Copertina
Kultura kaj historia heredaĵoj
kaj tradicioj en mia lando
Le eredità storiche e culturali
e le tradizioni della mia terra
Benedetto Antelami: Muldileto Amforo, Baptejo en Parmo
Benedetto Antelami: Formella Acquario, Parma, Battistero
Italujo estas dividita laŭ 20
regionoj, arigitaj en grandaj
geografiaj
zonoj:
nordokcidenta Italujo, nordorienta
Italujo,
centra
Italujo, suda Italujo, insula
Italujo. Ĝia teritoria kaj
politika
unueco
estas
freŝdata: ĝi reiras “nur” al
1861, kiam la malsamaj
Ŝtatoj de la peninsulo
(Eklezia Ŝtato, Regno de
Sardinio, Regno de la du
Sicilioj, teritorioj de la
aŭstra-hungara Imperio kaj
la malgrandaj Regnoj lokitaj
ĝuste en nia regiono), sekve
de tri militoj nomitaj
“militoj por sendependeco”,
estis reunigitaj por fariĝi
Regno de Italujo. De la jaro
1871a, ĝia ĉefurbo estas
Romo.
Italia
Italia
amministrati
amministrati
va
va esp
Italia
amministrativa
L’Italia è suddivisa in 20
regioni, raggruppate per
grandi zone geografiche:Italia nord-occidentale
- Italia nord-orientale, Italia
centrale - Italia meridionale
Italia insulare
La sua unità territoriale e
politica è recente: risale
“solo” al 1861, quando i
diversi Stati della penisola
(Stato della Chiesa, Regno di
Sardegna, Regno delle due
Sicilie, i territori dell’Impero
austo-ungarico
ed
altri
piccoli
Regni
collocati
proprio nella nostra regione),
in seguito a tre guerre
denominate
“guerre
di
Indipendenza”,
vennero
riuniti per diventare il Regno
d’Italia. Dal 1871, la sua
capitale è Roma.
Kulturaj areoj
Aree culturali
Aree culturali
Aree
culturali
Lokaj lingvoj kaj popolaj tradicioj (parola kaj skribita tradicio, manĝaĵoj, objektoj de
la materia kulturo, festoj kaj religiaj datrevenoj) tre diversiĝas de Nordo al Sudo, sed
ankaŭ ene de iu sama geografia areo. Ĝi estas heredaĵo de tiu antikva dispecigo politika
kaj, en multaj kazoj, eĉ de longa ĉeestado de popoloj kiuj venis de aliaj zonoj de Eŭropo
aŭ de aliaj kontinentoj (la araboj, ekzemple).
Lingue locali e tradizioni popolari (cultura orale e scritta, cibi, oggetti della cultura materiale, feste e
ricorrenze religiose) sono molto diversificate da Nord a Sud, ma anche all’interno di una stessa area
geografica. E’ l’eredità di questa antica frammentazione politica e, in molti casi, anche della lunga presenza
di popoli provenienti da altre zone dell’Europa o di altri continenti (gli arabi, per esempio).
