Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Cuntegn
INTRODUCZIUN ......................................................................................................................... 1
1.1 BÖTS E METODA ....................................................................................................................................1
1.2 RELAZIUN CUN OTRAS PLANISAZIUNS RELEVANTAS PEL TERRITORI .........................................................1
1.3 SURVISTA ..............................................................................................................................................2
FÖGLS D’OGET........................................................................................................................... 4
CULTIVAZIUN DALS GODS IN GENERAL .........................................................................................................4
1. Situaziun...............................................................................................................................................................................4
2. Böts ......................................................................................................................................................................................4
3. Masüras ................................................................................................................................................................................4
4. Coordinaziun ........................................................................................................................................................................5
PROTECZIUN CUNTER PRIVELS DA NATÜRA ..................................................................................................6
1. Situaziun...............................................................................................................................................................................6
2. Böts e masüras forestalas generalas......................................................................................................................................6
3. Böts e masüras forestalas particularas ..................................................................................................................................7
4. Coordinaziun ........................................................................................................................................................................9
PRODUCZIUN ............................................................................................................................................10
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................10
2. Böts e masüras forestalas generalas....................................................................................................................................10
PROTECZIUN DA LA NATÜRA E DA LA CUNTRADA ........................................................................................11
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................11
2. Böts e masüras forestalas generalas....................................................................................................................................11
3. Böts e masüras silviculturalas in lös particulars .................................................................................................................12
4. Coordinaziun ......................................................................................................................................................................14
RECREAZIUN E TURISSEM ..........................................................................................................................16
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................16
2. Böts e masüras forestalas generalas....................................................................................................................................16
3. Coordinaziun ......................................................................................................................................................................17
AGRICULTURA IN GOD ...............................................................................................................................18
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................18
2. Böts e masüras forestalas generalas....................................................................................................................................18
3. Böts e masüras in lös particulars ........................................................................................................................................19
4. Coordinaziun ......................................................................................................................................................................20
SULVASCHINA E CHATSCHA .......................................................................................................................21
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................21
2. Böts e masüras forestalas generalas....................................................................................................................................21
3. Coordinaziun ......................................................................................................................................................................22
OTERS TEMAS ............................................................................................................................................23
1. Zonas da deposit e chavas da gera......................................................................................................................................23
2. Protecziun da las auas.........................................................................................................................................................23
PROGETS...................................................................................................................................................24
1. Situaziun.............................................................................................................................................................................24
2. Progets da vias....................................................................................................................................................................25
3. Progets integrals .................................................................................................................................................................25
Exemplar d’approvaziun, november 1995
4. Coordinaziun ......................................................................................................................................................................25
FÖGLS DA CONFLICT ............................................................................................................ 26
1. Situaziun .............................................................................................................................................................................26
2. Conflicts averts ...................................................................................................................................................................26
CONTROLLA............................................................................................................................. 28
PRESCRIPZIUNS ...................................................................................................................... 29
ANNEX ........................................................................................................................................ 30
BASAS ........................................................................................................................................................30
ORGANISAZIUN ..........................................................................................................................................32
1. Situaziun .............................................................................................................................................................................32
2. Gruppas da god...................................................................................................................................................................32
3. Scolaziun dal persunal forestal ...........................................................................................................................................32
4. Il Consorzi forestal .............................................................................................................................................................33
INFRASTRUCTURA ......................................................................................................................................34
1. Situaziun .............................................................................................................................................................................34
2. Lavurs da mantegnimaint e controlla da progets ................................................................................................................34
3. Ütilisaziun da las vias da god existentas.............................................................................................................................35
4. Chasas forestalas.................................................................................................................................................................36
5. Üerts forestals .....................................................................................................................................................................36
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
1
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Introducziun
1.1 Böts e metoda
Las aspetttivas invers il god sun creschüdas fermamaing i’ls ultims ons e cun quai s’han eir müdadas las
cundiziuns per la gestiun forestala. L’intenziun da la planisaziun da svilup dal god per la regiun da la Val
Müstair es da reglar l’ütilisaziun e la cultivaziun dal god. Cun quai dess gnir garanti cha:
−Las aspettativas da la società invers il god vegnan verifichadas e portadas da tuot ils sectuors da
l’economia chi sun involvats tras sias funcziuns multifarias,
−conflicts tanter differentas pretaisas vegnan visibels e pon gnir resolts plü bod e plü bain pussibel e
−cha’l servezzan forestal possa lavurar consequent vers ils böts fixats, cun la tschertezza dad avair il sustegn da la populaziun e da las autoritads politicas.
L’agir per elavurar la prüma proposta pel Plan da svilup da god es stat il seguaint:
1. Il servezzan forestal chantunal ha elavurà sün basa dals differents interes chi’s drizzan invers il god
ün sböz da planisaziun. Il sböz es gni preschantà a la populaziun ed als uffizis chantunals partecipats. In seguit ha minchün gnü la pussibiltà da tour pusiziun, da far otras propostas e d’inoltrar
otras aspettativas.
2. Üna gruppa da lavur, cumposta dals differents interessats, ha repassà las propostas ed elavurà il
Plan da svilup da god definitif.
3. Il plan es gni preschantà als cumüns per tour decisiun e davo publichà dürant 20 dis avant co gnir
suottamis a’ls cumüns ed a la regenza chantunala per l’approvaziun.
1.2 Relaziun cun otras planisaziuns relevantas pel territori
La planisaziun da svilup da god sta in stretta colliaziun cun la planisaziun dal territori chantunala, regiunala e cumünala. Intant cha’l plan directiv s'occupa da tuot il territori a's restrendscha il Plan da svilup da
god in prüma lingia sün l’areal da god. Ils cunfins da god tenor las chartas dal Plan da svilup da god nu
sun impegniativs.
Tuot las ütilisaziuns da god chi han dabsögn d'üna dumanda d'urbanisaziun (= ütilisaziun da basa) vegnan
trattadas be illa planisaziun dal territori (p. ex. chavas da gerra, deponias, pistas da skis). I’l Plan da svilup
da god Val Müstair vegnan trattadas tuot las ütilisaziuns chi polan gnir influenzadas tras la culitvaziun dal
god o chi influenzeschan quella. Lapro as po distinguer in Val Müstair trais tips da relaziun tanter la planisaziun dal territori e la planisaziun da svilup da god:
1. Là ingio chi existan resultats impegnativs da la planisaziun dal territori vegnan quels surtuts da la planisaziun da svilup da god, sainza müdamaints (p. ex. sendas).
2. Schi existan resultats impegnativs da la planisaziun dal terrotori chi nu bastan però sco indicaziun per
la cultivaziun dal god, cumpletta la planisaziun da svilup da god ils resultats (p. ex. zonas da protecziun da la natüra il god).
3. Ingio chi nun existan amo ingüns resultats impegnativs da la planisaziun dal territori, es la planisaziun
da svilup da god respunsabla per regler las utilisaziuns il god (p. ex. loipas).
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
2
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Survista
1.3 Survista
Il Plan da svilup da god (PSG) cuntegna sper il text set chartas culs lös e'ls temas trattats i'ls chapitels protecziun, protecziun da la natüra e da la cuntrada, recreaziun e turissem,
agricultura in god, sulvaschina e chatscha e progets. La tabella suotvart da üna survista dals lös circumscrits cun masüras particularas i'l text dal Plan da svilup da god. Ils lös
sun disferenzchats tenor cumün e tenor chapitel. Schi vaglian per tuot ils lös chi pertoccan pro'l listess tema las listessas masüras nun apparan tals illa tabella suotvart. Quai es per
exaimpel il cas pro'ls chapitels recreaziun e turissem e sulvaschina e chatscha.
Tabella 1: Survista dals lös circumscrits i'l text dal Plan da svilup da god (in () nommer dal lö sülla charta)
Protecziun
Protecziun da la natüra e da la cuntrada Agricultura in god
paginas 6-9
paginas 11-14
paginas 17-19
Progets
paginas 23-24
Fögls da conflict
paginas 25-26
TSCHIERV
Multetta (20), Las Jondas (21), Alp BuffaIls Chamins (20), Plaun dals Bovs (21),
Parai Alba (22), Ruinas (23), God Valbella lora (22), Valbella / Urezzi (23).
(24), God da Munt (25), Urezzi (26), Rez
(27), Costas dal Piz Daint (28).
Alp da Munt (20), Pradamunt (21), Plaun
da Bastuns - Plaz (22),
Planet - Curtins (20) Buffalora (conflict 1)
FULDERA
Charpella (30), Val Ruinas - Val Fossà
(31).
Las Spinas / Furom (30), Dös At - Funtaunas (31), Blaischs (32), Punt Planet (33).
Alp Sadra (30), Ils Pizs (31), Multa (32),
Las Spinas (33), Runc (34)
Plaun da las Vals
(30)
LÜ
Multa Naira - Valmorain (40), Urschai
(41).
Döss (40), dadour Champs Lungs (41),
Crippel da la Chalchera (42).
Alp Valmorain (40), Schaibias (41).
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
Plaun da las Vals
(30)
3
VALCHAVA
Giunchels - Valiertas (50), Plaun Chamona Fastais / Palüetta / ogna lung il Rom (50),
- Costeras (51), Archa Gronda (52), Palüet- Resia (51), Mez la Jonda - Val Morain /
ta (53).
Stablinas (52), Champatsch (53).
Alp Champatsch (50), Alp Tabladatsch
(51), Ils Ars (52), Era (53), Stablinas (54),
Palüetta (55), Runcà (56), Multa (57).
