera les populations contre
le mal de l'indifférence et du péril socialiste et communiste, sera aussi
un témoignage de la sollicitude maternelle dont l'Eglise entoure les travailleurs.
Benoît XV montrait à quel point la chose est non seulement opportune
mais nécessaire, quand il déclarait, dans sa lettre déjà citée à l'Evêque de
Bergame: « Qu'aucun membre du clergé ne s'imagine que pareille action
« est étrangère au ministère sacerdotal sous prétexte qu'elle s'exerce sur
« le terrain économique: car c'est précisément sur ce terrain que le salut
« éternel des âmes est en péril. Aussi voulons-Nous que les prêtres considè« rent c o m m e une de leurs obligations de se consacrer le plus possible à la
« science et à l'action sociale, par l'étude, l'observation et le travail, et de
« favoriser de tout leur pouvoir ceux qui, sur ce terrain, exercent une saine
« influence pour le bien des catholiques ».
Enfin la S. Congrégation invite les uns et les autres, patrons et ouvriers,
à s'élever à des considérations et à des sentiments d'ordre supérieur. Les
progrès si impressionnants du socialisme et du communisme, l'apostasie
religieuse provoquée dans les masses ouvrières, sont des faits incontestables
qui donnent à réfléchir sérieusement. Profitant des misères réelles des ouvriers, le socialisme et le communisme ont réussi à leur faire croire qu'eux
seuls sont capables de promouvoir efficacement les intérêts professionnels,
politiques et sociaux, et les ont groupés dans des organisations syndicales.
Il est donc urgent que tous les catholiques unissent leurs forces afin d ' o p poser une digue à un si grand mal, qui entraîne tant d'âmes sur la v o i e
de la perdition éternelle, et sape les bases de l'ordre social, préparant la
ruine des peuples et des nations.
Qu'on écarte donc tous les dissentiments; et que, avec une concorde
mutuelle, avec une confiance réciproque et surtout avec une grande cha-
504
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rite, on suscite (ies institutions qui s'inspirent des principes de la morale
catholique et assurent aux ouvriers, avec leurs intérêts économiques, la
liberté de se déclarer chrétiens et la possibilité de remplir tous les devoirs
qui en découlent.
Je prie Votre Grandeur de vouloir bien, en exécutant les décisions contenues dans cette lettre, employer les moyens les plus efficaces que son tact
et sa prudence lui suggéreront, afin d'atteindre plus facilement le but que
s'est proposé cette S. Congrégation, pour le plus grand bien. Je serais reconnaissant à Votre Grandeur de nous informer de tout ce qui aura été fait.
Veuillez agréer, Monseigneur, l'expression de mes sentiments très dévoués en Notre-Seigneur.
5 Juin 1929.
£g D .
L.
CARD. SBARBETTI,
E V . de Sabine et P . Mirteto, Préfet.
ffî S.
Jules, E v . tit. de Lampsacus, Secrétaire.
S. CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
10 Aprilis 1929. — E. P. Angelus Maria Hiral, ex Ordine Fratrum
Minorum,
Vicarius Apostolicus
7 Iunii. —
Mariae,
E.
Vicarius
D.
Canalis
Martinus
Apostolicus
Suesii.
Meulenberg, e
Missionariis
Societatis
Islandiae.
IS Iulii. — Emus D. Melchior Souen, Episcopus titularis Ésbonensis,
Vicarius Apostolicus
de
Ankuo
in
Sinis.
Decretis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide diei 13 Iunii 1929
infrascripti
nominati
sunt
Praesides
Pontificii
Operis
a Propagatione
Fidei in Cecoslovachia: Mauritius Picha pro Bohemis, Venceslaus Feierfeil pro Germanis, Alexander Illnitzky
pro
Slovachis.
pro Ruthenis, Andreas
Skrabik
S.
505
Congregatio Rituum
S.
T"O R I T U U M
IACEA
1
AUGUSTODUNEN.
BEATIFICATIONIS E T CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I C L A U D I I D E L A COLOMB I È R E , SACERDOTIS PROFESSI SOCIETATIS I E S U .
SUPER DUBIO
An, stante virtutum et trium miraculorum approbatione,
TUTO
procedi possit
ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem^
Divinitus provisum erat, ut altarium honores Ven. Servo Dei Claudio
de la Colombière, qui cultus sacratissimi Cordis Iesu assertor et propagator eximius exstitit, tempestate hac decernerentur, qua universus catholicus orbis felicitate quadam ob huiusmodi cultum mirifice adauctum maximeque celebratum laetatur atque exsultat. Praemio diutius carere non
sivit miserentissimus Deus famulum suum Claudium de la Colombière, qui,
licet non diuturna, annorum numero computata, vita sit usus, morum integritate et sapientiae lumine Societatem Iesu, cuius sodalis praeclarissimus
fuit, imo universam Ecclesiam illustravit egregie. Datus
moderator ac
magister sanctimoniam" virgini Margaritae Mariae Alacoque, eam adeo probe
ac religiose direxit, apprime in cultu augustissimi Cordis Iesu, qui contradictores non paucos ab initio nactus erat, adserendo vindicando que, ut inter
praecipuos eiusdem cultus praecones et insignes apostolos connumerari
meruerit, de eiusque virtutibus ipsamet sancta Margarita Maria, v i x eo
demortuo, scriptis tradidit ac orationem, qua eius patrocinio sese commendabat, confecit.
Neque difficile fuit, ubi primum iudicialibus inquisitionibus manus apponere licuit, de eiusdem virtutibus et sanctitate idoneas probationes congerere, ipsumque Servum Dei summum gradum quem heroicum dicimus, in
earum exercitio assecutum esse declaratum fuit a Pontifice Maximo fel. rec.
Leone X I I I . Novissime vero, die videlicet octava mensis Maii nuper elapsi
de tribus constare miraculis Apostolicum latum est decretum, antea remisso,
legitimas ob causas, onere quarti miraculi quod a iure requirebatur.
Hisce ad fori nostri disciplinam peractis, unum adhuc praestandum
supererai, utrum scilicet omnia ita conspirent amice, ut ad solemnem
ACTA, roi. XXI, n. tO. — 3-8-929.
34
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
506
Ven. Servi Dei Beatificationem tuto procedi possit. Id praestitum fuit
die 28 mensis Maii volventis anni in Comitiis generalibus coactis coram
Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus Reverendissimus
Card. Alexander Verde, Causae Relator, sequens dubium discutiendum
proposuit: An, stante virtutum et
trium miraculorum approbatione,
TUTO
procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei Beatificationem?
Suffragia sua singillatim propitia ediderant tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores, quae intento
laetantique animo
excepit
Beatissimus Pater, qui preces haud esse intermittendas, sed adhuc continúan das adstantibus commendavit, quibus claritatis divinae abundantia
impetraretur, atque in alium diem decretorium suum iudicium differre
censuit.
Auspicatissimam autem hodiernam diem, qua ampliori ritu solemnia
in honorem sacratissimi Cordis Iesu recoluntur, pro cuius cultu vindicando
et provehendo se totum impendit Ven. Servus Dei, designavit pro sua pandenda sententia; quocirca sacris ferventer operatus, accitisque Reverendissimis
Cardinalibus
Camillo
Laurenti, sacrorum
Rituum Congregationi
Praefecto, et Alexandro Verde, Causae Relatore, una cum R. P. Carolo
Salotti, sanctae Fidei Promotore generali, meque infrascripto a secretis,
eiusque praesentibus, nobiliorem hanc Vaticanae aedis aulam ingressus
Beatissimus Pater, solio pontificio sedit ac solemniter edixit:
TUTO
posse ad solemnem Ven. Claudii de la Colombière Beatificationem.
procedi
Atque
h o c decretum publici iuris fieri, in acta sacrorum Rituum Congregationis
referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis de Beatificationis solemnibus quam primum in Patriarchali Basilica Vaticana celebrandis, expediri
iussit, septimo idus Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .
C. CARD. LAURENTI,
L.
S. B. C. Praefectus.
© S.
Angelus Mariani, Secretarius.
S. Congregatio Rituum
507
II
ANDEGAVEN.
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS VEN" S E R V I D E I F R . F R A N C I S C I M A R I A E
A CAMPORUBEO L A I C I PROFESSI O R D I N I S M I N O R U M S. F R A N C I S C I CAPUCCINORUM.
SUPER
An,
stante
virtutum
et duorum
DUBIO
miraculorum
approbatione,
TUTO
procedi
possit ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem?
Evangelicae caritatis officia obire, et stipem pro sui et contubernalium
necessitatibus mendicare, duo sunt quae peculiarem laudem merentur, si
religiose probeque perficiantur. Difficile quippe est beneficam manum ita
protendere, ut eadem iustos limites praetergrediatur numquam, et suum
unicuique servet ac tribuat amussim. Utroque officio est laudabiliter perfunctus, diuturno quadraginta annorum tempore, Y e n . Dei Famulus Franciscus Maria a Camporubeo, qui in quaesitoris obeundo munere omnium
necessitates complectebatur, et opportunis caritatis auxiliis, tum verbo
tum opere, egenis et pauperibus opitulari studebat, moderatorum suorum
licentia munitus ne coenobii iura laedere quandoque videretur. Ita pacem
et concordiam restituendi sollicitus, monita et praecepta salutaria praebebat,
abiectos animos solabatur et erigebat. In eius funere comploratio facta est
magna; pietas et fiducia in eius patrocinium auctae sunt. I m o desiderium
inter religiosos sodales et cives, eius virtutum et sanctimoniae testes, maxime exarsit de altarium honoribus eidem comparandis. Conditis itaque
primum Ordinariis inquisitionibus, deinde Apostolicis, triplici actione de
virtutum praestantia disceptatum est, dieque 17 mensis Decembris editum
est decretum, quo Yen. Servi Dei-virtutes heroicae sunt agnitae ac declaratae. Deinceps binae sanationes tamquam prodigiosae severae discussioni
subiectae sunt, easque divinitus patratas esse, V e n . Servo Dei suffragante,
solemni decreto nuper lato, videlicet die 18 superioris mensis Maii, sancitum est.
Bina tamen haec decreta huiusce fori disciplinae haud faciebant satis,
ut Yen. Famulo Dei tuto animo decernerentur Caelitum honores; reliquum
enim erat, ut peculiaris investigatio fieret, num quae gesta quaeque decernenda sunt pro finali Causae complemento eam securitatem praestent, quae
in gravissimis hisce negotiis perspecta ac explorata sit oportet. De h o c
508
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
porro iuris praescripto actum est in generalibus Comitiis, quae habita
sunt die 28 mensis Maii postremo elapsi coram Sanctissimo D o m i n o
nostro Pio Papa X I , in quibus Reverendissimus Card. Ianuarius Granito
Pignatelli di Belmonte, Episcopus Albanen., Causae Relator, sequens dubium ad definiendum proposuit: An, stante virtutum et duorum miraculorum
approbatione,
Mariae a
TUTO
procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei Fr. Francisci
Camporubeo Beatificationem? Plane propitia fuit omnium qui
aderant, tum Reverendissimorum Cardinalium tum Patrum Consultorum
suffragatio, sed Beatissimus Pater ulteriores preces ad caelestis luminis
copiam assequendam, fieri optavit, et in alium diem sententiam decretoriam distulit.
Quum vero eam proferre sibi visum esset, Beatissimus Pater laetissimum hodiernam diem selegit, qua totus orbis terrarum solemnia agit in
honorem Cordis Sacratissimi Iesu; quocirca, divinis devotissime operatus,
accitisque Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum R i tuum Congregationi Praefecto, et Ianuario Granito Pignatelli di Belmonte,
Episcopo Albanen., Causae Relatore, una cum R. P. Carolo Salotti, sanctae
Fidei Promotore Generali, meque infrascripto Secretario, eisque praesentibus, Pontificio solio assidens solemniter decrevit:
solemnem Ven. Servi Dei Fr. Francisci Mariae de
TUTO
procedi posse ad
Camporubeo Beatifica-
tionem; atque h o c Decretum evulgari, in acta sacrorum Rituum Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis, de Beatificationis
solemnibus in Patriarchali Basilica Vaticana quantocius peragendis, expediri iussit, septimo idus Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .
O.
CARD.
LAURENTI,
S. B. C. Praefectus.
L. © S.
Angelus Mariani, Secretarius.
8. Congregatio Rituum
509
III
ROMANA
Sacrae Rituum Congregationi pro opportuna'solutione sequentia proposita sunt dubia:
I. « An preces inductae iuxta art. 12 Concordati inter S. Sedem et Italiam, pro Rege et populo Italiae, etiam dicendae sint si Missa Conventualis
ab ipso Episcopo pontificaliter celebretur? »
Et quatenus affirmative:
I I . « In quo loco ab Episcopo recitandae sint preces? »
I I I . « An etiam in ecclesiis Religiosorum officium chorale habentium,
post Missam conventualem praefatae preces sint recitandae? »
Et Sacra Rituum Congregatio, audito specialis Commissionis v o t o ,
mature omnibus perpensis, respondendum censuit:
Ad I. Affirmative.
^
Ad I I . Preces recitandae sunt, statim post Missam, ab Episcopo
stante ad thronum, vel ad faldistorium, si throno usus non fuerit.
Ad I I I . N o n teneri, nisi adsit Capitulum religiosum Abbatiae vel Praelaturae nullius.
A t q u e ita rescripsit et declaravit, die 6 Iulii 1929.
C.
L.
CARD.
LAURENTI,
S. B. C. Praefectus.
©S.
Angelus Mariani, Secretarius.
510
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA
TRIBUNALIUM
SACRA POENITENTIARIA APOSTOLICA
(OFFICIUM DE INDULGENTIIS)
D E C L A R A T I O CIRCA I N D U L G E N T I A M « TOTIES QUOTIES » CRUCIFIXIS A D N E X A M
Etsi iam alias, decreto Sancti Officii die 10 Iunii 1914 lato et in solita
subsequenti audientia a Ssmo D o m i n o Nostro probato et confirmata,
expresse declaratum fuerit quo sensu intelligenda sit facultas benedicendi
Crucifixos ad adnectendam eisdem Indulgentiam, quam dicunt, toties
quoties; constat tamen ex certis fontibus non deesse sacerdotes, bac facultate auctos, qui talem benedictionem impertiri praesumant cum effectu
ut omnes et singuli fideles Indulgentiam plenariam, ceteris paribus, consequantur, toties quoties Crucifixos ita a se benedictos deosculati fuerint.
Timens ne forte, decursu temporis vel etiam ex peculiari aliqua, quam
nonnulli iactitant, concessione, decreto Sancti Officii quidquam derogatum
sit, infrascriptus Cardinalis Poenitentiarius Maior, in audientia die 21 currentis mensis sibi impertita, ipsum Sanctissimum D o m i n u m Nostrum ad
rem directe consuluit; qui respondere dignatus est mentem Suam esse
supra memoratam Sancti Officii declarationem in pleno suo robore ac vigore
permanere debere q u o d ad omnes et singulas huiusmodi concessiones post
eam quomodolibet elargitas, sive per tramitem cuiusvis Officii Sanctae
Sedis sive etiam ab ipsomet Summo Pontifice personaliter et vivae vocis
oraculo; atque insimul praefatam declarationem in Commentario officiali
Acta Apostolicae Sedis denuo evulgari mandavit.
Eadem ita se habet: « Facultas benedicendi Crucifixos cum Indulgentiae
plenariae applicatione, toties quoties nuncupatae, sive personaliter a Summo
Pontifice, sive q u o m o d o c u m q u e ab Apostolica Sede, per tramitem cuiuslibet
Officii vel personae obtenta, ita et non aliter est intelligenda, ut quicumque
christifidelis, in articulo mortis constitutus, aliquem ex huiusmodi Crucifixis benedictis, etiamsi illi non pertineat, osculatus fuerit vel quomodocumque tetigerit, d u m m o d o confessus ac sacra Communione refectus, vel, si id
facere nequiverit, saltem contritus, Ssmum Iesu nomen ore, si potuerit, sin
S. Poenitentiaria Apostolica
511
minus corde devote invocaverit, et mortem, tamquam peccati stipendium,
de manu Domini patienter susceperit, plenariam Indulgentiam acquirere
valeat. Contrariis quibuscumque non obstantibus ».
D a t u m R o m a e , e Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 23 Iunii 1929.
L.
L.
©
CAED.
LAURI,
Poenitentiarius Maior.
s.
I. Teodori, JS. P. Secretarius.
SUPREMUM
SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL
L I T T E R A E C I R C U L A R E S QUOAD SENTENTIAS D E N U L L I T A T E M A T R I M O N I I , A D
NORMAM A R T . 3 4 P A C T I I N T E R SANCTAM S E D E M E T R E G N U M I T A L I A E
CONCORDATI.
Ai
Revmi
Ordinari
Diocesani
d'Italia,
Poiché il giorno 8 del corr. Agosto andrà in vigore la Legge 27 Maggio 1929, n. 847 per l'applicazione del Concordato fra la S. Sede e l'Italia
nella parte relativa al matrimonio (art.^34), questo Supremo Tribunale
ritiene opportuno indicare ai E m i Ordinari d'Italia le norme che dovranno
essere osservate, affinchè le sentenze e i provvedimenti, che dichiarano
la nullità dei matrimoni, siano resi esecutivi agli effetti civili.
1. Le sentenze dichiaranti la nullità del matrimonio, tanto se il loro
processo abbia seguito il corso formale di cui ai canoni 1960 a 1989 del
Codex iuris canonici, quanto se siano state trattate colla procedura eccezionale ed economica di cui ai canoni 1990 a 1992, appena siano divenute definitive ed esecutive a norma dei canoni 1987 o 1992, saranno
trasmesse d'ufficio, in due copie integrafi autenticate, a questo Supremo
Tribunale
della
Segnatura, unitamente
ad una
copia
di
quegli
atti
del processo, che sono necessari per accertare la regolarità del medesimo
(v. comma 5).
2. Nel caso previsto nel primo comma dell'art. 22 della citata legge
27 Maggio 1929, cioè di sentenza emanata sia prima sia dopo il giorno
dell'entrata in vigore della legge stessa, ma dichiarante la nullità di alcun
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
512
matrimonio celebrato prima del detto giorno, la procedura avanti questo
Tribunale, allo scopo di ottenere che la sentenza produca il suo effetto
riguardo al matrimonio civile contratto fra le stesse persone, dovrà essere
iniziata a richiesta di almeno una delle parti. In ordine a tale richiesta si
dovrà fare la trasmissione della sentenza come sopra al n. 1.1 R e v m i Ordinari, o v e sia necessario, esorteranno le parti di valersi del benefìcio concesso dalla legge, allo scopo di impedire che tra coloro il cui matrimonio
religioso è stato dichiarato nullo, permanga il vincolo del matrimonio
civile.
3. Questo Supremo Tribunale, appena avuta notizia dalla Corte di
Appello dell'eseguita annotazione della sentenza a margine dell'atto di
matrimonio nell'ufficio dello stato civile, ne darà comunicazione al R e v m o
Ordinario, il quale trasmetterà la notizia al parroco, nei cui registri è
conservato l'atto originale di matrimonio. Questi poi annoterà a margine
del detto atto le indicazioni sia della sentenza che ha dichiarata la nullità
del matrimonio, sia dell'avvenuta trascrizione della detta sentenza nei regi:
stri dello stato civile.
4. Sarà pure data notizia ai R e v m i Ordinari, per gli effetti di cui al
precedente n. 3, delle dichiarazioni di nullità di matrimonio emanate dalla
Sacra Romana R o t a o dalla Sacra Congregazione del S. Offizio e dei provvedimenti di dispensa dal matrimonio rato et non consummato emanati dalla
Sacra Congregazione dei Sacramenti.
5. In
ogni
caso
la procedura in
questo Supremo
Tribunale sarà
esente da ogni tassa.
Dalla Segnatura Apostolica ( R o m a , Palazzo della Dataria), il di 3 A g o sto 1929.
F.
CAED.
BAGONESI,
Prefetto.
L. © S.
F. Cattani Amadori, Segretario.
Diarium
Romanae
Curiae
513
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 9 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si è tenuta la
Congregazione dei Sacri Riti Particolare, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, nonché i Revmi Prelati Officiali, componenti la medesima, hanno
dato il loro voto sopra le seguenti materie :
1. Intorno alla validità dei Processi apostolici sopra i miracoli costruiti
nella Curia di Poitiers e Pamplona, per la causa di Canonizzazione del
Beato Andrea Uberto Fournet, Fondatore dell'Istituto delle Figlie della Croce,
dette Suore di S. Andrea.
2. Intorno alla validità dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
per la causa di Canonizzazione della Beata Giovanna Antida Thouret, Fondatrice dell'Istituto delle Suore della Carità.
3. Intorno alla validità dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
per la causa di Canonizzazione del Beato Vincenzo Maria Strambi, della Congregazione dei Chierici Scalzi della Ssma Croce e Passione di N. S. G. C,
Vescovo di Macerata e Tolentino.
4. Intorno alla validità dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
nelle Curie di Cartagena, Nevers e Versailles per la causa di Canonizzazione
della Beata Maria Bernarda Soubirous, dell'Istituto delle Suore della Carità
e dell'Istituzione Cristiana di Nevers.
5. Intorno alla validità dei Processi ordinari ed apostolici per la causa
di Beatificazione o dichiarazione del Martirio del Servo di Dio Biagio Marmoiton, laico professo della Società di Maria, detta dei Maristi, ucciso, come
si asserisce, in odio alla Fede.
6. Intorno alla validità dei Processi apostolici ®sopra i miracoli costruiti
nelle Curie di Chatham e San Giacinto, nella causa di Canonizzazione dèi
Beati Giovanni De Brebeuf, Isacco Jogues e Compagni martiri, della Compagnia di Gesù.
7. Intorno al culto, in ossequio ai Decreti di Urbano VIII, non mai
prestato alla Serva di Dio Vincenza Maria Lopez y Vicuña, Fondatrice dell'Istituto delle Figlie di Maria Immacolata per le giovani domestiche.
