Pretsch Fr. 1.60 15. annada, numer 206
GA
Era l’aua da S-charl
vegn serenada
La fracziun da S-charl ha construì ina serenera per 1,1 milliuns
francs.
7007 Cuira
Glindesdi, ils 24 d’october 2011
Onn da manaschi
pli magher
11
Las Pendicularas Savognin SA na
pon betg esser cuntentas cun il resultat da la stagiun passada.
13 LA VOUSCH DA SURMEIR
Redacziun: Via comerciala 22, 7007 Cuira, tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15
� COMMENTARI
Ramosch/Tschlin
il nouv cumün
Valsot
Victurs e sperdiders
sin ballontscha
DA MARTIN CABALZAR
� (anr/ads) Infra be circa ün
mez on es gnüda realisada la
fusiun dals cumüns da Ramosch e Tschlin. Venderdi saira han ils duos cumüns acceptà cleramaing il contrat da fusiun. Davo ch’ün prüm concept da fusiun, inizià da 2008,
nu vaiva chattà accoglientscha
es gnüda realisada la fusiun
cun ün seguond chatsch relativmaing svelt. «Id es stat ün
temp intensiv», ha manià il
capo da Ramosch Victor Peer,
«ma uschea s’haja miss la priorità sün quai e realisà la fusiun
pass per pass.» Üna gruppa da
commembers da las suprastanzas cumünalas han stipulà
ün nouv contrat da fusiun.
Radunanzas d’orientaziun,
moderadas d’üna persuna
cumpetenta, sun gnüdas organisadas i’ls differents cumüns,
tant cha la populaziun ha pudü fuormar sia opiniun.
P
er ina veritabla sensaziun
electorala ha il verd-liberal Josias Gasser procurau. El
remplazza il cusseglier naziunal Tarzisius Caviezel e bandischescha cun agid dils socialdemocats e verds ils liberals
grischuns suenter 90 onns ord
il cussegl naziunal. La raschun principala dalla terrada
dils liberaldemocrats ei bein
era il fatg ch’ella ha impediu
ina coaliziun burgheisa. Cun
reacquistar suenter 75 onns
ina sutga el cussegl dil stans sa
la pld denton mitigar e cumpensar empau sia sperdita.
D
enter ils victurs s’audan
denton
era la pps che ha
La nova delegaziun grischuna en il cussegl naziunal: Josias Gasser (verd-liberal), Heinz Brand (Partida populara svizra), Silva Semadeni (Partida socontonschiu persula 24,5%
cialdemocratica), Hansjörg Hassler (Partida burgais-democratica) e Martin Candinas (Partida cristiandemocratica).
FOTOS G. N. STGIER
(davosas elecziuns 34,7%)
dallas vuschs e la Partida
� PAGINA 9
burgheis-democratica che ha
recaltgau 20,5% (0%). Ensemen han pps e pbd pia contonschiu quella ga buca
Salvar il maletg
meins che 44,5% digl electorat grischun! Respectabels ei
dalla cuntrada
Elecziuns dal cussegl naziunal e dal cussegl dals chantuns en il Grischun cun surpraisas
era il fatg che la Partida
� (anr/hh) Dapi las grondas miverd-liberala ha contonschiu
dadas sil sectur agricol ils onns
DA MARTIN CABALZAR
rutinà Vincent Augustin che ha avant Andy Kolleger cun 11 129 istoric è sa splegada l’elecziun en gia quella ga 8,2%.
1950 han biars baghetgs agricols
spatitschai en aclas e mises piars
lur funcziun. Ferton che las tegias vegnan aunc nezegiadas per
gronda part, ein ils clavaus daventai vits. Avon otg onns ei
l’Uniun stallas da Stussavgia vegnida fundada cun la finamira
da preservar clavaus vegls dalla
decadenza. Per quei intent ein
28 tetgs vegni sanai entochen oz,
seigi cun slondas ni cun plattas
da crap. Alla radunonza generala
la sonda sera a Stussavgia-Plaz
han ils responsabels tratg ina bilanza da lur engaschi che duei
vegnir cuntinuaus. Per la fin dalla radunonza ha il sociolog
Hans-Peter Meier referiu davart
il svilup dalla cuntrada en Svizra
e la muntada dalla cuntrada cun
stallas. En quei connex appellescha el allas Vals e vischnauncas
campestras da prender las hottas
enta maun e da decider sezzas
davart il maletg futur dalla cuntrada. Il prighel ch’ils centers decidien egl avegnir davart il svilup
dalla planisaziun e dil spazi en
Svizra seigi gronds.