Mottas
Ils Ars (conflict 4)
STA. MARIA
Sumbrivaun - Vallatscha (60), Terza (61),
Mot (62), Quaunas - Schais (63), Tanter
Portas (66).
Bos-chetta - ogna lung il Rom (60), Multa / Terza (60), Craistas (61), Vau (62), Alp
Bos-chetta / Vallatscha (61), Plaun Schum- Prasüra (63), Taunter Portas (64), Crapetta
(65), Larschs (66), cont. La Crusch (67).
peder (62), conturons Lai da Valpaschun
(63), Tanter Portas (64).
Craistas, La Crusch
Vau - Muranzina
(60), Tanter Portas - / Costas (conflict
Schais (61), Plattat- 4).
schas - Plaun dal
Viert, Cuoir (70).
MÜSTAIR
Taunter Ruinas (70), Schnolzer (71), Bain Runc - Pisch / ogna lung il Rom (70), ogna Alp Terza (70), Munt Masaun (71), Schnol- Cuoir (70)
da l'Uors (72), Val Plazzöl (73), Val Brüna lung il Rom (71), Cauogls (72), Val Mora zer (72), dador Grava (73), Alp Sielva (74),
(74), Uad da Tuer (75).
(73), Crippels (74).
Plaun Radond (75), Bains da Guad (76),
Ramüttel - Moosboden (77), ognas lung il
Rom (78), Alp Mora (79), Alp Clastra (80)
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
Munt Masaun,
Schnolzer, dador
Grava (conflict 4).
4
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Cultivaziun dals gods in general
1. Situaziun
I’l god da la Val Müstair dominescha la bos-cha d’aguoglia cun petsch, larsch, dschember e tieu. I’ls lös
costivs as chatta eir surfatschas cun trembels, baduogns, culaischems, allossers, nitscholers ed otra fruschaglia. Grondas surfatschas dal fuond da la val sun lös per gods d’ogna e da riva.
Ils gods sun in general cultivats tenor principis da structuras masdadas, per part eir tenor principis da qualità. Il stadi da svilup da l’imbos-chamaint vain dominà da bos-cha media fin ferma; l’età giuvna es rapreschantada pac o manca dafatta.
Dons da god existan be local: Causats tras racolta da legna (chatschar), fabricats da vias, ruinas, lavinas,
naiv molla, vent, sulvaschina, splerin dal larsch, magliascorza.
2. Böts
La surfatscha dals gods e sia scumpartiziun, l'aspet general dals gods in Val Müstair cun gods d'ogna i'l
fuond da la val, cun gods da larsch da la vart dal sulai, cun gods da petsch da la vart da la sumbriva e gods
da müf sül Pass dal Fuorn ed in Val Mora vegnan mantgnüts. Ils gods dessan gnir cultivats da maniera chi
sun buns d’accumplir funcziuns da protecziun, da producziun, da recreaziun e chi servan sco biotops natürals. Illa Val Müstair cun üna gronda quantità da bodas e ruiners ha il god üna gronda importanza per
stabilir il terrain. La funcziun da protecziun ha prüma priorità e nu das-cha gnir diminuida in lös periclitats tras oters adövers.
Ils gods dessan esser s-chalinats e posseder üna cumposiziun da bos-cha adattada al lö (vair charta da
vegetaziun da Zoller il plan da basa), chi deriva scha be pussibel d’üna ringiuvinaziun natürala. A lunga
vista as tschercha da river ad ün imbos-chamaint in Val Müstair chi consista our da:
Tabella 2: Cumposiziun da la bos-cha
Sort da bos-cha
Scumpart actual
Scumpart giavüschà
(massa da legna)
(massa da legna)
Petsch
45 %
40%
Larsch
35 %
35 %
Dschember
8%
10 %
Tieu
7%
7%
Föglia
5%
8%
3. Masüras
Tuot il god in Val Müstair, cun exepziun da tschertas surfatschas importantas per la protecziun da la natüra (vair fögl d’oget ‘Protecziun da la natüra e da la cuntrada’) vegn cultivà. Las masüras as drizzan tenor
ils princips da la silvicultura natürala e l’intensità da la cultivaziun tenor ils böts particulars. La ringiuvinaziun dals gods des succeder impustüt cun üna ringiuvinaziun natürala. Scha quella nun es sgürada, schi
vegn implantada bos-china e protetta cun saivas o cun agüd da mezs chemics cunter dons da sulvaschina e
muvel.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
5
4. Coordinaziun
CULTIVAZIUN GENERALA
-Tuot la Val Müstair
Masüras, controlla, agir
Respunsabiltà
Stadi Mezs da Termin
1995 1 realisaziun 2
− L’inspectorat forestal inventarisescha periodicamaing ils dons da
sulvaschina. Ils resultats servan sco basa per la planisaziun da chatscha.
Inspectorat forestal
c
6
periodicamaing
− Fixar l' intensità da dons critica per la ringiuvinaziun.
Inspectorat forestal e inspectorat da chatscha
Inspectorat da chatscha
c
6
periodicamaing
− Scha la ringiuvinaziun natürala manca causa dons da sulvaschina
intervenescha l’inspectorat da chatscha in redüond il nomer da sulvaschina cun agüd dal guardia sulvaschina e tras la planisaziun da chatscha.
− In cas da dons extraordinaris vi da la ringiuvinaziun schlupetta il
guardia sulvaschina las bes-chas chi’ls chaschuneschan.
Inspectorat da chatscha
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
6
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Protecziun cunter privels da natüra
Mira charta no. 1
1. Situaziun
Tuot ils gods in Val Müstair han üna tscherta funcziun da protecziun. Quella po pero variar fich ferm tuot
tenor il privel o l'importanza dal lö periclità. In Val chaschunan impustüt ruinas e bodas adüna darcheu
dons. Malgrà ils gronds sforzs dals ons passats per restrendscher las forzas da la natüra restan amo bler
lös chi imnatschan cumüns e contuorns. Scha la structura e la scumpartiziun dal god es adattada güda’l a
stabilisar il terrain ed a conservar l’aua in cas da temporals ed orizzis. Cun quai cha blers gods nu’s preschaintan in quist stadi giavüschà as tschercha da ragiundscher il böt cun üna cultivaziun adattada e schi
fa dabsögn eir cun l’agüd da mezs tecnics.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− L’imbos-chamaint general i’ls areals da god cun funcziun da protecziun particulara consista our da
gods cumplets tenor la charta da vegetaziun. Ils gods sun stabils ed han üna structura s-chalinada in
gruppas.
− La ringiuvinaziun es bastanta.
− L’areal da las surfatschas nüdas e periclitadas da bodas o lavinas diminuischa.
− Ils stabilimaints tecnics per la protecziun cunter ruinas, bodas e lavinas restan in ün bun stadi.
2.2 Masüras
− Tuot ils gods cun üna funcziun da protecziun particulara vegnan trattats tenor ils princips da la cultivaziun da stabilità e da maniera da promuover la ringiuvinaziun natürala in gruppas.
− Surfatschas nüdas vegnan dalunga implantadas.
− Ingiò cha be masüras silviculturalas nu mainan il success giavüschà vegnan tuttas in agüd eir masüras
tecnicas. In cas da spalüdamainats coordinescha il silvicultur circuital las masüras in collavuraziun cul
UNC (uffizi chantunal per la protecziun da la natüra e la cuntrada).
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
7
3. Böts e masüras forestalas particularas
Tabella 3: Böts e masüras in gods da protecziun
Böts forestals
Masüras forestalas
Lö: Val Ruina fin Val Brüna (31,52,53,62,63,66,72,73,74,75):
Las spuondas da las vals: Imbos-chamaint cun Stabilisaziun dal terrain:
ogna verda, salschs o zuondra.
− Spalüdamaints averts, repars da legna, repars vivs,
Costas tanter las Vals:
implantaziuns, mezs chemics cunter sulvaschina.
Imbos-chamaint cun 35-50% larsch maisdà Costas tanter las vals:
cun petsch (suot 1900 m) e dschember (sur
− Promover il larsch cun cultivar ringiuvinaziuns in
1900 m).
gruppas, clertià vers sulai da bunura. Eventualmaing
protecziun cunter dons da sulvaschina.
Lö: Multetta (28):
Imbos-chamaint costas
−Cultivaziun da stabilità illas costas:
40% larsch, 30% tieu,
Promover gruppas e ringiuvinaziun existenta cun
20% dschember
tagls da legna.
Delta: 100% müfs
Delta: Cultivaziun dal god da müfs per promover la
stabilità.
Lö: Pass dal Fuorn fin Ruinas (20-23):
Imbos-chamaint:
Protecziun singulas cunter dons da sulvaschina per
90% müfs maisdà cun singuls larschs e
larschs e dschembers.
dschembers
Ringiuvnir in gruppas.
Lö: Valbella fin Urezzi (24-26):
Imbos-chamaint:
Rivir l’imbos-chimaint be schi da la pussibiltà per üna
- 50% tieu da god, 20% larsch, 10% müfs cun saiv da sulvaschina. Grondezza 1-2 ha.
Tagls da legna per promover ringiuvinaziuns exitstenpetsch (suot 1900m) o dschember (sur
1900m), bos-cha da föglia e frus-chers (cu- tas o implantaziuns
laischem, salschs, savü cotschen).
Cultivar las implantaziuns:
- Structura s-chalunada in gruppas.
− Fin 2000 m sur mar: Promover tieu, bos-cha da
föglia e frus-chers (culaischem, salschs, savü cotschen). Bognar, tagliar concurrenza da vegetaziun.