8. E finalmente intorno al culto, come sopra, non mai prestato alla
Serva di Dio Suor Maria della Passione__di N. S. G. C, dell'Istituto delle
Suore Crocifìsse, adoratrici del Sacramento della Ssma Eucaristia.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
514
Martedì, 30 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei Consultori Teologi componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si è tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio,
della causa del martirio e dei segni o "prodigi dei Venerabili Servi di Dio
Giorgio Haydock, sacerdote secolare; Giovanni Roberts, sacerdote dell'Ordine
di S. Benedetto; Arturo Bell, sacerdote dell'Ordine dei Frati minori; Roberto
Southwell, sacerdote della Compagnia di Gesù; Filippo Howard, Conte de
Arundel e Compagni, uccisi, come si asserisce, in Inghilterra, in odio alla
Fede.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante-, si è
degnato di nominare:
11
Marzo
1929. Jj Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Protettore delle
Serve dei Poveri del « Boccone del Povero »
(Palermo).
23
»
»
L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
delle Suore della Santa Famiglia (Bordeaux).
21 Maggio » Monsig. Sosio d Ari gelo, Prelato votante del Tribunale della
Segnatura
24
»
»
Apostolica.
L'Emo Sig. Cardinale
delle Suore
Bonaventura
Cerretti,
Protettore
Terziarie Francescane della Natività
di Nostra Signora (Barcellona).
28
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Basilio
Suore
31
»
»
dell'Immacolata
Pompilj,
Protettore
delle
(Genova).
L'Erao Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle
Suore della Sacra Famiglia (Barcellona).
»
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle
Suore Oblate del SSmo Redentore (Madrid).
1
Giugno
»
L'Emo Sig. Cardinale Carlo Perosi, Protettore delle Suore
Or soline di Somasca (Bergamo).
5
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti,
Protettore della
Pia Società di S. Francesco Saverio per le Missioni Estere (Parma).
8
»
»
L'Emo Sig. Cardinale
Bonaventura
Cerretti,
Protettore
delle Suore Terziarie Francescane del Santissimo
Cuore di
Gesù (Chicago).
515
Diarium Romanae Curiae
8
Giugno
1929. Monsig. Giuseppe Pizzardo, Segretario della Sacra Congregazione per gli
13
»
»
Affari Ecclesiastici Straordinari.
- L ' E m o Sig. Cardinale Luigi Capotasti, Protettore delle Religiose Terziarie Francescane Elisabettine (Padova).
18
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Luigi Sincero, Protettore delle Suore
di Nostra Signora (Namur).
27
»
»
L ' E m o Sig. Cardinale Gennaro Granito Pignatelli di Beimonte, Protettore delle Suore Ospitaliere del Sacro
Cuore di Gesù (Madrid).
30
»
»
Monsig. Francesco Borgongini Duca, Arcivescovo tit. di Era-
4
Luglio
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
20
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle
clea, Nunzio Apostolico presso la R. Corte d'Italia.
delle Suore della Provvidenza (Gorizia).
Suore
Terziarie Francescane della Sacra Fami-
glia (Dubuque).
»
»
»
L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lépicier, Protettore
dei Fratelli della Carità (Gand).
23
»
»
Mons. Francesco Moran y Ramos,
Uditore soprannume-
rario del Tribunale della Rota presso la Nunziatura di Spagna.
»
»
»
Il Sig. avv. conte Carlo Santucci, Avvocato Concistoriale
emerito
in
soprannumero.
Assistente al Soglio Pontificio:
21 Gennaio 1927. Monsig. Gioacchino Silverio De Sousa, Arcivescovo di
Diamantina.
28 Febbraio 1929. Monsig. Pietro Emmanuele Amigo, Vescovo di Southwark.
Protonotarii Apostolici
15 Maggio
ad instar participantium :
1929. Monsig. Felice D. Me Carthy, della diocesi di Harbor Grace.
1
Giugno
»
Monsig. Carlo Guillemant, della diocesi di Arras.
3
»
»
Monsig. Michele Giovanni Lavelle, dell'archidiocesi di New
York.
7
»
»
Monsig. Francesco Reyl, della diocesi di Königgrätz.
8
»
»
Monsig. Giovanni Hagemann, della diocesi di Hildesheim.
10
Luglio
»
Monsig. Paolo Maurel, della diocesi di Cahors.
Prelati Domestici di S. S.:
10 Settembre 1928. Monsig. Francesco Barae, dell'archidiocesi di Zagabria.
29 Novembre
16
Marzo
»
Monsig. Edoardo Stukels, dell'archidiocesi di Riga.
1929. Monsig. Alfonso Gentile (Roma).
516
18
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Aprile
1929. Monsig. Giuseppe Schrijnen, della diocesi di Utrecht.
28
»
»
Monsig. Tommaso Mannino, dell'archidiocesi di Monreale.
17
Maggio
»
Monsig. Giacomo Saas, della diocesi di Altoona.
»
»
»
Monsig. Pietro Fox, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Ugo O'Neil, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Bernardo Connolly, della medesima diocesi.
23
»
»
Monsig. Rodolfo Zbánel, della diocesi di Brno.
28
»
»
Monsig. Camillo Vieville, della diocesi di Soissons.
»
»
»
Monsig. Alessandro Littierre, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Giuseppe Paolo Solignac, delParchidiocesi di New
29
»
»
Monsig. Damiano Augusto Bellet, della diocesi di Orleans.
Orleans.
3
Giugno
»
Monsig. Giovanni Mechtler, dell'archidiocesi di Vienna.
13
»
»
Monsig. Francesco Cronin, della diocesi di Aberdeen.
2
Luglio
»
Monsig. Nicola Achille Chaupin, della diocesi di Verdun.
4
»
»
Monsig. Alfredo Wróblewski, dell'archidiocesi di Mohilew.
16
»
»
Monsig. Domenico Argnani, della diocesi di Faenza.
18
»
»
Monsig. Mario Fitz-Gerald, della diocesi di Sioux Falls.
»
»
»
Monsig. Guglielmo L. Mulloney, della medesima diocesi.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si è
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
15
Luglio
1929. A S. E. il dott. Diego von Bergen, Ambasciatore straordinario e Plenipotenziario della Germania presso
la S. Sede.
-
La Commenda con placca dell'Ordine Piano:
14
Giugno
1929. Al sig. prof. Salvatore Di Marzo, dell'archidiocesi di Palermo.
(
La Commenda dell' Ordine Piano :
3
Luglio
1929. Al sig. Don Luis de Olivares y Bruguera (Spagna).
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
7
Giugno
1929. Al sig. avv. marchese Francesco Pacelli (Roma).
2
Luglio
1929. Al sig. Martino Carmody, della diocesi di Grand Rapids-
15
»
»
Al sig. Francesco Goldenberger (Baviera).
Diarium 'Romanae Curiae
517
La Placea dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
22
Giugno
1929. Al sig. Bernardo Schlieker, della diocesi di Breslavia.
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile.
29
Giugno
1929. Al sig. Domenico Giachetti, dell'archidiocesi di Torino.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
18 Febbraio 1929. A
ing. Antonio Pisacié, dell'archidiocesi di Zagabria,
»
»
»
A
ing. Martino Pilar, della medesima archidiocesi.
»
»
»
A
ing. Giovanni Holjac, della medesima archidiocesi.
24
Aprile
13
Maggio
Antenore Pepoli (Roma).
Carlo Genova, dell'archidiocesi di Monreale.
29
»
Achille Achilli (Roma).
31
»
Giuseppe Edoardo Palmer, della diocesi di Sher-
3
Giugno
broocke.
Agostino Math is, dell'archidiocesi di Torino.
5
»
Vittore Trejos (Costarica).
11
»
Luigi Gambara, della diocesi di Parma.
15
»
Ottavio Leduc, della diocesi di Tournay.
»
»
Lodovico Fliehe, dell'archidiocesi di Parigi.
10
Luglio
15
»
cav. Camillo Beccari (Roma).
16
23
»
»
»
»
Celso Borda (Bolivia).
Lorenzo Bignozzi (Roma).
Carlo Rosati (Roma).
Enrico Beretta, dell'archidiocesi di Torino.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
23
Marzo
15
Maggio
1929. Al sig. Marcello Tabanelli (Roma).
»
Al sig. Giorgio Brindivele, della diocesi di Altoona.
»
»
»
Al sig. dott. Giovanni Me Aneny, della medesima diocesi.
20
»
»
Al sig. Maurizio de Clercq-Reynaert, della diocesi di Bruges.
31
»
»
Al sig. dott. Maurizio Denis, dell'archidiocesi di Sens.
5
Giugno
»
Al sig. Oliviero Loras, della diocesi di Nizza.
11
»
»
Al sig. Bernardo Giovanni Grobben, della dioc. di Haarlem.
14
»
»
Al sig. Lodovico A. C. Claes, della diocesi di Namur.
15
»
»
Al sig. Carlo Cagé, dell'archidiocesi di Parigi.
18
»
»
Al sig. Augusto Carof, della diocesi di Quimper.
26
»
»
Al sig. Filippo Comoni, della diocesi di Padova.
28
»
»
Al sig. Giuseppe Orther, dell'amministrazione Apostolica
di Tütz.
518
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
Luglio
1929. Al sig. Lodovico Provot, dell'archidiocesi di Parigi.
17
»
»
Al sig. Sebastiano Schlittenbauer (Baviera).
»
»
»
Al sig. Martino Luible (Baviera).
La Gran Croce dell'Ordirne di S. Silvestro Papa:
16
Luglio
1929. Al sig. Enrico Oswald (Baviera).
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
6
Maggio
18
»
1929. Al sig. Erminio Forni, dell'archidiocesi di Milano.
»
Al sig. ing. Giovanni Grignolio, della diocesi di Borgo
San Sepolcro.
27
Giugno
»
Al sig. cav. Enrico Brosio, dell'archidiocesi di Torino.
15
Luglio
»
Al sig. Alberto Virreira Pacieri (Bolivia).
17
»
»
Al sig. dott. Giorgio Heim (Baviera).
23
»
»
Al sig. ing. Alberto Giacchetti, dell'archidiocesi di Torino.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
24 Maggio
29
»
1929. Al sig. Nicola Dati (Roma).
»
Al sig. prof. Giuseppe Felici, della diocesi di Macerata e
Tolentino.
5
Giugno
»
Al sig. Giuseppe Tinivella, dell'archidiocesi di Torino.
»
»
»
Al sig. dott. Pietro O'Donnel, dell'archidiocesi di Cardiff.
12
»
»
Al sig. Giuseppe Peirani, dell'archidiocesi di Torino.
»
»
»
Al sig. avv. Pietro d'Ascia, della diocesi d'Ischia.
21
»
»
Al sig. Giovanni Quagliotto, dell'archidiocesi di Torino.
25
»
»
Al sig. Bernardo Ferreri, della medesima archidiocesi.
»
»
Al sig. Pietro Sola, della medesima archidiocesi.
11
»
Luglio
»
Al sig. Edoardo Lairre, dell'archidiocesi di Cambrai.
16
»
»
Al sig. visconte Giuseppe De Durat, della diocesi di Moulins.
17
»
»
Al sig. Lino Funke (Baviera).
»
»
»
Al sig. Rodolfo Schwarzer (Baviera).
»
»
»
Al sig. Francesco Dauer (Baviera).
Diarium Romanae
Curiae
519
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
6
Marzo
18
Aprile
1929. Monsig. Elisio Della Beffa, dell'archidiocesi di Milano.
»
Monsig. Angelo Raffaele Evangelista, della diocesi di Gra-
25
»
»
Monsig. Alessandro da Casto, della diocesi di Acqui.
»
»
»
Monsig. Domenico Somaglia, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Francesco Berta, della medesima diocesi.
»
Monsig. Stanislao Przyrembel, Vic. gen. di Leningrado.
»
Monsig. Giuseppe Niemann, della diocesi di Münster.
vina.
2 Maggio
10
»
10
»
»
Monsig. Biagio Pascarella, della diocesi di Acerra.
22
»
»
Monsig. Benedetto J. Donnada, della diocesi di Corpus
»
»
»
Monsig. Giovanni C. Dubourgel, della medesima diocesi.
23
»
»
Monsig. Giacomo Demitrowski, della diocesi di Leopoli dei
»
»
Mons g. Francesco Janicki, della medesima diocesi,
»
»
»
Mons g. Giovanni Czyrek, della medesima diocesi,
»
»
»
Mons g. Michele Basciak, della medesima diocesi,
Mons g. Nicola Pokorny, della diocesi di Già varino,
Mons g. Giovanni S. O'Connor, della diocesi di Dallas,
Christi.
Latini.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Mons g. Vito Grafeo, della medesima diocesi,
Mons g. Giorgio Habig, della diocesi di Cleveland,
Mons g. Biagio Cipriani (Roma).
»
»
»
Mons g. Antonio Emanuel Pinto de Abreu, dell'archidio-
»
»
»
Monsig. Mariano Campo, della diocesi di Cefalù.
24
»
»
Monsig. Carlo Spohr, della diocesi di Osnabrück.
»
»
»
Monsig. Ernesto Mulecheau, della diocesi di Le Mans.
»
»
»
16
Giugno
»
cesi di Lisbona.
5
»
Luglio
»
»
»
Monsig. Enrico Voss, della diocesi di Münster.
Monsig. Edoardo A. Gonzalez, della diocesi di Calabozo.
Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:
10 Maggio
1929. Il sig. barone Rodolfo de Enzberg, della diocesi di Rottenburg.
4
Luglio
»
Il sig. conte Giovanni Me Cormack, della diocesi di Kil-
»
Il sig. Carlo C. Frost, del Distretto Orient., Vicariato di Co-
dare.
»
»
lonia del Capo.
520
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
30 Dicembre 1928. Monsig. Andrea Kelemen, della diocesi di Csánad.
»
»
»
Monsig. Giovanni Sopsieh, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Venceslao Becker, della medesima diocesi.
6
Maggio
10
»
1929. Monsig. Natale Licari, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.
»
Monsig. Giovanni Campana, della diocesi di Ozieri.
23
»
»
Monsig. Pio Appetecchia, della diocesi di Anagni.
1
Ghigno
»
Monsig. Bronislao Michalski, dell'archidiocesi di Varsavia.
16
»
»
Monsig. Virginio Maggiora, della diocesi di Asti.
28
»
»
Monsig. Ignazio Trimmel, della diocesi di S. Ippolito.
8
Luglio
»
Monsig. Giuseppe Burzio, dell'archidiocesi di Torino.
28
»
»
Monsig. Francesco Veigl, della diocesi di S. Ippolito.
Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :
6
Marzo
1929. LI sig. Fernando De Aguilar y Cornez Acebo, della diocesi
di Madrid.
12
Giugno
1929. Il sig. Giorgio Shanks, della diocesi di Southwark.
Cappellano Segreto d'Onore di S. S.:
16
Giugno
1929. Monsig. Achille Lega, della diocesi di Forlì.
NECROLOGIO
25
Luglio
30
»
1929. Monsig. Francesco Rossi, Vescovo di Ferrara.
»
Monsig. Adolfo Manier, Vescovo di Belley.
13 Augusti 1929
Annus X X I - Vol. XXI
Num. 11
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTÀEIUM OFFICIALE
I N T E R SANCTAM SEDEM ET BORUSSIAE REMPUBLICAM
SOLLEMNIS CONVENTIO s e u CONCORDATUM
VERTRAG
SOLENNE CONVENZIONE
FRA
DES
LA SANTA S E D E E LA PRUSSIA
FREISTAATES
PREUSSEN
M I T D E M H E I L I G E N STUHLE
Sua Santità il Sommo Pontefice
Seine
Papst Pius X I .
P i o XI ed il Ministero di Stato Prus-
und
siano, concordi nel desiderio di con-
rium, die in dem Wunsche einig sind,
formare
la
die Rechtslage der katholischen Kir-
situazione giuridica della Chiesa cat-
che in Preussen den veränderten Ver-
alle
mutate
condizioni
das
Heiligkeit
Preussische
Staatsministe-
tolica in Prussia, hanno risoluto di re-
hältnissen
golarla nuovamente in m o d o stabile
schlossen, sie in einem
mediante una solenne
Convenzione.
Vertrag neu und dauernd zu ordnen.
A tale effetto Sua Santità ha nomi-
Zu diesem Zwecke haben seine Hei-
nato
Suo
Sua
Plenipotenziario
Eccellenza
Monsignor
Dr.
haben
be-
förmlichen
ligkeit zu Ihrem Bevollmächtigten
Reverendissima
EUGENIO
anzupassen,
PACELLI,
Seine Exzellenz den Herrn A p o stolischen
Nunzius
in
Berlin
und
A r c i v e s c o v o di Sardi e Nunzio A p o -
Erzbischof v o n Sardes D r . E U G E N
stolico in Berlino,
PACELLI
ed il Ministero di Stato Prussiano
ha nominato Suoi Plenipotenziari
il
Signor
Presidente del
Dr.
OTTONE
Ministero
BRAUN,
di
Stato
und das
Preussische Staatsmini-
sterium zu seinen
Bevollmächtigten
den Herrn Preussischen Ministerpräsidenten D r . O T T O B R A U N ,
Prussiano,
ACTA, vol. XXI, n. l i . — 13-8-929.
35
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
il Signor Professore D . D r . C A R L O
den
Officiale
Herrn
Preussischen Staats-
E N R I C O B E C K E R , Ministro Prussiano
minister
und
per la Scienza, l'Arte e l'Istruzione
schaft,
Kunst
Pubblica, ed
Professor
D.
BECKER
delle
Finanze,
und
Dr.
und
Wissen-
Volksbildung
CARL
HEINRICH
und
den Herrn
il Signor Dr. E R M A N N O H O E P K E R -
ASCHOFF, Ministro Prussiano
Minister für
Preussischen
Finanzminister
Dr.
Staats-
HERMANN
HÖPKER-ASCHOFF
i quali, scambiati i loro rispettivi
ernannt,
die nach
Austausch ihrer
pieni poteri e trovatili in buona e d o -
für gut und richtig befundenen V o l l -
vuta forma, banno convenuto negli
machten folgende Bestimmungen ver-
articoli seguenti.
einbart haben.
Artikel 1
Articolo 1
Il Governo Prussiano darà prote-
Der
Freiheit
des
Bekenntnisses
zione legale alla libertà della profes-
und der Ausübung der katholischen
sione e dell'esercizio della religione
Religion wird der Preussische Staat
cattolica.
den gesetzlichen
Schutz gewähren.
Artikel 2
Articolo 2
1. L'attuale organizzazione e cir-
1. Die gegenwärtige Diözesanorga-
coscrizione diocesana della Chiesa cat-
nisation
tolica in Prussia rimane conservata,
katholischen Kirche Preussens bleibt
ad eccezione dei seguenti mutamenti.
und
-zirskumskription
der
bestehen, soweit sich nicht aus d e m
Folgenden Aenderungen ergeben.
2. In Aquisgrana sarà nuovamente
eretta una Sede Vescovile ed il Capitolo
Collegiale sarà trasformato in
Capitolo
Cattedrale. La Diocesi di
Aquisgrana
abbraccerà
il
distretto
2. In
Aachen wird
wieder
ein
Bischöflicher Stuhl errichtet und das
Kollegiat-
in
umgewandelt.
ein
Kathedralkapitel
Das Bistum Aachen
wird den Regierungsbezirk Aachen
come
sowie die Kreise Grevenbroich, Glad-
pure i circondari di Grevenbroich,
bach, M.Gladbach, R h e y d t , Krefeld
Gladbach,
Rheydt,
(Stadt und Land) und Kempen umfas-
Krefeld (città e campagna) e Kempen,
sen und der Kölner Kirchenprovinz
ed apparterrà alla provincia ecclesia-
angehören.
governativo
di
M.
Aquisgrana,
Gladbach,
stica di Colonia.
3. Alla Diocesi di Osnabrück sa-
3. D e m Bistum Osnabrück werden
ranno incorporati i territori di mis-
die bisher v o n seinem Bischof verwal-
sione
teten Missionsgebiete einverleibt. Es
finora
amministrati
da
quel
Conventio
inter
S.
Sedem et
Borussiam
Vescovo. Essa sarà in avvenire suf-
wird in Zukunft Suftraganbistum des
fraganea dell'Archidiocesi di Colonia.
Metropoliten v o n K ö l n sein.
4. Alla Sede Vescovile di Pader-
4. D e m Bischöflichen Stuhle zu
borna sarà conferito il carattere di
Paderborn
Metropolitana; quel Capitolo Catte-
charakter verliehen; das dortige K a -
drale diverrà Capitolo Metropolitano.
thedralkapitel wird Metropolitanka-
Alla Provincia ecclesiastica di Pader-
pitel. Zur Paderborner Kirchenpro-
1
wird
der
Metropolitan-
borna apparterranno, oltre l Archidio-
vinz werden ausser dem Erzbistum
cesi di Paderborna, le Diocesi di Hil-
Paderborn die Bistümer Hildesheim
desheim e di Fulda. L'Archidiocesi
und Fulda gehören. An die Diözese
di Paderborna cederà alla Diocesi di
Fulda tritt die Paderborner die B e -
Fulda i distretti del Commissariato
zirke ihres Kommissariats Heiligen-
di Heiligenstadt e del Decanato di
stadt und ihres Dekanats Erfurt a b .
Erfurt.
5. La Diocesi di Fulda cede alla
5. Das Bistum Fulda überlässt den
Diocesi di Hildesheim il circondario
Kreis
della contea di Schaumburg e alla
Bistum Hildesheim und den bisher
Diocesi di Limburgo la parte che
ihm zugehörigen Teil der Stadt Frank-
Grafschaft Schaumburg dem
finora le apparteneva della città di
furt dem Bistum Limburg. W i e Fulda
Francoforte. Come Fulda, così anche
so wird auch dieses aus seinem bishe-
la Diocesi di Limburgo sarà staccata
rigen Metropolitan verband gelöst,
dalla Provincia ecclesiastica di Fri-
aber der Kölner Kirchenprovinz an-
burgo, ma unita a quella di Colonia.
gegliedert.