Caviezel sto star a chasa
� Hansjörg Hassler (pbd), Heinz
Brand (pps), Josias Gasser
(verd-liberal), Martin Candinas
(pcd), Silva Semadeni (ps) èn ils
novs cussegliers naziunals dal
Grischun. Stefan Engler (pcd) e
Martin Schmid (pld) vegnan a
represchentar il Grischun en il
cussegl dals chantuns. Ils
gronds victurs da las elecziuns èn
pia ils verd-liberals cun Josias Gasser e la pps cun Heinz Brand. Ina
terrada hai dà per la Partida liberala e ses cusseglier naziunal en uffizi Tarzisius Caviezel che è stada
represchentada nuninterruttamain en il cussegl naziunal dapi
1919. Caviezel ha bain cuntanschì cunb 13 206 vuschs radund
50 vuschs dapli che Semadeni, en
elecziuns da proporz è quai dentant irrelevant. Plitost mudests èn
ils resultats dals collegas da Caviezel Rudolf Kunz, Michael Pfäffli ed
Andreas Züllig che han mo enturn
5000 vuschs.
Hansjörg Hassler a la testa
Las pli bleras vuschs ha cuntanschì
Hansjörg Hassler (pbd) cun
� PAGINA 7
21 421 vuschs, suandà da Heinz
Brand (pps) cun 18 581 vuschs,
Josias
Gasser (verd-liberal) cun
Servetsch d’abunents e da
16 123 vuschs, Martin Candinas
distribuziun: tel. 0844 226 226
mail: [email protected] (pcd) cun 14 330 vuschs e Silva
Semadeni (ps) cun 13 153 vuschs.
1 0 0 4 3 En il cumbat intern da la pcd ha il
giuven sursilvan Martin Candinas
distanzià ses proxim concurrent
9 771424 749004
candidà gia per la terza giada per
3746 vuschs. Entant ch’igl è reussì
uschia a la pcd ina midada da generaziun, n’è quai betg il cas tar ils
socialdemocrats. Là è l’anteriura
cussegliera naziunala Silva Semadeni ida cun la plima cun in avantatg da 3321 vuschs sin il giuven
parsura Jon Pult.
Tar ils populars ha Heinz
Brand che ha gia gì candidà per la
regenza distanzià cleramain sia
proxima concurrenta Valérie Favre Accola per 11 268 vuschs ed il
parsura da partida Jon Peider
Lemm schizunt per 11 950
vuschs. Tar ils burgais-democrats
ha Hansjörg Hassler dominà cun
sias 21 421 vuschs cleramain,
vuschs ed il parsura da la pps Andy Kolleger.
La colliaziun da glistas da ps,
verds e verd-liberals ha cuntanschì 26,01% da las vuschs, gist in
zichel dapli che la colliaziun da
pps ed udf cun 24,99% che vess
uschia prest acquistà in segund
mandat. La pps resta cun 24,5%
la pli ferma partida en Grischun,
suandà da la pbd cun 20,5%, da
la pcd cun 16,6%, la ps cun
15,6%, la pld cun 11,3%, ils
verd-liberals cun 8,2%, la verda
cun 2,2% e l’udf cun 0,5%.
Stefan Engler e Martin Schmid
en il cussegl dals chantuns
Senza tensiun, ma cun in resultat
il cussegl dals chantuns. Ils dus
sulets candidats uffizials, Stefan
Engler (pcd) e Martin Schmid
(pld), èn vegnids elegids cun in
dumber da vuschs sco mai. Engler ha cuntanschì 37 454 vuschs,
Schmid 31 224 vuschs. 40,03%
da las votantas e dals votants grischuns èn stads a l’urna. Engler e
Schmid remplazzan Christoffel
Brändli (pps) e �eo Maissen
(pcd). Quai vul dir che la pps perda ses sez en la chombra pitschna.
Cun Martin Schmid è la pld grischuna puspè represchentada
suenter 75 onns en la chombra
pitschna.
� COMMENTARI E PAGINAS 2, 3 ,4, 5
S
elegrar sa s’entelli era la
Surselva che ha dumignau
orembora siu candidat Martin Candinas el cussegl naziunal. El ha denton era
capiu da mobilisar ordeifer
sia regiun nativa. Per la pcd
astga plinavon era il resultat
fenomenal da Stefan Engler
el cussegl dils stans esser ina
gronda satisfacziun.Puncto
vuschs da partida ei la pcd
denton curdada uonn sin in
bass historic da 16,6%
(–3,7%). Per la partida sto
quei esser in facit alarmont.
D
Cun resultats
onurifics èn
Stefan Engler (pcd)
(dretg) e Martin
Schmid (pld)
vegnids tschernids
en il cussegl
dals chantuns.
enter las partidas sperdentas secattan cunzun
ils socialdemocrats (–8,1%)
che crodan sin 15,6%. Dètg
considerabla ei era la sperdita
dils liberaldemocrats che
spiardan 7,8% e crodan sin
miserabels 11,3%. Quei fa
surstar tonpli che la pld ei
cun 40 deputai la gronda
fracziun dil cussegl grond.
I
l Grischun ha midau ora
buca meins che sis dils siat
parlamentaris a Berna. Sco
«veglia uolp» va sulet Hansjörg Hassler puspei a Berna.