− Sur 2000 m sur mar: Promover dschember in gruppas. Bognar e tagliar concurrenza da vegetaziun.
Reimplantaziuns da surfatschas donnagiadas:
− Cun plantas dal lö, in lös extrems plantas in vaschs.
Lö: Multa Naira-Valmorain (40):
Imbos-chamaint:
Rivir l’imbos-chimaint be schi da la pussibiltà per üna
saiv da sulvaschina. Grondezza 1-2 ha.
- 30% dschember, 50% larsch, 10% petsch,
Tagls da legna per promover ringiuvinaziuns existenmaisdà cun bos-cha da föglia
tas.
- structura s-chalinada in gruppas
Cultivaziun d’implantaziuns:
− Fin 2100 m sur mar: promover larsch, dschember e
bos-cha da föglia. Bognar, tagliar concurrenza da
vegetaziun e bös-cha.
− Sur 2100 m sur mar: promover dschember in gruppas. Bognar, tagliar concurrenza da vegetaziun e
bös-cha.
Reimplantaziuns da surfatschas donnagiadas
− cun plantas dal lö.
Lö: Dador Rez (Tschierv) fin Ruinatscha (27,30,41,50,51,60,61,70,71):
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
8
Böts forestals
Costas mollas e spuondas da las vals: Imboschamaint cun ogna alba, salschs ed otra boscha da föglia e 30% larsch
Masüras forestalas
− Stabilisar il terrain: Spalüdamaints averts. Repars da
legna, repars vivs.
Promover bos-cha da föglia in gruppas (salschs, nitscholers e.o.i).
Tanter las vals:
Implantaziuns:
Imbos-chamaint:
− Promover larsch maisdà cun petsch (fin 1900m).
- 40-60% larsch maisdà cun petsch (suot 1900
Promover dschember maisdà cun larsch (sur
m) o dschember (sur 1900m)
1900m). Bognar e tagliar concurrenza da vegetaziun. Saivs da sulvaschina, evtualmaing mezs che- structura s-chalunada in gruppas
mics.
Promover ringiuvinaziun. Tagls da legna, passar cun
l’aradè, sgraflar il terrain
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
9
4. Coordinaziun
PROTECZIUN
Protecziun cunter ruinas
- God Valbella (24)
- Urezzi (26)
- Val Ruinas - Val Fossà (31)
- Valiertas (50)
- Costeras (51)
- Archa Gronda (52)
- Vallatscha (60,61)
- Mot, Muranzina, Schais (62,63)
- Tanter Portas (66)
- Tanter Ruinas - Ruinatscha (70,71)
- Bain dal Uors, Val Plazzöl,
Val Brüna (72,73,74)
Protecziun cunter lavinas
- Ils Chamins (20)
- God da Munt (25)
- Charpella (30)
- Munt Lü (40)
Mantegnimaint
- Tuot la Val Müstair
Masüras, controlla, agir
Refacziun dal god cun repars da ruinas, saivs ed implantaziuns.
Agiundscher amo singulas saivs nouvas ed implantaziuns.
Spalüdamaints, repars, saivs, implantaziuns.
Spalüdamaints, serras, saivs, implantaziuns.
Respunsabiltà
Stadi Mezs da Termin
1995 1 realisaziun 2
c
c
b
c
5
5
5
5
94949494-
Saivs ed implantaziuns.
Refacziun dal god cun implantaziuns, spalüdamaints.
Spalüdamaints, serras, saivs, implantaziuns.
Spalüdamaints, repars, saivs.
Eriger batschigl giosom Val da la Crappa.
Spalüdamaints, repars, saivs.
Spalüdamaints, repars, saivs, implantaziuns.
Cumün da Tschierv
Cumün da Tschierv
Cumün da Fuldera
Cumüns da Valchava e Fuldera
Cumün da Valchava
Cumün da Valchava
Cumün da Sta.Maria
Cumün da Sta.Maria
Meglioraziun
Cumün da Müstair
Cumün da Müstair
c
b
c
a
b
c
c
5
5
5
1
1
5
5
94davo 97
94200295
9595-
Ereger repars cunter crappa e lavinas, saivs ed implantaziuns
Singulas saivs ed implantaziuns.
Saivs ed implantaziuns.
Spalüdamaints, saivs, implantaziuns.
Cumün da Tschierv
Cumün da Tschierv
Cumün da Fuldera
Cumün da Lü
c
c
b
c
5
5
1
5
95
94davo 95
94-
Las lavurs esseguidas, indrizs tecnics (p.ex. serras e repars) sun da
mantegner. Batschigls per ruinas vegnan svödats ad ura.
Tuot ils cumüns
c
6
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
10
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Producziun
1. Situaziun
In Val Müstair vegnan schmers in media annuala 5’800 m3 legna. Da duos terz (3800 m3) resorta legna
raduonda, ün terz (ca. 2000 m3) es legna da qualità minora e legna d’arder in fuorma da büs-chas e schalizzas. La mansteranza da la Val retira l’on var 1000 m3 legna indigena. La qualità dal dschember e
dal larsch es fich buna, intant cha quella dal petsch es equivalenta a quella d’utrò. La dumanda per
dschember e larsch es perquai eir plü gronda co la producziun. Grazcha las subvenziuns nu resortan da la
producziun da legna in Val amo ingüns deficits. In avegnir nus das-cha però be guardar sün l’aspet finanzial da la producziun da legna. Üna cultivaziun adattada dals gods promouva in blers cas eir otras funcziuns.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− La producziun da legna resta la funcziun da basa. Ella nu vegn però intensivada ninglur uschè ch'ella
pudess avair influenzas negativas sün otras funcziuns.
− La qualità da legna chi deriva da noss gods es a lunga vista buna.
− L’inbos-chamaint es adattà al lö e structurà in gruppas uschè cha’ls cuosts per la chüra sun pitschens e
la stabilità dals gods buna.
2.2 Masüras
− Prüma priorità ha la cultivaziun dal god giuven.
− La cultivaziun promouva in tuot ils gods cun funcziuns multifaris la stabilità e pür davo la qualità da
l'imbos-chamaint.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
11
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Protecziun da la natüra e da la cuntrada
Mira charta no. 2
1. Situaziun
La Val Müstair es cuvernada sün 31% dal territori cun god. El fuorma cun quai per gronda part eir il caracter da la Val. L’areal da god cumpiglia, cun ogna i’l fuond da Val fin als gods da müfs sül Pass dal
Fuorn, üna gronda variaziun da biotops chi spordschan lö da viver a tantas bes-chas e plantas. Ütilisaziun
intensiva dal god - sia quai cun tagls da legna, pasculaziun, turissem e oter plü - va bleras jadas a cuost da
la natüra. Hoz s’es consziant da quista problematica ed i’s vezza eir l’importanza d’üna natüra intacta. I
voul pero incleta per tuot las posiziuns, quai chi pretenda üna stretta colavuraziun tanter ils rapreschantants dals differents interes.
Per las zonas da protecziun da la natüra o da la cuntrada chi cumpiglian eir god e chi sun gia fixadas il
plan directiv chantunal o regiunal o i’ls plans da zonas cumünals vegnan concretisats ils böts e las masüras forestalas.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− L’aspet e la surfatscha dals gods d’ogna e d'areals cun frus-chaglia vegn mantgnü.
− L’aspet dals gods da müfs sül Pass dal Fuorn ed in Val Mora vegn mantgnü.
− Biotops ümids sco gods da palü vegnan promovüts e mantgnüts in lur caracter.
− Ils urs da god in vicinanza dals cumüns sun s-chalinats e cuntegnan blera frus-chaglia.
− Il cunfin da god as po sviluppar tenor la succzessiun natürala.
− Ils gods cuntegnan almain 7 bös-chs vegls o morts pro hectara cun fouras o adattats per far fouras da
pichalain ed oters utschels e mammifers.
− Ils biotops per urogals e gials sulvadis sun intacts. Ils gods sun s-chalinats ed averts cun blera boscha veglia ed abundant frus-chers bas sco jarnüds, anzolas, günaiver ed otra frus-chaglia pitschna cun
pomma. Ils areals per urogals e gials sulvadis sun protets cunter disturbis da l'uman.
− Mantegner e s-chaffir clerais i’l areal da god, schi nu da motivs importants in reguard ils privels da
natüra da tils imbos-char.
2.2 Masüras
2.2.1. Areals per la protecziun da la natüra
− Ils urs da god chi han da gnir cultivats vegnan fixats i’l plan da gestiun. Els nu vegnan gualivats ma la
bos-cha vegn tagliada da möd chi aintra clerità per chi possa crescher avuonda frus-chaglia. Il servezzan
forestal pissera cha l’ur da god nu vegn chatschà inavò tras la cultivaziun agricula ed otras masüras.
− Surfatschas cun bos-cha veglia vegnan laschadas inavò regularmaing.
2.2.2. Zonas per la protecziun da la cuntrada
− Cultivaziun normala, cun exepziun da las zonas descrittas illa Tabella 4.
− Vias e stabilimaints necessaris per la cultivaziun dal god sun be permiss schi sun adattats a la cuntrada.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
12
2.2.3. Biotops per la fauna
Dürant ils mais avrigl fin la fin da lügl vegn redotta la racolta da legna i’ls areals principals d’urogals e
gials sulvadis plü ferm pussibel. Ils silviculturs segnan ils tagls da la spuonda da la vart dretta da la Val
sur ca. 1800 m uschè cha’l god dvainta plü s- chalinà e cuntegna lös averts. Els promovan il tieu.
Bos-cha cun fouras o bos-cha chi pudess servir al pichalain o oters utschels vegn marcada e nu vegn tagliada.