6. La Sede Vescovile di Breslavia
6. Der Bischof liehe Stuhl v o n Bres-
sarà eretta a Metropolitana, ed il ri-
lau wird zum Sitze eines Metropoliten,
spettivo Capitolo Cattedrale a Capi-
das Breslauer Kathedral- zum Metro-
tolo Metropolitano. Il distretto della
politankapitel erhoben.
Delegazione
sottoposto
dem Bischof v o n Breslau mitunter-
finora al V e s c o v o di Breslavia sarà
stehende Delegaturbezirk Berlin wird
costituito
di Berlino
in Diocesi
Der
bisher
indipendente;
selbständiges Bistum, dessen Bischof
il V e s c o v o ed il Capitolo Cattedrale
und Kathedralkapitel bei St. H e d -
risiederanno in S. Edvige in Berlino.
wig in Berlin ihren Sitz nehmen. In
In Schneidemühl sarà istituita una
Schneidemühl wird für die derzeit v o n
Prelatura nullius per
einem Apostolischen Administrator
i residui occi-
dentali di territorio dell'Archidiocesi
verwalteten
di Gnesna e Posnania e della Diocesi
des Erzbistums (Gnesen-) Posen und
di Culma, retti attualmente da un A m -
des Bistums K u l m eine Praelatura
ministratore Apostolico. Il territorio
nullius
di Pomesania, appartenente già alla
Bischof von Ermland als Apostoli-
Diocesi di Culma ed ora governato
schem Administrator mitverwaltete,
westlichen
errichtet.
Das
Restgebiete
zurzeit
vom
524
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
dal Vescovo di Warmia come Ammi-
früher zur Diözese K u l m gehörige
nistratore Apostolico, sarà unito alla
Gebiet v o n Pomesanien wird, mit
Diocesi di Warmia. Le Diocesi di
dem Bistum Ermland vereinigt. Die
Warmia e di Berlino e la Prelatura
Bistümer Ermland und. Berlin und
di Schneidemühl formeranno insieme
die
coll'Archidiocesi di Breslavia la Pro-
zusammen mit dem Erzbistum Bres-
vincia ecclesiastica di Breslavia.
lau
Prälatur
die
Schneidemühl
Breslauer
werden
Kirchenprovinz
bilden.
7. Il Capitolo Cattedrale in Aquis-
7. Das Kathedralkapitel in Aachen
grana sarà costituito dal Preposto, da
wird, aus dem Propste, sechs residie-
sei Canonici effettivi, da quattro Cano-
renden
nici onorari e da sei Vicari; il Capi-
Kapitularen und sechs Vikaren, das
und vier nichtresidierenden
tolo Cattedrale in Berlino dal Prepo-
Kathedralkapitel in Berlin aus dem
sto, da cinque Canonici effettivi, da
Propste, fünf residierenden und einem
un Canonico onorario e da quattro
nichtresidierenden Kapitular und vier
Vicari; in avvenire il Capitolo Catte-
Vikaren,
das
Kathedralkapitel
in
drale in Frauenburg dal Preposto, dal
Frauenburg
Decano, da sei Canonici effettivi, da
Propste, dem Dechanten, sechs resi-
quattro Canonici onorari e da quattro
dierenden und vier nichtresidierenden
Vicari. Nel Capitolo Metropolitano di
Kapitularen
Breslavia sarà soppresso il posto fino-
stehen. Im Metropolitankapitel von
ra riservato al Preposto di S. Edvige
Breslau wird die bisher dem Propste
in Berlino. In Hildesheim ed in Fulda
v o n St. Hedwig in Berlin vorbehal-
in
Zukunft
aus
dem
und vier Vikaren be-
il numero dei Canonici effettivi sarà
tene Stelle aufgehoben. In Hildesheim
in avvenire di cinque.
und in Fulda wird die Zahl der residierenden
fünf
8. Uno
dei membri onorari dei
Domkapitulare
künftig
betragen.
8. Eines der nichtresidierenden Mit-
e
glieder der Metropolitankapitel von
di Breslavia e del Capitolo Cattedrale
K ö l n und Breslau und des Kathedral-
di Münster sarà scelto fra i professori
kapitels v o n Münster soll der in dem
della Facoltà teologica esistente nella
betreffenden Erzbistum oder Bistum
rispettiva Archidiocesi o Diocesi.
bestehenden theologischen Fakultät
Capitoli Metropolitani di Colonia
entnommen werden.
9. La nuova erezione di una D i o -
9. Eine in Zukunft etwa erforder-
cesi o di una Provincia ecclesiastica
lich erscheinende Neuerrichtung ei-
od altri cambiamenti della circoscri-
nes Bistums oder einer Kirchenpro-
zione diocesana, che apparissero even-
vinz
tualmente necessari in avvenire, ri-
Diözesanzirkumskription
mangono riservati ad. un futuro accor-
gänzender späterer Vereinbarung vor-
oder sonstige Aenderung der
bleibt
er-
Conventio
do supplementare.
Questo
inter
accordo
non si richiede per mutamenti
confini,
attuati
unicamente
S.
Sedem
et Borussiam
behalten.
525
Dieser
Form
bedarf
es
di
nicht bei Grenzverlegungen, die ledig-
nell'in-
lich im Interesse der örtlichen Seel-
teresse della cura locale delle anime.
10. Per aiuto del V e s c o v o diocesa-
sorge geschehen.
10. Zur Unterstützung des Diöze-
no sarà dato in avvenire alle Sedi Ar-
sanbischofs
civescovili di Colonia, di Breslavia e
Erzbischöflichen Stühlen v o n K ö l n ,
wird
in
Zukunft
den
di Paderborna, ed alle Sedi Vescovili
Breslau
di Treviri, Münster ed Aquisgrana un
Bischöflichen Stühlen v o n Trier, Mün-
V e s c o v o Ausiliare, il quale sarà n o -
ster und Aachen ein Weihbischof
minato dalla Santa Sede ad istanza
zugeteilt sein, der v o m Heiligen Stuhl
del V e s c o v o
auf Ansuchen des Diözesanbischofs
bisogno
diocesano.
potranno
Secondo il
essere
und
Paderborn
und
den
costituiti
ernannt wird. Nach Bedarf können
nello stesso m o d o altri Vescovi Ausi-
in derselben Weise für die genannten
liari così per le summenzionate c o m e
und andere Bistümer weitere Weih-
per altre Diocesi. Quale residenza di
bischöfe bestellt werden. Z u m Sitz
un V e s c o v o Ausiliare non potrà essere
eines Weihbischofs wird ein anderer
stabilito un luogo diverso dalla sede
Ort als der Sitz des Diözesanbischofs
del Vescovo diocesano, se non d o p o
erst nach Benehmen mit der Preussi-
preso contatto col Governo Prussiano.
schen Staatsregierung bestimmt werden.
Articolo 3
Senza pregiudizio delle disposizioni
dell'articolo 2, gli uffici ecclesiastici
Artikel 3
Unbeschadet
der
Bestimmungen
des Artikels 2 können kirchliche A e m -
potranno essere liberamente eretti o
ter frei errichtet und umgewandelt
mutati,
werden,
qualora non siano richiesti
falls
Aufwendungen
aus
pagamenti dai fondi dello Stato. Il
Staatsmitteln nicht beansprucht wer-
concorso dello Stato nella fondazione
den. Die staatliche Mitwirkung bei
e nel cambiamento di parrocchie o di
der Bildung
altre comunità ecclesiastiche avrà luo-
Kirchengemeinden erfolgt nach Richt-
go secondo direttive, che saranno sta-
linien, die mit den Diözensanbischö-
bilite d'accordo eoi Vescovi diocesani.
fen vereinbart werden.
Articolo 4
und Veränderung v o n
Artikel 4
1. La dotazione delle Diocesi e de-
1. Die Dotation der Diözesen und
gli istituti diocesani ammonterà in av-
Diözesananstalten wird künftig jähr-
venire annualmente a Marchi (Reichs-
lich 2.800.000 RM betragen. Im ein-
mark) due milioni e ottocentomila.
zelnen wird si^ gemäss besonderer
Essa sarà ripartita ira i singoli a nor-
Vereinbarung verteilt werden.
ma di uno speciale accordo.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
526
2. Le abitazioni d'ufficio e gli edi-
2. Die Dienstwohnungen und die
fìci che servono a scopi diocesani sono
Diözesanzwecken dienenden Gebäude
lasciati alla Chiesa. I diritti esistenti
bleiben der Kirche überlassen, Die be-
di proprietà e di uso saranno su ri-
stehenden Eigentums- und Nutzungs-
chiesta
rechte werden
assicurati
per mezzo
della
auf Verlangen durch
Eintragung in das Grundbuch gesi-
iscrizione nel catasto.
chert werden.
3. Nel caso di svincolo delle pre-
3. Für eine Ablösung der Staats-
stazioni finanziarie dello Stato in con-
leistungen gemäss Artikel 138 A b s . 1
formità dell'articolo 138 capoverso 1
der Verfassung des Deutschen Sei-
della Costituzione del Eeich Germa-
ches bleibt die bisherige Rechtslage
nico rimane come norma la situa-
der Diözesandotation massgebend. *
zione giuridica finora vigente per la
dotazione delie diocesi. *
Artikel 5
Articolo 5
1.
1. La proprietà e gli altri diritti
Das
Eigentum
und
andere
patrimoniali delle corporazioni, degli
Rechte der öffentlich-rechtlichen Kör-
istituti e delle fondazioni di diritto
perschaften,
pubblico della Chiesa Cattolica sono
gen der katholischen Kirche an ihrem
Anstalten und
werden
nach
Stiftun-
garantiti secondo la Costituzione del
Vermögen
Eeich Germanico.
der Verfassung des Deutschen Reichs
Massgabe
gewährleistet.
2. Soweit staatliche Gebäude oder
2. Gli edifìci ed i fondi dello Stato,
destinati a scopi della Chiesa, sono ad
Grundstücke
Zwecken
der
Kirche
essi lasciati come finora, senza pregiu-
gewidmet sind,
dizio di contratti eventualmente esi-
unbeschadet etwa bestehender Ver-
stenti.
träge, nach wie v o r überlassen.
bleiben sie diesen,
Artikel 6
Articolo 6
1. Verificandosi la vacanza di una
1. Nach Erledigung eines Erzbi-
Sede Arcivescovile o Vescovile, così
schöflichen oder Bischöflichen Stuhles
il rispettivo Capitolo Metropolitano
reichen sowohl das betreffende Me-
o Cattedrale come anche gli Arcive-
tropolitan- oder Kathedralkapitel als
scovi e Vescovi diocesani della Prus-
auch
sia presentano alla Santa Sede liste
-bischöfe
* Articuli huius vi, si
quando
solutiones
die
Diözesanerzbischöfe
Preussens
dem
und
Heiligen
pecuniariae redimantur seu in
aliud
convertantur, Ecclesia facultatem sibi reservat utendi iuribus, quoad hanc dotationem,
quae in veteribus circumscriptionis Bullis sancita sunt.
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
527
di candidati canonicamente idonei.
Stuhle Listen v o n kanonisch geeigne-
Tenendo
ten Kandidaten ein. Unter Würdigung
presenti
queste
liste,
la
Santa Sede designa al Capitolo tre
dieser
persone,
Stuhl dem Kapitel drei Personen, aus
tra le
quali
esso
ha
da
Listen
benennt
der
Heilige
eleggere per votazione libera e se-
denen es in freier, geheimer Abstim-
greta l'Arcivescovo od il V e s c o v o . La
mung den Erzbischof oder Bischof zu
Santa Sede non
nessuno
wählen hat. Der Heilige Stuhl wird
Arcivescovo o V e s c o v o , intorno al
z u m Erzbischof oder Bischof nie-
nominerà
quale il Capitolo d o p o la elezione
mand bestellen, v o n dem nicht das
non si sia prima assicurato presso il
Kapitel nach der Wahl durch Anfra-
Governo Prussiano che contro di esso
ge bei der Preussischen Staatsregie-
non esistono obbiezioni di carattere
rung festgestellt hat, dass Bedenken
politischer Art gegen ihn nicht be-
politico. *
stehen. *
2. Alla formazione delle liste dei
j 2. Bei der Aufstellung der Kandi-
candidati ed all'elezione partecipano
datenliste und bei der W a h l wirken
anche i Canonici onorari.
die nichtresidierenden Domkapitulare
mit.
Artikel 7
Articolo 7
La Santa Sede non nominerà nessuno
Prelato nullius
o
Coadiutore
Zum
Praelatus
nullius
unci zum
Koadjutor eines Diözesanbischofs mit
di un V e s c o v o diocesano con diritto
dem Eechte der Nachfolge wird der
di successione, senza essersi prima
Heilige Stuhl niemand ernennen, ohne
assicurata presso il Governo Prus-
vorher durch Anfrage bei der Preus-
siano che non esistono contro il can-
sischen
didato obbiezioni di carattere poli-
zu haben, dass Bedenken politischer
tico.
Art
Staatsregierung
gegen
den
festgestellt
Kandidaten
nicht
bestehen.
Articolo 8
1. Le dignità dei Capitoli Metro-
Artikel 8
5
1. Die Dignitäten der Metropoli-
politani e Cattedrali sono conferite
tan- und
dalla Santa Sede e, cioè, o v e esistano
leiht der Heilige Stuhl und zwar beim
due dignità, la prima (Prepositura)
Vorhandensein zweier Dignitäten die
ad istanza del Capitolo, la seconda
erste
(Decanato) ad istanza del V e s c o v o
des Kapitels, die zweite (Domdeka-
der
Kathedralkapitel ver-
(Dompropstei) auf Ansuchen
* Apostolica haec Sedes huiusmodi elenchis non adeo tenetur, ut nequeat, postquam
eos mature perpenderit, si necessarium aut conveniens duxerit, alium etiam eligere qui
sit extra elenchos.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
528
diocesano; o v e esista una sola dignità
nat) auf Ansuchen des Diözesanbi-
(Prepositura o Decanato), alternati-
schofs, beim Vorhandensein nur ei-
vamente ad istanza del Capitolo e del
ner Dignität (Dompropstei oder D o m -
V e s c o v o diocesano.
dekanat) diese abwechselnd auf Ansuchen des Kapitels und des Diözesanbischofs.
2. Die
2. Il V e s c o v o diocesano conferisce
Kanonikate
der
Kapitel
i Canonicati alternativamente audito
besetzt der DiÖzesanbischof abwech-
Capitulo e de consensu Capituli. L'al-
selnd nach Anhörung und
ternativa ha luogo separatamente per
stimmung
i canonici effettivi e per gli onorari.
wechslung
und
des
Kapitels.
findet
mit ZuDie
Ab-
bei
residentialen
nichtresidentialen
Kanonikaten
gesondert statt.
3. Il Vescovo nomina i vicari delia
Cattedrale
audito
3. Die
Domvikarien besetzt der
DiÖzesanbischof nach Anhörung des
Capitulo.
Kapitels.
Artikel 9
Articolo 9
1. In considerazione della dota-
1. Angesichts der in diesem Ver-
zione delle Diocesi e degli istituti
trag zugesicherten Dotation der Biö-
diocesani,
in questa so-
zesen und Diözesananstalten wird ein
lenne Convenzione, un ecclesiastico
Geistlicher zum Ordinarius eines Erz-
sarà nominato Ordinario di una Archi-
bistums oder Bistums oder der Prae-
diocesi o di una Diocesi o di una Pre-
latura nullius, zum Weihbischof, z u m
latura
assicurata
Ausiliare,
Mitglied eines Domkapitels, zum D o m -
membro di un Capitolo Cattedrale,
vikar, zum Mitglied einer Diözesan-
Vicario
di un Capitolo Cattedrale,
behörde oder zum Leiter oder Lehrer
membro di un ufficio diocesano, o v -
an einer Diözesanbildungsanstalt nur
vero direttore od insegnante in un
bestellt werden, wenn er
nullius,
Vescovo
Istituto diocesano di educazione, soltanto se egli:
a) abbia la cittadinanza tedesca,
a) die deutsche Eeichsangehörigkeit
b) abbia
ottenuto
un
hat.
attestato
b) ein
di maturità che abiliti allo studio in
deutschen
una Università tedesca,
des Reifezeugnis besitzt,
c) abbia almeno per un triennio *
c) ein
zum
Studium
Universität
mindestens
an
einer
berechtigendreijähriges *
* Hoc Conventionis praescripto obligationi non derogatur qua clerici tenentur, secundum canonem 1365 Codicis iuris canonici, per sexennium philosophicis ac theologicis
studiis operam dare.
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
529
compiuto gli studi di filosofìa e teo-
philosophisch-theologisches Studium
logia
germanica
an einer deutsehen staatlichen H o c h -
dello Stato, od in uno dei Seminari
schule oder an einem der gemäss!
in
un'alta
scuola
vescovili a ciò destinati in confor-
Artikel 12 hierfür bestimmten bischöf-
mità
lichen Seminare oder an einer päpst-
dell'articolo 12,
od in un'alta
scuola Pontifìcia in R o m a .
lichen Hochschule in R o m zurückgelegt hat.
2. Mediante intesa tra le Autorità
2. Bei kirchhchemund staatlichem
ecclesiastica e governativa si potrà
Einverständnis
prescindere
A b s . 1 zu a, b und e genannten Er-
dai
requisiti
enumerati'
kann
von
den
in
nel c a p o v . 1 lettere a, b e c; in
fordernissen abgesehen werden; ins-
m o d o speciale potranno essere rico-
besondere
nosciuti gli studi compiuti in altre
anderen
alte scuole di carattere tedesco
schulen als den zu c genannten aner-
verse
da
quelle
nominate
dinella
kann
das
Studium
deutschsprachigen
an
Hoch-
kannt werden.
lett. e.
3. Almeno due settimane prima
3. Mindestens zwei W o c h e n v o r
della progettata nomina di un eccle-
der beabsichtigten Bestellung eines
siastico a membro di un Capitolo Cat-
Geistlichen zum Mitglied eines D o m -
tedrale ovvero a direttore
od inse-
kapitels oder zum Leiter oder Lehrer
gnante in un Seminario diocesano, la
an einem Diözesanseminar wird die
competente
zuständige kirchliche Stelleder Staats-
Autorità
ecclesiastica
darà conoscenza al Governo di tale
behörde
intenzione e, con speciale riguardo
mit besonderer Rücksicht auf A b s . 1.
al c a p o v . 1 di questo articolo ed
dieses
all'occorrenza al capov, 2 dell' ar-
auf A b s . 2 des Artikels 12, von d e n
ticolo 1 2 , comunicherà
Personalien des betreffenden Geist-
personali
simo.
le
notizie
dell'ecclesiastico
mede-
d o p o la nomina
dieser
Artikels
lichen Kenntnis
und
Absicht
und,
gegebenenfalls
geben.
Eine
ent-
di
sprechende Anzeige wird alsbald nach
di
der Bestellung eines Bistums- (Prä-
una Diocesi o Prelatura, di un V e -
latur-) Verwesers, eines Weihbischofs
scovo Ausiliare e di un Vicario Ge-
und
nerale,
werden.
un
Subito
von
Amministratore
provvisorio
ne sarà fatta
la
relativa
eines
Generalvikars
gemacht
notificazione.
Articolo 10
Artikel 10
1.1 Vescovi diocesani ed il Prelato
1. Die Diözesanbischöfe (der Prae-
nullius esigeranno per gli ecclesia-
latus nullius) werden an die Geistli-
stici, ai quali deve essere conferito
chen,
denen ein Pfarramt
dauernd
Acta Apostolicae Sedis -
530
Commentarium Officiale
un ufficio parrocchiale stabile, i requi-
übertragen werden soll, die in Artikel 9
siti indicati nell'articolo 9 capov. 1
A b s . 1 zru a bis c, und an die sons-
lett.
tigen in der Pfarrseelsorge anzustel-
a-c, e per
gli
altri
ecclesia-
stici, che debbono essere impiegati
lenden
Geistlichen
mindestens
die
in m o d o non transitorio nella cura
dort zu a und b genannten Anforde-
parrocchiale delle anime, almeno i
rungen stellen. Für beide Fälle gilt
requisiti enumerati nelle lett. a e b.
Artikel 9 A b s . 2.
Per entrambi i casi vale l'articolo 9
c a p o v . 2.
2. In caso di stabile collazione di
2. Im Falle der dauernden Ueber-
un officio parrocchiale il Vescovo dio-
tragung
cesano od il
DiÖzesanbischof
Prelato
nullius subito
eines
Pfarramts
wird
{Praelatus
der
nullius)
d o p o la nomina comunicherà al Go-
alsbald
verno il nome dell'ecclesiastico, con
Staatsbehörde v o n den Personalien
speciale riguardo al capov. 1 di que-
des GeistÜchen, mit besonderer Rück-
sto articolo.
sicht
nach
auf
der
Abs.
1
Ernennung
dieses
der
Artikels,
Kenntnis geben.
Articolo 11.
Artikel 11
Sino ad un nuovo accordo, special-
Bis zu einer neuen Vereinbarung,
mente per il caso della emanazione
insbesondere für den Fall, des Erlas-
della legge prevista nell'articolo 83
ses des in Artikel 83 der Verfassung
della Costituzione della Repubblica
des
Prussiana, la presentazione in base
nen Gesetzes, wird die Präsentation
ad,
auf Grund eines sogenannten Staats-
un
cosiddetto
patronato fiscale
Freistaats
Preussen
vorgesehe-
avrà luogo da parte dello Stato sol-
patronats
tanto d o p o preso contatto col Vescovo
erst nach Benehmen mit dem DiÖ-
diocesano o col Prelato nullius a nor-
zesanbischof
ma di una Istruzione da concertarsi
gemäss besonders zu vereinbarender
separatamente.