Kelkaj
ekzemploj de tradiciaj objektoj
Tradiciaj
objectoj
(Alcuni esempi di oggetti tradizionali)
La abruca korbo
(La cesta abruzzese)
La friula dorsokorbo
La sicilia ĉareto
(Il carretto siciliano)
(La gerla friulana)
La napola tambureto
La emilia teksilo
( Il telaio emiliano )
(Il tamburello napolatano)
(La “caveja” (itale cavezza) dei buoi romagnola)
La bova kolbrido de Romanjo
Ekzemploj 2
Ekzemploj 2
La forkodento por rompi terbuloj
en la provinco Ravenna
La vestoj de la sardiniaj paŝtistoj
(Il rebbio ravennate per l’aratura)
(I costumi dei pastori sardi)
La cribilo de la Aosta Valo
(Il setaccio valdostano)
La sakwalmo de la
Moliso regiono
La malplektilode markoj regiono
(La zampogna molisana)
(Il dipanatoio marchigiano)
Tipaj produktoj de nia regiono famkonataj en la mondo
(Prodotti tipici della nostra regione famosi nel mondo)
Trento
Ŝinko de Parma
(Prosciutto di Parma)
Parma fromao
Milano
Venezia
Torino
Bologna
(Parmigiano Reggiano)
Balsama vinagro de
Modeno
Genova
Firenze
(Aceto balsamico di
Modena)
Roma
Oristano
Napoli
Palermo
Tipaj produktoj
Taranto
L’Emilia Romagna in Italia esp
Emilio-Romanjo estas regiono de la norda Italujo kun 4 milionoj da loĝantoj
kaj kun ĉefurbo Bolonjo. Ĝi najbaras oriente al la Adriatika Maro, norde al
Venecilando kaj Lombardio, okcidente al Piemonto kaj Ligurio, sude al
Toskanio, Markioj kaj al la Respubliko Sankta Marino.
Ĝia surfaco mezuras 22.124 Kkm.ojn.
L’Emilia Romagna in Italia it
L'Emilia Romagna è una regione dell'Italia settentrionale con 4 milioni di
abitanti e con capoluogo Bologna. Confina a est con il Mar Adriatico, a nord
con il Veneto e la Lombardia, a ovest con il Piemonte e la Liguria, a sud con la
Toscana, le Marche nonché la repubblica di San Marino.
La sua superficie è di 22.124 Kmq.
L’Emilia Romagna: storia
Emilio-Romanjo antaŭ 500 jaroj ne estis unueca regiono. En Emilio
estis la Duklando Parma kaj Plaĉenca kaj la Duklando Modena kaj
Reĝo (itale:Reggio), dum Bolonjo kaj Romanjo estis parto de la Eklezia
Ŝtato.
En Emilio vi vidas la provincojn Piacenza, Parma, Reggio, Modena,
Ferrara kaj parton de la provinco Bolonjo kun ĉefurbo, en Romanjo
troviĝas la provincoj Ravenna, Rimini, Forlì - Cesena kaj la orienta
parto de la provinco Bolonjo.
L’Emilia-Romagna, 500 anni fa, non era ancora una regione unita.
In Emilia c’erano i Ducati di Parma e Piacenza e il Ducato di Modena e Reggio,
mentre Bologna e la Romagna facevano parte dello Stato della Chiesa.
In Emilia vediamo le province di Piacenza, Parma, Reggio Emilia, Modena,
Ferrara e una parte della provincia di Bologna con il capoluogo della regione,
in Romagna si trovano le province di Ravenna, Rimini, Forlì-Cesena e
la parte orientale della provincia di Bologna.
L’Emilia Romagna:
territorio
Fiume Po – Pado
rivero
PianuraPadan
a – emilia
ebenaĵo
Mare Adriatico
- Adriatika
Maro
Jam en tre foraj tempoj, en Paleolitiko, nia regiono estis loĝita. Tion atestas pluraj
arkeologiaj malkovroj. La regiono estas trairata de la Apenino. La plej grava rivero estas
Pado. Ĝi trafluas ĉefe la emilian ebenaĵon. Norde vi vidas la ebenaĵon de la Pado, sude la
ĉenon de Apenino kaj orienete la marbordon de la Adriatika Maro. Ĉiuj areoj evoluigis
specifan ekonomion.
Già in tempi molto lontani, nel Paleolitico, la nostra regione era abitata. Questo fatto
lo attestano numerose scoperte archeologiche. La regione è attraversata dagli
Appennini. Il fiume più importante è il Po. Esso attraversa per la maggior parte la
pianura emiliana. A nord vediamo la pinaura padana, a sud la catena degli Appennini
e ad oriente la costa del mar Adriatico. Tutte le aree hanno sviluppato un’economia
specifica.