Il silvicultur circuital orientescha minch’on il guardia sulvaschina sur dals tagls da legna e las lavurs previssas.
3. Böts e masüras silviculturalas in lös particulars
(vair charta 2)
Tabella 4: Böts e masüras in gods importants per la protecziun da la natüra
Lö (Nr.)
Böts forestals
Masüras forestalas
Ognas ed imbos-chimaints da riva
Ognas d'importanza − Suczessiun natürala.
− Ingüna cultivaziun regulara, cultivanaziunala e regiunala − God da föglia maisdà (salschs, ogna, ziun da god bass pussibla.
(30, 50, 60, 71, 73)
alossers, fraischen).
Ognas d'importanza − God da föglia maisdà (salschs, ogna, − Cultivaziun da god bass ils lös cun
alossers, fraischen).
funcziun da stabilisaziun dal terrain.
locala e gods da riva
Cultivaziun da god bass pussibla.
(32,41,51,61,70)
God da riva Cauogls − God natüral.
Dora (72)
Palüds bassas in god
Lös creschüts aint
− Mantegner il stedi natüral e surlacun bos-cha
schar a la suczessiun.
Sainza bos-cha e
− Mantegner il biotop e na laschar
cultivà da l'acricultu- crescher aint.
ra
In lös pasculats
− Mantegner il biotop.
− S-chaffir ün ur da god s-chalinà per
promover la frus-chaglia e la bos-cha
da föglia; diminuir larsch.
− Ingüna cultivaziun.
− Ingüns spalüdamaints.
− Ingüns spalüdamaints.
− Ingünas inplantaziuns.
− Sustegner la cultivaziun agricula
(sejer e na laschar crescher aint boscha).
− Ingio cha la pasculaziun chaschunescha dans, stöglian las palüds gnir
serradas aint.
− Ingüns spalüdamaints.
− Ingünas inplantaziuns.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
13
Lös süts in god
Lös sainza bos− Na laschar crescher aint schi nu da
cha chi vegnan
conflicts cun funcziun da protecziun.
pasculats
Lös cun bos-cha − Mantegner structura averta dal god ed
chi vegnan pascu- üna scumpartiziun regulara da la boslats
cha.
Gods cun importanza particulara
Gods sün jondas − God natüral.
(21, 31, 52, 64)
Buffalora (22)
− Mantegner sco god da müfs cun grusaidas.
Multetta (20)
− Surlaschar god a la suczessiun e mantegner sco god da müfs.
Valbella/Urezzi
(23)
Crippel da la
Chalchera (42)
Punt Planet (33)
− Eliminar bos-cha e laschar pascular
inavant.
− Sgürar la ringiuvinaziun sün surfatschas pitschnas.
− Ingüna cultivaziun.
− Cultivaziun normala.
− Cultivaziun dal god da müfs cun promover la stabilità (mira Tabella 3).
− Na transfurmar in god da larsch o
dschember.
− Mantegner god da tieu engiadinais cun − Cultivaziun normala.
charetsch (Erdsegge).
− Sgürar la ringiuvinaziun dal tieu.
− Mantegner sco god da müfs (extrem
− Ingüna cultivaziun.
süt).
− Na laschar crescher aint la riva.
− Eliminar bos-cha a la riva.
− Contact cun UNC.
− Mantegner il puoz.
Plaun Schumpeder (62)
Protecziun da la cuntrada
Döss (Lü) (40)
− Mantegner god da larsch sül döss.
− Mantegner sainza bos-cha la palüd al
nord dal muot e'l lö süt al süd dal muot.
Contuorns Laj da − Mantegner la structura e la repartiziun
Valpaschun (63)
da la bos-cha caracteristica per ün god
pasculà.
− Sgürar ringiuvinaziun dal larsch.
− Eliminar bos-cha illa palüd e süls lös
süts (-> pasculaziun o cultivaziun agricula).
− Cultivaziun normala (-> vair eir suot
pasculaziun).
− Na implir sü il lai cun legna u oter
material.
Champatsch (53) − Mantegner la structura e la repartiziun − Cultivaziun normala (-> vair eir suot
da la bos-cha caracteristica per ün god pasculaziun).
pasculà.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
14
4. Coordinaziun
PROTECZIUN DA LA NATÜRA Masüras, controlla, agir
E CUNTRADA
Respunsabilità
Stadi
1995 1
Protecziun da la natüra e cuntrada in general
a
−Tuot l' areal da god
− Fixar lös cun importanza locala per la protecziun da la natü- Ils cumüns sun respunsabels. Il servezzan forestal elavura propostas. La
ra
Gruppa da protecziun da la natüra Val
Müstair vain consultada.
Areals prioritars per urogals e gials sulvadis
−Tuot l' areal tenor la charta
− Diriger skiunzs davent dals lös d’urogals e gials sulvadis.
Vair las masüras suot il tema turissem.
b
Mezs
daTermin
2
realisaziun
1
1995-
5
1995-
Gods d’ogna
Ils cumüns sun respunsabels pel mantegnimaint dals gods d'ogna d'importanza naziunala, regiunala e locala. Las autoritats han da resguardar e d'evitar conseguenzas negativas
per quists lös in lur agir:
a
1
1995− Scumondar la pasculaziun i'ls gods d'ogna sün terrain cumü- Cumün da Müstair
− Ogna lung il Rom a Müstair *
nal lung il Rom.
c
5
1995
− Ogna lung il Rom a Sta. Maria* − Scumondar la pasculaziun i'ls gods d’ogna origins sün terri- Cumün da Sta. Maria
tori da Sta. Maria lung il Rom. Premissa per l’approvaziun
St. Maria
dal proget da separaziun da god e pas-ch.
Cumün da Sta. Maria e
a
1
− Regulaziun da l’aua (inuondaziuns), revitalisaziun da las
rivas per evitar cha petsch e larsch piglian la suraman i’l god Gruppa da protecziun da natüra
d'ogna.
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
* Mira eir tabella 5.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
15
Reservats da god
− Gods griplus da la Chavorgia da
Pisch fin Val Plazzöl al pè da la
spuonda (74).
Cumün da Müstair
− S-chaffir ün reservat forestal. Pretaisa es da desister sün la
cultivaziun dal god in quists lös.
− Avant sco pudair s-chaffir il reservat es da regular il conflict Inspectorat forestal
reservat da god - god cun funcziun da protecziun particulara
i’ls conturns da Val Plazzöl.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
a
1
1995-
b
4
1995-
16
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Recreaziun e turissem
Mira charta no. 3
1. Situaziun
Ils gods sun ün factur fich important per ils giasts chi fan vacanzas in Val Müstair, causa cha blers d'els
predschan la cuntrada intacta e la quietezza cha'l god in Val spordscha. Ma eir ils indigens profittan dals
gods per as recrear e far sport. Da stà stan a disposiziun ca. 265 km sendas per far spassegiadas, d’inviern
profittan indigens e turists da las pistas da skis, da las numerusas pussibiltats per far turas o da las loipas
da passlung.
Ils gods in Val Müstair dessan gnir cultivats da maniera ch'els spordschan eir in avegnir quietezza ed ün
ambiaint natüral per la recreaziun d'indigens e turists.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− Ils gods spordschan quietezza e sun variats in lur structura e cumposiziun da bos-cha.
− L'infrastructura per ün turisem "lom" es avant man.
− Las acitivitats turisticas i’l areal da god nu sun donaivlas per la natüra.
− Las Societats da Cura e la Società da Trafic sun infuormadas sur da las activitats forestalas chi pertoccan l’ur sparta e vice versa.
2.2 Masüras
− Ils silviculturs dan part sur da tagls da legna, fabricats, saivs etc. in vicinanza da las sendas. Davo ün
tagl vegn rumida la ramma süllas sendas; schi fa dabsögn la senda refatta.
− I’ls contuorns da sendas vegn laschà inavo bos-cha cun ün aspet particular.
− Il silvicultur circuital orientescha las Societats da Cura sur da tragets nouvs in connex cun progets forestals.
− Passagis da sendas uffizialas tras saivs da sulvaschina vegnan fats in möd chi sun accessibels per
minchün (p. ex. jenas).
− Il servezzan forestal metta a disposiziun legna pels föclers ufficials.
− Il god chi vegn ütilisà sco stricha per turas da skis vegn cumbinà ingiò cha quai es pussibel cul areal
da god pasculà e laschà relativmaing avert.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
17
3. Coordinaziun
RECREAZIUN E TURISSEM
Masüras, controlla, agir
Strichas da turas culs skis e variantas
− Tuot il areal
− Ils tragets per far turas culs skis vegnan francats i’ls plans da zonas
cumünals. Otras chartas s’appogian sün quista basa.
− Chanalisar ils skiunzs uschè chi sguinchan areals d’inviern da sulvaschina, gials sulvadis ed urogals. Infuormaziun cun signalisaziuns, tablas e broschüras sur da tragets adattats.
− Prova dürant 5 ons. Scha quist agir nu’s verfichescha sto gnir trattada
la problematica da nouv.
Passlung
− Tuot l’areal da god
− I'l areal da god seguan las loipas scha pussibel las vias forestalas.
Otramaing faja dabsögn d’ün permiss d’urbanisaziun.
Chartas per cuorsas d’orientaziun
− Charta ‘Il Fuorn’
− In connex cun üna eventuala surelavuraziun da la charta vegn elavurà
ün regulativ per l'ütilisaziun dal god tras curridurs da cuorsa d'orientaziun in collavuraziun culs cumüns e'l servezzan forestal.