Anweisung geschehen.
durch
oder
die
Staatsbehörde
Praelatus
nullius
Artikel 12
Articolo 12
la formazione scientifica
1. Für die wissenschaftliche Vor-
degli ecclesiastici rimangono le Facol-
bildung der Geistlichen bleiben die
tà teologiche cattoliche nelle Uni-
katholisch-theologischen
versità di Breslavia, B o n n e Münster
an
e nell'Accademia di Braunsberg.
B o n n und Münster und an der Aka-
1. Per
I
den
Universitäten
Fakultäten
in
Breslau,
loro rapporti coli'Autorità ecclesia-
demie in Braunsberg bestehen. Ihr
stica
Verhältnis
sono
regolati
in
conformità
degli Statuti in vigore per le Facoltà
zur kirchlichen Behörde
regelt sich entsprechend den für die
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
531
teologiche cattoliche di Breslavia e
katholisch-theologischen
di Bonn.
in Bonn und Breslau geltenden Sta-
Fakultäten
tuten.
2. L'Arcivescovo di Paderborna ed
2. Der Erzbischof v o n Paderborn
i Vescovi di Treviri, Fulda, Limburgo,
und die Bischöfe v o n Trier, Fulda,
Hildesheim e Osnabrück sono autoriz-
Limburg, Hildesheim und Osnabrück
zati ad avere nelle loro Diocesi un
sind berechtigt, in ihren Bistümern
Seminario per la formazione scienti-
ein
fica degli ecclesiastici. L'insegnamen-
Vorbildung der Geistlichen zu besit-
Seminar zur wissenschaftlichen
to in questi Seminari corrisponderà
zen. Der Unterricht an diesen Semi-
come alle prescrizioni ecclesiastiche
naren wird ebenso wie den kirchli-
così anche all'insegnamento teologico
chen
nelle alte scuole tedesche. I suddetti
theologischen
Vorschriften
dem
deutschen
Hochschulunterricht
Vescovi diocesani porteranno a cono-
entsprechen. Die genannten Diöze-
scenza del
per
sanbischöfe werden dem Preussischen
la Scienza, l'Arte e l'Istruzione pub-
Minister für Wissenschaft, Kunst und
blica gli Statuti ed il programma d'in-
Volksbildung v o n den Statuten und
Ministro Prussiano
segnamento dei Seminari. Come inse-
dem Lehrplan der Seminare Kennt-
gnanti nei Seminari saranno nominati
nis geben. Zu Lehrern an den Semi-
soltanto ecclesiastici, i quali per l'in-
naren werden nur solche Geistliche
segnamento nella materia loro affidata
berufen werden, die für die Lehrtä-
abbiano una qualificazione corrispon-
tigkeit in dem zu vertretenden Fach
dente alle esigenze delle alte scuole
eine den Anforderungen der
scientifiche tedesche.
schen wissenschaftlichen Hochschu-
deut-
len entsprechende Eignung haben.
Artikel 13
Articolo 13
Le Alte Parti
contraenti elimine-
Die
Hohen
Vertragschliessenden
ranno in via amichevole le divergenze
werden eine etwa in Zukunft zwi-
di opinione, che sorgessero eventual-
schen ihnen entstehende Meinungs-
mente in avvenire fra di Esse circa
verschiedenheit über die Auslegung
la interpretazione di qualche dispo-
einer Bestimmung dieses Vertrages
sizione della presente Convenzione.
auf
freundschaftliche
Weise
besei-
tigen.
Articolo 14
1. Questa solenne Convenzione il
Artikel 14
1. Dieser
Vertrag,
dessen deut-
cui testo italiano e^tedesco fanno me-
scher und italienischer Text gleiche
desima fede, dovrà essere ratificata
Kraft haben, soll ratifiziert, und die
Acta Apostolicae Sedis
532
e
-
gli Istrumenti della ratifica d o -
vranno essere scambiati qnanto pri-
Commentarium
Officiale
Ratifikationsurkunden
lichst
sollen
bald in Berlin
mög-
ausgetauscht
ma in Berlino. Essa entrerà in vigore
werden. Er tritt mit dem Tag ihres
il giorno dello scambio di detti Instru-
Austausches in Kaft.
menti.
2. Coli'entrata in vigore di questa
2. Gleichzeitig mit dem Inkraft-
solenne Convenzione vengono nello
treten
dieses Vertrages
stesso tempo abrogate le leggi e le
seinen
Bestimmungen
treten
die
ordinanze in opposizione colle dispo-
henden Gesetze und Verordnungen
sizioni in essa contenute.
ausser Kraft.
entgegenste-
In fede di che i Plenipotenziari
Zu Urkund des en haben die B e -
hanno firmato la presente solenne
vollmächtigten diesen Vertrag unter-
Convenzione.
zeichnet.
Eatto in d o p p i o originale.
Berlino, 14 Giugno 1929.
t
Gesehehen in doppelter Urschrift.
Berlin den 14. Juni 1929.
E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi, Nunzio Apostolico
Dr. O T T O B R A U N , Preussischer Ministerpräsident
Dr.
C A R L H E I N R I C H B E C K E R , Preussischer Minister für Wissenschaft,
Kunst und Volksbildung
Dr. H E R M A N N H Ö P K E R - A S C H O F P , Preussischer
Einanzminister.
Conventio
inter
S.
Sedem et Borussiam
Protocollo finale.
533
Schlusspro tokoll.
Al momento di procedere alia firma
Bei der Unterzeichnung des am
della solenne Convenzione oggi con-
heutigen
chiusa fra la Santa Sede e la Prussia
trages
i sottoscritti Plenixjotenziari dovuta-
dem Heiligen Stuhle haben die ord-
mente
nungsmässig
autorizzati
hanno
fatto
le
Tage
geschlossenen
Ver-
des Freistaats Preüssen mit
bevollmächtigten
Un-
seguenti concordi dichiarazioni, che
terzeichneten folgende übereinstim-
formeranno
mende Erklärungen abgegeben, die
parte
integrante
della
Convenzione medesima.
einen integrierenden Bestandteil des
Vertrages selbst bilden.
Circa Varticolo 4,
proposizione
Nel determinare la
capov. 1,
Zu Artikel 4 Abs. 1 Satz 1.
a
I.
dotazione sj
Bei
Bemessung der Dotation ist
sono prese per punto di partenza le
v o n dem derzeitigen Stande der Auf-
attuali spese dello Stato
wendungen des Preussischen Staates
Prussiano
per somiglianti scopi personali e reali.
für
Si è d'accordo che per l'avvenire, in
sächliche Zwecke ausgegangen wor-
caso
cambiamenti in
den. Es besteht Einverständnis da-
questa materia, si dovrà tenerne ade-
rüber, dass in Zukunft hierin etwa
guato conto nei riguardi della dota-
eintretende Aenderungen bei der D o -
zione.
tation
di
eventuali
vergleichbare
persönliche
entsprechende
und
Berücksichti-
gung finden sollen.
Circa Varticolo 9, capov. 1, leti. c.
Lo
Zu Artikel 9 Abs. 1 Buchst, c.
studio filosofico-teologico in
Das an einer österreichischen staat-
una Università austriaca dello Stato
lichen Universität zurückgelegte phi-
è pareggiato a quello compiuto in
losophisch-theologische Studium wird
un'alta scuola germanica dello Stato
entsprechend den Grundsätzen gleich-
corrispondentemente ai principi, che
berechtigt, die für andere geisteswis-
varranno per altre discipline filoso-
senschaftliche Fächer gelten werden.
fiche, letterarie
e
giuridiche.
Circa Varticolo 9, capov. 3,
proposizione
a
I.
Ciò non importa un diritto di veto
da parte dello Stato.
Zu Artikel 9 Abs. 3 Satz 1.
Ein
staatliches
Einspruchsrecht
wird hierdurch nicht begründet.
i
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
534
Circa V articolo 12, capov. 1,
proposizione
Zu Artikel 12 Abs. 1 Satz 2.
a
2.
Il senso del § 4 numeri 1 e 2 degli
Der Sinn des § 4 Ziffer 1 und 2 der
Statuti di B o n n e dei § 48 lettere a e b
Bonner und des § 48 Buchst, a und b
degli Statuti
der Breslauer Statuten ist folgender:
di Breslavia è il se-
guente:
Prima che alcuno sia nominato od
B e v o r an einer katholisch-theologi-
ammesso all'esercizio dell'ufficio di
schen Fakultät jemand zur Ausübung
insegnante in una Facoltà teologica
des Lehramts angestellt oder zuge-
cattolica, sarà interrogato il V e s c o v o
lassen werden soll, wird der zustän-
competente, se abbia motivate obbie-
dige Bischof gehört werden, ob er
zioni da muovere circa la dottrina o
gegen die Lehre oder den Lebenswan-
la condotta della persona proposta.
del des Vorgeschlagenen begründete
Non si effettuerà la nomina o l'am-
Einwendungen zu erheben habe. Die
missione di un candidato, contro il
Anstellung oder Zulassung eines der-
quale siano state in tal guisa solle-
art Beanstandeten wird nicht erfolgen.
vate eccezioni.
La chiamata che precede la nomina
Die der Anstellung (Abs. 1) voran-
(capov. 1), vale a dire l'offerta della
gehende Berufung, d. h. das Ange-
relativa cattedra da parte del Mini-
b o t des betreffenden Lehrstuhls durch
stro per la Scienza, l'Arte e l'Istru-
den Minister für Wissenschaft, Kunst
zione pubblica, avverrà in forma con-
und Volksbildung, wird in vertrau-
fidenziale e colla riserva di udire il
licher Form und mit dem Vorbehalt
V e s c o v o diocesano, In pari tempo
der Anhörung des Diözesanbischofs
viene informato il V e s c o v o , il quale è
geschehen. Gleichzeitig wird der Bi-
pregato di esprimere il suo parere,
schof benachrichtigt und um seine
per il che gli sarà concesso un tempo
Aeusserung ersucht werden, für die
sufficiente.
tale parere debbono
ihm eine ausreichende Frist gewährt
essere indicate le obbiezioni esistenti
werden wird. In der Aeusserung sind
contro l'insegnamento o la condotta
die gegen die Lehre oder den Lebens-
In
della persona proposta;
è
tuttavia
wandel des Vorgeschlagenen beste-
lasciato al giusto giudizio del V e s c o v o
henden
di decidere fino a qual punto egli
weit der Bischof in dieser Darlegung
possa manifestare le obbiezioni m e -
zu
desime. La nomina
Bedenken
gehen
vermag,
darzulegen;
bleibt
wie
seinem
sarà pubblicata
pflichtmässigen Ermessen überlassen.
soltanto dopoché il V e s c o v o avrà
Die Berufung wird erst veröffentlicht
dichiarato al Ministro che egli non ha
werden, nachdem der Bischof dem
da sollevare eccezioni contro l'inse-
Minister erklärt hat, dass er Einwen-
gnamento e la condotta del candidato.
dungen gegen die Lehre und den L e -
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
535
benswandel des Berufenen nicht zu
erheben habe.
Se un insegnante appartenente ad
Sollte ein einer katholisch-theolo-
una Facoltà teologica cattolica offen-
gischen Fakultät angehöriger Lehrer
desse nel suo insegnamento
o nei
in seiner Lehrtätigkeit oder in Schrif-
cattolica,
ten der katholischen Lehre zunahe-
suoi
scritti
la
dottrina
ovvero commettesse un grave o scan-
treten
daloso mancamento contro le esigenze
ärgerlichen Verstoss gegen die Er-
della condotta sacerdotale, il V e s c o v o
fordernisse des priesterlichen Lebens-
competente
darne
wandels begehen, so ist der zustän-
per la
dige Bischof berechtigt, dem Mini-
è
autorizzato a
comunicazione
al
Scienza,
e l'Istruzione p u b -
l'Arte
blica. In
questo
senza pregiudizio
derivanti
dalla
funzionario
Ministro
für
einen
schweren
Wissenschaft,
oder
Kunst
und
caso il Ministro,
Volksbildung hiervon Anzeige zu ma-
dei
chen. Der Minister wird in diesem
sua
dello
ster
oder
di lui diritti
condizione
di
Stato, vi porterà
Fall,
unbeschadet
der dem Staats-
dienstverhältnis des Betreffenden ent-
rimedio ed in particolar m o d o prov-
springenden Rechte, Abhilfe leisten,
vederà ad una supplenza corrispon-
insbesondere für einen dem Lehrbe-
dente ai bisogni dell'insegnamento.
dürfnis entsprechenden Ersatz sorgen.
Circa Varticolo 12, capov. 2,
proposizione
Zu Artikel 12 Abs. 2 Satz 4.
a
4.
La qualificazione si prova princi-
Die
Eignung
wird
hauptsächlich
palmente per mezzo di un lavoro
durch eine der akademischen Habili-
scientifico corrispondente allo scritto
tationsschrift
per la abilitazione a libero docente
schaftliche Arbeit nachgewiesen; so-
entsprechende
wissen-
nelle Università; se tale lavoro è di
fern
speciale
schaftlicher Bedeutung ist, kann v o n
importanza
scientifica,
si
diese v o n
besonderer
wissen-
potrà anche prescindere dall'esigenza
dem
della promozione a dottore in teologia.
Promotion abgesehen werden.
Berlino, 14 Giugno 1929.
f
Erfordernis
der
theologischen
Berlin, den 14. Juni 1929.
E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi, Nunzio Apostolico
D r . O T T O B R A U N , Preussischer Ministerpräsident
D r . C A R L H E I N R I C H B E C K E R , Preussischer Minister für Wissenschaft,
Kunst und Volksbildung
D r . H E R M A N N H Ö P K E R - A S C H O F F , Preussischer Finanzminister.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
536
NUNZIATURA APOSTOLICA
GERMANIA
N.. 42009
Herr
Ministerpräsident!
Der unterzeichnete Apostolische Nuntius beehrt sich, in Ausführung
eines ihm y o n Seiner Heiligkeit erteilten Auftrags Eurer Exzellenz folgendes mitzuteilen:
Seine Heiligkeit nimmt v o n der parlamentarischen Verabschiedung der
feierlichen Uebereinkunft des Freistaates Preussen mit dem HL Stuhle
mit Befriedigung Kenntnis und ist Sich der ernsten Bemühungen, der Preussischen Staatsregierung zur Erreichung dieses Zieles bewusst. Er bedauert
j e d o c h , dass der der Preussischen Volksvertretung vorgelegte Vertrag im
Gegensatz zu den wiederholt und nachdrücklich geltend gemachten Forderungen des H l . Stuhles, die dieser aus grundsätzlichen Erwägungen zu erheben sich veranlasst sah, keine Regelung der Schulfrage enthält. Es darf
diesbezüglich daran erinnert werden, dass die Preussische Regierung durch
NUNZIATURA APOSTOLICA
{Traduzione)
GERMANIA
N. 42009
Signor
Ministro
Presidente,
Il sottoscritto Nunzio Apostolico ha l'onore di comunicare a Vostra
Eccellenza per ordine di Sua Santità quanto segue:
Il Santo Padre ha appreso c o n soddisfazione la notizia dell'approvazione parlamentare data alla solenne Convenzione fra la Santa Sede e la
Prussia e conosce le v i v e premure del Governo prussiano per il raggiungimento di tale s c o p o . Sua Santità deplora tuttavia che la Convenzione presentata al Parlamento prussiano, malgrado le ripetute ed energiche insistenze, che la Santa Sede si vide nella necessità di fare per ragioni di principio, n o n contiene il regolamento della questione scolastica. Al qual proposito è d'uopo ricordare c o m e c o n Nota diretta al sottoscritto dall'allora
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
537
eine N o t e v o m 6. Januar 1922, die der damalige Minister für Wissensehaft,
Kunst und Volksbildung, Herr Dr. Boelitz, an den Unterzeichneten richtete,
die verbindliche Erklärung abgegeben hat, sie « werde auf Ersuchen des
Reiches mit diesem in Verhandlungen über die Regelung der religiösen
Seite der Schulfrage im Konkordat eintreten ». W e n n der zitierte Satz sich
auch in besonderem Betreff auf ein zukünftiges Reichskonkordat bezog, von
dem in jenem Zeitpunkt vorwiegend die Rede war, so bekannte sich in ihr
die Preussische Regierung doch ausdrücklich z u m Grundsatz der « Regelung
der religiösen Seite der Schulfrage im Konkordat », und zwar ohne dabei
einen Unterschied zu machen zwischen einem Konkordat mit dem Reich
und einem solchen mit Preussen. Dieser Unterschied ist auch in den der
fraglichen Erklärung vorausgehenden Besprechungen nicht gemacht worden,
welch letztere vielmehr ihren Ausgangspunkt v o n einer Preussen unmittelbar berührenden Angelegenheit nahmen.
Während der Erörterungen mit den Regierungskommissaren schlugen
diese im Auftrage des Herrn Ministers für Wissenschaft, Kunst und Volksbildung im Juni 1927 eine Mindestformel über die Schule vor, die v o m
Ministro per la scienza, Parte e la pubblica istruzione, Sig. Dr. Boelitz, in
data del 6 Gennaio 1922, il Governo prussiano emise la dichiarazione, avente
forza di impegno, che « s u domanda del Reich esso sarebbe entrato c o n
questo in trattative circa il regolamento della parte religiosa della questione scolastica nel Concordato ». Quantunque il surriferito passo riguardi
più particolarmente un futuro Concordato per il Reich, del quale in quell'epoca principalmente si parlava, tuttavia il Governo prussiano ammise
con esso esplicitamente il principio del « regolamento della parte religiosa
della questione scolastica nel Concordato », e ciò senza distinguere tra un
Concordato c o l Reich e colla Prussia, distinzione che non fu fatta nemmeno
nei colloqui che precedettero la dichiarazione in discorso, ed i quali anzi
furono motivati da un affare riguardante direttamente la Prussia.
Durante le discussioni coi Commissari governativi, questi proposero in
nome del Signor Ministro per la scienza, l'arte e la pubblica istruzione nel
Giugno 1927 una formula minima sulla scuola, la quale non fu accettata
ACTA, vol. XXI, n. 11. — 13-8-929.
36
538
Acta Apostolicae Sedis -
Commentarium Officiale
H o l . Stuhle nur unter äusserstem Entgegenkommen angenommen wurde,
v o r allem weil staatlicherseits damals der f ormaijuristische Grund geltend
gemacht wurde, dass diese Materie unter die Zuständigkeit des Eeiches falle.
Umso schmerzlicher bedauerte der Hl. Stuhl die spätere Streichung auch
dieses schon so unzulänglichen Artikels, eine Streichung, die umso weniger
als gerechtfertigt gedacht werden konnte, als alle Parteien, die das zeitige
Koalitionsministerium bilden, auch im Januar 1922 im Preussische Kabinett vertreten waren.
W e n n trotzdem der Hl. Stuhl sich entschlossen hat, daraufhin die K o n kordatsverhandlungen nicht abzubrechen, so tat er dies lediglich mit Rücksicht auf die v o n
Seiten
der Preussischen Regierung i m Laufe der Ver-
handlungen erfolgte Zurückstellung erheblicher Forderungen und v o r allem
aus d e m ernsten Wunsche, den Katholiken Preussens die übrigen aus dem
Konkordate sich ergebenden Rechtswirkungen und Sicherungen ihrer religiösen Freiheit, sowie dessen günstige Auswirkungen auf ein geordnetes
Verhältnis zwischen Kirche und Staat nicht zu gefährden. Er vermag indes
nicht davon abzusehen, förmlich zu erklären, dass diese seine Stellungnahme
dalla Santa Sede se non per somma condiscendenza, soprattutto perchè
fu fatto allora valere da parte dello Stato l'argomento estrinseco che tale
materia sia di competenza del Reich.
Tanto più dolorosa riuscì quindi alla Santa Sede la soppressione anche
di questo, pur così insufficiente, articolo, soppressione che apparisce ancor
meno giustificata, se si consideri che tutti i partiti, i quali formano l'attuale
coalizione ministeriale, erano anche nel Gennaio 1922 rappresentati nel
Gabinetto prussiano.
Se, nondimeno, la Santa Sede si risolse a non rompere in seguito a simile
omissione le trattative concordatarie, ciò fece unicamente sia per riguardo
al fatto che il Governo prussiano aveva durante i negoziati rinunziato da
parte sua a rilevanti richieste, sia soprattutto per il v i v o desiderio di non
esporre a pericolo gli altri effetti giuridici e le garanzie della libertà religiosa derivanti ai cattolici della Prussia dal Concordato, c o m e pure le
favorevoli ripercussioni di esso sull'ordinamento dei rapporti fra Chiesa e
Stato. La Santa Sede medesima non può tuttavia tralasciare di dichiarare
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
539
niemals als Verzicht auf die Grundsätze gedeutet werden darf, die ihn zu der
Forderung veranlasst hatten, dass nämlich, wie in den anderen Konkordaten der neuesten Zeit, so auch in der Feierlichen Uebereinkunft mit Preussen die Schulfrage miteinbegriffen werde.
B e r Unterzeichnete benützt diese Gelegenheit, um Eurer Exzellenz den
Ausdruck seiner ausgezeichneten Wertschätzung zu erneuern.
Berlin, den 5. August 1929.
(gez.) f E U G E N P A C E L L I , Erzbischof von Sardes,
Apostolischer
Nuntius.
Seiner Exzellenz
dem Herrn Preussischen Ministerpräsidenten
Herrn Dr. Otto Braun
Berlin
formalmente che questa sua attitudine non dovrà mai essere interpretata
come una rinunzia ai principii, i quali l'avevano indotta a chiedere che,
c o m e negli altri Concordati dei tempi recenti, così anche nella solenne Convenzione colla Prussia fosse inclusa la questione della scuola.
Il sottoscritto profìtta dell'incontro per rinnovare a Vostra Eccellenza
l'espressione dei sentimenti della sua più distinta considerazione.
Berlino, 5 Agosto 1929.
(f.) f E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi,
Nunzio
Apostolico.
-A Sua Eccellenza
Il Sig. Dott. Ottone Braun
Presidente del Ministero di Stato Prussiano
Berlino
540
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
D E R PREUSSISCHE
MLNISTERPRAESIDENT
Berlin, den 6. August 1929.
Eure Exzellenz!
\
Der unterzeichnete Ministerpräsident des Freistaates Preussen beehrt
sich, Eurer Exzellenz den Eingang der N o t e Nr. 42009 v o m 5. d. M. dankend zu bestätigen. Er würdigt durchaus die Erklärungen des Heiligen
Stuhles, bittet indes, bezüglich der darin berührten Frage unter Beiseitelassung anderer Erwägungen darauf hinweisen zu dürfen, dass die langjährigen, in der Presse geführten Auseinandersetzungen über den mutmasslichen
Inhalt des Konkordats die öffentliche Meinung inzwischen so beeinflusst
hatten, dass eine parlamentarische Mehrheit für ein auch die Schule regelndes Konkordat nicht erreichbar war. Angesichts dieser Tatsache würde die
Preussische Staatsregierung durch die Beibehaltung solcher Bestimmungen — auch in der Formel v o m Juni 1927 — die parlamentarische Verabschiedung des auch ihrer Ueberzeugung nach für die Sicherung und Festi-
II PRESIDENTE
._
,
.
,
{Traduztone)
DEL M I N I S T E R O D I S T A T O P R U S S I A N O
Berlino, 6 Agosto 1929
Eccellenza,
Il sottoscritto Presidente del Ministero di Stato Prussiano ha l'onore di
accusare a Vostra Eccellenza ricevimento della N o t a N. 42009 del 5 corrente
e di ringraziarLa per la medesima. Egli apprezza pienamente le dichiarazioni della Santa Sede; prega tuttavia di potere, riguardo alla questione
ivi toccata, omettendo altre considerazioni, far osservare c o m e le lunghe
discussioni apparse sulla stampa circa il presunto contenuto del Concordato
avevano frattanto esercitato una tale influenza sulla pubblica opinione, che
non era possibile di ottenere una maggioranza parlamentare per un Concordato, il quale regolasse anche la scuola. In vista di ciò, il Governo prussiano, mantenendo simili disposizioni — anche nella formula del Giugno 1927 — avrebbe reso impossibile l'approvazione nel Parlamento della
Conventio
inter
S.
Sedem
et Borussiam
541
gung ' des religiösen Friedens in Preussen bedeutsamen Vertragswerkes
unmöglich gemacht haben.
N
Die Ausschaltung der Regelung der Schulfrage aus dem nunmehr zum
Abschluss gekommenen Vertrag wird indes die verfassungsmässigen Rechte
der preussischen Katholiken auf diesem bedeutsamen Gebiete, insbesondere
hinsichtlich der konfessionellen Schule und des Religionsunterrichtes, in
keiner Weise sachlich beeinträchtigen, da die Preussische Staatsregierung es
als eine selbstverständliche Pflicht erachtet, die in der Reichsverfassung
anerkannten religiösen Rechte zu wahren und zur vorgesehenen Auswirkung
zu bringen.
Der Unterzeichnete benutzt die Gelegenheit, um Eurer Exzellenz den
Ausdruck seiner ausgezeichneten Wertschätzung zu erneuern.
(gez.) B R A U N .
-
An
den
Apostolischen Nuntius
Erzbischof
von
Mgr. Dr.
Sardes
Pacelli
Exzellenz
in
Berlin
solenne Convenzione, importante, anche secondo la sua convinzione, per
assicurare e consolidare la pace religiosa in Prussia.
La omissione del regolamento della questione scolastica nella solenne
Convenzione ormai conclusa non pregiudicherà tuttavia realmente in alcun
m o d o i diritti spettanti in forza della Costituzione ai cattolici della Prussia
in questa importante materia, specialmente per ciò che concerne la scuola
confessionale e l'istruzione religiosa, giacché il Governo Prussiano considera
naturalmente c o m e un suo dovere di tutelare e portare al d o v u t o effetto i
diritti religiosi riconosciuti nella Costituzione del Reich.
Il sottoscritto profìtta dell'incontro per rinnovare a Vostra Eccellenza
l'espressione della sua più distinta considerazione.
(f.)
A
Sua
Eccellenza
Mons. Dr. Pacelli
Arcivescovo
Nunzio
di
Sardi
Apostolico
in
Berlino
BRAUN
542
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Heute sind im Preussischen Staatsministerium Seine Exzellenz der Apostolische Nuntius in Berlin und Erzbischof von
Sardes Dr. Eugen PACELLI und für das Preussische Staatsministerium der Preussische Ministerpräsident Dr. Otto BRAUN
zusammengekommen, um die Ratifikationsurkunden zu dem am
14. Juli 1929 zwischen SEINER HEILIGKEIT PAPST PIUS XI.
und dem PREUSSISCHEN STAATSMINISTERIUM abgeschlossenen Vertrag des Freistaates Preussen mit dem Heiligen Stuhle
gemäss Artikel 14 Abs. 1 dieses Vertrages auszutauschen.
Nachdem die Urkunden vorgelegt und für richtig befunden
worden sind, hat der Austausch in Gegenwart der Preussischen
Staatsminister Dr. Hirtsiefer, D. Dr. Becker, Dr. Steiger,
Dr. Höpker Aschoff, Dr. Schreiber, Grzesinski und Dr. Schmidt
stattgefunden.
Zur Urkund dessen haben die Unterzeichneten dieses Protokoll vollzogen.
Geschehen in doppelter Urschrift ih .Berlin am 13. August 1929. *
L- £B S.
£ö EUGEN PACELLI, Erzbischof von Sardes,
Apostolischer Nuntius.
L. Pg S.
Dr.
OTTO
BRAUN,
Preuss. Ministerpräsident.
* Oggi Sua Eccellenza Monsignor Dr. Eugenio Pacelli, Arcivescovo
di Sardi
e Nunzio
Apostolico
in
Berlino,
ed
il Ministro
Presidente,
Dr. Ottone Braun, per il Ministero di Stato Prussiano, si s o n o riuniti
nella
degli
residenza
del
Istrumenti
di
Ministero
ratifica
medesimo
della
per
solenne
procedere
allo
Convenzione
scambio
conclusa
il
Conventio inter S. Sedem et Borussiam
543
14 Giugno 1929 tra Sua Santità il Papa Pio XI ed il Ministero di
Stato Prussiano, a n o r m a dell'articolo 14 capov. 1 della Convenzione
stessa.
D o p o c h é gli anzidetti
Istrumenti
di
ratifica sono stati
esibiti e
trovati in regola, si è effettuato lo scambio di essi alla presenza dei
Ministri dello Stato Prussiano Signori Dr. Hirtsiefer, D. Dr. Becker,
Dr. Steiger, Dr. Höpker Aschoff, Dr. Schreiber, Grzesinski e Dr. Schmidt.
In fede di che i sottoscritti hanno redatto
il presente p r o c e s s o
verbale.
Fatto in doppio originale, in Berlino il 13 Agosto 1929.
Annus X X I - Vol, X X Í
2 Septembris 1929
Num. 12
ACTTAPOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
BASILICAE MINORIS PRIVILEGIIS HONESTATTJR TEMPLUM B. M. V. LIBERATRICIS
FIDELIUM
DEFUNCTORUM
IN
OPPIDO
MONTLIGEON
SAGIENSIS
DIOECESIS.
PIUS PP. X I
Ad
Operis
p e r p e t u a m rei
a
Montligeon
memoriam.
vulgo
nuncupati
Europa
l o n g e l a t e q u e n o n m o d o in
r u m regionibus
floret.
Ad
— Sagiensis
dioecesis
exstat sedes,
intra
quod,
Pii
fines
Deo
iuvante,
s e d i n aliis q u o q u e d i s s i t i s o r b i s t e r r a -
congruam
Pii Operis
praedicti principem sedem
a p t a n d a m , ecclesia i n h o n o r e m
Beatae Mariae Virginis
tricis f i d e l i u m d e f u n c t o r u m
e x p i a t o r i o carcere d e g e n t i u m e x s t r u c t a est;
in
s u b titulo
Libera-
templo
erigendo neces-
s a r i a , o b l a t i o n i b u s d o n i s q u e s u i s christifideles e x o m n i o r b i s
terrarum parte
a t q u e ingentem pecuniae s u m m a m , quae erat n o v o
Pii Operis
moderatoribus suppeditarunt.
et o c t a v o die huius mensis
Augusti,
Templum
ipsum, quod vicesimo
adstantibus pluribus
Galliae
episcopis,
a b b a t i b u s , clero, p o p u l o q u e confertissimo sollemniter t a n d e m c o n s e c r a t u m
est,
amplitudine
sua,
structurae
architectonicae
stylo,
conspicuis
artis
operibus, quibus ornatur, plane d i g n u m o m n i u m laudibus videtur, adeo ut
principem inter o m n e s sacras aedes non m o d o
Sagiensis
fioitimae t o t i u s r e g i o n i s l o c u m n u n c f a c i l e t e n e a t .
in o m n i u m v o t i s , sedes c a n o n i c a frugiferi
constituta
Nostri
est,
quod
indulgentiis
MDCCCCXIII, u t e r a t
Pii Operis Expiatorii
privilegiisque
locupletarunt; in eodemque pie
ACTA, vol. XXI, n. 12. — 2-9-929.
Anno
dioecesis sed e t i a m
illo i n t e m p l o
Spiritualibus
continenterque
Deo
Decessores
inservit s e x
37
546
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cappellanorum conlegium, qui inibi liturgicas per annum functiones sacras
peragunt, et iuxta statuta Defunctorum officium cotidie recitant. Hisce
omnibus attento ac sedulo studio perpensis, cum venerabilis frater Noster
Vincentius S. R. B. Cardinalis Vannutelli, Episcopus Ostiensis ac Praenestinus, Sacri Conlegii Decanus, et eiusdem Pii Operis E x p i a t o m apud
N o s et R o m a n a m Curiam Patronus, amplissimo suo suffragio commendet
preces Sagiensium Episcopi, qui, ut templi laudati Operis Expiatorii a
Montligeon decus augeatur, Nos enixe rogat ut eidem templo dignitatem
titulumque basilicae minoris impertiri dignemur: N o s , ad significandam
etiam peculiarem Nostram pietatem in fideles defunctos in Purgatorio
detentos Ecclesiae suffragiis sublevandos, votis bisce adnuendum ultro
libenterque existimavimus. Quapropter, coniatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus sacrorum
R i t u u m Congregationi praepositis, m o t u proprio ac de certa scientia et
matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine,
praesentium Litterarum vi, perpetuumque in m o d u m , enunciatam ecclesiam in honorem Beatae Mariae Virginis sub titulo Liberatricis Fidelium
defunctorum in expiatorio carcere degentium D e o dicatam, quae, Sagiensis
dioecesis intra fines, sedes centralis est Pii Operis a Montligeon vulgo nuncupati, titulo ac dignitate Basilicae minoris honestamus, cum omnibus honoribus, praerogativis, indultis, privilegiisque, quae iuxta normam et morem
vigentem, huius tituli dignitatisque propria sunt.
Haec mandamus, decernentes praesentes Litteras, quae die tantum
octava ab eiusdem ecclesiae consecratione memorata publicandae sunt,
firmas, validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus iugiter sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent
nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his,
a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel.
ignoranter attentari conti-
gerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i x
m . Augusti, an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
C A E D . GASPAURI,
a Secretis Status.
547
Acta Pii PP. XI
II
I N A B B A T I A M S U I I U R I S E R I G I T U R M O N A S T E R I U M S . M A R I A E "BONAE S P E I ,
M O N I A L I U M O . S . B . , A P U D COLWICH I N ARCHIDIOECESI B I R M I N G A M I E N S I .
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Monasterii Sanctae Mariae a Bona Spe,
quod apud civitatem Colwich nuncupatam intra fines Birmingamiensis
dioecesis exstat, moniales ad Nos humiliter referunt idem suum monasterium originem duxisse a prioratu Nostrae Dominae de Bona Spe, qui, filialis monasterii Cameraeensis monialium Sancti Benedicti, anno MDCLII,
pro mulieribus Anglis fundatus est, quae, patria exsules ob tunc in Anglia
saevientem persecutionem, Lutetiae Parisiorum degebant. Parisiensis vero
ipsius monasterii moniales, post fere ab incunabulis annos centum et quinquaginta, saeculo decimo o c t a v o exeunte, perturbatione magna Gallica
grassante, Angliam petierunt, ibique, variis in locis antea exceptae, apud
:
Canningion dein moratae sunt, eademque in d o m o canningtonensi, primae
omnium in Anglia, perpetuae Sanctissimi Sacramenti adorationis inceperunt
pium opus, quod, per centum circiter annos continuatum, adhuc mirabiliter durat. Decessor vero
Noster rec. mem. Gregorius P p . X V I Litteris
Apostolicis sub anulo die decima sexta Iulii an. M D C C C X X X I I I datis monasterium canningtonense totamque eius Religiosarum familiam sub directo
et immediato Sanctae Apostolicae Sedis patrocinio posuit. At rescripto
die X X m . Augusti an. MDCCCCXXVI obsignato Sacra Congregatio pro Religiosorum Sodalium Negotiis monasterium idem Sanctae Mariae Bonae Spei,
quod iam anno M D C C C X X X V I , Sancta Sede probante, a Cannington ad hodiernum locum Colwich nuncupatum, nunc intra Birmingamiensis archidioecesis fines, translatum erat, Congregationi iterum Anglicae Ordinis
Sancti Benedicti aggregatimi, dictae Congregationis Abbatis Praesidis
iurisdictioni subiecit. Moniales autem eiusdem monasterii, ad firmitatem
praesertim Instituti obtinendam, enixas nunc Nobis Supplicationes adhibent
ut illud, ad hunc usque diem in prioratum tantum constitutum, de benignitate Nostra in abbatiam erigere dignemur, ita ut more ceterarum Congregationis d o m o r u m abbatissa potestatis perpetuae novae abbatiae per
Nos erectae regimini praesideat. Nos propterea, quibus nihil antiquius est,
quam ut religiosae vitae monumenta debito opportunoque decore honestentur, hisce supplicationibus ultro libenterque annuere existimavimus.
Conlatis igitur consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o manae Ecclesiae Cardinalibus Sacrae Congregationi praepositis pro Regu-
548
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
larium negotiis pertractandis, apostolica Nostra auctoritate, perpetuumque
in m o d u m , praesentium Litterarum tenore prioratum monialium Sanctae
Mariae Bonae Spei, apud Colwich in archidioecesi Birmingamiensi positum,
Ordinis Sancti Benedicti, in abbatiam sui iuris, servatis servandis, Congregationi Anglieae eiusdem Ordinis incorporatam, erigimus; ac propterea
statuimus ut ex nunc et in posterum novae abbatiae Sanctae Mariae a
B o n a Spe, sic per Nos erectae, regimini abbatissae in posterum eligendae
potestate perpetua, servatis iugiter de iure servandis, praesideant. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
H a e c edicimus, mandamus
decernentes
praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos et integros
effectus sortiri atque obtinere, illisque monialibus ad quas spectant vel in
posterum spectare poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum
esse ac definiendum, irritumque fieri atque inane si quid secus super his a
quoquam, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apnd Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v i i i
mensis Septembris an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
III
S E D E S S E U R E S I D E N T I A P A T R I A R C H A E CILICIAE A R M E N O R U M R E S T I T U I T U R
IN BERYTHUM PROPE
EZOMMAR IN LIBANO.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Commissum Nobis divinitus supremi
Apostolatus officium postulat ut Ecclesiarum omnium felici statui consulamus et ea sollicito studio decernamus quae catholico nomini aeternaeque
fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eveniant. Iamvero rec. me. Praedecessor Noster Pius P p . X I , auctoritate Apostolica exstinxit et abolevit
titulum primatialem atque archiepiscopalem Armeniae
Constantinopo-
litanae Ecclesiae; deinde Constantinopolitanae! ecclesiasticam Armenorum
provinciam Patriarchatu! Ciliciae perpetuo univit, mandans ut novus
Patriarcha eiusdemque successores titulo fruerentur Patriarcharum Ciliciae
Armenorum; ut iidem in urbe Constantinopolitana résidèrent eandemque
Constantiuopolitauam Ecclesiam ordinaria iurisdictione gubernarent. V o luit insuper ut praedictus Patriarchatus iisdem limitibus coërceretur, quibus Ciliciae Patriarchatus et Primatiatus Constantinopoleos tunc tem-
Acta
Pii
PP.
549
XI
poris continebantur. Verum cum in praesenti, rerum conditiones aliae
omnino sint ac tunc temporis fuerunt, Patriarcha Ciliciae Armenorum h o diernus, venerabilis frater Paulus Petrus X I I I Terzian, v o t a exprimens
Armenorum Episcoporum in Urbe congregatorum, Nos enixis precibus
flagitavit ut residentiam Patriarchae ipsius eiusque successorem a Constantinopolitana civitate in Libánum transferre velimus. N o s autem votis his
annuentes, de consilio venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae R o m a n a e
Ecclesiae Cardinalium Congregationi praepositis pro Ecclesia Orientali,
m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris,
deque apostolicae Nostrae potestatis
decernimus
ac mandamus,
ut,
plenitudine, praesentium tenore,
attentis praesentibus rerum adiunctis,
sedes seu residentia Patriarchae Ciliciae Armenorum eiusque successorum
restituatur in Libano, scilicet in urbe Beyrouth prope Bzommar, ubi iam
primi Patriarchae Armeni sunt commorati.
Id concedimus, mandamus, statuimus decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent,
sive pertinere poterunt, nunc et in posterum futuris temporibus suffragari;
sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane
fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate quavis, scienter sive
ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
IV
RESTITUITUR
ARCHIEPISCOPALIS
ECCLESIA
CONSTANTINOPOLITANA ARME-
NORUM.
PIUS PP. XI
Ad futuram rei memoriam. — Praedecessor Noster, rec. me., Pius
P p . IX Apostolica auctoritate exstinxit atque abolevit titulum primatialem atque archiepiscopalem Armeniae Constantinopolitanae Ecclesiae. Deinde Constantinopolitanam ecclesiasticam Armenorum provinciam
Patriarchatu! Ciliciae perpetuo univit, mandans ut novus Patriarcha,
eiusque successores titulo fruerentur Patriarcharum Ciliciae Armenorum,
ut iidem in urbe Constantinopolitana résidèrent, eandemque Constanti-
550
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nopolitanam Ecclesiam ordinaria iurisdictione gubernarent. Voluit insuper
ut praedictus Patriarchatus iisdem limitibus eoërceretur, quibus Ciliciae
Patriarchatus
et
Primatiatus
Constantinopoleos
tunc
temporis
conti-
nebantur. Sed cum, inspectis mutatis rerum conditionibus, quae aliae
omnino sunt in praesentiarum quam quae tunc temporis fuerunt, votis
annuentes
tam hodierni Patriarchae Ciliciae Armenorum Pauli Petri
Terzian, quam aliorum Episcoporum A r m e n o r u m in Urbe congregatorum,
de potestatis apostolicae plenitudine, per Apostolicas Litteras hac ipsa
die sub anulo Piscatoris datas, sedem sive residentiam ipsius Patriarchae
Ciliciae Armenorum et successorum eius in posterum, ex urbe Constantinopolitana in Libanum restituerimus, opportunum etiam visum est consilium archiepiscopali iterum titulo Ecclesiam Constantinopolitanam A r m e norum decorare. Auditis itaque venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus Congregationi praepositis pro Ecclesia
Orientali, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione
Nostris deque apostolicae similiter Nostrae potestatis plenitudine, praesentium tenore Ecclesiam Constantinopolitanam Armenorum titulo archiepiscopali iterum decoramus, sine ecclesiastica provincia, et volumus ut
idem Ecclesiae, sic per Nos ad archiepiscopalem dignitatem restitutae,
praeficiatur Antistes qui eam
iure ordinario gubernet ac regat; firmis
tamen manentibus memorata sedium unione, titulo Patriarchae-Ciliciae
Armenorum, et iurisdictione Patriarchae in totum Patriarchatum, quem
ad m o d u m Decessor Noster praelaudatum statuit.
H a e c volumus atque statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos spectant, sive
spectare poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si
quidquam secus super his, a quovis, auctoritate quavis, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris an. MDCCCCXXVTII, Pontificatus Nostri septimo.
P.
CARD.
GASPABEI,
a Secretis Status.
Acta Pii PP. XI
55Í
V
TITULO AC PRIVILEGIIS BASILICAE MINORIS HONESTATUR TEMPLUM IMMACULATI CORDIS B . M . V . I N CIVITATE SANCTI IACOBI D E CHILE, CONGREGATIONIS MISSIONARIORUM FILIORUM EIUSDEM IMMACULATI CORDIS.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Missionariorum Filiorum Immaculati
Cordis Beatae Mariae Virginis in ditione Chilensi Moderator provincialis
Nos edocet h o c anno
quinquagesimum recurrere anniversarium a dedi-
catione templi, quod sub titulo Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis
Missionarii Filii Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis Sancti I a c o b i
de Chile in civitate primum erexerunt. Structura praenobili, ampHtudine
ac magnificentia templum ipsum praefulget, decem altaribus exornatur
affabre confectis, pluribusque imaginibus devotis ac sacris reliquiis d e c o ratur. Aptis inibi sacris vasis, pretiosis et praedivitibus supellectilibus
paramentisque divinus cultus peragitur a frugiferae Congregationis praefatae clero, qui templo addictus religiosam vitam in adiectis aedibus vivit.