− Permetter cuorsas be schi vegn respettà il reglamaint.
Lös da repos
− Föclers ufficials
− Pisserar per l’infuormaziun, intimar da tour a nüz be ils föclers ufficials.
Respunsabilità
Stadi
1995 1
Mezs da
Termin
realisaziun 2
Ils cumüns
a
6
Il servezzan forestal coordinescha las lavurs e colavura
cul guardia sulvaschina, la
Società Trafic VM e'l redactur da la charta da turas da
l'Uniun da skis Svizzra.
a
6
Società da trafic VM, Cumüns, silvicultur circuital
c
2, 4
Cumün da Tschierv culs
possessuors da la charta, e’l
servezzan forestal
c
1, 4
Società da Trafic Val Müstair b
1, 6
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
A partir
dal 1995
1995
1995
18
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Agricultura in god
Mira charta no. 4
1. Situaziun
La pasculaziun es üna da las giodias chi ha influenzà fin hoz il plü ferm il purtret dal god. Impustüt da la
vart schnestra da la Val sun gnüdas urbarisadas cun l’ir dals tschientiners grondas surfatschas dal god.
Implü es gnü preferi il larsch perchè ch’el da protecziun, ma lascha penetrar blera clerità sül terrain. Gods
stravegls senza ringiuvinaziun, chi laschan prorumper bodas e lavinas demuossan cha’l god es gnü explotà per part massa ferm per quist adöver.
Per tuot ils ses cumüns da la Val sun in realisaziun progets da separaziun da god e pas-ch. Il scopo da
quists progets forestals es d’interrumper la pasculaziun nuschaivla i’l god. Quai s’inificha cha la surfatscha da pascul i’l god dvainta plü pitschna e cha listessamaing vegn augmantada la qualità dal pascul chi
resta. Culs progets da separaziun da god e pas-ch vegnan megldradas las cundiziuns per la pastriglia, las
bavaduoiras e'l pas-ch.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− Ils gods pasculats toccan pro l'areal da god
− Ils gods pasculats sun gods da lunga dürada e la cumposiziun da bos-cha es adattada al lö.
− L'aspet tipic dals gods pasculats vegn mantgnü.
− Il pascul i’l areal da god es limità süls lös adattats, chi sun da buna qualità.
2.2 Masüras
− Cultivaziun per promover la ringiuvinaziun e la qualità dal pas-ch.
− La surfatscha da god tagliada i'l areal da pas-ch vegn recumpensada cun ringiuvinaziun.
− Protecziun da la ringiuvinaziun cun saivs (electricas, da romma o normalas) o cun mezs chemics
− Spalüdamaints tenor progets (vair eir chapitel "Coordinaziun")
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
19
3. Böts e masüras in lös particulars
Tabella 5: Böts e masüras forestalas in connex cun la pasculaziun
Lö (Nr)
Böts forestals
Masüras forestalas
Val Brüna (75), Alp Sielva
God normal maisdà da larsch e −Promover il larsch.
(74), Plaun Radond (75) Alp dschember
−Masüras per proteger la ringiuvinaPrasüra (63,64), Alp Chamziun sün surfatschas da 0.5 ha.
patsch (50), Alp Terza (70),
Alp Valmorain/Tabladatsch
(40,41,51,60)
L’Era/Stablinas (53,54), Alp God rar da larsch e dschember −Promover larsch, dschember maisdà
Sadra (30)
cun petsch e bos-cha da föglia.
−Masüras per proteger la ringiuvinaziun sün surfatschas da 0.5 ha.
Alp Mora (79), Alp da Munt
(20)
God rar da tieu e dschember
−Protecziuns singulas per proteger la
ringiuvinaziun.
Bains da Guad (76), Plaun da God rar da larschs e singuls
Bastuns (22), Pradamunt
petschs
(21),Ils Pizs (31), Palüetta
(55), Vau (62), Alp Clastra
(80)
Gods il fuond da la Val
God normal da larsch
−Gods da larsch
(32,34,41,51,52,56,57,61,66
,67,71,72,73)
−Gods da föglia (33, 77 1 ,
78 2 ) sainza scumond da pascular
−Promover dschember.
−Promover larsch.
−Masüras per proteger la ringiuvinaziun sün surfatschas da 0.5 ha.
−Cultivaziun da stabilità (promover
larschs).
−Masüras per proteger la ringiuvinaziun sün surfatschas da 0.5 ha.
−Cultivaziun sco god bass.
Mantegner god da föglia, ogna
−Saivs da protecziun electricas cunter il muvel per ringiuvnir.
1 Mira eir tabella coordinaziun suotvart
2Mira eir chapitel ‘Coordinaziun’ suot Protecziun da la natüra e da la cuntrada.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
20
4. Coordinaziun
PASCULAZIUN
− Tuot ils gods pasculats
− Tuot ils gods pasculats
− Biotops ümids e funtanas i'ls gods
pasculats 3
− Gods pasculats in lös süts i'l Terzal
d'Aint (21,34,40,41) 4
− God da Tuer, Ramüttel (75) e
Moosboden (77)
− Gods pasculats cun muvel d'alp
Masüras, controlla, agir
Respunsabilità
Stadi
1995 1
Mezs da
Termin
2
realisaziun
− Las masüras per reglar la pasculaziun resortan in detagl dals progets
da separaziun da god e pas-ch. Il scumand da metter aldüm o grascha
artificiala resorta da la ledscha forestala federala.
− Collavuraziun cun l’uffizi chantunal per la protecziun da la natüra e
cuntrada (UNC) in cas da spalüdamaints.
− Protecziun cun saivs fixas o temporarias.
Silvicultur circuital e'ls cumüns
c
5
Silvicultur circuital
c
5
Cumüns
3
− Na surpassar la chargiada maximala (vachadas) circumscritta i'ls
progets da separaziun da god e pas-ch.
− Levar via la pasculaziun i’l god da protecziun (God da Tuer e Ramüttel) ed i’l ogna (Moosboden).
− Na surpassar la chargiada maximala (vachadas) circumscritta i'ls
progets da separaziun da god e pas-ch.
Cumüns da Tschierv, Fulde- c
ra, Lü
Cumün da Müstair
c
3
Cumüns
3
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
3 Mira eir chapitel fögls da conflict.
4 Mira eir chapitel fögls da conflict. Pel Terzal d'Immez e Müstair: mira chapitel Protecziun da la natüra e da la cuntrada
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
c
4,5
tenor
bsögn
1995
21
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Sulvaschina e chatscha
Mira charta no. 5
1. Situaziun
La Val Müstair spordscha ün fich bun ambiaint per la sulvaschina. In blers lös regna amo quietezza, ils
gods sun natürals e las bes-chas chattan avuonda nudritüra. La Val es circundada dal Parc Naziunal Svizzer e dal Parc Naziunal dal Stelvio. La sulvaschina profitta impustüt da stà dal amibiaint ideal i'ls parcs.
D'inviern e da prümavaira as rechatta üna granda part da la sulvaschina illa Val, ingiò ch’ella profitta da
la prada, pas-chs e gods chi sun svelt terrains. Las experienzas dal servezzan forestal demuossan, cha’ls
dans da sulvaschina d’eiran ils ultims 10 ans uschè grands ch'üna ringiuvinaziun natürala nu pudaiva bod
na as stabilir i'ls gods da la spuonda sulagliva.
Ils gods da la Val Müstair dessan eir esser ün spazi vital per la sulvaschina e pro la cultivaziun dals gods
as sto tour resguard sün la sulvaschina. Da l'otra vart ston las populaziuns da sulvaschina eir gnir adattadas als spazis vitals chi stan a disposiziun. La ringiuvinaziun natürala sto darcheu esser pussibla illa granda part dal gods.
2. Böts e masüras forestalas generalas
2.1 Böts
− La structura dal god e la cumposiziun da bos-cha es adattada per la sulvaschina, quai vala impustüt
ils lös prioritaris per la sulvaschina.
− La sulvaschina ha seis pos i’ls areals d’inviern.
2.2 Masüras
− Promover in tuot ils gods la frus-chaglia.
− Mantegner e s-chaffir clerais in lös adattats per la sulvaschina.
− I’ls areals prioritaris per la sulvaschina:
− Vegn s-chaffi ün mosaic da god s-chalunà cun clerais e gruppas da bos-cha cun romma chi tendscha fin giò per terra.
− Vegn fermamaing promouvüda la frus-chaglia als urs da god in dand blera clerità.
− Vegn promouvüda la frus- chaglia a disfavur da bos- cha.
− La saivs per proteger la ringiuvinaziun vegnan redüttas al minimum a favur d'otras masüras da protecziun.
− Il servezzan forestal sustegna la chüra da biotops.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
22
3. Coordinaziun
SULVASCHINA E CHATSCHA
Masüras, controlla, agir
Respunsabilità
Stadi
1995 1
Mezs da reali- Termin
saziun 2
Il god sco spazi vital per la sulvaschina
− Tuot la Val
− Continuar cun la chüra da biotops in collavuraziun culs reviers forestals.
Soc. da chatschaders
c
6
Annual
− Pavlar la sulvaschina be amo in cas extraordinaris.
Servezzan da chatscha
c
3
Annual
b
2, 6
Annual
− Reglar ils disturbis chaschunats dal turissem da skis a varian- Cumüns, Società da
trafic VM.
tas e turas
(vair eir chapitel Recreaziun e turisem)
1Stadi da planisaziun 1995: a= stüdi b= proget in elavuraziun c= realisà o in realisaziun *= conflict
21= plan da gestiun forestal 2= plan local da zonas 3= ledschas e reglamaints 4= cuntrats privats 5= progets 6=oters
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
23
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Oters temas
1. Zonas da deposit e chavas da gera
I’l areal da god as rechattan las seguaintas zonas da deposit, deponias e chavas da gera:
− Deponia da s-chart Sot Graveras.