Frequentes in templo christifideles sacris functionibus adsunt, sacramenta
suscipiunt, verbum Dei audiunt; in eodemque templo plures piae sodalitates et catholicae consociationes, quae ad b o n u m christifidelium spirituale
spectant, propriam sedem habent. Cum propterea provincialis Moderator
Congregationis Missionariorum Filiorum Cordis Immaculati Beatae Mariae
Virginis, communia v o t a depromens utriusque cleri populariumque, enixas
nunc Nobis preces adhibuerit ut quinquagesimi anni praedicti occasione
titulo ac privilegiis Basilicae minoris honestare velimus templum ipsum:
N o s , attenta quoque amplissima commendatione tum venerabilis fratris
Archiepiscopi Sancti Iacobi de Chile t u m dilecti fifi Procuratoris generalis
laudatae
Congregationis
Missionariorum
Filiorum
Immaculati
Cordis
Beatae Mariae Virginis, ut pietas christifidelium erga Beatissimae Deiparae Immaculatum Cor impensius foveatur itemque peculiare sit Congregationi praefatae Nostrae benevolentiae testimonium, ultro libenterque
huiusmodi supplicationibus adnuendum existimavimus. Conlatis itaque
consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae
Cardinalibus Congregationi Sacrorum Rituum praepositis, de certa scientia
ac matura deliberatione Nostris deque Apostolicae potestatis plenitudine,
praesentium
Litterarum
tenore perpetuumque in m o d u m enunciatum
templum in honorem Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis D e o dicatum in civitate atque archidioecesi Sancti Iacobi de Chile, dignitate aa
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
552
titulo Basilicae minoris decoramus c u m omnibus privilegiis, quae iuxta
dispositiones apostolicas vel decreta ecclesiis h o c titulo honestatis c o m petunt.
Contrariis non obstantibus quibuslibet. Decernentes praesentes Litteras
firmas, validas, atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent
seu pertinere poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub
anulo Piscatoris, die vi
m . Februarii an. M D C C C C X X I X , Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. C A E D . G A S P A R R I , a Secretis Status.
VI
DISMEMBRATO TERRITORIO E X VICARIATU APOSTOLICO
DE
SIWANTZE ERI-
GITUR PRAEFECTURA APOSTOLICA DE TSINING IN SINIS, CLERI INDIGENI
CURIS TRADENDA.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Ex A p o s t o l i c o munere, quo divinitus
fungimur, ad rei christianae incrementum procurandum sollicito studio
consulimus ut in nimium amplis terrae plagis, aucto operariorum numero,
apta iurisdictio ecclesiastica opportune constituatur. Quapropter cum venerabilis frater Episcopus titulo Paroecopolitanus, Vicarius de Siwantze
Apostolicus, N o s edocuerit territorium suae iurisdictioni subiectum late
extensum ac multitudine incolarum conspicuum esse, ideoque Nos rogaverit ut suus de Siwantze vicariatus ad catholicam fidem validius inibi
p r o m o v e n d a m in duas partes divideretur, ex qua una clero indigenae c o m mittenda esset: N o s huiusmodi votis, suffragio amplissimo auctis venerabilis 'fratris Celsi Costantini, Archiepiscopi titulo Theodosiopolitani, Delegati Apostolici Nostri in Sinis, concedendum ultro libenterque existimavimus. Quapropter conlatis quoque consiliis c u m venerabilibus fratribus
Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui Propagandae Fidei
negotiis sunt praepositi, omnibusque rei momentis attente perpensis, m o t u
proprio atque ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris deque A p o stolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore mandamus
553
Acta Pii PP. XI
ut ex nunc et in posterum territorium, q u o d civiles subpraefecturas de
Feng-cJieng, Leang-TcJieng, Kining, Tao4in complectitur, a vicariatu apo^
stolico de Siwantze seiungatur; atque idem territorium sic separatum in
n o v u m vicariatum apostolicum erigimus, cui nomen facimus de Tsining.
Ipsum vero vicariatum apostolicum de Tsining ad Nostrum et Sanctae
huius Sedis beneplacitum cleri indigenae curis tradimus.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere, illisque ad quos spectat et in posterum spectare poterit
in omnibus plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a q u o vis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I I
m . Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
VII
F I N E S I M M U T A N T U R I N T E R V I C A R I A T U M APOSTOLICUM D E B R A Z Z A V I L L E E T
P R A E F E C T U R A M APOSTOLICAM D E U B A N G H I - C H A R I I N A F R I C A .
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. — Pastorale officium Nobis commissum
nihil N o s magis sollicitat quam spiritualibus locorum necessitatibus, ut
christifideles opportunis praesidiis adiuventur, omni, quo cum D e o possumus, studio sollerter providere. H a c ratione c o m m o t i , cum Vicarius A p o s t o licus de Brazzaville ad utilitatem vicariatus nimium ampli sui provehendam atque ad rei catholicae progressum inibi procurandum Nos rogaverit
ut septentrionalem eiusdem vicariatus partem, quam de la Haute Sangha
nuncupant, finitimae praefecturae apostolicae de Ubanghi Chari adiungere seu adnectere velimus, atque ad id plenus etiam consensus accedat
Praefecti Apostolici de Ubanghi Chari, Nos huiusmodi supplicationibus
concedere censuimus. Quapropter, conlatis consiliis cum venerabilibus
fratribus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis
Propagandae Fidei praepositi sunt, omnibusque rei momentis attente perpensis, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris,
deque Apostolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore
554
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
a vicariatu apostolico de Brazzaville septentrionalem partem de là Haute
Sangha nuncupatam, separamus sive dismembramus, atque idem territorium sic separatum sive dismembratum praefecturae apostolicae de
Ubanghi Chari tribuimus sive adnectimus: q u o d b o n u m , felix faustumque
in D o m i n o siet.
H a e c statuimus,
edicimus,
decernentes
praesentes
Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere: illisque ad quos pertinent, seu pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
secus super bis, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v i i i
m . Februarii an. M D C C C C X X I X , Pontificatus Nostri octavo.
P.
CARD.
GASPARRI,
a Secretis Status.
VIII
ORDINARIIS, SACERDOTIBUS ET CHRISTIFIDELIBUS DIOECESIUM AC DITÌONUM
AMERICAE LATINAE PRIVILEGIA
AC FACULTATES AD
DECENNIUM
CON-
CEDUNTUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. — Litteris Apostolicis sub anulo Piscatoris datis die x v i n m. Aprilis, an. MDCCCXCVIT, rec. mem. Decessor Noster
lieo P p . X I I I ad trentennium valitura Episcopis, presbyteris, christifidelibus Americae Latinae conspicua concessit privilegia, quae propterea transacto concessionis tempore nunc suo robore destituta sunt. Sed cum impensa,
qua premimur, sollicitudo de Dominici gregis Nobis concrediti salute ad ea
procuranda impellat Nos, quae in evidentem christifidelium utilitatem, feliciusque eorundem regimen noverimus redundare, privilegia memorata certo
quodam m o d o renovanda existimavimus. A t , ob iuris canonici Codicis
promulgationem et mutatas temporum rerumque condiciones, nonnullae
desiderabantur immutationes in priscae concessionis tenore; ideoque n o v u m
schema privilegiorum, quae sunt nunc concedenda, Sacris Romanae Curiae
Congregationibus, pro materia ad unamquamque spectante, propositum
est atque ab eisdem recognitum. N u n c autem, audita praesertim dilecti
filii Nostri
Sanctae
Romanae Ecclesiae Cardinalis a Secretis Sacrae
Acta Pii PP. XI
555
Congregationis Consistorialis relatione, exhibitas Nobiá Episcoporum A m e ricae Latinae preces ultro libenterque excipientes, m o t u proprio, certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, a praecedenti facultatum recensione illis, quae haud
necessaria videbantur vel in iuris canonici Codice iam continebantur,
privilegiis ablatis, praesentium Litterarum tenore ad proximos decem
annos, ab harum Litterarum data computandos, prorogamus facultates,
quas omnibus et singulis dioecesium ac ditionum Americae Latinae Ordinariis, sacerdotibus et christifidelibus, ut infra, tribuimus. Earundem vero
facultatum tenor sequens est:
1) Ordinarii locorum parochis vel missionariis, in regionibus seu locis
in quibus ob magnam distantiam vel ob aliud impedimentum eisdem
perdifficile sit, ex fontibus baptismalibus, ubi asservatur, desumere et
secumferre aquam Sabbato Sancto et Pentecoste benedictam, possunt
facultatem concedere aquam baptismalem benedicendi ea breviore formula, quae, a rec. m e m . Decessore Nostro Paulo I I I missionariis in Peruvia apud Indos concessa, nunc in Appendice Ritualis Romani legitur.
2) Parochi et missionarii, si propter temporis defectum improbamque
defatigationem vel aliis gravibus de causis omnes adhibere pro baptismo
adultorum praescriptas caeremonias haud facile valeant, solis ritibus
qui in Constitutione rec. m e m . Pauli P p . I I I Altitudo die 1 m. Iunii
an.
MDXXXVii
data designantur, uti licite poterunt, praevio tamen Ordi-
narii consensu.
3) Item Ordinarii locorum deputare possunt, ad Sacramentum Confirmationis administrandum, sacerdotes quantum fieri potest in aliqua
dignitate ecclesiastica constitutos, vel munere Vicarii foranei fungentes;
nunquam vero simplices sacerdotes commorantes illis in locis in quibus
praedictum Sacramentum administrandum erit; servata n o v a Sacrae Congregationis de disciplina Sacramentorum Instructione pro simplice sacerdote ex Sedis Apostolicae delegatione Sacramentum Confirmationis administrante.
4) Iidem Ordinarii ad assistendum nuptiis iuxta formam a iure statutam delegare possunt sacerdotes¿ qui Missionum causa ad evangelizandos
fideles vel ad aliud exercitium pietatis implendum in longinquas regiones,
a parochiali aede dissitas, pergunt, iisdem Missionibus perdurantibus,
absente Ordinario, vel parocho, vel Vicario cooperatore, atque iis servatis,
quae, prouti res ferat et loci ac temporis condiciones observari permittant,
matrimonii celebrationi ad normam Codicis iuris canonici canonis 1919
et seq. praemitti debent; facta tamen huius Apostolici indulti expressa
mentione in unoquoque casu et iugiter firmis sacrorum canonum praescri-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
556
ptionibus tum de iuribus parochi servandis tum de inscriptione in libris
paroecialibus facienda.
5) Ordinarii
pariter
dispensare valent
super matrimonialibus iuris
dumtaxat ecclesiastici impedimentis, a quibus Sancta Sedes dispensare
consuevit, exceptis proinde impedimentis, quae ex sacris Ordinibus m a i o ribus vel ex affinitate in linea recta consummato matrimonio proveniunt:
excepto quoque ob rei gravitatem impedimento de quo in canone 1075
nn. 2, 3; exceptis denique mixtae religionis et cultus disparitatis impedimentis, nisi speciales,a Suprema Sacra Congregatione Sancti Officii facultates
obtentae fuerint.
- Pariter veniam iisdem facimus decernendi atque declarandi legitimam
prolem nupturientium, d u m m o d o ipsa in adulterio ne sit concepta: facta
tamen in unoquoque casu, etiam in concedendis dispensationibus, huius
Apostolici Indulti expressa mentione.
6) Fidelibus autem matrimonium contrahentibus largimur ut quocumque anni tempore nuptiarum benedictionem accipere possint, d u m m o d o
illis temporibus, in quibus ab Ecclesia nuptiae prohibentur, a nimia pompa
abstineant; cauto tamen ut, si extra Missam benedictio nuptialis concedatur, formula in appendice « de Matrimonio » Ritualis Romani adhibeatur.
7) Concedimus pariter ut sacra Olea etiam antiqua, non tamen ultra
duos annos, adhiberi possint, d u m m o d o ne sint corrupta et n o v a vel recentiora sacra Olea, peracta omni diligentia, haberi nequeant.
8) Ordinarii permittere queunt sacerdotibus usum altaris portatilis,
ita tamen ut huiusmodi usus sit tantum in fidelium b o n u m , atque illis
in locis in quibus ecclesiae vel publica oratoria desint, aut paroecialis
ecclesia sit longe distans, n o n vero in mari; d u m m o d o celebrationis locus
sit decens atque honestus, super petra sacra celebretur, et parochi ceterique sacerdotes, quibus haec facultas tribuetur, Sancti Evangelii explicatione vel catechesis traditione fideles' Sacro adstantes instruant.
9) Ordinarii concedere possunt sacerdotibus facultatem celebrandi in
navi sacrosanctum
1
Missae Sacrificium, durante dumtaxat tempore iti-
neris, d u m m o d o locus, in quo Missa peragenda est, nihil indecens aut
indecorum praeseferat, mare aut flumen sit adeo tranquillum, ut quodcumque e Cauce effusionis sacrarum Specierum periculum absit; atque
alter
sacerdos, superpelliceo
indutus,
si
adsit,
celebranti
presbytero
adsistat.
10) Omnibus autem Americae Latinae christifidelibus permittimus ut
a dominica Septuagesimae usque ad festum
Sanctorum Apostolorum
Petri ac Pauli praecepto annuae Confessionis et Communionis satisfacere
possint.
557
Acta Pii PP. XI
11) Iisdem christifidelibus largimur, si loca inhabitent ubi prorsus
impossibile vel saltem admodum sit difficile ad confessarium accedere,
ut lucrari queant Indulgentias ac Iubilaea, quae Confessionem, Communionem et ieiunium requirunt, d u m m o d o , servato ieiunio, sint corde saltem
contriti, addito firmo proposito admissa, quamprimum poterunt, confitendi.
12) Denique largimur ut in causis tam criminalibus, quam ceteris
quibuscumque forum ecclesiasticum concernentibus, quae in rem iudicatam iam non transierint, fieri possit appellatio in tertia instantia ad alterum Metropolitam vel Episcopum eiusdem provinciae, viciniorem ei a
quo primo fuit lata sententia; integra tamen manente facultate ad A p o s t o licam Sedem, ad iuris tramitem, recurrendi.
Haec suprascripta, ut spirituali bono christifidelium in Americae Latinae regionibus degentium quantum in D o m i n o possumus prospiciamus,
concedere existimavimus, abrogatis deletisque auctoritate Nostra A p o s t o lica omnibus et singulis Indiarum Occidentalium privilegiis quocumque
nomine vel forma a Sancta Sede prius concessis. Contrariis quibuslibet,
etiam speciali et individua mentione dignis, non obstantibus.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
m. Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P.
CAED.
GASPAEKI,
a Secretis Status.
558
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
BOLIVARENSIS
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS
DECRETUM
Cum ab Apostolica Sede expostulatum fuerit ut territorium paroeciae
Macas e dioecesi Bolivareusi seiungeretur et iurisdictioni Sacrae Congregationis de Propaganda Fide subiceretur, Ssmus Dominus Noster Pius
d i v . P r o v . P P . X I , probe noscens id in b o n u m animarum cessurum, atque
attento v o t o R. P. D. Caroli M. De La Torre, Episcopi Guayaquilensis et
Administratoris Apostolici dioecesis Bolivarensis, oblatis precibus annuend u m censuit. Quapropter idem Ssmus, suppleto, quatenus opus sit, quorum
intersit vel eorum qui sua interesse praesumant consensu, h o c Consistoriali decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae expedirentur, territorium memoratae paroeciae Macas e dioecesi Bolivarensi
seiungit et iurisdictioni Sacrae Congregationis de Propaganda Fide subiicit,
ut missionariis ab ea dependentibus illud committere valeat. Contrariis
quibusvis non obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
25 Aprilis 1929.
C.
L.
£8
CARD.
PEROSI,
Secretarius.
S.
V.
Santoro, Substitutus.
II
PORTUS PRINCIPIS - CAPITIS HAITIANI
ET GONAIVENSIS
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS PAROECIARUM
DECRETUM
Ad maiorem ecclesiastici regiminis commoditatem et utilitatem Ssmus
Dominus Noster Pius divina Providentia P p . XI benigne statuit ut territorium dioecesis Gonaivensis, nuper de suo Pastore primum provisae,
S.
Congregatio
559
Consistorialis
comprehendat integram provinciam civilem vulgo appellatam de Artibonite.
Cum autem nonnullae paroeciae, ad archidioecesim Portus Principis et
ad dioecesim Capitis Haitiani spectantes, intra limites memoratae civilis
provinciae reperiantur, idem Ssmus Dominus Noster de plenitudine suae
potestatis, suppleto, quatenus opus sit, quorum intersit vel sua interesse
praesumant consensu, praesenti Consistoriali decreto, perinde valituro ac
si Apostolicae sub plumbo Litterae desuper expeditae fuissent, paroecias
vulgo nuncupatas Hinche, Maissade, Marmelade, S. Michel, cum omnibus
et singulis clericis, fidelibus et ecclesiis ibidem exstantibus, a dioecesi Capitis Haitiani, cui usque adhuc pertinebant, separat, et Ecclesiae Gonaivensi
in perpetuum coniungit; similiter paroeciam vulgo de Thomonde ab archidioecesi Portus Principis seiungit et c u m clero, fidelibus et ecclesiis exstantibus eidem Gonaivensi dioecesi attribuit; contrariis non obstantibus quibuscumque. Ad haec autem exsecutioni mandanda idem Beatissimus Pater
deputat E. P. D. Petrum Cogliolo, Antistitem Urbanum, et Secretarium
Apostolicae Internuntiaturae Haitianae, eidem
tribuens necessarias et
opportunas facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,
quemlibet ecclesiasticum virum in dignitate constitutum, c u m onere mittendi ad hanc Sacram Congregationem, intra sex menses a data praesentium computandos, authenticum exemplar executionis peractae.
D a t u m E o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis die
25 Iunii 1929.
C.
L
£8
CARD. PEROSI,
Secretarius.
S.
f Fr. Raphael C, Archiep. Thessalonicen., Adsessor.
III
DE FINIUM DIOECESIUM MUTATIONE
Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa X I , decretis
Sacrae Congregationis Consistorialis, sequentes mutationes finium dioecesium benigne statuere dignatus est:
7 Iunii 1929.
— PLOCENSIS -VARSAVIENSIS.
Pagus « R y n i a » a paroecia
« Zegrze » et a dioecesi Plocensi divisus est atque paroeciae « Nieporet »
archidioecesis Varsaviensis perpetuo coniunctus.
— GNESNENSIS E T P O S N A N I E N S I . Pagi « Orzechowo » et « Pieczkowo »
a paroecia « D e b n o » et ab archidioecesi Posnaniensi separati sunt atque
decanatui « Miloslaw » archidioecesi Gnesnensis perpetuo uniti.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
560
28 Iunii. — QTJEBECENSIS-SANCTI G E R M A N I . Pagus « B l i e r » una simul
eum territorio adiacente per circiter duo millia passuum, separatus est a
paroecia S. Eleutherii et ab archidioecesi Quebecensi atque paroeciae
S. D a v i d de Sully, in dioecesi Sancti Germani, perpetuo incorporatus.
IV
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Pominus Noster Pius divina Providentia P a p a XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
19 Iulii 1929. — Metropolitanae Ecclesiae Sancti Andreae et Edimburgi
praefecit R . D . Iosephum Mac Donald, O . S . B . hactenus A b b a t e m monasterii ad S. Benedictum in civitate Fort-Augustus, dioecesis Aberdoniensis.
26 Iulii. — Abbatiae nullius Sancti Pauli extra moenia Urbis, R. D.
Hildebrandum Vannucci, O. S. B. Congr. Casinensis.
2 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Garanhunensi, R. P. D. Antonium
De Paiva, hactenus Episcopum Ilheosensem.
— Cathedrali nuper erectae Ecclesiae de Lages in Brasilia, R. P. D a nielem Hostin, O. P. M.
— Cathedrali Ecclesiae Uberabensi, R. P. A n t o n i u m Colturato, in
Ordine F. M. Capuccinorum Aloisium a Sancta Anna.
6 Augusti. — Titulari episcopali Ecclesiae Lamiensi, R. D. Henricum
Lemiroy, decanum Yprensem, deputatum coadiutorem, cum iure futurae
successionis, R. P. D. Gustavi Iosephi Waffelaert, Episcopi Brugensis.
16 Augusti. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Cotradensi, R. P. D.
E h a m Ioannem Iosephum Morel, hactenus Archiepiscopum Pondicheriensem.
SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS
APPROBATIONES
Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia P p . XI decretis Sacrae
Congregationis negotiis Religiosorum sodalium praepositae:
12 Martii 1929. — Institutum Sororum, vulgo Petites Sœurs Dominieaines Garde-Malades des
Pauvres
nuncupatarum, approbavit una c u m
eius Constitutionibus, sed has ad septennium tantum, experimenti gratia.
— Constitutiones Instituti Sororum vulgo Ausiliatriei delle anime del
Purgatorio nuncupatarum, definitive approbavit.
561
S. Congregatio de Religiosis
—. Constitutiones Instituti Sororum vulgo Suore della Dottrina Cristiana nuncupatarum, definitive approbavit.
— Constitutiones Instituti Sororum Vulgo de la 'Retraite. Chrétienne
nuncupatarum, ad septennium experimenti gratia approbavit.
— Institutum Sororum vulgo Francescane della S. Famiglia nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Treviren. sita est, laudavit, eiusque
Constitutiones ad septennium experimenti gratia approbavit.
30 Aprilis. — Institutum Sororum a S. Ioseph cuius domus princeps
in dioecesi Treviren. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
— Institutum Sororum vulgo
Petites
Sœurs
de la Sainte
Famille
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Sherbrooken. sita est,
laudavit,
eiusque
Constitutiones
ad
septennium,
experimenti
gratia
approbavit.
-— Institutum Sororum vulgo Missionarie dell'Immacolata Concezione
della Madre di Dio nuncupatarum, cuius domus princeps in Praelatura
"nullius Santaremen. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium
experimenti gratia approbavit.