− Zonas da deposit Las Spinas (Fuldera) e Bos-chetta (Sta.Maria).
− Chavas da gera Piz Daint - Multetta (Tschierv), Val Ruina (Fuldera) Bos-chetta (Sta.Maria) e Müstair pro’l Rom.
L’ütilisaziun futura da deponias e chavas da gera vegn reglada illa planisaziun dal territori.
Avant sco realisar masüras forestalas in vicinaza da deponias pissera il servezzan forestal chi vegnan examinadas pussiblas conseguenzas pel material deposità. Il lö da contact ais l’uffizi chantunal per la protecziun da l’ambiaint.
2. Protecziun da las auas
Illas zonas da protecziun da l’aua ston dürand ils südis per progets gnir resguardadas in mincha cas las
prescripziuns tenor ils reglamaints per la protecziun da l’aua, ils reglamaints da fabrica cumünals e las
directivas da l’uffizi federal per l’ambiaint, god e cuntrada.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
24
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls d’oget
Progets
Mira chartas no. 6 e 7
1. Situaziun
Per pudair cultivar ils gods ed accumplir las pretaisas exprimadas sto il servezzan forestal avair a disposiziun üna infrastructura cunvgnainta. Lapro toccan eir ils mezs per la racolta da la legna. Il concept general
per la racolta da la legna es preschantà sülla charta 6. El resguarda tuot ils gods, independent sch’els
vegnan cultivats o na. Illa granda part dals gods s'haja dabsögn d'üna rait da basa da vias da god insembel
cul grü a media e lunga distanza. Ün grü a cuorta distanza es ütil be in pacs lös chi han già üna fich buna
rait cun vias da god. Il tractor in cumbinaziun cun trar la legna es pussibel inpustüt in lös main stips cun
üna buna rait da vias da god e vias da maschina. In grandas parts da la Val Mora ed al cunfin dal god nun
es previs ingüna racolta da la legna. L'elicopter vegn ütilisà be in cas excepziunals. L'avertüra cun vias da
god es per granda part già realisada.
Cun progets subvenziunats da la confederaziun e dal chantun s'ha pudü realisar i'ls ultims ons fich bleras
lavurs necessarias pel il mantegnimaint dal god. Eir in avegnir ston gnir realisadas la granda part da las
lavurs, sajan quai masüras silviculturalas, masüras tecnicas (repars da lavinas e ruinas) o vias da god sur
progets subvenziunats.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
25
2. Progets da vias
Ils progets da via chi sun da realisar ils prosems ons sun indichats illa Tabella 6.
Tabella 6: Progets da via
Cumün / via
Stadi da
Masüras
planisaziun
Tschierv
Planet-Plaun da las Chavrinadas
Stüdi
Il silvicultur circuital elavura ün proget general d'access.
Realisaziun da la via tenor bsögn dal cumün da Tschierv.
Stüdi
Il silvicultur circuital elavura ün proget general d'access.
Realisaziun da la via tenor bsögn dals cumüns da Fuldera e
Lü.
Mottas
Proget
Meglioraziun da las vias existentas.
Sta.Maria
Vau-Muranzina
Proget
Meglioraziun da las vias existentas. Il cumün pissera per la
finanziaziun. Coordinaziun cun la protecziun da la cuntrada
necessaria (uffizi per la protecziun da la natüra e da la cuntrada).
Il cumün sposta il termin da realisaziun per 7-10 ons
Refacziun da la via existenta
Fuldera/Lü
Plaun da las Vals
Valchava
Tanter Portas-Schais
Proget
Plattatschas- Plaun dal Viert Stüdi
Sta. Maria / Müstair
Cuoir
Proget general
Il silvicultur circuital sclerischa scha biotops d’urogals sun
periclitats. Realisaziun tenor bsögn dal cumün da Müstair.
Ils cuosts restants surpiglia il cumün da Müstair.
3. Progets integrals
In tuot ils cumüns da la Val vegnan effetuats progets integrals chi cumpiglian l'areal da god cumplet (Mira charta 7). Ils progets saran finits a Tschierv dal 1998, a Fuldera dal 2002, a Lü dal 2000, a Valchava
dal 1997, a Sta. Maria dal 2002 ed a Müstair dal 2004. Inplü vegnan realisats eir plüs progets da separaziun da god e pas-ch. (Tschierv fin 1995, Fuldera fin 2000, Lü fin 1996, Sta. Maria e Valchava fin 2004 e
Müstair fin 1996). Ils progets a Sta. Maria e Valchava cumainza i'l cuors dal 1995 e düran fin dal 2004.
Sur da novs progets sto gnir decis tenor bsögn. Els ston as basar sül Plan da svilup da god ed han da's
cunfar culs resultats e'ls böts da tal.
4. Coordinaziun
Progets chi suottastan ad ün’examinaziun ecologica nu vegnan dispensats tras il plan da svilup da god da
quist obligaziun. Respunsabel ais l’uffizi per la protecziun da l’ambiaint.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
26
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Fögls da conflict
1. Situaziun
Scha differents adövers occupan listess lö e'ls böts per la cultivaziun dal god sun differents schi daja conflicts. In seguit vegnan analisats ils conflicts chi resortan nan da differents böts e differentas masüras
fuormuladas i’l chapitel precedaint. Illas tabellas chi seguan suotvart vegnan tratats ils singuls conflicts
tenor lö e tema per mincha cumün o per tuot la Val. Per mincha conflict vegnan preschantadas üna o
plüssas soluziuns pussiblas nan dal punct da vista forestal. Implü vegn muossà via sün las consequenzas.
turissem/recreaziun
sulvaschina
god da protecziun
prot. natüra/cuntrada
pasculaziun
= interacziuns / conflicts
Ilustraziun -1: Relaziuns tanter las funcziuns dal god e conflicts
2. Conflicts averts
Conflict 1: Ringiuvinaziun periclitada causa dons da sulvaschina.
Lös:
Val Müstair. Areals d’inviern per la sulvaschina (charta 5) e god cun funcziun da
protecziun particulara (charta 1) sün la medema surfatscha.
Propostas:
Elavurar ün conzept per evitar dons da sulvaschina chi cuntegna:
− Dombraziuns dal nommer da sulvaschina.
− Inventarisaziun dals areals cun importanza particulara per la sulvaschina.
− Inventarisaziun da dons da la bos-cha causats tras la sulvaschina.
Basas legalas:
− Planisaziun da chatscha adattada.
Masüras per proteger la bos-china polan gnir subvenziunadas, schi'd es avant
man ün concept per evitar dons da sulvaschina.
Ledscha forestala federala e chantunala, ledscha da chatscha.
Partecipants:
Inspectorat forestal e l’inspectorat da chatscha e da pes-cha.
Conseguenzas:
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
27
Conflict 2: Erosiun e mancanza da ringiuvinaziun causa pasculaziun in gods cun funcziun da
protecziun particulara.
Lös:
Val Müstair. Gods cun funcziun da protecziun particulara (charta 1) e pas-ch i’l
areal da god (charta 4).
Proposta:
Laschar situaziun actuala e decider da cas in cas sur d’üna müdaziun dal dret da
pascular.
Conseguenzas:
In lös cun pasculaziun nu pon gnir missas a disposiziun ingünas subvenziuns
forestalas, scha'l nosch stadi dal god es chaschunà tras la pasculaziun. Schi fa
dabsögn da conclüder la pasculaziun in ün lö vegn trat in consideraziun da recumpensar tal pas-ch cun meglioraziuns da pas-ch in oters lös i'l areal da god o
cun ingrondir l'areal pasculà na imbos-chà.
Basas legalas:
Ledscha forestala federala e chantunala.
Partecipants:
Silviculturs da revier, suprastanzas cumünalas, represchantants dals paurs.
Conflict 3: Pasculaziun dal muvel da l’Alp Buffalora illas palüds bassas.
Lö (Nr):
Cumün da Tschierv. Palü bassa i'ls contuorns da Buffalora (charta 2).
Proposta:
Sclerir scha la pasculaziun periclitescha ils biotops.
Conseguenzas:
Scha quai es il cas ston gnir protettas las palüds.
Basas legalas:
Ledscha forestala federala e chantunala. Ledscha davart la protecziun da la natüra e patria federala e chantunala. Inventar da las cuntradas palüdusas d'importanza naziunala (nun appara sülla charta 2).
Partecipants:
Cumün da Zernez, silvicultur circuital, silvicultur da revier, uffizi chantunal per
la protecziun da la nat¸ra e cuntrada (ALN).
Conflict 4: Las intenziuns dals paurs areaguard la pasculaziun in lös süts nu's cunfan culs böts
per mantegner il caracter da quists lös.
Lö (Nr):
Terzal d'Immez e Müstair. Chartas 4 e 2. Ils Ars, Craistas, La Crusch/Costas,
Munt Masaun, Schnolzer, dador Grava (mira nommers 52,61,67,71,72,73 da la
charta 4 e'ls lös süts da la charta 2).
Proposta:
Rappreschantants dals paurs e da la protecziun da la natüra tscherchan soluziuns
chi servan a tuottas varts.
Conseguenzas:
I da restricziuns per la pasculaziun in lös süts, i's tschercha pussibiltats da recumpensaziun.