— Institutum Sororum Mariae Ssmae Consolatricis cuius domus princeps in archidioecesi Mediolanen, sita est, approbavit una cum eius Constitutionibus, sed has ad septennium tantum, experimenti gratia.
—- Institutum Sororum a Sacra Familia cuius
domus princeps in
dioecesi Mechlinien, sita est, approbavit una cum eius Constitutionibus,
sed has ad septennium tantum experimenti gratia.
— Constitutiones Sororum a Doctrina Christiana, definitive approbavit.
— Institutum Sororum, vulgo Francescane Missionarie di Maria Ausiliatrice nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Carthaginen.
sita est, laudavit, eiusque
gratia,
Constitutiones
ad septennium experimenti
approbavit.
— Institutum Sororum vulgo Povere Scolastiche del Terzo Ordine di
S. Francesco Serafico nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi
Lincien. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenta gratia, approbavit.
— Institutum Sororum vulgo Terziarie Domenicane di Nostra Signora
del S. Cuore nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Capifonten.
sita est, laudavit, eiusque Constitutiones
ad
septennium, experimenti
gratia approbavit.
— Constitutiones
Instituti Sororum vulgo
di
S.
Francesco
della
B. V. M. degli Angeli nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi
Treviren. sita est
definitive approbavit.
ACTA, vol. XXI, n 12. — 2-9-929.
38
562
Acia Apostolicae Seáis -
Commentarium
Officiate
SACRA CONGREGATIO RITUUM
I
ANDEGAVEN.
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS V E N . SERVAE D E I IOANNAE D E L A NOTJE I N S T I T U T R I C I S SORORUM S A N C T A E A N N A E A P R O V I D E N T I A N U N CUPATARUM.
SUPER DUBIO
An eonstet de virtutibus theologalibus, nempe Fide, Spe et Caritate in Deum
et
proximum,
Temperantia
necnon
cardinalibus
Prudentia,
Iustitia,
Fortitudine
ac
earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum
de quo agiturf
Oppidum haud ignobile, Salmurium nuncupatum, intra dioecesis Andegavensis fines nascentem vidit, saeculo x v n , Servam Dei Ioannam Delanoue, ex piis honestisque parentibus, qui m o d i c a m exercentes mercaturam
in timore Domini vitam degere satagebant. Pueritia nitide exacta, ubi
primum virtutis meritum et vitii dedecus plane intelligere valuit,fpeccatum horrescere coepit, et quidquid vitium saperet in aliis quoque reprehendebat, saepe matre de suis defectibus admonita. Subinde conscientiae stimulis vexata, ad confessarium saepe accedebat, qui quum esset lansenianorum doctrinis imbutus, nullum opportunum Ioannae praebere remedium
sciebat.
Parentibus orbata, in saniorem confessarium incidit, qui statim ei
praecepit, ut negotiationi, quam a patre veluti hereditatem acceperat,
minime vacaret diebus festis. Annuit Ioanna, quamvis loci consuetudo contrarium suaderet, paratamque se exhibuit potius ad quamlibet temporalem
iacturam, quam animae detrimentum subeundum. Ex illo tempore mira
in eius animo facta est mutatio, qui ad avaritiam pronus videbatur, et
totus in caritatis opera conversus est. Itaque paulo post, relicta rerum temporalium negotiatione, evangelicam assequi perfectionem impenso studio
sibi constituit, arctamque sanctitatis viam alacriter est ingressa. Olim v e r o
per oppidi semitas obviam habuit puellam quae externo corporis habitu
in egestate et desolatione sese versari patefaciebat. Dei Eamula misericordia
mota eam tamquam orphanam secum duxit in d o m u m suam, ubi pium
563
Institutum collocare voluit pro puellis excipiendis probeque educandis.
Caelesti visione illustrata, statim alias adulescentulas recepit piasque feminas adiecit, n o v a m condidit societatem, divinae Providentiae praesidio
omnino innixam, quam Sanctae Annae a Providentia nuncupavit. A t q u e
msperatas opes a Providentia saepe recepit, quibus exordientis societatis
calamitatibus et necessitatibus non semel c o m m o d e occurrere valuit.
Ita
aperte a Dei Providentia adiuta caritatem suam ad exteros egenos et infirmos extendebat, eamque nemini denegabat. Piae societati opportunas
tradidit regulas, advigilabatque attente ne disciplinae vigor elangueret.
Ipsa vero Dei Famula caelestem sibi conciliare opem maxime studebat,
insuetis corporis poenitentiis carnes suas macerabat, m o d i c o et insuavi
cibo vescebatur. H o c vitae austerissimae genus tenens, plures piae societatis
domos diversis in locis instituit, omnigenis caritatis operibus intenta, ad
aetatis suae annum septuagesimum pervenit, quo sancte in Domino requievit, relicta singulari sanctitatis fama, quae demortuae virtutes ac
laudes
ubique celebrabat.
Exinde exortum desiderium Famulae Dei caelestes honores comparandi,
conditisque Ordinaria et Apostolica auctoritate inquisitionibus, servato
iuris ordine, de eiusdem heroicis virtutibus habita est Congregatio Antepraeparatoria in aedibus Reverendissimi Card. Andreae Friihwirth, Causae
Relatoris, die 20 Aprilis anno 1920, quam secuta est Congregatio Praeparatoria in Palatio Apostolico Vaticano die 24 Maii anno 1927. Novissime vero,
scilicet die 28 mensis Maii vertentis anni, coactus est universus disceptand u m coetus coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quo a
memorato Cardinali Ponente Dubium ad discutiendum propositum fuit:
An constet de virtutibus theologalibus, nempe Fide, Spe et Caritate in Deum
et proximum, necnon cardinalibus Prudentia,
Iustitia, Fortitudine ac Tempe-
rantia, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum, de quo
agitur? Qui aderant omnes tum Reverendissimi Cardinales, tum
Patres
Consultores suffragia sua ediderant, quae Beatissimus Pater intento animo
prosecutus est, suum tamen pronunciare iudicium in alium diem distulit
precesque continuandas esse hortatus est adstantes pro maiore divini luminis copia impetranda.
Mentem autem suam pandere volens hodiernam diem qua solemnia in
honorem sacratissimi Cordis Iesu peraguntur, selegit. Quare, Sacro devotissime facto, accitisque Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti,
sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Andrea Friihwirth, Causae
Ponente, una cum R. P. Carolo Salotti, sanctae Fidei Promotore generali,
meque infrascripto a secretis, eisque adstantibus, Pontificio solio assidens
solemniter edixit: Ita constare de heroicis virtutibus Ven. Serme Dei Ioannae
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
564
Delanoue, nempe de Fide, Spe, - Caritate in Deum ae proximum, nec non
de Prudentia, Iustitia, Fortitudine, Temperantia earumque adnexis, in gradu
heroico, in casu et ad effectum, de quo agitur,
discussionem
procedi
ut
ad quatuor miraculorum
queat.
H o c vero decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum Congregationis
inseri iussit, septimo idus Iunii anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C. CARD., LAURENTI, S. R. C. Praefectus.
L.
© S.
A. Mariani, Secretarius.
. II
VENETEN.
BEATIFICATIONIS
SEU
DECLARATIONIS MARTYRII
SERVI
D E I PETRI
ROGUE PRESBYTERI CONGREGATIONIS MISSIONES, IN ODIUM
RENATI
FIDEI,
UTI
FERTUR,. 1NTEREMPTI.
SUPER
DUBIO
An sit signanda Commissio Introductionis Causae in casu et ad effectum
de quo agiturf
Inter illos vigiles fortesque in fide viros utriusque cleri qui ad exemplum
sacrorum antistitum in nefanda perturbatione gallica saeculi x VIII exeuntis,
n o n armis mortiferis corporeisque viribus sed divino iustitiae et veritatis
spiritu afflati, pro Christo et Ecclesia satanae eiusque sectatoribus constanter obstiterunt, atque in extremo discrimine de impio et maligno hoste
illustri victoria triumpharunt, alter accenseri potest ipsius Christi et Ecclesiae minister Petrus Renatus Rogne, sacerdos e Congregatione Missionis,
de cuius causa et fama sanctitatis et martyrii apud sacrorum rituum Congregationem disceptatum est. Interim de eius vita et gestis quaedam breviter narrare iuvat ex actis processualibus desumpta: Petrus Renatus in
urbe Venetensi e piis honestisque parentibus Claudio Rogne, Andegavensi,
et Francisca Loyseau, Riturieensi, die 11 Iunii 1758 natus, eadem die baptismi sacramento regeneratio est.
Genitore defuncto, puer sub tutela et disciplina matris educatus, modestia et pietate profecit. In celebri Collegio Venetensi litteris bonisque moribus institutus, superiorum et condiscipulorum aestimationem et amorem
sibi concilia vit, illicque, decimum sextum aetatis annum agens, studiorum
S. Congregano Rituum
565
curriculum laudabiliter absolvit. Ad statum ecclesiasticum se vocatum
sentiens, et precibus, consiliis votisque suae conscientiae moderatoris et
matris probatus, ingressus est Seminarium Venetense ubi superiora studia
et sacram theologiam diligenter coluit atque uberius percepit. Tempore
debito et opportuno, Dei famulus scientia et virtute ornatus, dignus est
habitus, qui ad sacros Ordines per gradus ascenderei; quos ipse suscepit
...per manus sui Ordinarii E m i Améiot, Episcopi Venetensis, in ecclesia parochiali Beatae Mariae Virginis du Mené nuncupatae. Ad sacerdotium evectus die 21 Septembris anno 1782, superiorum Seminarii consilio et suffragio
atque proprii antistitis auctoritate et mandato, novensilis presbyter capellani munere fungitur penes sorores a Recessu Venetensi appellatas, quod
cum christianae doctrinae institutione et praedicatione in utilitatem ipsarum
sororum et fidelium, spiritu, zelo et opere sacerdotali per quatuor annos
exercuit. Quum vero a presbyteris Congregationis Missionis instructus et
educatus esset atque inde ab initio sui sacerdotii eandem sodalitatem amplecti cuperet, postquam omnia impedimenta ipsiusque genitricis difficultates superare potuerit, hac etiam annuente, de consensu et venia sui
Episcopi, sanctum propositum assequutus est per optatam acceptionem in
Seminario Parisiensi S. Lazari die 25 Octobris 1786, praelaudatae Congregationis Superiore generali Rmo D. Jacquier et Seminarii rectore-Michaele
Renato Eerrand. In novitiatu, caritatis et sanctitatis spiritum et regulas
sancti fundatoris Vincentii a Paulo utiliter hausit et libavit, eoque rite
absoluto, religiosa vota nuncupavit. Deinde missus, uti magister sacrae
theologiae, ad Seminarium maius Venetense, hoc munus intenso studio
optime implevit cum laude et approbatione aliorum professorum speciatim
D. Le Gal, iam sui superioris et amici, atque aestimatione et profectu
alumnorum. Magistrum quoque se exhibuit eximium in sacris ministeriis,
atque pietatis, diligentiae ac prudentiae exemplar, in sacro litando, in
caeremoniis exequendis, in sacramentis ministrandis speciatim in conscientiis dirigendis suorum filiorum spiritualium. Mirabilis eius caritas enituit
erga pauperes et afflictos, praesertim tempore pestilentiae et persecutionis,
dum suum opus laboriosum, spirituale et corporale impendebat in "ipsorum
levamen et auxilium, palam vel secreto iuxta~varios casus et pluries cum
gravi -suae vitae periculo. In natione enim gallica ob quasdam leges non
minus unitati et libertati quam iuribus et constitutionibus Ecclesiae adversas et ab hac expresse reprobatas, ex. gr. « De constitutione civili cleri »
et de iuramento dicto libertatis et aequalitatis eidem clero imposito, religiosi
et clerici, maxime perturbati sunt. Inter religiosos et sacerdotes qui divina
gratia et protectione suffulti, legibus iniuste impositis et iuri ^divino et
ecclesiastico rectaeque bonorum subditorum conscientiae contrariis obedire
566
Acta
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
recusarunt, dispositi ac parati ad minas, careares et supplicia pro catholica
religione viriliter perferenda, non infimum tenet locum noster Petrus Renatus qui suam fidei professionem et scriptam contestationem contra leges
iniquas patefecit coram Tribunali criminali Venetensi, prouti legitur in
huius regestis sub n, 11 anno 1796 archivo de Morbihan. Interea Dei famulus in Seminario absconditus mansit per aliquod temporis spatium, donec
ab eo expulsus, officium suum secreto adimplere potuit usque ad diem
24 Decembris horam nonam de sero anno 1795. Tunc enim a nequam viro
denuntiatus et ab excubiis comprehensus, ad aedem Districtus deductus
est. Ab eius membris in sessione congregatis statim postulavit atque obtinuit sacras Species quas pro viatico viro infirmo deferebat, sumere, quod
devotissime fecit, adstantibus genuflexis eas adorantibus. Advenientibus
militibus in carcere inclusus, concapti-vis monitor, consolator et exemplar
exstitit acceptissimus. De vitae ratione agenda in captivitate, ordinatam
congruamque regulam sibi statuit quam fideliter servavit. Insuper canticum, composuit pietate, spe et expectatione b o n u m de proximo transitu
animae suae a vinculo corporis solutae ad Christum et cum Christo in civitatem sanctam Ierusalem novam, canticum laetitiae quasi inspiratum a
davidico psalmo (121): « Laetatus sum in his quae dicta sunt mihi in dom u m Domini ibimus. Stantes erunt pedes nostri in atriis tuis, Ierusalem ».
Sed in carcere et in vinculis diu non mansit, namque die 2 Martii 1796
a tribunali supplicio damnatus et die sequenti ad patibulum perductus,
morte imminente, elevatis oculis et manibus in caelum, ore et animo vuituque sereno laetus dicens: « In manus tuas, Domine, commendo spiritum
m e u m », capite plexus est, eiusque angelica anima de hoc exilio et vita in,
caelestem patriam et vitam migravit. Fama sanctitatis et martyrii Servi
Dei Petri Renati post obitum magis magisque in dies usque in praesens
clara et diffusa ita eluxit, ut super ea Processus informativus in ecclesiastica Curia Venetensi institutus sit, et ad sacram Congregationem, Rituum
transmissus. Instante vero admodum R e v . D. Iosepho Scognamilio Congregationis Missionis et huius Causae postulatore, quum observato iuris
ordine, et revisione scriptorum eiusdem Servi Dei peracta, per decretum
S. R. C. diei 22 Martii 1922 nihil obstet quominus ad ulteriora procedi
possit et omnia in promptu sint, attentis litteris postulatoriis quorumdam
E m o r u m S. R. E. Cardinalium, R m o r u m Archiepiscoporum et Episcoporum
Galliae et Italiae necnon Superiorum generalium Ordinum et Congregationum religiosarum, ac R e v m i D. Francisci -Verdier, Superioris generalis
Congregationis Missionis, E m u s et Rmus Dnus Cardinalis Ianuarius Granito
Pignatelli di Belmonte, Episcopus Albanensis et eiusdem Causae Relator,
in Ordinariis sacrorum rituum Congregationis comitiis subsignata die ad
S.
Congregatio
567
Rituum
Vaticanas aedes coadunatis, sequens dubium discutiendum proposuit: An
sit signanda Commissio introductionis Causae in casu ei ad effectum de quo
agitur? Et E m i ac E m i Patres sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem ipsius E m i Ponentis, audito v o c e et scripto E. P. D. Carolo Salotti
Fidei promotore generali, omnibus sedulo perpensis, rescribere censuerunt:
Affirmative
seu
signandam
esse
Commissionem
si
Sanctissimo
placuerit.
Die 4 Iunii 1929.
Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papae XI per infrascriptum Cardinalem Sacrae Eituum Congregationi Praefectum relatis,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem sacri Consilii ratum habens, propria
manu signare dignata est Commissionem introductionis Causae beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Petri Eenati Eogue, presbyteri
Congregationis Missionis. Die 12 Iunii 1929.
C.
L. ©
CARD.
S. R. C. Praefectus.
LAURENTI,
S.
A.
Mariani,
Secretarius.
III
SANCTI FLORI
BEATIFICATIONIS
VIRGINIS
ET
E TERTIO
CANONIZATIONIS
O R D I N E S.
sit signanda
Commissio
DEI
CATHARINAE JARRIGE,
DOMINICI.
SUPER
An
SERVAE
DUBIO
Introductionis
Causae
in
casu
et
ad effectum
de quo agitur?
Catharina Jarrige, Petri et Mariae Céìarier filia in oppido Doumis,
dioecesis tunc Claromontanae, nunc S. Fiori, die 4 Octobris anno 1754
nata et sequenti die baptizata, Virgo e Tertio Ordine S. Dominici, post
sanctam et operosam vitam et senectutem pie obiit die 4 Iulii anno 1836.
In tristissimis
terroris et perturbationis gallicae temporibus pretiosam
navavit operam in levamen cleri et plebis loci, nominatim eorum qui in
respectivis proprii status et conditionis officiis et laboribus se suamque
religionem catholicam heroica virtute tuebantur. Pietate enim et caritate pollens, necessitatibus publicis et privatis, quantum potuit, per se
et per alios largiter succurrebat; unde merito appellabatur Soror Providentia et mater pauperum, tota D e o devota et confisa atque Deiparae
568
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
ope et amore suffulta. Licet humili loco et genere orta, habuit tamen
parentes honestos et christianos, qui eam in pueritia, sicut alios filios
tres mares et tres feminas, una cum peculiari devotione erga Beatissim a m Virginem Mariam, cuius speciosa et prodigiosa imago ab universo
populo loci Mauriac colebatur, congrua et catholica institutione ad pietatem et ad laborem educabant. Ob inopiam familiae, ipsa v i x novennis famulatui fuit addicta, successu temporis in bonis et christianis familiis, quarum
laudem, fiduciam et amorem sibi comparavit. Bene praeparata ad primam
communionem, eam angelico candore et ardenti cordis affectu suscepit,
magis in dies aetate, religione et virtute progrediens. Quum esset duodecim
annorum, Dei famula dilectam genitricem Mariam Célarier gravi morbo
afflietam cunctisque sacramentis ecclesiae recreatam amisit, in pago du
Cher, die 22 Decembris 1767. Post aliquod tempus et signanter post nuptias propriae sororis quibus ipsa interfuit, tepescente pietate viribusque
animi languentibus, levitati et inconstantiae, mundique voluntatibus et
sanationibus aliquantum indulsit, fidei tamen morumque integritatem
custodiens. Luctam in corde suo sentiebat inter v o c e m saeculi et v o c e m
Domini, auctam quoque timore periculi mortis, sed excelsae Reginae Pacis
invocato et obtento auxilio, caelesti lumine mentis et pacifica tranquillitate
animi ad meliorem frugem reversa
est Catharina. Ludis, vanitatibus et
choréis valedicens, gravibus seriisque rebus satisfaciens, orationi vacare
coepit atque inter Tertiarias Dominicanas per manus sui parochi Ronnat
adscribi voluit, atque, iuxta normam et morem huius Instituti, virtutibus
christianis, potissimum caritatis erga pauperes et aegrotos in propria paroecia sedulo incubuit, inde ab anno aetatis suae vigesimoquarto. Sed iam tempus advenit, quo Catharina," uti aurum in igne probanda erat simulque
eximiis caritatis operibus exercendis destinata. Tunc nobilis illa gallorum
natio acerbissimo incendio conflagrata per plures annos magnas et multas
rerum hominumque perturbationes vidit et passa est, rationi, iustitiae Tectisque legibus non obtemperantes i m o infensas et contrarias. In hac turbulentissima Reipublicae tempestate per quam humana et sacra c u m
magna crudelitate et sanguinis effusione subversa sunt, Dei famula velut
angelus pietatis et caritatis, multis miseriis et indigentiis animae et corporis subvenire studebat. Insuper non solum ob dictas Reipublicae calamitates afflicta erat, sed etiam propter statum suae familiae per gravem
morbum suae sororis et per obitum dilectissimi sui patris qui in aetate
septem et septuaginta annorum die 28 Decembris anno 1790 migravit ad
D o m i n u m , in extremis ea cogitatione ac sensu recreatus quod superstitem
relinquebat piam et actuosam filiam Catharinam utique orphanam et in
medio tribulationum, sed in- adiutorio Altissimi habitantem et in prote-
569
etione Dei caeli non minus commorantem quam bene sperantem. Interim
Dei famula quum iam se devovisset assistentiae pauperum et aegrotorum
et cum presbyteris et fidelibus communicare soleret, omnem adhibuit
industriam, dexteritatem, prudentiam et vigilantiam, ne sibi et aliis praesertim presbyteris pericula et damna imminerent. Tempore enim illo presbyteri fideles qui iuramentum ab iniqua lege impositum praestare nolebant,
in domibus vel in sylvis vel in praeruptis montibus et locis se occultare
eurabant, ne in manus persecutorum inciderent; et Catharina stipem studiose colligebat apud matronas et divites, interdum etiam apud dissidentes
moderatos, ad necessaria et opportuna subsidia egenis et presbyteris distribuenda, facta veluti ancilla apud dominos, currens huc et illuc officiis
humanitatis et caritatis gerendis. Ob quas causas non semel in carcerem
missa et ab eo, populi motu ac tumultu, liberata in suis misericordiae
operibus constanter perseveravit. Prudenti silentio, responsis ambiguis et
signo crucis munita, cauta et moderata exstitit in secretis proferendis; et
plura evasit pericula et discrimina pro se et pro aliis. Eebus demum in
Gallia compositis et tranquillitate ac pace restituta Catharina reliquos
suae vitae annos circiter quadraginta in oppido Mauriac humanitatis,
religionis et sacrificii apostolatum prosecuta, thesaurum bonorum operum
auxit in gloriam Dei et salutem animarum. Frequens erat in templo ad
sacra, et assidua oratione precibusque Rosarii cum mysteriis meditatis
spiritum suum fovebat. Tandem aetate ac gravi pectoris morbo confecta
et laboribus fracta, post quinque dies, extremis ecclesiae sacramentis
devotissime receptis, hanc miseram et mortalem vitam cum altera beata
et aeterna feliciter commutavit, die quarta Iulii anno 1836. Fama sanctitatis, quam Dei Famula ante et post obitum adepta fuerat, progressu temporis usque in praesens adeo invaluit, ut super ea Processus informativus '
in ecclesiastica curia Sancti Fiori, ordinaria auctoritate constructus fuerit,
idemque absolutus R o m a m ad sacram rituum Congregationem delatus sit.