Partecipants:
Rappreschantants dals paurs, il consultader pauril, rapreschantants da la Gruppa
da protecziun da la natüra Val Müstair e da l’uffizi chantunal per la protecziun
da la natüra e cuntrada (ALN).
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
28
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Controlla
1. Respunsabel per la controlla da l'esecuziun dal cuntegn dal Plan da svilup da god es l'inspectorat forestal.
2. El surveglia periodicamaing:
− il stadi dal god, impustüt eir influenzas chi pericliteschan il mantegnimaint dal god,
− l'esecuziun da las masüras dal Plan da svilup da god ed
− il success da las masüras dal Plan da svilup da god.
3. El elavura periodicamaing ün rapport sur dal stadi dal god, l'esecuziun ed il success da las masüras.
4. Il rapport surnomnà vain suottamis als cumüns, als uffizis chantunals ed ad interessats per infuormaziun.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
29
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Prescripziuns
1. Il Plan da svilup da god es impegnativ per tuot las autoritats. Masüras chi han dabsögn d'ün permiss
uffizial cumünal o chantunal o chi vegnan prescrits uffizialmaing as ston cunfar culs böts e las masüras dal Plan da svilup da god.
2. Ils böts e las las masüras forestalas fixadas e las masüras da coordinaziun sun fixats definitivs cun
excepziun dals ogets ingio chi existan conflicts.
3. Ils böts forestals, las masüras forestalas e las masüras da coordinaziun pels ogets ingio chi existan
conflicts vegnan fiaxads provisoricamaing. Els vegnan fixats definitivmaing pür davò cha'ls conflicts
sun resolts.
4. In ogets ingio chi existan conflicts nu accorda il servezzan forestal chantunal ingünas subvenziuns
avant cha'ls conflicts sun resolts.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
30
Plan da svilup da god ‘Val Müstair’
Annex
Basas
Tabella 7: Basas ütilisadas
(1= protecziun; 2= producziun; 3= protecziun da la natüra, 4= recreaziun e turissem; 5= agricultura; 6= sulvaschina)
Basas legalas/Sectur
Ledscha da god federala dals 4.10.91 cul uorden executiv dals 30.11.92.
Ledscha federala da la planisaziun dal territori dals 22.6.79 cul uorden executiv dals
2.10.89
Art. 24 sexies, constituziun federala dals 29.5.1874.
Ledscha federala davart la protecziun da la natüra e da la patria dals 1.7.66.
Uorden federal davart la protecziun da la natüra e da la patria (NHV) dals 16.1.91.
Uorden federal davart l’inventar naziunal da las cuntradas e dals monumaints natürals
(VBLN) dals 10.8.77.
Uorden federal reguard la protecziun da las palüds otas ed intermediaras d’importanza
naziunala (Hochmoorverordnung) dals 21.1.91.
Uorden federal reguard la protecziun da las palüds bassas d’importanza naziunala dals
7.9.94.
Uorden federal davart la protecziun d’ognas d’importanza naziunala dals 28.10.1992.
Ledscha federala da chatscha e da la protecziun da mamifers ed utschels sulvadis dals
20. 6. 1986 cun l’uorden executiv dals 29. 2. 1988.
Ledscha federala davart la protecziun da las auas cunter insuos-chamaints dals
24.1.1991.
Ledscha da god chantunala dals 25.6.95.
Ledscha chantunala da la planisaziun dal territori dals 22.5.73 cul uorden executiv.
Art. 111 da la ledscha chantunala d’introducziun reguard il cudesch civil svizzer (Naturund Heimatschutz) dals 12.6.94.
Uorden chantunal davart la protecziun da la natüra e patria dals 27.11.46.
Ledscha chantunala reguard la promoziun da la protecziun da la natüra e da la patria e da
lavurs culturalas e scientificas (Kulturförderungsgesetz) dals 24.10.65.
Ledscha chantunala reguard la protecziun da plantas e bulais dals 8.6.75.
Ledscha chantunala da chatscha e da la protecziun da bes-chas sulvadias dals 4 gün 1989
cun uordens executivs.
Ledscha chantunala davart la protecziun da las auas cunter insuos-chamaints dals
4.10.1959
Circulara federala Nr.8 dals 14.4.1993 (God cun funcziun da protecziun particulara).
Directivas chantunals per la determinaziun dals gods cun funcziun da protecziun particulara (13.7.93)
Inventar federal da las cuntradas e monumaints natürals d’importanza naziunala (BLN).
Inventar federal da las cuntradas e monumaints natürals d’importanza naziunala chi han
da gnir mantgnüds (KLN).
Inventar federal da las ognas d’importanza naziunala (Aueninventar).
Inventar federal da las palüds otas ed intermediaras d’importanza naziunala (Hochmoorinventar).
Inventar federal da las palüds bassas d’importanza naziunala (Flachmoorinventar).
Inventar federal dals lös per amfibis d’importanza naziunala (provisori).
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
1 2 3 4 5 6
X X X X X X
X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X X X X X
X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
31
Basas legalas/Sectur
Inventar federal da las cuntradas palüdusas d’importanza naziunala (provisori).
Inventar chantunal dals lös per la protecziun da la natüra e da la cuntrada , 1987/93.
Inventar chantunal dals lös süts, 1981.
Inventar turistic da l’uffizi chantunal da planisaziun dal 1987
Inventar chantunal da las vias pedestras e las sendas
Asils da sulvaschina i’l chantun Grischun, perioda 1992-97
Plans da zonas da privel
Inspectorat forestal: Gods cun funcziun da protecziun particulara i’l circul 26, Val Müstair
Plans da zonas cumünals:
Müstair: Stadi sböz preexaminaziun (1994)
Sta. Maria: Plans da zonas, s-chala 1:10’0000, dals 24 avuost 1993
Valchava: Plans da zonas, s-chala 1:2’500 e 1:10’000 , stadi preexaminaziun, 1994
Fuldera: Plans da zonas, s-chala 1:2’500 e 1:10’000 , stadi preexaminaziun, 1994
Tschierv: Plan da zonas, s-chala 1:10’000, dals 14 lügl 1975
Lü: Plan da zonas, s-chala 1:10’000, dals 25 schner 1995 (approvà dal cumün)
Plan directiv regiunal
Otras basas
Plans d’economia dals cumüns da Tschierv, Fuldera, Lü, Valchava, Sta.Maria e Müstair
Concept da pistas per ir culs skis a variantas in Val Müstair, plan dir. regiunal, fögl
13.131
Charta da vias per ir cul velo da muntogna ‘Mountainbiking à la carte’, Società da trafic
Grischuna, 5/94
Rapport "Schützenswerte Gebiete des Münstertales", Oekoplan Zürich, settember 1978
Progets da separaziun da god e pas-ch dals cumüns da Tschierv (1992), Fuldera (1992),
Lü (1991), Valchava (1994), Sta.Maria (1994) e Müstair (1989).
Infuormaziuns da l’inspectorat da chatscha areguard:
- Quartiers d’inviern da chavriöls, tschiervs, chamuotschs e capricorns.
- Quartiers importants d’urogals, gials sulvadis ed aglias.
Proget per la chüra da biotops in Val Müstair, concept chüsa (1991)
Resultats dal proget “FLAM” da la staziun da retschercha ornitologica da Sempach:
“Consideraziun da la protecziun da la natüra illa planisaziun forestala”.
Inventar da la staziun da retschercha ornitologica da Sempach davart ils quartiers
d’urogals.
Zoller et. al.: Charta da la vegetaziun dal Parc Naziunal e d’intuorns, Basel.
Campell E., Kuoch R., Richard F., Trepp W.: Ertragreiche Nadelwaldgesellschaften im
Gebiete der schweizerischen Alpen. Beiheft Nr.5 zum Bündnerwald. Chur 1955.
Keller W. (1978): Einfacher ertragskundlicher Bonitätsschlüssel für Waldbestände in der
Schweiz. Mitteilungen der Eidg. Anst. f. forstl. Versuchswesen Bd. 54, Heft1.
Leibundgut H. (1983): Die waldbauliche Behandlung wichtiger Waldgesellschaften der
Schweiz. Mitteilungen der Eidg. Anst. f. forstl. Versuchswesen Bd. 59, Heft1.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
1 2 3 4 5 6
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X
X
X
32
Organisaziun
1. Situaziun
Per pudair accumplir las pretaisas exprimadas in ün möd economic, stan esser a dispusiziun interpraisas
forestalas cun personal cun üna buna scoulaziun. La situaziun in Val Müstair es pel mumaint fich allegraivla. Ün böt principal es, da mantegner la bun'infrastructura eir in temps economics plü difficils e da
la megldrar punctualmaing.
2. Gruppas da god
Minch'ün dals tres reviers ha ün'aigna gruppa da lavuraints da god cun 5-10 lavuraints chi per la mità
vegnan dal Tirol da Süd. Dürand ils ultims ons es annual eir gnü fuormà almain ün giarsun. Sper las
gruppas da revier lavuran eir 3-4 paurs dürant ca. duos mes l'on i'l god. Per pudair impiegar ils lavuraints
dürant tuot l'on surpiglian las gruppas eir otras lavurs pels cumüns. Las maschinas e las üsaglias a disposiziun sun cunvgnaintas. La capazità da las gruppas da revier es drizzad'oura sün las lavurs normalas. In
cas extraordinaris vegnan eir occupadas interpresas privatas.
Il böt per l'avegnir es da mantegner las gruppas da revier ed impiegar daplü persunal indigen. Il bun equipamaint cun maschinas sto periodicamaing gnir rimplazzà.