Instante autem R m o P. Francisco Maria Guerrini, Ordinis Praedicatorum
et huius causae legitimo postulatore, quum, observato iuris ordine, omnia
in promptu sint et nihil obstet quominus ad ulteriora procedatur, attentis
litteris postulatoriis quorumdam E m o r u m S. R. E. Cardinalium, Rmorum
Archiepiscoporum et Episcoporum praesertim Galliae et Italiae, necnon Capituli Cathedralis, Archipresbyteratus et Decanatus, dioecesis S. Fiori, c o m munitatum religiosarum, personarum spectabilium atque fidelium paroeciae
loci Mauriac, Emus ac R m u s Dnus Andreas Cardinalis Friihwirth, S. R. E.
Cancellarius, et eiusdem Causae Relator* in Ordinario sacrorum rituum Congregationis coetu subsignata die ad Vaticanas aedes coacto, sequens dubium
discutiendum proposuit: An sit signanda Commissio introductionis Causae
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
570
in casu et ad effectimi de quo agitur? Et E m i ac E m i Patres sacris tuendis
ritibus praepositi, post relationem ipsius E m i Ponentis, audito v o c e et
scripto E. P. D. Carolo Salotti, Eidei Promotore generan, omnibus sedulo
discussis ac perpensis rescribere censuerunt: Affirmative seu signandam esse
Commissionem si Sanctissimo placuerit. Die 4 Iunii 1929.
Facta postmodum de his per infrascriptum Cardinalem sacrae rituum
Congregationi praefectum relatione Sanctitas Sua resolutionem eiusdem
Sacrae Congregationis ratam habens, propria manu signare dignata est
Commissionem
introductionis
causae beatificationis et
canonizationis
Servae Dei Catharinae Jarrige, Virginis e Tertio Ordine S. Dominici. Die
12 Iunii 1929.
C. CAED. LAURENTI, S. R. C. Praefectus.
L.
$ S.
A. Mariam, Secretarius.
Alcune Riviste di materie ecclesiastiche e liturgiche hanno recentemente pubblicato una risposta di questa Sacra Congregazione dei Riti
concernente dei dubbi sull'interruzione della Messa solenne, da parte dei
celebrante, per attendere il compimento di alcune cérémonie, con data
14 Novembre 1928.
Si dichiara che tale risposta non proviene dalia Sacra Congregazione,
e che non sono autentiche le firme appostevi.
Con questa occasione si rammenta che l'unica promulgazione ufficiale
per i decreti generali della Sacra Congregazione, è il Bollettino Ufficiale, Acta Apostolicae Sedis.
10 Agosto 1929.
A. Mariani, Segretario.
S. Congregatio de Seminariis et de Studiorum Universitatibus
57Í
S. CONGREGATIO DE SEMINARIIS
ET
STUDIORUM
UNIVERSITATIBUS
VITERBIEN. ET TUSCANEN.
DE UNIONE SEMINARIORUM VITERBIENSIS ET TUSCANENSIS IN SEMINARIUM
INTERDIOECESANUM VITEREII CONSTITUENDUM.
DECRETUM
Sacra Congregatio de Seminariis et Studiorum Universitatibus peropportunum iampridem duxerat statuendum esse ut duo Seminaria dioecesium Viterbien. et Tnscanen., quae aeque principaliter sunt unitae, in
unum coalescerent; sic enim clericorum institutioni efficacius consuleretur.
Consilium hoc Ssmus Dominus Noster Pius P p . XI omnino probavit,
simulque huic Sacrae Congregationi commisit ut ea omnia provideret,
quae ad huiusmodi unionem rite perficiendam conducerent.
Proinde Sacra -Congregatio de Seminariis et Studiorum Universitatibus,
Ut muneri sibi commisso faciat satis, quae sequuntur decernit:
I. Ex duobus Seminariis Viterbien. et Tuscanen. nunc exsistentibus
unum fiat, quod in civitate Viterbien. constituatur, sit utrique dioecesi
proprium et Seminarium Interdioecesanum Viterbien. et Tuscanen. nuncupetur.
I I . B o n a et reditus, iura et onera simul et privilegia ad Seminaria
Viterbien.
et
Tuscanen.
spectantia
Seminario
Interdioecesano exinde
adiudicentur;
I I I . In eligendo Deputatorum coetu sive pro disciplina, sive pro
bonorum temporalium administratione, ad normam can. 1359, Episcopus
utrumque Capitulum Viterbien. et Tuscanen. audiat.
R. P. D. Ordinario Viterbien. et Tuscanen. Sacra Congregatio tribuit
facultatem, quae superius statuta sunt, exsequendi, eique mandat ut de
peracta exsecutione ad ipsammet referat.
Contrariis quibuslibet, etiam specifica mentione dignis, minime obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis de Seminariis et
Studiorum Universitatibus, die xv Iunii anno MDCCCCXXVIII.
C. CARD. BISLETI, Praefectus.
L. &
S.
f I. Sinibaldi, E p . Tiberien., Secretarius.
572
Acta Apostolicae
ACTA
Seáis - Commentarium Officiale
TRIBUNALIUM
SACRA
ROMANA R O T A
Citatio edictalis
MARIANOPOLITANA
NULLITATIS
MATRIMONII
(VIAU-CHARLEBOIS)
Cum ignoretur locus actualis commorationis Hadriani Charlebois in
causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 15 Novembris 1929, hora 12, ad c o n c o r d a n d u m
de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An confirmanda sit vel infirmanda sententia Rotalis diei 5 Aprilis 1929
in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedicti Hadriani Charlebois curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. )$j S.
F.
Parrillo, Ponens.
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 10 Augusti 1929.
Ioannes
Ladelci,
Notarius.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Hadrien Charlebois,
défendeur en cette cause, Nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 15 Novembre 1929, à 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Boit-on confirmer ou casser la sentence Rotale du 5 Avril 1929 dans ce cas ?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence du dit M. Hadrien Charlebois, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Pontificia
Commissio
ad
Codicis
canones
authentice
interpretandos
573
ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA
COMMISSIO
AD CODICIS CAMOTES AUTHENTICE INTERPRETANDOS
RESPONSA AD PROPOSITA DUBIA
E m i Patres Pontificiae Commissionis ad Codicis canones authentice
interpretandos, propositis in plenario coetu quae sequuntur dubiis, responderi mandarunt ut infra ad singula :
I. - DE LITTERIS DIMISSORIIS
D. - An vi canonis 310 § 2, conlati c u m canone 958 § 1 n. 4, Provicarius apostolicus intra annum a sede vacante litteras dimissorias concedere possit.
B. - Affirmative.
II. - DE MATRIMONIO ACATHOLICORUM
D. - An ab acatholicis nati, de quibus in canone 1099 § 2, dicendi
sint etiam
nati
ab
alterutro
parente acatholico,
cautionibus
quoque
praestitis ad normam canonum 1061 et 1071.
B. - Affirmative.
I I I . - DE IEIUNIO IN CONSECRATIONE ECCLESIAE
D. - An ieiunium in consecratione ecclesiae, de quo in canone 1166
§ 2, moderandum sit secundum communem legem ieiunii ecclesiastici.
B.
-
Affirmative.
I V . - DE SEPULTURA ECCLESIASTICA
D. - An praescriptum canonis 1221 extendatur etiam ad postulantes
et ad alumnos scholarum apostolicarum in religionibus.
B. — Negative.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
574
V. - DE ALIENATIONE BONORUM ECCLESIASTICORUM
D. ~ An vi canonis 1532 § 1 n. 2 requiratur licentia S. Sedis ad
alienandas per m o d u m unius plures res ecclesiasticas eiusdem personae,
quae simul sumptae valorem excedunt triginta millium libellarum seu
fmncorum.
22. - Affirmative.
D a t u m R o m a e , die 20 mensis Iulii anno 1929.
P. Card. GASPARRI, Praeses.
s
L. © I. Bruno, Secretarius.
JDiarium Romanae Curiae
575
DIARIUM ROMANAE CURIAE
SACRA CONGREGAZIONE CONCISTORIALE
AVVISO DI CONCORSO
Nella Segreteria della Sacra Congregazione Concistoriale avrà luogo il
giorno 29 Ottobre p. v., ore 8,30 antimeridiane, un concorso al posto di
Officiale della medesima S. Congregazione.
I sacerdoti che volessero prendervi parte, purché non abbiano oltrepassato
gli anni 45, dovranno esibire alla Segreteria della detta Sacra Congregazione,
entro il 20 Ottobre p. v. la domanda, munita del nulla osta del proprio Ordinario, e gli altri titoli e documenti che ritenessero opportuno presentare.
Sarà tenuta in particolare considerazione la conoscenza di lingue estere.
II concorso consisterà in una prova scritta, riguardante particolarmente la
materia di competenza della stessa Sacra Congregazione.
Roma, dalla Segreteria della Sacra Congregazione Concistoriale, 2 Settembre 1929.
f Fr. Raffaello C, Arci v. di Tessalonica, Assessore.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 6 Agosto 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Alessandro
Verde, Ponente della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Ven. Serva
di Dio Paola Frassinetti, Fondatrice dell'Istituto delle Suore Dorotee, si è
tenuta la Congregazione Antipreparatoria, nella quale dai Revmi Prelati
Officiali e Consultori teologi della medesima, si è discusso il dubbio su due
miracoli che si asseriscono da Dio operati per intercessione della stessa Venerabile, i quali vengono proposti per la sua Beatificazione.
TRIBUNALE DELLA S. R. ROTA
AVVISO
Si notifica che le domande di ammissione allo Studio della Rota, per il
prossimo anno giuridico, si ricevono negli Uffici del Tribunale dal 20 Settembre al 20 Novembre.
13 Agosto 1929.
M. Massimi, Decano.
576
Acta Apostolicas Sedis - Commentarium Officiale
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri
24
28
Giugno
»
5
Luglio
»
»
10
12
28
»
30
10
Agosto
»
»
»
1929.
»
»
»
»
»
»
»
»•
*
»
»
»•
»
Segreti
Soprannumerari
ai
S. S.:
Monsig. Carlo Cuttat, della diocesi di Basilea.
Monsig. Natale Oliva, dell'archidiocesi di Milano.
Monsig. Luigi Nava, della medesima archidiocesi.
Monsig. Ludovico Pichler, della diocesi di Gratz.
Monsig. Giovanni Pauli, della medesima diocesi.
Monsig. Walter Tomschitz, della medesima diocesi.
Monsig. Nicomede Donzelli, dell'archidiocesi di Ancona.
Monsig. Guglielmo Solil, della diocesi di Sebenico.
Monsig. Teodoro Marino Pietro Bekkers, della diocesi di
Haarlem.
Monsig. Fortunato Zocchi, dell'archidiocesi di Milano.
Monsig. Michele J. Whalen, della diocesi di Newark.
Monsig. Guglielmo F. Lawlor, della medesima diocesi.
Monsig. Guglielmo A. Griffin, della medesima diocesi.
Monsig. Giovanni J. Dauenhauer, della medesima diocesi.
Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:
5
10
Agosto
»
1929. Il sig. William V. Griffin, della diocesi di Trenton.
»
Il sig. Tommaso J. Maloney, della diocesi di Newark.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:
10
20
Luglio
»
1929. Monsig. Antonio Rossi, della diocesi d'Ivrea.
»
Monsig. Michele Colombo, della diocesi di Asti.
Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :
22
18
24
Luglio
»
»
1929. 11 sig. Alvaro Camiro de Angulo, della diocesi di Barcellona.
»
Il sig. Dott. Jan Jirì Riickl, dell'archidiocesi di Praga.
» I I sig. Costantino Silvino Jakimowicz, dell'archidiocesi di
Varsavia.
NECROLOGIO
5
Agosto
1929. L'Emo sig. Card. A N T O N I O M E N D E S B E L L O , del titolo dei
Ss. Marcellino e Pietro, Patriarca di Lisbona.
Annus X X I - Vol. X X I
1 Octobris 1929
Num. 13
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMRNTAEIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XI
NOTANDUM
In nota ad art. 6, § i, Sollemnis Conventionis inter Sanctam Sedem
et Borussiae Rempublicam, in calce p. 527 huius Commentarii Officialis,
verba « alium etiam eligere qui sit extra elenchos »
intellegenda sunt ita:
«alios
etiam
eligere
legenda, seu, si mavis,
qui sint
extra elenchos».
CONSTITUTIO APOSTOLICA
DE SEMINARIO RUSSICO
PIUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM D E I
AD
PERPETUAM
REI
MEMORIAM
Quam curam de Orientalibus ad catholicam unitatem reducendis, ut sacram Nos hereditatem a Decessoribus Nostris accepisse,
haud semel, sed praesertim Litteris Encyclicis Berum Orientalium
anno superiore datis, sollemniter testati sumus, ea Nos ad nova
pro illarum gentium salute excogitanda remedia semper impellit,
quo citius et plenius optatus dissitorum filiorum reditus comparetur.
Yerum maxima prae ceteris Nos tenet pastoralis sollicitudo de
nobilissimis Russicae ditionis gentibus, quas in profundum paene
maiorum detrusit lugenda omnium cum divinarum tum humanarum rerum ibi iam diu furens perturbatio. Nam cum teneris adoACTA, rol. XXI, n. 13. — 1-10-929.
39
578
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
leseentibus potissimum diabolicam struantur insidiae, ut, iniquissimis doctrinis infecti, homines atque etiam ipsum. Deum (horribile dictu!) acerrimo odio prosequi consuescant, nulla humanitus
affulget spes fore ut brevi res in melius cedant.
Sed quoniam etiam contra spem in spem credere (Rom., IV, 18)
fides Nostra Nos edocet, quia non erit impossibile apud Deum
omne verbum ( L u c , I, 37) et quoniam supremi regiminis officium
Nos urget ut, quantum in Nobis est, omnia praesto habere curemus, quae ad novam illius gentis spiritualem resurrectionem divinae Providentiae consiliis, cum primum misericordiae tempus
advenerit, efficacius inservire possint, nihil aliud tam necessarium
tamque opportunum ducimus, quam impensum studium de catholico clero instituendo, cui huiusmodi cura incumbit et qui hodiernis sacerdotibus pondus diei et aestus strenue portantibus, sed
laboribus et aerumnis iam iam confectis atque etiam non sine
quadam quasi martyrii palma in dies succumbentibus, in auxilium
veniat, et novos, quos ex miserentis Dei bonitate firmiter speramus copiosissimos, animarum manipulos colere et colligere et in
horrea Domini reponere possit.
Iamvero ad haec Nostra vota opere adimplenda, post diuturnas
ad Deum preces et collatis consiliis cum dilecto filio Nostro Aloisio
Sancti Georgii in Velabro S. E. E. tunc Diacono nunc Presbytero
Cardinali Sincero, Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali
Secretario eodemque Nostrae Commissionis pro Russia Praeside,
Seminarium seu Collegium Eussicum in Urbe condere statuimus;
in hoc, dicimus, totius catholici orbis centro et capite, unde romano
spiritu omnino imbuti ad suos cives novi apostoli redeant. Proposito autem huic Nostro tempestive propitia adfuit e caelis,
quam nuper simul cum S. Francisco Xaverio Missionum omnium
catholicarum Patronam ediximus, S. Teresia a Iesu Infante; dum
enim haec animo volvebamus, sponte Nobis, ipsius Lexoviensis
Virginis nomine, oblata est sat copiosa pecuniae vis, quae ad aedes
Collegio Eussico exstruendas instruendasque fere esset par. Quavis igitur abrupta mora, tam aperto divino freti auxilio, aptum
ad S. Mariae Maioris in Exquiliis locum selegimus, ubi superiore
Acta Pii PP. XI
579
anno millesimo nongentesimo vigesimo octavo, die undecima
Februarii, in festo Immaculatae Virginis apud Lapurdium visae,
auspicalem novi Collegii lapidem idem dilectus filius Noster Aloisius S. E. E. 'Cardinalis Sincero nomine Nostro sollemniter posuit.
Cuius quidem rei feliciter tunc inchoatae gratam in aevum memoriam, annuo Pontificatus Nostri nomismate id referente, servari
voluimus.
Nunc vero, cum novum illud aedificium in eo sit ut compleatur,
perficiendae huic magni momenti rei manus admovere cupientes,
vehementerque exoptantes ut hoc ipso Nostri sacerdotii anno
quinquagesimo selectus clericorum numerus illuc recipi possit, ad
eiusdem Seminarii seu Collegii iuridicam erectionem dévenire statuimus. Quod itaque ad maiorem divini Nominis laudem ac religiosae rei incrementum cedat et verae Christi Ecclesiae inter slavicas gentes praesertim promovendae benevertat, Seminarium seu
Collegium Russicum, cui Sanctae Teresiae ab Infante Iesu nomen
indimus, in Urbe conditum, Apostolica Nostra auctoritate constituimus eique legitimi Pontificii Collegii iura tribuimus. Volumus
autem ut in illud adolescentes in primis e Russica ditione ac ritu
slavico-byzantino recipiantur, qui suis civibus fide catholica excolendis, Deo inspirante, operam navare cupiant; aliique praeterea
iuvenes, qui, ex qualibet gente oriundi, ritu slavico -byzantino
plerumque suscepto, se totos populis reipublicae Russicae ad unicum Christi ovile reducendis dedicare firmiter statuerint. Hi omnes
in Collegio Russico, pro cuiusque praeteritorum studiorum genere,
apto annorum numero alentur, iis philosophicis ac theologicis
atque etiam peculiaribus aliis disciplinis applicati, quas legitimi
Superiores, iis necessarias esse autumaverint, secundum particularia, mox condenda et a Nobis probanda, huius Collegii statuta.
Potissimum vero in his futuris Evangelii praeconibus instituendis
curandum erit ut, solida admodum pietate ac scientia in primis
informati, apostolico zelo de catholica unitate procuranda vehementer inflammentur et aptis ad id instruantur adiumentis; qua
in re peculiaris habenda erit ratio de propriis Russorum aliarumque Russicae ditionis gentium historia et moribus cognoscendis,
580
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
de sacris slavici-byzantini ritus caeremoniis digne addiscendis
exercendisque atque de illarum regionum erroribus scite refutandis.
Ad Collegii regimen quod attinet, cum Eussicum apud Nostrum
Institutum Orientale exsurgat eique non modo contiguum sed
etiam affine dici possit, et frequens inter haec duo Instituta commercium habeatur necesse sit, eidem religiosae familiae utrumque
commissum volumus. Quapropter decernimus ut Collegium Eussicum Societatis Iesu Sodalibus regendum et moderandum tradatur
ad eas leges, quae ex praescriptis Pontificiae Commissionis pro
Eussia et ex peculiaribus statutis pro hoc Seminario a Nobis
adprobandi s, servandae erunt.
Dum igitur humillimas Deo referimus gratias quod haec perficere Nobis concessit, certam fovemus spem fore ut hoc carissimum Nostrum Eussicum Collegium complurium sacerdotum secundum Cor Iesu revera effectorum seminarium evadat, nec minus
efficaciter ad Eussicarum gentium salutem conferat, quam alia
lectissima huiusmodi Collegia in Urbe olim condita, ut venerabile
Anglorum Collegium et Pontificium Collegium Germanicum-Hungaricum, quorum opera quantum res catholica in illis regionibus
magnas inter temporum difficultates adiuta et promota sit, publicae testantur historiae.
Cum autem Eussicum S. Teresiae ab Infante Iesu Collegium,
ut diximus, ad S. Mariae Maioris in Exquiliis, ad Marianam scilicet Aedem principem et velut sub materna Deiparae Virginis
umbra exstrui contigerit, faustissimum inde omen repetimus, quippe
qui pro certo habeamus Immaculatam Christi Matrem, cuius cultus
apud Orientales, etiam post miseram eorum ab Ecclesiae unitate
defectionem, tanti semper fit, hoc Nostrum Institutum in suam
proximam clientelam feliciter esse accepturam. Eidem praeterea
adsit a caelo potens Missionum Patrona, cuius nomine Collegium
hoc insignitur, eiusque valido patrocinio, quemadmodum coeptum
est, magis in dies evolvatur et floreat.
Volumus autem ut harum Litterarum transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo
alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis,
Acta Pii PP. XI
581
eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si
originaliter exhibitae vel ostensae forent.
Quae denique hisce Litteris statuimus, decrevimus, indiximus,
ea rata omnia firmaque permanere auctoritate Nostra volumus,
iubemus: quibuscumque etiam speciali mentione dignis non obstantibus.
Datum Romae apud Sanctum Petram, anno Domini millesimo
nongentesimo vigesimo nono, die decima quinta mensis Augusti, in
Festo Assumptionis Beatae Mariae Virginis, Pontificatus Nostri
anno octavo.
F R . ANDREAS CARD. FRÜHWIRTH,
ALOISIUS CARD. SINCERO,
Cancellarius S. R. E.
S. C. pro Ecclesia Orientali Secretarius.
ioseph Wilpert, Becanus Collegii' Protonotariorum Apost.
ioannes
Loco
Zani
Caprelli, Protonotarius Apostolicus.
Plumbi
Reg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 75 -
M. Riggi.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
ERIGITUR- IN SYRIA DIOECESIS BERYTENSIS ARMENORUM
PIUS
PP. XI
Ad futuram rei memoriam. — Litteris apostolicis Nostris sub anulo
Piscatoris dati
Scarica

Acta Apostolicae Sedis Vol 021