3. Scolaziun dal persunal forestal
La scolaziun dal persunal forestal es a lunga vista ün dals factuors il plü importants per üna buna cultivaziun dals gods. Cun üna buna scolaziun vegn augmentada la qualità da las lavurs in god ed ils ris-chs
d'accidaint, chi sun fich grands i'l god, vegnan diminuits. Ils böts sun, da promover l’interess vi da
mansters forestals e da scolar ils lavuraints eir davo chi han absolt il giarsunadi.
Tabella 8: Böts e masüras per la scolaziun dal persunal forestal
Böts
Stadi
Mincha revier
ha ün giarsun
c
Mincha revier
b
ha ün capolavuraint scolà
1)
Masüras
Respunsabilità.
Termins
Ils silviculturs promovan l’interess vi da mansters forestals cun infuormar las scoulas.
Ils reviers
forestals
Regularmaing
Ils silviculturs promovan la glieud adattada.
Ils reviers
forestals
Regularmaing
I chattan lö cu- c
Mincha revier organisescha mincha 3 ons ün
Ils reviers/
ors da scolaziun
cuors per scolar ils lavuraints.
inspectorat
in Val
forestal
1)
Stadi da planisaziun 1995: a=stüdi b=proget in elavuraziun c=realisà o in realisaziun
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
Annual
33
4. Il Consorzi forestal
Il Consorzi forestal chi exista daspö 50 ons rapreschainta tuot ils possessuors da god in Val Müstair. El
ha sco böt da repraschantar ils possessuors da god invers las instituziuns federalas e chantunalas, d' organisar la vendita da la legna e d'infuormar la populaziun sur dal god in Val Müstair. In avegnir han seguaintas activitats priorità:
Tabella 9: Böts pel Consorzi forestal
1)
Böts
Masüras
RespunTermins
Stadi
sabilità.
Ils cumüns as
mettan insembel
per vender la
legna
c
Il consorzi
forestal rapreschainta ils interes forestals da
la Val Müstair
c
1)
- Vendita da legna cunfuorm al marchà
(tenor postaziun). Il scumpart da las
dumondas tanter ils cumüns vegn fat seguond la segnaziun.
- Coordinescha il marchà da s-chalizzas
(stipular cuntrats da cumprita).
- Organisar di d’orientaziun per la populaziun
- In Consorzi forestal agischa in dumondas politicas vers utrò sco unità.
Consorzi forestal VM
1995
Consorzi foAnnual
restal VM
La corporaziun Da cas in
regiunala VM cas
da
l’incumbensa
Stadi da planisaziun 1995: a=stüdi b=proget in elavuraziun c=realisà o in realisaziun
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
34
Infrastructura
1. Situaziun
L'infrastructura illa Val Müstair s'ha megldrada fich ferm ils ultims ons. Las lavurs pels prosems ons ston as
concentrar sül mantegnimaint da l’infrastructura. Punctualmaing stulla eir auncha gnir megldrada.
2. Lavurs da mantegnimaint e controlla da progets
Pel mantegnimaint da lavurs e construcziuns da progets forestals sun responsabels ils cumüns. Ün mantegnimaint regular e consciaint garantischa üna lunga dürada pels indriz tecnics ed otras masüras e güda a
spargnar raps.
Tabella 10: Lavurs da mantegnimaint
Masüras
Termins
Cumün / lö1
Tschierv / Multetta (28)
Tschierv / Urezzi (26)
Tschierv / God da Munt (25)
Tschierv / Dador Rez (27)
Fuldera /Val Ruina-Val Fossà (31)
Lü / Ogna (41)
Svödar e rumir il batschigl ed il chanal regularmaing e
pro evenimaints.
Controllar e mantegner ils spalüdamaints e las implantaziuns.
Controllar e mantegner ils repars da lavinas e crappa,
spalüdamaints, implantaziuns e saivs.
Mantegner ils repars da legn e las implantaziuns.
Masüraziuns da controlla areal da Val Ruina.
Annual
Annual
Annual
Controllar e mantegner ils spalüdamaints e las implantaziuns.
Controllar e mantegner ils spalüdamaints, repars, saivs e
las implantaziuns.
Controlla da las serras.
Controllar e mantegner ils spalüdamaints e las implantaziuns
Controllar e mantegner ils spalüdamaints e las implantaziuns
Annual
Sta.Maria / Vallatscha
(60/61)
Controllar e mantegner ils spalüdamaints e las implantaziuns
Annual
Sta.Maria / Mot - Muranzina
- Schais (62,63)
Controllar e mantegner ils spalüdamaints da Schais.
Controlla da las serras in Val Mot, Quaunas e Muranza.
Masüraziuns da controlla pel areal da Schais.
Mantegner las implantaziuns.
Annual
Annual
Annual
Controllar e mantegner spalüdamaints, repars, saivs, implantaziuns.
Masüraziuns da controlla areal da Tanter Ruinas
Annual
Lü / Munt Lü (40)
Valchava / Valiertas (50)
Valchava / Costeras (51)
Sta.Maria / Tanter Portas
(66)
Müstair / Tanter Ruinas Ruinatscha (70/71)
Müstair / Bain dal Uors, Val
Plazzöl, Val Brüna
(72,73,74)
Controllar e mantegner spalüdamaints, repars, saivs, implantaziuns.
Masüraziuns da controlla areal da Val Brüna.
Müstair / God Ars (73)
Controllar e mantegner repars, implantaziuns.
1 Nomers dals lös tenor la charta no 1
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
Annual
Annual
Annual
Annual
Annual
Annual
Annual
Annual
35
3. Ütilisaziun da las vias da god existentas
In general sun las vias forestalas serradas pel trafic public a motor.
Tabella 11: Masüras particularas in connex cun l’ütilisaziun da las vias da god existentas
Responsabel (cumün)
Lö
Masüras, Remarchas
Tschierv
Tschierv
Lü/Tschierv
Lü
Valchava - Sta. Maria Müstair
Chantun (Valchava)
Sta.Maria/Valchava
Plaun dals Bovs
Alp da Munt
Plaun da Müs-chel
Schaibias
Mottas - Tagliada - Vau
Valpaschun
Guinchels
Meglioraziun (Valchava, Spi da Vau
Sta.Maria, Müstair)
Sta.Maria
Pradellas
Serrar pel trafic aintasom il plaun.
Laschar reglamaint sco fin uossa
Reglar il trafic tenor nouva ledscha forestala
Serrar pel trafic
Lascher soluziun cun la posta. Na avrir pel
trafic privat.
Augmaintar limita da 13 t sün 18t (böt)
Laschar serrada inavant, in avegnir eir da la
vart da Craistas
Reglar il trafic e mantegnimaint
S-chafir regulativ. Ütilisaziun sco sviamaint
in cas d’urgenza.
Sta.Maria
Plattatschas - Plaun dal Viert Serrar pel trafic, refacziun 1994
Sta.Maria
Alp Prasüra
Reglar il trafic in coordinaziun cun
l’agricultura
Chantun (Sta.Maria)
Plütschai - Büglios-Craistas Augmaintar limita da 13t sün 18t (böt)
Meglioraziun (Sta.Maria, Terza
Eriger üna plazza per parcar autos sün Terza.
Müstair)
Coordinar cul la planisaziun cumünala e cun
la meglioraziun.
Müstair
Da Guad insü
Laschar serrada inavant.
Müstair
Val Mora
Laschar aviert be per l’agricultura
Müstair
Tanter Ruinas
Laschar serrada inavant
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
36
4. Chasas forestalas
Tabella 12: Chasas forestalas
Revier
Stadi da realisaziun
Tschierv, Fuldera, Lü
Valchava, Sta.Maria
Müstair
Remarchas
Chasa forestala fabrichada dal 1989 La gestiun es reglada i’l reglamaint dal revier
Chasa forestala fabrichada dal 1990 La gestiun es reglada i’l reglamaint dal revier
Fabrichà oura stabilimaint existent Il cumün ha l’intenziun da fadal 1986. Massa pac lö.
brichar dal 1995 ün stabilimaint
nouv cumbinà cun ün edifizi
forestal
5. Üerts forestals
In Val Müstair exista ün üert forestal a Müstair. Il provedimaint cun bos-china e frus-chaglia da derivanza
locala es fich important per la reuschida d’implantaziuns ed imsüras per stabilir il terrain. Implü sta eir a
disposiziun frus-chaglia per megliorar ils biotops da la sulvaschina. Our da quists motivs es quai important cha’ls cumüns sustegnan il üert forestal local, eir scha’l predsch es ün pa plü ot sco per la bos-china e
frus-chaglia d’utrò.
Plan da svilup da god Val Müstair. Exemplar d’approvaziun, november 1995.
Approvaziun dal Plan da svilup da god Val Müstair
Il Plan da svilup da god Val Müstair consista our da quist documaint e da 7 chartas acclusas no. 1-7, datum november 1995, s-chala 1:25’000. Las chartas sun part dals fögls d’oget protecziun cunter privels da
natüra, protecziun da la natüra e da la cuntrada, recreaziun e turissem, agricultura in god, sulvaschina e
chatscha e progets (cun conzept per la racolta da legna).
La part impegniativa dal Plan da svilup da god per las autoritats consista our dals seguaints chapitels:
• Fögls d’oget , cun las 7 chartas agiuntas
• Fögls da conflict
• Controlla
• Prescripziuns
Approvaziun dals cumüns:
Tschierv:
Valchava:
Fuldera:
Sta. Maria:
Lü:
Müstair:
Approvaziun da la regenza:
Il president:
Il directur da la chancellaria chantunala: